장음표시 사용
41쪽
3o IN LIBRUM HIPPO CRATI sΑΡΟ TELES MA IRDiurnas actioneo in noctem trari istat cogitatio , reddatque in somnis ea, qua λ- . tentam honessito in n tio , aut opera , aut coisito patrata sunt: iae homini bonum est. sanitatem eram iunificat: propterea quod anima ditiram in confliis per i , neque repletione , neque inanitate victa, aliavere quapiam , Τυα extrinsec- evenire δε-
C AE S A R. Haec est secunda Commentarii pars, &initium totius contemplationis. Demittiti enim sese ad somniorum species particulares: Habet vero contemplatio naec permulta capi ta et Nam & a corporum habitudine accipit s1gna : & a rebus caelestibus notat argumenta ratem indicia ab elementis, a partibus corporis, a spectris vita functorum, a consuetudinibus , tam motus, quam cibi potusque: praeterea ab eventis, ut praelio, natatu, cursu, atque quia modi. Hic autem eam prosequi ur partem,quae repraesentat in semniis diurnis actiones. Significat enim concordiam animi ac corporis,co psisque constare sibi:vires namque naturae validas essequae eodem ossiciorum tenore continuentur. Hanc quoque sententiam fovet Aristoteles. ait enim, diurnas effectiones praeire
42쪽
noetiimam intellectionem. Hoc genus se-mnii non est ignoratum doctissimo viro M. Tullio Ciceroni: Qui cum fecisset C Scipionem somniantem praeclara quaedam de repub. eas demum objecit 'ecies per quietem , de quibus pridianum sermonem habere in- siluisset. Galenus etiam non solum ex corporis operibus, sed subtilius quoque ex animi allectionibus, quae interdiu contigerint, somniorum eundem modum evenire: puta, si,
e praelio postquam redieris, ubi quiestas, persemnum manus conseras : animum id fortem significat , valetudinemque constantem. Rerum autem similitudinem cum ipserum nocturnis imaginibus notavit idem, clim dixit, praeter corporis habitudinem , accidere somniorum tractus tales , quales sint peregrinae corporum affectiones r veluti cum nivem mniit biliosus febri correptus quotidiana.
Causiam nanque morbi indicat, non temperamenti. Cum in aecessione tertianae idem somniet: neque morbum, neque causam, neque adeo temperamentum signat, sed materiae motum, ac punctionem in rigore. Ita aliquando cibum , alias regionem, interdum tempus, aut aliud quippiam in causa esse intelligimus . . Quare etsi diurnis convenient actionibus : tamen corpus male habere dicendum est. In corpore enim aegroto aliter somniare, quam diurnae sint assiones, bonum est. Mutatio nanque porienditur, dummodo
43쪽
IN LIBROM HIPPOCRATIS maxima ex parte prosicqlutur curam praeservantem. Itaque dixit, signate, bono in negotio. Tangit enim versationem deinde dicit , aut opera: tangit effectiones, in quas exit animi vis. postea dixit, consilio : tangit deliberationem. Tria enim sunt, deliberatio , opera, finis. Dixit, bono in negotio.: Pravo nanque in negotio si versaretur, morbum sitagnificaret . quippe malorum humorum imia u-nentem motum. Habet enim proportionem virtus cum sanitate: Nam illa est animi,sanitas corporis quaedam mediocritas. Itaque sanitas, ct virtus in medio , una est: extrema vero aegritudines & vitia multa. Rectum enim unum, obliqua multa. Ab illo medio, sine mediocritate abscedunt c*rpora, atque in morbos cadunt. Ad id medium mediocritatemve,ars ea corpora reducit , inde nomen adepta est sibi, ut a modo ac modio medicina diceretur. Reddit rationem propositionis, cum dixit, sanitatem significat. deinde rationis ratio-riem, ubi addit, animum in diurnis perstareeonsiliis. Tertio loco hujus quoque rationem rationis : quoniam scilicet , neque excellii I ri malefectu agitatur: intelligit causas interiores , quas antecedentes vocant. Postremo
addit ea quae extrinsecus affligunti intelligit
causis procatarcticas: puta,Solis calorem, gelu noctis , item alia quae veteres quum negarent esse morborum causas, haud multum distabant ab eorum ineptiis, qui ut astrologiam destruant, etiam mare negant, Lunae motuSDi-
44쪽
DE IN so MNII s. 33 Dixit, eodem modo repraesentari: ut fia-.tur mimina signis Nam modus, est quastas quantitasve ejusdem substantiae. test enim quispiam diurno exerceri sacrificio. Hoc idem si imniet , variare modum potest : ut pro vero Deo nostro , si recipiat obseletum cultum veterum monstrorum. Εa- dein actionis erit species, modus autem aliuS.
AP ΟΤELESM A V. cum diurnis functionibis somnia a versantur ita, ut inter ipsa non conveniat r. indicatur corporis perturbatio. Itaque ex forti forte malum portenditur, ex debili inuinissum.
C IE S A R. Nunc ex contrario eventu. contrarium ponit significatum. neque adducit rationem :quoniam contraria, ratione laiciuntur. Addit etiam quasi gradus quosdam: validum scilicet,& imbecilium Quo loco optime intelligimus, vinum tinum es: obliquum autem, ut dice' bamus , multa. Rectum nanque medium est. at medium unum. sic centrum unum. Circun- serentia, multitudinis obtinet naturam: quare sibi rectum semper constat. Obliqua tametsi recto contraria sunt: tamen ipsa inter se quoque sunt adversa. Itaque in sono somnio unam posuit propositionem : in malo posuit multas , cum v xiavit Apotelesma per B t se R imbecillum. In bono non variavit et sed,
45쪽
IN L rBRO M HIPPOCRATI s. praescripsit bonitatem atque simplicitatem , quum dixit eodem modo repraesentari. Haec scribimus exercen scientiaegratia. nam bo
num quoque radus modosque habet , sed ipsi sibi constant Ealorum s cies etiam inter se, ut diximus, sunt contrariae. Igitur anima regit corpus interdiu in re justa : consulit officiis & frugalitati. Si idem non somniat, scd ad . rem attentior, avaritiam exercet per quietem, ibi malis succis affici corpus , argu- mento est: propterea quod diversae species opponuntur.
AP ΟΤΕ LE SMA VI. Utrum uno res hae sint averruncanda , necne , non eaet nunc confiitium indicare inedhominis corpus curandum esse metuo. Cum enim corpus plenius eri: quod super- suum in , animae negotium facessit. Igiatur id quod adversatur, se alidiussit, aevomitus confert,*uritorum ciborum usus ad diem quintam inque: tum deam talaetionB cibum , frequens atque conci alior ,moderataque praeterea exercitari
rmminentis morbi praemonstret euram, sumi a iudicatione a signo quod e somnio portendituria Antequam autem ad curam venit, P strvat
46쪽
servat praecepta Philosophorum : quae docuit Aristoteles in primo Posteriorum. Neque emnim solum scire debemus quae recta sunt, uel recipiamus : sed etiam quae sunt prava, ut re liciamus. Itaque cum dixisset, a conjectoribbus vota concipi ad avertendam deorum iram quae somniis portenderetur: ipse hic negat sibi curae esse, averti debeant nec ne. sed pro operis instituto ait, corpus curandum esse. Qijbus verbis potius ostendit operis & propositum & finem. deinde reddit rationem, quae in curpore redundant, iis animam obturbari: nihilo stilicet minus, quam quum guberna torem male habet vis major venti. Tertio loco ponit curam qua detrahatur plenitudo: idque tribus modis. Primus est, vomitus. educit enim id quod jam est, a circumferentia ad
centrum. Alter est, sudor excitus per deambulationes & exercitamenta: cujus ope subtiliores partes a centro ad circumferentiam exigantur. Tertius modus non tollit id quod
iam est: sed prohibet quod esse potest, indicto usu ciborum leviorum. neque enim appOnetur quod sit redundaturum. Animadvertamus non solum deambulationem , sed etiam ejus modum. Concitatam nanque vult esse : ne stilicet corpus validius alatur. neque enim concoquitur cibus: sed dventriculo crudiustulus elicitur. Haec est una e praeceptionibys, quibus cavemus ne fiamus pinguiores: itaque is est finis vehementis deambulationis post cibum. Deinde dixit, ex- .ercitationes conferre : sudorem nanque edu-ς,
47쪽
36 Lin ROM HIPPOCRArIScunt : ut si quid crudi nondum dejectum sit , sed venas subierit, exprimatur.
Calvus, , amovenda.. recter feci minus explicate. ad augures enim & aruspices pertinet verbum at amovere, etiam
ad Medicum. Quare Hippocrates, si Lati telaquatur, ne dixerit, sese non statuere an
morbus sit amovendus. etenim corporum Curatio , morborum amotio est. At avertere aut
averruncare, signata prisca verba sunt ad hunc significatum. Ad hunc eundem usum posuit Xenophon in Symposio: ἰα,2 AM
significat jam excretum ac separatum esse aliquid. In Calvi editione, quare semel atque iterum excreatur scriptum sit , sane nescio. negotium secit animae:
id significat : loquutio Attica est ,
τοῦτο. & ει απροβω. quod etiam doctissimus notavit Gelli9s. a cibo stilicet, τ σὶτων. sicin ut mox ipse dixit Aristot.in U.hist. ξ ἀναγγης. Theodorus per intervalla. In II. Meteoror. u-c--, non continuo ,
48쪽
sed mox.Et Hippoc. in VI morborum popuL
μα--ν. & in I. Epidemion, c- α ι- ἀλα σα-- paulitim igitur & quasi gradum facere.. a fora, significat, praeter deambulationem etiam exercitationes, quas num di magna ex parte faciebant: unde & nomen. quanquam etiam in vestibus currebant, & in sicuti qui pyrrhicam saltabant. Tametsi nudi in certamen antequam prodirent, nomina dabant : propterea quod cum veteri consensu Graeciae sancitum esset, ne mulieres ad Olympicorum spectacula admitterentur :quae contra facerent, de Typaro monte supplicii causa praecipites darentur.Callipatira gymnastico habitu induta fefellerat: In primo Eliacorum Pausanias.
- gnat: omisso vomitu tertiam demiso ciborumpartem. suam risu di rationem in dies item quinque promoveto : deambulationi. urgeto : vocis utitor contentione: Diis immortalibus vota concipito: atque ita sedabitur perturbario. C,S A R.
In forti ac vehementi causa tribus remediis utebatur. nunc si levior ea sit, demit &frequentiam remediorum, & magnitudinem. Nanque vomitum non instituit : & ciborum tertiam partem duntaxat adimit: addit v
49쪽
18 IN LIBRUM HIPPOCRAT is ἶs contentionem. Quoniam intenduntur nervi, multum seiritus continetur. Ergo venae & arteriae inflantur. unde Vapores multos
excerni necesse est. Itaque in lam de voce Minhelitu recte dicit Galenus , vocem laedi aut tolli, laesis aut sublatis pectoris musculis.Hoc non ignorarunt Pristi Latini,qui in vocis c0 tentione aterum beneficio se uti praedicabant. d autem hic vomitum non indicit, hoe multi Medici semper secεre, ut vomitum non probarent. nam Asclepiades in libro De comstrvanda valetudine penitus damnavit. Sed de ejus usu atque ratione Avicenna in primo , Plinius in XI, Cornelius in I, Paulus in VII, Hippocrates in multis locis. Apponit in calce, pietatis monumentum , quum dicit, Diis esse supplicandum. Nota, quoniam sepra , Dies quinque dixit, idcirco addidit, nos e. pressimus per eonjunctionem, Item. Appellavit more suo perturbationem humorum, quam vocem ad eundem usim hunc legimus apud Aristotelem.
Sol ni,qLunam , ac caelum, tum sidera ipsa pura , suo quinque modo motuque a-ist otios qui per quietem cernat, pro
mo habebit. Valetudinem nanque , e-jubique cainsas co-- inricant. -- rerum praesenti victus ratione halitudo i
laser ista erit. ias fi quid contra eo
50쪽
nerit , morbum quempiam corpori minu
tur: ac validum quidem a fortihin indiaciis, ab is inibus debiliorem.
Tertia tac pars est commentarii : in qua a rebus caelestibus sumit judicia. Caeterum apomtelesmatis hujus non reddit rationem. credo cum anima res caelestis sit: si eas sedes unde ortum ducit, claras, illustres, compositas per quietem intueatur, sita natura frui videtur Mneque a corpore impediri. ergo jubet minis non mutari rationem. Calvus addit, optimo nutricatu alere, minus prudenter. si enim vox haec, optimum, simpliciter accipitur , non omnibusconvenitis victus optimus: sin
unt secundum quid, ne tu quidem hie
cte ponitur. Neque enim optimo victu rivi mus: & agricola, aut istar . si copis tum v sei sblitus sit , prohibet mutari. Dixit et-- id est , neque
praeter morem, neque praeter agilitatem.M
dum intelligit semitam, tempus. ita judi atriaiunt: puritas, ut succi in corpores deserati : agilitas, ut digestio, sivo --,sito tempore ac positu Gilἡevadatquci opus habet, neque sit obstructio modus , ut sto quaeque componantur loco.