장음표시 사용
391쪽
LIB. III. CAP. III. DE PROMISCUIS 3 3
Non omnibus partibus evncta impertiuit mur; sed munera iuxta regiones diuisis, τι adficietatem homines opis minuae indigentia adducereι; es negotiationes Patefecti, ut communem fruitionem eorum, quae apud quosdam nascuntur, ad omnes proferat: inhumanum valde esse , terrigenam velle inuidere usum eorum bonorum , quae communis omnium parens profudit, ubi per id nostrum ius, quod ad ista peculiariter quaesiuimus, non redditur deterius. Hinc apud PLUTARCHMMPericle, pag. i68. B. Ed. V echel.J cum Athenienses Megarensibus interdixissent omnibus emporiis & portubus suis, isti queruntur id fieri παρατα κοι, α ιδ
καια, fraeter tus gentium. QuanqUam isthaec assertio multas admittat restrictiones. - Nam ut cum aliis communicemus res superuacuas vitae humanae,
aut voluptarias, nullo videmur iure obstringi. Et si nctis ipsis rerum pen ria metuatur, recte nobis solis istas seruamus. Vnde si Iosephus perspexisset, non superesse frumentum Aegyptiis tolerandae septem annorum fami, recte
potuisset vetare, ne ad eXteros id exportaretur. Q v INTILIANvs Declam. 12. I ιι vicinis emitatibuι vendimus, undecunque assu ι lucrum . Me respectu Dius
publica addicitur, in vacuam possessionem fames venit. Sicut & apud Athenienses capitis poena sancituin erat, ne quis ciuis Atheniensis frumentum alio, quam Athenas diuendendum veheret. LYCURGUs Orat. Contra Leocratem. pag. leto. Ed. wechel.J Praeterea sit nostris terris insigne inprum decedat, aut ii directe licet, aliquod malum possit inde conciliari; recte alios abs commerciis eiusmodi rerum excludimus, quae absolute ad vitam agendam non sunt necessariae. Verbi gratia, cum alibi pulcerrimi equi proueniant, nihil impedit, uo minus edicto prohiberi possit, ne exportentur, qui ad genus faciendum
unt idonei. Isti enim regioni decus atque emolumentum peculiare erat periturum, si passim sultiles equi nascerentur. Et luxuriae potius, quam necessit ii isti inseruiunt. Apud L i v I v M L. XLIII. e. s. legatis Gallorum petentibus datum , ut denorum equorum iis commercium esset, educenique ex Italia potestas
ferri. Sic in tit. o. quae res exportari non debeam, sub capitali poena vetatur, ne quis vinum ' & oleum ' , itemque arma omnis generis ad barbaros ex portet. Prioris ratio erat, ne illi hisce illecebris moti imperium Romanum inuaderent. Sane enim apud L i V I V M L. V. C. 33. Aruns Clusinus, ut in Italiam Gallos adliceret, vinum ad eos aduexi e scribitur. Add. Numer. XIII, I Iudith X, 2 o. Denique non prohibetur ciuitas, quo minus circa exportationem mercium plus faueat civibus, quam exteris; puta, ut maius vectigal ab his, qua ab illis exigat; aut ut udem habeant ius προτιμησεως, seu prae exteris ad emendum admittantur. f. XII. VER v M ut quis ad alterius res emendas teneatur, id nullo iure conititui tradit G R o T I v s d. l. 3. go. Cum naturaliter cuique liberum
392쪽
sit, quid adquirere velit, aut non; ae nemini probabilis querendi causa praebeatur, si alter rebus ipsius aequo animo careat. Inde & olim & nunc multis in locis vetitum deprehendimus, ne certum genus mercium importetur, idque vel quia inde damnum aliquod ciuitati possit oriri, vel ut nostrorum hominum industria excitetur, neue opes nostrae ad exteros migrent. PLATO L. VIII. de LL. fpag. 8 7. B. C. T. II. M. Henri Steph. pag. 9i7. E. Ed. V echel.J Thureaeleraque huiusmodi, quae diis ivrenduntur, peregrinaque sunt, purpuram similiters colores alios, qui a regione non producuntur, omnia denique peretrina , nisi necessaria sint, nemo ad cati: nee rursus aliquid, quod regioni necessarium fit, exportet.
C A E s A R de B. Gall. L. II. D. H.J de Nerviis tradit: Nullum aditum ad eos esse
mercatoribus: nihil pati vini, reliquarumque rerum ad luxuriam pertinentium inferri: quod his rebus relaneuescere animos, eorumque remitti Pirtutem existimarent. ID Ε λl L. IV. c. u.J de Sueuis : Iumentis impuriatis non utuntur. Vinum ad se mutuo importari non sinuum quod ea re ad laborem ferendum remolliscere homines , atque effeminari arbitrentur. Inde sine dubio salsum est, quod disputat Franci a
v I C T o R I A: Iure gentium fas esse cuique negoriari in alienis prouinciis, importando merces, quibus ibi carent, exportando aurum argentum, mercesque alias, qui .
bus illi abundant. Atqui si ego domesticis copiis sim contentus, qua fronte quis alienas mihi inuito obtruserit 3 Nam quod alicubi verbi gratia quilibet paterfamilias certam salis mensuram in singulos annos emere cogitur, id OritUr eX pO- testate illa, quae principi in ciues competit; & habet ista emendi necessitas aliquod instar tributi. Sicut etiam per summum imperium ciuibus iniungiliotest, ut si quid ultro velint emere, non nisi abs certo aliquo emant. Qua-ia, Vbi usus rei pulei cae admiserit ', non inique in ciuitatibus sanciri possunt. Sicuti&hoc sat frequenter subditis iniungitur, ut in tempore frumentum, te alias
res necessarias etiam in locis remotis coemant; quando penuria, imminente praecipue obsidione, metuitur, aut ut eo laxior sit annonae Uerum ut alterum in quem mihi non est imperium, ad merces meas emendas cogere instituam,id vero nulla ratio admiserit. Quo iure enim ego in alterius, mihi non obnoxii, crumenam tanmmarrogem auctolitatis , ut ipsi praescribere sustineam, quid, & in quae erogare , & unde necessitati aut voluptati suae consulere debeat. Neque libertas alterius ideo minuitur, quia meo inde lucro aliquid decedit. Aut si omnino volebam alterum commodis meis velificari, mutuis id ossiciis mereri debebam. Id tamen inhumanum fuerit, & iniquum, impedire aliquem, qui res, quibus abundat, apud volentes distrahere vult, quo minus necessaria, quibus caret, inde sibi comparare queat. Add. Bo EcLE Rus ad d. l. Grotii f. XIII. Eius Moni ossicii genus quoque habetur, licentiam sacere e teris, Vicinis praesertim, apud nos matrimonia ambiendi & contrahendi, ubi
Vid. BR Isso Nivs Select. Antiquit. Iur. Cia loca statuebant. extra quae exteris non licebat uilis. L. t V. e. 4. exemere neeotiationem. L. M. C. da G Vι ινώnaas. id est loricas. 6νas o ore rΛ- eommere. Et MENAND xv in Lelogis scribit, a nul as veniat, est in Capitulat. Carol i M. scedere inter Romanos re per A exprestitin fuisse, Α. DCCLXXIX. Add. Capit. III A. DCCCV. vi recreatores Saraceni ae Bariari certis tantume. . ec s. ct L. III. Capitiat. 6. ubi etiam de ari ae dariitis itineribus ad vendendus merces in pro mia dc locis, quae mercatores exteri adire de- uincias Romani Imperii pergerent. H. Mant. Plane in Romani etiam certa commerciis XII. Vid. insta L. V. e. f., . H.
393쪽
3N LIB. III. CAP. III. DE PROMIs CVIs
istis apud se copia foeminarum desuerit. Puta, si populus virorum aliunde
ex pullus alibi consederit, aut coetus virorum nouam condere ciuitatem velit. Nam sine foemina aetateni agere repugnat naturae saltem plerorumque vir rum; quippe cum coelibatus, Vbi vires corporis sunt integrae, non nisi excellentibus animabus conueniat, & praeter naturam remedia heic adhibere, in dum. Et res unius duntaxat aetatis est, populus virorum. Qua ratione mutiti defendere, aut saltem excusare volunt raptum Sabinarum a Romulo patratum Etsi laper eo non uno modo tradatur. Dionys HALICARNAss EusL. II. se. 3λJ ait, Romulum per connubia voluisse vicinarum sibi gentium amia citiam conciliare, quae licet ab iniuria inciperet, credidisse tamen ex huiusmodi re quapiam, & malo ex principio magnam familiaritatem posse constari, postquam factum illud purgatum fuerat apud mulieres quidem cupidine & amore; apud reliquos, si non contumeliae causa, sed necessitate id factum testarentur.
Etsi sat praepostera haec iit via amicitiam instituendi. id. TACIT. An. L sp
de Segella: Auctis priuatim odiis, quod Arminist filiam eius pactam rapuerat. Gener inuisus, inimici soceri; quaeque apud concordes vincula caritatis, incisamenta ira. rum apud infensos eram. Alii ut occasionem hellandi nancisceretur contra vicinos, raptas mulieres scripsere; quod parum probabile videtur. Caeter in piam mulierum, adeoque necessitatem praetexunt. Prius tamen legatos ci cummitas, qui rogarent, ne grauarentur homines cum hominibus sanguinem & genus miscere. Qui postquam non sine verborum contumelia reiecti fuerint, vim dolo mistam tume adhibitam. Et erat eo seculo mos capiendi virgines non inisequens; quem DIONYSIUS L C. J ideo vocat: 'ER, istis
lendidi um. Add. Iudie. XXL v. 22. Etsi rarissime accidat, ut non inu niantur, quae viris, non plane erubescendis D abominandis, ultro iungi v lint. Tales igitur amicitiam nostram hoc modo simul quaesituros repudiare, asperum nimis fuerit. Q hianquam enim ob negatam in uxorem foeminam causa bello per se non praebeatur; idem tamen fu, ubi repulsae addita suerit contumeliae Sicut Rhegini virginem nuptum petenti Dionysio responderunt: Se nullam praeter lictoris suam i concessuros. Vid. Diodorus S r v L v s L. XIV. e. io8. Et S T R A B o L. VI. pag. 2 8. Ed. Paris Casmb. p. 396. Et Amstet.J Simile Exemplum exstat apud M. Paulum VENETUM L. I. c. set. N liras autem Meminas pro imperio adigere velle, ut talibus nubant, qui in se nihil habeant, quod amorem conciliare possit, inhumanum videtur; muli . que magis, si dispar quoque conditio accesserit. Cons. BO E C L E R v s add. l. Grotii f. es. Quae a Canuleio iactantUr apud LI U I v M L. IV. C. 3. Con
bium petimur, quoa Anitimis externitque dari Iolet: ET M hominum numero mus:
6. XIII. D Vel etiam ne quis postinis ali. arei disse obseruauit ARIs TOT EI. Es V. Polit. . eulus exteri assinitate ae opibus nixus citiis II Ο- eum Dion dius iunior uxorem Locrensem duxis dum egrediatur ἰ vel retro, ne potens quis - set, euius amnitatis oceasione adititus Rempubli traneus, amnitate ali ius ciuis adiutus, rem bli- eam l. consent Oeeupauit. Φ Odein loeo Laee eam sibi subiiciati Quod Iaaerensi Reipi Nicae daemonios notat. Hiae eum politiae contrario
394쪽
ad praesentem quaestionem non pertinet. Nam hautquidquam inopia multe. rum plebeios tunc premebat, sed iidem, ut patriciis exaequarentur, quaere- hanc De caetero in ubere foeminarum prouentu per Uim, hellumque ad nuptias grassari superuacuum est. Inuenies alium, si te hic fastidit, Alexin. Loges ciuiles, quae connubia cum exteris, aut inter diuersi ominis homines prohibent, praelupponunt, cuique copiam esse dignam se conditionem iuueniendi; & rationibus hisce sere nituntur, ut vel certarum splendor familiarum conseruetur, vel nostrates Heminae facilius maritos inueniant , vel ne opes, aut effectus nostiorum in alias ciuitates per Connubia transserantur. g. XIV. DENI E GROTIvs d. l. g. 22. addit, ius omnibus commune, adeoque & obligationem ad aliquid omnibus praestandum, oriri eκ suppositione; si nimirum quid promiscue omnibus externis indulgeatur. Tunc enim si unus excludatur, ei fieri iniuriam. Cuius rei causa haec videtur, quod cum contumelia sit coniunctum, si quis citra peculiarem causam aliquem velit eκ ludere abs re, quae omnibus promiscue patet y quippe cum hic velut reliquis inaequalis habeatur. Vnde concludit ille; si externis alicubi enari, piscari, aucupari, margaritas legere, si ex Itestamento capere, si res vendere, si etiam extra penuriam Meminarum coniugia Contrahere conced tur, uni id populo negari non posse, nisi delictum antecesserit. Verum ist- haec assertio adeo liquida non videtur. Eiusmodi quippe concessionem sactam oportuit vel expresse, vel tacite. Expresse conceditur quid alteri vel precario, vel per modum pacti, aut promissionis persectae. Vt quis omnibus& singulis gentibus, notis aeque ac ignotis. sine fine & modo ad actum alia quem iure naturali indebitum, circa rem suam exercendum, ius persectum contulerit; casus nunquam credo datus suit, nec dabitur. Saltem enim nosse quis
volet, cui, & quantum det. Quod si quis omnibus sibi notis ac amicis hactenus quid concesserit siue per modum pacti, siue precario; idem si quis ignotus suo
ure praetendere velit, improbitatis & impudentiae notam non effugiet. Quae autem tacite duntaxat,& per dissimulationem concedimus, regulariter precarii naturam habere iudicantur. Quae mutatis nostris rationibus, aut propter immodestiam utentium ' recte possunt reuocarL Add. BO OLE Rus add. l. Grotius. XU. CAETERUM sit vulgaris est humanitas, euius intermissio laedam animi malignitatem, & abiectionem inuoluit. Sublimior adhuc &splendidior eius gradus est, si quis ex singulari beneuolentia & propensione, vel ex propria generositate 3 vel eκ singulari affectu, vel ex commiseratione conditionis alienae, gratis quid in alterum conserat, impensa aut opera lμ riosa constans, .quo ipsius necessitatibus subueniatur, aut insignis quaepiam viliti
, terentur instinito . idem AR ITOTELEs III.
BV Μ Lib. LLHistor Belgie. ad Ann. MDLXIV. II. . XIV. Sane quibus aliona permiti mr, alis ante perinimonem non habenant: ergo si asiis exeluciatur unire, is de inhumanitate quidem liquand , seu non de iniuria queri potest. Η-
395쪽
gsa LIB. III. CAP. III. DE PROMIs CV Is
utilitas eidem conditietur. Atque talia κατ' ἐξοχην beneficia vocantur; quorum dispensetionem ac modum fere conditio dantis, atque accipientis temperat. Εκ quihus summam laudem adquirendi mortalibus materia patet, si magnitudo animi ac prudentia rite eadem moderata fuerit. Nam ambitio, G iactantia,
Panegyr. c. 38. num. 4. Ed. Cellarii. J super beneficiis porro dandis, aut dirigendis sapientes passim praecepta inculeant. CICERO Oisc. I. sc. I . J
Beneficentia, qua nihil es naturae humanae secommodatius, multas habet cautiones.
Videnilum es enim primum, ne obsit benignitas, ta iis Vsis, quibus benigne videtur fieri, N eaeteris: deinde, ne maior benignitas sit, quom faculta Aona ut pro digniatate cuiqui tribuatur . Et quidem ante omnia bene de nobis meritis : tum ut quisque nostrae opis maxime indiget. Sed & gradus coniunctionis inter homines obseruandi. Vbi latissime patet communis omnium hominum societas: qua propior es eiusdem gentis, uationis, linguae, tuterius esse, eiusdem es crviIaras. Arctior colligatio societatis propinquorum. Vbi prima se istas in i i es emiugio: proxima in liberii, sequuntur fratrum coniunctiones: pos consobrinorum, sobrinorumque. tum connubia, G a uates. . Praestanti ma autem. V Armissima fici tui. cum boni Diri, moribus similes sunι familiarisate coniuncti. IDEM de Finib. I. q. In omnis bone so nihil es tam illusre, nee quod latius puteat, quam coniunctio inter homines hominum, V quasi quaedam societas communicatio utilitatum, G ipsa charitas generis humani; quae nata a Rrimo satu, quo a Procrearoribus nati diliguntur, G tota δε- mus coniugio s stirpe confungitur, serpis sensim fras cognationibus primum, tum os nitaribus, deinde amicitiis: pos vicinitatibus, tum entibus, G sis, qui publice fieri atque amici sunt: deinde totius complexu gentis humanae. 9 Videndum etiam es , quia cuique maxime necesse sit, es quid quisque nisi eum vel ne nobis aut musit consequi, avi non possit. Ita non isdem erunt necessitudinum gradus, qui temporum: fiuntque ni eia. quae aliis magis quam aliis debeantur : In vicintim citius adiuueris in frugibus percipiendis, quam aut fratrem aut familiarem ; at in iudicio propinquum potius, samicum, quam vicinum doenderit '. SEMLc ΑΕ libros de Beneficiis excerpore heio longum foret. Notabile est, quod de Pythagoreis tradit PLUTAR-c u v s Sympos L. VIII. c. 7. eos sociis praecepisse , μηδενος ἀφαρῶν βαρος,
396쪽
extat et Corinth. VIII, r3. 'Oυκ Kα ἄλλοις ανεσις, υμῖν δὴ Θλἰ νις, αλ' εἴ Boτητος. Non vι atur remissis, vobis autem Uictis sit, sed ex aequalitate. Add. A ME R O s i v s ossic. L. I. c. 3o. & eκ eo GRATIANVs Dist. 86. c. I 4. seqq.& Caus r. Quaest. 2. C. 6. . SOCRATEs apud Xenophontem Apomnem. L. I. T. I. c. 3. num. 3. Ed. Οκ. pag. 42 i. init. Edit. Graecae H. Steph. J μ-ga amicos aut hospites, caeteramque vitam optimam esse hanc admonitionem aiebaι την
καδδυναμιν fecundum quod poter agas. Modus quoque ' dandi multum gratiae beneficii I addit, si hilari fronte, promte, & cum contestatione heneu
lentiae demUS. f. XVI. BENEFICENTIAE ex aduersum respondet gratus animus,
quo is, qui beneficium accepit, ostendit, id sibi acceptum fuisse, dantique ob
eam causam fauet, & occasionem quaerit paria reponendi, quantum eius fieri possit '. Nam id hautquidquam necessarium est, ut praecise tantum reddamus, quanti suit, quod datum est; sed saepe studium ti conatus obligationem explent. OvIDI Us de Ponto L. III. El. 8. Sed qui, quam p=tuis dat maximo. gratus abunde est, x D Anem pietas contigis illa Iisum. Modo tamen nihil sit, quod ei, qui beneficium sese dedisse praetendit, recte opponi possit. Vid. PHAEDRus L. I. Fab. 23. , Nam ' qui me eκ aquis extrinit, ei nihil debeo si me in eas prius coniecerat. Quanquam sapientes monent, non nimis subtiliter inuestigandum esse , quibus rationibus quis motus nobis beneficii quid exhibuerit; quod ista subtilitas nunquam non ingratis praetextum ossit praebere. Caeterum quo magis ad deuinciendos animos hominum apta iant beneficia; eo acrius ad gratiam reserendam nos incumbere subigit ius naturae. Saltem ne eum, qui fiducia nostri nobis prior benefecit, ob eam rem deteriore esse conditione patiamur; neue beneficium accipiamus, nisi animo nitendi, ne dantem merito dati poeniteat. Nam si ob certam causam alicui peculiariter nolimus obligari, licebat oblatum beneficium repudiare. Id quod tamen citra suspicionem contemtus faciendum I cum alias in recusatione beneficii , vltro oblati contumelia insit. Et sane absque necessitate gratiae referendae si foret, contra rationem secerit, si quis sua temere iactauerit, & quod periturum prospicit beneficium prior contulerit. Quo modo omnis tolleretur inter homines beneficentia & fiducia, unaque omnis beneuolentia neque esset inter eos quidquam gratuitae opis, nec ullum gratiae conciliandae initium. Cons. HOBE Asius de Ciue C. 3. g. 8. ARIs TOTELES Nic. L. IX. c. 2. Τάς
oi potis vim vi Lνι. IBI D. Cap. is. Es enim trimum sprincipium eommunitam ct Meietatis
a) Add. Marcus ANTO NON Vs L. V. e. s. ibique GATAκERus .is P L I N i v s Lib. IX. Epist. N. Inter philosophos recentiores eommmis dari meretur CLERicvs in libello Gallico,
so Amstercidami in s. euius eaput in. prae reli- .riis hue pertinet.
XVI. 1 Qua regula etiam discipuli Zor - .stria usi sunt. Praeceptum est. visi aliquis beneficiarem facit alteri, eaem alteri ε-mmbre 3Euι ea dem quanistate rependere. quantum poterat. In
Sad .der I orta XCV. apud Thom. Hyde. 24 Quod exemplinii ipsum otioque ex ossie. Hom. ct Ciu. L. I. e. s. L hie insertum est. Vid. SENECA de Benefic. VI. M.
397쪽
3s4 LIB. III. CAP. III. DE PROMISCVIs
λημα ἀποδοτέον. ἔαν x δετερτειν η ἡ δόσις τῶ καλῶ, η τῶ ἀναγκαιω, χωος γαυτ' ἀποκλιτέων. Benescia retribuenda in plurimum magis sunt, quam Idali inseruiendum e V sicut mutuum, cui debeι quispiam, restituendum magis, quam fidali dandum. In unitierrum debitum es reddendum : sed F datis honestate aut necessitate sperem it, ad Mee es declinandum. Add. Dae Socrates circa amorem fraternum disputat apud XENOPHONTEM Memorabit. L. II. C I C E R O Oisc. I. fc. 1 GJ mirum o cium referenda gratia magis necessarium est. ZMds ea, quae acceperis. νιenda maiise mensura, s modo poψω, iubet reddere Hesiodus: quidnam beneficio pro. vorari facere debemus t an non imitari agros sertiles, qui multo plar asserunt, quam acceperunι P Etenim si in eor, quos soramus nobis profvisuros, non dubitamus inicia Uerre : quales in eos sic debemus, qui iam profuerunt ' Nam cum duo genera liberis litatis sis, unum danti beneficii, aiserum reddendi: demus . nec ne, in nosra pote.
flate esse non reddere bono viro non licet, si mori id facere possis Ane iniuria. Vbi obseruandum a CICERONE ad liberalitatem referri gratiae relationem, quod neque haec ita certis legibus sit adstricta, uti iustitia, quae praecise iubet resti. tuere, quae ex contractu debentur. Add. AMBRosius ossi c. L. I. c. 3r. G E L L I U s L. I. c. ψ. Quanquam autem nec beneficium dare prorsus extra obligationem sit; longe tamen laxiorem habet licentiam beneficentia, quam gratias animus; qui omnino laborare debet, ut benefactori se suo adprobet. Etsi saepe contingat, ut benefici magis ament eos, quibus benese rurat, quam hi illos. Cuius rei causas inuestigat Allis TOTELEs Nicom. IX. 7. Add
tur quoque HOBBEs II Leviathan C. it. ubi rationem reddit, quare magna beneficia a maioribus accepta pariant amorem; a paribus aut minoribus non
item, nisi spes sit retribuendi. Cui innititur illud Taci T1 Γ Annal. L. IV. c. i8. in fine J Mnescia eo que laesa sunt, quoad videntur exsolui posse : ubi multum supra Iunt, odium pro gratia redditur. . f. XVII. PORRO licet in animo ingrato per se nulla sit iniuria, quippe cum non violetur ius aliquod proprie distum : Medius tamen, & magis ossiosum ac detestabile habetur nomen ingrati, quam iniusti C: quod censeatur animi valde abiecti & degeneris, seipsum indignum declarare eo iudicio, quod alter de ipsius probitate tulit, ae ne beneficiis quidem moueri posse ad concipiendum humanitatis sensum. Gregor. NAEI AN ZENUS : 'Oν γαρ τοι. XVII. Rationem, qua ingrati adeo initisi sint, hane reddit CicRRo de Gstie. L. II.
c. 18. Omnes mimi umemorem beneficia oderunt. -ineiae in urian ιn iterrenda liberalitata stiri ιιam fieri, eunMyue, qm. Dcrat, communem hostem, tentuorum putant.
x3 SENECΛ de Bentae. L. III. e. 7. Priamum omnium, pars optima bonscii periit , si actio.
ut certae pecuniae, aut ex conduc o locato. I r. . - . Drande cum res hen stisma sit.
referre v ariam, de si esse honesta, se necfrias. - - - salice noe. quod hiae uni tui omnia fora vix seri,ient. 33 Add. Λ p r i A N v s H. A. L. VIII. e. 3. APETi Tvs de les. At heri L. II. Tit. 6. IL. VII. Tit. s. Qui loci fugiste videntur BAYLIVM, quum , dans ses penices me la eo- mete p. Tor. I ait. 3. scriberet, apud millam perim tem poenas contra Ingratos sincitas clie, exceptis Medis. laudat ea de eaus a Xenophontem dc SENECAM de Benes. L. III. e. 6 sed in post riori Ioeo editiones vuIgatae pro Medis Macedo nes exhibent, qua de re eonserendus M v R L-Υ v s
398쪽
αητον εα εποιασεν ηρικον, τι δ' οῦν δρα-ν αδεο τῶν παντων ποτε; quem enim ben gnitas ex fero humanum reddere non Potuit, quid aliud hvue ex. omnibus rebus unquam
quam vas es pertuson ; gratia in illum Μοα effusa perit, fus Amul fuerit. Add. XENOPHON Cyropaed. L. II X. c. 3. 6. 19.J de Pheraulae sententia Circa n turam hominis. Eleganter quoque CARTEs Ius de Passionidi artio. I9 . Ingratitudo vitium es hominum brutorum I solide superborum, qui putant omnia Abi deberi ; aut supidorum, qui nullam factura resexionem animi ad beneficia , quae accipium . aut imbecillistrum abiectorum, qui ubi sentiunt infirmitatem s egestaιem syani, demisse quaerunt auxilium aliorum , quod ubi sum eo ecuti. eos odio Prosequuntur, quia de tituti. voluntate paria referendi, aut se id posse desperantes, sibi genter
omnes omnino secum venales ta mercenarios esse, nihilque honi sieri nisi cum remtinerationis spe, eas se decepisse arbitrantur. SOPHOCLEs Aiace flagel. pag. 3t. M. H. Steph. J . Decet virum memorem esse, F quid illi fluaue acciaue Gratia Iemper parti griatiam. Si tui vero excidit accepti beneficii memoria, is neutiquam vir generosus est. Eniimuero an in foro ciuili actio ingrati sit danda, eruditi disputant. Negat id S E N gc A de Benefic. L. III. c. 6. seqq. hisce potissmum rationibus: ruod pars optima beneficii pereat, si actio, sicut certae pecuniae, aut ex Con-ucto, & locato detur; iam enim creditum esse incipere. Et cum res hon stisiuna sit reserre gratiam, desinere esse honestam, si sit necessaria. Denique uni huic legi vix omnia sora suffectura. 'THEMisTIvs Orat. 3. ό Περσικὸς
νόμ e cuius meminit XENOPHON Cyropaed. L. I. Δίκας Κτπραττεν αχα-eμςίας, ors εμποιῶ wσος, σπη αν η. ἶ δε μηδεἰς κολάζει νομος. ἐιταυθοεπες ἀυτῆς μισῆσι μεν ἀληλους. ου δικαιον es n. αλὰ κρυπτουσι το ἔχΘος. Persicis legibus ingrati auimi constituta poena es , quod ubicunque sit, maxime ovium atque inimicitiam ingeneret. Hi vero nulla lex es, quae id puniat, ibi ex eodem vitio mutuo sese odis prosequuntur, nee litiganι tamen, sed occultas simultates exercent. Add. M. ANTONI v s L. IX. f. 42. circa finem; & Valerius M A X I M v s L. II. c. 6. f. s. 7.ta L. V. c. 3. f. se inter externa '. Quibus non pauca ab aliis reponuntur. Vid. B o E c L E R I Dissertatio, quae inscribitur Actio ingrati Nobis hoc lo id tantum monendum videtur, Don statim dari aistionem, aut instar actionis in foro velut iuris naturae, quia actus aliquis legi naturali repugnat. Equidem ingratos poenae post mortem manent, per sententiam diuini tribunalis infligendae. Merito quoque iidem exosi & dcteliabiles reliquis hominibus sunt,
399쪽
LIB. III. CAP. III. DE PROMISCUIS ET C.
3s I& indigni, quibus deinceps benigne quid fiat. Sed quare ob simplicem ingratitudinem, quando quis acceptorum beneficiorum obliuiscitur, aut occasione data referre gratiam negligit,) neque bello quis peti, neque in soro ciuili actione pulsari queat, ratio in aprico est. Nam ea ipsa de causa beneficium alteri dedi, id est, eius, quod dedi, refusionem mihi stipulatus non sum, ut & alteri foret occasio ostendendi, se honesti amore, non ex metu coaetionis gratiam retulisse: utque ipse non spe lucri, sed studio humanitatis exercendae videar erogasse, de quo recipiendo mihi caueri noluerim. Fortius philosopli
tur Marcus ANTONINUS L. IX. g. 42. suando ' tanquam ingratum incusas aliquem, in temet censuram conuerte. Peccatum enim procul dubio est tuum, quod non absolute dedisi, nee tanquam qui torum actionis tuae fructum iam sarim percepisses.siuid enim amplitu velle debebas, ubi homini benefecerasy annon Me ime tibi s ficii 'quod est naturae tuae congruum. Mi quid fueris, tum facti sius mercedem quaeris 'Ast ubi quis exercet ingratitudinem mixtam =, seu quando non solum gratiam non refert, sed & pro illa iniurias & malefacta reponit; ibi causa inlli, & actio proprie eκ iniuria data oritur; id iunctus autem ingratus animus foedissimam eiusdem labem arguens, ciscit, vi&eo citius iniuriae exsecutio suscipiatur,&eo acriori poena castigetur is, cuius prauitas ne beneficio quidem deliniri potuit. Caeterum quatenus per subsequentem iniuriam necemias reserendi beneficii tollatur, docet S E N E c A de Beneficiis L. VI. c. . s. & Epistola St. '
sa Quae etiam ν ornans appellatur , sed in hac quoque in ingratiam non animaduertitur, sed in iniuriam inserentem, quippe poenas daturum, et ianivi hominem nullis sbi beneficiis eognitum, iniuria adfectaei.
400쪽
I. Non possunt non in societata humana pa- V. Obligatis naturalis N ciuilis.cta e spere. VI. Ouae utriusque emacia 'II. Pacta seruanda sunt. VII. Obli alio perpetua G temporaria III. Obligationer synt vel congenitae vel aduentitiae. ' VIII. obligatis non mutua. IV. Obligationi congenitae repugnat atheis. IX. Obligatio perfecte aut imperfecte mu-
. VAE HAc TENVS exposita sunt ossicia, ex communi illa cognatione, quam natura inter omnes homines constituit, inuicem debentur, licet nullus inter ipsos actus antecesserit Enimuero solo isthoc ambitu circumscribere ossicia, quae inter homines mutuo sunt exercenda, parum esL Nam neque quibusvis ea est ingenii bonitas, aut omnia, quibus aliis prodesse queunt, eκ sola humanitate & caritate velint praestare, citra exploratam spem paria recipiendi. Et frequenter illa, quae ab aliis in nos proficisci possunt, eiusmodi sunt, ut gratis eadem nobis exhiberi salua fronte postulare neqUeamus. Saepe quoque nostram personam aut lartu nam non decet, alteri tale beneficium debere. Adeoque ut plurimum alter dare non potest, saepe nos accipere nolumus, nisi alter paria a nobis recipiat. Non raro denique alios latet, qua ratione commodis nostris inseruire queant. Igitur ut mutua inter homines ossicia, qui fructus est socialitatis, eo crebrius,& ad certas velut regulas exerceantur, necessum suit, homines ipsos inter se conuenire super eiusmodi rebus .inuicem praestandis, quae ex sola humanitatis
lege semper certo sibi polliceri quis non poterat. Adeoque in antecessum determinandum fuit, quid alteri quis praestare, quidque ab eodem iterum eXIJ ctare, suoque iure exigere deberet. Id ipsum autem fit per promissa & pa-
D Ceterum benesseium saepe benescia nomen
amittit . quamuis non indigno eonsertur. Hine Corinthiorum benescium rist Alexander, osse. rentium itis suae Huitatis, quamuis se id praeter Heretilem nemini dedisse gloriarentur. s Ε N E c Ade Bene . I. 3. . I. 33 Vide nipra e. I. r.
4. s. 3. l. huius libri. ad Haee verba, poscente perspimitate, adie-
eimua ex ossie. Hom. A ciu. LI. e. t. s. a. pra etinte Cl. BAERBΕYR Aco. De reliquo, quae ab Auctore dieiantur, eo tantum tendunt, Opus esse pactis, ut obligationes moliae eonstiti tantur. v rum stine ea praeterea neeeCaria, ut obligationes
t) bello abreptae restimantur, a) ut constitutae n. I. a nota ad tollantur. 3) ut impersectae ix laxiores magis adstringantur. T i et I v s Obserii. CXLVIII ..