장음표시 사용
211쪽
I Raffectuum libidinem, sed & rationem, non sane unice suis se commodis dimetientem, audire possit homo; a bello, in quod per prauos assectus impellitur, quale est etiam illud quod fingitur omnium in omnes, per rationem duplici potissimum argumento reuocatur, nimirum quod deprehendit, bellum altero non lacessente susceptum esse & indecorum, & inutile ' Sane enim iacile licet homini colligere, se non cxtitisse a seipso, sed ab aliquo superiore productum, quique adeo in ipsum potestatem habeat. Cum autem duplici sese velut principio impelli sentiat, quorum unum praesentibus tantum immineat, alterum etiam sutura & absentia cogitatione complectatur, & illius quidem instinctu in periculosa, ancipitia, ac deformia se videat impelli, per hoc autem in tuta ac deeora duci: liquido potest inde iudicare, Creatorem non velle in prioris, sed ut posterioris ductui, obtemperet. Quo cum manifesta
accedat utilitas pacis, ad quam ratio reuocat, non potest non naturaliter homo ad pacem inclinare. Praesertim cum postea, sit quando neglecta ratione assectibus obtemperarit, eκ euentu deprehendat, se detcriora secutum ; ac lare optet, insecta posse fieri, quae contra rationem facta sunt. Ex quibus omnibus Concludimus, naturalem hominum statum, ctiam extra ciuitates considoratorum, non esse bellum, sed pacem; quae hisce fere legibus constat, ut quis alterum non lacessentem non laedat, suisque quemvis horris frui patiatur, ac si qua conuenerunt, fideliter praestet, ac libenter aliorum commoda promoueat, quantum per arctiores Obligationes licet. Cum enim status natur, lis hominis usum rationis includat, non potest quoque aut debet ab co separari
obligatio, quam ratio subinde ostentat. Et quia quilibet homo in seipso deprehendere potest, bonum sibi esse, si ita se gerat, Ut aliis hominibus hen Dolis potius, quam insensis utatur: propter naturae similitudinem lacile praesumere potest, alios quoque paria sentire. Ac ideo male circa designandum eundem statum praesupponitur, homines saltem plerosque ductum rationis,
quam natura supremam actionum humanarum directricem constititit, negligere : adeoque male status naturalis vocatur, quem neglectus aut abusus
principii maxime naturalis producit. Atque isthaec omnia prolixistime demonstrat Rich. CvMBER LAND de Leg. nai. qui adeundus, si cui nostra nondum lassiciant. f. X. NEVE EsT quod aliquis nobis otesnat, barbariem apud
plerosque priscorum populorum, quos iuuit semper recentes conuectare praedas, &, vivere rapto; quibuSque adeo inter modos rem quaerendi, vitaeque genera fuit λη κῆ, seu praedatoria. Sicuti & An Is TOTELI Politi
L. I. c. s. inter Vitas: pecuariorUm, agricolarum, piscatorum, venatorum ponitur βίος λητρικος, vita lat onum. Et mOX d. l. ἡ πολεμικη φυσε κτητικη πως
IX. . seu potius Limnosiam. Quem h) Idem ius diu post mansit apud Saxones.sensiim consequentia manifeste pomini. vid. not. quos propterea arehipiνΛras vocat Sidonius, Ar l. ad s. I. e. 3. L. I. uereorum Episcopidi, VIII. ep. 6. de apud NArmati
X. i) VIRGILrvs Aeneidos L. IX. v. nos, de quibiis saxo et alii videantur. De Galacia. 6i3. lanis, infesto hodie Hahemnis populo in Asriea.
212쪽
pari eius es. qua uti oportet ad besiuas, ET iu homines, qui od parendum nati, lunι: tanquam natura iustum sit hoe bellum. In eam rein pastin apud antiquos testimonia extant. Vid. HOMER vs Odyssi γ. v. 73. & Odyssi ι. U. 2sa. ad quae verba DIDYMUS: Eκ αδοξον παρῶ τοῖς παλαιως λητευειν, αλ' εὶ δοξον. Non infame erat apud antiquos latrocinari, sedgloriosium. Dio3orus Si c v L vs L. IIL c. 49. Libyes nullum omnino ius, nullam quocunque Pacto Mom erga peregrinos jertiant '. De Germanis CAESAR de B. G. L. VI. c. 23. J Latrocinia nullam habent infamiam, qua μιν a sinet cutiasque ciuitatis sunt : atque ea iuventutis exercendae, ae desidiae minuendae causa fieri praedicant. Ibidem dicit, maximum ciuitatibus laudem apud eosdem fuisse, quam latus as circa se vis iis sinibus fuisti. dines habere. Hoc proprium virtutis exsimant, evulses agris fuit imos cedere, misque quempiam prope se audere consipere. Paria habet ME L A L. III. c. p. de Ger manis : Ius in viribus habent, adeo ut ne latrocinii quidem studeat ; tantum hoDistia
moret, eos, quicquid fluarum ac montium erigitur intra Peucinos ac Fennos. Lia
trotariis pererrare.De Hispanis P L V T A R C H V S in Mario, L p. 4OR. Ed. w chel. 3 ad id usque tempus latrocinari inter pulcerrima iplis fuisse habitum. De antiquis Graecis eadem THUCYDIDEs L. I. c. s. J Quo reseri ni
aliqui L. Hr. D. de collegiis, ubi rata habentur pacta Τ, τῶν ἐπὶ λειαν ἐρχeμέ, ων. Vel οιχομήνων , eorum, qui Praedae causa coeunt. Etsi SALMAsrus de usuris Lib. I. cap. Ia. ibi legendum putet ' - ώς καπηλειαν, aut mcauponationem. Sic & apud POLYBIvM Lib. IlI. cap. et . in foedere
Romanorum cum Carthaginensibus cautum, ne Romani vora promont rium puler m , Masiam, G Tarycium tracdas agerent, n e mercaturam exemeerent , quasi utrumque pari iure tunc aestimatum tuerit. De Phocensibus Ivs TIN vs L. XLIII. c. s. eos etiam latrocinio maris vitam tolerasse, q&od illis temporibus obriae babebatur. Sextus EMPIRICUS Pyrrhon. hypoth. L. III. c. 24. Praedari apud multos barbaros infame non existimature imo vero etiam hic fertur apud Citiees gloriosum fuisse, adeo τι eos, qui tuter praedandum obiissent, dignis esse, quos honore prosiquerentur, iudicarent. Γι Nesor quidem apud Poetam ps quam Telemachum, qui cum eo erant, comiter accepit, illis dicit: Uisne incerta vagantes Praedones quo more Iolem y Atqui si praedari fuisset ab urdum, nequaquam eos tanta eomitate, es benevolentia prosecuturfuisset; quia tales esse Aspicari potuisset. Huc aliquo modo pertinet etiam L. a. D. de ca tu. N possim. Si cum gente aliqu incque umicitiam, neque hosphium, neque foedus amicitiae causa factum hiabemus. Nbses quidem non Ium. cons L. ιι S. D. deverb signif) Ouod autem ex nostro ad eos
'ru 3 Quae male intellexit interpres, dimi vertit Indigno facinore , ut eenset Illustri vanem re multum ut habitantes fine. Videtur sa- B Y NCK E R S HO ECK Obseruat. L. I. e. 36. quine Solon in hoe respexisse ad veterem illum Gram veterem lectionem ἐπὶ Ahau seritat, ct in Zelaniacorum morem, iiis meminitThuodides. H. Leia dia, unde sibi origo sit, tempore helli, soda-ycm SOL NIs exhibet, melius, quam antea Lati- litia eiusmodi ad praedas mari agendas quotidie ne reddit et interpretatur, laudatus Dn. van iniri. re eum quaestum ibi longe uberrimiti esse, BYNCRERS HO Εκ dicto obsum. L. I. e. I 6. J obseruat.
213쪽
suibus praeuas egerant, Romanosque es corum ficios iter fer ipsorum rerras facientes , infestaverant: id quidem consuetudine iam receptum erat. νι in eos, qui nullo effient foedere iuncti. ita saluerent. ISOCRATES Panathenaico, p. 8 I. 482. Edit. Paris is21. 3 de Triballis dicit, eos concordiores inter se esse, quam vilis alios homines : sed non nitimos tantum, in Dicinia sua habitantes perdere. sed eos onines, ad quor penetrare possunt. Add. GROTius L. II. c. is. f. q. Vbi Eu hoc addendum, ad veterem illam gentium inter se hostilitatem non parum contuli sese videri persuasionem antiquis limis seculis receptissimam, quasi cuiuis populo peculiares essent Dii. Add. IvvENA L. Sat. XV. Enimuero ad ista recte regeritur, dictatum sanae rationis apud multas quondam gentes per prauos In res suisse obliteratum. Eκ quo tamen non consequitur: nemini inter easdem gentes paulo humaniori fuisse perspectum, per ista latrocinia ' violari iura naturae ; aut pro statu naturali habendum, in quem homines scroces, neglecta nobilissima sui parte , sese coniecerunt. Nam utique ut quis promiscue rapiat & latrocinetur, ex statu naturali non fluit, sicuti ex statu ciuitatum inter se, naturali utique, adparet. Neque admittendum, quod idem Ho3BEs I vs de Cive c. s. f. I. adserit: Acbus A santibus ληSικῆ, non sis e contra legem naturae. Nam illos quidem, qui ex prauo isto more, 'non lacessiti, nostra nobis eripiebant, nos iterum belli iure poteramus depraedari: nequaquam autem tertium aliquem, qui nulla nos iniuria praeverterat. Neque enim si alii impudenter legem naturae Violant, nobis statim eorum improbitatem imitari licet. Sed &illud serri non potest, quod subiungit, id vitae genus non fuisse sine gloria illit, qui
id fortiter nee crvdeliter eae ebant. Vti quibusdam moris tuis, eae era rapientibus cs vitae parcere, N a bubus oratoribus , omnique ins1 timento agriculturae ab in
re. Ad quod ipsum tamen non lege naturae suerint obstricti; sed eosdem hoc modo gloriae suae consuluisse, & ne nimia crudelitate meticulosi arguerentur. Quasi vero id gloriae quid habeat, parte duntaxat sceleris defungi, postquam integrum patrare minus proficuum erat laturum. f. XI. CAETERvM eo ipso quod asserimus, pacem aduersus omnes homines, ut tales, exercendam, esse statum hominis naturalem; innuimus illam ab ipsa natura institutam & sancitam, citra aliquod factum humanum; adeoque eandem niti sola illa legis naturalis obligatione, qua omnes homines, ut sunt
Intre snaramos verus atque ansiqua simultas, marrati odium se nianqtiam sanat, se via mina. t a ue Omloa o Dura: Summus utrimque lini furor vulgo. quod numina vitanorum. O t iterque ιoctis ἔ quti otis eredat habendos, Eis Deos, quoa apse colit. patefit, paganos quoque ditiersorum 1aeroruineatissa, in mutuas iras exarsisse, ita, ut hoc vitium
generis humani, non unius estcriusve religionis esse videri possit. Aliud Cl. B A prYRACO
videtur, qui rem hie futilaroma Iliuenali reserri putat, quum alias constet. paganos religionis solius caussa nunquam cum aliis eommitti lolitos stilli. Sed hoc forsitan gratis adfirmatur, et vel ex sola Historia Maccabaeorum refellitur, neque ulla idonea ratio fimi potest, quare pagana relisio hae parte reliquis praestantior videri debeat,m comi vini hominum omnium pertinacia. Ce. tertim neque Christiam vel Iudaea, Turcaeue eonistinuis, seniper et ubique, propter cultus diuini
214쪽
sunt ratione praediti, stringuntur . neque ut illa ab initio introducatur , absconuentione hominum oriri. Unde etiam pactis aut foederibus solam isthane pauem uniuersetem muniri inutile videtur. Nam per tale foedus nihil sum additur obligationi legis naturae, seu non conuenitur de praestando quopiam, ad quod non iam antea homines ipsa lege naturali tenebantur : neque per id obligatio redditur arctior. Supponimus enim xetrumque in naturali aequalitate permanere, sic ut nullo amplius vinculo teneatur ad seruandum pactum, quam reuerentia aduersus Deum, & metu mali, quod ex pacto violato in ipsum possit redundare. Nisi quod maiori cum malitia & Meditate videatur coniunctum, id non seruare, de quo quis expreste est testatus. Sic & idem licentiae in iuris naturae violatorem laeso datur. siue pactum aliquod antegressum susrit, siue non. Vnde & abhorret a consuetudine hominum cultiorum tale pactum inire , cuius capita & conditiones nihil aliud contineant, quam quod quis immediate non sit violaturus id , quod iam a natura expresse suerat prasceptum. Et parum id videtur reuerens erga diuinum Numen, quasi ipsius iussum non satis iam necessitatis nobis attulisset, nisi & ipsi in idem ultro consentiremus; aut quasi eκ nostro arbitrio ea obligatio dependeret. Vnde in quolibet pacto ponendum est aliquid , quod alias alter ipso iure naturae a me exigere non poterat, quodue antea eidem ex eodem lure persecte non debebam, sed quod demum post Oeclaratum & acceptarum ab altero meum consensum plene debiturus ero. Sic quemadmodum qui alteri sua ministeria addicit, sautquidquam pro capitibus pacti expresse, & immediate constituit, quod perfide aduersus ipsum non sit acturus , quod furtis ipsum non sit eκ- inlaturus ; ita erubescenda est conuentio, in qua quis ad nihil aliud alteriese obstringit, quam quod non sit aduersus ipsum violaturus pacem uniuersalem, id est, quoa non sit usurus in illum iure in bestias adhiberi solito. Quod si tamen inter quasdam gentes barbarae istae depraedationes in usu fuerunt, reducendae paci uniuersali pacto opus est, in quo ad exercendam inuicem legem naturalem Conspiratur. Id quod etiam hi, quando duo
populi, bello hactenus collisi, arma ponunt; ubi si de peculiaribus quibusdam
praestationibus non conuenitur, non nisi communis illa pax reducitur φ. Dantur tamen eκempla non pauca ciuitatum, eo necessitatis redactarum, ut
pacem istam uniuersalem, & iniuriarum abstinentiam non pactis solum, sed &tributis redimere cogorentur ab illis, queis las Vivere rapto iudicatum. C v-D I A N v s in prim Cons. Stilichon. L. I. U. 2IO. III.J
dissimilitudinem, odiis miscentur, adeoo le apud hos quoque tyrannidis in eonscientias miῖium sin-ιulare est, et proinde haud ineongrue paganitis ab auctore adiunguntur. εὶ De his latrociniis gentium duae exstant dinsertationes Iaeobi THOMASI Obseruat. Haterisium T. VI. et VII. quarum altera inseribitiir, Historia de latroeinio gentis in gentem; alteranioralitas latrociniorum gentis in sentem. Oe- easionem his latrociniis praestitit ἱgnorantia le- sum naturalium et verae relisionis, Plenae manis sue udinis. Si qua vero darentur gentes, quibus perspecta esset horiim bellomnia iniustitia, reliquarum tamen exemplum sequi e actae erant, eum eon seruationis suae studio, tum iure quodamin do Repressaliariis . Certe sie Itidaei rem gerere soliti erant, ut constat exemplo Ieuhiae, de quo videatur Ioannes C L E R l C v s ad librum Iudi eum c. XI. v. 3. P. 167. not. h. in fine.
215쪽
Illi terribiles, quibus otia vendere semperis; erat, G foeda requiem mercede Pacisci. Quod si inter populos, qui hactenus neque beneficus, neque iniuriis, pace aut bello fuere cogniti, foedera incantur, in quibus circa peculiaria quaepiam praestanda non conuenitur, illa amicitiae sanciendae causa iniri seruntur; quae sane arctiorem coniunctionein, quam naturalis illa paX, iudicatur producere. Aut habebunt duntaxat instar solennis alicuius contestationis de obse uando deinceps mutuo ossicio '. Sicuti etiam qui primitus inuicem innotescunt & congrediuntur cognati, prolixioribus verbis beneuolentiam mutuam
3. XII. FATENDUM tamen est, pacem isthanc naturalem esse satis debilem & infidam, quaeque adeo sola salutem hominum citra alia praesidia maligne admodum cultodit. Sic ut adplicari huc possit illud ovi Dii Trias tum L. V. El. a. svers. 7ld
Pax tamen interdum es, pacis fiducia nunquam
Cuiuς rei causa est malitia hominum, & esseaenis augendae propriae potentiae libido, alienisque imminens cupiditas. SiC apud SAL LusTIVM Iugurth.
c. 6.J Micipsam terrebiat natura mortalium auida imperii. I praeceps ad explemdam animi cupidinem: Praeterea oportunitat, quae etiam mediocres viros Oe praedae
transuersu agit. Quae musque validis stimulis mortalium animos subigit, vine mansuetissima quidem doctrina Christi, ubique pacem, humanitatem, Inm- suetudinem, heneuolentiam, propensionem ad condonanὸas iniurias, humili tatem, Contemptum opum, ac potentiae mundanae inculcans, inter Christi nos iniustissimas insidias, bella, atque oppressiones aliorum extinguere queat. Sic ut in nonnullos quoque Princi pra Christianos congruat illud P LvTAR-e u i Pyrrho pag. 389. Edit. Rechel.J: Euorum cupiditato non Pelagus, non moux, non vasa finit solitudo, nee qui Europam A amque dispescunt termini, circumscribunt: hi non video, ubi contingunt se mutuo , G Aunt connexi, quemadmodum abstineant his contenti ab iniuria. Imo bellum gerunt semper, quod insitum iis fit, is insidientur, sinuideant. Ex duobus vero huminibus quasi nummis belis N pace utuntur praesuti non
prout ratio postulat, sed prout es ex usu. Nec in solos Romanos & Poenos quadrat illud Velleii PATER cvLI L. I. c. iet. Aut bellum tuter eos populos; vitii belli praeparatio. aut infida pax fuit. Ergo uti probi est hominis rebus suis contentum alios non lacessere, nec aliena adpetere: ita cauti est viri, suaeque salutis amantis, ita Omnes homines amicos credere, ut tamen iidem mox hostes
fieri queant; ita pacem istam cum omnibus habere, quasi quae mox in bellum erumpere possit. Cons. SopHOCLEs Aiace flagell. v. 688. seqq. Et subinde meditandum illud Dionysii HALICARNASSE IUVI. c. 87. pag. 394. Ed.
Oxorior Siue quod ab altero iure exigi nequit, ut XII. Aceedente praesertim impunitate. apparet ex iis. quae paullo ante ab A vcTORE Bene CICERO Il. de filiit,. utiae Iulio Io Eo,
216쪽
ΟXOn.J αν παρη το δυναλιε το ηρα δρῶν, - ελειψει το ὶ πονηροις το Γλλεθαν. uamdiu malis ι potestas malefaciendi, nec voluntas dejutura es. Quam ob causam quoque
Prudenti dissidentia nihil est homiuibus utilius. E v R I p i D E s Helena. vers 1633. I63 .J Et cordatum hominem agere decet μή ως π έπατον, ω - επιεικής, η ἔλα- πτικιν, ους θη μν ', nec νι ouem, licet mansuetum pecus fit, nee ut feram, nocent sit dio. Add. HOBAE si us de Citae c. ia. f. r. 8. Apud T A cI TvM de Mor. German. c. 3sd inuidenda laus Chaucorum: Populus inter Germanos nobilissimus,
quique magnitudinem Dam malit iustitia tueri, siue cupiditate, sine impotentia, quieti secrerique, nulla provoeant bella, nullis raptibus aut latrociniis populantur. Idque strue cipuum virtutis ac virium argumentum es , quod is superiores agant, non per ivturio odsequuntur. Promta tamen omnibur arma, aest res mstat exercitur; plurimum Pserorum equorumque, G quiescentibus eadem fiama. Contra I D E M de Cheruscis c. 36. J Cherusci nimiam ac marcentem diti pacem illaesiti nutrierunt , idque iucum dius quam tutius fuit: quia inter impotentes s validos falso quiescas; cibi manu agi' rur, modestia N probitas nomina stuperioris fiunt. Ita qui olim boni aequique Cherusci, nunc inertes ac stulti vocantur. Scilicet, uti est apud Dionem CHRYSOS TO- M vM Orat. I. de regno spag. 6. C. Ed. Paris Moreli. J : Τοῖς κάλλεια πολε μειν παρεσκευασμει eις, τουτρις μαλιτα ἔξε- έρηιην αγειν. Iis, qui ad bellum gercn--m Optime Iunt instructi, maxime licet in pace viuere.
ime ipatri aua lirantia' tons Pari I. EIem. Pr. tribuit interpres Anglias, ut obseruat Cl. ΒΑ Calii l. sed . i. 6 o. H. B LYRAC, in ista T. ad h. ga) Quae verba. nescio mitis, male Euripidi
217쪽
I. Transitur. II. III. Homini eum bruris ius naturae non es commune. N. Obiectum iuris naturalis non es necessarium ante legem. V. VI. An ius naturale Deo eum hominiabus commune ρUIL VIlI. IX. Ius naturale non vilisur
consensu gentium. X. XI. militas fundamentum Iuris P XII. An ex fine conditi mundi ius naturale eluce sal ' XIII. De dictamine rectae rationis. XIV. Genuinum fundamentum I. V. per
tur ex conditione hominis. XV. Lex naturae fundamentalis.
XVI. XVII. XVIII. In Hubesi sentem
XIX. Fundamentum dictum L. N. es sufficient XX. Obligatio legis naturalis es a Deo. XXI. De sanctione legis naturalit. XXII. suaedam dicuntur iuris naturalis reisuetiue, I abusive. XXIII. An detur ius gentium narurali contradistinctum. XXIV. Iuris naturalis partitio.
os T. AM igitur conditio hominis non serebat, ut ille viveret eκ- L actionesque suas vago velut impetu, & citra respectum ad albquam normam ederet; consequens est, ut dispiciamus de communissima actionum humanarum regula, ad quam quilibet homo, ut est animal rationale, sese componere tenetur. Eam regulam iuris seu legis naturae vocabulo insignire via inualuit; quam & legem uniuersalem vocare possis, quod ad eandem uniuersum genus mortalium sit Obstrictum ; & perpetuam, quod mutationi, sicut positivae leges, non sit obnoxia. Illa leκ quid sit, unde innotescat, quo indicio connet, quid ad eandem, aut quid ad positiuum iussit referendum, eo curatius est disquirendum, quod ilihoc iundamento non recte posito, quae superstruuntur, ultro ruere fit necessum. Bene PLATO in Cratylo spag. 299. Edit. Francos. Ficini. J Δει δὴ πεHἰ τῆς ἀρχης ποτιτος
II. I Quae sententia stoieorum suit, vi intelligi potest ex iis, quae habet Iia. LIPs VsPhysia Stoie. L. I. Disr. VIII. ct L. III. Dissi N.
Stoicos autem secuti sunt Iureeonsulti veterex inprimis artis suae notionibus. Ceterum ex adducta definitione minime euinei potest, ICtos bestiis tribuisse rationem. Definitur enim inistinctus ille, quem utique ex aeterna lege homo cum telo. ris animalibus eoinmunem habet, ct unde tutela sui ipsius, maris et seminae eonium lio. liberorum procreatio, et educatio proficiscuntur. Haee prima naturae secima reputans Quintus M VCIVS in L. r. Car. D. si quadrupes pauperιem fer. t Mur. cum arietes vel boues eorum inritu, di.
218쪽
μη -οκριτ . 'Eκένης δε ἰξεταθείσης ἱκανοῦς, τα λοιμῶ φάνεθη μει, η Droμενα. Debet quisque circa rei cuiusquo principium satu clam disserere multa, diligentis eque consilerare, Utrum recte decernat, nec ne, quo quidem Alficienter examinato,
.caetera iam principium sequi debent. Quod in primis circa hanc disciplinam accurate obseruandum, quo verius est illud LAc TANTII L. III. c. ' seu
niam in duponendo vitae satu, formandisque moribus periculo maiori peccatur : mmiorem diligentiam necesse es adhiberi, ut sciamus, quomodo nos oporteat vivere. His nullus disidio, nullus errori est locus p unum omne; sentire oportet, i iamque philosephiam vim quas ore praeciPero : quia si quid fuaerit erratum, vita omnis euertitur. Nec minus bene DIOGENES Apolloniata: Λογου παντος αρχομενον, δοκει μοι χρεως ειν τῖν 'ἀναμφατβητ --το δἰ ἔρμηνειαν ἁπλῆν Muσεμνήν. Omnis mihi videtur sermonis principium a perspicuo quodam principio pr Licisci oportere, elocutionemque simplicem grauem esse adhibendam. Diogenes
3. II. IURE CONSULTI Romani ius naturae definiebant, quod natura omnia animalia docuit; quodque adeo homini peculiare non sit, led cuius peritia eaelera quoque animantia censeantur. Sic ut ex hac hypothesi iuris naturalis illa sint, in quae bruta aeque ac homines communiter serri, & a quibus abhorrere deprehenduntur. Ex quo necessario fluit, ius dari, quod hominibus ac brutis sit commune. Quae sententia sortasse profluκit ex dogmate illo, nonnullis antiquorum celebrato, de anima uniuersi, cuius reliquae animae sint quaedam αποσπασμάτια seu particulae , quae in se eiusdem naturae, diuersas edant operationes, prout in diuersum corpus inciderint, org naque vires suas exserendi sortitae fuerint. Cui cognatum fuit dogma de ισνμψυχΔει. quod homineS & bruta figura duntaxat corporea disserre ponebat, sed animas habere similes, atque inuicem communicare. Vid. VIRGILIUS Aeneid. L. VI. U. 724. seqq. OVIDIVS Metam. L. XV. V. 7ς. seqq. Enim vero tale ius homini cum brutis commune eruditi passim reiiciunt ;quippe cum ius in eum cadere, abs quo ratio exulat, intelligi nequeat. Id Ε-
Tίνδε γαρ ανθρωποι τι νομον δώταξε Κρονίων.Ἱχεισι μῖν κM Θηοσὶ καμ οἰωνοῖς πετεεινοῖς ΕΔειν Οἰληλους, δετε. ου δἰκη μιν ἐπ' ἀυτοῖς. Λν ούποισι δ' εδωκε δίκην. Hane enim hominibus legem tonsituit Iupiter pisibus quidem, ly bestiis N auibus , τι se invicem comedant, quoniam iustita non inest illis. Sed hominibus dedit iustitiam.
flinxit: ut . si quidem is perisset . qui adgressus
erat, re raret aetio a s is, qui non prouocauerat, eompeteret, quia se 'riidem non tueri per inos ineium non posset aries vel hos, ceterimi seroaeta aut laseiilia periisset, si ipse adgrestis esset. Similiter noxae dabantur filius filiaue familias, qui quaeue damnum proterata contra instinctu naturalem dedisset, ut pol. quod sui ipsilis tutela a damno aliis dato vehementer distet, exempIoanimalis, quod seritate sua praeter naturam patinperiem fecisse diceretur, g. r. Inst. de Noxa . Act. iodsi id iuη naturae appelletur. quod per rati
nem innotescit. hestiis ici non competere ipse Vlpianus adgnoscit in L. a. s. I . SI qtia stipes pauper. θα d c. animal iniuriam fecisse negans, quod sensu carcat.
219쪽
i76 LIB. II. C A P. III. DE LEGE
Et quanquam complures dentur actus hominum atque brutorum inter sesesseniles, quibus exercitis homo legi satisfecisse dicitur; reuera tamen magnum inter cos est discrimen, quod ex simplici naturae inclinatione apud bruta iidem proueniant, quos homo velut ex obligatione exercet, cuius sensum illa non habent. Vnde non sine figura intelligendi sunt, qui brutis quibusdam animantibus iustitiam , irtitudinem , misericordiam , gratitudinem, castitatem tribuunt, ideo quod ista ruin virtutum simulacra quandoque in quibusdam brutorum actionibus cernantur. vid. SELDEN Vs de Iur. nat. & gent. L. I. C. s. Quae enim extrinseca facie similia videntur, hautquidquam eadem sunt, si ex diuerso intrinsecus principio profluxerint. Caeterum quod GR Orius in Prolegona. de I. B. & P. & L. I. de Verit. Rel. Christ. S. 7. a ratione aliqua, aut principio intelligente extrinseco esse putat actus nonnullos brutorum ii '. signiter ordinatos, uti Mimicarum & apum, & quod in quibusdam utilitatis propriae studium suorum Metuum aut congcnerum respectu temperatur; id hoc tantum sensu admitti potest, quod a Deo Creatore natura ipsorum ad tales actus edendos sit attemperata, non autem quod principium aliquod extem
quare par tertia in aliis non dissicilioribus hautquidquam deprehendatur, ii
quis recentiorum Philosophorum sententiam assumat λ, quicquid Mrmae est in brutis ; id ex figura & dispositione particularum, motuque resultare. Praesertim cum & inter homines inuenias, qui cum circa certos actus ingenio siuit promtissimo, circa alios nequidquam abstrusiores aut dissiciliores mire hebeant, quod non aliunde, quam ex certa dispositione partium, & in primis cerebri& spirituum prouenire potest. Conf. PLvTARcuus conuiuio VII. sapien- in p. iQ. E. Edit. Wechel. Isthanc autem indolem brutorum; eκ qua Certos actus edunt, qui ius naturae in brutis adpellare gaudent, vocabulo iuris pra ter necessitatem abutuntur '. Sed & nullum inuenitur brutum animal, quod omnia hominis ossicia exprimat; & nullum hominis ossicium datur, cuius contrarium non plurimλ bruta faciant. Quanquam apud populum ad ex gerationem alicuius sceleris plurimum iudicetur facere, si ostendatur, ab illius
modi laeto ipsa quoque bruta abhorrere. Sic PLATO L. VIII. de Linibus pag. 9i3. Ed. yrancos. Ficini J in prohibenda mascula Venere ad bestiarum na
turam γ Vid B An Lit Dictionarium historieois cru
leum T. III. p. 2 sio. Edit. secundae. Quam tamen auctor ipse adoptasse nori videtur, ut apparet ex eomplurihus locis huius operis vid. nota i) ad 1.. l. e. 3. 6. I.
adibus , eum dixisset, se abominari eam , Quae priorem virum eum amiserit, noliis comitibiis alium amet: nam ne equam quidem, quae seiuncta fuerit a compare, eum qua nutrita fuerat, s sale trahere iugum exclamat: ο τὸ ehie αἰνι-ν' εμ,
Atqui hau bestia es , mnoa. Et rationis usu caret, ct natura inferior est homini . Apud RiΜoi Nubi L. IV. e. 3o. Dagciberi Rex ita filios suos alloquitur: Vora autem. ιμι
1. consilerantes primam naturae retigistum, minius Vatia etiam bestias ligal. manete fratres. Nota sunt, quae complures, cuna veteres, tum nolit auctores de ei coniarum pietate in senes parentes memorant. Inde eiconia pietaιιcultrix dieia a Publio SY RU, - εγικῶ , uti ab ΑΕ -sTOPHANE in auibus dieii. quasi e contariae legei, quibus liberi parentes alere tenentur. Adde quae de delphinis de thurinis, parentes senio debilitatos alentibus, ex variis auctoribus proba-
220쪽
I turam recte prouocari posse ait, inter quas eiusmodi foeditas hautquidquam deprehenditur Theseus apud SENECAM Hippolyto. U. 9rvFerae qu pu iuae Venerit enitant nefas, Generisque leges inscius seruat pu ιor. Add. o p p r A N v s Cyneg. L. I. V. 239. seqq. Si e contra parentes ατοργους adferri possunt, quae IDEM Halietit. L. I. U. 7 2. seqq. habet. f. III. CONATI sunt equidem aliqui, credo ingenii magis ostentandi causa, quam serio, Communionem iuris inter homines & bruta conquisitis v dique rationibus adstruere; sed quibus x iri eruditi dudum satisfecerunt. Quae ex sacris literis adferuntur, paueis tetigisse suffecerit. Illud Genes. IX, s. Sanguin m vestrum a mauu euu cti animalis requiram ; aliqui interpretantur, quod Deus velit ulcisci necem homini illatam non manu aut telo solum, sed & ir stigata in ipsuin seroci bestia. Ante diluuium quippe impios homines feroces aluisse bestias, quarum ope alios tibi non obtemperantes lacerarim Aliqui ita ; Deum homicidii poenam etiam per feras bestias eκacturum . Aliqui illud omne vivem Τ, capiunt de homine tantum, quassi diceret, nullus homo caedem humanam impune feret. Leuit. XVIII, 23. D XX, i s. Ig. iubentur equidem hestiae, quibus vir aut mulier ad libidinem abuti fuerunt, interficiter lapidatione; ' , sine ullo aetatis discrimine, vetula vicca, an iuuenculauerit. Quod discrimen tamen Ebraei in hominibus utriusque sexus obseruandum volebant, adeo ut sit puer nouennium non eXCederet, nec puella triennium, neque ipsis, neque bestiae qualiscunque aetatis ex hac lege mortem infligendam assererent 3 quod ante illam aetatem coitum in lege interdictum fieri non admittant '. Enimuero id lactum, non quod brutum deliquerit,
sed partim, ne illud alium sorte suo adspectu ad similem libidinem irritaret; tartim, ne bestia superstes hominis supplicio assecti memoriam cum ignominia
emper refricaret. GRATIANUS Caus. Is. quaest. I. c. q. Pecora credendum es iussa interfici, quia tali sagitio contaminata. indignam refricant facti memc-
riam. Addit ΡΗ1Lo Iudaeus de specialibus legibus pag. 6os. Ed. Gen . I
ne pariat abomiuandum aliquid, qualia nasci solant ex huiusmodi piaculis detestabilibus, quae nemo honestus ferat in Isia, possessionibus '. Sic Deus Deuteron. XIII, Is. 16. bruta,uit V o s si v s L. IV. de idololatr. gerit. e. 16. H. GROTIus L. II. d. I. B. ct P. c. I9. ἔ. a. in xot. similia adserens, Obseruat: mirum esse in homina Datim εια siti, euitia non vesigi inal o Alιquo amamantium genera D/tis es u ris. H. III. ia uitae interpretatio solis Rabbinorum sonuitis debetur. Vid. . Ei. D E N v ς d. I. N. a G. ste. Hebraeos L. I. e. s. pag. 64. Ed. Argentor. 13 Verba quippe Mosis ita reddentesi rupeis eam Dumnaem et e se per missem iniusemus uas animalis. Quam versionem tamen non fert
praepositio textus Authentici ) Q9oa in solo pentateucho famaritano legi tur sed qui hoe loco eorreptus est. via. CLE R i C v s ad Genes. IX. ,. M Cuius lapidationis itidem a soli, Rabbinis mentio fit, quum Scriptura saera modum non deis signet. quo pereundum si huie astinatium ge
3 3 singulare est, quod memorauit p L Niv s L. VIII. N. H. 36. Posilio Dones ob Iom ianum speritum ertie χοι is 69. quia caerem metu ρου nae Emitis asst νγ νentur Mu/m noxa. H. 6, omisit hie Auctor rationem, quae palma. riae Deile loeum meri possit. stilicet, quod Deus, ut horror, quo haec erimina prosequebatur, e magis hominibus innotesceret, voluerit, ut M.t deTentur ea omnia, quae ratione quacunque generandis his flagitiis inserauisseau.