장음표시 사용
461쪽
UB. III CAP. VIII. DE CONDITIONIBUS
tra leges fit, EF ivra Megni. Fide solutur est, qui eontra Regem Jum fidem dedit. Quo spectat & illud tritum: ' qui prior Iempore. potior sure. Scilicet non quodi plum tempus in se aliquid iuris conserat, sed quia priori in eam rem ius iam fuit quaesitum, quod impedit, quominus ad eandem rem posteriori ius adquiri potuerit. Inde etiam est, quod semus alii operam suam addicere nequeat, quippe eum illa ad ipsius dominum pertineat. Sed quod ex legibus Romanis seruugdomino suo non posset obligari, praeter generalem illam obligationem, quae ipsius statum comitatur, inde est, quod iam antea domino in omnes ipsius res, & actiones utiles ius competebat. Quod si quis tamen rem alienam, aut suam iam obligatam alteri promittendo ipsum deceperit, ac frustra habuerit, litae ad id quod interest tenebitur; & saepe etiam criminis stellionatus est reus.......................................
III. Conditio an referatur ad tempus pra flens auι praeteritum PIP. Condisio casualis, potestaιiua, mixω. U. Conditio impo bilis N turpis. VI. Adiectis loci. VII. Adiectio temporis.
VIII. Discrimen inter pacta, es promissa
peirca contrahendas promissiones id quoque obseruandum, quod quae. V dam fiant pure , quaedam sub conditione ', seu quod aliquando absol te ad quid praestandum nos obligemus, aliquando obligationem a comditione quapiam suspendamus.
D inae remita in hypotheeis maxime procedit r
hae enim secvngum ius Romanum sola e nueniatione constitinintur. V. L. Io. L. II. pr. D. qui
portis in planar. At in aliis eo mensionibus non semper valet. Hinc re duobus ueradita. qui mosterior rem aecepit, praesertur alteri prius ementi. Nimirtim per traditionem oculias moralis 4biit a venditorer quod non se per solam promisso. .em. V. H. OROTIVΜ L. II. de I. B. a P e. Ia. I. as. n. a. A e. Is. I. n. a. Adde de to eatione rei, quae posteriori eonductori tradita. GOMEZI v Μ α uar. resolui. a. n. ao. Si quis
amen duobus operas Iocauit, priori eonductorintis ante fieri oportet. L. M. locati eam A . M E U I v s P. II. D. 379. H. g. I. o suspensua se . quam voeant. Nam resoluistiua eondati . qua aditis iam perfectus sub futuro aliquo euentu ressiluitur. v. g lege eommissoria ct interdum addictione in diem tinfra L. V. e. s.f. 4. non faeit, quo minus pura sit conueritio. Notandum praeterea nom tantum conditione, sed de die, qui disterendae solutionis gratia adiucitur, pacta non pura fieri. Aliud dicendum de modo, qui est eausa finalis, propter quam aliquid
462쪽
gationum paritums, qua eorundem vis & essicacia consertur in aliquem euentum, a casu, aut arbitrio humano pendentem Sic ergo ad conditionem duo requiruntur, tum ut per eam differatur, & suspendatur vis obligationis; tum ut euentus ille; seu quod pro conditione supponitur, nondum extet, aut sit incertus saltem quoad nostram notitiam. . III. Ex AIs concluditur, adiectiones illas non esse pmprie conditi
nes, licet quoad sormam verborum Grammataeam tales videantur, quae reseruntur ad tempus praesens aut praeteritum. Nam futura tantum mortalibus
incerta sunt, praesentium autem & praeteritorum liquida habetur scientia, aepminde illis inesse nequit vis suspenclendi consensum. Unde in s. Insit. deverb. oblig. traditur, conditiones, quae ad praesens Uel praeteritum reseruntur,
puta , si Titius consul fuit, si Μaeuius vivit, dabo, vel statim infir
mare aut nullam reddere obligationem , aut omnino eandem non differre, sed puram facere . Si enim ea, quae tanquam conditiones adiici Intur.
ita se non habeant, nulla contrahitur obligatio: sin ita se habeant, statim valet promissio , & pure obligare incipit. Vbi tamen monendum, recte promissioni posse adiici conditionem, quae reseratur ad tempus praesens aut praeteritum, siquidem de illius exsistentia utrique aut alterutri, quibus inuicem negotium est, non constiterit. Quae tamen promissio videtur continere adiectionem diei. Nam eκ ea non prius peti quid potest, quam prinmittenti liquido fuerit ostensum , conditionem illam reuera extitisse : ad quod utique aliquantum temporis requiritur, verbi gratia, Potest imperitus aliquis historiarum ita promittere ; dabo tibi decem , si clictator Caesar olim Rhenum transiit. Heic sane necessum fuerit, priusquam decem peti possint, ut alteri id prius auctoritate scriptorum fide dignorum demonstretur. Sic ubi ita promisero; si Maecius, qui peregre abiit, adhuc vivit, decem dare spondeo; tunc demum alter petere potest, quando de ipsius vita mihi constiterit. Quodsi tamen accuratius velimus inspicere, eiusmodi promissionum ex conditione praesentis aut praeteriti temporis suspensarum, hic proprie sensus est: dabo tibi decem, si pmhaueris mihi, Caesarem transisse Rhenum, aut Maevium peregre prosectum adhuc vivere; adeoque veras esse conditi na-les ', sed in quibus conditio non sit exsistentia illius actus praeteriti aut pra
quid si vel praestatur: is enim ligationem non
suspendit. V. L. M. D. de eontras. emit . In dubio autem eontrahentis conditionem potii 4piam modum adieeisse censetur. TI R A Qv Ε L. L v s tr. Cessante causa. inmit. de l. n. a . M Ε- v v I P. IV. me. 72. n. a. A seqv. I.
Q Solet eoinientionibus praeter Conditionem, Modus etiam adileis quando finis exprimitur, quem contrahentes intendarit. veluti in hae fori
Kalendas ιιιMos. similiter loeus interdum aditet tur, veluti, Enitiis tibi erit fundus, euius pretium Capuae solues. Dies quoque interdum ad-tiei solet, veluti. Fundus tibi Cc. avreis ven/itur, soluendis intra decimas Kalendas. Intre conditionem autem di modum illud in Iure ciuili interest , quod Conditio actum stipendit, qui non siispenditur a Modo. I. II. . Contrario autem euentu resoluitur. IIL r vid Core. van BYNκERsHOERL. IV. Obserti. e. Ig. a) Hoe loco summae a. quod pace viri exi. mii dictum si, videtur an iniaduersio cl. BAR BE Y R A C ii quum AUCTOR idem plane illita dicat, quod ips in mentem venit. stilicet, Condationem non inesse facto, sia prolation .
463쪽
4sto LIB. IIL CAP. VIIL DE CONDITIONI Rus
lentis, sed eiusdem probatio alteri facienda. Id igitur certum est, si utrique
constiterit, talem conditionem extitisse, & serio res inter ipsos agatur, pura erit promimo. Sin uterque eam non extitisse sciuerit, iopularis erit promisso, quae nullam obligationem parit. Quodsi autem adiiciatur qui1em aliquid futurum, sed quod certo euenturum praescitur , verbi gratia, si cras sol oriatur, talem adiectionem itidem pro conditione non habendam communiter statuitur; eo quod obligationem non disserat, cum de exsistentia futura illius adiectionis certo constet. Quia tamen non facile praesumitur , inaniter tale quid esse adiectum; videndum, num sorte vocula A posita sit pro vocula temporis quando, ita ut eiusmodi promissiones non sint conditionales, sed in diem conceptae, quasi diceres, cras orto sole dabo. Sic igitur omnis conditio proprie dicta continet aliquid nondum liquidum, saltem alterutri eorum, quos inter negotium Versatur I & quousque ea aut extiterit, aut eκtitisse pro-
rente iam pure contrahitur Obligatio: eadem non adparente, haec quoque evanescit
. IV. SOLENT autem conditiones distingui in m Hor, & imp biles. Illae sunt, quae obligationem suspendunt eκ euentu , qui physice aut
moraliter contingere potest. Et iterum distinguuntur in ea ales seu fortuitas, potestativas siue arbitrarias, & ex utrisque mixIas. Vid. L. Du. F. T. C. de caestiet tollendis. Casualis conditio est, quae ex arbitrio alicuius tertii nobis non o
noxii, aut ex mero casu & fortuna, quantum ad nos, dependet, verbi gratia, dabo tibi decem, si Caius duxerit Titiam, si intra triduum non pluet. Potestativa est, cuius euentus & exsistentia dependet ab eius arbitrio & viribus, cui sub ea quid est promissum, quae etiam dicitur nom*ma in L. ι . D. de Ginriti U demonstrat. At vero inutilem esse ab initio promissionem statuunt, quando conditio est collata in arbitrium rei promittendi, seu eius, qui promist, verbi gratia, dabo tibi decem, si mihi placuerit. Sensus enim eiusmodi promissionis hic
est: iam tibi nihil pure promitto, ac in posterum erit in meo arbitrio, utrum tibi velim pure promittere, nec ne. Vnde alteri nullum nascitur ius, nisi do
D INTHIA Nus melamat. gas sitias. hare non vigentur rationem habere i nam vir m Masiabeoniurione tradiamin, ita demiam μνi bique etiam seeundum itis Romanum ante eondi. possunt ρνonia ae puratiaria, si condisio eonfiamma tiomem existentem aut diem venientem non licet ea os. Mae in parte Romani iuris auctores dis. poenitere, ct obligatio ad haeredes transmittitur: serentiam mitiunt inter pacta sub eonditione, S utrobique iisdem in easthus agere non licet. In in diem, sue ad diem inita. In illia nihil deberi hoe ergo tantum differunt, quod conditio aliquanis ante existentem eonditionem : in his vero ante do non exsistat i dies vero certus, aut ineertua ἡiei lapsum aetii quidem primo dehitum subesse, quando, moraliter non possit non exsistere. Qua. sed non actu neundo, sue, ut ipsi loquuntur, re etiat serandunt tua nat irale verius est , coniseedere diem, sed non venire asserunt. I. as3. d. ditisnes taeitas, quae propter naturam vel legia V M.Aenis. Hine inserunt: solutum per errorem dispositionem taeite insunt, ct in diem resoluum ante existentem conditionem e ridictione indebiti tur, verbi gratia, pactum sit irorum fructuum. repeti posse; sed non aeque solutimi ante diem, aut pactum praestandae dotis, a tonditioni a qui nondum venit. L. D. L. IO. L. n. L. as. D. da proprie dictis non diaerre. De quo alio loco D. Condi. . indel . Mihi vcro secundum ius naturale uva. in
464쪽
nuo promissum fuerit. Nam eiusmodi conditio in perpetuum a promittentepoteli inhiberi 9 eludi. Unde recte dicitur; quod in nostra potestate est, in
casum conferri non oportet. Vid. L 7. stram. D. de tam rub myrtione L. I. D.
de Oblig. action. L ι . L. 1M. F. r. D. de Verb. illig. Quod si tamen conditio sit quidem in promittentis arbitrio posita, sed quam tamen is in perpetuum eludere non possit, aut velit, conditio adiectionem temporis habebit, verbi gratia, dabo tibi decem, si nouos calceos induero, si uxorem duxero, id est, quam do. Ex dictis explicanda quoque sunt, quae tradit GROTIUS L. II. c. II. g. 8. Si res promissa nunc non sis in potesate Promiuensis, sed esse aliquauιυ ροβι, pr missis eris in pendenti e caelo; quia tune promi facta censeri debet sub conditione; res in potesarem venerit. Id quod admitti potest, siquidem alteri cognitum erat, in praesens rem non esse in potestate promissoris. Alias enim dolo non caret, pro pura & praesenti promissione subiicere eam, quae in diem concipitur. Subiungit: S conditio, qua res prox,sia in 'testatιm promissoris pcruenire posJ, i a quoque sit paresar tua. tenebitur promissor facere, quidquid moraliter aequum es. ut ea impleatur. Sensus est, si quid tibi promittam , quod in praesens tmestitu mihi sit impossibile, mea tamen opera fieri yossit, ut deinceps possi-ile reddatur, teneri me pro virili elaborare , ut promissi praestandi facultas a me comparetur. Exemplum tale esse possit; si studiosus legum adhuc imperitus alteri sic promittat : omnes tuas causas agam in soro, si peritiam legum mihi comparauero . Heio eκ mente Grotii tenebitur hic sedulam operam studio iuris nauare, quo agendis causis reddatur idoneus. Id quod non nisi tunc admittitur, quando expresse quis promisit, aut probabilibus eκ coniecturis promisisse intelligitur, sese circa vires praestandi sibi parandas laborat rum. Alias licebit conditionem in infinitum protrahere. Est quoque pra
terea notandum, GROTIVM Uocabulo conditionis potesatiuae aliter, atque ea
supra definita est, uti, pro ea, quae ut existat in potestate est promittentis. Mixta denique conditio est, cuius impletio partim ab arbitrio eius, in quem Consertur, partim a casu dependet, verbi gratia, dabo tibi decem, si Maeuiam uxorem duxeris. Nam id non in tuo solum arbitrio est, cum & illa te sponsum renuere, & ante nuptias fato fungi possit. Denique & hoc addendum ',
M Sitie seeundum iiis Romanum retrotrahitur. Qua tamen retrotrastione in distiplina hae non videtur opus, quoniam pacto eo iti ali inesse obligationem saltem actu primo iam ollendi.
IV. Aut, meam te, fi Destor nareis mero, de qua eonditione eonserendus, Tito ΜΛsIVS Iurisprud. Diu. L. II. c. 7.
I. Ira. M Quae regula iure Romano saepe in Ieatur L. Ist. L. Ici. L. t D. da R. I. Conf. L. Iulius M. F. 1. de conius. π demo r. L. M. eod. Aliud
dieendum, si quis eonditionem potestativam rasa implere impediatur. Addenda alia re utar Irri. pleta semel eonditione, sufficere, si illud, per
quod ea complementum aeeepit, semel extet, ne requiri, ut perduret; nisi hoe paciscentes intenis disse liquido appareat. Quod exemplis deelarant CARPZOV. L. VI. Respons Elect. 23. BR VNNEM ANN. Cent. II. me. I . ct ad AD. D. da in rem verso. n. . FRANTERI AEnhesoluti . n. 63 . seqv. H. s In L. M. D. da Gondie. o monstr. HOTΜANO Obs. IV. 1 . legendum
videtur : uti interes. eonduionem non imm
ieri. Sed quae emendatio non probatur A v CHIO del negationibus Pandectis adiectis, P. 2G. 3
465쪽
conditionem pro impleta haberi, si per alterum stet , quominus conditio
impleatur. Vid. L. So. D. de contrab. emr.
f. V. CONDITIONEs porro impossibiles sunt vel physice tales, vel
moraliter : seu quaedam per rerum naturam fieri non possunt, quaedam per leges fieri non debent. Eiusmodi conditiones adiectae, si naturalem in- terpretandi sitnplicitatem sequamur, praesertim ubi heterque impossibiles eas sciuit, negantem, adeoque nullam faciunt promissionem. Vici. L. i. g. v. L. st. D. de Oblig. T act. Et quidem, ubi negotium fit inter eos, qui in li-hertate naturali vivunt, planum est, nihil agi, adiecta conditione naturaliter impossibili; etsi hoc modo alicui petita denegare speciem contumeliae habeat, quae simplici negationi non videtur inesse. Et huc pertinet responsio Lemnio. rum Miltiadi data, apud Cornel. NEPOTEM c. r. Inde cum post Miltiades verba cauillaretur, recte iudicatur; Lemmor non dicto, sed secun fortuna adversm riorum eaptos. Id quod etiam in conditione moraliter impossibili, seu turpi deprehenditur '. Huc pertinet, quod de Esdiguerit promisso, Maphaeo Barberino circa suscipiendam religionem Pontificiam iacto, refert GRAMON-D v s Hist. Gall. L. XVI. p. m. o8. Quod si quis tamen turpem conditionem impleuerit, an & quatenus promissum exigi possit ex illis colligitur, quae cap. praeced. g. 8. tradidimus. In ciuitatibus autem per leges ciuiles constitui poteli, in promissio cum conditione impossibili, praesertim quam talem promissarius ignorauerat, pro non adiecta habeatUr; nec huic ita petulanter illudatur. Pacta autem & promissa, quibus turpes conditiones adiectae, recte per leges ciuiles irritae declarantur; ne priuatorum pacta ad leges publicas su uertendas aliquid valere credantur. Sic & in testamentis leges Romanae adiectas conditiones impossibiles, turpes, aut ludicras pro non adiectis declar runt; quod absurdum videretur, in tali actu , quem maxime serium, grauemque conueniebat esse, ita petulanter per inanes clausillas hominibus illudi. Apud PETRON iv M Idub finem Satyric.J Eumolpus testamento suo ita cauet:
ner qui in tesamento meo legata habent, praeter liberor meos, hac conditione percipient,
D potius, si per adiicientem ste . r. sa. D.
da Cannas. emi sane. Dabeo serabis, si mihi biblio Aream ira mendbderis, s Deoiaνronas Campana laetim mihi venabdissent, in quo eam ponerem, ρεν m. sea, qua manus id a Ciampanis impetrem. non ossa drubitan m. quin praestraptis verbis agapost. Ego etiam ex venάiso agi posse νιο, quasi
V. r) Imo hvir proprie e ditiones non sunt, quum mentum non suspendarit, nee quiequani in eontientione relatent, sed promisso subiis facta, vel ab initio absoluta. aut nulla sit, sestem prohibeatur, quo minus exutit. Sed se ductua a Ictis voteribiis videtur A Uc T o R. qui nomine impossibilis eo itionis improprie usi sunt. Ceterum formula eonditioriis impossibilia non tantum adsmnatiua esse potest, qualem exhi het A v c τ o R . sed etiam negativa, vestiti: si parriead iam mel adulteritim fueris. Confer.
de eonditione impossibili THOMAsius indissertatione vi Νιο Ius eand tiam, si s. filium
Thomasi Disertationes Lipsienses.
466쪽
ripiant, quae dedi, fleorpus meum in starier conciderint. V a Iaule populo remia
dicit: m sene, quod dicam, factum es. Anus improba Thebis ex testamento fleest elata. Cadauer rictum oleo largo nudis humeris talis haeres: Scilicet elabi si posseι mortua, eredo, Ouod nimium insiterat viserui. Ad quem locum Sch liastes: In re menso praecepit, νι μ efrretur, nimirum in nuda EF oleo uncta
a captatore nudo σι'eIur, ea videlicet cogitarione, ut veI mortua humaris eius Amberetur, euius visa captationem euadere non potuerat. Qua de re latius agunt
Icti Romani ad tit. D. de condition. institutionum. Vid. quoque L. S. g. l. D. 'do u s habit. 3. VI. ADDENDvM & hoc; siquidem in promissionibus loci mentio sit inserta, citra mentionem certi temporis; intelligi tantum temporis tractum impletioni promissionis indulgeri, quoad commode possit perueniri in locum, . ubi promissio est praestanda. Vid. L. 73. Prine. L. VI. g. a. D. de Verborum
I. VII. TEM pus autem definitum adiectum iacit '; ut effectus obligationis non nisi illo inpla exseratur, seu vi nisi praestituta die peti
I. VIII. EsT DE NIVE hese explicanda disserentia inter promissa conditionata, & pacta. Quae quidem in hoc conueniunt, quod uti illa, conditione non posita, hautquidquam stringunt; ita nec haec alterum obligant, ubi ab uno legibus conuentionis non fuerit satisfaetiim . Inde tralatilium est; singula capita conuentionum inesse singulis per modum conditionum. Aliqui exceptionem addunt, nisi conditio sorte sit inutilis, tantum ob decorum, & tanquam complementum, ut ita dicam, adiecta. Cui tamen exceptioni non multum videtur indulgendum, ne illa ad eludenda praecipua pacti capita porrigatur; & quia non praesumitur inutiles clausulas pactis inseri Apud GRA-
ssutoriar, L. M. ε. r. D. eod. Iidem Icti bene ad ite iunt, perinae esse, si ex postricto res turipis lieita fiat, quia ex eo tempore de promisso- .e iudicium fieri debeat, quo sacta sti mitivi momenta fora fluviationem, perinde M si ea remdstra. a nartira impossitis est , inserta ossi a nee M rem pertinet, 'Mod ius minara toro . evid quod nunc ιmaossuria es, ρυ- ρο μυ Iιν, inon enim seundum θιών. te ινιι aias, sed se-ε-diam pra/semis AEUιmari .eber sitia ιιο. L. I37. s. s. D. eod.
O Quod stitieet penitus negandum videtur omnis enim promisso, sub tali eonditione facta, per se nulla est, vi proinde nihil, ex ea exigi possit. Alia quaestio est, utrum repeti possit d
tum eontemplatione promissionis, factae sub eo, ditione iam existente. de qua vid. Cl. BAR II E Y R A C in not. a. ad s. s. capitis praeceis dentis. I Ι . . Alias verum est quod SENE c Adixit III. Controu. s.
. VIII. id Conser. quae dicentue infra ad L. v. e. a. g. 9.a V. H. GROTIvM L. m. de I. B. A P. e. ai. 6. II. AUCTOR infra L. V. e. IO. P. H.
467쪽
αι LIB. III. CAP. VIII. DE CONDIT PROMIS s.
MovDvM Hist. Gall. L. XVI. de articulis secretis pacto matrimoniali inter C rolum Walliae Principem , & Henrietiam Borboniam adiectis pronunciatur,
adsecta, quo. mage decorum Ieruareιur; eo facto a Chrotiam mo Rege aulae Romanae Uectatam gratiam, neutrique partium creduum adiici illud pactum, ut struaretur. Sed
& promissa cum conditione potestativa in hoc cum pactis conueniunt, quod utrinque alteri aliquid praestandum sit, siquidem promissum aut conuentum velit exigere. Verum in hoc is haec duo disserunt, quod in promisso sub conditione potestativa promittentis nihil videatur intereue, utrum ea impleatur vel minus; saltem ad eam implendam promissarium non vult obstringere, sed in ipsius arbitrio id relinquit. Ast in pacto utique ego praestandum quid recepi intuitu eius, quod ab altero est praestandum; & sic altero non praesta te non solum ipse praestare nihil teneor, sed & eundem ad conuenta praestanda adigere possum.
468쪽
DE ΜΙΝΙSTRIS OBLIGATIONVM CONTRAHENDARUM IN GENERE.
V quatenus quit pro astreon tacceptare. VI. Ab heredibus non pors acceptarso flori. Vll. D. onera promisso adiecto.
VIII, Dis o Pactorum. RE VENTISSIMUM est, ut promissa& pacta sanciantur estorum hominum interuentu. Heic igitur quid obseruari debeat, iam explicandum est. Certum igitur est hominem obligari, non solum quando immediate alteri consensum suum declarat, cui vult obligari; sed & quando eundem significat per alium nominem, quem com sensus sui interpretem atque internuncium constituiti Is in isto negotio se habet ad modum instrumentalis causae, dum non solum omnia gerit alterius auctoritate; sed & quia non sibi ius adquirit, aut obligationem contrahit ad istum spectantem, qui cum vet agat est destinatus; verum illi, Cuius negotium gerit, ius adquirit, '& eidem ad negotium rite gerendum obstringitur. Illae quippe actiones alterius in nobis quoque obligationem producunt, nobisque ius pariunt, adeoque pro nostris censentur, ad quas gerendas alium auctoritate instruximus, easque pro nostris nos agnituros palam prosessi sumus. Sed cum tali in efficaciter possit alter agere, necessum est, is ipsi constet, serio hunc a nobis electum, ut inluntatis nostrae sit interpres, nosque ab ipso gesta pro nostris habitura. Et ex hisce fundamentis deducienda surit pleraque, quae in legibus Romanis super actione exercituria, & insuaria traduntur. Huc etiam spectat titulus D. quia russi g. II.
. I. Quod igitur Romani iuris auctores mandanti per maritataritim actionem non tomis parari , niti tertis in castas, statuerum, L. ais. . a. de V. O. C. per quέρουσα HoτON ANN. L. III. obc M. etiam si magister nauis aut insti tor fuerit. L. E. F. ast. D. da --is. Myraen. L. Lue saeclistor. amon. ἔ id simplicitati iuris in uatura positi non eonuenit, nee vlli hodie obtinet. Quid enim obstat, quo minus per alium hominem quem e n sensus noriri interpretem atque internum. tium etesimus, quique . Ut Cicero pro Coeo cina loquitur, Psa αι - ρο- - est. -- ligatia nobis acquiratur Ora . H. GR. TIVn L. m. de L B. a P. e. 6. 3. y. H.
469쪽
LIB. III. CAP. IX. DE MINISTRIS
426 f. II. PORRO destinare solemus alterum ad paciscendum loco nostri vel sub generali sormula, ut statuat, quicquid ipsi maxime eκ re nostra videbitur esse, vel ut expresse quo modo, & quid pacisci debeat, praescri- hamus. Si prius factum fuerit, tenebor illo, quodcunque is hona fide circa praesens negotium concluserit. Bona Me dicimus. Nam hautquidquam me obligabit, quod iste mala fide egit, & ubi per nefariam fraudem me circumuenit. Quippe cum in auctoritate illi conserenda utique bonam ipsius fidem con
ditionis loco supposuisse intelligar. Quin & hoc includit bona iides, ut quod
ab isto gestum est, ab honore & commodo mandantis non abhorreat, saltem prout praesentia tempora serunt. Istud enim ignorare socordia est dolo aequia paranda. Atque luem etiam sentiendum de chartis puris, nomine nostro inscriptis, quas saepe mandatariis nostris committimus, ut ipsi in eadem instrumentum obligationis describant. Quae haut quidquam nos obligabunt, siquid illis deinceps insertum suerit, quod a natura commissi negotii fuit alienum, &in quod consensisse praesumi non possumus. Memorabile est exemplum fra dis, per eiusmodi chartam puram commissae, apud ZON ARAM tom III.&Gl cam lom. IV. in Romano Lacapeno de Tryphone patriarcha, qui ut ostenderet, seliterarum rudem non esse, de quo ipsum argui fingebant,) nomen suum chartae inscripsit. Cui deinde Caesariensis adiunxit, quasi iste patriarchatum resignaret. Ex quo Imperator occasionem arripiebat eo munere istum eliciendi. Apud GuNTHERvM L. VI. vers. 6ss. & seqq.J abusus istarum chartarum reprehenditur: an pulcrum sutis es, summo praesule dignum Impressas Agno vacuas emiuere
chartas. Ouar post lator variis inferisere nugis. Cum volet, edi mis ris falsis o
gere eulpas. Cui autem certi fines sunt praescripti, ultra illos obligare me non poterit. Quod si autem alicui dentur duplicia mandata, manifesta, seu Guae exhibeat illi, quicum est contrahendum, & arcana, quae intemuncium duri- taxat instruant, & quousque progredi debeat, praescribant; quaestio exsurgere potest, an auctorem suum obliget internuncius, si arcana mandata excedat, ita
tamen in intra id subsistat, quod manifesta prae se serunt 8 Id quod intimandum
est. Nam manifestis mandatis obstringo me tertio, quicum contrahendum, ad ratthabenda ab intemuncio meo gesta. Per arcana autem mandata O
stringo internuncium, ne ab iis discedat; quae ubi transgressus fuerit, mihi tenebitur ad id quod intererat a mandato meo non suisse discessum. Tertio tamen obligor ad id, quod ab isto fuit actum. Citra hoc enim nihil
eum internunciis tuto posset agi; cum semper metuendum esset, ne ab ape tis mandatis arcana discreparent, nec lacilior praetextus foret, omnia per inte
. nuncium f. Π. I Quae vulgo ehartae Maneae direntur. Vbi tamen existimo verius, illum qui thartam talem dedit, ex ea deinreps ab alio ampleta ota ligari alteri, si modo hie fraudis per eandrineommissae eonscitis haut fuerit. Imputet enim
facilitati suae de imprudentiae, qui dedit. Finge Titius Cato inartam huiusmodi dedit, ut mille
aureos sumeret mutuo. At hie his mille, sdeehartae a se impletae, aeterit fraudulenter. Eequis negatis, Titium ad integram sumiuam solis uendam obligari V.CARPE OV. Part. . Const. 7. def. 42. F INCΚFLTHRV s. sis. 3. CASA UBON. epist. Mo. HOR PINGN. de iure Sigillor. e. 6. g. a. n. 68. s u. Vbi huiusmodi chartarum vfiun antiquiuiam , sed simul periculosum esse docet. H. a Et hoc tum admittendum esse eenseo, si alter contrahcris eum tali ecilluserit, ct fraudis
particeps fuerit. Id quod pluribus exemplis
470쪽
OBLIGATIONUM CONΤR. IN GENERE.
nuncium conclusa subuertendi, aliosque inanibus tractatibus illudendi. Vid Auctoris A MONYMI Memoi resto limites AmbasiadeurSp. 82.s83. 88. Praesupponitur autem heic quoque, ' intemuncium non mala fide ab areanis mandatis
discessisse. III. Qv o n s I autem in promisso alteri deserendo intemuncium adhu
huerimus, & vero hunc mori contigerit, antequam alteri nostra voluntas per eum fuerit significata, & is eandem acceptauerit, reuocari promissum posse patet. Nam expresse promissor voluerat interuenientibus huius verbis obligationem contrahere. Vnde licet forte hic intemuncius tertio alicui indicarit, quale nego
tium in mandatis habeat, & per hunc isti, ad quem destinabatur, id innotuerit,
nequaquam tamen inde ipse obligor. Nam neque ego ex alterius istius verbis volui obligari: & iciem iste non adeo liquidam habet voluntatis meae notitiam, ut de ea satis alteri confirmare queat. Secus autem sese res habet in tabellario, cui literae voluntatem meam exprimentes ad alterum deferendae dantur. Hic enim etsi ante literas redditas moriatur, eaeque per alterum post traditae sint, nihil inde obligationi contrahendae decedit. Nam tabellarius non est proprie causa instrumentalis Obligationis contrahendae, sed est duntaxat perlator instrumenti obligatorii, seu literarum, quas per quemcunque perferri ac tradi neutrius quidquam interest. Cons. GROTIUS L. t I. c. H. g. IIq. IV. SED ET in aliis casibus multum interest , virum quis intemeniat aliorum negotiis tanquam purus nuncius. & perlator sententiae ab alio conomptae, an vero tanqUam mediator, &qui iudicium suum aliquo modo interponat. Quod GROTIus d. l. ita effert: Vtrum quis miniser sit elactur, qui promissionem Fgnificet. an vero ut ipse promittat. Priori casu, si ego promissum reuocem, antequam ab altero acceptatum fuerit ', reuocatio valebit, & si ea ministro non innotuerit, sed his ob reuocationis ignorantiam voluntatem antea signific tam indicare perrexerit Cons. L. 4. D. de manumissis vindictae. Sed ubi quis posteriori modo alterius negotio interuenerit nisi i oratio ipsi innotuerit, irrita eadem erit, ac obligatio auctori nascitur, si iste commissum negotium eκ- secutus suerit. Quia scilicet auctor constituerat, ut oblatio sui promissi innotesceret alteri per actum internu neu, ad quem aliquis usus iudicii, non solumininisterium corporale, requirebatur. Quo adplicant Ieti L. N. D. Mandati.
Conf. L. tr. D. de QR. praef. ET Costalius ad. L. θ. D. de Procuratoribus. east. υn de remuntiatione in Clememinit. Eandem distinctionem locum quoque habere iudicant in ea quaestione 3 an donatio valeat, mortuo ante acceptationem don
tore. Id quod affirmant ', si internuncius fuerit ex priori genere: quippe cum
demonstraui Differt. de obligat. nandant. de manis dat. eontempl. tertii. g. H. H. g. IV. x Nimirlim, mandatarii, pr eurato. res, magistri, institorra, ct his similes eurate discemendi sunt a nunciis aut tabellariis. Hi euim sunt merum ερο -. Atque ut tabellarius ministerio suo funmis est, eum literas pertulit; ita nuncius nihil est aliud, quam epistola loqMen . H. Q Quae aeteptatio a eautioribus solet fieri eo ram Notario ct testibus. V. de Adriano, in Romanum Pontifiem elem , St. Ei D A N V M L. III. Histor. ad A. s22. H. 3 Diuersum tamen statuit Pontifex in eausa
matrimoniali. Vid. eap. sinat. de proenrator. rapso. H. 4 Hactenus etiam vera est illa Dd. in L. admonenda D. de in rem . sententia. nihil probare epistolam, si ab eo, ad quem missa est, aecepta niansuerit eo vivo, qui sesipiit: eum non possit haberi pro consensi in eo itraAu. V. Scip. GE NT ILI sad Apuleii Apolos. n. 69 . H.