장음표시 사용
201쪽
generis pronunclare licebit. Quin nullus horum alia ratione, quam per ius in omnia, seruari nequit. Frustra est ratio ab ILLO lubiuncta: quiequid enim
unaquaeque res ex legibus naturae suac agit, id flummo iura agit, nimirum quia agit. prout ex natura determinata es , nec aliud potest. Atqui negamus hominem , quando ex legibus naturae suae agit, ius in omnia assectare, aut ad idem exercendum a natura determinatum esse. Fallit igitur conclusio Spinosae: Inter homines, quamdiu Ad imperio solius rationis vivere considerantur, tam illi, qui rationem nondum nouit, seu qui Dirautis habitum nondum habet , ex solis legibus adpetitur summo iure vivit, quam ille, qui ex legibus rationis flua. vitam fani dirigit. Hoc est, fictili sapiens tur summum habet ad omnia, quae ratio dictat , sue ex legibus rationis et iurndi: Ae etiam ignarus G animi impotens Fummum ius habet ad omnia, quae appetitus siuadet, siue ex legibus appetitus visendi. Atqui status naturalis & imperium natiirae in homine rationem utique includit, nec aliis legibus sapiens, aliis lis helior uiuere tenetur. Qui porro solo appetitu reguntur, in eos ius & leκ
non cadit. Sed in homine, qua appetitus a ratione abit, non eκ iure aut Iegibus vivitur, sed aberrationes legum committuntur. Non minore falsit te laborant conjectaria, quae ex praemissis deducuntur: Ius naturale vivusiniusque hominis non sana ratione, sed cupiditate IN potentia determinatur. Non enim omnes naturaliter determinati sunt ad operanuum secundum regulus G leges rationis; sed contra omnes ignari omnium rerum nasuntur, edi antequam Peram vivendi rari nem nostere possunt. virtutis habitum adquirere, magna aetatis pars, et bene eum eati fuerint, transit, is nihilominus interim vivere ιenentur, seque quantum in se es conservare, nempe ex his appetitur impulsu, quandoquidem natura iis nihil aliud dedit, sactualem potentiam ex Iana ratione uiuendi denegatiis; propterea non magis ex legibus sanae mentis visere tenetur, quam solis ex legibus naturae leoninae. Enimuero in quis iuxta rationem vivere teneatur, non necessum est, Vt naturaliter determinatur
sit ad operandum iuxta leges rationis, id cst, ut aliter agere non possit; sed sunficit tantum habere naturalis potentiae, ex qua possit ab iniuriis & molestiis inferendis abstinere , quo nihil est lacilius. Sicuti & modus seipsum conse
uandi non adeo est operosus, ut iure in omnia opus sit. Ab eo autem, qui per aetatem omnium rerum est ignarus, non sane exigi potest accuratior actionum directio, quam pro captu rationis parce adhuc sese exserentis. Quo minus tamen, quae ab eodem aguntur, nimis molesta aliis ecte queant, natura
prouidit, dum & exiguas ipsis vires attribuit, & aliis istorum directionem commendauit. Falla denique est & illhaec illatio : quicquid itaque unusquisique, qui
seu solo naturae imperio consederatur, Abi Petile vel ductu sanae rationis , vel ex os citium imperio iuuicat, id flummo naturae iure adpetere, G quacunque ratione fluevi, siue dolo, siue precibus, Aue quocunque demum modo facilius poIerit, Us capere licet, consequenter pro bse habere eum, qui impedire vult, quo minus animum expleaι suum. Item: Ex quibus sequisur. ius V institutum nasurae, Aub qua
omnes IV. 1 Vnde fit, in Huitate summum it, tis, siue qua est esuis. Cui eonsequens est, sta.
perantem, intuitu externorum, este in statu na- tum naturalem mere talem non parum a tempe
turali: at inmitti iuuitatis considerari, vel ut ea. rato diaerre. Ira illo quis sarite malus a ne-put, siue qua in imperans, vol ut partem ciuita. quam, in hoe quilibet bouus esse, praesumitur, etiam
202쪽
omnes nascuntur, s maxima ex parte vivunt, nuit ni ι quod nemo eupit, π nemo potes prohibere, non contentiones. mn 'ii , non iram, nou dolor, nec absolute aliquid. quod
appetitus suadet, auersari. Haec assertio de hominibus salsii Tima est. Sed si ea ad omne genus animantum extendatur, hoc sensu : nullum esse agendi modum aut viam se conseruandi, quae non alicui animanti ex instinctu suae naturae usurpetur; tunc ea ad rem nillil secit, cum id duntaxat quaeratur, num in homines ius in omnia aduersus homines exercendum cadat. Et sane posteriorem sensum Spinosae ob oculos suisse sequentia verba arguunt: Nee mirum;
nam natura non legibus humanae ratio uis, quae mu nisi hominum Perum utile N eo seruistionem intendunt, includitur, sed in his aliis, quae totius naturae, cuius homo particula est, aeternum ordinem respiciunt. Et tamen mox fatetur, hominibus
esse utilius secundum leges & certa nostrae rationis dictamina vivere, quae verum hominis utile intendunt. Ait quid opus erat ius fingere, cuius usus homini, si saluus esse vellet, necessario deserendus erat; cum Caeteris animalibus, qui aliquod instar iuris in omnia exerect , hautquidquam necessum sit ad sui salutem eo se abdicare ; quod itidem homini necesium non foret, si tale ius
eidem naturaliter competeret. . IV. FATEMUR tamen, uniuersum genus humanum nunquam
simul & semel in mero statu naturali cxstitisso; neque etiam exsistere potuisse, ideo quod diuinarum aueloritate literarum persuas, cx uno pari coniugum quicquid est mortalium originem ducere credamus. Nam Adamo utique Eua sua maritali impcrio fuit subiecta. Genes III, 16. Et qui inde nascebantur, sub potestate patria, & imperio familiari statim constituebantur. Tunc autem in eiusmodi statu uniuersum genus mortalium esse potuisset, si, quod paganis quibusdam credebatur , ab initio ranarum instar e terra prouenissent, aut . sicuti Cadinaei fratres, semine sparso germinassent. Qua fabula fallor an repraesentari post it naturalis status, & bellum omnium in Omnes, prout Ho,hesio illud deformatur, Vbi
- ---- Furit omnis turba , μηδε Marte cadunt subiti per mutua vulnera fratrex.
O v I D. Metam. 3. LV. 722. I23.3 Igitur naturalis status actu ipso nunquam extitit nisi temperatus, & Velut partialis, dum nempe cum quibusdam lac minibus singuli in Hatum ciuilem, aut illi analogiam, i coaluerunt; aduersus reliquos naturalem adhuc libertatem retinuerunt. Etsi quo plures , quoque minores in coctus genus humanum fuit diuisum, eo propius ad istum statum mere naturalem accessit. Sic & olim cum genus humanum in familias se reges & nunc postquam idem in ciuitates concessit, illi mutuo in naturali statu vivunt, quorum neuter alteri paret, quique communem dominum inter homines non habent '. Sic priscis temporibus, qui familia paterna excedebant
etiam externorum inmitu. V. AUCTOR L. in eluitate vel tolli penitus, ves temperari potIIJ. e. 6. s. ante in ed. Quod inde picitieuit, sunt. H. quia bonis moribus, legibus, institutis S di- a J V Eldinent. Prud. eiiiii. pari. I. Sect. I. seiplina eruditales status naturalis, mere talis, s a. de , M. Act. 3. I. 4. H.
203쪽
tuebant, in libertate & statu naturali mutuo vivere incipiebant '. Adeoque non quidem primi mortalium, sed horum posteri in naturali statu exsistere actu coeperunt. Atque ill hoc modo temperatus hicce status, inter eos maxime, qui in ciuitates coluerunt, illis quidem incommodis caret, quae mero statui naturali adhaerent; & insuper amplislimi inter mortales fastigii initar habetur, totius ciuitatis viribus subnixum; in hisce terris neminem superiorem agnoscere. Sic ut ciuitates earumque rectores statum suum eximie libertatis naturalis nomine insignire queant, quippe qui illis viribus sunt succincti, ut eam secure exercere queant. Cum illis, qui in statu mere naturali singuli degunt, parum laetabile, aut utile iit, neminem habere superiorem ; quippe queis per propriarum virium tenuitatem salus sua perpetuo in ancipiti haeret. Frustra autem sunt, qui istam libertatem naturalem aut non existere, aut naturalem non recte dici contendunt, eo argumento; quod cum natura adpetat societatem ordinatam , ordo autem sitne imperio non intelligatur, cum nulla societas sine imperio sit, imperium potius res vere naturalis iit dicenda. Cui probando adducitur locus C IcERONI s L. III. de LL. Nihil iam aptum es ad ius
conditionemque naIurae, quam impcrium : Ane quo nec domus vlla, nec ciuitas , nec gens, nec hominum uniuersum Mnas sare, nec rerum natura omnis, nec Use mundus potest. Nam V his Deo paret, N huic obediunt maria terraeque, IT hominum vita
iusis Iupremae legis obtemperat. Inde Hobbesius accusatur ; quod statum merenaturalem nominauerit, & finxerit, qualis non esset homine dignus, aut naturalis humanus; sed helluis aptior, quarum natura rationem & orationem ignorat. Nam ut omnibus omnia liceat agere, appetere, possidere, nulla est ratio, nulla natura recte atque integre iudicans, quae dictet. Deprauatae naturae impetus eiusmodi esse posse, non dictata rectae rationis, quae eo ipso
ruod societatem adpetit, ordinem societatis adpetit: qui licentiam eiuscenio-i motibus incompositis omnem praecludit. Ordo enim esse qui potest, nisi ad primum aliquod tendat λ Id Irimum est & summum, & omnia moderari pium, id est, imperium, siue lumma in societate potestas: sine cuius respeetu societas nulla adpetitur ab eo animante, quod rationis & orationis infir mento utitur. Huc usque progredi naturam, ut imperium in omni societate naturale esse, libertatem autem, quae imperium omne ad emaretur , cum natura pugnare demonstret. Vid. Bo EcLE Rus ad Grotii proleg. Enim vero quid de his sit sentiendum; ex superioribus facile constare notuit. Mere naturalis status dicitur conditio hominis, prout abstrahit ab illis, quae instituto humano ipsi superuenerunt; non quod natura hominem, ut in isto statu degeret, destinauerit '. Sic omnium rerum ignorantia homini naturalis, seu congcssita dici potest; non quod naturae repugnet, hominem multarum rerum cognitionem adquirere. Deinde nulla libertas naturalis homini a nobis attribuitur, quae sit exemta ab obligatione legis naturalis, imperiique diuini. Libertas autem, quae omne imperium humanum adspernatur, non magis cum
natura 3 Uid. de his PLATO Lib. de Legib. III. Stephan. & AR ITOTELEs Politicor. L. Lpaulo post initium p. 63 . 6SI. TOm. IL Edit. e. u. p. 297. D. Ed. Paris.
204쪽
natura pugnat, quam eadem progressiim in infinitum admittit. Naturale est equidem imperium, id est naturae intentio fuit, ut homines imperia inter se constituerent. Sed non minus naturale est, ut qui id sumnium in alios homines gerit, ipse ab imperio humano sit immunis, adeoque hoc intuitu libe tatu naturali gaudeat. Ni sumino superius in eodem ordine admittere velimus. Sicuti & in uniuersum naturale est, ut qui non habet dominum, ex dictamine propriae rationis se ac suas actiones gubernet. . U. MAIOR Is momenti disquisitio est, an status naturalis, in ordine ad alios homines, habeat indolem belli, an pacis; seu quod eodem redit, an qui in statu naturali vivunt, id est, qui neque communem habent dominum , neque unus alteri paret, aut imperat, inuicem pro hostibus, an vero pro paratis & amicis sint habendi 8 Quo loco potissimum meretur expendi se tentia Hobbelli, qui uti statum mere naturalem vocat hellum non simpleκ, sed
omnium in omnes; ita qui in eandem ciuitatem coluere hostilem statum inuicem exuere tradit, reliquos hostium Iozo manere. Sic de Cive c. p. g. 3. Hostis est quisque cuique, cui neque paret, neque imperat. Addi debuerat, & quicum communem dominum non habet. Item c. I 3. f. 7. Status civitatum in-ιer se naturalis, id est , hostili est. Neque si pugnare cessent, idcirco Pax dicendas, sed respiratis ; tu qua hostir alter alterius m Ium Pultumque obseruan/, se uritatemham non ex pactis , sed ex viribus V consiliis aduersarii. addendum, & ex.
propriis viribus, aestimat. Plane uti piscium statum deserit,it Op ΑΜ vs Halietit. L. II. Lvers. . & seqq. J llάντες γάρ ἀνάρπιοι αλήλοισι δυσμενέες
ρον ἀντιοωνται, πρειοτέρους δ' ελοωσι. Hi autem omnes exitiosi inuicem exi sunt. inde nunquam videas dormientes pisces : sed i s semper oculi ta mens vigilant in. Iomnes, quia metuunt quidem semper validiorem obuia=n venientem, imbecilliores vero persequimium Add. POLYBrVS L. XV. C. uo. HOlla Es Ius in Leviathan.
c. I . adiungit: Bellum non est illud duntaxat tempus, quo pugnis & praeliis confligitur, sed quo voluntas pugnandi satis declaratur. Nam sicut prauam tempestatem vocamus non solum, quando procellae ruunt, sed & quando aer ad illaes producendas est dispositus ; ita bellum quoque non tantum praeliis, sed& aperta hominum ad pugnandum procliuitate aestimamus. Neque vero primus ista Hobbessius tradidit; verum eadem iamdudum habentur apud P L A T ONEM Libr. I. de LL. prino. pag. '69. 77o. Edit. chel. Eicini & Gas. 626. Tom. II. Ed. H. Steph. 3 ubi dum Clinias Cretensis rationem reddit, quare Cretensium legislator multa initituta rem militarem spectantia introduxerit, ita
205쪽
vitillos condemnasse, quod minime intelligunt, belltim civitatibus omnibus eum Omnibus iugeae perpetuum es. 9uiam cuim rique pacem uominant, id esse nomen flummodo exisse mandunt : re vero UD omni us estiiratibus ad uer Dr omnes non iudicium bellam natura
esse. Vhi & hoc obiter obseruandum, minus accurate a non nemine quaestionem hanc ita explicari, quod per statum naturalem intelligatur illa conditio qua concipimur seorsiun vidi uri, aut extra societatem constituti esse, cumque
esse statu in belli, id est, propositi, illud quod alter habet occupandi, illumque inde arcendi. Ita ut sensus sit; si homines viverent extra societatem versarentur in perpetua discordia; Vel si homines vitam socialem non viverent, in statu perpetuae discordiae victuri essent '. Nam status naturalis & vita socialis sibi proprie non opponuntur; cum etiam illi, qui in statu naturali vivunt, socialem inuicem vitam agere pollini, debeantque, & saepenumero soleant. Enimuero cum super hac quaestione sura lentur omnes sere considerationes, quas ciuirutatum rectores cirra Vicinas ciuitates agitare debent ac solent, operae pretium puto fuerit, quae in utramque partem adferri possunt argumenta pressius expendere. . VI. Q vo D IGIT vR status naturalis sit status belli Hossvs I v s de Citie c. i. & Leviath. c. I 3. ita demonstrare conatur. Nimirum ut homo naturaliter hominem metuat, & adeo cum ipso in statu belli versetur, causam esse, quod hominibus & facultas & voluntas sit inuicem nocendi. Facultatem nocendi inde ostendit, quod homines adultae aetatis sint viribus imuicem aequales. Nam licet saepissime unus alterum robore corporis antecedat; tamen fieri posse, ut etiam imbecillior eκ insidiis, aut conspiratione cum aliis
inita, vel robustissimum opprimat; cuius vitalia aeque ad mortem recipiemdam idonea quam debilis limi cuiusque. SEN E c A de dra L. I. C. 3. Nemo tam humilis es; qui poenam vel μmmi hominit sperare non pusit, ad nocendum potentes sumus '. Neque Vero naturalem solertiam, qua Vnus alterum solet exccdere,
id praestare posse, ut abs tali periculo tutus sit, cui nullum nisi in se solo praesidium. Cum porro maκimum malorum, quod homines inuicem inserre possunt, sit mors; eam autem lain robustus debiliori, quam hic illi queat inferre; Consequens esse, ut qui maximum inserre inuicem possunt, sint viribus in essectu aequales. Voluntatem autem nocendi nonnullis inesse ex necessitate, aliis per libidinem. Dum enim aliqui sibi omnia volunt licere, &prae caeteris honorem arrogant, aliosque petulanter lacessunt; non posse non
reliquis, modesto licet sint ingenio, ac libenter eadem aliis, quae sibi, velint permittere, necessitatem nasci sese contra istorum serociam defendendi. Datur quippe non mus, qui
Iura negat Abi nata, nihil non arrogat armis,
f. V. Clarius. non socialitas, aut societas aequatoria, sed rectoria statui naturali Opponitur. V. quae dicemus ad j. i. H.
206쪽
Nee pacem a bello, ciuem disicernit ob hoste. Ipse Abi lex es. qua fert cunque voluntas,
Praecipitat viros: laus es coutendere cuncta.
Et vers. 89. 8c seqq. 3 cui Nulla quiet placet; tu nullo fiunt otia fructu;
Sed populum turbamve pelit, rerumque tumulitis, Seditio, clamorque iuuat.
Frequentissime quoque voluntatem nocendi oriri ex contentione ingeniorum, dum nemo non altero perspicaciorcin sese credit; & contra alterius arroga tiam molestissime sert. Vnde fieri, ut non modo contra contendere, sed &simpliciter non consentire sit odiosum. Nam cum duo contradictoria simul vera esse non possint, qui non consentit alteri, tacite ipsum crroris arguit; qui in valde multis dissentit, pro stupido ipsum i labet, quippe qui tam manifestam veritatem, uti quilibet de sua sententia credit, perlpicere nequeat. CICYRO Ollic. I. D. 27.J Falli, errore, Lbi, decipi tam deaecet. quum delirare, I mente captum esse. Huc pertinet illuci HORAT ii Ep. r. vers. 83. J Vel quia nil rectum, nisi quod placuit sibi, ducum; et quia turpe putant parere minoribus, ta quae Imberbes diuisere, senes perdenda fateri. Et IuvENALIs Sat. XV. svers. 3μ&seqq.J
Odit uterque loeur, quum solos credat habendor Ede deos . quos ipse colit. Inde cum omnis animi voluptas in hoc sita sit, ut quis aliis sese pracserre queat, non posse non quandoque signa contemtus aduersus alios erumpere: quo nihil animos mortalium magis irritare solet. CicERO OTI c. 8. 9uicquid eiusmodi est. in quo non Possint plures excelsere in eo plerumque sit tanta contentio, ut aismissimum MDuila inseruare societatem. Neque solum in Graecorum leuisare i aperuerstar, ut maledicZiι ins ctentur eos. a quibus de veritate disieutiunt. I D E M de Fin. L. II. Add. Cit 1 v n o es dela Sagesse L. I. c. o. n. 6. . 8. Denique & inde creberrimam prouenire causam, quare nocere inuicem velint homines, dum plures ad unam & eandem rem animum simul adiiciunt, qua neque frui communiter, neque candem diuidere pollini aut velint. Quae sane sortiori cedere debet; quis autem fortior, pugna diiudicanduin est. Socrates apud XENOpuo NTEM Memorab. L. II. N. 6. 3. 21. Edit. Orion. P. 37. Ed. Steph.J Homines partim quidem ad amicitiam naturaliter prope UDut;
altcr etcnim ahcro eget, ac iuuieem miserentur, o utilitatibus inuisem assectigratiar mulus uiri. Partim vero ad inimicitiam: cum enim eadem bona atque iucunda putant, de his con-rendunt , s dissentientes eontrariantur. Hostile namque contentio G ira est. Dim
citia atque cupiditas plus habendi atque inuidia odium parit. SENE ca de Ira L. lli. C. 3 . quod vinculum amoris esse debebat, i uitionis atque odii causa est, idem X et Pella.
207쪽
ic vege. Isa quae adpetitis, quia exigua fiunt, nec possunt ad alterum, nisi aheri erepta transferri; eadem assectantibus pugnam es iurgia excitant. Add. CuΛRRON dela Sagesie L. I. c. 39.ia. 8. Ob has igitur causas non posse non homines inutuo metu ac suspicione perpetuo agitari. At cum non affectus solum naturalis, sed & ratio cuique salutem suam quam inaxime commendet, Omniaque adhi-
here media illi fini indulgeat, quorum aptitudinem, cum superior ibi non sit, quillhet ex sao iudicio aestimat; non posse non oriri cupidinem praeueniendi potius alios, quam ipsorum sese inuasionibus praebendi. Ex quo ipso demum resultare statum infiniti cuiusdam belli omnium in omnes. Cuius consectari uin sit, ut quilibet cuilibet possit clam aut aperte inferre, quaecunque sibi expedire iudicaucrit. In quo etsi ratio ipsum quandoquc sugiat, alteri taliaeti non fieri iniuriam; quippe cum iustitia & iniustitia tantum locum habeat inter eos, qui in ciuitates coaluerunt. Etsi inepta sui consertiandi media usurpando contra rationem peccare quis queat. f. VII. Is TR AEc quidem utcunque tolerabilia videri possent, siduntaxat per modum hypotheseos assumerentur. In quo sensu cadem ab ipso H O R E si s i o accipi, ex c. 8. f. I. de Ciue Videtur colligi, ubi ita dicit: Ut redeamus iterum in satum naturalem, consideremusque homines , tanquam si essent iamiam Abito e terra fungorum 1nore exorti s adulti, fine omni unius ad alterum obligatis.
ne. Alio tamen loco, I n E M de Citae c. 13. 3. 7. & passim, non per modum hypotheseos, sed serio statu in ciuitatum vocat naturalem. id est, hostilem. Quae ita concilianda videntur. ut istud quidem hypothesis sit; omnes homines simul& semel in statu naturali inuicem extitisse; sicuti suturum erat, si magna hominum multitudo subito e terra fuisset prognata; revera tamen status ille naturalis cxsiliat inter quosdam homines, qui nempe inuicem subiecti non sunt, nec communem habent dominum, ut iam omnes sunt ciuitates. Sicuti etiam Ips E expresse in Leuiath. c. I 3. dicit: Eatauum tempus nunquam fuerit, in quo unusquisque uniuscuiusque hostis crat: Reget tameu G per ae fluminam habentes p restatem omni tempore hostes inter se sint. Enimuero pro contraria sententia in primis faciunt origines generis humani, prout illas fallere nescia sacrarum literarum auctoritas nos edocet; quae sane naturalem hominum statum paci. sicum potius, quam bellicum, hominesque inuicem potius amicos quam lamstes arguunt. Scilicet primo homini ex terra diuinitus producto adiungitur socia, cuius materia ex illo ipso desumta, ut eandem tenero statim amore complecteretur, tanquam ex carne & ossibus suis desumtam; quam insuper
sanctissimo ipsi Ledere adiunxit Deus. Ex his duobus quidquid est mortalium
g) Cuius praecinitionis contrarium satis elucet ex ipsa traditione paganorum. Vid. GROTIus de
208쪽
cum descenderit, non vulgari duntaxat amicitia, quae eκ similitudine naturae resultare potest; & de qua loquitur L. s. D. de Ius. U Iure. Genus humanum s ciatum intelligitur, sed & tali ; quam communis stirps , & sanguis, cum blando fere assectu inter propiores iunciam, conciliat; etsi eius sensus inter remotiores a communi stirpe fere exoleverit, quam si quis exuerit, ac hostilem in alios aniamum sumserit, a primaeuo & naturali statu desciuisse est censendus. Aduersus quae frustra excipitur, ex hoc ipso sequi, statum hominum naturalem csse statum belli. Nam si societates ideo suerunt coaevae generi humano, ut homines pacate viverent, e contrario sequi, citra societatein homines pacate non victuros suisse, & societates hominibus connasci oportuisse, ne illi impaeate ' viverent. Ad quae rc ponimus, inquiri huic a nobis de statu naturali, non qualis abstrahendo concipi possit, sed qualis reuera existat. Iam autem cum primi homines in tali statu uκstiterint, qui nil plane hostile, sed meram amicitiam spirabat, ex quali statu caeteri quoque homines prouenerunt '; manifestum est,homines, si primae suae originis meminisse velint, amicos potius, quam hostes inuicem censendos. Neque vero ab initio ideo societates in genus humanum introductae, ne status naturalis exsisteret; sed quia genus humanum aliter propagari & seruari nequibat. Status autem naturalis inde emersit, quod multililicati homines una societate non amplius continerentur. Inde etiam nulloensu dicitur, homines sine sociali statu in primis rerum initiis inimice Cum aliis victuros suisse, nisi praesupponere velis ', ab initio multitudinem hominum abs se inuicem non procreatorum sit nul extitisse. Facit huc illud Aki
πος ἀνθρωττω. Ouoniam quod cs Iecundum naturam , iucundum es, o quae cognara sunt, secundum naturam inuicem fiunt, omnia cognata V similia iucunda sunt plerumque, ut homo homini '. CI C E R o de Fin. L. III. fC. I9.J Communis hominum inter homines naturalis es commendatio, ut oporteat hominem ab homine ob id ipsum quod homo fit, non alienum videri. Nec insuper habendum illud Ervs DEM ae Nat. Deorum L. I. c. 27.J Non vides, quam ιlauda conciliatrix , T quasi Ai Ai una
natura' su putas, vitam esse terra marique belluam, quae non Ilii generis bellua maxime delecteturi quid igitur mirum, s hoc eodem modo homini natura profrusit, vi nihil pulcrius quam hominem putaret 8 Q V INTILIANvs Declam. V. Publiea omnium mortalium, quippe sub uno parente naturae, cognatio es ε. Add. Marcus
ANTONI N v s L. IX. f. 9. ubi argumentum de similitudine naturae, ad comciliationem mutuam sariente, prolixius ita lucit. Et Rich. CVMBE AN D. de Leg. nai. c. 2. 3. i8. Nam illud de peculiari amore aut odio accipiendum ',
de Veritate Religion. Christianae L. I. . i6. δinterpretes ad Acta Apostolorum XVII. M. Q Et V. de Finit . 23. Nasura hηminis sic ge
s) Qui etiaua cognationis inter homines meret nil pallam. V. L. 3. da resus Dis. g. - , I. M. υbi Gala emis de ad L. a. 4s. I. H. G Pp COPI v s d. l.
209쪽
quod ait Belisarius apud P Roco P IvM Hist. Vandal. L. II. cap. is. pag. 1 si Ed. Atig. Vindel. ' Natura homines hominibus neque addicti neque injesi sint. Fa
VIII. SED Neto deest, quod Hobbesii rationibus reponatur '. Non possunt sibi inuicem immediate nocere, quos locorum intercapedo disiungit. Nam qui absens mihi nocet, id saeit per aliquem praesentem. Neque res meae nisi per praesentem perdi queunt. Ergo cum longe inter se dissiti, quamdiu non propius inter se iunguntur, nocere inuicem nequeant, non adparet, quare non inter amicos potius quam hostes tales sint censendi. Nam si quis tales malit neutros dicere, scire debet, amicitiam etiam vortantate & facultate non nocendi posse censeri '. Deinde illa ipsa virium aequalitas , quam Hobhesius adstruit, voluntatem noeendi ' potius refraenare, quam iuuitare est idonea. Quin nemo sanus cum aequali in pugnam desccndere amat, nisi necessitate urgente, aut ubi occasio rei bene gerendae fidus iam subministrat. Alias enim pugnam citra nccessitatem inire, in qua illatae plagae non minore impetu sint resundendae, & ubi per pugnantium vires exitus non nisi ab incerta pendet alca, stultorum & temere ferocium cst. Sane cni in ubi cum pari in pugnam descenditur, ubi utriusque vita periculo exponitur, neu tri tantuin e Victoria accrescit, quantum ille amittit, qui in pugna oeciditur 3 nec tanti est alium occidisse, quam vitam suam aleae exposuisse. Periculum cnim vitae meae plus mihi detrahit ni, quam mihi accedere cκ
eo potes , quod in pari periculo sit hostis mei vita; nec illius ideo augetur securitas, quoniam inde incerta est mea, sed utriquc hinc aliquid decedit, quod
neutri cedit in emolumentum. Rich. CUMBER LAND de Leg. nai. c. 2.29. Inde Scythae apud CVRTIUM L. VII. c. 8. Firmi ima es inter parer amicitia; vi tentur Pares esse, qui non fecerunt inter sil perieulum virium. Si e
Me unum esse temptu de pace agendi, dum sibi uterque confideret, I fares iambo vid rentur. Et FLORVs L. 1V. c. IO. Expertis inuicem Parthis atque Romanis, quum Crassus atque Pacorus utrinque virium mutuarum documenta fecissent, pari rursum reverentia integrata amicitia. Apud TilvcYDIDEM L. III. ff. u.
Edit. Oxon. J mutuus metus tutissimas reddere dicitur societates; quippe qui
regerit: tales pro neutris habendos, non pro ami-
eis: deinde non quaeri de actu, sed de facultate nocendi. Ad haer respondeo: non nisi, eum alii belligerantur, quem neutrarum partium intelli. gii λ hune tamen illis aequum se praebere Oporistere. Facultatem autem frustra esse, quae in adium deduei nequit. H. αὶ Regerit idem AvCTOR iuriunt tamen aequalitatcm propositum laedendi in nobis foue re. At quaeso quaenam est illa iuriunt aequa
litas i an tiis illiid omnium in omnia ' Non sane: Iuc enim intelligi nequit, quod alius aeque habet praepediendi, ct vhi utrinque nulla si iniuria. ut inter hestias: nuibus idem Auctor degentes in
naturali statu, nescio an conuenienter, compara. uit. Caeteritin Auctor noster non negat, pacein
in statu naturali fatis esse debilem de insidam. V. inna tr. N alibi. H. 3 Melius dixisset. d sed isti noeendi d.Atti meum de talibus loquatur, qui in impotentia noeetidi positi sunt. M Vid. infra C. V. Lib. III. e. s. I. 9.
s) Gi Li i v s L. VII. NOEh Atticar. e. 3. eonistra Tironem disputans. negat, humanae vitae ne otia
210쪽
Is eas vi lare eupit, dum ambigit, an supersir es post, absterretur. Sed & caiisae, quae ab Hobhesio adducuntur, quare homines sese mutuo velint laedere, particulares duntaxat sunt, adeoque hautquidquam sussicientes ad excitandam in genere humano necessitatem belli omnium in omnes, sed duntaxat quorun sana in quosdam. Neque enim semper contingit, ut modestis intermixti habitent feroces ac praui, aut hos lubido subeat illos lacessendi. Et contentio ingeniorum viκ apud alios deprehenditur, quam qui supra vulgus eminent, Magnain mortalium partem iste morbus non adit, aut non nisi leuiter tentat. Denique non ita maligne neces statilius mortalium Creator prospexit, ut circa eandem rem asserendam plures semper concurrere debeant. Et potest quidem communis hominum malitia causam praebere, ut ne quis temere cuiuis ii dat, & velut nudum latus praebeat: praesertim si eis in noti penitius nouerit '; uti est apud P L v TvM Asinar. Lupus est homo homilii , non homo, quem qualis sit nou nouit. Sed ut ista suspicio, ac dissidentia, ni peculiariter nocendi voluntas declaretur, ad occupandum, atque opprimendum alterum valeas =, nemo sanus admiserit. Recte Cic Esto Oisc. I. cap. 7. in sine J iniurias Vocat,
quae a metu proficiscuntur, cum is, qui alteri nocere cogitat, timet. ne, nisi id alteri
jecerit, i e obruo inciatur incommodo. Eo minus autem tolerabilis est Hos esuopinio μ, quod naturalem suum statum duntaκat per subitionem imperii alterius, & coitionem in eandem ciuitatem tolli vult. Nam illas saltein ciuitates in statu belli inuicem versari, quae foederibus & amicitia iunguntur , a sensu omnium populorum abhorret. Nec statim nulla pax est, quae non satis fida est. Sicuti non statim nemo alterius hominis gratia floret, quia assectus &voluntates humanae mutabiles sunt.
f. IX. EsT PORRO & hoc probe obseruandum, helc agi non de
statu naturali animantis, quod solo impetu M inclinationibus animae sensitiuae regatur; sed cuius pars praccipua, & cui in caeteras facultates regimen, sit
ratio; quae etiam in naturali statu communem, eamque firmam & vniso mem habet mensuram, rerum nempe naturam, quae sese saltem circa generalia vivendi praecepta, legemque naturalem suggerendam facilem adrnodum praehet atque expositam. Et istius rationis usum legitimum hautquidquam excludere, sed potius cum aliarum facultatum operatione coniungere debet, qui statum naturalem hominis est rite designaturus. Cum igitur non solam affectuum
negotia, de actiones, et Offeia, vel occupandi, set disserendi, vel etiam uleiscendi, vel cauendi, smilia esse pugnae gladiatoriae. Nam glia HAIωνι composuo αἰ pugnandum pugnam quam propoliam
Abeas. Pam. ns fereris, pa/ι poss. H. Q Hostilem se. Nam alias opposta viIque sunt statiis vaturalis A laetetas refloria, atque ex illo in hane transtur. Neque Mestari potest, per ciuiles coetu mala naturalis statua maxime tolli. Qito adirecti es uitas sociει artim /mxitim primus ab Aristotele diei tiret Cicerone. Eodem reserri potis est eiusdem Ciceronis locus, oratione pro Sextio et
in eiilitatibus in primis conspwitiir ) ct illam
nulla stim ' vis inmin ιγὸν noeesse . . Eni nuero hinc ne iniquam sequitur, in naturali statu pacem aui foetetatem aequatoriam esse haut posse. Status enim naturali rem diuiditur in statum vel