장음표시 사용
631쪽
incipiens a galli ea usq; huc.&c. Sed quoniam,ut alibi dictum est,omnia operathatur Christus, ut adimplerent scripturae prophe taria, quamobre in ciuitare Capharnatim proficistitur,ut adimpleretur quod dictu est per Isaiam prophetam dicentem. Primo tepore alleviata est terra Zabulon,& terra Neptati m. Et nouissimo aggra uata est uia maris, trans Iordanem Galileae gen tium.&c. Haec enim prophetia tota impleta est hi
Christo, quia ipse in terra Zabulon de Neptatim primo publicae praedicauit, eo in ciuitas Caphar naum ibi sita erat,& alia loca ubi Christus concio natus est,tegit & docuit.Sed pro maiori notitia ii lius prophetiae,no est ignorandu Q ad se dicatione Christi aliqui iuds crediderunt,&m fide perma Triplex serunt,uso in finem. Aliqui aute semper obstinati,
risu, im in sua malitia remanserunt. Nonnulli uero a princi resia au pio credentes,deinde ad uomitum reuersi sunt. Dedisti si eo quibus mixtim loquitur Isaia propheta dicens. xp. mo tempore alleviata est terra Zabulon,quia ibi dem Christus circa initium suae praedicationis pu blicet frequenter docuit,&multa miracula fecit.Et ita terra illa fuit alleviata a iugo diaboli &pondere peccatorum per potestatem Christi,nec non Seilluminata ipsius doctrina. Sie dc eodem modo dicendum est de terra Neptatim. Sed ua deinde ad
uomitum homines illius terrae reuersi sunt, ideo propheta subdita Nouissimo.i. circa finem praedi-eationis Christi aggravata est uia maris trans Ioγdanem galli e gentium. Quia aggravata fuit to ta terra per domini flagella, in captiuitatem ducta. Et dicitur illa terra uia maris, quia ibi est uia publica ad portandum merces a Iordane ad ma me mediterraneum, de e conueris. Additur autem
632쪽
. V Arpi π T VI tDI. /q ας 68ῖGalileae gentium, ad differentiam alteriua GaIM aleae, quae uocabatur Galilea Judaeorum,. in quR . . Merat civitas Nazareth. Scribitur enim in quarto Regum, , Salomon dedit Hiram regi Tiri in Galilia uiginti oppida Et quia ipse erat gentilis, dicta est terra illa, Galilea gelium.Alio. xinomine,ZRhulon uocabatur. Matthaeus uero breuiter accipi hanc Esaiae auctoritatem, Sc labdit.
trum qui ambulabat in tene timit lucem magna habita Dbus in regione umbrem ortu, lux orta est eis. Vmbra est
uelut uestigium illius euius est umbra, u liquet de umbra hominia, imalis,cadelabri,M cuiuscuncum. Ideo umbra mortis, est uelut uestigium mosetis. Et propris significat terrores,& mortis h orro
ves. Hl. n.non sunt mors,sed mortis umbra. Illi naque qui sunt in continuis terroribus mortis Sc tor- OV pit mentorum,sunt in umbra mortis corporis. Et per μ h imetaphoram transfertur ad mortem animς,&in- temae animi tenebrae, quae ignorantia de peccata sunt. Et diar umbra mortis, tancs mors ipsa ili ster- tW i intina damnatimqua sine spe uitae, anima mortua est. Dicit ergo. Populus qui ambulabat in tenebris.s
erroris Ec ignorantis: in tenebris uidelicet diaboli Se peccatoni quia quemadmodu Christus est lux mundi, ita diabolus qui immediate apponitur ei, dicitur tenebra. Et ita gratia & p m opponutur, quemadmodum lux re tenebra. Vidit lucem magnam. i.Σpm qui est lux mundi, per praedicatione ac miraculora operationem propria uirtute. Dicie quom lux magna,ad differentia parue lucis. Moyses. n. fuit lux, dado legem,per quam illuminatus est populus Israel. Sed erat lux illa parua, quia datafuit in umbra lucis magns. Nec per eam perso Lux nimcttilluminabantur ad cognitionem hecretora dei, Pax t
633쪽
Moses tes deum agnoueriint, lucem fuisse fatemur,sed noperfectam,quia per ea, philosophi ac ceteri sapientes non agnoueriant deum in trinitate personarum.
Vidit igit populus gentium lucem magnam, Se sedentibus in regione umbrs mortikr umbra.n.mor
iis ut dictum estpropris dicitur petna mortale, est quasi figura, umbra mortis aeterns. Illi quippe gentiles dicebatur sederem tenebris Ec umbra
mortis, quia non mouebantur ab ignorantia Sc errore ac peccatis, in quibus quasi sectereatideb1tinu Lux orta est eis .sueritas euangelica,quia illumina
doctrint Christi ac miraculorum eius primo iacta fuit in Iocis prsdietis. Ede. rλ0 c tra rIudaisum Ex hac prophetia manifeste apparet quatim Olenii- plex differentia inter Iudaeos id petiles . Prima,Mlium quas Iudaei sunt sub lege scripta,gentiles, sine lege deo ruplex di illi diar populus qui est collectio pluriam sub unoscrimen. iure uiuentium. Isti nom dicente apostolo. Quid erRom. i. go est amplius Iudaeo e multum quidem per omimodum.Primum, quia credita sunt illis elo a a dei. Secunda, quia illi ambulabant per obseruantiarii Iegis camististi sedebant in infidelitate fixusicut dicituran euangelio Lucae. Cscus sedebat secus uia. Tertia differentia, quia illi in tenebris sedeb1t propter peccata lucem lWis obumbrantia. Isti in umbra mortis propter idolatriam, propter maiorem propinquitatem ad mortem gehennae. Umbran. omnia vegetabilia putrefacit Sc mortiscat, quae lux Ac calor conseruat. Quarta,quia illis lux est uisa:istis aut orta est lux. Nam apud Iudsos erat cognitio dei, sed impedientibus tenebris peccato ipsam ignorabant. Apud gentiles uero, non erat.
Ideo dicitur ua orta est eis. Et quae luit istat Fi
634쪽
sChristi persona, Christi doctiina, Christi mit
cula,xpi uita De qua Ioannes.Erat lux vera.&c.' Rursus in hac prophetia notantur duo singula . na. smiseria humana, Se misericordia dium a. Hilatia hominis duplex: quia ambulabat δύ sedebat Ambulabat quidem in tenebris ignorantis,de quibus psalmista. Nescierunt,neo intellexerunt,inte. mi nebris ambulat. In tenebris peccato sit iuxta illud apostoli. Abiiciamus opera tenebraru.In tenebris Mat M. poenarum,dicente duo in euangelio. Ligatis manibus Ec pedibus, mittite eum in tenebras exteriores. Prims ducunt,ad secundas, secundς ad tertias. Ambulabat igitur homo in tenebris, M sedeNat in regione umbrs mortis,quae estoiplax. Prima, mu- Vmbradus propter continuam ipsius alterationem,uaria. mortis tritionem,& mutationem. Quia mundus transit,ue- plex. aut umbra. Vnde sapiens.)Transierunt omnia illa Sapio. νtancs umbra. Secunda corpus o continuam dis- ωlutionem,iuxta illud Iob. Homo natus de muIs et breui uiuens tempore, repletur multis miserijs. 'in .Tertia,tempus uiis nostrAdicente Salomone Sario.s Vmbri transitus est tempus nostrum. Deinde notatur misericordia dei duplex. Lin uisu, Ed ortu lucis Prima notatur cum dscitur. Vidit luce magna. '. Quippe , quia uiderunt prssentiam Christi in conuersatione,ipsius doctrina in praedicatione,potenetiam quoium miraculosv operatione. Ideo Chrisus in euangelio clamabat. Quamdiu sum in mu- is L . o lux sum mundi.Item.Ambulate dum lucem ha lia hetis,ut tenebrae uos non comprehendant. Secunda misericordia notatur,cum subiungit. Lux orta est eis.Luxinui sub triplici condictione,quia noua Miseritur uidelicet in natura diurna Sc humana. Quia vera. s. diu dei
an doctrina sine aliqua deceptione. Quia magna, duplex.
635쪽
gnum calarum. Post ui euangelista descripsit te pus S locum praedicationis Christi,tempus qn.s di Ioanes traditus fuit locus uidelicet in ciuitate Ca
pharnaum , nunc uero describit modum quem te mutxps in initio sus prςdicationis.Inccepit. n. prae disare poeni enum interiorem, pariter α exterio .ai. . . rem, quς madmodum incceperat Ioannes baptista in deseripssit dirat. Poenitentiam agite . &c.Id aut Iecit Christus,multis de causis Primo, ut praedicationcm poenitentiae omnis magis approbaret ..Se cundo, ut nostram superbiam cons itaret. Tertio ut palam insinuaret mutationem uitae de malom bonum,a poenitentia initium habere.Postea subiuxit. Appropinquabit. n.regnum coelom. Christus
namq3 uoluit illud annuntiare de propinquonon si o ne rationabilibuβ causis. Primo, ga iam Christus Cur xii dixerat,poenuentiam agite. At quia poenitentia in annuntia' se dura.est, Mnon inclinatur homo ad aspera amruit regn- plectenda nisi sub specie boni: promisit igitur Σps calorum regnum ccclpo, ut propter illud nemo piger est ex depropni' ad poenitentiam ag dgm. Et si uos non terrent mala ut poenitenti m agatis inst Chrysostomus,
saltem bona delςctent. Secudo uoluit Christus in hoc ostendere disserentiam Iegis suae a lege Moris . Nan P in lege Moysi non promittebantur milbona temporalia, Lex aut Christi persectissima γrat,iccirco in ipsa congrue promittitur regnum c*lorum,complectens omne bonum aeternum.Tei
iti Ud conueniens fuit ad ostendendam differentia status istius presentis, a prs terito, qui fuerat sublei ge. Nam tQto tempore praeterito quantumcuno . .. - .liquia iustua cilc Post ipsius mortem , non pote
636쪽
. e A P. xx Vm I I. 299tat ingredi uitam sternam. Sed anims sanctom te nebantur in sinum Abram Nunc autem per passionem Sc mortem xpi aperta est iamia regni coelois, ideo decuit illud annutiari ab eo. Quarto,soli xpoconueniebat annuntiare regnum coeloN,quia non potest quispiam adultus ingredi uitam aeternam, nisi condonatis suis delictis ex gratia dei. Nam re missio fieri non potest ex operibus nostris, nec ex quacunq; contri mone, adeo ut per eam esset no bis debitum regnum coelom, quasi per quandam equivalentiam, Miustitiam sed solum temissio fit ex gratia. Solus namq; deus4ibere peccata te mi tit omnibus uere poenitentibus . Gratia autem remissionis non est nisi per passionem dc mortem Ypi. Qui si moriuus non fuisset pro nobis ad placadum deum, nun ii uoluisset nobis reconciliari. At quia Christus mortuus est, deus placatus est no his . Et ita abunde gratiam confert eis qui conue tuntur ad eum. Qiiamobrem, remissio peccatora immediate pendet ex gratia. Ipsa autem gratia est op Christi mortem , per quam aperitur nobis regnum coelorum. Id eo Christus aiebat. Poenitentia agite, appropinquabit enim regnum coelorum.
De secunda vosolorum uocatione. Capitis tum vigesimum nonum. Asum est autem cum turba irruerent in Lue. s. eum ut audirenι uerbum domini , O ipse
stabasset ιι stagnum Gene reth. Et ni dit duas naues stantes se stagnum: psa
trem autem destenderant Cr lauabant re--------tia. magno cum impetu &ser
uore turbs accedebant ad lesum ut audirent eum Desiderabant.nmon solum eum aspicere Sc audi,
637쪽
DE sECUN AUAl TO. VOCA.re,sed etiam tangere.Et sic posteriores priores impellebant, ita ut cum impetu quodam irruerent in eum. Et non est mirum. Quis.n .no appeteret tam dulcem dc pulchrum aspicere Tam sapientem is eloquentem audire amuirtuosum Sc sanctuaω cingere e Tot Sc tantov mirabilium operatori a
stare o Et praecipue propter ipsius gratissimum Sedelectabilissmum aspectu. Et ipse stabat secus stagnum Genezareti'. Sed quemadmodum Beda testatur, idem est: mare Galileae, re mare Tyberi dis, Sc stagnum Genezareth . Et licet ipsius aqua dulcis nullam amaritudinem haberet,dicebatur trimare more hsbreo , qui omnem cogregationem, aqua N,mare appellanta mare autem Galileae appellabatur ab adiacente prouincia. Flare aut T beriadis a Tyberiade ciuitate,quam sdificauit Hemare i rodes in honorem Tyberii Cssaris.Stagnum uero Iea, tibe- nuncupabatur, quia erat locus stans ex refluxione Via. Gene Iordanis Sc undis ebulictibus. Stagnum etiam Gexareth, nezareth interdum dicebatur,a proprietate qua.sidem. chrispantibus undis de se emittat auram quae semicis littore. Genezareth enim dicit, quasi generans sibi auram. In eo stagno uidit Iesus duas naues sta: tes secus stagnum,idest prope littus illius ut moris est. Piscatores autem uidelicet Petrus δί Ioannes, Ec Iacobus ut infra habetur.Et si qui forte eis in a ciati fuerunt descenderant,hoc est ex nauibus πdiendo aqua,circa littus intrauerant. Sc lauabant, purgaban rcv recia sua,uI purgata aplicarent, quaa nil coeperant, uolentes ad tempus a piscatione ces
, sare. Ascendem autem mimam uauim quae erat Samonis
gauit eum a terra reducere pusillam. Et sedens docebat de miricula turlias.Consideranda est hic singularis xpi man
hietudo qualiter ingrestia est naviculam Petri.
638쪽
. 7 π A P. X π VIIII. 3 3oo obsecrat eum ut a terra abducat. Ecce deus hominem,creator obsecrat creaturam,di s seruum,magister discipulum. Quamobrem immensam consderare debemus xpi tum misericordiam tu humilitatem. Dias coeli Ec terrae ex creatura sua tatulum petit obsequium,ut abducatur paulisper a terra,ut
siceum plebs commodius audire posset. Tanta iamin exquisita in Christo fuit diligentia promo uends utilitatis humanae de salutis animarum. DLcit ergo euangelista,Christum ascendisse in unanixauim quae erat Sumonis Petri: Sc rogauit eum a terra reducere putillum,hocest nauim ad modicuspacium in aquam dirigere, ut esset separata & diis stans a ripa,adeo tantum,ut Christus posset ex ea a populo in littore stante satis conuenienter auditi. Siquidem navim intrauerat propter turbas co pumentes eum: a quibus stans in terra non pol rat commode aspici Sc audiri , sicut in naui, ubi Mnemini dorsum uertit,in facie ato in omnium stetit aspectu. Hac igitur de causa , magister discipulum humiliter rogat, Se non praecipit:docens prPlatos,ut proniores sint admonendum,qua ad pHopiendum,magis p cupiant diligi qui timeri. Sed
e contrario agunt ambitiosi,ad prscipiedum pro cliues, gladium P absin idonea causa extrahetes. Quibus per Ezechielem,deus improperat dicens. Cum austeritate imperabatis ovibus meis, de cupotentia. Et Iesus sedens in naui, docebat de nauticula turbas. Ecce navim, qmpRrua erat , nauicula uocat,& nauigiu pauperin Verba aut pdicationis Clitisti euangelista non exprimit, sed Mec omnia ejus prodigia aliquis euangelistarum in particul ri prosequitur. Tanta uero de ipsius documentis
R. miraculta euangelistae scripserun t,quatum ad
639쪽
DE s EcvNDA AP s To. VI CA. edificationem ecclesiae, ad fidei confirmationemrdindia ad fidelium salutem sufficere nouerant, inspirante floriae ac moderante spiritu sancto. Hinc est quod lape
erdum numero de obseruatione ordinis in recitatione ge eminetetra storum , signorum P Christi non curant squia ad
nonfer phaedicta agenda nil refert quid in reipsa prscesse-uanta fit,aut quid primo narretur. Vt e savit autem
Lxit ad Samonem . Duc in altum , er laxate retia uestra in μι pturam. Et respondem Samon dixit illi. Praeceptor per totam n Gem laborantes nihil coepimus,in uerbo autem tuo laxabo rete.
Non semper docuit dominus, non semper locin tus est,siluit interdum. Sic.n. omnia tepus haben Cum ergo iam diu docuisset,uoluit seri non em suu etiam miraculo confirmare optans quodammodo,si fas est dicere, pauperem nauiculta diam praeomlare,per obsequio iam narrato. Ideo as Symone dixit. Duc in altum.i. naue remotius ammoue alii
Mare alia tore ad prolandiora aquam loca,sico alti pro loidest pra- co .Plando interdii accipit: qtiemadmodu in Ioans dum. ne. Puteus altus est. Ato in psalmo.Veni in altilindinem maris. Vel ideo dixit in altum,qrri ut mate. mathici docent, aqua plus distans a littore, alties est,cs quae ripae propinquior. Et laxate retia uestra in capturam, id est ad capiendos pisces ea explicate. Ait autem singulariter Petro,duc in altum,quia v id ab eo solo fieri iussit. Pluralitercu adiunxit laxa-te,quia hoc a pluribus aptius fieri potuit. At respodens Symon dixit illi. Prsceptor de mi domine,cui
semper omnes parere tenetur, per totam nocteta
laborantes ad pisces capiendos nihil coepimus Et licet id naturaliter accidere potuisset, luemas modum saepes umero accidit,diuina tamen tuc dispensatione sic euenisse apparet, ut Christi pol stas per miraculum sequens glarius resplenderer,
640쪽
autem tuo.Lin uirtute tur praecepti,quia uerbo dissicoeli firmati sunt:Et quia non in solo pane uiuit ho mo,sed de omni uerbo quod procedit de ore Dei: in uirtute igitur illius uerbi laxabo rete. In quo pro Fides σptitudo obedientiae Petri probatur, ipsertim,quia Obedientur
secandum ordine re cursum naturae, uidebatur inin petrabie si fructiiosum rella laxare,cu non appareret spes na- mendatur. turaliter capiendi pisces. Et cum haesecissent,cocluserunt
piscium multitudinem copiosam. Rumpebatur autem rete eortati annuerunt sociis qui erant in alia naui,ut uenirent O adiuuarent eos. Et uenorunt Cr impleuerunt ambas nauiculas ita ut poena mergerentur.Petrus obediens seceptori suo,una cKaltis fecit quod iussit. Et cu hoc fecissent,cori cluseiunt pistium multitudine copiosam. Tanta. s. quantam ipse maris&terrae diis sibi placuit. Nimirum ua obediebant ei cui subie sis sunt omnes uolucres coeli Sc pisces maris.Rumpebatur aut rete eo Iu ex grauitate multitudinis piscita,ex quo patet duplex miracuIum: quiansi solum ceperant multitudinem 'pilatum citra solitum modum 5c impossibile supra humana lacultatem ueram etiam tanta multitudo tenebatur in rete rupto Et annuerunt. i.nutu uel si- Du gno, non uerbis insinuaverunt eis ut subuenirent. miraco. Nacp pre admirationis magnitudine loqui uix p in captη terant. Et pri Iesu reuerentia,loqui no audebant.Et psium uenerunt socii illi,& impleueriit ambas nauiculas,sta.ut poens mergerentur,opter nimiam Sc copiosam pistium multitudinem,u simul extitit capta.
Quod cum uideret Simon Petrus: procidit ad genua Iesu dicens. Exi a me domine,quia homo peccator sum. Stuporin.circvdederat eum, omnes qui cum illo erant, in captura piscium quam ceperant. Similiter autem Iacobum Iominem filios Zebedei, qui