장음표시 사용
231쪽
dum eremi exilio detentus, sitiret, satietatem inducerent, quam si ex Iordane aut Nilo . . i haustae suis lent. Legit etiam fbrtissimus Sanson ex leonini cadaueris ore, dulcissimi mellis liquorem, &.apes plorunque ex amaris floribus, fauorum cellulas ducedine replent. Non sunt Euangelici ministri, qui loquuntur, sed Spiritus sanctus, patris legatione funguntur, ut Deo recociliemur; non sunt diuini sermonis auctores, sed instrumenta quaedam , per quae nobis diuina nuntiantur . non igitur qui sint aut quales, sed quid a
portent , deberemus attendere. Scimus olitia Balaam Cananaum , hominem alioqui N idololatram, immo eiusdem asinam , diuini sermonis instrumenta fuisse, sciamus igitur non esse contemnenda , quae per quoscunque aut qualescunque ministros, nobis Osi
runtur diuinitus, Sed pij S uere Christiani hominis este, in quocunque & per que
cunque non hominem, sed spiritum patris loquentem audire. S. o iam, quae ad Euangelicum praedicatorem pertineant, dicamus. Sunt autem in his quaedam, quae naturam, quaedam quae munus, quaedam quae muneris exequutionem
concernunt; de quibus omnibus pauca sunt perstringenda. Sed prius diui patris B nauenturae , in hac parte sententiam audiamus . Vt ad praedicationis officium , inquit, quis sit idoneus, praeter habilitatem illam, quam confert gratia, quae est erucacior omnibus , quae non in nostra potestate consistunt , sed in beneplacito Dei, singulis, prout uult, dona sua diuidentis, ista considerare in promouendis solemus.
Primo quod sit competentis aetatis, non multum a trigesimo anno distans; quia quae a pueris fiunt, puerilia reputantur. Secundo, quod non sit etiam facie aut moribus puer, quia ista multum minuunt auctoritatem apud homines, tam dictoi um quam factorum .
Tertio, quod non sit ualde notabiliter deformis, in corpore, scilicet nimis breuis, uel crastus, uel gibbosus, uel aliter turpiter deformatus, ne per hoc eius praedicatio, risui uel despectui habeatur. Quarto, quod non sit ualde debilis, ut labores exsequi uiriliter ualeat. Quinto, quod sit competentis facundiae, ut possit ea, quae debet proponere, stane auditorum fastidio . Sexto, quod sit saltem in Grammatica, & sacra scriptura tam sufficienter instructus, quod sine errore uel confusione, sciat coram populo & clero, proponere ueritatem, & in conciliis competenter satisfacere de causis necessariis..S ptimo , qu id sit talis in uita de moribus, quod fratres interius di alij exterius, nihil uideant, uel audiant, per quod doctrina praedicationis apud audientes, quoquo modo uialescat. nam cuius uita despicitur, restat ut eius pradicatio contemnatur. Octauo, quod etiam tantum polleat industria, quod per fatuam simplicitatem non reddat contemptibile , quod per acquisitam scientiam apprehendit, ut sciat se honeste gerere apud homines, de prudenter in omnibus se habere . Nono, quod non sit minus ad hoc u luntarius, quam si motu proprio id faceret, aut saltem, quod ad hoc per obedientiae meritum trahatur, sicut Isaias, Hieremias, Erechiel, &c. Et subinde, His donis, inquit , ornato si gratia aituerit, potest, de debet, officium praedicationis de consessionis imponi, si fuerit neces larium . inui uero, alios pro priuata societate promouent, Ordini confusionem, de animabus nocumentum, de ipsis promotis detrimentum, procurant, cum negligentiae talium inutilium de imperitorum, tam in consiliis quam in absolutionibus, inefficacibus & aliis nocumentis animarum , merito ab eis requirantur. tales enim in multis saepe post uni offendere, uel scandali are, dum non dicenda populo praedicant, uel seducendo, errorem inducunt, aut aliter sorte minus composite se habendo. Haetenus uir sanctissimus, cuius promouendi ad hoc Apostolicum munus rationeni, utinam Sc Episcopi de summi praepositi religionum seruassent, haud prosecto, tanto contemptui uerbum Dei haberetur, dum sine discrimine plerunque, nullius horum habita ratione, quoscunque in diuini uerbi ministerio constituunt. R es est maxime a dua Apostolicum de Propheticum munus iniungere, nec Deus ipse, qui tamen de gratiam cum Apostolatu contribuit, hastim , sed pro grauissimis causis ministros, qui populi uicia carperent creare asiaeuit. pro populi nimirum totius idololatria , pro publica peccatorum licentia, nec tamen multos, sed unum aut alterum. Falsi prophetae, senaper multi , ueri paucissimi . Sed neque quoscunque prophetas creabat, sed quos summa sanctitas de uitae religio, in uniuerso illo populo celebriores effecerat: cum tamen Deus ab humana uirtute.non pendeat, sed subito, quoscunque ex peccatoribus, sianctos persoluin uoluntatis imperium, di perinde legitimos sui uerbi ministros, possit estii cere.
232쪽
cere. Denique quanta prudentia quantaq; circunspectione, in creandis diuini uerbi ministris sit opus, de ueteris& noui testamenti docet historia. Creatur Isaias, sed postquam diuina uisione illustratus, Secunctis humanis affectibus igne de altari desumpto purgatus est, sed postqua gloriae coelestis imagine, in duplici illo choro Deum collaudan te , in diuinum amorem fuerat allectus. Mittitur Hiercinias, sed post missam diuinitus ni . i. manum, de tactum os, sed postquam in ore suo diuina uerba receperat, sed postquam datus fuerat in diuitatem munitam, Sc in columnam ferream, & in murum aereum. In-iuno itur Erechieli propheticum munus, sed postquam ex Dei tremenda & admiranda Eliab. 1. uisione, timorem conceperat, sed postquam diuinae legis perfectam cognitionem, codice deglutito, hauserat. Neq; uero uane aut frustra putandum est institutiones prophetarum in sacra historia describi, sed quo sciamus quantum studium in diuini uerbi miniseris creandis, sit adhibendum . Lucas euangelista, cum Christi natiuitatem descripsit, tantum Romani Caesaris meminit, Ioannis natiuitatem, nullius principis facta mentione narrat, cum uero eius ad Euangelicum ministerium creationem recenset, non tantum Caesaris, sed & sacerdotum, Sc minorum, principum meminit, Anno, inquit, quintodecimo Imperij Tyberii Caesaris, procurante Pontio Pilato Iudaeam ,Tetrarcha Gali- Lm 3. Ieae Herode, Philippo autem fratre eius Tetrarcha Itureae & Traconitidis regionis, &Lysania Abilinae Tetrarcha, sub principibus sacerdotum Anna & Caipha, factum est uerbum Domini super Ioannem Zachariae filium. Maxima prosecto totius Euangelicae historiae periphrasi, in sanctum hoc ministerium, Ioannis unctionem Lucas enarrat , nimirum ut innueret, quantum esset opus, prophetae, aut Euangelici praedicatoris creatio.
Non sussicit prosecto habitum religionis induisse, ut quis Apostolicum munux exerceat, non sufficit tribus aut quatuor annis, scholae aridis ac ieiuniis plerunque disputationibus insudasse,sed ultra uitae sanctitatem de auctoritatern doctrinae, summa quoque prudentia requiritur, qua congruentem auditoribus doctrinam apponas, qua inquam paruulis in Christo lactis liquorem propin , inter persectos uiros sapientiam loquaris. Non ta haud dubium refert, quos de quantos praedicatorum greges Euangelicae disciplinae magistros
habeamus, quam quales. Immo nihil est, quod maiorem contemptum rebus etiam praeciosissimis afferat, quam earum frequentia, praesertiiri sine auctoritate. Praestaret Christiano populo paucos uitae grauitate, eruditione, de rerum humanarum Sc diuinaiarum usu praeditos habere, quam tot sine ullo discrimine confertissimos grestes. Sed in hoc forsan maiorum est negligentia notanda, laudo que concilij I ridentini statutum, quo Ecclesiastici praelati, non alios ad praedicationis ossicium admittere iubentur, qua in quos doctrina di moribus, ex rigoroso examine ad id muneris sufficientes intelligant. Erat Apostolico tempore messis multa, operarij pauci, atque adeo nihil referre ducebat i. . Apostolus, per quos Christus pradicaretur, dum tamen praedicaretur . nunc contra inest sis pauca, operarij multi, ex his igitur optimos quosq; oporteret eligere, ne uerbi Dei
reuerentia, quae, in animis auditorum necessario requiratur, ministrorum abundantia 5e uilitate sordesceret. Hoc unum scio, nullo unquam saeculo, plures praedicatores. nee plures peccatores fuisse. uiluit nobis prae abudantia, mana coeleste, nec amplius iami quibusdam utilitatis ex concione desumitur, quam forsan, quod apte brachia praedicator iactarit, quod apte loquatur, quod ingenti uerborum torrente, Sc plerunque quidem sine mente, auditores infatuet , dcc . Nec hoc aliunde, quam ex abundantia & immensa multitudine , quae quemadmodum caetera, fastidium inducit. Admirabantur olim Christiani, dum hominem suggesto eleuatum, de Deo loquentem audiebant . at oue summa ueneratione de religione, plerunque longissimo itinere, patria relicta, quae dicebantur, audiebant; nunc uiculi quoq; coductitiis praedicatoribus, de isequenter pro ipsa praedicatione iurgantibus, concrepant, nec tamen multo Dei populus in Christiana illa morum simplicitate, parentibus praestat. Nolo Ora praedicatorum occludere, immo utinam omnes prophetarent, sed uellem, non quoscunque, cuiusdam honoris ambitione , ad id muneris promoueri, sed eos tantum, quos istae, sanctissima εe prudentissimi uiri conditiones extollerent: quae profecto omnes simul sunt rarissimae inuentu. Facile uero haec praedicatoru turba minueretur, si quantu esset praedicationis onus, animis attentis, qui promouentur attenderent .Videre est quam raro libenter uera pi aedicatores, etiam postquam se diuinatus mitti, sciebant, hoc munus Obirent, quantumque in --.
233쪽
hac parte divinum Imperium detrectarent. Causatur Moses uir alioqui sancti simuς.& oliam diuina & humana sapientia instructissimus, etiam posteaquam sibi Deum assii turum audierat, quod non es let eloquens, ab heri re nudiustertius, quasi non uitae sanisitatem, non thmuri a sapientiae, non ipsum diuinum robur, nisi quam populus captat , eloquentia adesset, sincere crederct. denique promissa sibi uerborum, quam causabatur facundia , usque ad diuinam iracundiam & indignationem resistit , obse
cro, inquit domine, mitte quem missurus es. iratusque est Dominus in Mosem Eue. Hieremias quoque posteaquam a Deo audierat, Priusquam te Qrmarem in utero noui te, S antequam exucs de uentre, canctificaui te, & prophetam in gentibus dedi te. quasi adhue se ineptum ad praedicationis ossicium agnosceret, Deo ipsi respondet, Ah, ah, alia domine Deus nescio loqui, quia puer ego sum . quasi nondum perfectum animi robur. N eloquentiam illam, quam uulgus requirit, se adeptum agnosceret. Ionas ne in Ni- niuem praedicaturus legationem acciperet, a facie Domini fugit in Tharsis. unus est Isaias inter illustriores prophetas, qui praedicationis onus uoluntarius subiret, sed postquam dominum sedentem super solium excelsum & eleuatum, omnem terram gloria replentem uidisset, Sc seraphicos choros ter lanctum illum conclamantes audisset, sed postquam angelico ministerio, labia sua purgata cognouerat, sed postquam Deum uuaerentum quem mitteret, nec Inueniente uidens, tactus fraterna charitate compun itur.
Deum immortalem , quam paruo praedicationis obeundae desiderio teneretur, qui se non ad honorem, sed ad immensum laborem & summum uitae huius corporalis discrimen, amni' certassiniam mortem, per legitimam Apostolatus iunctionem ordinari uideret. Veritas, apud uniuersos mortales res in Odiosissima, ergo qui eius sinceram tractationem suscipiunt, quales sunt euangelici miniseri, non applausum, sed mundi cer tissimum odium expectent . Non sumus profecto meliores quam patres nostri . scrutare strapturas scrutare ecclesiasticas historias ,&uidebis Apostolico munere legit me sunctos, mundus quo premio remunzr . Isaias, post illustrem praedicationem, in duas partes sectus, Occubuit Hieremias post carceres, post cisternas, post catenas, lapidi bus obruitur. EZechiel, eo quod auctoritate sacerdotali, Israelitici populi principem ob admissum sacrilegium apud Babylonem corripuisset, ab eodem occiditur. Amos post Amasiae sacerdotis frequentissimas plagas, tandem UZia iubente uecie per tempora transfixo crudeli morte necatur. Micheas, quod sacrilegum Achab reprehende ret, sub Ioram filio eius, praecipitatus, Occubuit. Et quis non legit, grauisiunas Heliae persecutiones, medias, Itinera, fugas &c. quibus plerunque actus, tolli animam suam postulabat obnixe Quis non minas Heliseo intentas, quod perditissimos principes Deo ita praecipiente, corriperet Iamin Evangelico statu, illa Euangelici praedicatoris sunt pramia, quae Paulus Apostolus ad Corinthios enumerat, Ter uirgis casus sum , se mel lapidatus sum, ter naufragium feci, nocte & diem profundo maris fui, in itin ribus tare, periculis numinimi periculis latronum , & , quod est acerbius, peliculis ex genere, periculis ex falsis statribus,m labore Narumna, inuigiliis multis , in fame rusti, in ieiuniis multis , in frigore & nuditate, praeter illa, quae extrinsecus sunt: insta tia mea quotidiana solicitudo omnium Ecelesiarum. Post haec uero illa quoque certo sequuntur cruces, flagella, infamiae, lampadeS ardentes, gladis α denique mors Haee prosecto Euangelici ministeri), si recte geratur, certa sunt praemia, non sicerdotia, non
publici honores, non principum gratia, non populi applausus. Grande portentum i T. dum, legitimum Euangelicae iunctionis ministrum, duoribus di honoribus prosi π.Idem est mundus qui antea , eadem seruis Dei praemia pro bene is eoinpera si
eius opera quemadmodum Olim arguantur . non est seruus maior domino suo, ait Chri 'nus, primus Euangelici muneris exsequutor, ad eos, qui id miniserium subituri erant Si me persequuti sunt, & uos persequentur. Qua ergo ad Euangelici ministemiclabores subeundo, se idoneum existimat, non temporalis commodi gratia, sed ciusti, talici tatis intuitu, Apostolicum munus praeda cationis asiumat 'verum ut quantum poterit ad huius sancti ministerii legitimam functionem annit tur, aut quidam ab eius usurpatione desistant quae ad Euangelicum praemeato Um nictitatio pertineant, subiiciamim Oportet. in his enim quasi in Socratteo 'mus diuini uerbi minister, quid sibi dost, intelliget. Principio aduertere debet Ebgelicus
234쪽
gelicus praedicator , se medicum esse, non quidem eius 'medicinae ministrum, quae compora curat, sed illius de qua dicitur, Non herba neque malagma sanauit eos, sed sermo tuus. & alibi, Misit uerbum suum.& sanauit eos Zec. Vnde S apud Lucam prima illa PDLM6. Euangelica expeditione, qua Apostolici uiri, ad regnum Dei praedicandum mittuntur, curare languores iubentur, certo prosecto indicio medendi munus, cum ipso Apostoli- LM. co ministerio coniunctum, quod di Ambrosius notauit. Studeat igitur, quocunque lu- vibricro aut propria consolatione posthabita, ut his, qui laetantur super muros coeti lateris, exame. idest his, qui tetrena si licitatis uaso se tutos existimant, neque ab spiritalibus hosti- ubi. 16.bus inficta, in interiori homine uulnera timent, fidelissime plagas loquantur, ne de illis Deus aliquando quaratur, Omne caput languidum & omne cor moerens, a planta pedis usque ad uerticem non est in eo sanitas, uulnus & liuor N plaga tumens, non est circumligata neque curata oleo, neque sola medicamine. Non.quoscunque, sed regis aeterni in . filios curat, sponsae Christi languoribus medetur. Vae ergo illi, nisi eorum penitus spreta querela , si ita oportuerit, acetum infuderit, nisi chirurgica industria carnem absciderit, nisi medicam potionem quantiis amaram, si languor postulet, epotare coegerit. Attendat se nubem esse, in qua quasi in diuino uase, Deus Euangelicas aquas, ad agrum Ecclesiae rigandum, ligauerit. inii ligat, inquit, aquas in nubibus suis ne erumpant. -- i pariter deorsum .imi id hoc loco, inquit Gregorius ponti sex, aquam nisi sciciaciam, quid nubes, nisi praedicatores appellat Z Nam quia in sacro eloquio, aliquando aqua, scientia dicatur, Salomone attestante didicimus, qui ait, Aqua profunda, uerba ex ore uiri , & torrens redundans sons sapientiae . A qua signari scientiam, David propheta testatur, dicens, Tenebrosa aqua in nubibus aeris. idest occulta scientia in prophetis, qui ante aduentum Domini, dum occultis sacramentis grauidi, mysteria immensa gestarent, intuentium oculis, eorum intelligentia caligabat. Nubium uero nomine, quid
hoc in loco aliud quam praedicatores sancti, idest Apostoli designantur, qui per mundi
partes circumquaque transimissi, di uerbis nouerant pluere, & miraculis corruscare,
ros I saias propheta longe ante intuens dixit, inai sunt isti, qui ut nubes uolant λ Ha-
unus Gregorius. Sed N in illa uerba, Nubes spargunt lumen suum; Nubes inquit, lu- id; r. men spargere, est praedicatores sanctos uerba,exempla uitae & loquendo & operando,di. latare. Spargat igitur lumen suum, idest Euangelicae praedicationis, usquequaque illustra. tionein estiandat. effundat imbres coelcstis sermonis, non in hos aut illos, sed in omnes, iquos diuini uerbi pluuia concepta, bonorum operum fructus allaturos existimat. Hoc pacto prosecto , lux mundi praedicatores dicuntur, quod Solis naturam imitari debeant, I ,.s qui non huic aut illi, sed omnibus locis gratissimi luminis radios communicat. Sol, in- - s. quitEcclesiasticus, illuminans, tar omnia respexit, & gloriλ Domini plenum est opus tu, . eius. Non igitur diuitibus aut amplissimis urbibus latum sed pauperibus & uiculis Euad. gelicus praedicator, debitorem se iudicet. Agnoscat se eius esse ministrum, qui de la- ipso inquit, Spiritus Domini super me, euangelizare pauperibus misit me. Non paupe- Luca rum tantum, ut quidam faciunt, sed diuitum etiam Euangelica luce peccata revelet, ut Ioannes ille, qui incasto olim tyranno dicebat, Non licet tibi habere uxorem statris M. . c. tui. Omnibus sine ullo discrimine, quanta bona sub Euangelicae uitae ut mundo uidetur durissimo cortice, delitescant, quo in rerum coelestium desidatum illecti, diuini amoris calore succedantur, aperte patefaciat. Hac enim ratione gloria Domini plenum opus eius erit. Advertat tamen, ne sine coelestis iussionis imperio, munus sanctae praeditionis assumat. Neque enim sol sine coelesti iussione, orbem terrarum illustrando circummeat , aut nubes pluviam, aut lumen, sine eadem spargit. Vnde de his ipsis nubibus protinus sebditur, Quae lustrant cuncta per circuitum, quocunque eas uoluntas gubernantis duxerit, ad omne, quod praec erit illis, super faciem uniuersae terrae. Lustrant Ιε. 37. Euangelici praedicatores cuncta per circuitum, non ultronei, sed imperio diuino, quod detrectare non possunt. Alioqui quomodo praedi abunt nisi mittantur λ Nemo sibi su- Rom. io. mat hunc honorem, sed qui uocetur a Deo; nemo sibi altissimum opus praedicationis usurpet, sed qui coelitus, aut maiorum suorum imperio obligetur. Multi olim erant Pr in .sphetae, sed hi soli cum fructu coelestis uerbi tractationem obibant, qui ad id operis diuino imperio cogebantur inuiti. Multi sunt modo in Ecclesia, qui elaborato sermone, in- Genti facundia, magna scientiae opinione L Euanaelium disseminant, sed in eadem bon
235쪽
rum operum fructus paucissimi. Timendum igitur, ne a seipsis, idest a proprij honoris
istia . concupiscentia mittantur. Quatuor, inquit Hieronymus, Apostolorum sunt genera, unum quod neque ab hominibus est, neque per hominem, i ed per Iesum Christum de
'' Deum patrem: Aliud quod a Deo quidem est, sed per hominem. Iertium quod ab homine , non a Deo: Quartum quod neque a Deo, neque ab homine, neque per hominem , sed a semctipso . De primo genere , potest esse Isaias caeterique prophetae 3c ipse Apostolus Paulus, qui neque ab hominibus neque per hominem, sed a Deo patre mi iasus est . De secundo, Iesus filius Naue, qui a Deo quidem est Apostolus constitutus, sed per hominem, Mosem. Teitium genus est cum hominum fauore S studio, aliquis o dinatur, ut nunc videmus plurimos non Dei iudicio , sed redempto fauore uulgi, in sacerdotium subrogari. Q uartum est pseudoprophetarum N pseudoApostolorum, de N, quibus Apostolus, Istiusmodi, inquit, operarii iniquitatis traffigurantes se in Apostolos Christi, qui dicunt, Haec dicit dominus . R dominus non misit illos. Hactenus Hieronymus. Initio igitur, primi generis Apostolos, idest praedicatores , accepit Ecclesia: se cundi generis illi soli dicentur , quos ad Apostolicurii munus, aut onus pastorale susceptum obedientia coegit. tales, Ioannes ille Chrysostomus, Basiliu , Cyrillus, Augustinus, Ambrosius, Gregorius, Antonius, Bernardinus, Vincentius, Sc. ma artis eris Apostolos si quo alio tempore nostra memoria frequentissimos, diuina permissione Diabolus armat, quo falsis doctrinis Ecclesiasticam a maioribus acceptam di sciplinam,
subuertat. Minus his sunt pei niciosi, qui cum catholice doceant, a proprio tamen d siderio mittuntur, quos in tertio genere Hieronymus collocat. Hi certe, quoniam per Christum non accipiunt Apostolatum, neque qua, eorum uerba mcaciter peccatores percutiant, gratiam suscipiunt. Totum est humanum quod agitur, non aguntur ut diuina instrumenta, non sunt organa coclestis artificis, atque adeo loqui possunt, delectare possunt, sese mundo facundos Si sapientes ostentare possunt, mouere non possunt, ii mines a peccatis auocare non possunt. Videre est in Apostolicis atris sanctam quandam
simplicitatem, de amplissimis prouincijs, de Regibus, Imperatoribus, philosophis,&demum de uniuersa mundi sapientia , prudentia, di potentia, triumphos agentem, cum modo qui his successerunt, praeter profundam sanctarum scripturarum notitiam, praeter Platonis, Aristotelis,& caeterorum prophanae sapientiae cultorum lectionem amplissimam , Ciceronis & Quintiliani quoque neruis praditi, tam paruos & exiles fructus bonorum operum in Ecclesia proferant. Mittebantur illi profect5 a Deo, diuini artificiperant instrumenta certissima, atque adeo tam amplos manipulos in Domini aream. post labores portabant . De nostris metus est, ne ideo non asterant, quod quidam eo rum misti non fuerint . Rogemus crgo dominum messis, ut mittat operarios in mes sem suam.
De Euangelici praedicatoris officiis. Cap. x.
Vi se coelesti beneficio, in uineam Domini colendam missum esse cogn uerit, Dei se legatum intelligat: Pro Christo inquit Apost. de praedicatoribus loquens) legatione fungimur, tanquam Deo exhortante per nos, obsecramus pro Christo, reconciliamini Deo. Rogabat.& Ephes. Vt per omnem orationem, Omni tempore, in spiritu uigilantes, in omni in stantia & obsecratione, pro omnibus sanctis, di pro se orarent ut da tur sibi sermo, in apertione oris sui, cum fiducia, notum facere mysterium Euangelii, pro quo legatione iungebatur, in catena, ita ut in ipso auderet, prout oporteret; loqui. Fideliter igitur Euangesicus minister legatione iungatur, ne scilicet quod a coelesti pri cipe mortalibus denuntiare iubetur, silentio retineat. sciat in huius sanctae legationisdesertoreS, multo maiores poenas esse statutas quam in eos, qui ciuilem legationem destituut. Fili hominis, inquit ad taechielem Deus, speculatorem dedi te domui Israel, N audies
de ore meo uerbum N an nunciabis ex me. Ecce legationis iniunctio. Si dicente me ad impium , Morte morieris, non renuntiaueris ei, neque locutus fueris ut auertatur a uia
sua impia, & uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur: sanguinem autem eius de
236쪽
manu tua requiram : si autem tu annuntiaueris impio, & non suerit conuersus ab impi tate sua, de a uia sita impia, ipse quidem in impietate sua morietur, tu autem animam tuam liberasti. sed etsi conuersus iustus a iustitia sua suerit, de fecerit iniquitatem, ponam ostendiculum coram eo, ipse morietur, quia non annuntiasti ei, in peccato sito morietur, & non erunt in memoria iustitiae eius, quas fecit: sanguinem uero eius de manu tua requiram. si autem annuntiaueris iusto, ut non peccet iustus, & ille non pe cauerit, uiuens uiuet, quia annuntiasti ei de tu animam tuam liberasti. Et alibi ad cui dem , Terra cum induxero super eam gladium, S tulcrit populus terrae uirum unum, de nouissimis suis, & constituerit eum super se speculatorem, de ille uiderit gladium uenientem super terram, & cecinerit buccina , N annuntiauerit populo. audiens autem quisquis ille est, sonum buccinae , & non se obseruauerit, ueneritque gladius de tulerit eum, sanguis ipsius super caput eius erit, sonum buccinae audiuit, Ze non se obseruauit, sanguis eius in ipso erit. si autem se custodierit, animam suam saluauit. Q aod si speculator uiderit gladium uenientem de non insonuerit buccina, de populus se non custodierit, ueneritque gladius di tulerit de eis animam, ille quidem in iniquitate sua captus est, sanguinem autem eius de manu speculatoris requiram . Et tu fili hominis speculat rem dedite domui Israeli, audiens ergo ex ore meo sermonem, annuntiabis eis ex me, si me dicente ad impium, impie morte morieris, non fueris locutus ut sic custodiat ii pius a uia sua mala, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem autem eius de
manu tua requiram. si autem annuntiante te ad impium, ut a viis suis conuertatur, non fuerit conuersus a uia sua, ipse in iniquitate sua morietur, porro tu animam tuam liberasti . Hactenus oraculum . quae non sunt prosecto humanitus Excogitata terriculam
ta, sed certissimae minae diuinae iustitiae, in eos, qui speculatores agunt, aut Euangelicae legationis munus assumunt, si non legitime utrunque praestiterint. Sunt Euangelici ministri praecones quidam, ergo nec coelestis principis illis imperium detrectare, neque alia, aut alio modo quam fuerint iniuncta, denuntiare licebit. Clama ne cestes inquit ad Esaiam Dominus) Sc quasi tuba exalta uoccin tuam, annuntia populo meo scelera eorum & domui Israel peccata eorum . et ad Hieremiam, Sta inquit in atrio domus Domini, de loqucris ad omnes ciuitate, Iuda, de quibus ueniunt, ut adorent in domo Domini, uniuersos sermones, quos ego mandavi tibi ut loquaris ad cos, noli subtrahere uerbum, si sorte audiant & conuertantur unusquisque a uia sua mala, & poeniteat me mali, quod cogito facere cis, propter malitias studiorum suorum. Nulli igitur parcat Euangelicus minister, quoniam praeco nulli, quanuis ingenuo, quantus potenti, quanuis diuiti parcit, sed in omnes, quaecunque sunt a coelesti maiestate praecepta, fideliter nuntiet. Ioannes ille Baptista, quod non Euangeli j auctor, sed vox cllet clamantis in d serto, idest ccelestis praco, non extimuit Herodis potentiam, non Pharisaeorum &Sacerdotum auctoritatem: non utrorumq; reuerentia , qua illuna adeo uenerabantur, ut
Messiam putarent, eundem stcgit, ut ab his denunciandis, quae in gentem scelestam dicenda uidebantur, ccstaret. de Herode dicitur, Herodes autem metuebat Ioannem. sciens eum uirum iustum, de obseruabat eum, & audito eo multa faciebat, de libenter eum audiebat: ecce summi principis gratia. de Pharisaeis autem , quod miserint ad eum legatos, quaesitum, an Christus estet, ut illi nimirum regios honores impenderent, quod uenerint ad eum, ubi erat in Iordane bapti ans, ut baptizarentur ab eo . sed ad illum sancta quadam libertate dicebat, Non licet tibi habere uxorc fratris tui, ad hos uero, Genimina viperarum, quis demonstrauit uobis fugere a uentura ira facite ergo dignos fru-etiis poenitetiae, Ze ne uelitis dicere intra uos, Patrem habemuS Habraham dcc. Hanc ergo sibi Euangelicae libertatis formam constituat, quicunque Euangelij legitimus cupit esse minister, ut nullo temporali detrimento, nulla mundi persecutione a ueritate, cui d nuntiandae a Deo consecratur, abstineat. Eorum mim, qui diuinos legatos aut praecones agunt, est, nullam timere quoniam potentis principis mandata denuntiant. Ecce sinquit ad Hieremiam Dominus dedi uerba mea in ore tuo, ecce constitui te super gentes de super regna, ut euellas, de destruas, & disiperdas, Zc dissipes , de aedifices, de plantes. Et subinde, Tu ergo accinge lumbos tuos de surge, ta loquere ad cos, omnia, quae ego praecipio tibi, ne formides a facie corum, neque Gnim timere te faciam uultum corum. Ego quippe dedi te hodie in ciuitatem munitam, in columnam ferream, in murum
237쪽
super omnem terram, Regibus Iuda, & principibus eius, & sacerdotibus, & populo terra, do bellabunt aduersum te, S non praualebunt, quia ego tecum sum, ait Dominus, ut liberem te. Ad Eaechieldm uero ,Tu ergo fili hominis, ne timeas, eos neque sermones eorum metuas, quoniam increduli & subuersores sunt tecum, id cum scorpionibus habitas , uerba corum ne timeas, Se uultus eorum ne serinides. Et paucis interiectis. Ecce dedi faciem tuam ualentiorcm faciebus eorum, de frontem tuam duriorem frontibus eorum, ut adamantem dc silicem dedi faciem tuam , ne timeas eos, ne metuas a facie eorum, quia domus exasperas est. Habes quanta Euangelici praeconis aut legati debeat esse libertas, quanta animi fiducia, quantus mundi N omnium, quae in eo continentur conicmptus. Neminem igitur formidet, neminem timeat, neminem uereatur,
cui tam certus cst fauor, non quidem terreni principis, sed eius, quem omnis mundi potentia perhorrescit. Si quando Reges terrae, idest, qui terrena sapiunt, & principes eius re sacerdotes N populi, Episcopi uidelicet, & presbyteri & diaconi, N uulgus uile atque ignobile inquit Hieronymus j contra sanctum uirum consurgere tentent, habeat fidei
firmitatem, dc timere desistat, quia Domino auxiliante superabit. semper amanda est ueritas, nec timenda hominum multitudo, qui increpati correctionem non sustinent. Gratiae est Dei, hominum impudentiae resistere, & cum res poposcerit rontem fronte concutere. Nec tamen Cynicam quorundam petulantiam laudo, qui prorsus sine Eua gelico sale, de ea urbanitate, quae Dei ministru decet, in uitia inuehuntur. sunt Euangeliciministri non tantum lux mundi, quae uitia declaret, non tantum ciuitaS munita, supra montem posita, quae mundi potentiam in uerbi propagatione non timeat, sed sal qu que icrrae, quo lapide mundus a peccati corruptione seruetur. Sermo uester ait Paul. semper in gratia sale sit conditus. Est suus lepos Euangelicis uerbis, est sua urbanitas Euangelico ministro, non illum decet Diogenem imitari, sed Paulum , Praedica inquit ucrbum insta oportune importune, argue, obsecra, increpa , in omni patientia & doctrina . Hoc ergo sancto animi robore munitus Euangelicus piscator, ingenti fiducia in huius mundi vastissimum pelagus, rete demittat, ut ab aquis delitiarum ad terram uiuentium , rationales pisces trahat, Non impediat periturae cito dignitatis ambitio, non terrena solatia, non lucra, non uitae mortalis iactura certissima, quo minus etiam saeuiente procella, huic operae inuigilet. tunc enim potissime certum solet esse piscatoris lucrum, cum mare tempestate iactatur. Ne desperet statim, si retis iactus non prospere cesserit, quoniam nec piscatori semper ex animi sententia succedit. Quod si in dexteram nauigij partem rete iecerit, id est si recta animi intentione, de solo placendi Deo studio, uerbi praedicationem exerceat, iam sorsan prae multitudine, ad terram non poterit trahere. Nihil est profecto, quod tam nostram praedicationem efficacem reddat. quam rectus animus, quo non nostram, sed solam Dei gloriam di animarum salutem quaerimus; sicut nihil est e contrario, quod tam eandem enervet, quam propriae gloriae aut proprij commodi intuitus. Multos ex his, quos mundi sapientia contemptibiles credit, uidimus, maiori cum bonorum operum fructu , uerbum tractare, quam cos, quos ingens auctoritas, & magna literarum commendabat peritia, nimirum quod soli Deo placendi animo, illi praedicationem exercerent, isti uero praeter Deum, se ipsos mundo commendandos iactarent. Oret Dei seruus ne sit eius inanis praedicatio, oret ut sermo Domini currat di clarificetur . nam di agricola, post abditum terrae uisceribus f men , orare solet, ut ad messem ueniat. Iam uero illud est magnopere attendendum, ne aliud operetur, aliud uero populo ingerat. gallus alios cantu excitaturus e somno, prius se ipsum alis uerberat . castigabat corpus Apostolus ne cum aliis praedicasset, ipse reprobus fieret. Ingens monstrum praedicare non surandum & furari, dicere non moechandum,& moechari, abominari Idola , di sacrilegium committere, in Evangelio
gloriari, &nihil in lingua frequentius habere, et per Euangelii praeuaricationem Christum inhonorare & contemptui exponere. Ingens monstrum fides prima, uita ima, se mo multus, fructus nulluS. Sunt quidam atque utinam non multi, ranis persimiles, qui cum totum corpus in lacunis delitiarum iminersum habeant, solo ore uirtutes molesta blacteratione coaxant: sunt multi, qui cum uocem Iacob astuta quadam sagaci late praetendant, manus tamen Esau habent. Sunt multi cornicines, qui cum contra uitia classicum canant, ipsi tamen nunquam in bellum descendunt. Sunt naulti qui portant
238쪽
tant lucem a tergo more seruorum aulicorum, ut alios illuminent, seipsos autem in B-ueas peccatorum praecipitent. Sunt multi instar cymbalorum, qui seipsos continua pulsatione altercntes, alios ad animi religionem & pietatem inuitant, ipsi uero in altissimae superbiae turri, insolubili uitiorum nexu cohaerent. Sunt inulti, qui cum quasi lucernae , aliis , qua ad uitam sit eundum, demonstrent, se ipsos consui nunt. Sunt multi, qui, usurpant sibi cotis ossicium, quae cum ferrum exacuat, prorsus est ad secandum inutilis . Sunt demum multi, qui, quali inertes musici, solo oris flatu, non item digitis, incondite sonant, iustitiam , sobrietatem, pudicitiam, Sc. atque lai aures obtundunt, harmoniae dulcedine mentes no recreant. Non sic Euangelicus tibiccia, qui non audebat Rem. is
aliquid eorum loqui, quae per illum Christus non effecistet, uerbo de factis praedicabat angelium, sed die ac nocte operabatur, quo suaui concentu, quasi alter Orpheus, i.T s. i. durissima saxa, id est durissima corda,& antiquae peccandi consuctudinis glacie con- ucreta , post se abduceret, ita ut ab Hierusalem per circuitum, usque ad Illyricum Euangelio repleuerit. Non sic Ioan. ille Baptista, qui, ut diceret, Poenitentiam agite, pelle cameli indutus, processit, non aulicis deliciis, non opipara mensa uentrem extendens, sedlocustis de melle sylvestri, uitae necessitatem sustentans. non sic caeteri legitimi uerbi ministri, quos multos Christi benignitate suscepit Ecclesia, qui non tam uerbis & et quentia ad caeteros abundare, quam in se ipsis uirtutum thesauros satagebant acquirere. Sciebant uni tantum testi in iudicio non credi, sed pluribus, atque adeo non sola uoce uitia arguebant, sed uestitu, uictu, gestu, aspectu, de summo rerum temporalium de uitae contemptu. , Delicatus magister est, qui pleno uentre, de Dei ieiuniis disputat, qui Christum pingui uentre, de rubentibus buccis praedicat. Eiuca cior est uox operis quam oris, inquit Seneca, & orationes, ut inquit Arist. de his, quae EDII. . ad in assectibus de actionibus consistunt, minorem quam opera ipsa habent probabilitatem, quando itaque discrepant ab iis, quae sensu percipiuntur, contemptae, ueritatem quo- . que ipsam insuper tollunt. nam qui uituperat uoluptatem, si appetere ipsam quando- ' 'que conspiciatur, declinare ad ipsam uidetur, qua profecto sententia nihil philosopho dignius. Qui enim ego credam ei, qui multis magnisque uerbis auaritiam proscindit ,& paupertatem commendat, si contra, illum sua pauperibus erogare non uideo, sed undique, quasi nunquam moriturum diuitias aggerere Qui ei homines credant, qui cum summis encomtis castitatem contendet, carnalis tamen uoluptatis aestu dissoluitur e mal illi fidem impertiam, qui cum nihil frequentius quam in mundum declamet, ingenti tamen curarum quotidie procella concutitur, quo pacto sit principum amicitia uenanda, quo pacto sit emercandum sacerdotium, quo pacto non inultos in Christo filios generet, sed multos ex summatibus amicos conciliet, qui eius non prosecto Euan gelicas , sed uere mundanas operas, inter ructus Se pocula, lunam is laudibus afferant pHae certe ratione, tractandi Euangelij, tantum abest ut Ecclesia promoueatur, ut potius sit eius uicem dolentibus, summis uotis , optandum, ut spurij illi Euangeli j ministri, e medio tollantur. plus enim nocent quam prosunt, dum ex discordi uita praedica tionem infamant. Hinc factum est, ut Euagesicae conciones in Tullianas declamationes, sint uersae, dum uerbi ministri non quo pacto sit uiuendum, sed quo pacto sit loquendum , studiose perquirunt. non ad uitae peculiaris rationem, ut olim ted ad artem cloquentiae, nostro saeculo, ossiciu praedicationis spectat. Ille magnus praedicator uocatur, non qui nihil portet in uia, neque uirgam, neque peram, neque panem, neque pecu L.. aniam, neque duas tunicas donii possideat, sed qui cultiori sermone, qui maiori boatu, qui maiori facundia, qui maiori auctoritate, auditores suspendat, quanuis inanes, qua- uis frigidos, quavis penitus Euangelici spiritus expertes dimittat. Summis laudibus extollitur continuo, quantiis auaritia sordescat, quantiis libidine taleat, quanuis ambitione torqueatur, ex quo Sathanae inuento factum est, ut penitus medendi peccatis remedium conciderit, dum uel rusticus agricola non proficiendi studio, sed iudicandi proposito, an qui praedicat , recte & expedite loquatur, concionem ingreditur . Omnia ficta putantur, quoniam sciunt, cum rectis uerbis plerunque uitam prauam latere, sciunt M. Ad iam tandem , quod accusare auaritiam S latro possit, sciunt asellos non leones elle, N P. qui leonina pelle tecti, leonino furore in peccatores inuehebantur. Qui itaque, curiat his, quae dicit fidem asciscere, caueat ne quod uerbis aedificat, contraria uitae r
239쪽
tione pessundet. Sciat legem esse praedicantibus impositam, ut inquit Gregorius, ut ipsi
uiuendo illuminent, quae loquendo suadere sestinant . nam loquendi auctoritas perditur , quando opere non adiuuatur. Mundari potius oportet, ut ait Naaranetenus, S sic alios mundare, sapientes prius fieri S sic alios facere sapientes, lumen fieri: & sic alios illuminare, ad Deum accedere & sanctificari, & ita sanctificare , manus habere rectas,& sie indigentibus porrigere manu. Ille uberes fructus colligit, qui semina bonae oper tionis praemittit ma loquendi auctoritas perditur,quado uox opere non adiuuatur, Nihil certius quam quod cuius uita despicitur,eius quoq; praedicatio contemnatur. Et doctrina certe uilescit ex mala uita docentis . non confundant opera sermonem illius, ne cum. s. . in ecclesiam loquatur, tacitus quilibet respondeat, Cur ergo quae dicit, ipse non facit Zni .. . Advertat Apostolicos uiros chi sunt quicunque Apostolicum munus exercent spe- ad N ctaculum factos mundo, angelis, & hominibus, ergo seipsum exemplum bonorum opee. rum praebeat , in doctrina, in integritate, in grauitate, in uerbo sano de irrepraehensibili, ut is, qui ex aduerso est, uereatur, nihil habens malum dicere de illo. Quod si lia cfecerit, maximus profecto uocabitur in regno coelorum, idest in sancta Christi Ecclesia, maximam auctoritatem obtinebit, quavis Platonis & Aristo .archana non nouerit, quanuis non multos annos scholae disputationibus dederit, quanuis sermoni suo Ciceronis , de mi in tiliani pigmenta non misceat. N . e tamen cruditione destitutos, uelim Euangelicos ministros suggestum ascend re, his praesertim temporibus , quibus omnium maxime literae florent, & quibus praeter eruditionis auctoritatem, parum habemuS, quomodo sermoni fides accedat, quod simimopere eos, qui ad hoc opus promouendi curam habent , aduertere uelim. Oportet prius animal semen concipere, quam lacte nutrire, oportet prius Euangelicam nutri- ων fare, cena, quae Euangelici lactis nutrimentum, paruulis in Christo debet infundere, semen diqη- uinae sapientiae concipere, ut lacte paruulos cibo in Christo. nam di terra nunquam p . ,2 o terit tructus producere, nisi de agricolae larga manu semen acceperit. Luna & stellae, non Mi. prius mundo suam lucem communicant, quam eam a sole mutuo receperint, sed neq; uas prius sitim extinguit, quam aquam susceperit puer prius audit di sermonis significationem animo concipit, quam loquatur . ergo prius Euangelici uerbi minister diuinae sapientia possessionem obtineat, quam eam Iiberaliter hominibus tribuat. Advertat, nihil este, quod magis huius sancti ministeri; auctoritatem extenuet apud uulgus, quam ignorantiam . turpe est doctorem ignorantia notari. Nullum genus eruditionis despiciat, quoniam, omnes disciplinae theologo seruiunt. Mallem mediocrem uitae rationem cum eruditioniS opinione coniunctam, praesertim apud plebem, quam egregium sanctitatis specimen, cum ignoratiae infamia; nihil certius, quam perditissimos quosque, cum corriguntur, aut cum in eorum uitia clamant, etiam sanctissimos uiros, insanos, stultos,& moriones uocare. confestim causantur ita cos Iocuto quod literarum ignoratia, non
habet ent quid dicerent. Ingens est apud populum eruditionis auctoritas, & ad copescenda uita, quam sola recta uita plerunque potentior. Pessime profecto de Christi Ecci sia praelati merentur, qui post Aristotelis dialecticam, de aridas quasdam de ieiunas the logiae quastiones, Euangelicum ministerium indulgent, uersanda prius esset sancta scriptura, & sacrorum auctorum, quos Euangelico spiritu uere polluasse cognoscimus, ex quibusque spiritus pinguedinem anima concipit, libri terendi, quam tantum commendaretur negotium . Nec fatis aequa quorundam excusatio est, quod hac ratione expeditiores pradicatores prodeant, cum ab adolescentia praedicationi operam impendunt et multo enim satius csset, industria illa & iterbositate carere, quam Apostolici muneris auctoritatem deterere. Sic ctiam & medici scipsos excusare contendunt, quod cum nondum modicinae rudimenta contigerint , pulsus tangant, S: plerunque pro salubri phaimaco, uenenum propinent, unde ingentes cadauerum aceruos accumulent. Comparanda est & medico. corporis humani persecta cognitio, comparanda est de Euangelico ministro facundia re expeditus sermo , sed sicut illi medicinae cognitio cum tanta mortalium pernitie & strage non debet committi, ita ncc isti, cum tanto Euangclicae doctrinae detrimento de incommodo debet accrescere. Discat domi , meditetur prius Apostolicum munus . nam nec rhetorculi prius ueras causas agunt, quam fictilias declamationes exerceant. nec miles prius in ueras pugnas de- . scindit,
240쪽
scendit, quim domi gymnica certamina,colat, & insensissimos hostes sbi ex aduerso
confingat. Dei causas agunt diuini uerbi ministri, contra mundum Sc Satanam, non fiacta sed omnium uerissima bella pugnaturi descendunt: ergo utrunque domi prius in ditentur, quam in publicum prodeant. Ad praedicandum, inquit Grego. plus conscie tia sancti amoris aedificat, quam exercitatio sermonis. qui enim uitam suam interius ' pensat, & exemplo suo alios admonendo aedificat, quasi in corde, linguae calamum ti git , in eo, quod manu uerbi, proximis exterius scribit. Ergo eo tempore, quo non dum per scientiae sufficientiam munus Euangelicum liceat obire, in diuino & proximi ainore, se exerceat, uitam suam interius penset, exemplo suo praedicet, quae omnium est et quentissima ratio suadendi, linguae calamum tingat in corde, quo proximis postea eLficaciter de sapientiae thesauro promat noua Suetera . Christum inutetur, qui triginta annos in summa uitae persectione se exercuit, ut tribus doceret. Qui sipeculator Dei futurus est, ait Hierony. multo tempore debet quiescere di dolere ea, quae uidet, ni- Inca .rhilque habere in conscientia, quod in aliis correcturus est, aduertat. Ergo quae potissimum in mortales uitia gras tantur, ea prius animi compasSione defleat,& tandem ad e rum medelam officio praedicationis assumpto, uerba depromat. Quae ratio semper apud me obtinuit, ut adolescentiam, quanuis doctam , quanuis subtilem , quan uis lacundam, idoneam Euangelio non crederem . Multum crede mihi Euangelicae doctrinae auctoritati recedit, dum a iuuene traditur. puerilia sunt, quae a pueris fiunt, ut sanctus doctor Bonaventura dicebat. Non tam quid dicatur quam quis dicat, uulgus solet attendere. Nequaquam , inquit Crem. de ni homines in aetate infirma praedicare, quia sermo doctrinae non suppetit nisi in persecta aetate. Redemptor noster cum coeli sit conditor, N angelorum doctor, ante tricennale tempus in terra magister noluit --
fieri hominum, ut scilicet praecipitatis, uim saluberrimi timoris infunderet, cum ipse etiam, qui labi non posset , perfectae uitae gratiam, non nisi persecta aetate praedica.ret. Hactenus Grego. Vides sanctissimi di prudentissimi uiri de praedicatorum aetate iudicium, uides&Christi exemplum . Ioannes Baptista, ante trigesimum annum prae- iceptum praedicandi non accepit, eodemque pacto sancti prophetae, non iuuenili aetate, sed perseeta, diuini sermonis ministerium acceperunt, quod lummopere maiores attendere debent. Videant, inquit Grego. quos a praedicationis ossitio aetas ues impersectio prohibet, di tamen praecipitatio mouet, ne cum intempcstiue arripiant, quod non ua- e. lent, perdant illud, quod tena pestiud aliquoties, implere possent . nam & pulli avium, ratior. si ante pennarum persectionem uolare appetant, unde in alta ire cupiunt, inde in ima cadunt, sic & conceptam sobolem, si priusquam etur, tamina prosere, non tam domum quam tumulum replet. Hactenus Grego. Ad praedicationem recte obeundam, non sola scientia , non sola uitae probitas sufficit, sed prudentia quoque, quae nulla ratione sine uitae distursu potest haberi, requiritur. Prudentiam experientia generat, haec uero a multarum rerum experimentis destendit: res multa impersecta aetate tractari non possimi, ergo nec prudentia, quae omnium, quae in hominum societate uersantur est maxime necessaria, absque persectae aratis accessu, contingit. In antiquis inquit sapiens est scientia, & in multo tempore prudentia. N minores crede mihi sunt homines exigui temporis , ad intellectum iudicij & legum . speciosa autem in ueteranis sapientia & intellectus & consilium, & corona senum multa sapientia, & gloria illorum, timor Dei. Vnde non inepte ueteres, quos prudentes & optimos iudicarent, eosdem . etiam senes appellare solebant: quin S: summo consilio, Romani, Senatus nomen indi- 'derunt, Senatum, ipsum, quod ex senibus & prudentissimis uiris, constaret, uocantes. uulgo quoque receptum est, ut qua grauitatem in se habent, prudentiamque aliquam praeserunt, senilia, contra quae leuia uidentur, & mentis expertia, iuuenilia uocemus. Nou quod uelimus in solos senes praedicandi ministerium reiicere, absit, est enim robur quoq; tum mentis, tum corporis ad Apostol icae uitae laboreS serendos maxime ne- dicellarium . nam ut inquit Chrysostomus, qui praedicationis suscipit officium, non opor Pa..tet mollem quendam esse, atque resolutum, sed λrtem N per cuncta robustum . neque si
enim uel tantum attingere quisquam debet, praeclari huius muneris iunctionem, nisi paratus sit millies animam suam in mortem tradere, atq; discrimina: sed quod sentiamus cuncta iuuentutis studia, & ad doctrina auctoritatem, di ad Euangelicae disciplinae sublimitatem