장음표시 사용
241쪽
vium eaelestem atque semiremum pollicetur. mades exscindetur Christus.& nε ipsi. Ab op Cum vero ieruitus nihil aliud sit, quam humi- re urbis absoluto ad C H RIS Tl necem, ut ex Iis, stacta mentis abiectae demissio, iniquita- hoc loco Derspicitur, duae & sexaginta hebd tis atque libidinis legibus adstric hae,&flagitio, mades emuxerunt; quibus si septem primas atque dedecori servientis, illa certe demum addideris, sexaginta & nouem colliges, post veralibertas est existimanda,quq impietatis tu quas, hebdomada nempe septuagesima,quq nugum repulit; quae peccati immanitatem profli- meranda restabat, erat Christus oecidendus.
gauit; quae t nidem iniustitiae deleuit ; quae Quid est autem quod ait,Et non ipsi λ cuia ni liaviternae iustitiae compos est. Ad eam vero hil ruit in CHRISTI supplicio de illius am- iustitiam explicandam, omnia legis atque Pro i o plitudine, de illius imperii maiestate, de illius
phetarum testimoniareseruntur.Et iccirco ad sacerdotis sanctitate detractu. Dedit illi nam- Iungitur,Et obsignatur visio,& prophetia.O que pater nomen, quod est super omne nome, signata est visio, &prophetia, eum fides legis, ut in nomine Iese omne genu flectatur, cale atque prophetarum euentu verissimo compro stium,terrestrium, & infernorum. Si igitur exhalathit; cum lex finem situm, nempe Chri- cisus suit, Iudaeis excisus fuit. Nec enim illius stum,fuit mirifiee consecuta. omnia si quidem praesenti numine liberari poterunt, donee di- Iegis, atque prophetarum monumenta ad Ioa cant, Benedictus,qui venit in nomine Dominianis disciplinam, qui Christum indicauit, con- Paucis deinde interiectis,ait: Confirmabit in seruntur. Est etiam obsignata visio, Ee pro- tem pactum hebdomada una; & in dimidiophetiar quia imagines rerum,&praedictiones, hebdomadis deficiet hostia,& sacrificiuma aenon ita necessista siunt, cum veritas ipsa per- est autem hebdomas illa , quae numeranda respicitur,fle solidi, & emressi tactus bonorum stabat ; intra quam saetas nouum Christi san-Diuinorum in animo fideli conduntur ; & lux guine sinum fuit,& hostia,& sacrificium legis
caelestis, atque Diuina, mentis oculis usurpa- antiquae defecit,& omnis adumbratae sanctita tura ed, unde,aut cuius opera tanta copia mu- tis institutio interuentu selidae,& expressae a nerum Diuinorum erat ad homines peruentu- ctitatis euanuit. Non enim sanguis vitulorum, xa Per Christum certe,inquit Hoc enim signi fi aut hircorum Dei numen placare . & homi cat,cum ait:Et ungatur sanctus sanctorum. Π- num genus a sempit a peste redimere po- lenempe, quem unxit Deus Spiritu sancto, dc ruit. Solus Christi sanguis pro nobis in Cruce virtute. Sanctus enim sanctorum non modo so profusurivim sempiternam obtinuit, qua mea propter sanctitatis excelletiam,sed etiam ρο- tes humanaS expiaret, patri N. numen a seuein pter sanctitatis efficientiam nominatur . Nam ritate ad clementiam infinitam inflecteret.Dinonssilum sanctus est, sed omnibus sanctis ho- midio initur hebdomadis, qua Christus nouuminibus sanctitatis caussam attulit. Quemas scelus sanguine proprio sanxit, vetustum scemodum Ioannes ait: Et de plenitudine eius dus abrogauit.Nunc autem consequens est,ut, omnesnos accepimus. Hic opus erat, ut anis a quo tempore sit hic annorum numerus duin mus , spe tantae telicitatis erectus, inquireret , cendus, explicetur. Atque primum Iudaeorum unde erat exordium temporis praefiniti capim sententia irridenda est. Sunt enim pessimi antidum, ut intelligeret, quo tempore erat huma- quitatis auctores. Nec enim, eum a sanctis litismum genus tam Diuino beneficio cumulandu . M teris deseruntur,Graecoriam, aut Romanorum Ut igitur Angelus Danielis voto satisfaciat, annales euoluunt, sed fabulas tantum stast ait: Animum aduerte,& intellige.Ab exitu ver gunt. Cum vero in locum paullodifficiliorem biot instauretur,& ldificetur Ierusalem,usque incidunt,ut se expediant, portenta cotagunt,
ad Christum principem hebdomades septem, & tempora vel contrahunt,ves dilatant,nequeti hebdomades sexaginta dus Ab exitu inquic iudicium suum rebus ipsis, sed res opinionibus verbi,non libertatis, quae iam paria est,de qua suis violenter accommodant Inde factumest. vaticinatus est Ieremias, sed ab exitu verbi, de ut secundum teNlum quadringentis & vio urbis instauratione, quam idem vir diuinitus es annis constitisse dicant, cum c5stetalluc e fore praedixit, numeradae sunt primum hebdo- citer qui entis & nonaginta annis integrum mades septe, quae simi videlicet in urbe aedifi- so permansisse. Hanc vero imperitiam Iosephus
canda,atque munienda coismedae.Deinde alii redarguit, qui sexcentis & triginta & nouem sexaginta duae, usque ad illud tepus, quo Chri- annis secundum templum durauisse confi stus princeps que lanctum sanctorum nomino, mat. Non enim a sexto anno Dari', quo tem- se ad homines docendos dederit, perducendae. plum abistutum nit, sed a primo Cyri anno, Quia tamen dixerat,in exitu verbi,ut aedifice- quo Mndamenta illius iacta sit , numerum dutur Ieriisse, docet,quo modo ciuitas idificada et t. Et, quanquam Iosephus non semper inansit ait enim, Instaurabitur,&εdificabitur urbis notu recensione valde diligens sit, nimis enim latitudo,in muri ambitus, & quide in angustia interdum memoriae confidebat) illius tame te-mnus an angustia inquit temp'ri propter stimonium, in quanta temporum ignoratione eoru i robitate,qui opus impeaiebant,de Ilia fici Iudaei recentiores versentur, clare demostrat. daeos uti vir tarnodis, &angoribus afflicta- Error autem illorum iri senatus est, quod i-hHait deindessit postsexaginta & duas hebdo nati sunt, per exitum veret,quod est apud D Osor. Tona. x. X 3 niciem,
242쪽
nIelem, non p. aedictionis essectum, sed ni semissae pronuntiationem intelligi debere. Cum igitur hebdomadas septuaginta a Iere,
mi ae praedictione numerent, de eum numerum ad templi euersionem pertrahere honentur, ut
sententiam tueri queat , Cyri imperium annistribus definiunt; Reges multos silentio supprimunt; aetates in angustium contrahunt; usque
eo dum id, quod temere siuspicati sunt, verum esse persuadeant. In quo tamen seipsos ingulant. enim citius hebdomadum numerum expletum sulct constiterit, eo clarius eorum pertinacia conuincetur. Sed Iudaeorum inscitia minime admiranda est. Sunt enim illorum sententiis eiusmodi, ut passim eoru mapor immanis appareat. Eusebiit m aute , virum longe doctisiainum,admiror,quid illi venerit in mentem, in tam abstirdam sententia incidere. Na, cum Africani sententiam in medium attulisi set,suam tandem interpositit, qua statuit,he domadum numeru esse a Cyri Regno inchoandum. Quod si fieret,non poterat ullo modo numerus annorum ad Christi vitam peruenire.
Itaque in Herodis Regno constitit, & Gabrielis effatum de Christi nece tu effectum habui si se dicit. Non enim per Christum principem , Christum Dei filium intelligit; sed Pontificiam
dignitatem,quam Herodes affixit,aut potius, ut ille dicit,omnino iustulit.Duos enim Ponti fices,nempe Hyrcanum,& Aristobulu,qui Christi more, atque praescripto legis appellabatur, interemit;illudqueinde munus ad eos,qui non erant ex stirpe sacerdotum, pretio delegauit. Primum quidem hoc falsumis. Vt enim Herodes tyrannice Pontificis dignitatem ab M , moneis in quositis alios homines transferret, non ita tamen, ut sacerdotalis generis rationc minime habendam esse putaret. Sed Eusebius memoria lapsus est;& id,quod Iosephus tyrannis illis attribuit, qui Ierosolymam, cum urbis occasus appropinquabat, armis oreresserunt, qui in sacerdotijs mandandis, nullam Levitici generis,sed pecuniae rationem habeb t,ad Uerodem resert. Deinde,si ita esset,quorsium attinebat,illam hebdomassimi diiunctionem induci,Vt primo septem, deinceps duae & sexaginta
ponerentur: postremo una eademq. septuage, sima, intra quam Christuvoccideretur, totum numerum terminaret Ubinde, quo modo verum est, ut mira demum post illum annorum . numerum ungeretur sanctus sanctorum, si unctio hoc in loco unctio legis vitelligenda est Antiqui Pontifices non ungebarmir: Quod igitur mirum Angesus niinti tisi dicebat fore, ut id, quod erat sollemne,& v statum, & lege etiam constitutum, in Pontificibus illis seret Quod si diuas, illud legis unguentum obsta
tum fiuiis, re priscum morem vingendi Pontificis abrogatum,dicam,si id verum cst,nec Hyx lcanum quidem Disse lNis ipsius unguento do: Iibutum.Praeterea qui sanctus sanet Ortini poterat appellari, nisi tantum summus ille totius i
lanctitatis sens, de eriges Vellem Merea, vexplicaret Eusebius, quae iuerit aclomas illa, qua seedus firmatum fuit,aut quae religio stederis illa sitit, aut quid illa sancitum exstiterit.
Tum ---ojempiterna iustitia,quae alia poterit esse, nisi quam Christu iustitiae verissimae, a que sempiternae parens, & auctor,indurit λ Tu illud etiam falsum est, Herodis temporς sacer dotium abrogatum fuisse. Si enim id eru isisii set,numquam Lacharias, Ioannis Baptistae pater,litauissedi numqua Christus leproscissaee dotum iudicio commisisserinumquam denique Cayphas, cum esset omni u mortalium s erissimus,aliquid tamen, propter muneris Ponti ci, anctitate, affatus Diuino numine,protulisset.Vt autem Mind nihil diea,non aduertit sebius, n5 di λGabrielem, Ab exitu verbi,ut templi iundamenta iaciantur, sed ab exitu verbi,ut aedificetur Ierusale, usque ad Christu do, cem,hebdomades septe, di hebdoniades duae disexaginta Haec igitur Eusebii sententia respumtur, cum tam multa absurda contineat. Longe rectius Africanus.Censet enim,numera hunc a
vicesimo anno Regis Artaxerxis ineundu. Hic aute annus fuit centesimus decimus quincturia primo Cyri anno,quo templum aedincari coepit. opus deinde fuit gentium finitimarupe uersitate saepe prohibitum:anno tandem qui cto de quadragesimo, aut i Iudii apud Ioannε dicebant, sexto quadragesimo, absolutum fuit,anno sexto Dari, instaspis filij. stes,silii tum temptam vixit Darius annis triginta; Xerxes,illius filius,regnauit annis viginta taxeoxis anno vigesimo hi summam scpruaginta annorum faciunt Nehemias ab Artaxerae cis nitatis instaurada facultatem impetrauit P .ro autem,ta his septuaginta annis,quihnis post absolutum hemplum inis imminuta,atquede serta permansit,in intelIigendus ille Zachari locus, quo sibi per visium demonstratum fuisse dicit, Angelum halaeoru causam isse, atque dixisse: Domine, quousquemisericordiam notribuis urbibus Iudae, quibus iratus es his septuaginta annis Si enim de septumnta annis, quibus Iudaei in exsilio Rerunt, loqueretur, inepta filisset oratio. Hoc enim visum fuit alii linitus ostensum Lachariae,anno secundo Dari, qui filii circiter cetesimus decimus ab eo, quo Iudaei Babylonem abducti Herant. Quamuis
autem eo tempore, quo id vidit Zacharias, illi septuaginta anni, quos dicimus , nondum c-pissent, mirum videri non debet, cum, ut Pro pheta, de Diuinamente iatura pomumnium
rit. Hi igitur anni septuaginta. de vitais Zacharias loquitur,ab anno sextoDamj ad vicesinium Artaxerxis ducendi sunt eo vim an no sunt hebdomades Danielis otauctor est sticanus inchoandae. Non erimamen alienu, quam parum Olympiadum ratio ab hae computandi ratione distari et, animaduertere is nus vice sinus Artaxerxis Bit olympiade, ut,
doctistimi viri perhibent, octogesin xenia ,.
243쪽
Manno quarto. Annus vero quinctus decimus Tiberij Qesaris , quo Iomnes Christo viam munire coepit, extitit olympiade ducentesima secunda, anno securulo. Inter utramque igitur olympiadem cetum decem &o olympiades interiectae sunt. Hae quadringentos &septuaginta& duos annos euiciunt. His si addideris unum annum octogesimae tertiae Olympiadis,& duos praeterea ducentesimae seciuadae,mum Tiberij intercessisse adiungit,ut quadringentorum di nonaginta annorum seminam esepleat. Quod quidem nimis inconsi ierate, de nimis licenter essecit. Primum enim intervata res dies eximere, qui sent insiti necessario, ne temporum perturbatio,& confusio sequeretur, non est explere certum, di definitum annorum numerum, sed temporum ordinem certum, de necessista ratione constitutum,disturbare.D quadringentos & septuaginta di quinq. annos io inde non animaduertit vir diligentisiimus, vin
colliges. Huic rationi Regnorum tempora miserrime relaagantur. Persarum enim Regnum durauit annis ducetis atque triginta. Graecorum vero imperium annis circiter trecentis. Tot
enim ab interitu ultimi Dari j,ad Cleopatrae necem interfuere. Inde ad qui iustum decimu, vel potius sextum decimum imperij Tiberi j Cα ris, cuius Nincipio Christiis numen suum indicare coepit , anni circiter sexaginta numeran nam hebdomadem, nempe septuagesimam, ipeundem numerum includi minime posse.Ea nae que post quinctumdecimu Tiberi j annum censenda est. Tolerabilius certe multo fuisset, non nimis olympiadum numeris adstringi,qua vim. contra ius, di fas temporibus intentare. Sed, ut opiniones omittamus, certum mihi est in lius sententiam, qui labi non potest , artissime complecti Iudo turpissime delirant; Eusetur. Hi si immam annorum quingentorum atq. xo bius toto caelo aberrat; Asticanus, ut ad olym- nonaginta ficiunt. Ab hac summa,si annos centu & quindecim deduxeris, tot enim a primo Cyri anno ad vigesimum Artaxerxis computantur reliqui sunt quadringenti & septuaginta quinque anni. His adiuncta septuagesima hebdomade quae numeranda restabat, post quinctum decimum Tiberij Caesaris annu,quadringentorum & octoginta & duorum annorusumma conficiturata, ut octo tantum anni depiades adhaerescat,tempora conturbat. At ego habeo certissimum antiquitatis auctore, quem qui secuti fuerint, errare non poterunt. Quis siliquis, ille est Daniel Propheta, aut, ut re ctius dicam, gelus Gabriel, qui Daniele eru- diuit. Is igitur dicit futurum,ut ab euentu prP Dan. s. dictionis Ieremiae, qua de instauratione urbis illius Ierosolymitant vaticinatus fuerat, septe prius hebdomadas annorum, deinde post v sint secundum olympiadum rati nem, adsum- 3o bem videlicet instauratam, alias sexaginta dc duas numeremus. quo tempore suturum dicit, ut Christus Pontifex, Rex, & Imperator n
ster, vim siti numinis in sceleribus exterminandis, & in animis expiandis indiearet. Alia duinde hebdomadem adiungit, quae Dedus sanciret ,& confirmaret , qua aemidiata, hoc est,in tra quam nec enim semper Medium in sanctis litteris medium Arithmeticum significat erat Christus oecidendus, di per illud sacrificiummam septuaginta hebdomadu, quam Gabriel
Angelus praedixit explendam. Quod mirum viis deri non debet. Nee enim tam certus est a id Graecos olympiadum numerus, ut non saeptintersedissideant. dum quidam aliquid ad unam olympiadem, alii ad aliam reserunt. Praeterea mustum refert, quoto anno cuiust bet olympiadis aut quoto mense virtus anui,aut die,ali vigestum nrise dicatur; quas temporum mi
nutias exacte perseqiu, est difficillimum. Acce o sanctissimum adumbrata sacrorum sanctitas
didere scribarum, qui sepenumerorum n iis abutuntur, & unum pro alio ponunt. re mirum videri non debet , multos in olympiadum ratione a verissima computatione diu repare . Asticanus tamen, ut hunc nodum expodiret, exemit ex integris annis dies inter lares, quos inseri ςertis amitSopus erat, ne tem porum perturbatio fieret. Nam, cum Hebraei, duodecim mesi via Lxi e cur sum descotis, litteranda. Hoc tempus e illuxisse nouimus;&, quo tempore transacta omnia sunt,exploratum habemus; unde sint hes donia inchoandae , minime laia ramus. Vt tamen, quod opi nor, libere dicamus sum, qui putem, eos, qui a
vicesimo Artaxerxis anno numerum hunc annoru ducunt, errare.Quo modo inquies. Quia non eo anno urbs aedificari, atque muniri coepit.Gabriel vero monetot ab exitu verbi, hoe ut Graeci, atque Romani ante Iulium Caesarem so est, ab euentu praedictionis Ieremiae, de inst
faciebant , annum finirent, & ita singulis annis undecundies,& quartacirciter unius diei pare decilant, ad solidum annum, qui solis naturali couucrsione coiiiicitur, necesse erat certis temporibus certum, dierunt numera inter poni, ut menstrua lamae curi cum Solis ratio nec frueretu. Hos igitur dies Asticanus eximit, ad rationem annorum, quibus o tantur Hebraei ,reduini asinos Is .facit.Hos instauranda ei uitate numerum colligamus. E m,si constiterit aliquot annisante aedificari urbe coepisse,nonne perspicuum erit , ab eo temporeo non a vicesimo Artaxerxis ah septuaginta hebdomadas cte computandas At id ex Nehemia iacillime constat. Narrat enim il- Nin m. t. la, Bisse antio vicesitrio Artaxerxis allatum sibi nuntium de incommodis, quibus affecti erant illi Iudaei, qui Ierosolymam incolebant. Muritem ad quadringentos kseptuaginta de quinis εο enim excisistera agentibus finitimis, Sporque annos tot enim dem utrauimus inter via in urbis exustae-Quos muros, quaeso, disiectos, cesimum Artaxerxis amaum, L quinctumdeci- aut quas portas ambustas luisse conqueritur
244쪽
Illos ne mros , quos Chaldaei disturbauerauit, mino, ad Christiam, humanae sesutis auctorem aut porta quae fuerant in cinerem in urbis cω pertinere Sive igitur a primi templi excisione. muni incendio redactae Ineptum certe itasset, ut Iudaei faciunt , hebdomadum inmas initiu ς
cladem, quae centum & quindecim iam annis siue, cum icano, a vicesimo anno Artaxeo. accepta suerat,quasi recelem calamitatem la- xis numerum ineas; siue,si Olympiadum ratio mentari, aut certe de re ta antiqua, Pasi pau- constans est,ut ipsa nos tacere admonet,adu eis illis diebus accidisset, nuntium a Ti. Illi decimo Artaxerxis anno hanc annorem sem- igitur muri, quos vicinae getes maxima ex par mam esscere velis; sive quamcumque aliam te disiecerant,& portae, quas exusserant, ad pinionem eorum, qui de hac qitat itione disse-pus nouum pertinebant. Ergo constat, multo Io merui, sequi constituas;hoc certe perspicuum ante vicesiunum annum Artaxerxis moenia, dc est, illas hebdomadas multis abhinc saeculis es- muros excitari coepisse.Sed,quo tempore ope- suxisse. Qitae igitur amentia Iudaeos vexat ris fundamenta iacta sunt Num anno quincto Quis eorum mentes fitror exagitat in tam Artaxerxis,quo tempore Esdras Ierosolymam dirae poenae gentem sceleratam, de impiam per-
. venit, ut populum legis disciplinis instrueret sequuntur Quod tam durum scelus in se con- Non prorsus. Nec enim apud Esdram fit προ ceperunt,ob quod sanitate mentis spoliantur ris illius mentio, quod si tune inchoatum fuis- Quod quidem sirpplicium tantum fuit, ut reli-set, id Esdras minime tacuisset. Esdras praete- qua omnia mala magnitudine superaret ullurea primis illis diebus omnem operam, & stilis namque supplicium esse poterit mentis caestadium in legis disciplina, & in ornamentis tem--te funestius. At illi ita excaecati sunt, ut in ci pti,di in constitueda religione consumpsit.Post rissimo numinis Diuini testimonio,in certissi-
aliquot annos, cum Artaxerxes egregia in Iu ma temporum ratione, in luceq. meridiana.daeos voluntate propenderet,iactum est,ut illi, quasi in tenebris, ruant, & errore immanissis ea principis humanitate fieti, muros,& moenia mo compleantur. In qua quidem misti anda cainstauranda susciperent, gentes finitimae,in- ligine debitas poenas racinoris illius, quo nulla uidia furentes, opus maxima ex parte disiec maius cogitari potest, expendunt. Illumenim runt ; & probris innumerabilibus Iudaeos affe- Pontificem Maximum, non unctione legis an-cerunt . De hac iniuria grauem querimoniam liquae, sed spiritus sani hi numine perfusum,illuapud Artaxerxem habuit Nehemias;& ad eam sanctum sanctorum totius sanctitatis,& pieta- propulsandam opes,&prauialium postulauitae 3o tis architectum, illum sceleris exstinctorem,
rosolymam igitur profectus, operam dedit,ut, mortis euersorem, vitae,salutis, atque dignit quod corruerat, instaurareti, &, quod inchoatu iis auctorem,qui Diuinum statum omni , OG fuerat , absolueret; urbemq. firmissime muni- serebat, in crucem immanissime sustulerunt. ret.Quod tamen clus non ita iacile perfici po- Nunc veniat Aggaeus, ut non minus vehemen- ara. a. terat, cum hostes in Iudaeos frequenter incudi ter perditae gentis amentiam conuincat.Meesarent. Iudaei igitur necessario erant in duas nim apud illum Deus loquitur: Adhuc semel,&partes distributi; ita,ut una pars operi diligen- breui commovebo caelum,& terram,& mare,&ter incumberet;altera vero pars armis hostem desertum, & incultum istum. Et commovebo repelleret.Ex anno igitur maxerxis vicesimo omnes gentes, & veniet bonum cunctis genti-
urbs Nehemiae praesidio liberius aedificari, & o bus expetendum;& implebo domum istam glosrequentari coepit. Opus tamen aliquot ante ria. Maior erit Sloria domus huius posterioris. annis inceptum fuerat, a quo tempore hebdo- quam priori dicit Dominus exercituum;& da mades inchoandae simi.Quotus ille,inquies,an bo pacem in loco isto, dicit Dominus exercitius suit Vt verum latear, ignoro. Hoc unum tuum. Hoc in loco Deus ipse praedicit fore, ut scio, nec suisse quinctum,neque vicesimum M- secundum templum primo clarius futurum sit. taxerxis annum ut demonliratum arbitror; Id autem quo modo heri potuisset Primum sed aliquem inter hos duos annos interiectum . nim, quod Salomon aedificauit,suit magnitudi. Si igitur Olympiadum ratio vera, di constans ne amplius, opibus illustrius, opere pulchrius, est, si Ariaxerxis icesimus animas filii quartus di magnificentius Illud non principes humiles. antius Olympiadis tertiae di octogesimae;& ita, so & inopes, non ita pridem e seruitute liberati. si ducentesima secunda Olympiade armo secun sed Rex opulentissimus, sapientissimus, sum do Ioannes sibi ais natum munus obire cc missemptibus exstruxit; &singulari quadam pila ; necessu lo concluditur, exordium hebdo- religione dedicauit. In illius antiqui templi de madum a duodecimo Artaxerxis anno sumen- dicatione Deus praesentiam suam declarauit, dum esse . Sic autem, ut ex ante dictis intelligi di,quod maximum fuit olim placatissimi numipotest olympiadum numeruS ad rationem heb nis argumentumgnis a caelo demissus hostias domadum apte quadrabit.Ponamque anni, admirabili incendio consumpsit. Erat praete- qm deerant, a principio aedificationis sumi po- rea in primo templo arca foederis; erant tab tertini. cui rationi nullum sanctarum litteraru lae,manu Dei ipsius inscriptae;erat ignis sempi-
testimontium repugnλt. Sed, ut iam ex his sc- so ternus, e calo demissus; erant Diii inae clemen- tilis enauigare possit oratio, hoc certe costat, tiae momimenta. M in templi secundi statu res Qua Gabrielis euatum de hebdomadum ter- erant antatae. Sic enim Iudaei libertatem recuperarunt,
245쪽
e ruunt, ut no omnino siti iuris essent,sed Per stante beneficium illud summum eoserendium sarum Regibus obedirent.Interim vero vicino erat, non similiter incisas inanes cogitationes rum odio laborabant,& bellis assidue vexaban esse considerant Caelum in nostrae salutis exortur opum. Bit saepe,multis incommodis, inter is nouo gaudio cumulatum filii; terrae noua,
missum.Αt,postquam suit ab litium neque fia 1 in lita luce collustratae fiant ; gentes ultimae
ma caelestis, ut asserant Iudaei, hostias deuor certatim ad Christum inflammato studio con- uirineque epulum fuit, ut olim, uniuerso popu- fluxerunt; soli Iudaei, in spe tam Diuini mune-lo munifice datum. Arca foederis, ignis caelestia ris enutriti, minime commouentur ; saturem reliquiae minime comparebat. omnia namque suam produnt ; siimmumque Dei benescium suerant illis communi exitio,&vastitat con- 1. exsecranda temeritate caeci repudiant. Tem- ..tia. . sumpta.Zorobabel quidem, de alij,qui prius te- piis Oraculo Diuino praefinitum cernunt: ipsi plum non viderant, gaudio exsultabant. Senes tamen se ad inania quaedam saecula,qus sibi fin- autem, qui templi antiqui magnificentiam me xere,reseruant;templum funditus euersium lu- moria continebant, cum cemerent, quantum gent; & tamen suae vitae, atque salutis interitu
secundum illud templum ab antiquo distaret, minime lamentantur. Christi aduentum Deus lamentis se dedebant. Et tamen Deus ipse dia non in tempus ita longinquum differendum escit , templum illud multo elarius priore filii, se promiserat ; at illi neque tam multis saeculis rum. Garitatis autem rationem illa astignat, sine ullo seuctu transactis, quam inani fiducia quod esset, stante illo templo, venturum illud nitantur, edoceri volunt. Id interim animad summum, num, gentibus cunctis amabile, & a. uertendum est, quam singulari ratione opti- expetendum, quia erat sui luminis splendore mus ille parens, & Dominus eorum saluti pr templum illustraturum; Z: pacem animorum uiderit. Erant illi quidem signis, & imasini- omnibus,qui disciplinam illius acciperent, da- bus ad Christi fidem paullatim instituendi, a
turum. Meum,inquit,est aurum, meum argen- tequam Christus adueniret.Sed,ne, umbris aia MD tum. Quasi dicat, facillime potuissem domum suefacti, studium ipsius veritatis signis adu istam auro,& argento,& margaritis exornaret bratae abijcerent, Deus signa remouebat,ut veSed aliae sunt opes multo clariores, quibus tem ritatem intueri condiscerent. Tabernaculum plum istud cumulare decreui. Implebo namq. iuit opere excellenti constitutum, ut tabem
domumistam gloria. ae ploria poterat esse, culum illud,quod non erat a loco ad locum muriuae templi primi gloriam luperaret,nisi Chri- 3Q tandum, nempe in quo Deus erat semper hasti ipsius numen, atque disciplina, qua temptu bitaturus,obscure designaret. Homines in ta- ipsum magnificentissime decorauit Aut oste- bernaculo illo vitae praesidia constituenda podant Iudaei, quae gloria fuit illa tanto prima cla labant.Fuit igitur utile,ut illud tabernaculum rior, & magnificentior . Num est aliquis adeo dissiparetur. Regnum erat landandum, quod tardus,& hebes,qui non videat hanc Diuinam imaginem Regni sempiterni gereret. Ne autepromissione ad Christum pertinere Qui enim homines in Salomonis Regno spem salutis re- alius esse potuit, in quo gentes vitae praesidia ponerent,suit necesse Regni illius opes diuidi, collocarent Quis salutem dare, & sempitem di imminui, tandemq. exstingui, atque deleri . nam pacem conciliare posset Ergo, illo tem - Templum similiter, quod Diuini templi, quod plo stante, opus erat, ut Christus laueniret; ut M est Christi corpus, similitudinem continevae, Diuini promissi fides euentu eertistimo com- similiter excirum, & inflammatum filii: sace
probaretur At replum illud est dirutum, euer- dotium ob eam caussam funditus euersum cstrium,flammis exustum, monumenta omnia cω secundum templum eundem casum subi jt: om- minuta,atque dissipata;& tamen illi, cum Dia nia denique signa remota sunt, ne contem-
Rrminum beneficium summa fidepraestitum asper plationi veritatis ipsius officerent: & tamen nati sint, spem alterius benerem in inanitate Iudaei, spoliati signis omnibus, nudati rerum constituendam arbitramur. Quid exspectant imaginibus , mentem in verum templum mmiseri Cur tam multis saeculisse spe fallacissi- gnis designatum intendere , illudq. intueri , ma deludi patiuntur Z Cur, euerso templo, quo Io recusant.
246쪽
LLI quidem, qui diuinora ho- tu in carcerem iudiis impurissimae muli
minuscripta ciligerer euolue . ris inclusus, & e carcere tandem liberatus, ει rint,& Prophetarum monume in summo imperio constitutus, ut Aegyptiosta exacte perpenderint, & qua primum, deinde genus suum aleret, almae s apte omnia, quae de Christi vir stentaret, Christi formam gessit, qui erat se tute,sanctitate,numine sempia rem scelere prodendus, pecunia hostibus addi tem de tempore denique,quo erat terras lu- cendus, crudelitate, & inuidia necandus ; & estrati trus,cum illius actibus,& vita conueniat, mortis carcere virtute Diuina reuocandus; vimente perceperint, non profecto signaJudaeo- primum gentium uniuersitatem caelesti pabulo tum more , flagitabunt. Omnia enim ita sunt Io nutriret; atque postremo Iudaeorum genus ad clara, & illustria, ut in dubium vocari minime illum conueram eodem pabulo satiaret. M - possint. Instant, & urgent nihilominus Iudaei, ses,in ortu se ad necem qupsitus,postea a suis atque signa petunt: quas potuerint umquam improbaturi&naetu in exsilium pulsus, atque .: xlli,quorum animi ad caelestem disciplina, - tandem populi princeps,libertatis vindex, salusus obduruerunt,ullis signis ad sanitatem reuo tis auctor. legissator, sacroru antistes effictus cari. Vt tame illis aliquo modo satisfaciamus, est,ut Christi similitudinem gereret,qui,ut ty- aliquot signa oratione perstringemus,quonam ranni crudelitatem deuitaret,exsulauit, &, ii quaedam Christi ortum antegressa sunt; quaeda de reuersus, lutem,libertatem,& dignitatem autem cum illius aetate coniuncta Rerunt;quae sumam constituit,legem sempiternam sanxit; dam postremo mortem illius, &adscensim in zo se in sacrificium obtulit; proprioq. sanguine li- caelum, di Euangeli j latissime dissusi disciplin1 tauit;violatamq. religionem expiauit ostraq. conseeuta sunt. Vt ab antiquioribus, & obscu- flagitia in prosimdo aemersit, ut,inuitis hosti--c ax. xioribus signis ordiamur,IMac,cum humeris ii bus, a quibus expulsus, & eiectus merat, imp sna portauit, quibus erat, ut pater in animo riO , atque sacerdotio sempiterno fungeretur. habebat, inflammandus, Christa humiliratem, Virga Mosis,in colubri speciem versa, Regiam, α obedietiam,& animi ardorem, quo erat pro Christi maiestatem, in similitudine carnis meis alute humani generis immolanduS, luculeter cati latentem, alieni siquidem peccati poenas expressit. Iacob, cum iter in Mesopotamiam ipse luit aperte designauit. Horror ille, qui haberet,& Deum innixum scalae,quae in caelum Mosem perfudit,ita, ut virgam iugeret, crucis penetrabat,per semnium vidit,Christi metem 3o offensionem,quae a Christo Iudaeos alienavit usanctissimam, cui Diuinum numen incumbit, culenter expressit. Cum vero Moses Dei iussu mente contemplatus est.Ille enim scala est, per caudam serpentis apprehenderet, virgae pristi quam adscensus in caelum datur, & Per quam nam speciem redditam adseexit i ut tuturam ad nos bona caelestia angelorum opera deser Iudaeorum conuersionem adumbraret,qui vititur. Itaque vir sanctus, postquam experrectus mis exsilii temporibus, ad Deum conuersi, inimici tanti mysterii consideratione tremuit I & Christo non peccati similitudinem, sed Regij ait, Vere Dominus erat in loco isto, di ego ne- decoris amplitudinem intuebuntur. Vid azy- sciebam Deinde. am terribilis est,inquit, Io morum pastusλQuid herbarum agrestium amacus iste λ Non est hie aliud nisi domus Dei, & ritudo Z Quid reni sanguis,aedium postibus,at- porta caeli. Domus enim Dei est. In illo enim εο quemperis liminibus adspersus Quid illa in
Deus vere, atque semper inhabitat: est etiam agno voralido celeritas, atque festinatio signi- caeli porta: nemini enim umquam aditus in cae ficabat M parum liquet,istis signis & vitae pulum,nisi per Christu,patuit. Et, ut magis,quod ritatem, & dedecoris admissi dolorem, & san- animo continebat, signo aliquo designaret, la- guinis illius, quo sumus a peste sempiterna re pidem in monumentum statuit, quem oleo per dempti, virtutem, di ardentissimum pietatis ludit. Lapis enim Christum, quem litterae s - studium, quo Christus est in animi visceribus unis..c ctae Lapidem appellare solent,significabat:simi condendus, di summam denique Christi beniliter ει oleum, unctionis Diuinae, qua Cliristus gestatem adumbrari hac omnia,si non sitis
Geta 1ν. persusus scit mysterium continebat. Ioseph, a sent maximarum rerum signa, tanta caerimo
ti atribus nefarie proditus, spoliatus, & vendi- Io nia, & religio fuissent imperio summi, & capientissimi,
247쪽
pilantistimi, qui nihil sine causis molitur ef- specie illa inani praeclarius. Magis igitur erat,
Mit, designata, atque constituta Haec si lautiri cur inanis illa forma ad exemplum tabernaeuia nihil significare dixerint, Deum ineptiarum im ii fingeretur, quam tabernaculum, ad imagi- pie, Ee sirenter insimulabunt. si rerum maxia nis inanis exemplum. Si dixerint, speetem illa, marum signifieationε continuisse consessi fue- quam Moses in monte vidie, solidam fuisse, rurrint, ostendant, quid maius, de amplitis, & -- sus interrogabo, quo modo tam cito evanuerit. lutarius neris humanitatura Christi sangui- Deinde, quid opus alia molitione fuerit, inimne nitituta signis illis portendi, atque prae , tabernaculum illud,nempe quod esset, si illi v monstrari potuisset. Nube die istis ardorem ratoquunturia Deo labricatum , multo melius arcesin, nocte lumen priserebat, Si, ut iter roreligioni seruire potuisset Quaererem deinde, monstraret, anteibat, ut praesidium spiritus quod exemplum utriusque tabernaculi exstite- l :ι Diuini, quod Christus ipse suis afferre seset, rit, eum nihil omino ab artifice fieri possit, adumbraret. Illius namque praesidio fit, ut, quod non ad aliquod exemplum mente percedum illum sequimur, nee .llus nos insestae cu- ptum dirigatur . Non igitiir jecies inanis il-piditatis,aeque libidinis ardor amburat;necvl la sitit; tum enim exempli perfectionemde pullus error mentis, aut flagitiorum tenebrae a chritudinem minime contineret: neque solidi recta via deducant. Mare Aegyptios absum- operis tabricatio; sic enim opus altero tabesepsit; Hebreis viam latam in mediis fluctibus naculo non suisset . Itaque exemplum illud, aperuit: ut intelligi posset,scelera eorum,qui,a quod vir Diuinus, lumine, Be splendore Diuini peeeatis auersi, Christum secuti fuerunt, esse dici spiritus illustratus, mente, de cogitatione per- gurgitis profundi fluetibus obruenda; & illis plexus est, id fate, quo nihil pulchrius, nihil aditum per medias aquas aperiendum ; quo persectius, nihil magis suis omnibus numeris, eursum iustitiae mm laude tempitema confi- & partibus ab lutu cogitari potuisset. Potestetant,atque in caelum tandem adscendant.Ros autem quidquam pulchrius,clarius, de magnifiadmirabilis e caelo demissus multitudine aluit; centius cistari Christi sacerdotio, anctitate, e lapide, Mosis virga percuta, aquae perennes de religione Non certe. Ille enim est illud ve- emanarunt; quibus omnium sitis restincta fuit; rum, immobile , sempiternum tabernaculum , vicemeretur,vitam Omnium nostrum esse pa- in quo Deus, ut praedixit Isaias, libi sedem stane cauesti sestentandam a mimorumq. sitim bilem, atque sempiternam constituit; ille Δ- muneribus Diuinis, quae ex Christo,Diuina se- 3α cerdos sanctissimus, qui pacem nobis sempiterueritate percusso, profluxerunt, explendam. nam conciliauiti,ille sacrificium acceptissimu , Adde nune tabernaculi exstructionem, iaceo cuius meritis, atque virtute pa ris numen pia dotii q. religionem , foederis acramentum, catur, &nobiscum sedere sed piterno coniun- varias lustrationes, di exspirationes. Adde bru gitur. Hoc si Iudaeus lateri non vult, aliquid a torum animantium stragem, anguinis effusio- liud, quod Deum mapis deceat, ostendere conem, carnium nidorem, re aceruos cinerum: netur; ut magis animi sui tenebris damnati stuquibus rebus omnibus, si eae nihil, quod esset porem, dcamentiam demonstret.Populus, tae- Dei maiestate dignum, si nificabant, quid ma dio, & labore consectus, in Deum petulantergis ineptum,& superstitiosium co3itari pote- inuectus est. Deus insteleris vindictam serpen N - rat Num,inquit ipse Deus,comeda carnes tau o tes immisit, qui moris ignito, atque venenatororum aut sanguinem hircorum pota Vt multos interemerunt. PNulus errati veniam autem nemo dubitare posset,illa omnia magna flagitauit. Moses, Dei iussu, serpentem aeneum rum rerum signa esse , illa Dei verba toties re- finxit, & hasta in altum proposuit; ut omnes, petita cemimus: mnia, inquit, lac secundum qui erant serpentum morsibus icti,in aeneu se exemplar, quod tibi monstratum est in mon- pentem intuentes, sanarentur. Quaero igitur,
te.Quaero a Iudaeo,cuius rei sibi in monte mon- illa sanandi vis in aere fuitὶ an in serpentis figustratae Moses similitudinem secutus est, eum in Si filii in aere,cur non illud ad sanandos mortam multiplicis operis labricam designauit siis viperinos adhibemus Si in figura, cur non Quid vidit Quid inspexit Necesse namque e- multo magis eandem vim serpetibus vivis ad rat, vi aliquid multo pulchrius opere , quod so scribimus Si vero sanitatem neque materia, molitiis flare . animo complecteretur, ad cuius neque sorma serpenqs, sed Diuina tantum b formam, 8c speciem, omnia .rmanda praeseri nignitas attulit, qui attinebat aeneum serpen-beret. Niter enim pulchrum opus minime fie- tem conflare,dc siiblimem tollere3M Deus,nisiri potnisset. Nec enim opus est quod laude di- Brmam illam taetram, & horridam adscivisset, Dum fingi,& erici potest , nisi in artificis men non potuisset hominibus ope pr sentisisima meis sipecies illustris insideat, qua nihil in eo sene dicari vertant se in omnia Iudaei.Nec enta aure pulchrius eogitari possit, quam artifex imi- liam caussam serpentis conflandi,& tollendi roetari conetur. Quae igitur species illa ibit Si perient, praeter Christi signum.Christus enim, dixerint Iudaei, inanem quandam imaginem qui peccatum non secit, cum, actus in crucem, in monte apparuisse, quae tabernaculi taciendi so peccati poenam sustinuit, peccati similitudine. similitudinem contineret: Ergo tabernacaesi , ut peccata nostra sanaret,arripuit.Hoc autem
quod exstructumposteatae, ulto cinetas ex iundo sentimus. Qiuoties enim, antiqui
248쪽
serpentis morsir ciati, in Christum, pro nobis in crucem sublati,na, intuemur, opemq. ii Ilus suppliciter imploramus, sanitatem conse-stim recipimusNuri Iericho tubarum clangin Te corruerunt, ut Euangelij via insignis fieri posset, cuius sonitu Satanae propugnacula, dc unitiones deiiciuntur , &fiuiditus euertuntur. Similiter Gedeon non armisodlucerisi 'di turbarum cluore mesanitas interritit, ut
simili signo splendor atque vis di se minae cael stis explicaretur. Sams selus, inermis, funitas alligatus, hostium crudelitati permissu eorumq. multitudine eireumfusus,vincula perrupit ; asini maxillam corripuit tan hostes se citer inuectus mille oecidit; reliquos in fuga conuertit, vi Christi robur inuictum portenderet. qui proditus,& relictus a sui sin hostium immanitati traditus. & cruci tandem affixus, atque mortuus,& in sepulcrum inclusus, in manes inferos inuasit; inimicorum stragem edidit;mo tis vincula perstegit; Apostolorum rudi simplicitate daemonis infestissimi copias fudit, illiusq. arces,& moenia disturbauit Iona quem balaena deuoratum post triduum vivum, & incolumem in litus euomuit, num obscure Christum mortis faucibus absumendum, & die tertio suscitandum hoc tam admirabiIi signo praemonstrauit Axtas me deficeret i vellem omnia signa, quae Christi ortum antecessere, eo sectari. Neque enim sacrificiorum genera, ne- .
que instituta libamina, neque Dauidis Regnu,
neque Salomonis amplitudinem,neque templi sanctitatem, neque alia multa tacuissem, quae Christi imaginem continebant .sed,ut modum orationi statuamus,consentaneum est, ut ea ligna fiammatim perstringamus,quae cum Christi ipsius aetate coniuncta suere. Non hic dica, quo modo, antequam Christus nasceretur, id Gabriel Angelus Mariae prununtiauerit quantam laetitiam caelestis nuntius pastoribus in m. coram ct istodia vigilantibus attulerit ; quam iucundo concentu, & harmonia caelites Christi natalem diem celebrauerint, quanto mentis ardore Magi ab ultimis terris, ut puerum adorarent,aduenerint: stelis ductum,& reliqua signa praetermittam, quae Iudaei minime confitentur, ut ea,quae confitentur, attingam. Iacobstiturum praedixerat, ut non deficeret exstirpe Iuda, qui princeps esset in populo, donec Christus adueniret Daniel tempus praefinitum
asseruerat,intra quod tempus erat Christus vetum S.Aggaeus suturum praenuntiauerat,vi,sta.
te illo secundo templo, veniret ille generis humani liberator, in cuius benignitate gentium salus erat collocanda. Nemo dubitabat, quin tempus illud elapsum fuisset. Necessitas opem Diuinam in rebus propemodum euersis flagitabat . Regnum enim conciderat; Pontificiunauctoritas crat imminuta; populi libertas oppressa; Rei p. status omnino conuulsus;reme&j cupiditas animos omni usoli citabat; sipes eos interdum erigebat . Neque detrant interim,
qui, tanta opportunitate temporis abusi, ridisti nomen impudenter assumerent. Sic enim
Theudas, sic Iudas Galilaeus, sic Aegyptius ille, cuius ut est in Actis Apostolorum mentione secit Lysias, sic tandem alii viri pestilentes in Christi nomen inuaserant.In hac igitur tant animorum suctuatione, quid Iudaeis finimo erat, uti ery in Christiana sal dimmerent
Primam quidem animaduertendum,an is. quii se Christum esse in staret.esset ex tribu Iuda, de exstirpe Dauidis ori uodus; an natus esset invethlehem, ut prophet Micheas futurum A meli. t. dixeranan esset pauperian mim,de humilis: an
superbis insensus; an supplicibus benignus; an iustitia, de sanctitate praecelleret; in hominibus caelestis iustitiae disciplinam traderet; an postremo signa virtutis Diuinae daret, quae fuerant ut olim Prophetae dixerant) opera illius edenda. Tunc enim erant venia digni, si signa pete- γ rent,ut illis admoniti intelligerent, quis verus Christus esset, & quis se Christum emetiretur. Si autem viderent,omnia, quae de Chrisso Diuini viri, vel de genere, vel de natali solo, ves de moribus, & vita, vel de doctri ratione dixerunt,in Christum quadrare, illum tunc sine ulla cunctatione Pqiterentur. Vt autem genus,& natale statum,& sanctimoniam illius,quae optime cum praedictionibus prophetariam nudiniebant,omittamus;quis illo tempore caecis via sum,surdis auditum. mutis eloquentiamae pro B anitatem donauit Z Quis aegistis omnino desperatis salutarem medicinam adhibuit Emis treuum tumidis fluctibus, atque procellis iniecit Z Quis daemones e corporibuS, quη
obsessia tenebant,eiecit Quis mortuos, atquzadeo sepultos voce tantum in vitam restituit
Multa sisna prophetae per illum danda praedixerant: illa,& alia multa edidit, quibus apertissme sutim numen ostendit:neque vos,o Iudii,
γ ab illo opera nimis admiranda filina fuisse ne gatis. Quis ergo vos impedire potest, quo mi nus illius numen vereamini Signa quidem, inquiunt,ab illo nimis admiranda ficta sitisse fateamum sed ,illa suisse Diuina virtute edita,negamus. ias ergo alius luc signum Diuinae vir. tutis ostenditi Nemo At tempus instabat; & sisnis erat vobis expilarandum,quis vere,aut talso Christi nomen usurparet. Quod si nulluma alium actorem operum mirabilium profer potestis;& miracula cum prophetarum praedictionibus, cum temporis opportunitate,cu an norum praefinitione congruebant;qu malum.
suit ista temerita atque vitania, vos avia 'salutis auertit, di in tantum, & ta immane scelus praecipites exturbauit Non igitur tempus solum ad Diuinorum hominum praedictiones. dc effata praefinitum,nec opera tantum mirabilia numine nostri liberatoris effecta vos impietatis exsecrabilis detestando scelere condemo natat; sed etiam ipsi contra vos testimonium dicitis, vosq. sempiterno supplicio dignos esse ita dicatis, cum ope a Moedi fuisse latet mini,
249쪽
mini,quae nemo umquam vir Divinus6uainuis si is magister illius artis suae disciplinam n mira soctitate praecelleret,designauit. Et ta- bilitauit λ Si vero Christus masis mim nullum
mentam impudiantes estis, vemus, quod nul- habuit, qua ratione tam admirandam artem
lo modo, nisi Diuino numine, neri potest, hu- insenio consecutus est3 Non didicit, inquiunt, manis artibus emet potuisse contedatisλQuod aliunde, neque artem ipse peperit; sed filii ars si, etiam signis editis, vobis adhue dubitandi illa patribus antiquis sine scripto tradita , ne
materia reitabat,& vos nullam notam habetis, res sacrosancta in vulgus emanaret . Haec au-
qua signa Diuinitus ostensa a reliquis signis i tem scientia, quae Cabala nominatur, nominis . ternoscatis;quid vobis ad explorandam verita Diuini expositione continetur. Qui autem Ditem reliquum feeissis gumenta contemni- io uini nominis explicationem fuerit assecurus. ει tmsigna postataris: ipsa rursus signa furenter res admirandas essiciet. Erat autem in adyto eluditis. Sapientia autem vobis non aliter,quR templi lapis, in quo arca foederis olim Iocata aut argumentis firmissimis, aut signis clarissi- fuerat : In eo lapide erat explicatio Diuini nomis,paranda est, quorum utrumque rePellitis. minis incisa . Ne autem haec nominis expli- Restat lairur,ut semper amentes, & stupidi m eati notitia vulgaretur, & ita rerum omnium tis.Fingite animis Mestiae illius,quem impie, de mutatio fieret, duo canes ex aere facti sent, ut, inaniter exspectatis, aduentum. Numquid θ si quis, ingressus adytum, litteras illas legeret, illo signa postulabitis An ab . signis estis cui- α expositum nomen memoriae traderet, canes uis staudulento fidem habituri Si absque signis horrendum in modum utrimque latrarent, Vevllis eredituri estis , reliquum est, ut quemuis io ita ei, qui nomen memoria continebat,ex ani- circumforaneum praestigiatorem sequamini. mo confestim nomen elaberetur. At Iesus N Si vero ab illo postulaturi estis signa, in quem Σarenus, cum esset mira sagacitate praeditus, finem, quaeso Quomodo enim poteritis discet in adytum se fraudulenter intrusit; nomen nere, an signa illa sint Diuinitus edita , an hu- in charta descripsit ; senioris cutem dissecuit ;mano artificio conficta Deinde, quis ille tan- chartam in femur inclusit; cum exivit, canes eus,de ta immanis furor exstitit,ut ea,quae nul- oblatrarunt; is nominis vim confestim oblitusto modo, nisi a Deo,fieri possunt, artibu huma est ; sed, domum rediens,cutem rursiis aperuit,nis adseriberetis Non cernitis, homines amen vi namque ipsius nominis sanata suerat;& chartissimi, a vobis Dei nomen v iolari, gloriam ob tam evulsit, & expositum nomen edidicit, e scurari, numen illius contemni; & interim non 3 o ius vi res illas vehementer admirandas emcie toto corpore contremiscitis, nee iudicium ex- bat. Haec quidem homines perditissimi m- timescitisὶhomines olim, qui gloriam Deo de- menti sunt; ex quibus, quam detestanda emis hilam ad homines, aut ad simulacra transtule- tas eorum sit, clare perspicitur. Qui enim haec runt, numquam tantum commenticiis numi- adeo non dico furenter, de impie, sed inepte,nibus tribuendum esse statuerunt, ut iis vim di insitise confingunt, non sunt quibusvis cani- istam concederent, ut signa darent, quae vos, bus impudentiores & ipso aere, e quo canes il- nescio qua dementia vexati, artificio humano ii facti sunt, duriores Quis canibns aeneis sen- fieri posse comeditis. Daemonibus quidem, aut sum,& sollertiam, & latratum dare potui dλ Si hominibus, fortasse licebit oculos eruere,nece homo ille fuit, quis in terris exstitit,qui tantuinferre, membra debilitare; at isium reddere, M artificio Daedaliam superaret Aut quomodo vitam restituere,nemo potest, nisi solus Deus, tam excellentis artificis nomen evanuitὶ Si re- bonorum omnium principiu, B: sons. Ille nam- ro vis alia suit humana praestantior, fuit ne illaque solus est,cuius ope lux, vita, salus,dignitas Deo,an Daemonibus adscribenda Si Diuina vis omnium continetur. Et tamen vos eo demen- illa filii, cur illam calliditas humana sesellis Sitiae pr Treui filistis , ut Dei ipsus gloriam ad daemonis artificio facta,ciir operibus daemonia. artes humanas, vel, ut rectius dicam, Styῆias fuit locus in Dei sanctissimo teplo designatus transferre niteremini.Ο deplorandam caecit, Praeterea, tantae disciplinae ratio in paucis ne rem,o scelus exsecr1dum dirum supplicium, litteris, an in grandi volumine consista, at Si quod infandi facinoris isto tanto furore men- in paucis litteris, cur non omnes, qui Catalatis exsoluitis ullum enim supplicium est ame so operam dant,qui sunt innumerabiles, mirac o. . . tia,& caecitate detestabilius. Creditis ne,Isaia laedui ZSi grande voltime illud fuit, quo tandε virum Divinum suisse Credimus inquient.prς modo potuit in semur includi Praeterea, quid dixit Isaias, laturum, ut opera Christi caeci via opus fuit vulnere, cum potuisset, si paruum voderent, surdi audiret i muti loquerentur,cla lumen erat illud, vestis integumento contepedi discurrerent. Videtis, caecos clare cernere, re Sed,cum commentum sit ineptissimum, ineserdos audire, mutos loqui, claudos ambula- ptiarum suspicionem minime vitabit,qui con-re . quid amplius postulatis &tamen Diuing tra illud plura disseruerit. Illud tamen est varuvirtutis signa humano artificio tribuetis Sed de considerandum, qui mentis error, quae te- quaero, quaenam fuerit ars illa mirabilium ope- nebrae vexent improbos; quae furiae eorum ani-rum effectrix. Deinde, Christus eam ab alio ε o mos, qui veritatem odio persequuntur,exagi- didicit, an per se primus inuente Si ab alio diia tent; quibus mendaciis operam dent; qui adicit, quis magister illius exstitit aut quibus tabulis, di quam male concinnatis,incumbant. Y Re
250쪽
Rectistimo namque Dei iudicio stivi, qui luce opibus in caritatis, & humanitatis Ddio eo
fugiunt, tenebris obruantur. Hoc tamen illis sumptis,ad opes caelestes,atque Diuinas adsipiis interim debemus, quod signa mirabilia a Chri rant; multos odio furentes, qui nunc pro h sto edita suisse confitentur, quod est verissi- stium salute vota faciunt; multos denique,quimum.Id quod fingunt,propter fabulae stultissi- nihil amplum, & excelsum cogitabant, denunc me confictae vanitatem nobis officere non po- humana cuncta despiciunt, dein caelum ardentest. Sed ab his miraculis,quae Iudaei nimis stul- ti studio mentis esseruntur. Quid igitur dicente, di imprudenter ad Cabalam reserunt, abea dumὶ Cernis pro flagitio puritatem, pro au mus, ut alia signa,multo clariora, considere- ritia beneficentiam, pro odio caritatem, promus. Nec est enim valde mirandum lignum,cae Io desidia vigilantiam, pro imbecillitate festituiscis adspectum reddere, qui sit intra breue tem dinem; N: dubitas,quin haec tam admiranda corus morte delendus. Illud est Diuinae probita- mutatio Dei ipsius numine facta sit Quaero tis, atque potentiae signum clarissimum,homiis nim, verissimae virtutis ornamenta,Diuina, annes, qui mentis caecitate laborabant, luce Dis humana Putas λ Si humana dixeris, te crimineatina stui,res caelestes inspicere, amore Diuinae impietatis alligabis. Quid enim scelestius di- Pulchritudinis instammari.Non ita magnu be- ci potest, quam, cum omnia corporis bona aneficium est, mutis sermonis usiim restitui; lin Deo postulanda censeamus, animi bona , quae Quam vero maledicentia corruptam sanari, di sunt multo clariora, nobis ipsis adscribere λ Si in laudibus Diuinis exerceri,munus, & benefi- Diuina dixeris,necessario consequens est, ut factum est perpetua predicatione celebrandum. γο tearis,illum, cuius benignitate ea omnia comSic etiam non tam admirabile est, leprae macu seruntur,Dei filium esse.Si vides igitur,omnes, Iam delere , quam vitiorum omnium sordes e- qui sese vere, & exanimo ad Christi studium
luere; neque tam saltatare, daemones e cor - contulerunt, esse virtutum omnium opibus afribus expellere, quam mentes eorum tyranni- fluentes, cur postulatum signi clarioris non
de oppressas in libertatem vindicare;neque p' mittis, cum lignum clarius ostendi non possit stremo ut alia praetermittam tantum est Di - Sed aliud adhuc signum non minus admirabile
vinae virtutis argumentum, mortuos in vitam videamus; Christum verberibus caestim,& spi- reuocare, quantum exstinctis animis vitam, di narum, & sentium corona redimitum in cru Ralmis me lucem concedere. Quo enim animus corpore cem sustulisti;manus,& pedes illius clauis per
Wis rusti oraestatior est,eo sunt munera, quae in animum o totas adspexisti; membra summis viribus dia- conseruntur , ampliora. Vulgus quidem ea si- stenta,& cruciatibus intolerandis afficta, concna magis admiratur, quae in corporibus ad- templatuS es; cum sitiret, ei sei,de acetum por- iciuntur,qui quae fiunt in animo,no ita per- rigendum curasti; ad haec, indignissimas in ilia spicit:Re autem vera,tantum haec, quae animis tum contumelias intorsisti; sapplicio illius ocutribuuntur,excellunt,quantum nullius oratio- IOS pauisti & odium,quod in illum sonceperas, ne explicari potest. Nec enim erat digna cauo exsaturasti. Quaero modo, num te aliqua versa.cur Dei filius in terras descenderet,ut cor- borum contumelia perstrinxit Num aliquod noribus aegris, quae erant Paullo post interitu maledictum iecit 3 Mediocre ne sipectinen sun conismenda, mederetur sed ut animos,ad nλ- mae, atque plane Diuinae virtutis existimas, in turam Diuinam aptos, de ipsius Dei imaginem εο suppliciis innocentiae constitutis nullum ver- reseretes.e pestiferis morbis eriperet.Quid igi bum insolens ab homine iusto contra sontes,at. tur filii in caussa, cur Dei filius in corporibus que sceleratos emitti Quod si sapientia,& concurandis tam multa signa proderetὸ Vt videt, stantia continet in se inuicti virtutis argumentet per illam curationem corporum intellige- tuna,id quod tu imbecillitati tribuis,est Ditiintremus illum animorum medicum e Omnesq. virtuti tribuendum : quod ignominiosum exumorbos flatiliorum,&scelerum, si velimus il- stim ,est immortali laude praedicandum.N lius iussis obtemperare, facillime depulsurum. cum Vir S, atque iustitia semper illustris, de In haee istitur signa maxime admirada,quae ne- ampla sit, tum vel maxime splendor illius emicue Aestyptiorum Magi, neque Cabalistae, ne- net, cum ex hostibus sempiternis, & doloribus oue Antichristus, nec ulli salsi prophetaevm- Io sit mmis Victoriam insignem consequitur Nulla
Quam poterunt astimulare ,resipiciant Iudii,& Vmq iam iustitia clarior exstitit; nulla senten- maiora, & ampliora postulare iure non pote- tia iniquius Vmqtiam lata filici,cruciatus nullus tunt.Viderio Iudaee,quanta hominum multitu accrbior, & immanior constitui umquam po-
, Ho Christum sequatur Quam multi sint,qui illi tuic quae tamen omitia Christus tanta virtute oneram dentὶ Quam inccso stlidio disciplinam superauit,ut etiam pro illis a quibus in crucem illius audiant Maere,quisuerint;quibus insti- actus Herat,siipplices adpatrem preces adhi tutis vixerint mae vitae conuersio tacta sit; & beret. Audis summae clementiae votum, cernis
tum demum clariora signa minime requires. Virtut S in iustae proeugnaculum, quod nullae Multos enim in eo comitatu reperies, qui Re- hostium iniuriae labet aetare, nulli cruciatus derant nastitiis infames, qui nunc laude summa εο statu comiellere potuerunt,& tamen adeo cae castitatis atq puritatis excellunt:multos om- cu es , Ut Diuinae firmitatis argumentum, adnia rapiendi cupiditate flagrantes, qui nunc, summae imbecillitatis indicium traducere cor neris