장음표시 사용
41쪽
............. . . . . . . . . . . . . . . a . . . .. F i . . . . T. .
II. De certitudine disciplinarum, quae circa moralia versantur. IaIII. De intellectu hominis, prout concurrit ad actiones morales. 8 IV. De Voluntate hominis, prout concurrit ad actiones morales. saV. De ad ionibus moralibus in genere, deque earundem ad agentem pertinentia, seu ad imputationem aptitudine.
VI. De norma aettonum moralium, seu de lege in genere.
VII. De actionum moralium qualitatibus. IIIIIX. De actionum moralium quantitate. IIo IX. De actionum moralium imputatione.
L Hominis naturae non congruere, ut Vivat exlex. IMII. De statu hominum naturali. IIo III. De lege naturali in genere.
IV. De praestationibus hominis aduersius seipsum tam circa. cultruram, quam curam corporis ac vitae. zas V. De desensione sui.
42쪽
II. Ut omnes homines pro aequalibus naturaliter habeantur. 3I3
III. De promiscuis ossiciis humanitatis.
IV. De seruanda fide, ubi etiam de diuisionibus obligationum. 337 V. De natura promissorum S pactorum in genere.
VI. De consensu circa promissa & pae a adhibendo.
IIX. De conditionibus promissorum.
IX. De ministris obligationum contrahendarum in genere.
CAP. I. De sermone, &, que eundem comitatur, obligatione.
VII. De adquisitionibus accessionum.
ta. De translatione dominii in genere. .
XIII. De obligatione quae ex dominio rerum per se Oritur.
II. De contractibus, qui pretia rerum praesupponunti
43쪽
III. De aequalitate in conua libus onerosis obseruanda. 7 IV. De contractibus beneficis in specie. 714 V. in contractibus onerosis in specie, ct primo quidem de permu- . ratione, emtione venditione. 727UI. locatione conductione. . 74 vII. De mutuo. 75 IIX. De societate. 769IX. De contractibus, qui aleam continent. TriX. De pactis accessoriis. 78o XI. Quibus modis soluantur Obligationes, quae ex pactis oriuntur.
XII. De interpretatione. 8O9XIII. De modo litigandi in libertate naturali. 843
CAP. L De causa impulsiva constituendae ciuitatis. IosII. De interna ciuitatum structura. 127IlI. De generatione summi imperii ciuilis, seu Maiestatis. In IV. De partibus summi imperii. earumque naturali connexione. I67 'U. De sormis Rerumpublicarum. I8ιVI. De affectionibus summi imperii. III VII. De modis acquirendi imperium, imprimis Monarchicum. 239IIX. De sanctitate summi imperii ciuilis. 237 . De ossicio lammorum imperantium. 27I
44쪽
CAP. I. De iure dirigendi actiones ciuium. 283 II. De potestate siummi imperii in vitam ciuium ex oecasione delam dendae eluitatis. FILI. De potestate summi imperii in vitam ae bona ciuium, ex causa delusii. 3ΙON. De potestate imperii ciuilis circa definiendum valorem ciuium.
V. De potestate summi imperii circa bona tam publica quam priua
IIX. De pactis pacem redueentibus.
X. De pactis rerum promiscuis.
XI. Quibus modis quis ciuis esse desinati
XII. De mutatione & interitu ciuitatum
45쪽
de orisine & varietate entium moralium. de eertitudine disciplinariam, quae circa moralia versantur. τ. . Tractationem ii iam, quae abit in piario duas.s i. Architectonicam, explieantem obiee um sinus dissiplinae , hoe est, s Aetion o morales, de quarum origine, natura , forma agitur
et tentis reguntur iura naturali,
Vbi praemittitur, non congruere honiinis naturae, ut vivat exle δ Oile tamen eum esse in statu naturali. sine explicatur, quid sit iiis naturale. 2. Rectoriam, tradentem resulas siue principia iuris naturalis. Hare
principia sunt vel f r. Absoluta ct uniuersalia, re*ieientia vel f i. Omia hominis erga se ipsum. i. osset, hominis erga alios homines. a 'pothetica, pertinentia ad saιumi I. Noturalem, ubi lieris i. Paeisti, hine de fide paelorum agitur.
a. Sem cinari. 3. Iurare. . Oe pare res, quae nullius sunt; unde oritur dominium, de emius aequirendi modis de effectu agitur. s. Pretium rebus imponere. s. Contrahere; hine de contractibus eorumque speeictus. Libr. I. Cap. I. Cap. a. Cap. 3. 4. με. T. g. 9.Libr. IDCap. Cap. 3. Cap. 3. Cap. 3. 4. εις. Libr. III. p. I. M 3
Cap. a Cap. a. Cap. 3. 4. s. s. . 2.9. D. I.IA.
Cap. a Cap. 2. 3. 4. 6. T. 3. 9. Io.
et. Iudieare de rebus suis,ct quod quisque ex iudieio suo definiuit armis afferere. Quanquam praestet, molliora remedia adhibere. Cap. I3. - . . . Libr. re Q. Veconomicum, ubi de societate ct ossietis inter
t. Maritum re uxorem. C ta. Parentes ct liberos. c. 3. Dominum S semos. , 't 3. Citillem, sue statum ei uitatis; ubi principia Iuris naturalis, quan
tum attinet statum eluitatis, siue ius publicum uniuersale, explieano istur' . . . .. Libr. VII. si. In tenere, ubi de ori ne ct natura cutitatis, tum summae pote
l x. In sprete, quantum attinet inprimi iura fiimmorum imperan.
46쪽
48쪽
I. Introduetio II. Vita humana temperatur per entia moralia.
III. quid sint entia moralia, quae eorum causa. qui finis 'IU. Modus eadem producendi. Impositio. Eorundem operatio. unde 'V. Diuisio. VI. Si aras quid' VII. Statur naturalis ta aduenlitius. VIII. Pax is bellum quid, G quom cxyIX. Status determinati. X. Status respectum ad rempus haben Ies.
D Philosophiam primam speelabat, ii quidem genuinae suae imdolis mensuram impletura erat, latistimas rerum dei initiones tradere, ac easdem in certas classes congrue disponere, adiuncto, quae cuiusque rerum generis in Vniuersum natura sit atque conditio. Verum uti in classe quidem rerum n
turalium sic satis hoc praestitisse videntur, qui eam disciplinam excolendam hactenus sumsere; ita res ipsa loquitur, eosdem cirra entia moralia non pro istorum dignitate suisse sollicitos. Quin multi de iisdemne cogitarunt quidem; alii leui duntaxat brachio attigerunt, velut inania, A et aut
XI. Amnita quaedam cirea satus. XII. Diuisiones personarum Amplicium. XIII. Et compositarum. XIV. Monita circa persenas moraleI. XV. Persenae fictae. XVI. Res moralet. XVII. Modorum moralium divisio. XVIII. Tutili. XIX. Potestat. XX. LI. XXI. Reliquae qualitates morales XXII. 2uantitaιes morales. XXIII. Emia moralia quomodo pereant ρ
49쪽
aut nullius momenti figmenta. Cum tamen eorundem naturam maxime deisceret intelligere hominem, cui talium producendorum data est facultas, & per cuius vitam istorum vis sese penitus diffundit. Ea res necessitatem nobis in ponit, neglectam a plerisque doctrinam heic praemittendi, quantum quidem instituto nostro sufficere videbitur. Saltem ne definitiones rerum moralium, quas dabimus, obscuritate aut nouitate sua lectorem morentur, cui eiusmodi genera in vulgaribus libellis sortasse rarius occurrerunt. Quod si pleraque iii haec delicatis innutriti literis fastidiant, & ad noua vocabilla Latio ignota frontem contrahant, illos hanc veniam poscimus, ut sit ipsos circa delicias suas quandoque plus satis argutantes serimus, etiam iidem nos paulisper ἀκρίβειαν magis rerum, quam flosculos verborum sectantes ', tolerent. Nam qua ratione isthaec commodius exprimi possint, nondum dispicimus, ni per taediosas ambages maiore obscuritate eadem inuoluere velimus. Abs nouitatis calumnia vindicabit nos illud CIcERON is de Finibus L. III. c. i. Imponenda
noua nouit rebus nomina. Ouia quidem nemo mediocriter doctus mirabitur, esi tans, in omni arae, cuius usus vulgaris communisque non sit, multam multatem non L
m esse. Adductis dein is tum artium liberalium , tum opificiorum sexemplis3 subiungit: quo nugis hoc philosiopho faciendum est: ara σnim philoisophia es vitaὸ rde qua differens acciere verba de foro non potes. MANILI vs Astron. L. II LV. 39. et seqq.
Ornari res ipsa negat, contenta doceri. Et A qua externa referantur nomina lingua, Hoc operis, non Patis erit. Non omnia semPossunt. N propria melius Aub voce notantur .
Sed & si quis nullo modo isthaec tetrica digerere valet, ei licebit, his omissis,
ad planiora statim transire. f. II. REs igitur omnes, quarum complexu hoc mi uersum componitur, uti suis constant principiis, quae cuiusque essentiae constituendae assignauit,& attemperauit Creator optimus maximus, ita earum quaelibet suas habere aia sectiones, ex dispositione ac habilitate substantiae redundantes, nec non incertas sese actiones pro modulo virium a Creatore inditarum effundere deprehenditur. Illas naturales solemus vocare; postquam naturae vocabulo deis signari sueuit tum ipsa rerum creatarum uniuersitas, tum modus ille & actus
rerum, . i) Cic Eno de Finib. Bon. demat. disterit C IcER dei L. f. db to. I. de ossiciis 4.
tem perniciae expedire poste. docta is inredigen- v. infra L. II. e. l. s. s. H.
. III. i) Modi enim substantiae inseparabi α' Addatue LucRET VIJ I. v. 37. ct sqq. liter cohaerent, ita, ut nunquam per se exfs eis
A H κατ ius in Arte Poetiea, v. 49. de sqq. possint. Accidentia contra per se verae substan. quem l cim reele restituit BR ΣΥΕRV s. tiae sunt, ct exsistere possime independenter a Suia iee o, eui adictaa esse concipitinii r. Il. . De trismi hominis pra stantia, sue ab urialis est j.Lu a corporis: veluti rotundi. . orpus, siue animam eius speciemus , praeclare ras, quadratura, qui modi externi appellavius.
50쪽
rerum, eX congenitis ipsarum viribus fluens: per quas producuntur infinitae illae motuum varietates, quibus omnia in hocce uniuerso agitari cernimus. Ae caetera quidem, quae operationes suas Uel citra omnem lensum, vel cum sensu tantum directo, aut parum exquisite reflexo, exercent, solo naturae instinctu aguntur, suasque actiones modis quibusdam a se ipsis inuentis temperare haut quidquam norunt '. Ast homini uti praeter insignem corporis ii hilitatem datum est singulare mentis lumen, cuius ope res posset accuratius comprehendere, eas inter se conferre, eκ notioribus ignotiora colligere, d que rerum conuenientia inter se iudicare; nec non ut motus suos non ad eundem semper modum cogeretur exserere, sed eosdem xxpromere, suspendere, ac moderari Valeret, prout videretur: ita eidem homini indultum admini cula quaedam inuenire aut adhibere, quibus utraque facultas insigniter adiuta retur ac dirigeretur. Quid notionum inuentuin fuerit subleuando intellectui,
ne per infinitam rerum varietatem Confunderetur, aliorum est curatius tradere.
Nobis illud iam est dispiciendum, quomodo ad dirigendos voluntatis potist L
mum actus certum attributi genus rebus & moti hus shominum3 naturalibus sit superimpositum, ex quo peculiaris quaedam conuenientia in actionibus humanis resultaret, & insignis quidam decor atquc ordo vitam hominum exornaret.
Et ista attributa vocantur ENTIA MORALI A, quod ad ista exiguntur,
& iisdem temperantur mores actionesque hominum, quo diuersum ab horrida brutorum simplicitate habitum faciemque induant. . III. Exi NDE commodissime videmur entia moralia posse desilire, quod lint modi quidam; rebus aut motibus physicis superadditi ab entibus intelligentibus, ad dirigendam potissimum & temperandam libertatem actuum
hominis voluntariorum, & ad ordinem aliquem ac decorem vitae. humanae conciliandum. Modos dicimus. Nam concinnius nobis videtur ens latissime
diuidere in substantiam & modum, quam in substantiam & accidens Modus porro uti substantiae contradisti uitur; ita eo ipso satis patet, entia moralia non per se subsistere, sed in substantiis, earuinque moti hus fundari,
ipsasque certa duntaxat ratione afficere. Cae*rum modorum alii ex ipsa re naturaliter velut profluunt , alii per potentiam intelligentem rebus modi que physicis superadduntur '. Quod enim intellectu praeditum est, id eκ reflexa rerum cognitione, earundemque inter se collatione tales potest notiones formare, quae ad dirigendam facultatem homogeneam sunt idoneae '. Et ex
' Veluti amor aut desiderium in re amata vel desiderata. 4ὶ Quae proinde a physicis multifariam d i fle. Tun . noti tantum fine, de quo ait 'tir hie agit des biecto, sed de inprimis essentia, hoc est, impo-stione, quae iacit, ut, quod seri physee nequit, fiat interdum moraliter deinde quod in physicis est monstrimi, in moralthus nihil uitii habeati quando v. p. pater re filius, aut magna hQminum
multitudo pro una persona habentur; aut e conistrarici homo unus plures stis inet personas: postremim, quae moralia sunt in entibus physetis, fine ulla horum laesone aliqtiando minuantur, aut pror is tollantur, de qMo au or 1 . I in fra c. r. 6. aut sublato ente physico permaneant,e. g. existimatio post mortem. aliariquam nes rarimiaeat, entium mora tona et naturalium magnam interdum esse similiti id inem. E. p. eorporis humani AE eivitatis; quae etiam corpus vocatur, de animam sue vitam habere dieituri de quo alibi. Dieia illustrat mordax loeus Antisthenis apud LAERTI v M L. V. Consulebas ti Ara jensibus.