장음표시 사용
131쪽
Lis autem est inter Canoni stas, an statutum, seu lex saeta ab Episcopo extra Synodum Dioecesanam terminet morte
ipsius Episcopi. Omnes utique conveniunt leges ita Synodo
ab Episcopo latas non expirare, donec revocentur. cum id ex dictis caρ. I. exposcat natura legis i latas vero extra Synodum morte ipsius Episcopi dicuut expirare. Barbos. ρ. 3. de in . eι ροt. Disc. alleg. 93. n. 23. Spereli. decis. I
For. Eccles. n. 21. RicC. decis. 1 9. n. 2. P. I. Verum
contrarium omnino probari ex iure videtur. nam ex eo constat Episcopum etiam extra Synodum leges ferre Posse Pro suo episcopatu . lex aurem. ut dixi. de natura sua exposcit perpetuitatem. Item Episcopus in sua Dioecesi quoad res spirituales et ecclesiasticas est Princeps: cari. Miramur. g. Principatus dist. 6x. can. Princ*atus I. q. I. Plenam eminhabebit potestatem ex se leges decernendi. Idem convinci-uar, si consideretivit Papam eligendo et confirmando Episco Pum, non tradere illi potestatem dependentem a Synodo . sed vocare ipsum is partem sollicitudinis: can. Dacreto a. q. 6. juncis caρ. Si quis νenerit a. de Majori t. et obed. Hinc non immerito ita sentiunt quam plures DD. infra citandi, qui eamdem potestatem iaciendi leges non expirantes per electionem Epis x pi concedunt Capitulo, sede vacante. Duo tamen necessaria sunt. ut leges latae a solo Episc po extra Synodum Dioecesanam habeant firmitatem. Primum est . quod ubi est necessarium. requisierit consensum Capituli, quamvis eodem sine causa rationabili dissentiente valeat statutum, ut colligitur ex textu in cap. Ahoia ι.
cv. Cum consuetudinis n. 5. de Consuetud. ere. Ubi autem requiratur consensus Capituli. dictum est supra. Secundun,
est . quod Archiepiscopi. Episcopi. et multo magis inferiores Praelati non statuant aliquid contra jus commune canonicum , aut alias constitutiones Apostolicasi cum id eis ex- pr Use prohibeatur: can. Insorior dis. xx. cap. Cum inferiori 6. de Majorae. et Obed. Clem. Ne Romani g. I. de Hec. t. e iue reseri posse quemlibet Populum etc. Per statuta Inu nicipalia derogare juri communi Caesareo. It cum Communi observat Fagnatius in caρ. Quae in Ecclesiarum n. 3. et seq. de constit. , nam cum leges civiles respiciant temporalem tranquillitatem, bene concessum est per iura muniCipalia derogari iuri communi: cum ea propter diversos h na inuin mores magis conducere possint ad eamdem temporalem tranquillitatem, quam ius crammune. Verum cum le- Dissiligod by Corale
132쪽
s ex eationicae principaliter sanctiae fuerint propter honum aDiti inrum. et dirigendos liomines in De uni, non sine periento errandi relicia fuisset Episcopis potestas jus canoni-c rin, Caelerasqtie Apostolicas constitutiones abrogandi. Ita communiter observati l anonis au cuin Ρanormitano in ea .
Possunt tamen P Piscopi per adjectionem I, nae compellere ad ol, servantiani juris Canorii l. hoc etenim non est le-ustria Superioris tollere, se i ejus obser vantiam Promovere: Gι g. cv. uti. de Const. in 6. junila Glossa: in Clement. Ae Iconiani V. Tolli, Menoch. lib. a. de Arbitrari cas. 398. n. 46. San h. l. 3. de Matr. div. 47. N. II.
Q. III. Quae polestas sit serendi leges penes Capitulum
Cathedralium . vel aliarum lesiam im . R. I. Capitulum Cathedralis. vivente i piscopo, non P
test absque illius consensu facere leges tangentes statum Ε- I iscopatus, ejusque iura, consuetudines 3PProbalas etc. nam id exi, resse prohibetur ca . cum consuetudinis 9. de consuetud: neque enim aequum est Canonicos, qui sunt mem-hra. recedere a suo c3Pite. Dempe ab Episcopo: cap. cum
non liceat 3 a. de Praescrip. Item . si non potest Episcopus. Ut dictia in est, quia inferior, aliquid statuere contra jus ommune, mulio magis ex eo item jure facere non poterit Capitulum. Videatur Barbosa de canonicis. et Dignitatib cap. cI. et Formosin. de Potest. Ciapituli tr. 3. q. 4. etc. ne manet ergo quod, vivente Episcopo. Possit sacere decreta in ordine ad liarticularia negocia ipsius Capituli, quae sunt valida absilue alio expresso consensu Episcopi . Et de
facio multa Exempla talium sintulorum viilere est cap. cum accessissent R. de Const. et ca . Significatum de Praebend. . et constat ex Glossa in ciat'. Constitutionem ν. statutum de Verb. sig. in G. Harbos. He canon. rap. c. I. nu. 16. Pit
Dimmo huiuςmodi potestas alle in quacumque etiam inseriori Universitate: cap. m liter. t I. de Const. juncta l. I.
a. st. Quod cultiso mque Universit. nomin. et Ieg. ult. de . uris . Dum . itidic. Servandae tamen sunt sequentes conditiones . Prinia clund Capitulares capitii lariter congregati eonsentit, ni in stat ultim in loco destinato ad celebrandum Capitulum. Serunda quod adsint salium duae partes Capitulari lina, teg. 3. et c. st. Quod cuiuscumque Unioersit. nom. Tertia. ut Om Des vocentiar; si etenim vel unus omittatur. pcilest latium irritare. nisi malit con erit ire ob bonum pacis . Quarta , ut consentiat statulo major ei sanior pars il-
133쪽
lorum . qui adsunt. Videatur Barbos. M Canonicis caρ. M.
R. II. Capitulum Calliedralis. sede vacante, Potest serre Ieges obligantes totam Dioecesim . Ratio est . quia licet caρ. I. Ne sede Nacante aliquid innooetur, prohibeatur innovatio in pertinentibus ad Ecclesiam, seu dignitatem Episcopalem.
nihilominus eo tempore Capitulum habet Episcopi iurisdictionem cap. cum olim x . de Maiorit. et obedien. et cap. unis. eod. tit. in 6. cum Glossa in Clemen. unic. de reri permutat. . sicut succedit Episcopo in administratione rerum temporalium et spiritualium totius Dioecesis: cap. si Diasc. 3. de Sumten. neglig. Praelat. Sicut ergo Episcopus ex vi suae iurisdictionis, et ob potestatem administrandi tum temporalia, tum spiritualia. Potest serre leges obligantes Q. tam Dioecesim, ita et Capitulum . Huiusmodi autem leges Perseverabunt, donec revocentur. cum lex exposcat de sua natura esse Pemetuam: caρ. Factum legitime de reg. jur. in s. Praeterea non obstat potestati serendi leges, quod aliquis exerceat iurisdictionem solum ad tempus i nam et ita exercet iurisdictionem legatus . et tamen potest serre leges duraturas, donec revocentur: cv. ult. de me. Legat. Nec id est jurisdictionem exercere in tempus successoris, cum iste Possit tales leges revocare, si ita iudicaverit expedire. Fagnan. in caρ. Cum olim xc de Maj
rit. et obed. Palaus ρ. I. tr. 3. d. 1. Punct. 23. n. 22.
R. III. Capitula inferiorum Ecclesiarum possunt sacere statuta in ordine ad negotia particularia ipsius Capituli et
servitium Ecclesiae. Ita desumitur ex c. Literis xx. de C stit. et multo magis ex recepta praxi et consuetudine hujusmodi riclesiarum . quin immo et aliarum Communitatum . sive Universitatum . quae omnes solent sacere ordinationes.seu leges pro bono suo statu . Hinc non pulo hujusmodi ordinationes dumtaxat valere ex vi iuramenti, seu Pacti a singulis Communitatis praestire super earum observantia . ut duxerunt Suar. I. c. nu. I9. Bonat. de Leg. δ'. I. quaest. I. P. a. n. 32. Palaus P. I. tr. 3. div. r. ρ. et S. nam consuetudo dat iurisdictionem: unde tales leges habere possunt vitia obligandi ut pole emanaiae ab habentibus iurisdictionem . De jure autem in negotiis gravioribus reii uiritur consensus EpiscoPi, cuius Providentia, utpote sponsi totius Dioecesis. quaevis Ecclesia est gubernatida : Gn. Regenda Io. quaest. 1. et in simili text. leg. ult. C. de Iv-risd. omn. judic. ac ita communiter sentiunt Canon istae. Disiligori Ooste
134쪽
Q. I . An decreta s. Gangregationis, decisiones Rotaenomanae habeant vim legis. n. I. Sermo hic est de declarationibus Cardinalium Concilii Tridentini Interpretum, quas non habere vim legis plures affirmant. sed solummodo ut probabiles et doctrinales
habendas esse. Bonac. div. I. de leg. Pontius I. 5. de m-ια, et plures alii apud Barbosam I. I. Iur. Eccl. unita. cap. c. n. 8a. Verum ratio videtur convincere contrarium . nam diciae declarationes et interpretationes non sunt jus novum.
sed solum in obscuris manifestatio juris jam constituti per Tridentinum, quae interpretatio retrotrahitur ad tempus conditae legis, ut clare constat ex Auth. de rvt. mulier. g. M. collas. s. et log. ita fidei co. de iur. Fisc.; et proinde iuxta tales interpretationes lex semper est intelligenda iuxta
cut ergo. si ab initio Tridentinum emanasset suas leges cumialibus declarationibus, hae haberent vim legis, ita etiam quamvis postea factae sint. Accedit tales declarationes fieri auctoritate ipsis tradita a summis Pontificibus. ut constat praecipue ex constitutione Sixti V. . quae incipit Immensa est. Bullar. t. a. ρ. 6IG. ergo habendae sunt veluti faciae a summo Pontifice, ut in simili habetur cv. Cum aliquia. c.
de res. in s. et cap. si Αρostolicae a a. de ρrael. in 6. unde et responsa Iurisconsultorum, qui habebant ab Imperatore jus respondendi et interpretandi. vim legis habebant: g.
Revonsa prudentum Instit. δε jur. natur. Gent. cioil. et concordat illud Imperatoris effatum: Omnia merito nostra facimus, quia ex nobis Omnis eis i ertitur auctoritas. Siante ergo quod tales interpretationes debeant considerari tamquam saetae a Pontifice apostolica auctoritate, non est cur non habeant omnem legis auctoritatem . Barbos. sec. cit. . et Plures apud ipsum. et susissime Fagn. in cap. Ouoniam n. 6. et seqq. de Constit. Hac ratione praeseruntur Rotae decisionibus. Barb. Fagn. cit. et Cardin. de Luc. disc. 6. de Pa
Nihilominus. ut habeant vim legis, necesse est asseret informa authentica ex declaratione s. Congregationis, iussu
Urbani VIII. apud Barbos. lib. I. sur. Eccles. cv. x. num. 83. Card. de Luc. tu annot. ad Tridens. disc. I. nu. 7. et legendus Fagnanus tom. I. in monit. ad Lector. : quamvis si non sit prudens ratio dubitandi in contrarium, et asserantur a probalis Auctoribus, non videantur posse rejici sine temeritate. Fun. in cit. cv. quoniam de Constit. num. Diuili od by Coos '
135쪽
59. Secundo observare est declarationes ardinalium sundari in speciali qualitate ei circumstantiis alicuius casus, eltunc non sunt applicabiles casui habenti diversas circumstantias . Card. de Luc. in annot. ad Concia. Trident. d. I. nu. xx. Solum ergo habent vim legis generalis. quando vel sunt generales. vel earum ratio est applicabilis omnibus casibus. Fagnan. cit. num. 66. Ultimo ut tales declarationes habeant vim legis, oportet fuisse factas. consulto Romano Pontisce. ui dicitur in Buli. Stat. V. loc. tit. R. II. Decisiones Rotae Romanae non habent vim legis inam nulli bi reperitur concessa illi tribunali auctoritas conden si leges Card. de Luc. in relat. Rom. Curtiae disc. 32. num. 66. Fagi . in cap. cum senissent num. 3I. de Iudiciis. Non potest tamen negari non habere magnum pondus auctoritatis i utpote quia editae a tanto tribunali summa eum maturitate. Nihilominus sicuti eas non tenentur necessariosequi iudices in iudicando. ita nec facile adliaererein asserentibus praevalere communi opinioni. Fagri. cit. num. 32. Et de saeto non raro contingit et ipsam Rotam mutasse pinionem, ut inter alios Observat cardinat. de Luc. l . cia.
Q. V. Quae potestas condendi leges sit penes Regulares. R. 'uaecumque Religio approbata a Sede Apostolica, ut
docet D. Thomas a. a. q. Io . G. 5. et q. 186. G 9. ha bet potestatem condendi statuta consormia ordini. et regulae ; sicut etiam statum . quae non expresse in regula comprehenduntur . si necessaria sint ad conservationem ordinis.
et regulae, vel ad reformationem . Quamvis autem Haetati regulares exempli habeant in suos subditos iurisdictionem quasi episcopalem. nihilominus I otestas ferendi leges regulanda est iuxta ordinis cuiuscumque consuetudinem: cumcirdinarie resideat penes Generalem. seu Capitulum generale, seu Provinciale iri. Q. VI. Apud quos sit potestas condendi leges civiles.
R. I. In regimine monarchico potestas serendi leges est apud Monarcham: Ieg. i. st. da Constit. Princiρ. Quamvis autem talis potestas mediate sit a Deo juxta Apostolum ad Rom. a 3. Non est potes res nisi a Deo, nihilominus immediate provenit ab hominibus: ideo enim Monarcha potest a-
Illi omnes qui possiant condere leges, a sortiori et praeceptar quinin
inici haee potest imponere etiam quivis Superior privatus respectu suorum aula litor ra , tamen rima materiam suae directiom subjectam .
136쪽
QUAESTIO I. CAPUT III. 13 terra habet condendi leges , quia populus transtulit in negem. seu Imperatorem omnem suam Potestatem: ri. r. Is de Constit. Princi'. R. II. In regimine democratico . qualis est principat populi. potestas faciendi leges est penes ipsum populum: g.
Lem est insti. de iuri nat. gerit. CIO. et can. 1. dis . I.
n. III. In regimine aristocratico . qualis est principatus optimatum . ius serendi leges est Penes eosdem Optimates. eum in eosdem translata sit suprema iurisdictior can. 3. d. a. eι g. Senatus consultum Instit. eadem.
De promulgatione, et accutiatione legum. Q. I. An ut lex obliget . necessaria sit ipsius promulgatio. n. I. Ratio manifeste suadet non habere leges vim obligandi . usquedum promulgentur Communitati: quomodo etenim haec posset dici teneri lege. quam ignoraret ' Hinc ean. di dist. c. dicitur: Leges inalituuntur cum promulgantur, smrantur cum moribus utentium amrobantur. Quod siserantur leges etiam de rebus Praeteritis disponentes, ut emcu. MI . de constit. non exinde prohatur eas habuisse robur ante suam promulgationem: nam illae leges. prout agunt de rebus gestis ante illas, obligare .haud possunt neque ad culpam, neque ad la nam, ut habetur eae cv. cognoscentes a. do constit. sed solum annullant actum praeteritum, vel qui latis erat ex sua natura . ut quando Sistus V. constitutione . quae incipit Cum frequenter etc. Nullam l. a. p. 587. annullavit coniugia spadonum et eunuchorum i vel quia expedit bono publico. ut nulla declarentur . seu irritentur. Q. II. Quae promulgatio necessaria sit ut leges obligent. R. I. Generaliter loquendo. cum lex pro communitate seratur . susscit talis promulgatio . ut possit dici inlimata communitati. quamvis aliqui ex ea illam ignorent: cap. t. de postul. Praeliat. Quia tamen, postquam susscienter intimata est communitati, difficile est non pervenire ad notitiam singultirum . ita non facile creditur alleganti ipsius ignoraritiam , ut dicitur cv. I. cit. et cv. quos m 7. et cap. quando 8. de ρraesu ι. R. II. Leges imperiales incipiunt obligare post duos menses . Postquam promulgatae sunt in metropoli cuiuslibet provinciae r Authen. O faetiae nooae constitutiones , iunci. Gloss. m. hujusmodi lea collat. S. Cum autem illud specialiter san. Diuitigod by Corale
137쪽
3S TRACT. III. DE LEGIBUS ritum fuerit de legit,us imperialibus, leges emanatae ab imseriore Principe statim obligare incipiunt praesentes ab ipsarum publicatione: nam post hanc sufficienter intelliguntur intimatae praesentibus . Absentibus vero intelliguntur inii- mari statim ac praesumitur legem ad ipsorum notitiam per-
Venisse: arg. cv. g. 1. Nec obstaret do concess. prael. in 6. Suar. I. 3. de leg. cv. I 6.' num. 7. Palaus tr. 3. div. I. P. II. num. I. Observare tamen est aliquando a legislatore concedi dilationem certi temporis . quo incipiant obligare. Q. III. Quae promulgatio necessaria sit, ut obligent Pomiis iae constitutiones. n. Communior sententia asserit habere vim obligandi totum mundum, statim ac Romae solemniter promulgantur. Id autem videtur probari cap. t. de postul. Praelat. ubi ad observandam eonstitutionem Pontificis . nil aliud videtur requiri nisi notitia ipsius publicae promulgationis. Idem anfirmari videtur cv. r. 9 Nec obstaret de concess. yraebend. in G. cum maxime in jure aequiparentur scire, et scire debere : arg. leg. quod te st. Si certum petatur . nec qui certus est, ainplius sit certiorandus ex reg. 3I. Iunius. Hinc consuetudo . et stylus Curiae nomanae est . quod judices ibidem judicent secundum constitutiones Romae Promulgatas etiam contra illos. in quorum provinciis non suerunt promulgatae: consuetudo autem est optima legum interpres: cap. Cum dilectus 8. de Consuet. et lis. Si de interp. st. deleg. . sicut etiam ipse stylus curiae habet vim legis: arg. ρ. quam gre e 6. de crim. sati. Hanc sententiam ut certam et tenendam , pluribus citatis. docet inter alios Palaustr. 3. d. 1. ρ. II. num. a. tardi n. de Luc. de Benef. div.76. num. 7. Nilii lominus latendum est non carere fundamento Contrariam sententiam . qua dicitur constitutiones pontificias non obligare in civitatibus vel provinciis, ubi non fuerunt Promulgatae; cum etenim jure canonico nil cautum sit ci ea earum promulgationem, videtur standum iuri civili. iuxta CGρ. I. et a. de noo. veri nunciat. ; hoc autem iure ut leges vim habeant obligandi, requiritur promulgatio in singulis provinciis: Auth. ut factae noo. Const. etc. collat. S. Hac ratione cap. I. de postul. Praelat. et can. Proposuisti dist. 8a. et can. Quod dicitis dist. I 6. allegari videtur publicatio constitutionis in provincia ad ostendendam eiusdem obligationem . Hinc corruunt ea ratiocinia quod scire, et de
re scire aequiparentur eic. quia ea omnia vera sunt, quando non deest aliquid a jure requisitum ad inducendam obli-Diuili od by Coosl
138쪽
QUAESTIO I. CAPUT IV. 130gationem: et iuxta hanc sententiam deesset publieatio . Ad illud. quod dicitur de consuetudine et stylo curiae . respondent valere pro soro externo. Videantur Sinus lib. t. λItistit. q. I. a. c. I. s. I. a. de Iust. c. I a. dM. I 3. mum. . Larm. lib. I. tr. c. c. 3. num. 6. aliisque.
Si tamen Pontifex in suis constitutionibus, ut non raro accidere solet, dicat, facta Romae solemni publicatione . velle easdem unumquemque arctare, ac si personaliter fuissent intimatae, certum est tunc absque alia publicatione obliga re i ita enim velle potest Papa. et recedere a iure civili. Verum ex iis verbis firmum adduci potest argumentum pro Secunda sententia: cum etenim nil superfluum in legibus sit admittendum, ut infra videbimus, ea verba superflue omnino apponerentur . si de iure constitutio Pontificia Romae publicata absque alia publicatione aliis in locis haberet vim obligandi. Insuper si alicubi adsit consuetudo . ut leges Pontificiae Romae publicatae absque alia promulgatione recipiantur. tunc standum esset tali consuetudini: haec etenim .pOtuit iuri contrario derogare: cv. Mu. de consuet. ix .
Q. IV. An ad obligationem legis necessaria sit populi
acceptatio, et an Pecret non acceptando.
R. I. Ante acceptationem populi leges iustae vim habent obligandi. Ratio est, quia si loquamur de legibus Pontificiis . eae dimanant ab ea potestate . quam Christus Dominus in persona D. Petri dedit suis Vicariis; unde potestas serendi tales leges , adeoque et obligandi nullatenus pendet a Populi acceptatione. Leges etiam civiles dimanant a potestate a populo non dependente: nam populi illam in Ρrincipem
absolute transtulerunt absque conditione quod leges obligarent dumtaxat . si accederet ipsorum consensus . Non potest tamen negari leges ex acceptatione populi, ut ait Fagnanus in caρ. Treguas num. ι8. do tragua, accipere firmitatem stabilitati si nam tunc non tacite abrogantur per contrariam legem, aut consuetudinem. In hoc sensu intelligendum est illud Gratiani can. 3. d. c. quod leges frinantur, cum mο-ribus utentium amrobamur:
Assirmant aliqui aetua etiam mere internos praeeipi posse alν humano legislatore, alii negant, alii tantie in distiligit uni. Arridet mihi eum hia stare, adeoque dico; speetata vi e activa praesertim externa, via non obligat nisi sub poena per sententiam humani Iudieis inserendam, nullatenua posse ab litimana lege praecipi , vel prohiberi aetua mere internos , spectata vero directiva dicendum eat , legislatorem , saltem Mele in iasileum , posse legem ferre de aetibus mere internis fortasse etiam vi coactiva interna , quae adsti insit sub eulpa et Poena ipso iacto ante Ja-
139쪽
R. II. Peccat populus absque iusta causa non recipiendo le- a Principe promulgatam. Contrariam sententiam damnavit Alexander VII. sub num. 28. Ratio illius condem nationis constat ex supradictis; cum etenim Pontifex, et civiles legislatores habeant absolutam potestatem leges serendi eisque obligandi, correspondet in populo obligatio obediendi. adeoque, si non obiaiat, peccat. Latius id probat
tua scribens in praelatam damnatam propositionem. In soro autem conscientiae, si adsit rationabilis causa, non aeceptare legem non erit peccatum, cum rationabiliter possit Praesumi. neque ipsum legislatorem velle tunc suam legem obligare . Suar. l. 3. δε lag. cap. 19. num. II. Palaus d. 3. p. IS. Immo ex iisdem DD. si lex sit valde dura, praesumi potest sapientem legislatorem noluisse per eam statim obligare, sed potius explorare sensum populi, ut deinde de cernat leges accommodatas naturae populorum, et patriae consuetudini juxta can. c. dis. 2. . Caeterum Observare est, quod etiam quando lex est iusta et rite promulgata, si non servetur, nec Receptetur a maiori parte communitatis, excusantur ab ejus observantia eliam caeleri, qui alias parati essent observare. Probant id Themlogi . quia lex respicit communitatem. unde dicitur commune Praeceptum: leg. r. f de leg. Si ergo communitas. vel major illius pars eam respuat. non est credendum legislat em curare . ut caeteri illam observent. Navar: cons. a. num. a . da Const. Suar. cit. num. 13. MVm. I. I. tri . cv. c. num. 3.
De materia legis humanae . et quomodo adimplendum
Q. I An materia legis humanae sint res alias imperatae . vel prohibitae, sicut omnes virtutes et vitia. n. I. Nil prohibet humanum legislatorem res alias impe ratas , vel prohibitas iterum imperare. Vel prohibere. Ita prohibentur furta. homicidia etc. etiam lege naturali et divina prohibita. Nec id est superfluum: nam adjuncta ab hui'ano legislatore Poena. qua impii solent magis coerceri . eoadiuvatur ipsarum legum observantia. n. II. Omnes virtutes et vitia possunt esse materia legis humanae . sed non collective. natio, quam innuit s. Th. a. a. q. 69. a 3. est , quia ruin leges respiciant commit Diuitiam by Corale
140쪽
nem felicitatem . eaque inducatur vitia proscribendo . et umtulum actus exercendo, bene quodcumque vitium esse potest materia legis prohibentis, et quaecumque virtus materia legis praecipientis . Dixi tamen sed non collactioe i cum et enim ex saepe dictis materia legis humanae debeat esse moraliter possibilis et accommodata naturae hominum. ac maior pars istorum fragilis sit. ideo non esset eis accommodata lex. vel praecipiens actus omnium virtutum. vel Prollibens omnia vilia. Observat proinde s. Th. art. a. legibus humanis nonnisi peccata graviora prohiberi, et praesertim quae aliis nocent. et valde officiunt humanae societati.
Q. II. An actus interni praecipi possint, aut prohiberi
lege humana. R. I. Actus mere interni non possunt lege humana Praee,
Pi , vel presisteri . Id primo probatur ex iure, quia cast.
Tuia nos do Sinina. dicitur Ecclesiae datum esse de manifestia solummodo iudicare, ee cap. Sicut eod. tu. dicitur: Ecclosiam nan iisdicare de occultis . hoc est de internis et nam quae Occulta sunt, sed externa subsunt legibus Ecclesiae. et ita prohibet sub excommunicatione haeresim occultam. si externa sit .. Ratio est . quia tales actus sunt occulti Peraecidens. defectu nempe testium, eaeterum cum sint extem l . et per consequens secundum suam naturam subiecti Ἀ-gi humanae, non possunt extrahi ab efficacia ipsius legis Per aliquem modum extrinsecum et accidentalem, quem habeant. Actus mere. internos non subdi legi humanae comstat item ex can. r. IS. q. s. nam ibi etiam dicitur non
posse humano judicari eaeamine, quem Dominus suo reserua-ὐit judicio. Id autem probat s. Thomas 1. m. q. 92. G. c. et v. 1ΟO. G. 9. et a. a. q. 1μ 5. duplici ratione. Prima est, quia ejusdem potestatis esse debet leges ferre, et secundum leges iudicare: si etenim legislator non posset Esse vindex suarum legum , frustranea ut plurimum esset pintestas legislativa. cum proinde non possit esse iudex de actibus mere internis, qui de sua natura ipsi latenti solus enim Deus intuetur cor. I. Regum x6. hinc est ad actus meis internos non extendi potestatem legislativam humanam . Secunda ratio est . quia cum potestas legislativa humana respiciat humanam societatem. et haec sit sensibilis. et materialis . conveniens videtur, ut non seratur nisi in id , quod est sensibile et materiale, adeoque non in actus mere in