장음표시 사용
51쪽
eat edo, to beat verbero, re Iutarat. sudo , rasis sedeo, tormi libero, DI te percutio, totime scribo, totite mordeo, to his percutio, to mera occurro, to Ibou ex machina prolicio, to cur seco, to pGI pono. Item lent, Iret, rens, ori, M. t pro tendae, senae , ω ves nae, lenis, &c. in a Verbis re lenae mutuo do, Isod mitto, to renae lacero, Dor cingo. Verba autem hanc Anomaliam seu contractionem palla, admittunt ut plurimum etiam formam regularcna, non nunus eleganter quam hanc contractam; ut placeae, Ahia, bet meae, meae, o eae, bin , dcc. vel ac MANE, M. Nisi fortallis cacophonia nonnunquam
impediat syncopen palla, ut gnrae aut etiam in Verbis frequentillimi usus critas
pronuncialidi contractiorem formam in quibusdam ut plurimum suadeat; untiis , inepsisere semper dicimus reperi u reprae, rarius.
Anomalia secunda etiam frequens est, sed solummodo Participium Passivum spectat: Nempe Participium Passivum olim tapissime se abatur in en: C jusmodi satis multa adhuc retinemus, mesertim ubi Praeteritum Imperfectum insignem aliquam anomaliam patitur. Atque haec quidem Altera Participii Formatio, potius quam Ammalia, non incommode dici potest.
Ut nem, tiare, grum,sti ' ἐπια , M. 1 Verbis Io be ine, to Iala accipio, to trae do, tosy occido, to Oois cognosco. Et quidem nonnunquam post taeteriti Inipevicti & Participii Pallivi communem sive
contractionem sive anomaliam. etiam haec Participii Pallivi peculiaris anomalia vice . Mi. licet tam in uen, buten, eateu, Maleu, hialam, chiaden, Acure, raten, Gosen, Arolen, dcc. Zam Wrim, biit, eas, beat, hiari ι hi , , II, retri chose, Moti, M. in Participio Pallivo at non hem in Praeterito Imper Olo promit e elleruntur; a Verbis to u rite sicribo , eo bite mordeo, to eat edo, re beas verbero, to His abitando, to chue Ohurgo, DBoot pro i-cro, Io rot putresco, to ch se eligo, Io Area frango; aliaque ejusmodi multa. Item promiscue sormamur Participia Iowmst diu, hemum, moisti, Mam latam; atque Disae flevisae, hemon Ud, is eae, Maerae; a Verbis to Iom sero, rostris ollendo, to heis dolo. D -- meto, D Lais ves latae, Oncro. Aliaque forsan aliquot similia.
Sunt di aliae Ammaliae non paucae, praesertim in Preterito Imperstilo; ' μ' sed quae magis speciales sunt, nec quidem adeo multae quam ut Possint sigi
latim recenseri. Verba auxiliaria, eorumque anomaliam, supra tradidimus. Alia sinuuntur, quae in suas saltes distribuemus, praenulus illis quae utrobique eandem vocem retinent, alutatis deinde aliis quae alater in Praeterito Imperfecto, aliter in Participio Pallivo etaruntur. I. Won lucro. Dis neo, bam incipio, surran no, ibiti percuti sides haereo, set cano. singaculos pungo, fung dacio, rm campasum Pulso, M ita torqueo, praet gemino, ing pendulus agitor, a M bibo, sin memor, Ilam contrahor, sim linteo, hau pendeo, come venio, run curro, ue invenio, binae sgo, gri contero, wIn convolvo ; tam in Praeterito Imperfecto, quam ut Participio Pallivo, clant tiro me, i , HI-,fatim' i huc oluch, Iunx,
b et grounae, reotinae: Sed & eorum pleraque formantur etiam in Prieterito Iinperiecto Pera, UL au, beta jam, rang,s ara, iuraui, came, ran; & quaedam alia, sed rarius. Quaedam an Participio Pallivo allumunt etiam re, ut Arachen, sim ficu, Huni π,bae m. sed & utrobique forma analoga sere in omnibus retinetur, ut pinu , ut umeri &c.
gram retinent, ut tracteae, reaia , Myee leae, causeae, rata leae, M.
52쪽
smise, NI Me, MI, Mois, rode, es e, Ποδgoe, Λαπt, far oti, LE. Sed & urerit, inimet mi die, ir , Imiti, et is, ali , NE . In Praeterito imperfecto quaedam etiam formantur per a ; ut Mati,spiae, bare, bareo Care, tare, Ware, clarigat, betat, Hr at, & sertasse Iii tam o miri, serorantur eorum non pauca perem ut
ten in m. Multa etiam utrobique retinent analogram; ut re eae, auiae , Mum
CAP. XIII. De Arietatis, Conuunulionibus, Praepositionibus,
ADverbia eandem sortiuntur naturam apud nos, quain apud Latinos, aliasque gentes: Nempe non verbis tantum, sed di aliis orationis partibus
adjiciuntur. Quorum praecipua s quuntur. Adverbia Temporis; Quando raben, nune meto, tunc iam, hodie re dari cras Io morro xio serae , perpetuo evor, nunquam ne ri dum etchise, diu siet, a greM wliae, donec --DE, Gudumsuce, Moe, Lugiluce, long ogo' antehac heroto Iurac here uster Ianassam a re r. NNumeri; Quoties Mino, totiesso Oft, siemel ouce, bis n. ce, termice ure times inia ter Innes, saepe, multotiri, Ut, seu, Vt -mnes. man tius, in etiam' sempera reares, quasi omnibus vicibus; a Cambrica voces reatu vices : nisi serte Italorum hae imitemur Iuti via; Rut saltem Grmanorum astu g ὶ Ordinis i rima fru, deinde a ferord, proxime urat, secundo se H , tertio retro, ultimo Asel , tandem Minu, M. vera, ei; Ub isne, hic here, illic there, ubique ere, nusiliam in here, uspiam an te ine alicubi Lm thoe, alibi alicubi alias in eis athoe, fome- hoe esse , intus suis. Dras mi, O Qilo Whuher, huc Liber, illuc u re, aluiu tin tita ther. nullo mHMither, intro tu, foras otii: Quorsum misch mar, horsum rhu War, eorsum Mastidiam nullorsum no-war, sursum tipuis, deorsum Hun was: Unde istiueos fram v benee. hine heuce, inde Meme: Simul together, seorsim attin re, myunder, prope mari ha --,
t quam multum hois magis more, minus sese, maxime inris, minime lea, valde verri ver much, omnino asto uer, P; ferme asimos, et Emgh; lummodo γ, hum. tius ruther, 'iram than, vix sarce, regre harrim bene Meli, male Q, melius brater, peius te, optime bes, pellime rest, docte learneae , Drtiter vahantis, cito σuril , cte. Reliqua fere Adverbia & ex enumeratis pon pauca sunt vel Periphrates; ut diu ametruse, lain ludiim a great whoo ago, saepenumero many-Irmes , &c. Vel P ae positiones aut Ad lectiva Adverbialcentia: ut ante binure, prope near, praeter bestis, infra uuar, MAHM, M. multum Ninia, parum hul , niagis more, es c. vel denique a quibusvis fere Adiectivis forma
53쪽
- - - Conjunctiones item eundem habent usum, quem apud Latinos, aliosque.
Quarum hae sunt praecipuae; Et anae, quoque alg o, eurge, nec tiar, mirare, utrum et ether, sivere, eiure, ita MI, m or, quia because, quare Wθ, vox fore, ergo Herefare,' si ri, tum Heu, quamvis Gough, aE-tiatis , no musianae , tamen Vt, ut thar, quia ibat, cum D g, since thar, Whenas, naii bur, excepi, uulesse, saltem at os, vel e n. Si qius tamen harum aliquot voces potius Adverbia esie dacat; aut etiam ex Adverbiis aliquot ad Conjunctionum classem referre malit: non tanti est ut hac de re quis contendat, cum, & apud Latinos, eadem non raro vox nunc pro Adverbio, nunc pro Coriunctione censenda est. Neque aliquod grave detrimentum pateremur, si tam Adverbia quam Conjunctiones & Interjectiones, ad eandem classem recigerentur. Est quidem nonnihil discriminis, sed leviusculum
P positiones etiam eandem sertiuntur naturam, quam in aliis linguis: Sed frequentiori apud Anglos usu occurrunt quam apud Latinos, eo quod nos Casuuin discrimina non agnoscamus. Verum de hisce quicquid dicendum erat, supra, ubi de Nomine substantivo agebatur,
Hinis. Interjectiones non ita multas habemus. Rob, ah, si ba ha he, A nobis sunt cum M. Latinis communes. Heu alas, dolentis est: Vis tuis, contemnentis: Lob, foetorem abominantis. Vae potius nomen est.
Postquam singulas orationis partes seorsim consideravimus: opem pretium esse duxi, earum aliquam inter se convenientiam & affinitatem observare ; sive Erymologiam qua una ab alia originem ducit, seu cognationem. Et primo quidem quae per regularem Flexi nem fiat, quam non male cum Gerardo Mogo in Aueseram dicas.
Ex quolibet nomine Substantivo, aut Substantive post sive Singulari sive Plurali. sermatur Adjectivum Possessivum, addendo s. Ut supra dictum est.
Eli tamen alia anuquior Amatio Alectivi Possessivi, sive quod eodem recidit in Gen, tivi Postes sivi; cujus adhuc specimina quaedam retinemus. Nempe, prout nos s subjungimus subitantivis, antiquitus r seu potius re subjungebant, quo casum illum Polles Ilvum, seu Adjectivum Polles livum formabant .Quod & etiamnum faciunt Belgae ut ut id ipsi forte minus animadvertunt in quibusdam vocabulis: sic v. gὶ 1 rivo Aincte dicto, formatur vox -- Reis dam, s urbis nomen, hoc est Amsset,atager fluvio scilicet illi objectus seu Ams h. Etim lite enim & nobis & illis dumme significat, in Amnendam, Mur-iam, & multis aliis; ὶ unde vox illa varie deformatur in Am DPMamas, Ams Mamus, Amsser amus, seri danum M. sed vox primigenia videtur Amstamdam, hoc est, ut nos Jam lmulis mur Aminis aeum, i. e. A leti vastam. Sic ab Fou vos, dicimus me, . ; , My illi, uerre, taetre, thetr as,e, quod Saxones scribebant Ira, de Mo, ex quo, alicubi in Anglia etiamnum dicunt hoο prostra, formatur Erere, here, her: item ab Anglo-Saxonico pisoc est rei, pro quo Jam que dicimus, i formabant illi tire quasi vine in unde Germanorum & nostrum ome ut olim scribebant) seu ut nune, abjectis quoties fieri pollit finalibus e eur. Idem sere conspicitur in Husanae r , HV se in mi inis , nurs r rabia r , coad , chirurge , seu contracte, iurarem in Bu 'ν seu Iur Judea, Judaeo
54쪽
Quodlibet etiam Substantivmn, Adjective positum, degenerat in Adjecti
vum ; quod Alectivum Respin:vum supra diximus. μυκα Substantiva item non pauca, aut etiam Adjectiva , di aliae nonnunquam orationis partes, in Verbaliter posita, degenerant in Verba: Et innuunt istius rei qualemcunque applicationem : Accedente tamen non raro vocalis productione, atque etiam Consonantis alleviatione.
Ut a b se domus, totiuse domum adhibere 3 in domum recipere: brass aes, re brareo rare : glasse vitrum, toglaete vitrum applicare: Draee gramen, tograte gramine vesci: prace prccium, to priae, to prato aestimare : Aeauspiritus , D Hrathe siparare: flata , fla- ν , umbra, IOflatae, tofa x, obumbrare : QR piscis, Io AH piscari: o l oleum, to turl
oleo oblinere: ν uis regula, regimen, to ruis regulare, regere : Iove amor, to Adie amare: Ese vita, to lare vivere: si se contentio, rant me contendere: Amrum ulterius, to forare promovere: Dimans antrorsum, tos inard promovere: dindre posterior, to aera retardare. Atque alia innumera.
Nonnunquam tamen praelertim Adjectivis adjungitur terminatio en: Ut has celeritas, totas, re hasio accelerare : logis longitudo, to Petthen prolongare: ne th vires, robor, IOIDeugum roborare, vires addere: flori breve, Dybyten abbreviare : fas fixum, to seu figere : υ . te album, Io utile, to Whiten album reddere: Huc nigrum, to Hac , to biaclen denigrare : harta durum, Io an indurare, durum facere : ho molle, tot teumollire : Huc cralium, to testam incrastare : great grandis, torreaten grandiorem facere: les minus, to lesen minuere: Wiae amplum, Io et an ampliare: Errat lumen, Io figiten, Dini glaeis illuminare :l hi levis, to Iehun alleviare: Ue vita, De Mn vitalem facere: brght splendidum, re H Uten splendorem inducere : feti terror, to α right, to right, i righten
A Verbis aut sive hisce, sive aliis quibuscunqueὶ formantur Participia: -MFanempe Passivum unum, addita Plerumque terminatione ed, vel eu;ὶ alterum TA stivum, i adjuncta semper terminatione ing ;ὶ quod etiam, Substantive posi- lia .med, tum, Gerundisrum di Nommis Verbalis Actionem significantis in vices gerit: ut m Πυ supra ostensum est. At adjecta terminatione re fit Nomen Verbale, Agentem significanS.
Tolor audio, Ni 'd auditum, heuraet audiens, auditus, auditio, a Narra auditor. Toxime do, gho datum, agrest, agi it prograb) donum, Minta dans, donatio, agrare dator. Aliaque innumera, & ad libitum formata.
Ex Substantivis fiunt Alectiva copiae, addita terminatione 3: facta item non- - nunquam, sed rarius, Vocalis prodistione, di alleviatione Consonantis. y A lj se pediculus, Ares pediculis scatens pediculosus: IVeatu divitiae, Grai divitiis abundans) dives : Healta sanitas, heri sinitate praeditus famis :, sudor vis, potentia, might' potens, validus: math valor, eXcellentia, et rase dignus, cxcellens: I tingenium, octur ingeniosus: Lus cupido, concupiscentia, luse robustus, statu athletico, libidini proclivis : mater aqua, reuer' aquosus: Earra terra, earur terreus: mota lignum, a sylva, - lignosius, sylvolus: Ar aer, an aereus: A Mart cor, Mart cordatus, fortis: Ahan manus, hau F habilis, dexter: Aliaque multa. Huic terminationi
respondet Germanorum terminatio e.
Ex Substantivis fiunt Ad moa Plenitudinis, addita terminatione fis; hoc μέμ-
Pore gaudium, is ua laetus: firmi fructus, frausis fruiniosus ; Tomb juventus, urb. fusit iuventa pleniis in juvenilis: LMR libido, tu H libidinosus ; Cire cura, care E solicitus, diligens: VP ustis, re sil utilis I Deleti delectatio, Aletifua lucundus, desedlabilis ;P ny copia, plenitudo, pleniqui copiosus ; Hest auxilium, hel fulauxiliaris: Aliaqtie multa. Nonnunquam, eodem sere sensu, sed cum aliquali diminutione, additur te minatio seme, hoc est, aliquid. Deluti delectatio, delight me detestabilis, deleelationem saltem mediocrem parens; Game H i lusus,
55쪽
lusus, gamesine hilaris, lusui proclivis; hi taedet. ιν sime ingratus, molestus; Tuia nonus, hi M. Ome onerosus; Dr se molestia, tr Hesdime molestiis , Laght lux, lig& me lucidus, sublucidus : Hust plenus, fui me nauseam ci cans ; Hanae manus, han o me dextrusiatus, bestiis; AAue solus, Meseme solitarius: L hue sinus, utilesime salubris quae olim, & quidem rectius, scriberentur hiae, holuome, utpote ab haris nus, aut heal sino: γtis labor, IMPOme labo i loliis , hi et grandis, MN e glandiusculus: Aliaque elusiis L
Contra vero terminatio sese Substantivis addita, Adjectiva facit inopiam
D. . Ut resulcis nullius precii; tuinis ingenio vacuus; brariaris de)ectus, timidus, excors; Io Ui gaudio plane destitutus : care se negligens ; Uel se inutilis: hel Vs auxilio desit tutus. Sic com ora consi latio, o sarises consolatione desiluitus; Dp lucciis, ha esse sit i acuus: tostrave confiteri lc. apud sicerdotem, ὶ rive se minime lolacitus, iusque deque habens, ut de quo confiteri nihil pensi habeant;) pro quo, compte se eos dicitur. Aliaque quam plurima.
, in. Idem etiam ispissime innuitur praefixa particula privativa m adjectivis ruam plurimis, vel etiam in ; sed hoc posterius non nisi vocibus a Latinis d
iactis, quae candem compositionem apud Latinos admittunt. Ut Mea ant gratus, placidus, nupleuant ingratus : et eis sapiens, timcise insipiens :
tabis utilis, sin dimisse inutilis: patient patiens, impatimi impatiens: Sic timae μ' i dignus : - amyr non sanus : ιι 1 rufia in frugiferus : tinusistit inutilis : Aliaque multa. Notandum tamen est, quod, ut non omnia Latina ab In composita privationem significant; ita nec omnia Anglicana per in scripta : Multa enim a Gallis habemus, sed ut plurimum Latinae originis, quae per in vel en promiscue scribuntur, ubi retinetur genuina significatio Latinae praepositio vis iv. Ut ingentare ingenero, impla ut implanto, is Pave insculpo, aliaque multa : quae tamen etiam promiscue per eu scribuntur, eventare, emplant, engrave,&c. ut & eorum participia, regendo eae, emplant , evia n, M. Et quidem Optandum ellet in exterorum gratiam ) ut hujusmodi vocabula a Gallis accepta, Gallorum en perpetuo retinerent, potius quam ut restitueretur Latinorum m, unde illud en deductum est; ut omnis de illius particulae significatione dubitatio tolleretur. Nam particula tm semper privativacii: eu vero nunquam; at m nunc est, nunc non est: In illis enim illistiOmbus quae promiscite per m & en scribuntur, non est privativa; in altis ut plurimum privativa est, nempe quae ii Latinis pariter significantibus deducte sunt.
Dis mil. Ι'articulae item p positivae Hy missi, ut Gallorum des di mei, di Anglo
Saxonuin xvis,) idem fere significant quod uri.
Cum hoc tamen discrimine; aes potius Conuarietatem innuit quam Privationem, r spondet siquidem Latinorum praepolitiona G, prout in compositiciae non raro usurpatur: γνω quali Errorem quendam insinuat, &per male vel perseram iit plurimum reddi potesLUriginemque habere puto a Verbo IO min errare, aberrare a scopo ; quod factum puto 1 Latinorum miso, mίssum, ut sit quali omturae, amittere, mi um facere, Praete mittere; quippe nos non raro , pro Latinorum compositis, simplicia substituimus; ut in re menae emendo, & multis alias: Gallosque a nobis mutuatos suum mes, potius quam nos ex illa nostrum itemque Anglo-Saxonum mis. ID Hr approbare, to Hsile improbare: hovom honor, decus, H -- dedecus: Io hiamur, Io ζace, honorare, decorare: to disiamur, D aer race, dedecorare : to Hen dignor, Io Et frigu dedignor: Gaure, hap fortuna, casias;.-μhauce, inflas intortunium: Io Iale capere, Io missati errare, perperam accipere : Hed opus, mi fata malefactum: Io nye uti, consilescere, Io Ei se desuescere O mi se abuti: to impis impendere, re misi: is male impendere: to appi applicare, adhibere, to χω Vpst perperam applicare. Altaque hiusmodi. Quae a Latinis per is, vel aes scriptis deducuntur, eandem quam prius satabant signia ficationem retinent; ut sitietu se distinguo δεας , taetrare detraho, ta fame defamo, aera
Terminatio Ν Substantivis addita, id nolinunquam Adjectivis, in Adjectiva
, h, ib. format Si autu em quandam seu convenientiam innuentia. A gmnt gigas, Manil gian Elde gigantinus: earu terra, rara terrenus: Be en elum. hem ust coeticus: πιχνίου mundus, Graiadi mundanus: OM Deus, gori pius, quasi Deo conformis: good bonus, go P eximiae staturae seu magnitudinis, quasi x M. IM. Aliaque similia. Respondet Germanorum & Belgarum terminationibus hch, H
56쪽
Eadem terminatio θ Adjectivis addita, sormat Ad verbia cognatae significationis; ut Latinorum, in λ, is, di teri Ut supra dictum est. Terminatio io Adjectivis praecipue addita sed di non raro Substanti
vis in Diminimonem innuit. Gem viridis, greeui' subviridis : etabite albus, reli iss albicans, subalbus: IUt mollis, δε isb aliquantulum mollis: a thies fur, thimse qualitur, ad furandum proclivis: .r iupus, uoinyse quasi lupus, lupinae scrociae prcclivis : a chil puer, cisia b puerilis. Aliaque multa, ct fere ad libitum formata. Habemus tamen & alias diminutivorum si mulas in Substantivis sed rarius occurrentes.ὶ Ut a tisi mons, a lis vi monticulus a mi I pars, a parces particula : a civi gallus gallinaceus, a cocti Asalliculus : a pr& Iucius piscis, a suc et luciolus : a fac Irixus, a situ Isacculus : a te saccus, a me ora sacculus, quae twrminatio Gallica vi: ) a xta e anser, ago et anserculus, litae est terminatio Germanica: in a Limo agnus, a La Diagnellus : a choc gallinae pullus, a chae pullulus: a man homo, a mura o homunculus : aa prpe dolium, a m m quasi doliolum) exiguum vas fietile culinarium: sie Hul Henriculi s, unde patronimicum I livi :ὶ Ur,u Willies mulus: Thomim Thomulus: Aliaque, scd pauca, limitia occurrunt.
Verum adhuc alia est Diminuendi sermula apud Anglos, sonum ipsium svocalium praesertim j extenuando; sicut& Augendi sormula eundem ampliando, aut etiam protrahendo; idque aliquando non tam mutatis literas, quam carum pronunciatione. ὶ
Ut Ap sorbeo, ij sorbillo, sed Ap haurio, astatim sorbeo ; fp olla puta panis justulo
intinnus,) tot sula, minuta panis particula sic intineta, ubi, praeter vocalis extenuationem, accedit Gallica terminatio et ;) ιν culmen, ij, ti et apex, apiculus, tu utrisque medium ) epistomium; p r eslundo, eer alicubi loco i una decanto, minuti melliando: G1glongus, to Det valde desidero , praegnantium instar, qui minii in moram, longam ducunt, u lingo longaturio, cesso, minor, in longum protraho, protelo. Lame claudus, to fimp sui, claudicare. S Eois bolum deglut solom liquorem sorbillo. S e p scopis verro, 'ν uno ictu aufero, ut Aquila pullum, Miluusve. Such sugo, iue macero, multum exsugo, exsucco. Spis si uo, sum quasi plenis buccis evomo; babe, λθ infans, puerulus , Hol γ ρ.-r, inepte grandis; great magnum, idemque protracte Pronunciatum praesertim si ci crassiori sono grea-t per-magnum : Ettis parvum, minutum ; sed protracte prolatum, Pe-tae minutulum, valde exiguum: pGIF bellus, sed μα-ν bellulus: μα campanae massoris bombus, sed inetinnitus minoris; amo ting tan ton: successivos minores mediocres majoresque sonos m. nuit; similesque ita ingle Ianse, tingle tangse, aliisque multis lictitias vocibus observes.
Ex Coneretis Adiectivis fiunt Substantiva Abstracta, addita terminationense ; aliaque in Moa, vel Mad.
White albus, relatenis albedo : hat durus, iat uegs durities: great magnus, greatnes magnitudo : Hi ut peritus, it fulvos Perilla, unsffutues Imperitia : aliaque innumera. Huie respondet Germanorum terminatio he . unde Anglorum heia vel his descendunt,m G Nais Deitas, Mantos humanitas, virilitas, sortitudo, chriapoia Infantia , pueritia, mardens ad virginitas, uiata Mia viduitas, A ght ordo equestris, Prae ood Lacerdotium, Gebboia verisimilitudo, Hyboia falsiuas, neehλω hoo vicinia.
Sunt tamen & alia Abstracta spartim ab Adjectivis, partim a Verbis deductaὶ quae fiunt adiecta terminatione th: levi nonnunquam immutatione simul facta.
cur longus, P Ib longitudo: Ibom strenuus, fortas, validus, Arreges vires, fortitudo: Boad, witae, latus, Area I du, latitudo : aer profundus, E Ib profundatas : his altus, helut seu potius braphra in altitudo : true verus, murra veritas arm calidus, wa ira calor: Har charus, E A caritas i fames: Ibis tardus, so tholies, tarditas, desidia : - 1 laetus, inreth laetitia: hil sanus, Masti sanitas : m I berae, meat bonum, Me Ib divitiae: δ' siccus, aero uora, AOMMA A tri siccitas : uet iuvenis etrura juventus : Sic na, montis mentis: item rci & rinnu spatium, capacitas. Quibus assines sunt voces quaedam a verbis deductier o morior, Hau mors: DP aro, ' H a colo,
57쪽
colo, ritu agricultura : groin cresco, oritu incrementum: meto, O th mellis, luterismae ih posterior mellis, intre morabo, post demesium : serat furor, seisi furtum : bei mario. Hrit partus: hear audio, heam h auditus: rue tuo, rura luctus vox fere antiquata: unde rura 4 rilia, a rue I cage, conditio lini tuosa, deploranda ; rureses, immisericors, inari , qui nullius miseret. Sic, De video right visus : ιθὴ singultio, a vel etiasingultus: flee fugio, IV volo, fleti iuga, volatus ' Maedo pondero, et ebi pondus: Ρω terrefacio, freti terror: tota a in traho, haurio, delineo, to Hi bibo ; is auges tractio , haustus, delineatio : E fia' solvo a Gallico frau fraghi naulus; quae potius scribenda es leni Aghth, figlaridae. x prout a quibusdam etiam proni inciantur nisi quod mos aliter
plerumque obtinuerit, ne i bis scriberetur.
Eandem formam retinent auhi ides, Dight malitia, ureaiae spira, et rara ira, Hul Iule lum, mul tanea, βωθ spuma, Aeras spiritus, Muvernas, πο M pretium, Aght lux, tuus flamma, migis res, perlona, vox antiqua, unde mught nihil, oriis aliquid, aliaque io san similia: quorum primitiva vel plane desueverunt, v ct saltem rarius occurrunt, ct fere
latent: Descendum forte a se vel fy,ὶ IV, et X, et ea , b c , momor , harisam M. D thip. Quaedam inflip terminata, munus, officium, seu conditionem innuunt.
Ut Amalbe munus regium: ma sep pupillatus gu*Hi bis, et ransit A tutoris milianus, vel custodis; feIDNR7, sarinci DF, sociutas, sodalitium, participatio; Nerei aestim dispensatoris munus; chame ut δειρ cancellai latus heao p praelini munus ; Iuro p di. m: nium; aliaque his similia. Sic Minyesp hoc est in thybi ρὶ dignitas; unde tiarib, Mdignus, colendus, honorandus, Io π his colo, dignitatem agnosco, honorem exhibeora dome, Pauca in dome, με, - , dominium praesertim designant: saltem statum
ric Nich. conditionem. Ut se time Regnum, eritne Ducatus, Ear me Comitatus, Princia ne principa tus, Poperime papatus, CisisIe Ome Christianorum regio , foeta me libertas, ura me captivitas, Myae me sapientia, et varia me fornicatio, adulterium : ADF Diti Episcopatus, Mik utac Ballivatus.
Monet. Monge' est terminatio eos innuens qui rebus illis quibus sumitur se in te
miscent, cisve occupantur. Ut Ebb--ger, Ches mcinger, se .imongor; Piscium, castoriam, lignorum venditori
Irm mouer, serri, rerumque ferrearum Venditor. AP momer, Pellio, qui pellibus detergendis occupatur. Is me mi re, fornicator, mcretrIcibus alluc scens.' as--ger, novellarum s lator. sm c , n allificator. Amymoneo, foenerator. Rusdem esse originis videtur cum vocibus a- inter, quas in mistura, intermistiis, minge, mi te, misceo, j a Gnaeco μο ω , ρογνωροι ut vox D mis, a Latinorum Emsceo,
Mens age. Mene di age, sunt terminationes nobis cum Gallis communes; idemque apud nos innuunt ac apud illos. A Latinis utplurimum deductae.
Ut comma mens seu comma ement mandatum; orna ut ornamentum Gorern mentregimen, gubernamcntum. Aliaque plurima; a Latinorum men, ct --entum deducta, aut ad eorum imitationcm formata. Quaeque in age exeunt, Latinorum imitantur terminationem Mus, seu intro; ut Wara consuetudo quali usatio seu ulitatio; Pupinge pupillatus , pupillorum conditio; ut rara vicariatus ; heratage haereditatio: passage quasi pallatio in transitus ; mariage quasi maritatio ) matrimonium ; lmaste quali lineatio) linealis descensus ejusdem familiae ; flage statio; umis age umbratio, obumbratio,) umbraculum cum age vox Gallicaὶ operatio; tota sol ia-tio 'utage fructuatio ὶ foliorum & fruticum delineatio in pliatiira; Herage quasi pariatio seu pariatusὶ status Parium, hoc cit Magnatum regni; Langu e quasi linguatio ὶ
lingua, loquela ira quasi ultratio ) excessos ultra moderatos limites, praesertim in malis inserendis; indeque forsan truncato capite) rete, excellus irae, nili hoc potius fuerit immediate , Rabie, si ii Ravi; in age Scar ab ω , unde Latinorum a tim, atque hine nostrum reo: I 'age quasi viatio, seu vcet iratio in itineratio, praesertim maritima i: ct mage quasi cuneatio ὶ monetarum custo seu percuibo ; siccabbage quasi eapuat o) bris sica capitata, & cabbage uice lactuca capitate; δε age I quali soratio 3 pabulum loris captum: quippe D fω age militibus nostris dicitur, quod taxiari dicebatur pabulatum me, hoe est, seras procedere seu in viciniam ad conquirendum equis pabulum ; ut enarum ire, ct materiarum ire, est sic procedere ad conquirendum Iagnum, ct Materiam, quod jam Timser &Lauine maeremium dicimus i Galla mαυ- ὶ aliaque plurima.
58쪽
Sed & eadem terminatio Latinorum .atis manifestius retinetur ut & aliorum verbalium in Qi' so, cti' -λο ὶ in vocibus innumeris, quae nos & Galli inde deducimus addita litera n : nisi malis dicere, amputata obliquorum tominatione; quippe tantundem est sive voca uatis addatur ' sive , natione auferatur e ; atque hoc sorte potius dicamus; nam Itali credo prius inde fecerunt suum natione, quam nos & Galli nostriun nation Atque hinc angens tarrago vocum Latinarum, sive a Latinis immediate, sive mediantibus Italis Gallisve, in nostram linguam accesserunt, atque accedunt indam. Ut natum, te inuation, deIerminatriin, Drettim, compseram, conaeist , di positon, notion, devotion, tam Iton, confusum, talissim, question, combuston, intention, I penson, comprehension, marumon, defuerim, e-Bructum, Acin, collection, res aerim , reflexum, complexum, concessem, tabcussio, o pres , aliaeque voces innumerae; di quidem pro arbitrio desumptae: Cum levicula nonnunquam commutatione, ut cum, pro declinatione dicamus tauri declinatum, tum cum Gallis 3 iaciensis: item, a ratione formantur tum Gallorum rausen, tum nostrum reason. Et quidem, prout a Latinorum ramine sormarunt Itali ragione, indeque Galli ressen, ct nos νω- ; pariter , Latinorum occasione formarunt Itali cauedine, & Galli salsen seuDi , ct nos Ieaon, quando pro tempore opportuno dicitur, quippe hoc malim quam a Iaraone derivare ; sed ubi re Dasin pro Iale conaere dicitur, putaverim a Di Done dietum, unde Ial & exirito lὶ Dion &Ieasu facile descendant. Indeque ad Ligna metaphori transfertur vox: nam, ut sale conditae carnes humore superfluo liberantur, simiores fiata; sic Ligna Iimbre aquis macerata deposito succo stiperfluo dicuntur cives eooueae; ut bene Ialis carnes. Sed haec obiter.
P ter ea quae Analogice Formata diximus vocabula
α ut in aliisΤinguis in copiosae Vocum Affinium seu Cognatarum familiae, ab
eodem quasi communi Themate varie flexae. Cum autem Monosyllabis maxime delectetur haec lingua; non tam facile determinatu videatur, quaenam ut totius familiae vox primitiva a qua descendunt reliquae, quam voces eas esse
congeneas de cognatae significationis, communem originem indicantes. Ut, re beat serio, percutio ; abat barom) baculum; a barael pugna, praelium; abG- Beat. ne malleus ligneus quo cuneos seriendo adigimus; in a MIIl Aor feriterium ; Iobatur seriendo comminuo a batur oppugnaculum militare bombardis instruetum pro adversis moenibus demoliendis ; MIter eduliorum quorundam materia sex farina, aqua, ct ovis, frequenti spatulae percuitione commilitis:) Quae sunt cognatae lignificationis omnia; a Latis norum Eumo forte deducta. Sic, Io lati manu Capio, prehendo; to Iouta tango, contingo ; tis tactio levis; to D se ruis. ut illo erebris miniuisque laetionibus; γ a iaci clavus cui aliquid appenditur; to Iace
consuo; a Iach uncina qua res connectuntur;) tata earmamenta navis : Quae omnia comtiguitatem seu localem illunctionem innuunt; , Graecorum forte θίγω, υγμνω, unde Latinorum tango, tetet, tactum, iguum, comis , coviguram.
Sic, a leti impedimentum; D seu impedio; leas ne; lute tardus, serus, quasi impedi- tus; in luter, latur pollarior; lates, lure poliremus; Io Liter tardare, ociari. segnescere ;leatiniust, segnis, deiidiosus; lessure D'rὶ otium. nisi hoc potius sit ζωώr, otiari. in item, togundi ugnae cingo, ii ringo, abeto forte ὸietum ; ὶ & metaphorice dicteriis Gesia. perstringo; atri giro cinctus; a giri cingulum potissimum equestre, quo ephippium
constringitur togist cingulo constringere; at is rona, cingulum; agar ter cingulum crurisὶ periscelis; a garIb sis olim, & etiamnum apud Septentrionales, quod sibi Iraria dicitur atrium, seu locus circumseptus, circumciriatus; his garra, resach serae, coemiterium, templo adiacens area; in agar tarn hortus circumlaptus ; a guaia satellitium titem vestium oris asIutum phylaeterium ne lacerentur: ) Io D diatessutio stipare, nullie cultodire ; guaia an, uarium, custos ; ualia obe Gallice itiindriae ὶ vestium repostorium ;a waris pupillus Orphanus guardiani seu custodis cune subjectus ; ip pupulatus, pupilli conditio; vir luis pupillorum terra ; to uaris defendere, protegere; maia praesidium diurnum ua vici vigiliis, praesidium nocturnum; ) a ward pinnula in sera qua cavetur ne aliena clave reseretur: a ova ensear pyri genus firmum & durabile: nescio an warram Gallice inarand hine dicatur, unde itiis anti vox Latino-barbara secu-
59쪽
rum praesto ; forte & et re, Warm a are, invare, una ares, zeparn, Ornret, &c. nisi haec potius dicta sint a caetor. Tim. Ex Graecorum G, seu Latinorum abis, fit nostrum tuu Scotis tua' dc Du ea in duo: tu ambies; ιwice bis; I ον viginti; meis duodecim; I ms gemella ; D t ne illa binas tanquam gemellos contorquere; to laxis bina plurave in contorquere ; D tremi rapide contorquere ubi spectatur literarum ri sonus; a Iu et virgultum tortu facile; ὶ Io citra
raptun divellere; D I mge cum acuto dolore vellicate; b Iu em, bet ut inter duo si
cui a-m et, a-ondit, inter plura;) Pindi hi diluculum ; --Ad by pennis. Dy. TO EF morior; Hatb mors; Had mortuus; deaάν morti scrum, lethale ; D ta is urbnor, aquam si ibeo ; D Hs intingo; Io aeost demitto dou se altum demergo; D E tingendo coloro; Hun deorsum; totarinis quali est ourn in mergo, submeigo ; cognata videmur omnia, descensum innuentia; quasi a Graecorum ἔ-, x ra. s. o, seu Latinorum D unde Holytim & que deque. Sn. Su, nasum eoque spectantia in plurimis vocabulis insinuare videtur. Nempe 1 I viiii rum nasus, descendunt Gallorum nes, ct nostrum nos natus; & vinita naris: sed & nes
promontorium quod nati instar in mare prominet in ita plurimis promontoriorum in Angi rum & Scotorum littore nominibus conlp:cuum, in nos ter natas Cathines, Hudemuos,
transpositas quo aptius cohaercant) seu nasum innuit, indeque multa videntur desunti vocabula nasiam spectantia invi m cognata; ut D ut rostrum quasi nasutum; ὶD Iureae sternutare; iunore Iiertere; Io Inari ronchos edere; to Deer, Io Iuliare, adunco naso rid re ; snu, misi, mucus narium; Io te nares emungere In , ramulis, naribus sufflare ; a Inasti istaenum lupatum us pars equorum rostro indita; ὶ tos is hirrire quod faciunt canes convulsis naribus D smet, D Inu ge, nasb quasi in sinum deprcsib Ἱa re
M. Est & aliud D, quod sorte 1 Latinorum tum deductum putemus; ut Inale anguis, humi serpens, ct sinuando repens: Io Inea . se clanculum subducere, inobservatum desine strepitu, serpentis instar ; ahaillimaX, tacite repens; aseuare laqueus, diam positus; De nare illauueare: estque Io hum adunco naso ridere, sed quasi clanculum; & IO Diage se tacite subducere ; item to Dap est subito atque ex improvisis mordcre ; dias ita similiter
captare; item tofi , IO Dub, quali tacite increpare, non magno clamore.
li ex ritu suerint omnia, subterfugium di protiationem innuunt.' sic af fit evitatio, eliugium, techna; D male astio aegre vitare . scd & Dybist permutare, sui movere; ct tostmetrudo: afovet, bowl, batillum, ligo. Item ιυ me retrahere se ; I ,r I corrugare; us otiae protegere, vestire; Ulam, involucrum, pia Icrtim sepulcrale: Md r in his, duriuscu
Bl. Ah statum innuit delumptum credo ex Latinorum inis, transeuntes in F, ut saepe; uthbis flo : H I Ilaius : re blas, Io Mehun, flatu noxio plantas asilare; & metaphorice, tablus oues reputation, calumnia quasi flatu noxio famam alicuius hedere, Iohias a de gn, cirun reta ivg, coeptum alicuius irritum reddere ; ὶ Hriis, Heia, statui expositus; a bidat uredici solet locus editus & indefensus, ventorum flatui obnoxius ; Heu subpallidus, ut qui flatibus fuerit expositus Io kα Heat, or et auer-hraten, dicitur is qui frigidis flatibus itinere expositus propterea subpallescit abbal, ablar, pisciculus quidam si ibpallidus; nMach linteamina ad solem & ventum exponendo alba reddere ; Io bisser tumultuose escum strepitu stare, item metaphori crepare, tumultuari; to Huri ei dare, eri ut ire, uno
impetu, quo di illari a bisser quod est frequentativum; ὶ Iobia, garrire, estuum ; a dii dervelim inflata, saltem apta inflari; a Heb vesicula seu bullula in vitro; a b uer vesteula, lyelaena, in extrema cuticula quasi alitatu exsurgens: a blam pustula, initatio , bla his ut crastis labiis & quasi innatis, Huller cheel I, MIM, institis buccis ; μυ-horius hallaces in fumata ed quasi inflatae: altis, a blaete, splendidior flamma, scd & Dimma etias , utpote incensi aeris flatus ; ὶ D Huae in flammam prorumpere. No Hear instar ovium 1 Palam dicitur ; sed &flatu fit. Est d OH is floreicere, flores emittere, sive a fio, sive, io, dum flores quali ilando aperiuntur: ) a bis m, a bis som, arboris flosculus. Huc forte referenda ι sanguis, P. uJ erubesco, ob colorem floridum. re Notandum autem est, in vocibus linguae nostrae nativis, magnam utplurismum literatum reique significatae consensum reperiri.
Adeoque literarum soni tenuiores, acutiores, crastiores, obtusiores, molliores, fortiores. clariores, obstimores, magisque stridui . . pares non raro in rebus significatus es ius iu-nuunt, & quidem plures nonnunquam in eadem voce licet monosyllaba. sae. Sic voces ab Sir inchoat fortiores rei signaticatae vires & conatus innuunt; ut stram fortis, Vallidus, ex UM mira, ut, a Turno, Ibeimus λὶ Iberith strenuitas, vires; ra φον I Remo,
60쪽
ilemo, stravi, item spargo; toniae ferto,a Briae letus, a rea Asiati bola crena, stria, vi- x tus indicium;) a Dpe plaga, verber, vi metaphorice, transversi ductus in panno versicolores; unde. Hrripe tu fes, vestes his plagulis distinctae, si se lis, cuiatentio, ton me
conor, contendo, to murale luetor DIDOut, to Rrm prae tumesco, distendor ; D sirrita extraho, extendo, De Fi, si et hi, extentum, extraetum, rectu in Dictoli eight sicietum, M. etum; Bregis anguitia ; to Bram violenter eXtendo, contendo, exprimo, distraho, luxo;
resinam, Io issam, stringo, distringo, iness, Hi esse, strictura, districtio, coeretio, angustia :Ius vinculum, ligula, ligamen, serap lorum, ligamen fortius; im fluentum, is uminis
violentior decursus, reamor vexillum undulans, in stianae rapa, lutus, flumen coercens ; in D Brip nudare, spoliare vestibus, aut ipsa cute ; t bari Dyti tale palo, extra v go; Drange extraneus, 'ide,ssariis distentis pedibus varicari. Neque obstat, quod in
horum aliquot inanifeste compareant Latinae originis vestigia : quippe Angli, ut ad liuilu Lmodi sonos formant ipsi vocabula, ita & aliunde sic forniata avidius arripiunt. M vires item, sed minores, innuit: quantae scilicet paria tuendo potius quam nova ac- scquirendo susticiant: quasi ellet exilo desumptum :ὶ Ut tofanae sto, Iosa' maneo, item fulcio, asia iulcrum, a fas icipio : ιο stare obsto, sisto, tos p obito, obstipo, obturo; tostis obturo, in socio; D stipe suffoco: tosta' desisto, IlaFoblticulum, retinaculum, mora, rasar moror : D sic li ruri haesito, tosui, ILIIer, Rammer lingua haesito, to tetrar titubo, Iositate auxiliis adllo, adhaereo : tostic figo, item Iugulo, a uis sudes humo defixa, maceriem statuminans, metaphorice, a fale pignus lusorium ludo de politum : Ita stirps, metaphorice progenita, item stirps, progenies, asitet aculeus, Io, g pungo ; astu , Illuch scetor quod nares pungat, ὶ μαι punctura : a clavus prominens, asuri asanctim poliis seu sudes in muro : a stab stipes, hiable lii puta, to Iub v radicitus extirpo:
a sumst truncus, unde lumbo titubo, ut, a cespite, cesipito : ὶ Haia caulis, Iosaia pedetentim a re, grallari, in Iosep grestum ligo, rasam conculco, terram pede tundo, unde rosa, ferro imprimere, sampini prcilio, imago percussione neci ;ὶ sota locus, spacium, ramis, to is lorae locare, serem it -υcardi lenelchallus, loci cultos taleis locus. itatio, seao limus, fleoas constans: stabis constans, stabilis, a stabis, a Rad stabulum, tosta stabulo saturare, a maeae , bos stibulo palliis; asota, a Wasi Iedile, a Ilia,sasi, stallage
scamnum, quali vasa cerviliaria imponunt; a sis, assage pegma, contignatio: sul quietus, B Itemper, perpetuo, sale vetus, antiquus, aut etiam antiquatus: Itim audaX, perti nax, Iimo protervus, a Deae equus audax, generosus, a se , DI A saris equus ad- miliarius ; sisy rix diis, inflexilis : Rari rigens, stari Mala mortuus Jam rigens: to mave apud nos, inedia vel frigore mori; sed ita cognatis linguis simplacuer) mota; a Itine laris, neel chalybs; Ron ausi erus, sanct firmus, solidus, item de vase dietum quod non esuit, Iosoch him sanguinem sistere; Iosare iniente spectare, scep erectus, acclivis, sire. Me turris, campanale, san gressus scansorius; a Raniarae statum exemplar authenticum, ad quod alia examinanda sunt; a sandarae vexillum regium , statarium; mul poni lii
magnificum, superbum : in quibus omnibus salusque ibri an aliquotὶ si firmum quid di
Thr violentiorem motum innuunt: Ut re ut m projicio, to thrufi violenter trudo, a Thr. thronet turba densa, D tbrii conlii , de caterva dici sblet, i to thris violenter palpito,
de corde acerrimis doloribus agitato dicitur,ὶ thraus penitus, per totum, Io Ibreat, eo threaren minitor, thrast, Ihra Ome captivitas, throws Minc, labores puerperae, ML Nec abludit Graecorum P in Θμω. νιν, et πι- riis , a Gos θεω , 2--, M. Ub obliquitatem quandam seu ὸistortionem annuunt: Ut mr obliquum, to meaiae M.
contorqueo, tomi es violenter CXIOrqueo, Io u esse colluctor, to ming torqueo, wroue in
nuos e sedio, DOMO ri cor, a Tinlle ruga, in rara iracundia, taureat ulciscor, υσα naufragium, Wruch miserrimuS; Wrsi carpus, qui nempe quaquaversum, iam se quam alia, contorquet, Io m ad complico. Fragorem, seu rupturam violentam innuit, praesertim sonoram : Ut o Hea , bra N.
Priar, A rach, frango, irmi, iraelum, tragor, ira tio. omnia ,- --, ραγ-ὶ Aeeta anus ob aperturam, in brutis, At te fragilis ; D Arus, Io Hers, crepo, rumpo; Dum violentus impetus, Ii is A twt, a sere hi rent, primus impetus, leverus impetus;) a Busi
verriculum, a b scopae; to seu se contero, to Har pinso, in mortario contero; re Hoche dolium perloro ; the Hrn crepido amnis a Boia torrens; forte & abi rar, ψ se ambis tribulus, ramnus: item to bi vi trabo, biangle, altercari, a li oualtercatio. o Ruptum quid praesertim cum crepitu & fragore,ὶ saltem incurvatum seu luxatum Ct. innuit, quasi ex oepo aut curvo desumptum, aut etiam ex κήω:ὶ Ut Iociaci crepere, cum fragore rumpi; item Io crac crepare, Jaetitiuae se, racra e utriusvis augmentativum, propter productum sonum ano continuoque fragore crepere, magnopere laetitare; creta, cree diminutiva) strepitum innuunt subtiliorem; Io ciue augmentativum coaxo, clamore rauco. loci ac se frequentativum) crepitare, aut etiam Io cris de si sonus sit exilior, Vel