장음표시 사용
71쪽
dem iustitiam violat, et eodem modo. E contra. si praecepta sint formaliter diversa, quia habeant diversum motivum in aliqua re praecipienda, eorum transgressio noni erit sine pluribus peccatis specie diversis, quia laeditur diversa virtus, vel eadem sub diversa ratione. Exemplum pono iii eo, qui teneretur ad ieiunandum ex praecepto Ecclesiae. volo. et iuramento. Jam quatenus transgrederetur praeceptum Ecclesiae, violaret temperantiam: ex linsius enim motivo Ecclesia imperat jejuvium. Quatenus vero non observaret votum. et iuramentum. violaret quidem eamdem virtutem, nempe religionem, sed sub diversa --lione i quatenus enim frangeret votum , offenderet religionem dictantem fidem Deo esse servandam i et quatenus frangeret iuramentum, violaret religionem dictantem Deum summam
veritatem non esse invocandum ut salsum testem .
Enueleatione pariter indiget regula ab Auetore tradita , qua domi,
unde sit desumenda Peccatorum numeri ea distinetio. Ae in primia elaritatis ergo adverto me lite loqui de nuinerim Mecatorum disti actione , quae reperiri potest in Iaeccatis ejusdem speeiei; nam exploratum est omnibus, recata, quae discrepant specie, discrepare etiam numero. Quapropter non eadem regula assignari potest , ex qua desumi queat numerica distinctio pro peccatis internis, et pro externis . Nam quoad peecata prioria generis , inrema nimirum , seu cordis , Mee regula assignatur: quot actus, tot Pecca : hoc est, tot mna Peccata numero discrePantia , quot suerunt aetus odii, haeresis , desiderit , complacentiae ete. Ini vero actus interis ni , si de iis sunt, qui consummuntur in corde ut v. g. Odium iness,ax, morosa delectatis ete. , multiplicantur per actum Muntalis Uyositum , ee cono aritim priori aettii ejusdem Motantatis; unde quot vieibus renovatur Prior perversus voluntatis aetus, eisa brevissimo temporis spatio in interjecto , tot sunt peccata. 2 per liberam et Moliaritariam cassationem chactu ; unde quot vicibus quis a priori perversa voluntatis actione libere. cessat , et postea illam reabsumit tot peccata committit . 3 per naturalem cessationem a priori actu; unde quot vicibus quis vel per somnum , vel per distrae iovom ad alia negoeia quaecumque naturaliter interrumpἱt, v. g. Pravam cogi intionem , et Matea re sumit, tot peccata committit. Quod si vero sermo instituatur de peccatis internia quidem , sed ad δε-
piis ex tertium tendentibus multiplicantur tribus 2upra enunciatis modis , sed liae disseretitia, quod tertius modus, ex quo desumitur numerica di inctio sequeuli ratione exprimitur: Per niaturalem , sed extraordinariam cessationem , seu remoria moram, qua a Priori actu Dearatriae; hoe est quando inter u ι - , et alterum actum pravum tantum emporia inter-dit, ut prudentulit iudicio agi ranari Don possit secundum voluntatis ac istum esse coniunctiun cum primo , ut eum inter nnurn et alterum aetiam spatin m unitas , vel duorum dierum intercedit, ut plerique TT. nee iue lebres autumant. Tandem loquendo de Mecatis externis , quae uitiarum
72쪽
R. l. Tol sunt numero peccata, quot Sunt aetus P caminosi moraliter diversi. Ratio est . quia cum mecatum ab ipsa voluntate committatur. consequens est toties voluntatem peccare, quoties repetit actus peccaminosos moraliter diversos . , erum tota difficultas est in determinando quan
do hi actus moraliter diversi sint iudicandi. Primo igitur
ilitelligitur secundus actus moraliter ab antecedenti diversus. quando prior omnino, et efficaciter revocatur: tunc etenim nemo non Videt, quin intelligatur moraliter diversus a primo, eum Propter interruptionem. et revocationem nullatenus primus Perseveret. Gnsequens ergo est. quod si quis poenitens factae revocationis redeat ad eumdem actum voluntatis peccaminosum, iste novus actus nullo pacto idem dici Ilossit cum antecedente. Secundo. si quis taedio, vel alia ratione libere cesset ab actu voluntatis pravo . sine proposuto ulterius progrediendi, si iterum redeat ad talem actum. novus actus erit moraliter diversus a primo. et Per consequens novum Peccatum. Ratio est, quia primus actus non Perseverat in se . quia Peccans ab eo libere cessavit, neque virtualiter perseverat in aliquo essectu, cum quis non habum rit propositum iterum redeundi ad eumdem actum, ergo
Cum nullatenus perseveret actus antecedens, subsequens non
poterit dici illius continuatio, ac proinde erit peccatum diversum ab illo. Si vero aliquis non resset libere. et volun tarte a prava voluntate . sed tantum per somnum, seu in- advertentiam. tunc videndum est an ea Prma voluntas Perseveret in aliquo effectu, sicut voluntas non restituendi Perseverat in retentione rei alienae . Si ita sit. semper continuatur idem unicum peccatum . nec Per tractum temporis
multiplicatur, quia idem peccatum semper in illo effectu Perseverat: Lugo de Poenit. div. I 6. Secf. Ic. n. 5 8. et alii. Quod si quis nec libere cesset ab ea voluntate , nec
Opere εχ terno Eomplentur e eri regulae ex quibus desumitur eorum nume
rica distinetio 4 quot aetus co leti tot peccata v. g. quot homicidia , quot adulteria patrata. tot peccata. 2 quot avitis incompleti moraliter inter rueti, tot peccata ; exemp. gr. quot actus impudiei diim modo polliatio
non sequatur qui moraliter sint interrupti, tot sunt precata 3. quot actita incompleti non subordinati ad aetum completum, tot Peccata ; unde si quis post Pravam quamdam externam aetionem incompletam , quam secit animo actum completum non perfietemti, si postea hune compleat, et perseiat , alterum eommittit iis alum numero distinetum 4 quoi objecta lo- Ialia Violata , tot Peccata . ita qui malum Optat, in lami: m , aut mortem familiae pluribus personis eousta uli, fit reus tot peccatorum, quot fiunt personae in ea familia .
73쪽
perseveret in aliquo effectu. tunc ad dignoscendum numerum Peccatorum, observandum est an ea sit interruptio inter unum actum pravum voluntatis. et alium, ut intelligantur moraliter discontinuati. Si v. g. discontinuetur prava voluntas surandi ele. per somnum, inadvertentiam est. Per communes interruptiones, bene dici potest non esse moraliter discontinuatos actus voluntatis pravos . et ita non multiplicabuntur peccata. Si vero inter hos actus interruptio sit extraordinaria. v. g. per duos dies . tunc intelligi non poterit continuatio moralis . et ita multiplicabuntur peccata. In aliis e contra actibus interruptio unius horae sat est, ut iudicentur actus moraliter discontinuati. Hinc si quis die jejunii post horam a prandio iterum comedat, maxime si non
fuerit iusta causa talis interruptionis . non censebitur continuare primam comestionem, adeoque Secunda erit Peccaminosa. Non potest ergo assignari regula determinata. sed pro diversis actibus major . vel minor interruptio facient mor tem discontinuationem. Tertio in actibus internis, seu Peccatis, quae solo animo perficiuntur, ut sunt haeresis, odium Dei, vel proximi. delectatio morosa etc.. multiplicantur Pe cata . quoties interrumpuntur, etiam per involuntariam. et naturalem cessationemi per distractionem e. g. ad alia, per somnum etc. Balio eadem est. ac superius adducta. nam actus e. g. odii Dei statim completur, et statim desinit e se . remanente solum peccato habitualii unde subsequens non potest dici idem cum antecedente, ac proinde erit novum peccatum.
B. II. Si peccata perficiantur opere externo, tot sunt
Peccata. quot sunt actus exteriores completi, consummantes idem peccatum. Ratio est, quia quoties unus est in se completus et consummatus, nullam connexionem habet cum altero : adeoque unusquisque ex se sufficit ad constituendum
distinctum peccatum. Id patet, dum quis successive plures homines occidit. dum pluries fornicatur. quamvis haec exiguo temporis intervallo perpetrentur. Secus, si actus exteriores sint incompleti, et non consummantes Peccatum les sunt e. g. Omnes actus turpes praecedentes . vel concomitantes fornicationem , seu omnes actus praecedentes homicidium . quales sunt arma arripere, vocare socios iam Paratos ad occidendum, ad locum insidiarum proficisci est. natio est . quia eadem prava voluntas intelligitur semper perseverare, et Continuare in illis actibus praecedentibus. sicilli et postea consummari in complemento peccati. Cum Diqiligod by Corale
74쪽
QUAEST. I. CAPUT II. et bergo. licet dentur actus physice diversi. nihilominus non
intelligantur moraliter repetiit actus voluntatis, inde es neque multiplicari numero peccata. Hinc in consessione satis est explicare ipsum opus consummatum. cum quo caeteriactus unum quid moraliter efficiunt. Item semel tantum Peccat, qui eodem impetu aliquem pluries percutit, repetitis contumeliis injuria asscit: omnes enim illi actus sunt veluti media ad exequendam illam perversam voluntatem. vel verberandi, vel injuriandi, et sic in eodem moraliter uniuntur. Aliud esset, si notabile temporis intervallum adesset
inter unam et aliam verberationem vel inter unam et allain contumeliam.
Solet hic non levis esse dissicultas in determinando andum quis eodem actu offendit plura obiecta totalia, tot committat peccata, quot sunt eadem obiecta: ut dum quis eodem ictu selopeti plures curat occidere , vel simul detrahit de pluribus: si ex. gr. de aliqua familia , vel Ileligiosa communitate obmurmuret. Non desunt qui credant tot esse peccata , quot sunt Personae, quae offenduntur, eum veriseetur tot iniurias. vel osse as suisse commissas, quot sunt' personae. Verum commode sustineri potest unum tantum committi peccatum. Ratio est quia peccatum commensurandum
est iuxta intentionem peccantis, cum proinde peccator considerare possit, vel omnes illos homines, in quos explodit scioρο- tum. vel illam familiam. de qua detrahit. per modum unius.
unicum peccatum poterit committere. eo tamen gravius, quo numerosiores sunt personae offensae. Quod si ossendendo. vel detrahendo intenderet unamquamque illarum Personarum singillatim ossendere, tunc tot numero essent Peccata, quot Personae, cum quot essent personae, tot intellexisset injurias inferre. ' Vid. dicend. Tract. 29. 3. cv. a. Regulae in praxi obseruandae. I. Cum iuxta Tridentinum sera. I . c. 5. et can. 7. δρο-riendae sint in consessione species peccatorum, et circumstantiae mutantes speciem. debet consessarius Probe scire unde
desumenda sit species peccatorum, et exinde iudicare quot sint malitiae specie diversae in peccato. quod explicat suus poenitens. At in hoc quamplures non parum agnovi minus Peritos. Si accedat ex. gr. aliquis. qui dicat cum consanguinea Peccasse, multi concipiunt quidem gravius commisisse Peccatum . quam si simpliciter fornicatus suisset; at nesciunt distinguere duo peccata specie diversa, incestus nempe, qu Diuitiaco by Cooste
75쪽
tenus pietatem violavit, et sornicationis, quatenus ossendit
temperantiam. Demus uxoratum se aecusare eum altera uxorata peccasse, non multi sunt consessarii, qui statim sciant distinguere tria peccata specie diversa. contra temperantiam nempe et contra iustitiam . quatenus violavit ius suae coniugis: et iterum contra iustitiam . quatenus violavit ius mariti illius, cum qua peccavit. Idem dicas de habente votum castitatis, qui cum uxorata Peccavit, adeoque tria commisit peccata specie diversa. nempe contra temperantiam, contra religionem, contra justitiam. Quod si haec non probe calleant consessarii, quomodo iudicis ossicium, ut par est. valebunt exercere' quam ante tribunal Divini Judicis excusationem habebunt' Fatendum nihilominus est, quod si in enitens sit homo rudis, nec valeat saltem in confuso apprehendere diversas malitias sui peccati, tune non iudicandus est reus inisi illius pravitatis. quam apprehendit. II. Neque potest consessarius rite langi officio iudicis.
si nesciat bene judicare de numero Peccatorum , quem explicandum esse in consessione d et Tridentinum loco supra citato. Si igitur suus poenitens se accusat de aliquo pravo animo sive inhonesta perpetrandi, sive se ulciscendi. statim interroget an ex corde talem animum aliquando retractaverit , et iterum resumpserit euindem pravum asseclum . Et tunc judicet toties peccasse, quoties resumpsit eumdem pravum animum. Si dicat numquam retractasse pravam v luntatem i tunc iterum interroget . an inter unicum aetum internum pravum, et alium intercesserit ea distantia tem- Imris, qua non possint dici moraliter continuasse, et tunc erunt tot peccata, quot fuerunt actus voluntatis. Item toterunt Peccata, quot actus voluntatis . quando quis libere cessavit a prima prava voluntate, et iterum ad eam rediit. Quod si prava voluntas sit de peccatis, quae Persecte consummantur in corde ut odium Dei, proximi. haeresis, delectatio morosa etc. tunc semper peccata multiplicantur. prout multiplicantur actus voluntatis: nam eo ipso quod statim perficiantur, secundus actus pravus dici non potest continuatio praecedentis. Haec autem moralis continuatio potest adinveniri in prava voluntate Circa peccata oris et
operis, ut supra dictum est; At quia . si pravus animus suit diuturnus, difficillimum est adinvenire, quoties prava voluntas suerit moraliter repetita. ideo multoties sat erit. si consessarius interroget de tempore, quo aliquis in pravo
76쪽
Quod si poenitens se accuset de vere externo consumia malo, tunc non opus est consessarium illum interrogare de actibus illud praecedentibus, cum omnes constituant unicum morale peccatum cum eodem opere consummato. Id autem quam maxime attendat consessarius, dum poenitens se accusat de aliquo opere consummato in genere luxuriae: imprudentissime enim se gereret. Si interrogaret de actibus antecedentibus, vel concomitantibus, quod facile non eveniret
sine proprio, vel poenitentis Periculo. Mirum vero interem gare debeat de subsequentibus, dicam alibi.
Q. I. Quid sit delectatio morosa. Il. 1. Ad explicandam morosam delectationem obse vandum est aliquando assectum voluntatis versari circa consequutionem objecti. quod delectat. et huiusmodi voluntas dicitur efficax. Aliquando vero assectus voluntatis caret desiderio executionis, sed est simplex complacentia objecti. et haec dicitur delectatio morosa, unde solet ita definiri r simplex co iacentia objecti praoi cogitati sina intentione es caci illud consequendi. Non est autem ista morosa delectatio solummodo in voluntate , sed et potest etiam esse in ain petitu sensitivo. Duo tamen hic sunt advertenda. Primum est delectationem non dici morosam a mora temporis, sed ex eo quod voluntas deliberate immoretur in objeclo pravo:
unde s. Τhomas I. a. q. 7 . a. 6. ad 3. ait: Delectatio dicitur morosa. non ex mora te oris, sed eae eo quod ratio deIilerans circa eam immoratur, nec tamen eam reρellit, toneris, et Notiens libenter, quae statim ut attigerunt animum, res ut debuerunt. Si ergo delectatio duret, sed voluntas resistat , non dicitur morosa, sicut e contra morosa erit, si statim ac voluntas advertit delectationem. plene in eam consentiat . Porro haec delectatio morosa intelligi solet de objecto Prauci. quamvis et de obiecto honesto esse possit, et iunc
Dividitur morosa deleetatio relate ad eius obiectum in se/uibilem, seu orgaMicam , a in sensualem , 3 in s irimalem. Illa dieitur sensibilis, qua solum placet tactus , aut visus alicujus obiecti v. g. amaeni viridarii
77쪽
Secundo advertendum est delectationem morosam aliquando esse posse non de objecto Pravo . sed de cogitatione ipsius objecti: et tune, si non sit vana. et cum Periculo consensus bona esse potest . ut dum quis reflectit supra cogitationem . quam habet de re prava. causa consultationis, audiendi consessiones, scribendi libros etc. D. Τh. I. a. q. 7 . a. 8. Less. l. 4. G Viri. cv. 3. dub. I S. num. Im.
Sancti. I. I. Sum. cv. a. nu. I. Quamvis autem non tam
faeile sit dignoscere, an delectatio sit de cogitatione vel objecto pravo, nihilominus potest id ex his duobus signis prudenter iudicari. Si igitur qui moratur in consideratione turpi, obiectum ipsius alias abominatur . non incongrue iudicari potest ipsius moram suisse circa cogitationem , non circa objectum. Serus si non abhorreat ab objecto: unde qui libenter de rebus turpibus loquuntur . immorantur sa-cillime non in rogitatione . sed in objecto turpi. Insuper si morosa delectatio oriatur ratione studii. componendi libros etc. datur praesumptio iudicandi esse de cogitatione. Quod si oriatur a peccato. ut si quis delectetur ae fornicatione. quia rem habuit cum muliere, non de cogitatione, sed de objecto erit delectatio. Q. II. An delectatio morosa de objecto moriali sit
peccatum mortale, et an sumat spretem etiam a circumstantia obiecti. Nemo dubitare potest delectationem morosam de obiecto mortali esse peccatum mortale, tum quia aetus humanus habet suam speciem ab obiecto. in quod tendit . unde si mortale est, et mortalis erit delectatio de illo: tum quia non stat morose delectari in objecto mortali sine assectu erga illud: non stat autem assectus erga obiectum graviter peccaminosum , quin ipse sit lethaliter malus. D. Th. I. a. q.
. n. II. Quamvis . nullo dubitante. delectatio morosa su- ' mat etiam suam speciem a circumstantia objecti, quoties
aliri te ulla libidine . Sensualis ea est, quam quis experitur contra sextum decu logi praeceptum in earne non absque spirituum animalium commotione . Denique mere virituralis ea est , quae in ola permanet voluntate . Prima nullum importat peceatum, si absit perieulum, seu incitamentum, ad delectatiouem sensualem . Secunda , hoe est morosa delectatio sensualis , emper est mortale peccatum , quia obiectum , circa quod versatur voluntas est graviter malum , xire ratione mi materiae parvitatem admittit. Tertia morosa deleetatio, Wirituralis ui mirum, est peccatum vel leu-le vel leve , ii xta ollaeeti qualitatem .
78쪽
illa circumstantia movet ad delectationem . nihilominus dissidium est inter Doctores, an ex ea sumat malitiam . qu ties non moveat ad delectationem, ut in casu. quo quis delectaretur morose cogitando de coniugata. Nullatenus motus ad talem delectationem a circumstantia conjugii. Verior tamen ea videtur opinio, tunc delectationem etiam malitiam
sumere a prava circumstantia: nam semper cum assectus
tendit in aliquod objectum cognitum cum tali prava circumstantia . terminat ad ipsum etiam quatenus eam habet annexam i unde non inum ab objecto, sed etiam a circumstantia sumit moralitatem, cum actus humanus specificetur ab obiecto, a quo terminatur, ut perpetuo docet s. Th mas. Praeterea ut circumstantia obiecti det malitiam actui Don est necesse . quod ex ea quis moveatur ad delectati nem . Et quidem si circumstantia se teneat ex parte subjecti, nullum dubium est i ita Religiosus tenetur lateri circumstantiam sui statust quamvis haec potius illum retraxi set a se delectando in cogitatione actus venerei. Pariter emgo idem dicendum, si se teneat ex parte objecit; nam qu ties in eo aliqua circumstantia prava cognoscitur ..et non movetur quis etiam Propter eam ad respuendum objectum delectationis. ωnvincitur neque respuere illam pravam circumstantiam i si etenim vere respueret, et respueret obje-Ctum . in quo est, cum non solum sit in se fugienda. sed
reddat objectum, quod movet ad delectationem, dignum su-ga : Sancti. I. I. Sum. c. a. num. II. Lem. I. c. c. 3. diab. I S. num. 123. Anton. a Sp. S. in Direci. tr. 5. d. 8. secl.
Q. III. An delectatio morosa de obiecto graviter malo sit peccatum mortale, si per intellectum a tali objecto malitia praescindatur.
n. I. Numquam licet delectari de iis, quae prohibentur iure naturali. adeoque sunt intrinsece, et de natura sua mala. Ratio est . quia . eum in his subistantia operis sit intrinsece . et de natura sua mala, non potest ab ea praescindi malitia moralis, sed necessario semper concipienda est, ut moraliter mala. Ita apprehendi non potest furtum, sive odium Dei. quin simul, et semel ut mala concipiantur. Si ergo quis de his delectetur. convincitur delectari de eo, quod non potest ut malum non concipere, proindeque eius delectatio non potest non esse mala. Ilinc videtur excusari non posse a peccato, qui delectaretur de furto. si per impossibile esset licitum , et ita de aliis : secus esset, si Diuitigod by Cooste
79쪽
quis in iis non delectaretur de substantia operis . sed de modo, qui in se non esset malus, ut si quis delectetur de bello, non propter homicidia. sed propter Virtutem. et artem pugnantium. Idem dicas, si quis e. g. non delectetur de surto, sed de artificio, et modo, quo aliquis suit suratus:
Sanch. l. 1. Sum. c. I. num. 5. AZor. tom. I. l. c. s. q. r. Anton. a Sp. S. in Dir t. tr. 5. d. 8. secl. a. num. 519.
R. II. Potest quis delectari de iis, quae solum jure positivo prohibentur . et solum sunt mala, quia prohibita, si ab iis prollibitio praescindatur. Ratio est, quia, cum in iis substantia operis sit bona, vel indisserens, iam si delectationem capiam de essentia operis, delectatio non versatur circa aliquod malum. Aliunde cum tota malitia proveniat ab extrinseca prohibitione . quid prohibet quin ab ea possit intellectus praescinderet Hinc immunis erit a culpa, si quis die Veneris delectetur de esu carnis, ut sibi salutari, casu quo non fuisset ab Ecclesia Prollibitus. Religiosus paritermierit delectari de pecuniae summa a se Pauperibus em-ganda, Casu, quo non Prohiberetur a voto paupertatis: Salmch. l. I. Sum. caρ. a. u. IO. Lugo do Poenit. div. I 6. seci. 6. num. 336.
Q. IV. An liceat delectari de malo proximi ob finem honestum , vel de peccato ratione boni essectus exinde sequuti. n. I. Licitum es t delectari de malo minori proximi ob bonum majus exinde sequutum. Ratio est, quia si delecter de malo minori ob bonum majus, vere diliga proximum. cum illi exoptem, quod vere ipsius bonum est. Quis enim non videat me diligere proximum, si complaceo de sua infirmitate . quia ita desistet a peccatis: vel etiam de morte, si videns semper magis in peccata Praecipitem ruere, considero quod mors illum exemit a graviori sus poenis in Inserno luendis y ROginald. l. I7. cap. Ii6. Bonae. de Gar. ἀνώι. 3. q. c. p. titi. Item licebit delectari de malo temporali hominis mali. quia exinde Oritur bonum spirituale aliorum; vult enim charitas anteponendum honum spirituale innocentis malcitemporali hominis impii. Hinc licitiam esset gaudere de morte haeretici, dum timetur posse alios inficere. Sicut et licitum est delectari de morte hominis mali, qui aliis suis perditis moribus erat occasio spiritualis ruinae: s. Τh. in Sent. 3.
Licebit demum delectari de malo temporali personae Pa ticularis ob bonum commune temporale: cum ordo charitatis exposcat ut tantun commune particulari bono ante natur: Diuitigod by Cooste
80쪽
QUAEST. I. CAPUT III. 8 s. Th. cis. Less. l. a. de Iust. c. 47.-έ num. a . Pinterit quis proinde delectari de publico supplicio alicujus malefactoris. quatenus exinde resultat hoc publicum bonum. ut homines pravi a malo committendo absterreantur. In hac fortasse doctrina landatur ea opinio, qua dicitur licere parenti optare mortem filii pravi, dum prudenter timet ex ejus flagitiis inhonestandam esse familiam. At neutiquam BPProbarem optare mortem filii, vel filiae ob nimiam familiae
mendicitatem . sive eamdem mortem sibi ob evadendam aliquam temporalem molestiam licet gravem; nam iuxta rectam rationem bonum vitae anteponendum est temporalibus malis. I avar. in Mari. cv. I 5. n. IS. Oportet hic etiam adnotare aliquas propositiones damnatas ab Innocentio XI. Sub. n. 13. haec damnatur: cum debita moderatione facias. ρotea sinερ calo mortali de xila alicuius tristari, et de illius moris naturali gaudere, illam ine scaci affectu petere, et deside rure, non quidem eae displicentia personae, sed ob aliquod te orati emolumentum. Sub. n. Licitum est absoluto desideris cupere mortem patris, non quidem ut malum patris. sed ut honum cupientis, quia nimirum Oboentura est 'inguis haereditas. Quam iuste damnatae fuerint hae propositiones ex eo constat. quod ordo charitatis exposcit . ut vita proximi emolumento proprio temporali praeseratur: unde ad eam Conservandam succurrere tenemur proximo in aliquibus casibus, etiam de bonis necessariis statui. Contra rationem ergo est optare. vel sibi complacere de morte proximi. ob emolumentum temporale exinde sequuturum. Non potest
nihilominus dici peccasse eum. qui, supposita morte alicuius. gaudet de temporali emolumento. quod ipsi provenit: nam id non est de morte proximi gaudere. sed dumtaxat de temporali emolumento exinde proveniente, quod de se nullum est Peccatum R. II. Illicita est delectatio de peccato formaliter tali ob bonum essectum inde sequutum. Ratio hujus responsionis jam supra adducta est, quia scilicet hujusmodi complacentia terminat ad objectum formaliter peccaminosum. esto quis ad eam moveatur ob bonum finem exinde sequutum: actio autem in ea est moralitatis specie, in qua est objectum. ad quod terminat. Praeterea sicut non licet intendere et velle asse liti finem bonum mediante peccato: ita nec licebit delectari de peccato formaliter tali Ob bonum essectum exinde sequutum. Hine contra nonnullos Theologos illicitum erit