장음표시 사용
102쪽
tus Plato, eam mirum in modum auxit, &lificauit. non solam enim multa, diuiseno, quo pol ebat, ingenio, obscuritatibus inuo'uta, inuestigauit, sed ornatissimo discendi genere explicuit . eum singulari studio e in Aristoteles illius discipulus imitari conaretur, non mediocrem laudem est consecutus. Omitto Xenophontent,& is cratem, quos ex illa veteri Academia comti possunt, ut aliqua cum laude floruersir io memorare possemus. Si aute nos ad alias prini R enim Socrates exstitit, qui philo- hominum nationes conseramus . mim, phiam a tenebris eduxisse videtur, eam, praeter unum Ciceronein,aliquos inueni que digerendi arte instruxisse . quem secu- mus,qui tot ante saeculis philosophiam oris
phiam pertinent,luculenter tractare,viari sapientia praestan tes in summis semper laudibus posuerunt. in quo dicem di genere, pauci qui ex omni hominum memoria recense-
103쪽
nate,& luculenter explanaverint Iam vero,si post Remp. Romanam penitus exstinctam,illorum temporum memoriam euoluas, quotus ille fuit, qui hanc laudem fuerit consecutus nam, ab hominum intestigentia res longe di stantes mente percipere, quam sit discite, nemo non videt: sed, eas eleganter dilucide planeq. dicere, ε stniana auctoritate innitituri est mitti aliud fidei genus quae a diuina auriritate proficiscitur , de in mentes hominum , cum primum sacro fonte abluimur Deus opti& mam infundit. non enim mens hum
na eas vires habet, ut, quae doctrina Christiana confitetur, percipiat. sed opus est, i diuini luminis splendore illustretur, ut dissicillimum . quamobrem hac in laude ro illa complectatur, & firmissime credat
paucos excelluisse minime mirandum est. Inter quos Hieronymus Osorius iure optimo est numerandus. is enim non solum ea
philosophiae partem, quae ad rem p. S mq- res pertinet eleganter tractauit, sed Christianam philosophiam adeo culte, & graui
Orationis genere explicauit, ut ceteriphae in re excelssuisse iudicetur. Verum, quam- hae autem fide animus humanus insormatus, non solum trium diuinarum personarum unam eandemque esse naturam
fatetur, &Christi Domini nomen ven ratur , sed, quae ad vitae moderationem: Euangelium stacit, & reliqua scriptura sacra praescribit, necessaria esse iudicati,quia fides ad rerum diuinarum intelligentiam
uis hoc dicendi genus singulari sit laude di nos instrui t, & ad vitam moderandam eru-snum, & in eo Baslius, Gregorius,CMy dit . quamobres, s fides nihil aliud consostomus, Hilarius, Hieronymus,Lactan tius multum studij,& operae, singulari cum laude, consumpserint; nostrorum tamen temporum condicio aliqua ex parte illius
laudem imminuit, tum quia aliqui viri docti in ea sunt opinione, ut Omnem Oratio
nis cultum a philosophia Christiana reii ciendum esse putent; tum etiam,quia mul in sciplinam, fides continet. quare inquit illa furit, quae noti, ve obortet,explicari eps li , Ostende mihi fidem tuam sine operi-
se existiment, si sermonis elegantia,&culti bus, di ego ostendam tibi ex operibus fi-tus seruetur. Acceditetiam, quod impios. dem meam. fidei enim persectio in operi- homines odium in religionem Christi, bus cernituta fidei autem inrum duo sunt nam eo prouexit, ut ,.quidquid euit ut* Jsmera ; alterum ad firmissimam illam aD scriptis ad fraudes comparadas, quibus im linsonem pertinet, qua ea, quae nec vid peritos irretiant, aptum sibi visum fuerit, mus, nec ratione consequimur , audi a reliquo contextu impudenter, &Meserje ο 6tate qauina confirmati ita credimus, ut excipiant, eoque impie abutantur: ti,c' ' pro illibum veritate . itam abijcere non vero dicendi genus, cum laium sit,&li- dii temus 3 alterum vitae moderationem libithi ad segis diuinae normam circumscriptam sequatur, nisi ut hominem instituat, ipse vero in vitae moderatione sensus iudicium fidei monitis praeserat, fides iacere dicitur, & mortua a Iacobo appellatur: pr positum enim sbi finem minime tenet. Omnis namque vitae moderandae institutio ad opus dirigitur: vitae autem moderandae di-berum , illorum impudentiae , de magis patet, quemadmodum & uulmis illis altius imponit. Cum igitur hos de Iustitia caelestῖ libros in lucem emittere curaremus , non glienum fore putauim , pauca qu*dam certis in locis adii ere, continet i; quae inter sese valde disserunt. non enim omnes, qui credunt, disciplinam Euangelij, ad animi salutem consoquendam, esse necessariam, illius institutis vitam moderantur: ea autem, quae de quibus oratio ita flueret, & sententiam 'Deo ,&dei Christi Mysterijs dicuntur, se it complecteretur, ut in illa nemquel imprudens ossendat , vel ea ac uses: ,i: tu sunt cum pietate coniuncta. quae qui In operaepretium erit paucis ttendere. Fidei ratio, quam sit multiplex , est mani festum . nam fidem adhibemus, cum di, senti credimus ; de fidem Npstλmus, cum missime credere non potuissent, si fides illorum mentes non illustraret. cuius quidem lumine illustrati, s vellent, ad sngularem quandam vitae sanctimoniam perinuenire potuissent . ad illam enim fides ducit, quam s ducem sequamur, gratiae dijuinae praesidio stabiliti, Christiani hominis debitum soluimus; illam frangimus,cum so ossicium minime deleremus. quo quidem ossicio minime fungimur. quae quidem in ut fungi possimus, ex fide, & caritate pro--m etiam fidem ι-ύςdiknt, quae M uepi x. nisi cuim sides mentis tenebras de
104쪽
lisset,& veritatis lumen praetulisset,a via solidae felicitatis longissime nos ipsos seuocaremus: stabilir quidem caritas,& ad propositum finem suo quasi quodam pondere animum; rapit sed fides finem, in que actiones sint dirigendae, nobis ostendit, actionagenera distinguit,honesta comprobat, tu pia reijcit, praemium denique , di supplicia proponit: si ergo fidei monita minime t ocontempserimus, fidei nostrae perfectione
summa cum laude consequemur. Abraha, pater noster, inquit Iacobus,non ne ex operibus iustificatus est, offerε, liae filiu saperaltare. vides,quoniam fides cooperabatur operibus illius,& ex operibus fides colammata est itaque fides non solum ad cognitionem, sed etiam ad actionem mentes hominum instruit: Christiani autem,& fidelis nomen Fide continetur.Is igitur, in quo fides iacet, de ot io torret, pertae fidelis ,εe Christianus non erit dicendusinon quia non credat, sed quia ea, quae firmissime credit , nefarie contemnat; S ideo persectam fidem non habeti si fidem in animo illius insidentem consideres, vere Christianum, di fidelem eum esse assirmabis. si vero vitae suae moderationem fidei placitis omnino contrariam animo cogites, non Christianum, sed infidelem merito dicendum esse iudicabis. partim igitur fidelis, partim infidelis erit ille existimandus . quid ergo Christianum hominem proprie, &vere, hoc est perlacte constituet obedientia fi . deir omnis enim fidei perfectio obedien . tiae sinu continetur . numquam enim fides os ne obedientia perficitur ; neque obedientia sine fide est laude digna. quamobrem Paulus Fidem Obedientiae nomine aliquando significat, non quia eadem omnino sit obedientiae notio cum fidei ratione; sed, quia obedientia cum fidei persectione, &absolutione est adeo coniuncta, ut separa ri non possint. quae quidem absoluta, &persecta fides omnem sanctitatem, & caelestis iustitiae laudem complectitur. eam Paulus legem fidei vocat, per quam iusti essici. mur . Hanc fidei quorundam quasi gradua
distinctionem, atque vim, quamuis auctor satis clare,& Latine disserinisset, ne tamen
oratio a reliquo contextu arrepta contrariam sententiam contineret, hetc vota,ubi
opportunum fuit, inseruimus, Fides perfecta; &, Fides cum viget. De peccato vero originis, cum viri docti non ide sensiissent,& pecc1tum, ut refert Aristoteles in suis ad Nicomachu libris, quo quis est iniustus, deliberatione , & consultatione admitta tur; iniustus autem, is ab eo dicatur, in quo
inest principium caussa, quae scelus conat, atque perficit; & haee quidem peccati notio cum minime in eos conueniat, qui nu- quam in vita fuerunt, principium enim caussae mecadi in solo Adamo tunc teporis exstitit,osorius peccatsi originis a culpa distinguedum sibi esse duxit . eum enim, quis ne ulla con ultatione scelus committit, peccare Aristoteles asserit ; sed iniustum eum esse negat,simili sere modo; &, si consilio, opera di studio nostro nullum scelus
committimus, peccauimus tamen . sed culpam, inquit Oserius, non admisimus,quae in eo in liaerere debet, quem iniustum Aristoteles appellat; ea vero in eo solo inest, qui peccati caussae principium in se ipso c5tinet. quapropter peccatum illud, nee sempiterni ignis cruciatibus est puniendum; nee iniustitia illa, & iniquitas, qua Deo exos nascimur,uniuscuiusq. personae actio fuit,& culpa. Cum ergo omnes in Adami scelere prolapsos suisse Paulus afirmet, in quo omnes, inquit ille, peccauerunt,& peec tum omnibus inhaerere osorius putat, sed crimen, siue culpam,illud nominari parum consentane si esse existimauit. sic enim peccatum, ut diximus, ab Aristotele usurpari selet. quem dicendi modum illi praetulit,quo nostri peccatum,& crimen natu .rae vocant: pollea vero Concilium Trid
linum, Divini Spiritus,quo resebatur, afflatu, peccatum originis ab Adamo in omnes homines infundi existimauit; & ita ab omnibus credendum deinceps fore deer uit, atque sanxit . haec autem infusi peccati notio utrum illi dicendi modo,quo os
rius utitur, sit omnino contraria, tibi iudicandum committimnsiosorii tamen men.
rem ut facilius perciperes, in Septimo libro ea addidimus, quς ille hae de re in Apologia disseruit, quam in sua iustitiae caelestis reprehensores scripsit. Haec praefari, udiose Lector, voluimus; ne in his libris i gendis aliquid offenderes. Vale.
106쪽
VAM grauis, & acer- eum dolores admoti totum hominem imperaba sit humanae vitae c5 prosternunt quid deinde,cum adulta aetate dodicio, quam multis in minandi libido inflammat animui quid, cum commodis agitatame inuidia eundem conficit,atque consumit quid mo poterit, vel expli- denique, cum varia, multiplex, de infinitam cando consequi,vel O piditas omnem vim sitam profundit, human numerando percense- que naturam omnibus morbis oppressam,&im re Vt enim a natali cu peditam dilaeerat Adde, si lubet, nuptiarum iusque die capiamus molestias, familiae labes, vitae licitudines,
e parves oratione per- Io ri eontentiones. adde lubricam amicorum fi- sttin ventes, ad exitum tMem illiuςveniamus; dem, sociorum proditiones, rerum ciuilium eam nullam videbimus, aut dolore vacuam, turbine atque procellas. adde caedes insidias,
aut labore solutam, aut metu liberam; sed -- sipplicia, dedecus, de ignominiam, Ze reliqua nem aetatem infinitis difficultatibus affectam, mala,quibus vita florens,vel momento tempo- ει siimmis curis,le angoribus implicatam. Vite ris,quasi impetu quodam turbidae tempestatis, namque principium a stem ducimus; deuin- obruitiu; vel in siimma laborum omnium conctis membris omnibus in terram abiecti, la- tentione, tandem consumitur. Quid autem bores immensos a ploratibus auocamur.Cum ipsius aetatis extremae morbos , atque mol autem reliqua animantia praesidi js naturae te- stias, de corporis exhausti desermitatem recta, atque vestita in lucem erodeant,selum ho- 1o seram qui1 denique cadaueris ipsius horrifi-minem nudum, ερ ab omnibus rebus inopem eam speciem c emorem Est ne aliquid in via inimus,atque miserabiliter impeditum,in Vi ta,vel odore taetrius, vel adspectu truculetius, tae primorilio vagientem, statu'. sui miseriam vel contasio pestilentius p Siei mr in se a
in ipso statim initio lamentantem. Quis autem vitae breuitate, vis ingens malorum circum- poterit morborum vim, de multitudinem, quae quaq. volitat: la rem labor excipit: dolor exui illam naturam teneram, de imbecillam con- dolore nectitur: maerorem, atque luctum, g festim incurrit,oratione complecti Z QV cura utor quidam luctus saepe consequitur: innni- nutrices,quae licitudo parentes assiciati'uV . Meurae, molestiae, selicitudines animum pericula sint pueris infantibus , primis , lis uagantur,eumq. stangunt atque debilitant,&mensibus, intenta λ Iam vero, cum aetate pro- 3.-omni statu dei jciunt. Mamuis autem an gressi, metu, 3t cupiditate, magis atque ma- mus aliquando in tantis malis salis quadamps turbari incipiunt; omnia mala, quκ minus boni 'ecie commotus inaniter exstillet. 6: H- antea sentiebant, sunt eis quotidie grauiora. tili laetitia intemperanter elatus gestiat;non taCum autem ad pubertatem pertieniunt, tunc men umquam Blidum gaudium capit. Amit- ingens vis tempestatis exsistit , quae miseros tendi enim metu cruciatur; de, eum id, quod homines exagitae,nec eos ullo in loco consiste- valde expetendum iudicabat, effuere repentere patitur. Hinc enim acerbi amores inuadunt; sentit, dolore conficitiit; stubaq. tande intel- inde turbulenta dissidia statum animi conuel- ligit, non veram isse,sed falsam, dc inanem volunt. QMd, cum amaristimae voluptates multis luptatem fuisse consectatum; se infinitis curis,
vigoribus emptae neruos omnes incidui λ quid, ερ morbis animi contabescit. Semper igitur I breui ili-
107쪽
hmsissimum gaudium, gravis,& diuturna fgritudo contaminat. licet enim mors animantia
cuncta populetur, nullum tamen est homine, vel pluribus mortis ipsius telis expositum, vela uiore eiusdem sensit iniciatum. Vnde colligitur, nihil esse in terris homine calamit j ius. Huius autem manae miser caussa tota videtur esse ad duo principia reuocanda.vnum est, imma naturae imbecillitas ; alterum, im-
viribu -eo atque perniciem incurrant. Cum enim Dei
omnis oritur ex stuctu rei alicuius vehemen- Dei vii In i nantcr aece dein m Φehemenatius appetitae; sic omnis dolor tunc exsistit, cum tius 8 cvltius re liunt: disic fit, ut, cum
non est concessiim potiri rebia js , quas ast mag dan operam, ut vim, di aeter dentre exquirimus. Quod significare volentes natalem, opesque rammas, di immortales a- Poetae, finxerunt summum illud Tanta apud di piscantur; tunc vel maxime fi auilas, &mi- inferos supplicium. Aiunt enim, illum in me- serisii L imp tunoque Minin G mortis ve- dijs aquis positum, siti argenti sima cruci nementius oppressi. Vna siquidem ratio est, Ti. quoties enim se aquis, cpias mento pitin-- diuinae similitudinis coniunctionis i una sit, ingurgitare properat . ut sitim eqseat, 1 beatae vite, ia, qtiae totae stat Iustitia constit
toties aquas euanescere, abscessuque repenti- , o hanc qui tenet,diuinis opibus assivunt, semno conatum miseri hominis Iudificari .hac Mi- piternoq. imperio,& gloria florentemti eam audem poena torqueri necesse est omnes, qui mul' tacupiunt, ad quae propter inopiam,&iussi cillitatem adspirare non possunt. humanae autem naturae imbecillitas tanta est, ut explicari nequeat. Est enim hominis vita, imagini similis,& umbrae;atque,ut Pindari verbis utar,cum umbrae somnio comparanda.i Ilius autem cupiaditas nullo termino circumscribitur. Sempertem deserunt, infelices,& aerumnosi simi existimandi. Est autem Iustitia diuinu ornatus ansenu, ti'. status, Dei praescriptione filiciatus, divini'. opibus firmatus,& stabili tus . hanc igitur qrii assequuntur,omnia,quae volunt, facilli me consequiuntur. amuis enim lit eorum immensa cupiditas, cum ea tamen ad Dei rati nem reseraturulliusq. sempiterno numine diri enim animus humanus eget: semper aliquid erit tan ,ad quam noli admira H,- bili cursus felicitate perueniant. Iustitie namq. vi fit, ut hominqui corporis naturλ fragiliS,cω:silii tesueritate praeceps, rerum exitu calamitosias est, si repente inuictis viribus, consili M. dii uino praeditus, relicissimoque rem OmnIII meuentu in omni aeternitate storentissimiis. Mnamque sanat animos, stabilit vires, illustrae mentes pes elargitur,voluptates efiicit,ad diuinitotem,& immortalitatem ducit: ea postrein cum sollicitudine inquiri et nec in uno tantum genere diligentiam, S industriam suam consumit. Expetit enim honores et exquirit volupt/tes:imperia consectaturi in ore hominum cum gloria,& dignitate versari desiderat: ad ea omnia coparanda summas opes, ad frucnda vitae diuturninatem acerrime cocupiscit I S, cu ad aliqua partcm earum rerum, quae bona eximia putat, peruenire potest, maiore quadam indigentia laborat, & immaniore cupiditate fla- Deum hominibus deuincit humanumq. gegrat. nulla rerum copia animum illius explere, nulla vitae longitudo illu satiare potest. Ex quo planum fit, omnes homines impetu quodamnaturae, vim sempiternam, & opes immortales
appetere, ipsiusque diuinitatis imitandae studio ardentis simo concitari, usque adeo, ut in scelestissimis etiam hominibus hic ardor mentis insideat. Omnes enim immortalitatem ain petunt I summamque vim , atque sempiternus cum diuina mente,bonorum omnium commiinione coniseiat. Huius neque pulchritudo corrumpi, nec voluptas inquinari, nec opes auerti, nec honores imminui possi int: nempe qtiae sit caelesti praesidio munita ; di contra omnia mortis,& inuidiae tela,armis diuinis armata. Licet igitur talum concidat,terra incendio defiagret, mare ardoribus exustum intereat; omniaque tandem, quae intuemur oculis, adnam desiderant ; eaque de caussa, taetra, Nim so nihilum redigantur ; iustitia tamen semper.
pia facinora moliuntur. Cum igitur nihil si decus, S gloriam retinebit, opibusque diui- nomine magis fragile, & caducum, & inamortales opes ardenter sitiat, & iccirco mortem semper anxie reformidet; restat, visnt eius
spes fallaces, conatus irriti, labores inanes; &ita asiiduo,& infinito cruciatu torqueatur. Cuenim fragiles, & imbecilli sint, aetertia'. opes, atque diuinas optent; summis infinitae cupiditatis mimilis incitati, quasi per saxa quaedamnis aeuo scmpiterno perfruetur. Quis igitur has iustitiae diuitias, atoue magnificentiam, secum animo reputans , non illius studio, Secupiditate fiagrabit non omnes vitae curas, de cogitationes ad cultum illius conseret non denique prae amore illius mori cupieti ad illam enim fruendam nati sumus; in illius puruchritudine beata vita consistit: ea denique po-
praerupta seruntur, &ruunt, Spassim Offen- iso test omnem liturianae menti, cupiditatem ex-dunt, S concidunt, de allisi prorsus intereunt, plere, vitainquc boni S om tribus resertam,aeter
atque tandem praecipites in sempiternum exi- nisque rvijs cumulatam etficere. Cum enim
108쪽
omnia vera bona ex una lusticla colligata petiis nobis In caelum patefecit.Ηte autem fidenti mdeant; qui iustitiam obtinet,omnia simili hona viget,continet omnem religionem, atque pie consequitur; qui vero illius exI'rs est, nullius talem. Omnes enim virtutes, ex illa aptae, at- ιι boni partieeps esse potest. Qui igitur illius que nexae sitnt, de cum illa sanctissimo vinculo potes beatissimi;qui ab illa deseratur, miserri colligatae, & implicitae. Non igitur immerito mi sunt,sempiternaq. poena cruciadi. Sed,quo omnia diuinae legis instituta, omnes caerim maior est illius matellas, & amplitudo , eo ma- niarum sanctitates,atque musteria.omnia denitus mihi onus proponitur. hoc enim saicepi, ut que praecepta monita,consita. quae canetis lit- de iustitiae splendore,& elaritate dissererem,iI- teris continentur, ad excit adam fidem. ope'. liusq. vim,& rationem pro viribus explicarem. Io illius firmandas, di amplificandas reseruntur . Non sum nescius, tantum esse munus hoc a me Quid est enim aliud diuinae legi propositum,sisceptum,quantum homines doctissimi,& elo quam abstrahere penulis homines ab humana quentissimi, nee ingenio consequi, nec Or rum rerum confidentia, Nadfirmam spe diuitionis facultate sustinere possint; tantum a nae benignitatis psius Dei promissis excitatos est, ut ego, qui neque ingenij acumine, neque incendere Quid aliud volunt Ieses praescri- Iitterarum doctrina, sim cum illis comparam piae,scedera sacrosandri ysteria sacris integudus, iustitiae dignitatem litteris illustrare va- mentis inuollita . opes ostensae . terrores il- , Ieam. Sed par est, eum, qui iustitiae decus, & lati, bona in fideles magnificentissime collata, elegantiam admiratur, omnes ingenii vires ad supplicia infidelibus acerbissime constituta; Uius exmicationem conferre, non ipsins inge- xo nisi persi adere omnem vitae, salutis, atque di-nij eonrulentia, sed illius gratia fretum, qui ha- pnitatis rationem, omnemq. beatae vitae seem stitiae sator,& alto ,de parens est. Cum autem in uno Deo collocandam λ Eos igitur, qui veloninis iustitia a Deo tantum, quasi a quodam corporis , vel animi viribus eneruntur ; HIs te perenni bonorum omnium,emanet,& in abundatia pecuniae, aut Principum gratia, aut illius gratia, & benignitate collocanda sit; Dei multitudinis fauore nituntur; qui pericula autem benignitatem no humanis muneribus, depellenda, non opem diuinam, sed humanam sed vera fide consequamur ; consequens est, ut potius implorant; non modo amentes & suri a Fide duramus exordium. Quapropter in pri sos, sed miseros, & aerii nosos appellant: eoia
inis de Fide, quae dux est ad Ius litiam, dissere- que supplicin sempitemis mactandos esse prinmus; veramque illius rationem aperiemus 3σ dicunt. Exsecratur Ieremias hominem,qui ne- interim eorum vaesaniam quorum sermo impia glecto Deo spem ponit in homine;humanoque rus increbuit, resutabimus, qui perfidiam, & praesidio eonfidit; eumque facit fimilem myria impietatem, Fidei nomine 'texunt: tum, cae in loco arido, & inculto natae, quae neque quantum licebit, fidei ipsius vim etiam in pri- fructu, nec umbra utilis est, nec amemitatisses legis instituti atque summorum hominum specieiticanda, nec ad alium usum, quam ad exemplissmitabimur ut sic tandem ex fide ad ignem,&incendium reservanda.Contra vero, iustitiam gradum laetamus. Ut autem com- illum, qui dissidens omnibus humanis opibus. modius de fide sermonem instituamus, a Chri- omnem spem rerum sitarum habet in Dinwstiani nominis dignitate ordiemur. Magnum sitam,atque eonstitutam,dicit esse similem a Igitur nomen est hominis Christiani, magnum A. bori, prose fiumina consitae,quae humore e pem decus, & ornamentum , magnum robur, de ennitas aquis hausto, radiees altissimas agit; inuictum ,'excellens inomni genere virtus, at- aestumque non metuit, cum sit undique vestitaque plane diuina. d enim clarius, quam frondibus, atque fructibus oniista salutaribus. esse cunctis caelitibus agnatione erumque om Hae elegantissima similitudine, deseri est nium societate, eoniunctum quid vel ad vi- rentem illatum hominis fidelis, quem nec vitae iucunditatem silauius vel ad utilitatem me Ius ardor exurit, neque turbo, aut tempestas litas, vel ad honestatem eleetantius, quam opi- is conuellit, neque vIIum denique tempus.
bus dii is asiluere quid Gurius, is ex omai quaarii mitis gratie , atque metuendum reli . Fle munitius, quam armis diuinis tegi, cae- qui saeum aut honestitis laudibus,& omame Iest , p-Mio confirmari quid postremo co- tis, aut opportuno intimi virtutis spoliati m ituri animo test altatri, ur magnificenti iis, enim altissima stirpe nitatur, dinumquam fiequam a Dedishmmo adoptari , illumq. praepo munerum diuinorum affluentia destitutus; euotensem rerum omnium conditorem &domio fitar, opus est, ut non modo salutares stinus . num: parensem agnostere Mare nihil e mque rempiternos proferat; sed sempitemistines, ita mine Christianoe praeelarius, cum etiam laudibus illustretur. Mid enim illide his v, iussim ne dignit tis praesidia, de brna' esse umquam poterit vel ad emolumentum. Mihenrah tineat. Christianum vero ericita Ductum, vel ad decus, dehonestate,qui estiis des, hii a Christi iustiti . sanctitate, resigi t atque princieri omnium honorum,& totius ne, illius omnium virtutum honestatis architecto, sanctissimo foede .c maximarui.,atquediuinitum m eritis,quibus Q pultiusad hoc autern scedus,quo omius homo hominum latentes expiauit; patris numen hu fidelis nuinini diuinoeliungitur,significantu.
109쪽
srequerer usurpatum. Vt enim matrimonium , di caste veneramur. Pater , inquit ille , emcuseshrite contractum, viri, & uxoris animos ritatem tuam insignem reddidissiper terran, Iomia. s.
ita deliincit,st unum e duobus emciat;sic Deus Quo modo autem patri gloriam tribuerit,pauleam mentem, quam sibi copulat, adeo secum Io inserius ostendit . ait enim et Manifestums diuinarium rerum communione coniungit, vi ci nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi. ut nihil habeat ab ea seiunetum, quod quidem Quid aliud autem est, nomen Dei clarum, de possit ad illam peruenire . Fit igitur ex utroq. illustre apud homines reddere, quam fide mor o Quodammodo una mens, unumstudium, unus tales ad Dei cognitionem capienda instru sensus, una voluntas.Nilis enim cupit animus, re Hac autem notitia, quam fide consequie amore diuino incensus, nihil aliud studet, ni- ro mur, vitam hominum contineri, in eadem or hil agit, atque molitur, nisi ut Dei gloria illi se tione plane demonstrat. Haec est, inquit, vita stretur. Nihil contra Deus statirit, atque dein aeterna , ut coPoscant te Deum verum , dicernit, quod non ad suoriim utilitatem, & glo quem misisti IeLm Christum.Vnde colligitur, nam referatur . id est igitur homini hac vitam aeteream in fide consistere . quemadmoconiunctione beatius Coniunctionem autem dum ipse testificatur, dicens:Qui credit in me. D-.ret. hane efficit fides ardens, & incitata in Dei stu etiam si mortuus suerit, vivet, qui autem viadium. Sic enim Deus ipse loquitur,apud Osca, uit, & credit in me, numquam morietur.Et ali Ioan.3. cum mente, quam sibi coniunxerat, Despondi bi est apud Ioannem, qui hanc Christi sentente mihi in fide. Ergo, cum hoc foedus, atq. m tiam multis in locis complexus est; Sicut M trimonium fide percussum sit, & in eo omnia ses sumilit serpentem in deserto, ita tolli oportiona consistant; nillil esse potest incensa, S u - tet filium hominis; ut omnis, qui credit in eu, sammata fide fallitarius. Si autem clarius cer non pereat, sed habeat vitam aeteream.&P nere studeas, quantum firmamenti sit in fide ter diligit filium, di omnia dedit in manu eius, ponendum; cogita, quorsum direxerit Chri- qui credit in filium,habet vitam aeter Vn-stus omnia, quae gessit in vita, in quem finem de Ioannes idem in epistola, omnem legis diarespexerit,quid in omni loco, vel cum aliquod uinae summam in fide sitam esse docet, aura ait: opus mirabile faciebat, vel diuina quadam O- Hoc est praeceptum eius,ut credamus in nomi- rationis amplieudine, & dignitate disserebat, ne filij eius. Vnde etiam vox illa,cuius horrifi- sibi proposuerit. non ne, ut patri obediret, α ciis sonus,&admirandiis eorum, qui adnat; opus compleret, atque perliceret , ad quod ei aures compleuiti Hic est illius imu&didestus, ficiendum missus fuerat Huic igitur Vm in quo mihi bene complacitum ei ipsini aud se incubuit: hoc tamquam iucundissimo cibo te. Nec enim aliud est,Dei filium udire,quao animum ab immensis laboribus recreauit: hoc fidem illius dictis, atque praecepti Dadipngere. unum negotium suscepit, ut patris O S a iud hic prophetas, quid sanctissimorum h solueret . Quod autem opus illud exstiterit, minum scripta commemorem Numquid non explicat ipse, dicens: Hoc est opus Dei, ut cro est haec omnium vox una, ut erigamur animis, datis in eum, quem misit ille. Emo, si ad hoc ut in Deum re*iciamus, ut illius Me corrobo unum opus instituendum, di absoluendum,Dei rem λ& sic futurum denuntiant , ut omnibus filius humanam formam induit, dia caeli fa- diuinis opibus,atque praesidiis mirifice reduli stigio delapsus terras lustrauit, atque cum hO- o demus. Milla enim re poterit indigere is, quiminibus vixit r si omnis illius doctrina, omnis est,ut diximus, omnium,morum principio,' solicitudo pro nobis suscepta, si labores, quos dere sempite mo, deuinctus. Sed , quo fidei vis excepit, dolores, quos pertulit, ipsa deniqu mpuor est, di maioren, copi mrexum saliam, crux, in quam sublatus fuit, & Omnia dehi qm xium in se conti etSeoest ratio illius diligerius supplicia, quae perpessiis est, huc spectabant, explicanda. ue umerum cst,ne, quod mutevt tidem synciret, pique fru3gret: certe con- tis, hac te naristate pr*sertim, acciderς H distat, omnia praeclara minera fidei ipsus gre- - , nominis splendo e capti, dum fide
mio contineri. Quod autem hoc unum opus ni studio con*bρmur, in perfidi ostiis lacu esset, quod Christus in vita gessit, illud est ma ramus,& ita a vera itistitiae via, proptM'. citagnum argumentum. omnia illius studia fixisset so tem mentis,ilsrremus.Eriti cur is in priia illustrandam summi patris gloriam destina- mis, quaevis sit hulam: subiecta, dirigenteria. Gloria autem patris illustratur fide. Cum explanandu.Fidpi igitur nomen cinouum Dii enim illum credimus esse praepotentem,& opsi ficet,tu haec est illius prμipua notis,e qvgadmum, virtute, atque benignitate immensa, si quae omnes videtur es; cluctae,firma nepe,& co infinit praeditum,per omnes mundi parte in- staps debiti munςris, officij mr m. secumtentum, atque commeantem, omnia limi - dum hanc scmentiam,dicimur prae arcifidem,tem, & immadu rientem; di singulis re S, aut patriae,aut Principibus,aut PM cntibus, ut prout cuiusque rodigmtas,& condicio postum an ici aut sociiRcu debita pietatis , aut lat, consulentem ; N. eum ita timemus, ut d*- ris,a -deris stificia in illos c6serimus. pira mnum, divi in paxente uua. uuae P si ita fici cro , deserernis m, vita Med scere,
constituenda putamus ; tum nidum illum fidusetare, est μ sciv prodere:qui i , eumn
110쪽
inus,aut foedus alimia factu violamus. Itε MI eum persuademus, nulla in verbis nostris su ereditoribus talistaciut, & in promissis perma esse vanitatem. Vt ipitur omnia breui compleanent,& eredita pecuniam ad die soluunt, in fi- ctamur, habemus hie duplicem huius verbi sende permanere dicuntum, quia,dum veritate ser sim. unus est, eum poniti ir pro debiti mune uane ebitu sane officium tuentur.Hac autem riS, 8c officii periunctione, atque promissorum de caussa videtur Ciceroni fide dictam fuisse, veritate, di constantia; alter, cum firmam ani- quasi fieret, quod dictu fuerat. Cernitur enim mi persuasionem,nec sensibus nec argumentis maxime fides, in dictis, atque promissis omni effectam,sed auctoritate aliqua graui corrob studio eonseritandis. iecirco fide angustam ese ratam si Mificamus. Hic secundus, quamuis a se, aut Iabesinata esse, aut penitus concidisse, Io primo differre videatur,est tamen ductus ab il- dicimus,cum homines re Pieno obstricti, per lo,& cum eode valde coniunctus. Nam, qui onssiluere debitam pecuniam recusant, in quo da fictu tueri midet; eredat,opus est, ei,euius fidota fidem fallunt;& contra officiu fraudem nefa exploratam habet. si enim spectatae probitatirie moliuntur. In sacris autε litteris huc huius diffidat contra officium faciet.Rursus,fi fidem verbi usiim satis frequentem videmus. Vnde fi- habeat recta, ac salutaria monenti, ubi prima desineritas, de omesum apud Hebraeos uno ver ossicii sui ab illo fiterit admonitus, illud statimbo declaritur. n R enim, vel pus N & fide, re exsequetur. His ita igitur explicatis, conseo veritatem, & Oiscium significat. Vnde illud, ques est,ut fidem,quam profitemur, ad alteru- quod est scriptum in Genes, Si tacitis miseria tram huius sententiae rationem perpendamus cordia, Ee veritate cum domino meo, indicate io ut sic rudem planum sit, in quo fidei ipsius vis, mihi. satis enim constat, hoc in loco Veritatis atque natura consistat. Primum igitur Fide ad nomen, pro officii nomine posituni .Est igitur fi illum primum sensium referamus, deinde ad sedes,constans veritatis,& officii madiu. Inde fit, cudum veniemus; ut facilius intueri possimus ut Fideles appellemus eos,qui minime spem no omnem diuinae legis cultum, fidei acri, & inei stram saliundi δε officio debito funguntur.Vnde lato studio contineri. Cum igitur Fides sit sumti fideles amicos,& seruos fideles eos numera- mum Veritatis suidium, atque in seruandis pro is,qui Sc amicis, de dominis fiatisfacilint, nec missis constatia, debitiq. muneris M osset, peteis aliquo in loco desunt. Est & alia huius verbi functio; videndum est,eequod sit nobis munus, vis, qua signifieamus firmam animi persuasim di officiu colendum, de efficiendum, ecquas
nem, quare is nec visis, nec ratione, de argu- 3o deris religio sit, in qua violanda summo persis mento conelusi assentimur. amitis enim in diae scelere se animus deuineiat. Solent, inii deteratim Fides ponatur ad significandam omne hominis natura maerent, diligenter persequi, mentis assensione,siue illa sit a sensibus orta,si- mentis humanae sollereia, ingenii acumen,meaue ratione δε argumentis effecta, ad hunc enim moriae vim,totiusq. rationis praestantiam, D. modum N adspectus fidem facit,& ratio,& cim Pori'. formam, de figuram, ad rationis imp nis deniq. notitiae via,qua aliquid animis com- rium aptam, de habilem, siummum deniq. digni, prehensum tenemus:quamuis igitur hane reru eatis studium omnium animis ingeneratum etiam comprehensionem Fidem interdum aD cdibus argumentis ducti, concluduntihomine pellemus, plerumq. tamen Fides ab euidentia, esse a Deo singulari consilio procreatum, ut, inde opinione distinguitur. Nec enim ta sensibus, 4o Deum respiciens, nem vitam illius imitatio de argumentis,qua auctoritate cotinetur. Vim ne conformaret; imperiumq. sibi in terris comnaqtie stabilem, & firmam ex eo consequitur, missum,ex voluntate illius administraret, ει ad quod de illius,cui credit, veritate, fide, de ossi- illum omnia referret. itaque colligunt, homi-cio minime dubitandu putat.Hanc aute faciut nis officium, ερ pietate in Deum, de sanctitate inediam inter scietiam,& opinionem. est enim iuris inter homines contineri. Vnde sequitur, utriusq. particeps, 3c ab utriusque ratione dμ omne officium esse positum in obedientia illa,stincta.Constantia enim, de stabilitate, est scien qua Deo parere de mus. Nam, si videmus Hiis pari cum opinione vero hoc habet com- temo diuinae mentis imperio calum, terram, mune, quod euidentia caret ia in re autem a maria, uniuersamq. mundi fabricam regi; nee scientia, quod non argumentis explicatis, di so eam legem transgredi, quam a princino ipficatissis a principio coestitutis,sed sola auctoria naturae totius naturae rector imposilit; multo late nititur. Opinione vero constati in, certe magis nos, Quom gratia haec omnia,quaebecillitate disinngitur. Fides enim est assensio cernimus, effecta runt,illi obedire debemus et firma,quae non facile, postquam animo insedit, chaia soli in omni mundo, quem intuemur me uelli potest. Opinio, contra, est imbecillus lis, numen illius, quoad las est, mente eoncipi. assensus animi artus, atque mutabilis. Meum mus; vel quia diuinis ab illo muneribus ornati. dum hane Fidei sententiam dicimur. Habere de instructi semus; vel quia voti compotes esse fide alicunmt, Adhibere,aut Miugero im ' non possum arisinos totos ad duetiim illius,de cum aliquid, auctoritate cuiuspiam moti, sq. imperium adiunxerimus; at et postremo, quod dubitatione credimus. Item Dare fidem, cum εο ad ei parendum. Et obediminum, foedere sis
aliquid in nos recipimus,quod fixum,at. ra- ctissimo adstricti, de alligati sumus. Cum igitur tum forepolluemur. Facere ere dem, illius imperia detrectat s. multis rationi