Julii Caesaris Scaligeri ... In librum De insomniis Hippocratis commentarius auctus nunc & recognitus

71쪽

6o IN LIBRUM H IPPOCR AT I s. testem ali humido. Ita Epicurus stulte noctis humiditate accendi sicera, die extingui, cum dicuntur occidere: ut Poetae serenditnt, qui dixerint , convexapalin is Hera pascet. Statuit victum humidum : & materialiter , a cibis: & effectione , dupliciter: intus somno, soris balneo. Utrum autem tmnus si cet, an humectet, puerorum quaestio est idcirco quia jejunorum atq; inanitorum corpora siccescunt somno reducto introrsum calore naturali, qui reliquum litimidum depascatuy. Posuit pro Orm. P αθυα αν Calvus hic quietem interpretatur, recte : alibi desidiam, minus recte. Neque enim interest hominis liberalis & fiugi Me desidem i tranquillum & compositum decet. at illud potius, quam hoc significat. sed Graecorum licentiam, Romana castitate oportet temperari.

APOTELES MA XV. Sin igneum calidumque appareat id quod oppugnat illa, bilis arguit exube-

Non posuit curam: pone tu quietem, se-mnum , eibum frigidum atque humidum, vomitum quoque. ωαβέ νον, quod oppugnat sidera: πυ- , est παρελκήν, tum oratio de sit: .Si dixisset , e πυροειδε ς, com modius o

72쪽

D E I N s o M N I I s. 6rmodius faceret. Duos tamen noxae gradus re-- censuit more suo: vehementem primo loco , minus vehementem secundo posuit.

AP ΟΤELES MA XVI. Quod si ricta evanescere videantur: timem, dum eB, ne morte morbus Miatur. C AE S A R. Propterea quod astra lucida sitnt, eis cum

vita nostra convenit sic satis. Spiritu nanque& luce constat calor nostis naturalis. Itaque non temere fabulantur, Promethei furta, a

elictis sedibus subiectum ignem effeto corpori conflasse animam. ipsos item spiritus non selum quasi instrumenta, sed veluti vinculum

quoddam materialis atque immaterialis putabat Aristoteles. Animas quoque ipsas, quae obnoxiae corpori non fuissent , redire ad cava orbis Lunae , ubi puro in loco agitent , cum multi dixere , tum eorum aliqui videntur ex Atlantico Platonis accepisse. quam sententiam Euripedes explicavit in Oreste. Neque illorum mens ab horum sententia est aliena, qui in lacteo balneo selicium animas caelo per-hi praedicant: propterea quod suam illae semi rint naturam , caelestem scilicet, quam accepissent: deberi jure optimo easdem sedes. unde primum prosectae sint. Neque enim fieri posse aliter , quam ut locus certus certae locatae rei conveniat.

Recte dixit, νοσου, Indicavit enim tractum & motum humorum per dispo-

73쪽

IM Li BROM HIPPOCRATIS sitionem subeuntium lethalium qualitatum , clim dixit, ' duas complexus metas , totidem praepositionibus. Indicavit finem per intes ligo nunc finem, non perfectionem. Nam Aristoteles sapienter negavit,mortem finem esse : terminum dici posse non negavit. His rebus significatis ita respondent significantia: Nam tractum morbi &pugnae significat: tractuS metam.

APOTELES MA XUII. Si autem vegeta ipsa, ac adversaritis in Din. gam veni idem,ur , eaque fuga citast: illa vem persequantur: in discrimine Mura

esst , ni caveat, ne mente moveatur. Optime confert his lictitandi modus, exhi- bito veratro : aut saltem expedit , aqua victum attenuari , neque rimum birere. suὀdsvinum detur, e Iito id album , t nue , more , aquoi um. cria nocent, s. ea quae desiccant , aut calefaciunt item sal . Labores quilus assueverit , cum sus frequentiores invene bonis t. Ab- '' aetineat fricatione, Iucta, unctione. MOLsiore somno , ae animi quiete juvabitur :sed ita , naturales labores ut ne praetermittat. - prandio deambulato. Conducet etiam, si sudet in vaporaris , ac dein- devomat. Dies triginta modiso lactu u-risor. Sin replebitur , ex dinose , U

74쪽

Ponit nunc eventum contrarium superiori : sed admiscet aliquid incommodi. Nam simpliciter dixerat, si astra vincerentur atque evanescerent. nunc contra dicit,si vegeta sint Sed addit, si fugit adversarius : non dicit, si vincatur. addit & id, illa persequi. Ponit post haec significatum, surorem: magnum quippe motum indicari. Apponit curam duplicem, .cvacuantem & regentem. Ev acuat elleboror de hoc alibi. nam prisci illi sic agebant: nunc desitum est. Quamobrem quasi se emollit , cum dicit , sin veratro nolint i at saltem humida mollissique victus ratio indicatur, ut&materia & forma simul adsint. Intelligo hic materiam, rem molliter crassiorem, cujusmo di pedes sunt, atque extrema animalium. Intelligo formam, contrariam calori ac siccita ti, ut aquam : itaque interdicitur iis vino.Cor rigit deinde imperii severitatem: saltem , inquit, album sit : btila, molle , id est , languidum : Sc aquosum. qualia sum apud nos vina Tridentina: itemapud Alpinos, ad viculum, quem appellant Fereariam. Acuta nocent , quia incitant: sicca, quia acuunt: e lida , quia moventi salsa, quia siccant. Animadvertamus tamen , cum addit Iabores acres , ac vehementes juvare. Facit enim dubiam sententiam hoc . siquidem exiccant

sed ita jussisse videtur, ut distriliatur materia

75쪽

M I N LIBRUM HIPPOCRATIS a priore motu atque excernatur e locis nobilioribus: quare postea quietem indicit. Illud quoque ambigamus, fricatio conserat, necne, quae cutem inspisset. Nam altera, quae digerit, mirdice conducit. Itaque unctionem quo

uestistulit : propterea quod cutem effcit pissiorem. Sic enim ab ἁλινλας :nisi sit Caspirata, Sic

etiam in secundo De victus ratione. Tandem amovet labores exercitiorum: quoniam reliquiae humorum inquietis offcio sunt continendae. Per semnum igitur humectationem quaerit, ac propterea sudorem. optimo vero consilio quies quaeritur '. motui nanque contraria est: Et a motu timetur aegritudo: alioqui motum contrarium exegisset. Sed in or-clinato furoris motui nullus est contrarius motus: sola quies pro contrario praecipitur.

Neque potuit iubere , quod fecimus nos : ui tyronem , quem milites declivo in dolio emisissent , vertiginosum , ac stapidum factum curavimus , contrario motu, sed levi repetito. - Ordinarios labores continuat, nequid se dium in membris relinquatur : eos appellat naturales, scilicet qui vim naturae non ame runt , qualis deambulatio. Nam lucta artis est: quod & ex epigrammate discimus , luctam Argivorum esse, non Astorum. Si enim naturalis esset, esset item omnibus gentibus

communicata.

Sudorem tantum quaesivit a vaporario:majus tamen commodum adipistimur ex lavacris.

76쪽

DE IN so MNII s. 6scris. humectant enim, non solum re Ivunt, ac digerunt. Dixit, contrarium, αφιμί ι b, ut monebamus, astra ali humido eorum sententia. Sic Ptolomaeus Lunam esse humidiorem, quippe quae proxima terrae siti Satur

num frigidum, quia distet a Sole. Verum de falsa est sententia, & ridicula: falsa, nanque Venus prope Solem est, sicut Mars, a Marte adeo diversa, ut eum temperet . ridicula, cum putat effectiones esse iam fas causarum sitarum: ut omittam eum sibi advertaῶ qui, his fero eodem terna astra quaternis conjugationibus agnoscit inter se non selli in diversa, sed etiam contraria. Calvus verbum expreaet , selitentiam oppressit: sicuti τι χωλον, cum interpretatus iis ramod adest. Nos rectius, quod inflat: quod subsistit, dixisset T. Livius, ut in primo, feras subsistere. sed minet ων est, lacessens: ut est apud Demosthenem in

V ηρξεν. Haud multum abest ab illo Platonis in Eulyphrone nos dicimus Latine persequi. Nota , τὼς θ stilicet intelligit. Dixit κ- λῶνι , ut ostenderet ellebori vim. Brevitatem objei amus ex illis verbis ,

Adverte scilicet naturam aut

77쪽

66 IN L1BRUM HIPPOCRATI F. morbum, aut habitum. Nam alius dixisset Calvus sententiam contraria sententia expressit jucunde , ηιπλὼ τψφυρπν πινων : ne la-ooret, inquat Hippocrates, nisi laboribus naturalibus. I lle sic, caeteris laboribus praeter- lnaturalibus supersedeto. Sed vocem addituis lnam , Caeteris, ut opinor incommodius. Cum enim dixisset, somnum, quietem, alia generi procuret: non debuit addere Verbum, cae' teris. Neque enim ii labores sunt, sed quietes , somnus scilicet, ac desidia.

Si flera nullo impellente I per se ipse pa-

lantes videantur : anima perturbationem propter indicant. Ergo animi re

missione opus eLI , atque appulsione ail jocosa 1lectacula, aut saltem ad senicas

. voluptates biduo , tridridue. Itaque aut sedabitur, aut in morbum incidet. C AE S A R.

Uexari ab hoste docuerat , nunc sine hoste iponit perturbationem, si stellae vagari videantur nullius impulsu , sed suapte agitatione :sicuti cum vagantur ii, qui laborant lycam thropia. Indicatur igitur ea Messe intus. Dixit animae perturbationem: quoitiam, ut diximus , putabant animae affectionem esse maerorem , furorem, & alia talia : id quod nisi ita intelligas, nequeat cum signo conVenire. ponit

78쪽

DE IN so MNII s. 6 ponit curam , spectacula : sed addit, aut sedatum iri, aut in morbum casurum: penὸ ridicule. Neque enim absimile illius est, O Lae tiade ouicquid dicam, aut erit, aut non. Quare vero non apposuit curam , quae a morbo praeservaret an quia raro admittunt medita- , menta, quibus quicquam possint proficere Neque enim ex anima excernitur quicquam per ea, quae dejiciuntur. Stulte nanque dicae aliquis, excrementa esse animae partem, quanquam deteriorem. Verum ubi corpus simili jam affectum fuerit qualitate, tunc curando ipsum , tollitur morbi sedes. Ita dixeris, si eum illis intelligas animum affici. Sic mor bum Emta , curant castigando. Ego vero cum meliori seculo nego in anima quicquam esse morborum, sed in spiritibus, ut in rebus species deserentibus. Sublatis enim humoribus cessat furor. ii enim quales quales sunt, tales erunt effectiones. Ponit differentiam inter jocosa spectacula, id est, ridicula: & τα simpliciter.Mul- . ta enim genera sunt scenicarum spectationum seria, eadem aue jucunda: ut Τrinummus, ut Captivi, & alia, Plutus, Ranae, Nubes.

indidem nanque deductum est Latinum nostruma

tur , ea fi pura ,s illuBria prosim pro

movent s

79쪽

praebent: suod enim in corpore parumen , id nattirali circuitione pori vester,

ad mane excernitur. Nam quae intrem demittuntur, o qua in carnem redundant, ex circunferentia omnia deciduntur.

. Nunc illam explanat partem, in qua dicebat sydera ab orbe suo aberrare. Et duo statuit. Aut enim ab occasu ad ortum tendunt: ea est illorum rotatio naturalis adversus primi mobilis diurnam versationem: igitur significat parum esse, quod acutὸ deminum sit . Aut e contrario seruntur. atque hoc sequenti apo telesmate explicabit. Nunc vero expultricis declarat vim: quae de rebus attractis cocto- scit, ac judicat : ex pellitque quod excretum sit, aut a se , aut a subserviente sibi excretrice. Intelligo nunc excernere , separare. Addit autem motui qualitates duas: puritatem , &lumen: Multa pura sunt quae carent lumine , ut translucida coi pora. Nam lucem habent, quoniam transimittunt specita: lumen non ha- . bent , quia non emittunt. De igni autem du- bitatio est, & alibi discussa a nobis utranqile enim naturam videtur obtinere: idcirco diximuS , mullia non, omnia. Praeterea illustria sunt non pauca, eademque impura. Impu-I um Voco , quod admistum quippiam habet non illustre, ut & alia multa, & Luna ipsa: Maculosa enim est, non ex luminis , ut Munt refle-

80쪽

reflexione, sed ex diversitate partium. Nam .quid mirum p Nonne diversum est ipsius corpus a caelo nonne ipsa dicitur tota lumine carere λ Reddit rationem fanitatis: propterea quod a corporis circunferentia quoa demittitur, purum esse indicatur, sive in venistrem recipiatur, sive in carnem redundet:& quantum quod expellitur in ventrem &quantum quod retinetur ad alendum , recensuit. Dixit igitur : quoniam superfluum est, nec tamen Vitiosum. In quantitate peccatur, non in qualitate: purum enim est. Dixit, intelligit ad exortum. Is e nim motus syderum horum est, quae circa octavum seruntur orbem. hoc autem declar tur sequenti apotelesmate incruo contrarium motum explicat, cum dicit, i inrejρL. Itaque Calvus bene, ac scite legit: non ut vulgo scriptum circunsertur

Non est contemnendum quo pacto illud intelligamus 6-Nam in ventre non fit separatio corum, quae a cute demittuntur: i, sed expultrix exigit a cute ad intestinarat que ad hitestina melius , scilicet k - Φ

APOTELES MA XX.cuod faut atra, atit obscura fuerint ,-m

occidentem delata , aut ad mare , aut ad terram deIergant, aut ferantur sursWm .