장음표시 사용
551쪽
robabel principibus, prophetantibus Aggeo Se
Zacharia, quadraginta δί sex annis sdificatu est. Ῥμs Non q, continue id temptu fabricauerint,sed quia astructi a tempore quo coeperunt,usq; ad templi csissima'nis primi tionem fluxerunt tot anni. A primo siquid c anno Cr se m Cyri regis persam qui dedit Iudaeis licentiam a Badi t b. bylonia reuertendi de temptu sdificadi,ustu ad sextum annum Datij regis qri consumatum est templum,quadraginta dc sex annos fluxisse leguntur. De hoc igit templo loquebantur Iudaei dicentes. Quadraginta βc sex annis sdificatu est templum hoc,& tu in tribns diebus excitabis.1.solutu seu dissipatum reparabis illud LQuasi dicat. Hoc tibi impossibile esset,i domus haec sit tanto tempore sa'hricata. Certu est si Christus aperte dixisset,in tri bus diebus resurgam, uel corpus meu resuscitabo, v non credidissent ei. Ille aute dicebat de templo corporis sui. i. de corpore proprio qoe fuit templudiuinitatis. Pro quo cosiderandii est. Quattruplo Quattru - in diuinis scripturis reperiri temptu. Videlicet,ma plex rem terial piti tuale,coeleste,&diuinu. Primum est ibrium dei. hid in quo docebat Iesus, demirabantur Iudaei,ct
miracula operabatur, de quo et eiecit ementes δύuendentes, quia imad honorem dei fuerat labricatum. Scam est cor nostrum ab omni inquinameto
Purgatu, de quo apostolus. Templum dei sancta .Cor.3. estis vos. Temptu dei sunt fideles in ecclesia. Rus r. sus. An nescitis qm membra uestra templum sunt spiritus sanciti qui in uobis est. Tertium est domus dei Sc porta coeli,temptu gloriae sanctont, de quo Ioannes in Apocalypsi. Templum dei apertu est in coelo,iu archa testameti uisa est in templo eius A c. o. Et infra. Temptu tabernaculi testimonii in coelo B apertum est. Ibidem quoid. Templum introiresq
552쪽
no poterat, donec consumerentur septem plage septem angelo N. Quartum est corpus Christr mmul Sc anima,seu humanitas eius, uerbo diuinitatis unita.Et dicitur templum,tum primo quia sessidum apostolum in Christo habitat omnis plenitu Colla. a.do diuinitatis corporaliter per personale unione. m se cudo, qm deus habitauit in corpore δc a nima Christi per excellentissima gratia.Tum te
tio, qm habitauit in anima Christi per claram Edriatis eam fruitione um quarto,ua quemadmodum in templo materiali orationes dno offeriatur de ab ipso exaudiunt,sic preces ecclesiae porrigun- Quatimistur deo in Christo de per apm: per quem etia α' pliciter audiuntur.De hoc templo ipse loquebat,Iudaei au manitas te non intellexerunt, sed memoriter ipsius uerba te vidimnuerunt tanqν falsa prolata. Vnde Sc in nocte pas iur tem- sonis surgentes duo falsi testes,dixerunt. Nos au- ρlum dei. diuimus eum dicentem. Possiim destruere temptu Mati. as. dei,& in tribus diebus reedificare illud . Cum re
go resurrexisset a mortuis, recordati sunt discipuli eius, quia Medicebat. Et credideruntscripturae sermoni quem dixit Iesus.
Post resurrectione Christi recordati sunt discipuli eius,ua hoc dicebat Iesus de futura solutione, passione re resurrectione corporis sui. Sed non statim post resurrectionem, ua nec illico credebant eum resurrexisse: Sed post ii apparuit Sc scripturarum
sensum eis aperuit ut intelligerent eas. Vnde et cGstat discipulos non intellexisse uerba Christi dic ris,soluite templum hoc. dcc.tunc qia protulit ea, sed post resurressitionem,ut dicitum est. Et crediderunt scripturae ac prophetarum oraculis de Christi passione,resurrecione, dc sermoni prememorato, luem dixit Iesus. Videlicet solvite temptu hoc.
Et licet discipuli ante resurrectionem xpi uerba no
553쪽
intellexerint,nec prophetarum eloquia, credebat in illa esse vera. At post resurrectionem, Christus
illos certiores fecit: Cum autem esset hierosolamis inpa sha in die festo mulsi crediderunt in nomine eius uidentes signa eius qwa faciebat. Ipse auton Iesus no credebat semetipsim eis, eo quod ine nosset omnes, O quia opus ei non erat ut quis testis monium perlaberet de homine. ipse enim sciebat quid esset in bamine. In paschali solemnitate cum esset. Iesus hi rosolymis,multi crediderunt in nomine eius.i.in ipso,credentes inesset Christus,uir sanctus,ato prupheta,& messias promissus in lege. Causa autem illius credulitatis subiungitur. Videntes signa quae faciebat, qus ab euangelistis non sunt specialiter descripta,nisi q, eiecit uendentes de templo. Sc. c. Fecit in uiplurima miracula quapropter Nicode mus dixit ad eum. Nemo potest haec signa facere quae tu sacis,nisi deus fuerit cum eo. Supernatura lis quippe doctrina, supernaturalibus argumentis diuinis miraculis erat comprobanda. Vt in cer ea sit fidei ueritas, certum est deum falsitatis noesse confirmatorem, cooperatore uel assertorem, Ipse aute Iesus non credebaismetipsum eis.i.non committebat semetipsum eis tancs fidelibus con stantibusque amicis . Nec uoluit conuersari4n tereos,uelut inter ueros discipulos Sc amicos, agno scens ipsos non habere fidem formata,aut stabile. Q ρ xps Ideo non credebat se eis non quia uerebatur circunon credo ueniri uel pati ab eis.Sed qua sciuit-non adhaere' bat semel bant sibi constanter, nec cor eo Rr erat rectum eretpmm Ju- ga ipsum. Isti.n. sic credebat in Iesum quemadmo'
Dii. dum illi,de abus infra capite septimo scribitur. Ex principibus multi crediderunt in eum, sed propcer
pharisaeos non confitebantur. Dflexerunt n. glo
riam hominum magist gloriam dei. Verebatur
554쪽
C A p. X X I I I T. et 'magis homines ut deu.Tales autem non uere aio salubriter credunt,sicut saluator ait. Quo potestis Ioan.3 .uos credere,u gloriam ab inuicem quςritis,& gloriam quae a solo deo est non qufritiseLoquitur ergo euangelista scoem communem modum loquendi,quo aliquis dicit seipsum alteri credere. Qmfidei illius se committit,certus de ipsius fidelitate et
amicitia. Et tangitur ratio, cur Xps non credebat se illis:eo Φ ipse nosset omnes.i. certitudinaIiter omnium corda. Et quia opus ei non erat ut quis testimoniti perhiberet de homine quocun P ad manifestandum aliquid Christo, prius ignotu ei. Ipse enim sciebat presertim per scientiam increata secudum Φ deus erat quid esset in holmine. Hoc est omnia interiora,secretain hominis cuiuscunq3. Videlicet desideria,cogitationes,intentiones, huius modi. Per quod innuit euangelista saluatoris diui-hitatem, testatibus scripturis deo propriuesse uniuersoni cordium archana cognoscere. Hinc in libris rem, Salomon loquitur. Tu dne solus nosti corda hominum. Et in Apocalypsi dias protestat. Apst a
Scient omnes ecclesiae quia ego sum scrutans cor I sda i renes. Rursus. Homines uident ea qus patet, Heb- Α deus autem intuetur cor. Apostolus quoque. Omnia nuda,& aperta sunt oculis eius.&c. De Nicodemo qui uenit ad Chrisum nocte,ut in diuinis se
cretis erudiretur. Cap. X X IIII.. R. A T autem homo ex phariseis Nicod mus immine,princeps Iudaeorum. Tres
pharissi prscipue commendatur in euangelio,& in Actis aposto- Tres p. lorum. Scilicet, hic Nicodemus, Gri sau
555쪽
. DE N.l C. .D E hietus,& Paulus apostolus, sicut ipse apud rege A grippam de se pro sessus est,dicens. Et quidem ui
Ado. a c. tam meam a iuuentute quae ab initio fuit in genis mea in hierosolymis nouerunt omnes Iudaei praescientes me ab initio, si uelint testimonium perhibere. Qi secundum certissimam sectam nostrae religionis uixi pharissus. Supra.n. dixerat.Egophηrissus sum filius pharisto N. Erant quippe pharisaei iiii. honestissimi sic diciti, quod tam moribus qua habitu separati Sc diuisi erant a caeteris, iuxta appellationem illius uerbi phares. Et quemadmodui iam religiosi habitu Sc cerimonqs separati sunt a relius Christianis, ita pharisti apud Iudaeos eranti veru quidem est in decursu temporis religione e terno tin habitu mentiti sunt.Et sub specie pietatis hominibus et bonis bona sua subtraxeria i , Ec usu adeo omni malitis studuerui, ut qui pessimi essent
Iud som,pharissi essent. Sicut undiq; nobis euangelica testatur historia. Quemadmodii etiam his te t. ri Poribus sunt multi claustrales solo nomine. Iaap.r parenti sanctitate,sed simulata squitate,solo habμd . tu,monachi,spirituales,&relsgiosi. Licet ex oppo. i. sto et quaplures uiri probi dc integerrimi, eruditissimi quoque inueniantur in religione. Dicit ergo
euangelista.Erat homo uiuens scam ratione Nicodemus nomine, a grsce uictoria populi, lisbraice
uero sanguis innocens, pulcheri me interpretatur. Religio, Erat utim de secta magnifica pharistont, officio ibnomen, et lustris,siquidem princeps Iudso N. In quibus omni dignitas bus denotat religio,nomen,& dignitas. Deinceps Nicodemia constitutus suit aduocatus xpi, quum illu Iudso N. populus totus condenare uellet. Dixit tunc Nico Ioari. . demus ad eos. Nuncid nra lex iudicat homine nisi. Prius audierit ab ipso,& cognouerit ad iaciat in
556쪽
C P. XXILII: et sonique sepeliuit xpm honorifice cu aromatibus,unam Ioseph ab arimathia, ut idem Ioannes testat di Ioan. 0.cens. Venit aut de Nicodemus a uenerat ad Iesum nocte, primu feres mixtura myrrhe Sc aloes quasi
libras centu. Hic uenit ad lesum nocte, ' dixit e, Rabbi, ι sumus quia adeo uenisti magister. Nemo.n .potes haesignasacere quae infacis,nsfuerit deus cum eo. A ttractus a patre,
quia nemo inquit xps uenit ad me nasi pater meus traxerit eum. c Nicodemus uenit ad Iesum, cuius iam signa uidit,& documeta audi uit, de ex utero perpendit aliquid magns excellentis esse in Ie si,cuius tantam potestatem sic sapientiam, tanta demum iustitiam imperteritamq; constantia suit expertus,ita ut neminem metuens, de pro deo Zelans,omnes uendentes in templo expelleret, suamque doctrinam confirmaret miraculis. Hanc Nicodemus agnoscend g ueritatis amore, de spualis Ofectus accessis,uenit ad Iesum, ut plenius doceret ab eo.Venit aut nocte multis de causis. Primo,PPR-nebras ignorantis legis, Abus detinebatur intellis gens scripturam quantu ad littera tin, Se no scam
spm. Unde psalmista. Nescierui, ne intellexerui, Nicλυπι ip tenebris ambulant. Secudo,PP tenebras pecca- mus uenit tDηr,dicente apostolo. Eratis aliqn tenebri, nunc ivnocte autem lux in diaoan magna etenim adhuc caligine ad iesimi, erat Nicodemus, licet exiguit lucis radiu sibi emi- multis decantem iam psenserat,pse miracula xsti. Ter ito,ue causis. nit nocte, quia aliora pharisso ac sacerdotum OL bris . sensam incurrere formidavit. QuemadmoduGe- Iudicdeon nocte confregit statua Baal timens suos conciues: Sic Nicodemus non ausus suit aΩte uenire, . . he a sinagoga excluderet aliosv.c scribaria Se pha- V ..tissorum. Carnalis.n. ad huc erat, Sc scam prima gnatione incedens ac plane nescies spm. SF. n. m
557쪽
D EI N I C o D E M o. habuisset,non in tenebris,sed in die uenisset ad Ie- sumo aptus,no occultus fuisset discipulus. Quid est. n. in occulto esse discipulit, Sc non in apto, nisi occulte confiterio in apto negare Nec du Nico
pite duod ecimo dicit. Dii exerunt. n. gloria holum m agis sit gloria dei.Quarto, uenit noete ob uere cundia,qa erat legis doetor, Ec pala adiscere erubescebat.Quinto,PP istis oportunitate, ut Aete loqueret, Ed instrueret.Et dixit ei. Rabbi, hoc est magister seu doctor magnifice. Et erat sane . Dedit.n.
illud eus nobis doliore iustitis. Scimus,ua a deo uenisti magister.Recte magister eu uocat, qm sic xps ad apostolos ipse dixit. Vocatis me magister Ec diae, de bene dicitis. Sum etenim. Hene etiam di Σit a deo eum uenisse,quia Sc Christus undim di Σst, se a deo missum,& exiuilia. Et subdit. Nemo. n. potest lisc signa facere quae tu sacis, nisi fuerit deus cum eo.Cooperando, Sc gratia mi solus deui raculo Npstando. Solus qppe omnipotens deus racula miracula proprie dicta efficere potest tanis princi facere ρ,. Palis e Letor. Saeti aut ipsius serui ea faciuttan pies . ministri, iuxta illud psalmi. Benedictus dias deus Israel,qui facit mirabilia solus. Siquidem miraculum Oprie dii 4 est effectus excedens totam uirtutem, Se lege naturae creatae. Et huiusce erant xpi miracula.Ut illuminatio caeci nati, suscitatio mortuorum,eclipsis solis in plenilunio tempore passionis, Quae quidem miracula palam inlinuare uidentur actor eo deest uere docens Se diuina uirtute a-Ioan. 13. gens. Vnde de ipse alibi dixit. Si opera no fecissem'. m eis quς nullus alius fecit, peccatu non haberet. Sed de cscus dixit,A mundo auditu no esse,quem qua aperuisse oculos caeci nati. Ecce quo miracula
558쪽
patiunt fide. Sed Nicodemus in hoc desiciebat,uam cognoscebat etiam Christum esse Deum. Ecce qualiter miracula testimonium dant uirtuti diuins, etiam per malos facta,iuxta illud. multi dicent in Matib. die illa:Domine Domsne,none in nomine tuo prophetavimus,& in note tuo dsmonia eiecimuS,&c. Et dicet eis dominus,quia nescio vos. Nichilominus hi homines miracula laciunt per inuocatione nominis Dei. Solus autem Christus propria uirtute,citra omne alienae facultatis imploratione,&c.
Respondit lesus, dixit ei. Amen amen dico tibi nisi quis renat u fuerit denuo, non potest uidere regnum Dei. Dιcit ad eum Nicodemus. Quomodo potest homo nasci cum sit senex il' id potest in uentrem matris p iterato intioire σ renam
Quattruplex natiuitas reperitur inscripturis.Vide Quastris licet, peccari, naturae, gratiar, Ec gloriae. Prima est plex nati qn anima creatum a Deo, Sc corpori unitur in utero uitas. matris,opter qua unionem contrahit peccatu ori- nate. De qua natiuitate loquitur Iob dicens. Pereat dies in qua natus sum. In qua. s.cotrahitur originale crimen. Vnde Apostolus ad Ephesios ait. Eramus natura.i. corruptione naturae fijη irpSecu bcr. da natiuitas est,cu homo oritur mundo,de qua loquitur Christus in euangelio dicens. Mulier autemrii parit tristitiam habet,quia uenit hora eius. Cu ute peperit silium,iam no meminit pilars propter Dudium, quia natus est homo in miadum. Tertia ςst,quando homo unitur Deo per fidem α gratiabῖptismatis unda,de qua Ioannes. Qui non exsan. io tig inibus,taeo ex uoluntate carnis,sed ex Deo nati sunt. emadmodum. n.dicitur homo primo nairi quando per generationem carnalem parentum producitur in esse naturali specifico, contrahendo
Rparetibus esse naturae.Sic dicitur spiritualiter na-
559쪽
DE NIC o D E Μ o. sci,ues renasci: quando per operationem diuinam acquirit esse gratiae quod est est e diuinum superna iturale & meritorium. Quarta natiuitas erit inultima mundi renouation quado anima denuo unie- Iob. it. tur corpori immortali. De qua Iob. Gu te consum Prum putaueris,orieris ut lucifer. De tertia natiui
tale loquitur Christus a d.Nicodemu dicens. Ameamen dico tibi,ad maiorem cosirmationem idem repetit: nisi quis natus fuerit denuo. i. regeneratus uidelicet per spiritualem regenerationem,& pesse
supernaturale gratia Charitatis de fidei, ua Zc ego
bis natus sum aeternaliter a patre, & temporaliter carne suscepi a matre,no potest uidere oculis cor dis,clare per speciem regnu Dei.i. patriam beato-Videre re- rum,seu Deum regnantem in coelis. Cu. n. ultimus
gnum dei sanis hominis seu ipsa felicitas quae est uisio Dei protest du- speciem sit supertiaturalis,nullus potest ad eam P-pliciter ει- tingere perpura naturalia, sed naturam adiuuarite ei. opus est,ac perfici,fide,gratia, ac caeteris donis spiritus saneti. Vel aliter potest lisc particula de beatifica uisione interpretari: quoniam regnum Des din, plicem habet statum. Alterum in praesenti uita in mentibus fideliuna,secundum quem statum inquit Apostolus ad Romanos. No est regnum Des esca Ze potus, sed iustitia,pax,& gaudiu, in spiritu sane et oe Alterum in futura uita sternae felicitatis. Vnde uidere regnum Dei in statu felicitatis est proprium heatis,quia soli beati uident felicitatem illam in se
. . ipsa. Videre auic regnum Dei secundum plantem statum,nullis aut paucis eleetis coceditur, Fide n. M no euidentia regni ambulamus. Quia ergo di itur,tari potest uidere regnum Dei, de expectata βύdesiderata ac praeparata cunctis electis uisione re
gni Dei secundu statu selicitatis potest esse ser o
560쪽
ut ibidem denotetur Φ nisi quis iterum natus su rit , non possit ad expectatam uisionem felicitatis
regni Dei peruenire. Dicit ad eum Nicodemus,arguens cotra uerba obiitit Nὸ Christi,quae tantum carnaliter intellinit,quia in te codemus. ge assuetus non fuit spiritualibus modis loquendi. Quo potest hymo nasci cu sit. .quando est senexe . a Non nouerat iste nisi unam natiuitatem ex Adam Ec Eu ex Deo &ecclesia nondum nouerat. Non nouerat quippe,nisi eos parentes qui generant ad mortem, Nondum nouerat eos qui generant ad uitam. Noverat insuper natiuitatem harnalem iterarino posse,ideo dixit. Quo potest homo renasci cunt senex ' Et equidem uerum dicebati. Sed spsritua lem natiuitatem ignorabat, quae etiam repeti non
debet, dicente Apostolo. Impossibile est eos qui Hebri semel illuminati sunt,&c. Et exprobat quod non possit. Nunquid potest in uentrem matris sus iterato introire de renasci praesertim cum matres modi itus sint tempore senectutis natorum.Ecce quo Ni- codemus de carnali natiuitate loquebatur, sed mo do Christi responsionem audiat. Respondit Iesus.Amen
amen dico tibi, nisi quis renatus fuerit ex aqua o spiritusancto, non potest introire in regnum Dei. Soluendo instantiam
Nicodemi, α exponendo uerba quae dixit,respondit Iesus. Amen amen dico tibi nisi quis renatus sol ituris fuerit. i. spiritualiter regeneratus in sonte baptisma puistia Nitis ex aqua quae est materiale elementum corpus euenti a lauans,& spiritusancto qui est inuisibilis actor in- christo. rus mentem purificans, dc efficienter regenerans, non potest introire in regnum Dei, quod est triumphans ecclesia, felicitas beata, uita aeterna, re electorum patria. Id autem intelligi debet dumodo adsit lacultas recipiendi baptisinatis sacramentu, i