Theologia dogmatica et moralis ad usum seminariorum. Authore d. Ludovico Habert ... Tomus primus septimus Tomus septimus. Continens tractatus De Ordine, de censuris, de irregularitate, et de matrimonio

562쪽

C rata .e r. , Iicet tari em cammum coniugum consensu, studio vitae: sanctioris iis enim amplam mercedem, promittiti Christus Mattia I9.: Omnἐ3, qu ι

ρ quibus , promissis accedisi plures sanctitate .conspicui. ex. consensu uxorum vel monasti. in i vitam professi. sunt , MI sacris . ordinibus. sunt, initiati, ut Ss, Paulinus, Germanus Antissiodorensis, Lupus,Trecensis &c. Certum est a. divortium liet e fieri ob crimen alterius coniugis expresia est enim Christi sententia. cita-tis Alatthaei Hoeis, ubi Christe permittit uxorem diis mitti in causa fornicationis: hedi qui ac istus solivasta Fieationis Meminit, propter quam liceat uxorem dimittere, nascitur dissitu Itas, circa quam Origenes, supra laudatus ,. s. non ausus/est quidquam definiret Inisset licet ob alias. causas , quam fornicationis, Eo. citum sit divoratam et, sanctu Apgi libr. I. de sermo .

nec Domini. immonte ca' ao., censeti, nomine se In Aeationis. in taIlieendam esse peccatum mortale . Porqssi anima, sornicatur a Deoi sed expendens-pystmo. . dum libF. I. retractationum cap. x p., quae hic sexi. st, lectorem, moner, iis ieee- interpretationi non esse Ita adhaerendum, ut ' meliorem non quaerat δ me volo,

inquit, ro ra tauras tamque ad dignoscendum. 4i ιι mare.Iegarem. hinam sit ἰ nostram dispiarationem .debe is re- δε οεν ac merito quidem i tum quia dubium. non est, quin Christus - loquatur de: fornicati e caris lai; . t an quia falsum est , licitam ect dimittere ux . rem propter quodlibet, peccatam mortale: cum autem iisthaeo quaestio,. quam S. Aug. ibidem vocat laborioississimam . iam eluet data, si' adi Ecclesia . Respond. Licitum ess. divortium non sorum, ob seris.

Dicationem; sed etiam ob alia crimina , quae Ver*unt in detrimentumi sivit spirituale , sive corporale, alte xisse coniugis C. Probatur T. ex Seriptura. Μatth. rect δε .

quem loeum S. Hieronymus docet, sententiam Domi-

563쪽

, viai ta itiem esse justam divortii causam

quodlibet, ad p.roptet lamicalion nem Praea sit se neque filius, neqite, farmi ius ius, habent dimitri ycndi, ille pat m,. iste dominum, quemadmodum uxor viram adult crum , otia iussi non sin illi musa ruri: , quia. Chrissus cit Mo loroe loqui ur. do divortio perpetuo quaerentibus eiam, Iusta iv, . num laceat ullo rem dimittere per libellum repudia qualum. que ex causa libellus autem repudii, aptast eos era Tin PerPetuum, ita ut . mudae.r re studiata mumquam potaser redire ad maritum Christus confestamen ada in- im Syta Lespondet: id, non licere , nisi in causae formni Laxionis, qui ab propεer: alias crimina, divortitisv fit

resipiscat s. K. enim serio convertatar ,.innocem tene 'us Poenitentem. recipera , eique affectu nisi itali. Ilio. it τοι via. sta crimina Eet accidens opponuntur mammoni eat propter ad ulterium , etiamfisonetque est praxratum,& mox qui peccavir, resipiscat; ad totamen Consi κ. per totam vitam liberatur a debito reddendo ιAEG prom

564쪽

ων ur Coningis nocentis . nota ter ipsum cent iri, nisiael ter prius, taetri professum, quia adulter tris iragor pu, at rerius , ses non vicissim innocens in corpus λ nocentiv a quo potest exigere dabitum coniugale eum di ortium in eius gratiam cremtaxat Eoncedatur. Q. I. sv ἰώ uom. ne laiae nuἰrun cre .

si vir rpse uxorem plostitue in aut fornicandi dederincautam Q. ἔοῦ debitarin conjuga Ie uti pertinaci et den

toum -poenivvisse, & ipsa, ni huominus perseveren in adulterio, licite dimisti poterit,

RO . Palest, quoad thortim, modo certus sir de diInerius adulterio 3, sed non potin quoad habitationem acum enim, huiusmodr divortium . sit publieum , fieri man posse e sine seandalo, & perturbatione societatis se misi, accedeaeet' auctoritas lavisis μ' eap. Porro tir De-

565쪽

do praeseramus: 'unde S. Augustinust lib. a. dei eo. giis adulterinis .cap. 6s sic scribite restavi ἄ--ον ual

Ceterauu non , eadsm .ests obuias ta in Duaore diruit. tendi vitum, ire adultorio prase .grantems 1. Mi. --.non cense tua. uisentix: im Peccat mi eius s. quod imon possi, illanis eum C rripere,.sicut .vExssetest malierem , cui tui est' puta: a. qμia non idem, incommodum immineo cohahuando. cum vir iaduate ro ι neque enim inevirtus, et it patet . mlis, . neo AD.cus haeres supponetur. 3. quia rarusu est, mailum, auulteram eorriga propteε .snecessionem uxorias qon iretius metuendum est , ne fiat deteriori qua re ut vir imum eonsulendam est uxori, ne dimittat virum adula.

566쪽

R. Cus im adulteaio duplex reperiat ι matitia, au tera imp. dieitiae. altera. in Fustitia, adulterium rari vis ris .impudicitiari gravius est in viro, quam in muliere tratione .veto in i stitiae gravius est in ,, muliere, q an indiviro, qui cum isoluta adulteras . . Prima pars probatuΕ auctositate Sarest. Augustum ,

eed ratione, qua utitur I bri a. . dω coniugiis, , aurit te rinis cap., . uta re Rilens querelas maritorum, quod in luendis poenis adulterii. mulieribus comparemur Iases non p ν' arse , inquit, madis de Mame ἐιι rixa c-

Secund pars probatur, quia uxor, adultem iniuis. riam faeit tum prodiis cuiast incertum reddid patrem, , tum marito. cui salsam haeredem instituit di addde . qui kνirum mariti infamia aspergis', quisviptam ma Pri u 'adulter: unde simplieite e di absoluto gravius estia. ad uterium uxoris, quam mariti,, PIOPteIeaquePU te gra civire . puestu:r. semius .

567쪽

minio quibus se adiunxit Laun yus lib. de regia pote ita te in matrimonium . quorum opinionem miniis. me tutam iudicat Bellar minus lib. t. de matrimonio p. s. ad sceundum Lutheri argumentum a quare iuxta communem sententiam h. R. Matrimonium ante adventum Christi non fuit verit in sacramentum, in latiori tamen , & minus pro is pria signifieatione dici parest sacra inentum , quatenus scilicet sit: t signum rei sacrae . , Prima pars probatur, quia ad verum sacramenta .

duo inter cetera requiruntur ex dἰctos tractaria de s , ramentis i , 'genere c. a. : primum , ut sit signum Lia

Crum , cuius usus ut religiosas , dc caeremonia sacra r. secun sum, ut sit emcax alicuius sanctitatis sive exterioris, εe legalis, sive interioris i atqui utrumque defuit matrimonio ante adventum Cliristi, tum in statu innocentiae, tum in lege naturae, tum in lege Hrripta a nuptiae si quidem non erant caeremonia legalis, seu religiosa quaedam professio , per quam nubentes san'. si is Carentur, quemadmodum sanctificabantur per sacrificia di Circumsisionem esum Agni Paschalis dic. 3 sed ta-Jebrabantur dumtaxat in ossicium naturae et adde, quod in staru innocentiae nul Ia fuerim sacramenta, ut disputaviis mus tractatu de saeramentis in genere: ergo. Dices a. cum Μa Idonato . Catholici probant ex c. s. ad Ephesios, matrimonium in lege nova esse verum sacramentum et atqui Apostolus eo loci inanifeste lo. quitur de matrimonio Adami cum Eva,ex eius quippe veris

bis Gen. : Rei Inquet homo patrem , ct matrem Oe. si C. Concludi tr saeramentum hae maguum est i ego autem

ἀλeο ἰm christo, di In Ceel ina, laoc est quatenus prae infigii ravit unionem Christi cum Ecclesia, quae edacta

568쪽

ex latere Christi in cruce dormientis potius , qtia i mortui. rum esset bi evr resurrecturus 3 sicuet Eva ere-rsacta est ex latere Adami somno mystico consopiti ergo matrimonium Adami , de ejus postero ruire eo Inois vir fili saeramentum . quo matthnonium Christianorum; licet istud posterius plus ratiae contineat. Nego minorem , quia ex hoe Apostoli textu solum Concludi potest, matrimonium Adami praefigurasse nionem Christi eum Ecclesia, ae consequenter matrimonium Christianorum 3 atque adeo Apostorum ea figura explanasse rem significatam ,. quemadmodum

Christus per serpentem aeneum a Moyse in deserto erectum suae passionis mysterrum probavit, & in Ionademerso in mare exiuibule suam resurrectionemr ipse quoque Apostolus ex , rita, quo Iudaei comedebanv Aenum Faselialem , incitat Corinthios ad sancte percipiendam eucharistiam e Pa his assem , inquir I

a nae fuisse sacra repigionis signa , seu fac ramenta Pr petie dicta, & in ritu Agni Huhalrs eamdem reposuram fuisse gratiam, ac yn perceptione rucharistrae et Apostolus igitur Fphes. s. meminit matrimonii Ad mi , . tamquam praeripuae figurae matrimonii Christianorum: laudat , quae prophetice eecinit primus parens in gratiam tanti sacramen Ir, docetque, ea per Christum fit ita impleta e sed de hse texta iterum in responsio

ne ad sequentem quaestionem. D es ac Matrimonio Adami , δι' epis past crotum erat annexae gratia ; namque t. Deus illi benedixit Genes. e. vers. Σ3.: ae. Tobiae s. non defuit diutina; gratia matrimonio veterum , qu I, ut ait Angelus ,

cominium ita suscipiebant ut Deum di se& et sua

mente non extruderent: ergo . O .

Nego antecedens ι tam quia benediis , d'e vici

569쪽

Seeunda pars, nempe matrimonium, in statu inno. . ntiae, & ini lege tum naturae tum scripta , falsi sacramentum in latiori minus propria signifieario one, quatenus erat signum rei sacrae, hoc est unionis, Christi cum Eceles a. per. incarnatio ni, do chazita item probatur en Patribu S . . Tertullianus libr. de Anima cap. 13yr ε ν, quit, flaνim prophata vἰt illodi sacra me tu. νἈ-era melinam, duoru Hoe nunc . 's ex os

sibus meis . . ν

s. Hieronymus in cap. s. ad Ephesies: sic. seribit

Praeter veteres haeret leos, qui damnabantὶ nupi as,. quosque supra: coniuravimus capite, T. , Dathesani , duces la ther , matrim Boium a expunxerunt e mi ἔπι sacramentorum novae legis: Melanchion, &. Remniistius admittuat matrimonium. possedier sacramentam sed impropriei Calvinus libr. . . instituti. cap. Is

a albam. situ unde ad propostiam quaestions m. - R. De fide est, .matrimonium esse satram intum n vae legis proprie. dictum, asi a Clitisto, Domino instia intum a sie enim definit Concilium, Tritiatinum c -

570쪽

gaemis. est L ego. autem die O in chrυλο , ct ἰn Eeclesiae quod autem ex Usce Apostoli vel bis colligitur , mais trimonium esse sacramentumi novae legis proprie diis ctum , sic demon Matur .

Ad, verum, novae Iegis De Iam erinym tria requirunis.

turr x. ut . sit, sensibile sgrum rei saerae a a. ut sit institutum ι 3. ut sit efficaκ , di productivum gratiae sanctificantis: atqui tria ista habemus ex Iau. Ato Apostoli te tua ergor maior ab omnibus ad mitistitur e m inor vero, Mam pernegant novatores , Pro batur quoad singulas elqs partes, nempe quod Ap . . stolus eo loci exhibeat matrimonium, a. ut sensibileisgnum rei sacrae r a. .ut a Christo institutum. 3. uti productivum gratiae, sanctificantis. AC, T. quidem, matrimon tum ex Apostoli verbis est. sensibiae signum rei saerae 3 . namque conjunctio conla

galis, propter quam vir ex Apostolo ibidem debet

relinquere patrem, ma rem, ni: adhaereat uXOII

serae, procul dubio est 'quid sensibilet quod autem sit

signum rei sacrae, avrmat idem Apostolus: Meν , imentum inquit, magnum est s in qu vero maω- ignum sit. statim. exponit: Ego atMem dis In C. γυλο ι.εm ἱκ EeeIesa : in graeco te X tu legitur, i n .chr Istimeri In ne Iesia ον, ut ιsensus sit, unio coniugalis facta. mentum magnum esti, quatenus rescitiir ad Christam, Eeclesiam , tanquam ad terminum, Eo rem signis . . tam . & ita praecluditur novatorum effugium , qui contendunt, in mente Apostoli. non matrimonium

Christianorum, sed ipsam Christi unionem eum E

elesia esse magnum: saeramentum , quamquam Possunt axis modo refelli'; siquidem pronomen hos , quo'. ntitus Apostolum, est demonstrativum rei, .ge qua a Iuttir r 'atqui de matrimonio Chtimanorum agit Apois

grace-m μνἰu- bine, hexus ses licet conjugalis -- sinum est': atque ut auferatur Erasmo ridendi locus eκ, eo, quod c0niunctio-vihi, de mulieris nu Ilum eontineat f