장음표시 사용
251쪽
neris p Lapis quidem Christus est ut inquit nes exterruit, hostes sempiternos spoliauit,
Isaias probatus, angularis,pretiosus, in funda peccati vim,& imperium deleuit. natuSq.mamento locatus, cuius firmitate Dei domus in- nubijs in caelum bellorum omnium victor adnititum & tu, ubi lapidis firmi stimi munimen- scendit.Illud etiam signum vehementer admi- tum cernere potes,quasi tibi infirmitatis sum- randum praeteribo, quod ostentum est, cummae species obiecta sit', lapidem tibi ossensionis spiritus Diuinus, e caelo, cum ingent i tonitru, ad ruinam costituis.Quid reseram Solis obsta & caeli totius Dasore demissus,Christi discipu.ritatem, toti q. caelestis naturae caliginem ξ los, in unum locu celebri, & clara die coactos, Quid horrendos terrae fremitus,velumq. tem- linguis igneis inflammavit; ut non modo e indiscissum gid terrorem manibus inseris torum animi Diuinitatis amore flagrarent, veruiniectum,&sepulcra re rata,& mortuos exci quam plurimos homines ardentissimo gene-tatos Quid postremo de illo maximo omnium re orationis incenderent. Miracula sileo ; lin- signo dicam, quo seipsum Christus ab inseris Euarum peritiam taceo; apientiae vim,qua di excitando mortis immanitatem profligauit Il stipuli Christi silentium aduersariis impone-lud vero Iudae cum commentum, quam ridi- bant, omitto; ea, quae clarissima, notissima, culum. Veriti fuerant, eo quod Christus se a testatissima Iudaeis eo tempore, quo signare- mortuis triduo suscitandum praedixerat,ne di- ctius peti potuissent,exstiterunt, similiter praescipuli illius e sepulcro corpus auferret, eumq. termittenda puto. Nec enim mihi sermo tam reuixisse dicerent, S ita posterior error esset cum illis est, qui olim obstinatis, & in scelere priore turbulentior. Ne autem id accidere , o nimis obfirmatis animis spiritui sancto perti- posset, summac praecauendum existimant. nacissime restiterunt; quam cum ijs,qui hodie Itaque ad Pilatum adeunt ; militum praesi- vivunt, parentumq. vestigiis insistunt. Ea igidium ad sepulcri custodiam impetrant; obsi- tur signa, quae illi negare solent, omittam Vt, gnatoq. sepulcro discedunt. ibum Christus ea, quae negare non possunt, oratione comple exsurgeret, milites stupetam concidunt; ctar.Duo igitur tantum signa,ex quibuS,qua ' sit dis, rem Iudaeorum principibus annuntiant;illi ve tum Christi crucifixi numen sit, aperte decla- Chtim eiuro milites grandi pecunia corrumpunt, atque ratur,ostendam. Primum signum est orbis te sisti. facile peruiadent, ut dicant, se dormientibus, rarum conuersio; alterum Iudaeorum, qui in Christi discipulos e sepulcro corpus abstulisse . scelere perstiterunt, euersio. Vt autem Primuia hoccinquiunt, auditum fuerit, nos praesidem de mundi conuersione orationem habeamus, vobis placabimus. O male confictum menda- animaduertendum est, in quo statu erant rescium. Si enim milites dormiebant, quo mo- humanae cum in eas caelestis disciplinae lux spardo sultum illud a discipulis factum iuisse testis sa fuit. Erat uniuersae terrae sceleribus infinitisficari poterant Sed id omittam; & a Iudaeis alligatae, & tenebris taeterrimis oppletae. Erat quaeram, quo modo se tam faciles erga milites hi me virtutis exstinctu; Ieges,atque iudicia c5 Praebuerunt, quorum somno tantum incom- culcata; religio vel prorsus neglecta, vel pessi- modum erat publice sabeundum. Timuistis, mis rationibus instituta.Ηonores Diuina non sine Christi discipuli corpus illius fitrarentur: deribus tantu,sed scelestissimis etiam homin, ne posterior error maiorem perniciem inser- bus,& brutis animantibus, atque adeo impuroret, quam prior intulerat, expauistis. Id, quod ru hominum,&serpentium, & belluaru simula valde metuebatis, militum negligentia, quos eris habebantur. QVin etiam flagitiis, & pesti- custodes apposuistis,euenis inimia animi iaci bus funestissimis, multi temta magnis semptilitate id factum, quo omnis vestra caussa niti bus exstruebant, & hostias frequenter immolavidebatur,tulisti se Nec in caelum manus inten- bant. Apud multas nationes erat in more posi- distis; nec hinninuin fidem implorandam esse tum, ut homines in deorum honorem iugula- duxistis; nequouilites capitis arcessistis; nei rent; in qua seritate, atque immanitate multi illis paullo atrocius denuntiatione perieuli nis tantu progressi sunt,ut no satis Deos sibi placanati estis. Tantum vero abicit,ut male milites ri posse crederent,nisi naturae sensum opprime. , ut eis Pilatum placaretis. Num, si rent,di sanguinis caritatem repudiaret, usque. i. tota ea fallacia vobis auctoribus constata mi- so adeo, ut filios occiderent, deorum. sitorum ni me fuisset, odium, quod vos intammabat,& aras liberoru sanguine, & caede consergeret. inuidia, quae vestros animos exagitabat, pati Praeterea multi,ut venerem propitia haberet, potuissetivi, in tanto ut dicebatin incomm filias virgines prostituebantataque factum est, do,non vocibus, di querimoni omnia comple vi,cum religi quae pietatis,pudoris,ossici, maeretis Tota fabula, impudenter, & impie cogi- gistra fuerat,immutaretur nefarijs sacris hotat per se sine ullo argumento vacillat cim mines ad scelus,& flagitium,ad immanitatem. dic t,aut Nirectius dicam eorum ipsorum te atque libidinem incitaret, nullum tantum ma- Istimonio, qui standem commenti sunt, aperte lum comtari postet, quod non in hominum vi-
conuincitur. Sed,ut seaudem omittamus, con- ta versi tur.Multi paretes mortuos comede-
sequens est, ut inna, quae Christi mortem con- bant; multi canibus laceriandos obij ciebant; secuta sunt, attente consideremus. Nihil hic nullum iam libidinis, turpitudinis, crudelit dicam de clarissim victoria, qua inferos ma. tis,impietatis genus multi mortales indignum
252쪽
hominis praestantia iudicabant. Tyrannus ille,
qui mortem in terras inuexerat, si e omnia violento dominatu oppressa continebat, ut nemo posset vilis humanis opibus in libertatem vi dicari. Accedebat antiquitsima in superstiti ne,& scelere c5suetudo, quae tatas vires habet, ut rebus turpissimis,atque scelestissimis, lionestatis, atque pietatis nome imponat. Adde nucprincipum furorem, imperatorum amentiam, pariis inuaderet. Quilibet autem eorum altera manu tubam altera laternam fictile in quam erat inelusa fax incensa,gestabat. Fractis later nis, splendor emicuit; tubarum concentu hostes exterriti,in caedem mutuam conuersi sunta Qtiis umquam fuit tam sine mente, qui non cerneret animo , hanc Gede is victoriam
nullo pacto esse viribus humanis, sed opibus Diuinis adscribendam Huievictoriae vir Diaqui maiestatem suam imminui &imperiucon- Io uiniis It uas Christi victoriam, qtiam suorum temni putabant, si secus aliquid fierct,quam11set Satanae placitis, atquc decretis institutum. Hic in tantis tenebris, & caligine, in lata bonorum omnium vastitate, in tanta salutis desperatione, pauci viri, Iudaeorum stirpe propagati, hoc in se receperunt, ut uniuersiana genu S humanum e tenebris eriperent, di sempiternis bonis egregie cumularent. Qua nobilitate freti Quibus opibus,& armis instructi iambus disciol'ra consecutus est, similem facit. Multi
plicasti inquit gentem, & profudisti laeti
tiam. Laetabitntur coram te, sicut laetantur in mesie, & sicut exsultant victores capta praeda , quando diuidunt spolia. Iugum enim on ris eius, & virgam humeri eius, &sceptrum exactoris eius superasti, sicut in die Madian. od perinde est, atque si diceret, ut Madi, nitas innumerabiles, qui, impotente domina-plinis eruditi ibus artibus ad fallendum zo tu, Hebraeos oppresserant, non armis, sed tu parati Si nobilitatem exquiris, erant obscurissimi si opes, egentissimi; si eloquentiae discia plinam, infantigimi; si vitae lenocinia, seuerissimi. Erant impurae veneri, flagitio, turpitudini vehementer insensit; nefarijs hominum cupiditatibus bellum indixerant ; omnia, quibus mortaliu animos nimis addictos esse conspexerant,demolienda, euertenda, & affligenda susceperant. Quo sino,necesse erat odia in barum cantibus, & lucernarum micantium splendore, opera paucorum hominum percu
listi, & strauisti; sic lade in Satanae tyrannidem, quae pondus intolerabile sit itoriim humeris imponebat, & dominatum durissimum, quo peccati tributum eunetis hominibus imperabat, Euangelico classico, nouaeque virtutis lumine, quod stacta corporis libidine , &co pressa, & domita cupiditate in discipulorum illos acerbi sisima concitari.Ac cuius auctorita 3O mori S splendebat , exstinxisti, atque deleui te pugnabantλ Hominis illius, quem ut maleficum , & iniustum in crucem sublatu misse conia stabat . Quae praemia in vita pmponebant λ Labores, contentiones, multorum odia, vitae duritiam,salutis discrimen ,atque tandem crucis, di ignominiae societatem. Hoc igitur facinus tantum suscipere, virtutis erat adumbrandae; perficere autem incredibilis felicitatis. At vide,qui sint exitus consecuti. Gentes, a Iudae
sti Haec quidem Isaias. Tanto tamen haec Ap stolorum victoria Hii illustrior, quanto min ius est, daemonum vires exscindere, quam M diameas profligare; δc quanto maior erat in animorum euersione quam in corporum vexa
tione calamitas I e quanto filii admirabilius, orbem terram imperio Christi subdere, quam gentem unam uno proelio superare. Nij orientis solis regiones Christi nomine compleue rum institutis,& moribus abhorrentes,&flagi . runt alij,ad Occidentem Solem profecti, lucem iijs innumerabilibus adstrictae, sic animis commutatae sunt,ut, abiectis simulacris, conleptis,& spretis vitae lenociniis, Christum,morte proposita, per omnes flammas ita sequerentur, ut nihil malle viderentur, quam pro illius nomine vitam in tormentis abi j cerc. Itaque vides, orbem terraru a paucis hominibus, S ijs ignotis, inermibus, Egentibus, ta infantibi: s, cxpugnatum: cerni caelesti disciplina v Itiinas gen-Diuinam hominibus attulerunt; alii, ad austruconuersi, victoriae clarissima monumenta statueriant; neque solum comenticia numina per. uerterunt; verum o libidinem, ambitionem, odium,crudelitatem, auaritiam ex animis e
rum, qui se ad Chri iti nomen adiim xerant,
exterminarunt. Huius tanti muneris admiratione commotus Isaias, exclamans, inquit: Celebrate nomen Domini in vallibus. Valles adi ites illustratas ; Deos commenticios de honore so pellat locos, in quos olim flagitiorum omnium vudi a deiectos; Satanae propugnacula iunditus euer- collimi eS influxerat. De gentium namque con
men Domini laudibus in caelii in efferte. Multimis terris carmen audiuimus, di gloriam iusto tributam . Iustum Christum nominat, nempe a quo omnis iustitiae splendor exoriatur. Admiratur aut cm Isaias, intra breuissimu tempus nomen Domini ultimas terras ita
peragrisse,ut ubique Christi gloria Diuinis lausa;& dubitas,quin hse omnia sint Dei numine, mente, x conlio persecta Quo minor est enim
militum numerus quo maior armorum paenuria; quo immanior hostium ferocitas, atque multitudo; eo clarius apparet, victoriam nullo modo,nisi praesenti numine,parari potuisse.
ea vero caussam, Deus Gedeom unperauit, ut
copias ad eam paucitatem redigeret, ne quinquam posset humanis viribus magnitudinem εο dibus ornaretur. Isaias admiratur,& tu con
253쪽
tat; & tu sine ullo fructu , dolore, di inuidia
contabescis Sed animaduerte rictoriae magnitudinem . Omnes Satanae satellites, atque ministri, de ninorum hominum pernicie coniurabant ; ignes, cruces, equulei,variaq. Ωpplici
rum genera parabantur; corpora eorum Carpebantur; omni crudelitate lacerabantur;& tamen eorum virtus inuicta permanebat; de de hostium conatibus maxima cum gloria trium-tate laboramus, cruce Christi in oculis constituta. iacile pestes istas animorum a nobis longe repellimus; si hostis in nos incurrit,illius impetum a nobis crucis huius vi, de robore propulsamas. Crux est nobis in aerumna persegiu in maerore solatium, in ruinae periculo firmamentit, in bello praesidium inuicium. Sed haec, quae minus a Iudaeis animaduerti possunt, sileamus, de id , quod eorum animos non mediocriter habat. Tantiis autem ardor illos insamma- to excruciat, explicemus. Nos enim, qui ab ho-t, ut vehementius pro Christi nomine suppli minibus a lege Diuina prorsus alienis origicia, quam reliqui mortales opes, & facultates, expeterent. Quid illudΤquantu suit Quo enim maiorem operam tyranni ponebant in Christi nomine delendo, eo magis Christianorum numerus augebatur . Qu1d igitur dicendum est 3 Cernis hane disciplinam, nonunum cupi ditati contrariam oluptatibus nefariis in tam, opibus iniquitate,& ambitione partis ininem ducimus, quorum maiores simulacrac
Iebant , monstris immolabant, an iis litteris,asanctissimis olim Iudaeis, impulsu,& inqatu sancti Spiritus, scriptis, operam damus; illisq. ad
cognitionem caelestis numinis erudimur ; cum
interim illi, qui sunt ab illis sanctis Patribus
il , eas vel non attingant, vel non intelligant, nullumq. omnino ex illis fructum accipiant.
micam, ab improbis, inuidis, flagitiosis vexa- Itaque nos alieni, nos hospites, & peregrini, hi, & summis Principum maximorum opibus oppugnari, eamq. nihilominus statum, &dignitatem suam retinere I & dubitas, quin vis 1ilius caelestis, atque Diuina sit vos a principio in illam Hrenter irruistis; imperatores,tyranni, praefecti de illius interitu coniurarunt rhaeretici subsecuti sunt,qui achinis admotis, eam laepe sunt labefactare conati; neque solum dolis, & fraudibus, verum etiam armis,le viri Abraham patrem agnoscimus, illosq. viros sanctissimos, qui haec vobis pepererunt, Gentiles arbitramur. Eorum namque fidem sequi- muricum interim illi, qui genus ad Diuinos ii Ios homines referunt, iam pridem ab illa stirpe praecisi, & ab antiqua nobilitate deiecti, s lo Iudaeorum nomine glorientur. Si igitur nos, olim a luce, a veritate, ab omnibus veris bonis auersi, nunc lucem adspicimus, si vita fruimur, bus, in eam inuehuntur;illa tamen inuicta per- , o si prophetarum monitis incendimur, si in s
sistit.Nec enim est humanis optuus, sed Christi Regis cmpiternipraesidio vallata. nueniant igitur hostes;bellu comparent;copias instruat; insidias intendat;collatis signis, & aperto te constigant: illa nam ue semper de hostium immanitate triumphabit. Poterit quidem fieri, ut Christiana respublica aliquado latius pro
stratur , aliquando vero artius angustς tur: uteietatem caelestis hereditatis couocati sumus, si caelum intuemur, de rerum Diuinarum cupiditate flamamus; & haec omnia constat Christi cruei ainxi numine , benignitate, potentia assecta fuisse; quod signum esse potest ad I daeorum perfidiam conuincendam admirabilius Sed illud alterum signum, quod est in Iudaeorum euersione constitutum, videamus. Ex
eo tempore, quo Iudaei se tam infando scelere
autem opprimatur,serinus'quam poterit.It adstrinaerunt, ut Diuinum numen asperna-
que semper vigebit in illa pietas,religio,sanctimoni mansuetudo, modestia, caritas, reriuri
caelestium cupiditas iumanariim despicientia, inflammatumq. Diuinitatis studium. Haec igitur in bellis victoria, in tempestate tranquillitas , & in omni rerum varietate constantia, &hoc, quod magis admirandum est, in calamitosis temporibus incrementum,parum ne deci rant,quantum insit in Christi mice roboris, a rentur, auctori q. vitae crii delissimam nece in serrent , Divina vindicta in eos exarsit; usque adeo, ut nulla umquam gens tam diris cladibus afficta fiterit. Odio erant omnibus:expulsi undique, & eiecti vagabantur; leuissimis de
caussis ferro contrucidabantur; multa hominum millia passim concidebant; in Suria,Aegypto, & Cyrene,& multis aliis regionibus, erant rapinae, atque caedi, & contumeliis expositi; que firmamenti Potuisset ne fieri,cum natura so donec tandem ad urbis excisionem peruentum dolorem fugiamus, volupt*tes, &commoda est. Atque primu seditio turbulenta nubetis
vitet consectemur, ut Christi disciplinam, cruce propolita,sequeremur, nisi nos spiriciis Christi Diuino robore confirmaretὶ Quid deinde illud
quantum est Illius enini numen crebro nobis in precibus,ta votis occurrere, de adesse senti--MSi libido nos inflammat, illius ope libidinem prosti amus;si dolor lacerat, Divini spiritus iucunditate iacillime sensim a cogitatione modis cillitatem affixit; illamq. caede, de sanguine desbrmauit; dc templum, de aras, Sc loca templi , maiore quadam religione consecrata, sceleribus infandis violauit. Obsidio tandem maximam ciuiuna parte, non serro tantum id
enim iam in minimis malis habebatur sed Otiam extrema rerum inopia , atque dira fame, consumpsit.Patres,repudiato naturae sensu, ci
doloris abducimus;si superbia latenter irrepit, εο tam e filiorum faucibus extorquebant ;fiiij vi- arrogatim,dc fastum Christi mansitetudine, de ei parentum guttura premebant,' si quid tamditate comprimimus;odio nuidia, iniquis cibi sumpserant, marsus eiicerent, ut ipsi, cibo Osor. m. . Y 3 parea- DI
254쪽
parentibus impie detracto, vitam miserrime ad aliquod tempus producerent; ut grauiores malorum acerbitates impiirissimis oculis usurparent. Matres filios insistes discerpebant, ut illorum carnibus famem depellerent. Sic autem erant omnium mentes alienatae , di stupore calamitatis oppressae, ut nullus humanitatis sensius, nulla parentum verecundia, nulla filiorum caritas in animis resideret. Exstructi
post urbis excidium, ira Diuina eessauit; sed
eos grauissimis plagis insecuta est; ita, ut nul lo in loco conlisterent. Cum vero, rursus a falsis Prophetis in fraudem impulsi, se enim Christos appellabant,& tempus Prophetarum ora culis prsfinitum adueniste demonstrabant,quo erant Iudaei libertatem recuperaturi a Romano Imperio deficerent, rursus ab H ano Imperatore iunditus euersi sunt. Nuc igitur exsise
cadauerum innumerabilium acerui, vias, & Io Ies,&extorres, omnibus mortali s odiosi, larum, & alia publiea loca coniurauerant. Iam enim, mortuorum multitudine superante , &viribus eorum, qui manebant in vita, deficie tibus, vix reperiebatur , qui mortuos humo Contegeret. Taeterrimus odor urbem lue diri sisima contaminabat . Hostium crudelitas eos soris exterrebat. Sed tantus erat intra muros pavor, atque trepidatio, ut nihil optabilius multis videretur, quam in hostium manus incide- de inuisi, omniumq. contumeliis, di rapinis o noxii, alis uando serro caesi, aliquando autem bonis spoliati, expelluntur, eiiciuntur, mal φctis omnium configuntur, nec ullum habent in tantis calamitatibus allevamentum. Illos horrentes, & trementes adspicimus;ad quemuis aurae motum exanimati trepidant;trunc rum etiam umbras extimescunt ; ubicuque u
stigia ponunt, mirum in se odium multitudinis re . Id tamen illis per tyrannos, qui urbi praee- zo accendunt; Regis imperio carent; sacerdotiirant, minime licebat. Iam malorum consuetu praesidio nudati sunt;ornamentum Rei p. prordo sic omnium sensus obstupefecerat, ut vix plangor, & eiulatus, aut clamor denique, d Ioris index , audiretur. Vrbs tandem illa,tam celebris, tantis opibus abundans, tanta homianum multitudine reserta, tantis praesidiis munita, ab hostibus capta, direpta, & incensa Diti templum q. illud sanctissimum , mira mortalium religione consecratum, horrifico, at-sus amiserunt ; nullas proprias sedes habent;
eos cuncti mortales a se, ut malum auspicium, detestantur. Tanta vero fiunt ignominia not
ti, ut timidis, di ignauis, & omnem periculi
rumusculum metuentibus, Iudaeorum nomen imponatur. Itaque Iudaei nomen, quod olim,
dum in illa gente fidei, atq. relinionis madiunxvisebat, fuit valde clarum,& nobile,nunc proque valde miserabili incendio conflagrauit; 3. bris,&contumeliae seruit;&in promptu esto cunniaq. priscae religionis monumenta flammis vltricibus absumpta sunt. Hanc sunestissimam clade multis ante iaculis miseris modis Isaias lamentatus est. Sic enim ciuitatem alloquitur: Viri tui concisi gladio cadent; & sortes tui in proelio; copiae tuae sternentur. Maerebunt,& lugebunt portae eius, & desolata in terra sedebit. Alibi vero inquiti Heu me: Rebelles a Deo desciuerunt. Pavor, Ac seuea, & laqueus tibi panibus, quoties hominem insigni dedecore, de ignominia asscere volunt. Omnes e mo
tales,sive illi Christiani sint, siue nefariis Mahumetis disciplinis imbuti, siue simulacris addicti,in Iudaei nomine summu dedecus inesse constituunt. Praeterea, inueterauit apud multos opinio, eum, qui Iudaeum iniuriis affecerit, spoliauerit, occiderit, in nullis iniquitatibus haerere,immo praeclare officio suo fungi. Tantum rabitur, o miser, qui terram scelere cqntami- est in gentem miseram multitudinis odium, ut
aratam incolis. Qui hostium voce territus au Dgerit , in foveam cadet. Quies ea adsce derit, irretitus laqueo capietur. Deinde iudi-eij illius seueritate oratione describit, de Diuinae iustitit laudes debita prsdicatione celebrat.
Sic enim ait: Domine,quem Deum meum Pe
petuo confitebor,& laudibus 2mmis asticiam rAdmiranda consilia multis ante saeculis intuisti , quae rata tandem esse opportuno tempore iniuriis in eam illatis multi temere glorientur. uti In omnibus his, ut inquit Isaias, non est aue sus furor Domini,sed adhuc manus illius est ex tensa. Non enim conuersi sunt ad illum, cuius iudicio peruertuntur . Supra mille di quingentos annos miseram seruitutem seruiunt; om nium gentium dominatum acerbissimum P tiuntur ; earumq. iniuriis, di conuiciis expositisti sunt: cum nullum interim a Deo praesidium voluisti. Tu namque ciuitatem in aceruum re- so in tanta malorum omnium diritate consequandegisti ι aedes magnificas eorum, qui se se a cultu sanctissimae religionis abalienarant, euertisti; ita, ut nullum vestigium ciuitatis antiquae remaneret. Numquam instaurabitur, dire novabitur; aut in pristinam Rei p. formam erigetur. Persequitur deinde iudici, illius fructum, & gentium pietatem miris laudibus existollit;& gloriam eorum,qui erant ad epulas caelestes inuitandi, luculenter explanat: ex quibustur. Quam rem gerunt 3 Quod scelus consant Quae maleficia suscipiunt, propter quae a Deo, iam tam propitium olim habebant, omnino: rantur SimuIacris immolant λ Immo e rum contactum perhorrescunt Commenticios Deos adsciscunt Αt eo nomine, quod unum Deum colant,efferatntur. Est id verum. Sed moribus immanibus esserati sunt At ipsi sibi summam Iaudem aequitatis, dc pietatis assiimunt. intelli itur, dam infelices. & aerumnosi ste- εο Quid ergo est Parum ne sumices ad Deumrinthi, qui, Diuinas opes asipernati, inopia sem preces adhibent λ Immo in precibus astidiit ea tema confictari voluerunt. Neque tamen , sunt, neque tamen exaudiuntur. Si igitur neq.
255쪽
Gmlacraeolunt, neque aduenas Deos inu cant, neque humanum sanguinem sundunt,neque se impiae fraudis impuritate contaminant; cur illos ruus,quos in fidem suam recepit, tam diuturno tempore ope sua destituit Cur gemtem illius numini consecratam tam diuturnis pluis insequitur Ciu antiquae clementiae, &benignitatis obliuiscitur Cur denique fidei segmemoriam deponit promiserat enim, sese,ut, mercendam seuerius, ad exemplum prodendum salutarius Quid enim magnum feeit PhineeS, cum hominem proteritum,qui, insipectante Mose, Madianitidem coplexus est, cum consorte libidinis hasta transfixit Non est ullo modo factum cum facto comparandum. Illu namque nequam hominem libido instigauitret cum muliere illa congrederetur. at Ierus, set assim
malis iudicio ductus, in gloriam Diuini numis propter flagitia extularent, ubi primum, to- i o nis inuasit . Ille Mosen, & multitudinem de spe,
to animo ad se conuersi, pacem exposcerent,in patrias sedes remigrarent. Itaque, cum olim, propter simulacrorum cultum, Moabitis, Αmmonitis, Madianitis, Palaestinis, & reliquis finitimis nationibus in seruitutem traderentur, ubi primum eos steteris admissi paenitebat, Se opem laesi numinis implorabant, hossibus de ubctis,in patriam liberi redibant. Assyrij deinde, atque Babyloni; diutius eos duriore dominaturit Iesus rerum omnium dominum cotempsit.
Ille Mosis imperium detrectauita, Iesus autem imperium iummi, atque sempiterni Regis pro nihilo duxit. Facinus igitur multo praeclarius illo, quod edidit Phinees, religionis studio suscepistis ipsumq.Deum vobis obstrinxistis,cum tam grauem iniuriam, nomini illius illata, tam acerbo siupplicio vindicastis. Si igitur Phinees
illo,sacinore non sibi tantum nomen,& gloria, oppressos tenuerunt. At neque in eo exsilio fite , o di sacerdotij firmissime constituti dignitatem, re Diuino praesidio orbati. Prophetae namque eos erudiebant: S: exsilium tandem illud ultitimum,atque grauissimiam, septuaginta ann rum sipatio definitum fuit . . t nunc nec Martem colunt; neque Belo supplicant; neque Beelzebubo sacra conficiunt; neque in hortis rem Diuinam ficiunt; neq. filios in honorem De rum ingulant; & tamen Deus multo acrius eos exagitat, quam si se omnibus his sceleribus a, sed uniuerst quoque multitudini salutem peperit; vi enim ipse Deus testificatus est, Phinees ea caede iram Dei lenivit,& pestem, quae multitudinem conficiebat,auertit quid vobis exspectandum est, qui tanto pulchrius facinus des gnastis Numquid non aequum erat, ut, quam uis antea miseris omnibus summis flagitiis, &impuritatibus inquinati os sibi Deus,propter tam egregium factum, reconciliaret, &sum ligavissent. Si dixerint, iustos interdum labo- 3o mis praeterea ornamentis assiceret At ille nonribus exercer atebor . Verum ita Deus eos exercet,ut laborem breui spatio circumscribat, di Iaboribus sempiternum praemium,atque gloriam proponat. Praeterea non uniuersitati exitium infert ; immo irreptemaucos iustos, mul-
tirudini frequenter ignoscit. Neque solum in
futura vita Iustos muneribus Diuinis asscit, sed etiam in hae eos ornamentis caelestibus illustrat, clarissimaq.d umenta dat, quantummodo Christi nece placatus non firit, verum in eos, qui eam machinati sunt,dirissimas clades inuexit; & uniuersam eorum posteritatem se uitute premi, maledictis conscindi, laboribus frangi, doloribus intercludi, semidine perterreri, ignominia notari, diutissime patitur. Quid igitur dicendum est Deum clementiae, εe aequitatis oblitum esse λ Non prorsus. At ci mentiae munus est, supplicibus veniam largiri; tum sibi corti sint omnes, qui pro iustitiae san- o aequitatis autem,excellentibus meritis praemiactitate dimicant. At vos Deus, post Christi caedem, neque praesidiis vllis instruxit; neque per aliquem primetam ad O m salutis excitauit; nec exstium definiuit, nec paueis tantum, sed uniuersitati Iudaeorum se grauiter infensem esse declarauit. At, ex quo tempore vos numen
Diuinum diris pomis instretuitur Nam id etiam
operaepretium erit attendere: Eo, eo, quo,si vera dicitis, par erat, ut vobis summa etiam cri- costituere.At ille vobis nee ut supplicibus ignoscit; nec ut bene meritis vllam mercedem tribuit . Quid ergo dicendum opus enim est tvel illi Domino sanctissimo,atq. iustissimo,qui
vos, nullo vestro scelere lacessitus, immo meritis vestris obligatus, e tantis malis non eripit , iniquitatis,& iniustitiae crimen assingatis;
vel vos ipsos eo scelere constrictos esse fateamini , quo nullum taetrius, immanius, εc detestamina condonaret.Tantum enim facinus susce- so bilius fieri umquam potuit.Αt iniquitas in Deu
istis, quantum nulla umquam gens pro Dei
onore suscepit. Lege Deus ipse tinxit, ut, sitropheta quispiam exsisteret,qiii praedictiones
suasmentis verissimis comprobaret,istamen Botaines admoneret, ut honores Diu os diis alienis instituerent; morte eontinuo sceleris nam diri poenas exiblueret. Vos autem no prophetarn,qui religionem labefactaret, sed hominem , brasseritis qui sibi Diuinitatem tri-
non cadit. Propter vestrum igitur scelus ista patiamini. Non est, inquit ille, contracta manus Domini, ut salutare dare nequeat; sed iniquitates vestrae pacem, quae erat inter vos, di Deum vestrum, diremerunt. Haec quidem Deus, qui mentiri non potest, effatur. Quae
igitur, quae tanta iniquitas ista sit λ Quod tam
scelestum, & immane facinus exstitit Non mediocria, communia, peruulgata vitia requiro; bueret, honoresque Diuinos ad se transferret, so sed tantum scelus, atque flagitium, ut antiqua
interemistis. Quid fieri potuit ad expiandam scelera, in quae multo leuius olim vindicatum religionem sanctua ahominum temeritatem fiat, vincat, & superet. Nec enim est aequitatis
256쪽
Diuinae, maximu scelus leuibus poenis, medim poenas grauissimas mediocribus erratis tam cre grauissimis ulcisci. Si nullum igitur exsiliu stituisse.Vertant se in omnia; liquitatis m
gentis huius magis diuturnum suit; si nullae cla moriam replicent; rem ponderibus iustis exades maiores,nullae calamitates vehementiores minent; & nullum lacinus editum reperient, exstiterunt; si numquam seuerius clementissi- quod sit cum eo , quod in Christi nece, de cox mus ille Dominus eorum postulata relee innec elatu susceperunt, ulla ex parte compara μ. eos umquam diutius,&grauius afflixit; si iudi- In illo namque suit ingratissimi animi crimen. cium illius est semper rectissimum; si pro ma- ac scelusi beneficium enim illud , quo nullum gnitudine criminum poenas sonti is imponit; maius, ει amplius a Deo hominibus darip lateantur,necesse est,ut tantum scelus commia io tuit, as emati sunt,atque respuerunt:fuit iiserint,vi multis partibus ea scelera vincat,pro liter rebellionis,atque perfidiae: summi nam pter quae fuerunt olim varijs calamitatibus a L Regis imperium legitimum, atque sempiter fecti. Ut autem id melius possit animaduerti. nim contumaciter, arroganter, de impie con- non erit alienum,ea scelera,atque flatilia com tempserunt: fuit immantisimi sacrilegii: tem- memorare,quae olim suscepere. Nec enim solii plum enim illud sanctissimum non operis ho- a sanctissima religione defecerui,& Deos ali minum factum,sed Dei ipsius manibus in utero nos adsciuerunt,& dira,& infanda sit perstitio- sanctissimae Virginis informatum,ut in eo nonne conflictati sunt verum crudelitate,maledi- adumbrate, sed vere semper habitaret,viola centia,periurio, furtis, latrocinijs, sacrilegijs, dum,euertendum,& affigendum susceperunt riram in se numinis incitarunt. Quam acriter xo fuit parricidij: naturae namque parenti, cuius eos prophetae sancti stimi, & quam asperis ver- numine,& beneficio vivimus, Ac sumus, crudeis bis accusant; quam saepe illis seuerum Dei iudi listimam necem intulerunt. Omnia crimina, clam denuntiant; eorum effrenatas libidines odii, inuidiae, crudelitatis, immanitatis, de im- exponunt;tyrannidem,atque scelus obi jciunt; pietatis, non dico quae in homines conelpi, sed potentium auaritiam, iudi eum iniquitatem, quae in Deum ipsum ab hominibus audacissi principum flagitia, multitudinis serotam, de mis, & profligatissimis committi possunt, unuamentiam insectantur. Nullam esse fidem, nul- in locum collata,minime partem aliquam tam Iam officii religionem, nullam sanguinis carita infandi sceleris consequentur. Si muta elementem rames mentiri,furari,iatrocinari, fraudi- ta loqui possent, sceles imi facinoris crime obus fortunas augere, fratres fratribus insidias 3o illis intenderenti quod interitum rerum om machinari, quemlibet ad uxores allioru, instar nium moderatori, per quem elementaconsi- equi, furenter adhinnire. Adde nunc innocen- stunt, attulerint. Caelum contra illos testim tium eaedem, & sansuinem, parentumq. furo- nium diceret; quorum scelere sestum eiu ve in rem, obtentu religionis, in filiorum nece bac- tenebris,& caligine versaretur.Terra simini chantium.Nee incida in mares libido erati I- mani scelere damnaret; quae motibus horren
iis inaudita aximam namque laudem monu- dis, quantum facinus ab impin hominibus in menta sacra Regi sanctissimo tribuunt, quod Christi nece commissum fuisset,indicauit.Ma calamitos sustulerit.De conuicijs autem,& ma re gentem rebellem,& immane fluctiburi ruet Iedicti quae in Deu coni jciebant,infinita testi- ret; quod viderit illius Domini mal tam comonia proferri possient. Nullu igitur genus aua o temni, cuius imperio id in omni titubida remaritiae,libidinis,impuritatis, immanitatis,parri pestate sempero diuit Omnis denique natu, cidissceleris, de impietatis animo fingi potest, ra ad exitium gentis impiu illimae cospis rei', quo se Iudaei no olim contaminarint & iccirco quae contra naturae conditorem bellum pestile
poenas luerunt,& in exsiliu no ita magno anno rum comparauit.At, quδ tandem se ignoratioreru numero definitu copulsi sunt. Er O, cu haec nis excusatione delendent, qui tam claris. λplaga fuerit longe grauior, B: calamitosior, cu gnis fuerunt domaiestate, & imperio nostri in exsilium ab anno supra millesimum & sit ingen beratoris admonitie Prophetae natale solum, te simum nullum ad hunc usque diem finem ha lius praemonstrarupi: tempus,quo eraenas Aubuerit;cum nulla interim illissipes melioris c& rus, exacte definieruntisi gn mirabilia,quaeuaudicionis afferatur; cum saepe variis aerumnis,& so turus eratri Taenuntiauerunt: humilitatem, in
calamitaxibus opprimantur; necesse est, ut fa- suetudine bedientiam, mortem illius,4: gloreantur, se id scelus commisisse, quod multum riam,&eorum, qui illum snqueretur,ulutem criminis grauitate, in dis flagitiis. latr8ci- &,qui ab imperio illius deficerent mersionem ' nin parricidijs, sacrilegijs, disceleribus infini- explicuerunt: omnia, quae praedictatim aptavitis,contra Dei religionem impie commisit San numerum aptissime cecinerimi r de tamen IMtecedat. Quodnam igitur illud crime fuit i In- dat, qui ta claris signis emolliri, ει ab inuidi sto,urgeo, insector: di,quod tantum, tam scele- di odio fiat illitatis iptiua abduci minime sotiis sium δε immane facinus exstiterit, ut dicant,& runt, signa petere non desistunt . Medio enuin medium proferant, effagito. Si nullum tuis signum ut mixtileamus arbitrantur in an se dixerint, sanctissimum iudicem iniquitatis εο exsilio, seruitute, Muore,consternatioue in gain simu Iabunt. Si mediocre scelus protulerint, rium odio constipui uini Si . igitur adhuc sint L
dicam illum iustissimum Dominum numquam petunt, illo liguo contenti sint . quod in m. iis
257쪽
epe iis experiuntur. Nondum tamen malum grauissimum,quo vexantur,attigimus .Quod tandem illud est inquies. Furor immanis,so,tegis, & prophetarum studio relicto, alia labi litterarum subsidia comparaueriine.Scrutamini, in it ipse Dominus, scripturas. Ipsae namque testimonium perhibent de me. Hoc autε, quod Christus admonet, ne a Iudaeis fieri commode posset,lait Satanae astutia,& calliditate excogitatum, ut, sanctarium litterarum studio negle- iocto, omne vitae stirdium in pestifera disciplinaeonni merent. Poetae quidem Graeci,atque L lini, mula a tingunt,apto tamen,atque venuste non ut tallant, sed ut oblectent: c quorum tamen tabulis nullia in mores, di vitam non incoin e transseruntur.At Iudaei ea confingunt,&committiscuntur, quae nullam oblectationem habent Sunt enim vehementer absurda,& inepta, nulla verbi rum elegantia,nulla concinnitate orationis illustrata . Qtiae quidem, non ut 1o animos obieci arent, sed vi errore turbulento complerent, in scriptis resiquerunt.Nam di critum imperiectum a Deo relictum asserunt; &lunae splendorem propter ii tuis lunae inuidiam imminutum ; & primum parentem, antequam Eua ibrmaretur, cu omnibus animantibus corpus inceste commii lauti e 5 omnes arbores,cuis Dei logeni transgre Istis est, frondes, & fruetus, ne is quidqtiam ex illis commodi caperet , in sublime sui illisse .i olamq. ficum, quod 3ο fuisset sceleris particeps, illius enim fructum esse prehibent. que pri mi parentes contra Dei iussiim gusta ueriuit illis ilia, quibus pudendas eorporis partes obtegeret,praebitiise. Vidit luci,in quo alicuerant,ne Leiriatham, quem dicunt esse marinu serpenteio in agnitudinis propemodum inlinit et, genus multiplicaret, quo deinde animantia cui acta in aquis absit merentur, Deum feminam illiu& interemisse λ Ne ru has remere sorarata fiussi' videretur , quae erat εο statim interimenda, eam sala conditam assem uari dicunt, ut ea iusti in paradisis vesceretur. Sitis enim videlicet iustis, ut eo salsamento iu- utidius biberent, a Deo quaesita videtur. Tum
illud de immani leoceritate Og Regis Basan,
que in multo antequam terrae eluuione vast rentur, stitisse, ni initia q. deletum fuisse confirmant, co quod capite supra omnes fluctus emineret, quam ridiculum. Infinitum esset, si vellem onm a Ponten , atque prodigia, quae 30 litteris contra rata clamim Iit terarum testim Dia tioinines non modo impudentes,& scelerati. 1 ed etiam inepti, I. instulit mandarunt, orat rosiae IN:rceniore. Quid hic verborum turpiti dinum , clinil ibrdes, At lutulenta scripta commemomae Quid aniles tabulas,& diras superstitiones, atque me dacia infinita reseram Hoc tarreum dicam, cum Mahumetes in Alchorano multa non modo impudenter, de impie, verum imprudenter, & nimis insulse confinxerit, tan- sotum multis in locis Iudaeos magnitudine, impudentia fabuliurum Mahumetem saperasse, ut Mahumetes ad illos collatus aliquid esse videatur. Et tamen illa Rabinorum portenta leguntur, ediscuntur; & his nefarijs disiciplinis
adolescentes, ut ab Itala praedictum suerat, irretiuntur,& tamquam Dillina testimonia teneris annis imprimuntur.His studijs illecti, ibi dia legis Diuinae contemnunt,& prophetas leuiter attingunt ; siimmam q. sapientiae rationem in amentiae, & temeritatis, di impietatis osticina collocatam habent. Iam vero, in eo, quod ad mores,&instituta vitae pertinet,qtianti Serr ribus,atque flagitiis puritatem legis inliciunt Sic enim legem interpretantur, ut necesse siit, eum, qui a maiore iii licum parte danatus fiaerit,p iras dare; eum vero, qui sententiis omnis bus condemnatus exstiterit, absolui. Eum, qui falso testimonio ciuena perdere voluerit, capitali supplicio affici;qiii vero perdiderit,criminae liberari. Quasi vero voluntas nocendi sine affectusupplicio digna; cum estectu vero aude regiam consequatur. Licet item illis per Rabinorum statuta, Christianoς pecunia fraud re,vita spoliare, gentes uni irrefas circumuenire,dolos, insidias comministi, & pestem dies atque noctes innocentibus imprecari. Multas dant vias, mendacii, furti, libidinis, impuritatis: de tamen iustitiae magistri,qui hanc discipi,
nam tradunt, existimantur: eorumq. decreta,
de responsa pro sanctissimis lepibus habentur. Huiusmodi corruptelis, di legis interpretationibus fallacissimis cumulata est illa doctrina, tuam Iudaei Thalmud appellant, quae se legiscriptum diligentissime persequi profitetur. Quid de illa altera, quam Catalam nominant, dicendum est quam magna sibi proponit inquantis nugis versariu quanta promissa continet quam male datam fidem liberat λ Diuina suidem pollicetur; &ne humana quidem miseris hominibus relinquit. Hoc enim susei pit .vt intimos legis iensius explanet. neque ta, quid scriptum si,quam quod mysterium intus
lateat,scrutetur; mente,'& sententia,non litteris itam moderandam existimat. Claram n
minis sempitem notitiam studiosis pollice
tur; & nominis Diuini explicationem se tradiaturam promittit , quam qui fuerit assecutus, sere non dubitant, quin omnes res admiradas, quas voluerit,efficiat.Quid hoc promis grandi ad magnificentius quid exitu magis leue, & nugatorium λ In explicatione nominis Diuiani aetatem conterimi quam minime consequutur Nec enim vi anaturae Diuinae cognostends notis& characteribus, & interpunctionibus inanissilms, sed vitae puritate, & sanctimonia, Diviniq. spiritiis illustratione continetur. At illi itteris varie commutatis,& numeris vltro citroq. conuersis,uarijsq. flexibus, atque reflexibus, & latebris exitum nullum habentibus,
impediti, non modo sensius Diuinos non adipiscuntur, sed humanis omnino spoliantur. Quid enim amentius illis, qui existimant, fieri polle, ut Diuinum numen certis notis adtaingatur;
258쪽
atque, ubi primum aliquis nomen illud , quod exquirunt, expresserit, vis Diuina praesto futura sit Quid scelestius, quam ineptissimam, & puristimam Magiae rationem ad Diuini nominis Maiestatem transferre conari Quid inanius, quam tot saeculis sne ullo fructu artem illam colere,ex qua non aliam utilitatem percipiunt , quam stupiditatem in dies amplificata,
ris confirmandi caussa, fabulas admiscent.Que portenta,atque prodigia loquuntur Qua temeritate, & audacia numen sibi ad nutum praesto suturum pollicentur. Nihil in eorum argut ijs acutum, nihil in ostentatione magnificum, nihil in explicatione splendidum, nihil in friictu solidum, nihil denique non modo Maiestate Diuina, sed ne Philosophia quidem humana dignum in eorum scriptis ; sed on ni levia, fit tilia veritatis inania, & temeritatis inconsidera Ila sy. tissimae plena reperies. oua, ut inquit Isaias, aspidum ruperunci, telas araneae texueriint; itaque non salutem, sed perniciem, non integumetum, sed nuditatem thuliosis attulerunt. Quo modo enim alijs salutares esse possunt, qui sibi ipsis opitulari nequeunt aut quem stlictu umquam ex illa disiciplina inanissima,praeter surorem,& amentiam,consecuti sunt itaque, sensibus orbati, rationis lumine destituti, caecitate mentis oppressi, somniant,alucinatur,ingenio tum huc, tum illuc temere vagantur, nec ulla lin certa sede consimini. Harum alterutra distiplinarum, Iudaei,qui sapientiae studia sibi colenda statuerui, rifiee deleniti, litteras sanctas oscitanter legunt:nec eas nisi ex Thalmudist rem,aut Cabalistarum iudicio,interpretandas arbitrantur. Quo supplicio quid calamitosius fingi potest Si enim mentis caecitas, si stuporidi immanitas,si furor,& insania, si errores tur bulenti magis simi in poenis Diuinis numerandi, quam egestas, exstilium, corporis dolor, & . cruciatus,& reliqua mala, quae homines vulgo
nimis extimescunt; quid illis miserius est, qui, Diuinae mentis Iumine destituti, tanto studio
tenebras amplexati sunt, ut eorti furor in dies Deuti a L singulos augeatur Percutier, inquit Moses, te Dominus amentia,& caecitate, & mapore mentis,ut palpes in meridie,sicut palpare solet cxcus in tenebris, & non dirigas vias tuas. Hoc erere,quod Moses inquit, in Iudaeorum caecit
te perspicimus. Clarissimis enim in rebus nihil omnino dispiciunt. Eas igitur poenas impiet tis,atque perfidiae luunt, quibus nulla in hac vita grauiores excogitari possiant. Obstupefac, inquit Dominus apud Isaiam, cor populi h
ius, di aures eius obtusas redde, & oculos eius obline,ne oculis videat,auribus aeudiat,& c de intelligat,& couertatur,& sanem eum.Scripturae sanctae consuetudine imperat Dominus prophetae, non quidem, ut Iudaeos in caecitate conuertat. sed ut illis futuram caecitatem denuntiet. Hoc enim proplietae facere liuerit uni dicuntur, quod euenturum Pria dicunt. Itaquc
Deus prophetae imperat, ut siti pigicium illud, omnium grauissimum, quod Iudaeis erat, pro
pter contumaciam,praeter alia omnia, subeundum, denuntiet. Rectissimo namque Dei iudicio factum est, ut Paulus, ad Thessialonicenses scribens, ait,ut, qui beneficium vcritatis asper
nati sunt, errori traderentur,ut mendacio crederent Itaque iam hac caecitate, & dementia Iudaei Antichristo praeciare viam muniunt. Sic, autem apud Zachariam scriptum est: ConueP- ZMh. 1.sus, inquit ipse Zacharias, oculo extu Ii, viri sum q. vidi Tum angelus: Qiud videsλ volume, inquam,volans ego video, cuius longitudo cubitos habet viginti, latitudo autem cubitos decem. Et dixit ad me: Haec est exsecratio, quae
exit super faciem univcrsae terrς. Omm S e .im, qui furatur,eo volumine,secundum id, quod in eo scriptum est, absbluitur: &, quisquis pete' rat,eo volumine,secundum id, quod in eo scrii pium est, absoluitur, Quid hoe Zachariae viis, S ostento mirabilius p Volumen enim istud est
fallax Diuinae legis interpretatio.Nec enim volumen quadratu est,quae serma,propter aequa
litatem, iustitiae speciem refert; sed altera par te longius, quae figura iniquitatem designat.
Denarius autem numerus legi Diuinae conse- Denit iis cratus est. Numerus autem Viginti continet Numen .
ne sarium legis additamentum, diris obnoxi quod legem falsis interpretationibus, & in , quissimis institutis ad illam adiectis inquinat, illiusq. puritatem, & sanctitatem Rede coni minat Si autem in Diuina lege exsecrxtionedeuincitur omnis, qui ad lege aliquid addit ; quomodo non multo magis erunt detestabiles, Sexsecrandi,qui multis additamentis eam pronsus immutar ut, atque ab instituto sanctissimo detorserunt Volumen igitur hoc quod in ter ras uniuersas, in quibas Iudaei damnati exsilio vagantur,incredibili celeritate peruasit. Thasei mussisti eam, aut illi similem disciplinam aperte significat. In illam enim valde connenit id , quod sequitur,nempe, in ea excogitatum filis se, ut omnis fur omni crimine liberetur; deperiurus eiusdem disciplinae decretis iniquissimis absoluatur. Vt enim pauca de fallaci legis explicatione, qua, secundum Thalmussitammplacita, iudices contra iusiurandum iniquam
sententiam ferre possunt, & nocentes absolueure,diximus; ita sunt alia permulta flagitia, quae, eiusdem institutis sanciuntur. Sequitur autem in eodem loco: Et eieci illam, inquit Dominus exercituum,ut veniat in domum furis.Per F rem Satanam intellige qui non venit nisi ut minretiir,& mactet, & perdat. Addit deinde: Et in domo eius, qui falso iurat,ti conficiet eam,& ligna eius, di Iapides eius. Quis autem erit, qui pertur ij scelere inter omnes excellet, nisi Anti
christus, qui erit huius disciplinae decretis ab
incunabulis institutus Is enim falso iurabit,eu, se inseret,& in trudet, LiberatorISq. nomen impudenter v serpabit,fictaque specie sanctitatis atque Diuinitatis, miseram gente in capital ε
259쪽
staudem impellet. Ea namque fitroris exsecratio, quae diiciplina nefaria continetur, ipsam domum furis, atque periuri palatium, di vires , atque robur absumet. Idem alio viso non minus admirando declaratur. Sequitur enim continuo: Egressiis est Angelus,qui loquebatur mecum, dixitq. ad me: Attolle oculos tuos, &vide, quid estis iid,quod egrediturὶ Tum dixi, quid est λ Dixitque, Epha est, quod egreditur.
Hoe oculus eoru in uniuersa terra. Et ait, Haec iest impietas. Et abiecit eam in Epha. Deinde abiecit massam plumbeam super os ipsius. Perae V Epha, quod est publicum,&communi lege de- finitum mensurae genus, intelligitur iuris administratio, quam pestilens Iudaeorum doctrina surenter occupauit. Et ideo scriptum est,impietatem in amphoram illam iniectam fuisse. Ait deinde, hoc esse eorum oculum in uniuersa ter .ra,quia iam nona Iudaeis, quid lex Diuina se ciat, sed quid Thalmud,aut Cabala praescribat. : examinatur. His duobus Satanae placitis,& inuentis,tanquam oculiS,utuntur,& in interpretes , tamquam in salutis auctores, intuentur. Massa vero subea, in os ipsius impietatis inie- .cta ron ponderis tantum in terram deprimen iis maestatem, sed etiam mentis stupiditatem
desinat. Nihil enim a Iudaeis,isti nefariae disciplinae deditis, effertur excelsium, nihil elegans, di aeutum seu ponderosum, hebes,& obtusium. Adiungit deinde: Climq. sustulissem oculos,vi- ,Δ.Et ecce duae mulieres prodibant,ventusque erat in alis earum: erantq. eis alae,quemadmodum alae ciconiarum: quae Epha in altum inter caelum, & terram sustulerunt. Personas rebus
imponit: &,quemadmodum impietate sub persona mulieris inducit ; ita per duas mulieres quae impietatem sustinebant, duplex impiae disciplinae genus intelligit. Ciconiae serpentibus pascuntiis ; & ideo alas harum mulierum, qaas ventus, hoc est, inanitas impellebat, alis cniarum similes facit: ut ostendat,omnem earuimpetum,ut serpentibus, id autem est,nutrimetis scelerum, daemonum industria suppeditatis,' alantur, incitari. Dicit,ua illud inter caelum, di terram sublatum exstitiis, quia disciplinae illae nefariae neque terram tangunt; neque enim quidquam hominum mediocrium approbati ne dignum sonant neque rursus aliquid altu, atque caeleste pronuntiant. Adiungit deinde: Dixi ergo ad angelium pio serunt istae EphaλDixitq. ad me: Vt exstruant ei domum in terra Senaar,ubi praeparabitur ei,& collocabitur ibi super basi sua. Per terram Senaar, ubi Babel, id est,confusio aedificata suit, intelli ait Remp. sceleratam,& impiam, Diuinae Iesis Metitati contrariam,omnia l. perturbandi, atque peruerte di studium. Ibi sedem impietatis fore dicit, quia in coetu Iudaicae perfidiae, quae Babulon quaedam existimanda est, Ierosolymε caelesti c5traria, sic ea disciplina furoris insedit, ut ex illa, quali ex adyto, responsa petantur. Et, cumi sincitum sit, ne pythones,qui strident incanta, tionibus Bis,eqnsulantur, sed omnia vitae consilia ad Diuinae legis normam, & testimonium reserantur; Iu i, pro legis sanctitate, Iegis Iabem,& corruptelam consulunt;& magiae disciplinam quam Catalam appellant, in Diuina sede reponunx. Quid autem hoe indignius dici, aut existim ri potest Gentem, an Aorum limminum sti spe procreatam, ad spem salutis sempiternae Dauinis oraculis excitatam, ad sanctis. a simam ψbolem propagandam Diuino conmlio rcle tuatam, ita de flatu concidisse, ut, proles is Divinae studio, scelus, & impietatem,pro Druin mentis testimonio diram magiae disciplinam, pro sapjentiae doctrina fit rorem, pro Diuinorum ti Ominuni sententijs sceleratas opiniolus sequi statiterit λ me igitur ta diro surplico,quo Iudaei perfidiae pinnas luunt, fatis appa et,quantum sit Christi crucifixi numen, at- e potentia Praesidio namque illius orbati, hoo libusq. praedae, & direptioni relicti, furijs agitant uriterroribus exanimantur; a mente,& c5silio deducuntur; ita,ut nullus tam immanis furor cogitatione fingi possit,quo non stimulentur, vique eo, dum in sempiternamnii seriam irruant. Si Iudaei sit gna petunt, legant sanctoruhominum monumenta, quae Christi aduentum quae illius mansuetudinem, quae paupertatem,& humilitatem, quae signa mirabilia, quae mortem,& cruciatum, quae victoriam de morte par o tam , quae clarissimum triumphum, quae impe ' rium sempiternum prςdixerant,quo modo mysterium nostrae salutis ruit a Deo promissum,figuris adumbratum, a Prophetis enuntiatum rre colant animis, quo tempore Christus ortus fuerit ; quid in vita gesserit; quam admirandis operi s insitum numen expresserit; quam Iibenti animo vitam pro omnium salute profuderit; quanta virtutis invictae documenta in cruce dederit; cernant animo gentium conuero sonum; Diuinae claritatis splendorem in omnes terras distia su n; Iudaeorum, qui Christit modio persecuti sunt, euersionem, & interitum memoria repetant; quam veris euentis hominum Diuinorum effata comprobata sint; & tu demum, tam admirandis rebus,& tanta Diuinorum testimoniorum consensione conuicti, Deo gloriam tribuent; nec ulla praeterea signa flagitabunt. Videant quo modo facinoris illius immanissimi,cuius nomine gloriantur, nullum
s a Deo praemium consecuti sint; immo post illudi em,qtio Christum occiderunt, bellis, & vastiatate com sumpti, exsilio damnati, dedecore, Mignominia deformati, scelerum poenis agitati, nullo in loco consistant. Reputent secum, quo furore stimulentur; quibus nugis oblectentur; quibus fabulis aures praebeant; quos sibi magiastros adsciscant; quibus tenebris immersi sint. Mitent animis,quot argumentis ducti sit spuari 1κγlisint, se Deo inuisos es e..Nec enim corum o preces audit nec illis subsidio occuc it; nee illorum labores aliqua spiritus Diuini suavitate compensat;immo eos ita districto gladio seu ritatis
260쪽
ritatis insequitur, ut resipiri r non sinat. Illos autem, in huius libri fine,ne tutius, eum tanto vitae supplicio,eorum contudi eia eum Dei clementia certet,exhortari, mir me alienum puto. antum vestram salutem rinstitui clipia-nvis,o viri sanctistimoriam Min rem sanguine propagati, nouit ille summus Do miis,qui intimos animorum recessus explora. e cui nihil est nec in densis quidem tenebris ccultum. Quod minime mirandum est. Omr i namque ita, quibus affuimus, a vestro geni 'e prosecta ad nos usque peruenerunt. Princii s vestri generis atque nominis, illi summi viri. Maha, ει Isaac,& Iacob,qlios Deus secum ami itis scedere inuiolabili coniunxit, exstiteritnt. Iin
res vestri,Moses,& Aaron, se,uirtutis ex cillentis altitudine, in familiaritatem summi Dii penitus immerserunt. Vestrae lallitis interprites Prophetae sanctissimi fuerunt;vobis Diuinae ἰ sciplinae monumenta,S: Oracula, quibus nota salus cotinetur, credita, atque commissa sunt; vestrum genus Dei filius secum scedere seni pi- temo colligauit; e vestro corpore seni'issimi viri, qui nos huius tantae lucis participes eis cerant, prodiere. vestra tandem stirpe propagabuntur , qui temporibus vltimis salictorii in patrum Diuinas virtutes imitentur.Filius Dei. non humanum corpus assumpsit, ut nos a coniunctione vestra diuelleret; sed ut nos vobis,&vos nobis artistimo vinculo deuinciret. Qua- vestram vicem doleamus, & pro vestra salute vota faciamus. Quamqitam,quid attinet, ad Deum preces iundere, quia duos
manus intendit δε prope suppliciter tanta est
illius clementiae magnitudo ) vos rogat, ut sanari velitis Quid igitur benignitatem Diuinam, vos ad se,ut inquit aeud Isaiam, tota die allicit, & inuitat, negligitis λ Cur salutem vestram proditis Cur in pestem ante oculos positam ruitis Cur nos hospites, Si peregrini in tantorum bonorum posse sisionem missi sumus, & vos hereditatis amplissimae patrim nio deiecti fuistis λ Nos, oleiari surculi, in iam ctorum stirpem insiti, ex olea geniales succos elicimus; ερ vos ab ipsiaoIea,qua nitimur,excia
si , ad incendium reseruabina ni Vos igitur
oro,& obtestor,per generis vestri sanctitatem. perlegis Diuinae puritatem , per infinitam illa Dei clementiam, qua vobis olim singulari, atque patria benignitate consuluit, ne diutius
vestra pertinacia cum illius seueritate cert men ineat. Satis vos erudit, tum vobis ta multas plagas imponit. Parentum fidem,& pietatε imitamini; odium,& inuidiam a vobis repellite ; spiritus Diuini iussis Atemperate; exempla patrum,qui in scelere perstiterunt, detestamini;Christi crucifixi,cuius vim tam multis si- .gnispersi cere potuistis, numen extimescite. Nunc, dum tempus est,dum aditus ad cleme
tiam patet,dum potestis illius benignitatis in finitae frictu potiri, resipiscite;& ad illum, qui
vos ad se vocat, inflammato studio properate. Quod si voces illius audire nolueritis, cum ite rum venerit, ut iudicium de hominum factis , atque fide constituat, cum illum gloria Diuina
circumfluentem,vitaeq. rationem a singulis homillibus seuerissime repetentem,ssammaq.vindice hostes suos populantem ,&eos, a quibus in crucem actus fuit,rectissimo iudicio peruertentem, adspexeritis, ad cuius opem confugi tis In quas vos latebras coni,cietis λ Is enim, qui nunc vobis usuram vita concedit,ut in vi
redire possitis; qui vos, quamuis illius benignitati repugnetis, vocare non desistit; in vos
eo seuerius vindicabit, quo nunc clementius exspectat. Duo tantum a vobis impetrare cupio. Vnum est,ut pestilentem disciplinam, quae non aliunde, quam a plaga tartarea ad perniaciem hominum profluxit,exhorreatis; solamq. Dei legem, & Prophetarum testimonia consuatiS: alterum, ut nihil a parentibus praeiud Meati in precibus,& votis afferatis, ued, simplici animo,ab illo summae benignitatis.& clemetiae fonte contendatis, ut, quid ad salute ni v i stram necessarium sit, vobis clemeser aperiat .
in od si feceritia, non dubito, quin is animos vestros splendore sancti spiritus illuminet; ut ,
tum demum, quantum numen, atque pote