장음표시 사용
551쪽
sos LIB. IV. CAP. III. DE FACULTATE
xuria is fiatietate necessariorum, alienas N pollutas caedibus animalium escas sectatur, immanitate etiam saeuissimas vincens feras. Sanguis euim eaedes ac carnes miluo, Iusto, dracoui coniteniens sunt cibus, homini autem ιUnium. IDEM inter multa alia orat. 2. de Esu carnium : Ab initio ferum aliquod noxium animat devoratum fuit: deinde atiis aliqua aut piscis, donee his condocefacta ta gustui adsueta libido ad bovem operarium progressa est, edi ovem, quae nos ornat, custodemque domus gallam. Itaque paullatim inexpletam roborames aviditatem tu eaedes hominnm , bella sint delaps. ARATVs Phoenoin. Polluti taurus men 1, Ustietur aratro. Add. P L I N I v s ' L. II X. c. s. & Valer. MAXIMVS L. IIX. c. I. inter damnatos. n. 8. SUETONIVS Domitiano C. 9. A E L I A N v s V. H. L. V.C. I . Dio CHRYSO STOMus Orat. 6 . p. m. s92. CICERO de Nati
quis apud eos bovem aratorem interfecerit, aut agriculturae instrumentum surripuerit,
morte multatur. Incolis quoque regni Calecuti boves eadem sanistimonia ha- heri resert Aloys. CADAM vs Tvs Nauigat c. s7. 6o. Et Nomades tauro& vaccae, nec non arieti & oui parentum vocabula indiderunt, quod alimenta vitae quotidiana ab istis proueniant; DIODOR vs Siculus L. III. c. 32. De Brachmanibus STRAso L. XV. pag. io39. B. Ed Amstet. J carnibus vescuntur animalium, quae hominem ad opera non adiuuant. Idem sere de Iaponiis
refert Bern. VARENIus in Descript. Iaponiae c. 23. Qui' & sanguinem auersari dicuntur in cibis, nec minus lac, quod hoc nihil aliud, quam sanguinem album esse putent. Obiter quoque notari possunt, quae apud PLUTARCHVM Sympositae. L. IV. c. 4. disputantur, iustissmum esse obsevium, quod emari petitur. Nam ut cum terrestribus nullum aliud ius nobis intercedat, sultem ii dem alamur rebus, aeremque, lauacra, Polum indidem viae nos hauriunt. σ purirem iugulata incutiunt miserabili voce: tum pleraque nobis familiaria conuicta faciamur. Marinum Nero omiano a nobis alienum genui, s quas in alio mundo natum, educatumque viuis: neque vox ulu , aut adspectus, aut ministerium ab ecrum eaedems reuocar. Nullus enim nobis es usus eius animalis, quod ne riuit quidem apud nos.
Sed quem nor incolimus locum, i 1 est tanquam Orcur. Nam in eum Amul atque pervenere moriuntur. Contra tamen Pythagoraei eκ animalibus maxime plices pro
cibo auersabantur; in cuius rei rationes prolixe inquiritur apud EUNDEM Sympos L. IIX. c. 8. Sic de Caledoniis resert XI P H I L I N v s Epit. Dionis in Seuero, quod pisces, utut maxima eorum apud ipsos copia fuerit, non gustarint. Inter alias adfertur & haec; quod reliqua animalia ricunque maleficio eausam necis hominibus praebent; pises neque iniuria nos adficiunt, neque asseere possent.
Et quaedam ideo mactanda fuisse , ne nimia eorum multitudo victum hominibus
2 Vbi de boue aratore. De eodem V Α R R O Q Eandem opinionem hodie solient non patiet. L. II. de Re rustica e. s. Ab hoe antiqui manus Via. M A V RITIV s de Princip. Iur. Publ. e. 4.sta abstιneri volueraent, ut evite sanxerint , s β. s. H. suis occidisset. Hue pertinet etiam Constitutio Valentis Imp. de qua sie HI E R O N Y M V s L. II. 4 Ioan. de I. R E T. de Imper. M. Mogolis e. 3. aduersiis Iovinianum: Imper. Valens nuper legem ubi ex aliis memorat,quoniam indi, Ethnicae stiper. δεν Orientem dederat, ne quiι vatulorum carnιbus stitioni addicii, credant transmigrationem anima vesteretur, utilitati agriciaturae prouidens. Qua. riim , instituisse eos in urbe Combeuat publietivilia lex quoque fuit apud Atticos, Peloponnesios, hospitale in curationem animantium morbo labo- cyprios. H. Lan .
552쪽
nibus praeriperet, uti sunt cuniculi & gallinae. Sed pisces, in sto velut o he natos, nullam aduersus se pracbere occasionem; sed per solam gulae imp
tentiam homines in eos concitari. Cumprimis vero operosus est PORPHYRIUS Libris IV. περὶ ἀποχυ , ut ostenciat, abstinentiam a carnibus competere maxime philosophis, qui suam se licitatem eκ Deo, & eius imitatione adstruunt. Inter plura argumenta, quae iam sere eκ posita sunt, late satagit demonstrare, omnem animam, sensu & memoria praeditam, esse participem rationis ', idque cum in aliis animalibus deprehendatur, ad haec quoque iustitiam, quae in non laedendo citra causam iustam maxime consistit, porrigendam. Manifestum autem argumentum rationis in brutis esse, quod eadem rabie ac furore corripiantur. Hodie quoque Beniani in Cambaia, quod Credant animas hominum post mortem in bestiarum corpora transsire, nulli animalium noxam aliquam inserunt, neque comedere ea audent; quin Xenodochia etiam, auibus aegrotantibus & mutilatis aedificata, habent. Add. Abrah. ROGE RIVs ' de Braminibus Part. I. c. i. & i8. Phil. BALD AEus in Descript. Ins Ceilon c. 4 . refert: Bramines etiam ad Christianam fidem conuersos genus vivendi suum retinere; & si opponatur illis, mundis omnia esse munda, ipsos regerere; regnum Dei non consistere in cibo I potu; se molliburisis cibis assuetos, eaque diaeta bene sibi esse. Apalchitae olim nec carnes nec prustes comederunt, antequam ab Europaeis hoc discerent. Roc ΗΕFORT D seripi. Antili. Part. II. C. 8.f. V. ENIM VERO etsi quae in hisce argumentis ad temperantiam &frugalitatem colendam tendunt, & ne pingui nimis pabulo subtiliores spiritus Oblimentur, merito probanda sint: nullum tamen piaculum caede & esu ani mantium admitti etiam rationibus lassicienter ostendi potest. Quas inter pra cipua videtur, quod nullum hominibus brutisque ius, nullaque obligatio inuicem intercedat, nec per naturam intercedere debeat . Nam neque lege Π
turali pro imperio nobis iniunctum deprehendimus, ut cum brutis amicitiam& societatem colamus; neque illa obligationis ex pacto oriundae aduersus hinmines sunt capacia. Eκ quo desectu communis iuris sequitur velut stat
belli inter eos, qui se mutuo laedere possunt, & probabilibus de causis velle posse intelliguntur. Quo in statu cuique facultas est, alteri, quicum ipsi bellum, inferendi, quae ex usu suo videbuntur. Etsi hic status helli cum brutis multum disserat ab illo bello, quo homines aliquando colliduntur; quod
neque est uniuersale, aut perpetuum, neque ad omnem licentiam promiscue se extendit. Et hic quidem status in immanibus belluis clare elucelcit, quae Sss 3 occa
rantium: quendam in oppido Diu nuptias tauri bestis homin/, ω i ad Hairatem suam νο ut μεδ vaccae magno sumtu celebrasse. H. inis,la. Addit his e loco Ciceronis alium E Vs- . V. ia Vid. si pra L. I l. e. q. I. 2. I GR DEN de Legibus L. I. e. s. Itaqtie ad Mmιn m
TIUS L. I. e. I. I. II. Addueitur porro a Cl. eammodatar/ι, is mos, tantam νertim viartatem BARnΕ v RACO loeus Ciceronis de Finibus Natina laetita os, me ea, qti egignuntur. δε- honorum de malorum L. III. e. 2 . in quo aperte sis constitia nosti, non δενιusto Lata videantur: haee eonsequentia ducitur: Homini. inquit, rua n/e foliam ea, quae fugi s atque sacris , ιο ηεhia itiit, os eum hesiis. Praeclara enim Chrys' festi pν iandamών, sod eriam pecudes e quod per pus, era. nata esse hominum caussa se Deorum, Distitim fit, parrim eis adisum sominum . I in eos amem, eo Anisatis societaιas suae, ut tim aufuctum, paνι- ad vescendum procreatas.
553쪽
sto LIB. IV. CAP. III. DE FACULTATE
oecasione data in ipsos quoque homines saeuitant; queis si quis parci velit, de
teriore hos conditione, quam illas esse, postulet. Cicures vero animantes usui se hominum praebent, non eκ aliqua obligatione; sed vel illecebra victus captae, vel vi coercitae: quam Ubi remoueris, mox in libertatem suam abibunt , aliquae etiam in ipsum hominem insurgent. Nonnullorum quoque nimia multitudo occidenda, ne hominibus ipsis angusta & maligna fiat habitatio. Vid. Exod. XXIII, 29. Deuter. VII, stet. Add. GAssENDvs Syntagna. PhilocEpicur. Part. III. c. 27. Frustra autem sunt, qui negant cκ defectu communis iuris inter homines & bruta sequi, quod homini liceat laedere, & comedere bruta. Licet enim iniuria non fiat brutis, posse tamen iniuriam fieri e rum Creatori, nisi de huius consensu constet, aut etiam dominis brutorum. Enimuero inanis illa est exceptio. Nam ex eo ipso, quod Creator ius commune inter hominem & bruta non statuit, satis colligitur, eisdem non fieri iniuriam, si ab homine bruta laedantur, quia talem istatum inter hominem &hruta ipse fecit. Aliud porro est quaerere, an homo bruto faciat iniuriam, aliud an homo occasione aut interueniente bruto alteri homini iniuriam faciat 3 Prius tantum hoc argumento negatur, posterius non item. Neque illud nihil ad rem facit, quod cum alias innocuae bestiae rapacium praedae atque Iani me sint eκpositae, melior potius, quam deterior illarum reddatur conditio per hoc, quod homines tantum in eas potestatis exerceant; quippe qui S de ebulo ipsis velut in compensationem caedis prospiciunt, & contra incursusiluarum easdem defendunt '. Communi autem iure hominem cum brutis non conneisti, ab aliis dudum ostensum '. Quae ipsa, ut hoc obiter addamus, causa quoque est, quare dominium in ordine tantum aduersus alios homines effectum habeat, non item aduersus bruta; quippe quae, quando res nostras depaescuntur, iniuriam nobis non laciunt '. Sic Matth. VI, 26. Deus dicitur alere aues, etiam quando nostro labore productum frumentum consu
munt. Etsi dominus pecorum quandoque nobis iniuriam aut damnum det, quando
M Llagansor est . quam qui hie praetermini
possit locus Damiis CLERICi Pnyse. L. IV. v. f. s. Cum I) briata. paucis pia annis,
ci r o de origine mali e. IV. secta V. s. s. si 1 Ostendisse , non dure eum brutis animalibus agi quum animali nobiliori alendo nascuntur. Si
ea eniiu eonditione vitam acceperunt , alias non habitura. vel se sane eonditio eorum praestateonditione materiae inanimatae , cum invitiis sit, ea vita praedita esse ad tempus . quam ι; omnino stupida de inertia manlissent. Vnde. dum viaiunt, si anxietate se s initur, calt im g dent praesentibus, nee praeteritorum memoria , aut futtiri metii erueiantur: denique minore dolore ne. cantur, qtiam si morbo aut senecta soluereneni .
554쪽
quando ista nostram segetem depascuntur, quod eadem non melius custodiu rit. - Eodem tamen quasi iure, quo bestiae nostra inuadunt, nos easdem tim te repellimus. VI. QUIN TAMEN abusus huius facultatis, & praecipue qui cum stolida immanitate est coniunctus, reprehensione dignus sit, dubium non est '. Nam uti singularum ciuitatum interest, ne quis re sua male utatur; ita & in detrimentum Vniuersae mortalium societatis, & in pontumeliam Creatoris, qui tanti muneris est auctor, vergit, inutiliter & petulanter ista perdidisse. Quo facit, quod Deus apud Iudaeos quietem diei septimi expres1e iumentis indulugendam iusserit. Exod. XX, Io. XXIII, 12. Deuter. V, 34. Add. Deuter. XXV, 4. I Corinth. IX, 9. Numer. XXII, 28. 32. Prouerb. XII, Io. Cons. quoque Deuter. XX, I9. Roman. VIII, I9. seqq. PLUTARCHUS orat. I. de Esu ca ni tradit, Athenienses poenam ab eo exegisse, qui vivo arieti pellem detraxerat. Sic & Pythagorici τὴν πρec τα θηρία πραοτσα μελέτην ἐποἰησαν του φιλανθρωπου GV φιλιατίρμονος. Mansuetudinem erga bruta feceram meditationem amoris V misericordiae erga homines. PORPHYRIUS L. III. fc. 2o. 9. p. Ias.
Edit. Cantabrig. i6N.J ge abstinentia '. Sed nec plane de nihilo est, quod Mentius, Sinensis Philosophus monuit apud MARTINIvM Historiae Sinicae
L. V. Tenui macula retibus ad piscatum rex uti ne permirtar; ει magni tantum capiantur pisces. dasa elabendi facultaIe minoribur , qui procedentibus annis assatim suo crescentes omnibus aesemper A ficiens '. Item,gallinas, or 1.animantiaque reliqua nemini mactare liceat, oviequam adoleverint. Ita hominibus facile Auppeditabunt earnes, quὼ vescantur. Ex hoe dicto manavit usio, ut animalia non mactenIur a Sinis, io praefixam a natura crescendi cuique meram attigerint. Cons. Deuter. XXII, 6. 7. Cui conspirat iulud Phocylidis: λ ηδε τις ορνιθας καλιῆς αμα πάσας ελεθω, Mητερα δ' ἰ λἰπις, ιν επης παλι τησδε νεοττιους. Neque quis aues e nido simul omnes auferat; Sed 'matrem relinquar, ut rursus ex ca harias pullos. Μ Oratu quoque dignum . VI. 1 iam obseruatum M. A m
homo ratione praeduus , rebus rataona carenis ritus. Homine serem, ranauam tui simiti, ure e
seeuntim leges Meieratis. Ereitauit hune Mimcl. BARB LYRACUS , qui deinde obseritat, abusum animalium tum inprimis eulpabilem vile, Pindo aliis inde damnum nascitur. Qitia tetet . it les Triptolemi, is non oceadenssis ammatibus , quae ad arrin m adhibeneων. P O R P Η πιη i v s d. Abstinent. L. IV. s. aa. ct quod erimen eapitale fuerit apud Phryges, secundum N I C O L A V N Damascemim.
inras, quam ι itias Iatiorem perere eampum. La.
ae enim o issuis uti aeta sus homines via mias r ὁ/nsemeiam . mestha γννὰ us nonn in quam is ad Mura anam maia. Post exempla deinceps allata: Neque enim. inquit, ammanrisus es αι eaheis , --μγιαι vlan mr quo Asa oemianismis artνira ρνaiiciamus : Mo nihiI alitiis , -- iurandae cerae humanisatis e se isse s in his nos ante au man uortidinem is Mnignitarem a fisuo e/νe, Illa autem haut dubie immodiea est citra Tiarearum in alendis eanthus infirmis aut debilitatis. vsque adeo, ut quidam votum faciant, dandae singulis diebus eertae qDantitatis panum ad eorum sustentationem, S morituri etiam lega ta eam in rem dent. Vnde aerem infici, S p stein Constantinopoli generari, obserilauit RI-G A L T i υ s Histor. Imperi olomon. L. II
M Vid. C h Ε a ac v s ad Genes. IX, 4. ) Quod hodie quibusdam ordinationibus di.
litiae etiam eauium. vid. ordinatio piscinarum. Saxon. Elector. u. is. Mamkn Wica ari. M
555쪽
sia LIB. IV. CAP. IV. DE ORIGINE DOMINII.
est illud laetum Alexandri Seueri apud L A M PRID I v M in Seu. c. 22.3 cum
vilitatem populus Romauus ab eo peteret , interrogauiι per curionem, quam speciem caram putarent Τ illi continuo exclamaverunt, carnem bubulam arque porcinam. Tune ille non quidem vilitatem proposuit; Ied iust, nequis siminatam occideret, ne quis la-Etentem; ne quis vaccam, - quis damationem: ramumque intra biennium, vel prope annum parcinae carnis fuit. ta bubulae, ut cum fuisset Miaminutalis libra, ad duorvnumque ruriusque carnis libra redigeretur. . . . . . . . . . . ...................... . . . . .
I. Proprietas F eommunio sunt assectiones
II. siuid communis N proprietas tIII. Eadem non nisi inter plures uno i eum habet; IV. Et immediate suu ex eo entione ho
VI. Ab eadem quo ordine discessum PVII. Eaquε res utilis humano generi fuit. VIII. Antiquorum super origine dominii
uentemia. IX. Sententia Gratii expendisur. X. XI. XII. XIII. Argumenta eorum, qui communionem primaeuam oppugnant.
XIV. quo sensu dominium dicatur iuris
naturalis δXU. quatenus infantes sint evacet δε- minii pNIMVEsto ut saccitas illa humani generis in res effectum inciperet obtinere in ordine ad alios homines, eminentissimo enim iuri Dei nulla hominum proprietas opponi debet '. Vid. ΕvRIPIDEs Phoenisiis v. dd. Leuit. XXV, 23. seu vieκ indefinito ' illo iure dominium fieret, per quod res aliqua ad hunc & non ad alium pertinet; id ex alio principio profluxit. De quo antequam agamus, I. I. o Vid. supra e. 3. s. a. H.
d. Psalm. XXIV, r. L, ra. 3) Non ab initio statim Meum Tullinque sititsngulare. Ex quo eniin auctum est genus huma num, singulis in omnia ex eoneessione diuina timpar competiit, nimirum, ut rebus in Medio positis uterentur, quoad necessirium esset ae utile, suffetente quIppe omnibus naturae ubertate . ad vitam si non suaviter, at commode salter L e maliter qualiter transigendam. Itaque nemini in tegrum erat, ire ereprem rem ab altero occupatam, qui tamen finito usu, si res talis esset, ut utendo non absumeretur, ne minem alium ab usu eius areere poterat. Hucdum igitur omnia eomis munia erant. Verum etineia deinde hominum hie libido perturbauit, quum quidam uti frui rebias aliorum labore partis, vellent. Inde res quaedam non Onmitrus suiseere coeperunt. Igitur iustum visum est, quae cuiusque studio quaesua essent, ipsi soli cedere, nis proprietate eorum sponte se abdicasset, eoque manifesta derelidii
556쪽
LIB. IV. CAP. IV DE ORIGINE DOMINII
mus, praemittendum est; proprietatem & communionem esse qualitates mi rates, quae ipsas res non physice & intrinsece assiciant, sed effectum duntaxat moralem pro eant in ordine ad alios homines: easque qualitates, uti reliquae eius generis, incunabula sua ad impositionem reserre. Vnde inepte quaeritur; virum proprietas rerum sit a natura, an vero eκ instituto λ Nam manis Rum est, eandem prouenire ab impositione hominum; ac siue accedat rebus
proprietas, siue detrahatur, physicam earundem substantiam nihil mutationis
g. II. DEINDE accurate expendendum', quid sit communio, quid
proprietas siue dominium. Communionis vocabulum accipitur Vel negatiue, vel miniue '. Illo modo communes res dicuntur, prout considerantur, ante. quam ullum extiterit sactum humanum, quo peculiariter ad hunc magis, quam ad illum pertinere declarentur. Eodem sensu etiam eiusmodi res dicuntur nullius, sensu magis negativo, quam privativo, id est, quod nondum certo alicui sint assignatae, non quod certo alicui assignari nequeant. Vocantur etiam . res in medio quibusvis expositae. Communes autem res in altero significatua propriis disserunt in eo duntaxat, quod hae ad unam personam; illae autem ad plures eodem modo pertineant. Est porro proprietas seu dominium ius ', quo alicuius rei velut substantia ita ad aliquem pertinet, in eodem modo in solidum non pertineat ad alium hominem. Sunt enim dominium & proprietas nobis unum & idem. Etsi aliqui proprietatem ius ah vlafructu seiunetum &separatum dicant; dominium vero, si ei usus rustis coniunctus sit; quod discrimen tamen non perpetuo obseruatur. Sicut & illi nimis quam subtiles, qui per proprietatem intelligunt rem ipsam sub ista qualitate, qua ad me & non ad alium pertinet; per dominium vero ius de re ista libere disponendi, quod veluti effectus eκ proprietate proueniat, ita ut dominium insit personae, pr
prietas vero inesse potius videatur rei. Vid. ZI E G L E R. ad Grol. L. II. c. I.
g. r. Vbi id falsum, dominium esse velut effectum proprietatis; cum potius, i quis omnino ista lic velit distinguere, inuerso modo sese res habeat. In homine enim proprie istud ius inhaeret, ex quo res quoque ipsae denominati nem quampiam extrinsecam sortiuntur. Idque vel inde satis intelligitur, quod iure illo una cum homine extincto, res propriae esse desinunt, citra ullum suta
n a dedisset indieia. sie Proprietas ct DomInlum quibus haee disquisitio ab aliis implieatur. Vii.
enata, quibus id proprium et singulare est, quod e. 6. I. I. nota l. per ea res alleuius solius fit, de quod rerum I. II. I) malis eammunio solet vorari eo Lah usu alii in perpetuum excluduntur, quum antea dominium. Exempla habet A v C T o R infra σύ milia ipsi in euin finito ususniretur. Firmata deinde S e. 6. I. 3. Adde de Aulis di sardolybibus. quiis exoretis Ciuitatibus Dominia, Institutisque eiu1- hus omnia fuere eommunia. praeter enses a polibus, eisdem Modus adiectus. Quae ratio in eula, EvsTATH. in Homeri pira. de Scythis, traducti Dominii omnium simplieissima videtur, iustissuno populo , STRABONE N L. VII. eoque praeserenda iis, quae ab AUCTORE Geogr. H. parum verisini liter hanc in rem dimeminitar. M Conser. nota a. ad 6 praeeedentem, in qua Qiiodsi his iungantur, quae infra in nota 4. di- dominium eommunioni primae e distinctius op- inua, sicile superari poterunt dis ultates Omnes, ponitur.
557쪽
s. LIB. IV. CAP. IV. DE ORIGINE DOMINII.
stantiae suae aut qualitatum physicarum mutationem. Caeterum ea est vis dominii, ut de rebus, quae tanquam propriae ad nos pertinent, pro arbitrio nostro disponere ', & ab earundem usu quosvis alios arcere possimus; nisi per pacta ius singulare a nobis sibi quaesiverint; utque adeo dum nostrae sunt,
eodem modo alterius in solidum esse nequeant '. Eodem modo, inquam; nam& nihil impedit, & usitatissimum est, eandem rem pro diuersis habendi modis ad diuersos spectare. Sic in eundem fundum ciuitas dominium habet emi
I idum. Nam & plures eandem rem eodem habendi modo tenere possunt, non tamen in solidum, sed pro rata quisque parte. Quod contingit in iis horas 7, quae indivisim possidentura pluribus, eodem dominii genere circa eandem rem concurrentibus. Caeterum proprietas interdum in plures velut particulas discerpta deprehenditur, aut, si quis ita loqui malit, plures habere gradus intelligitur. Ita enim passim distinguitur dominium in plenum, & dimiantiitim. Illud vel est coniunctum cum dominio, quod vocant, eminente, quomodo ciuitates, aut earundem capita bona sua pom lent: vel ab isto disiunctum, quod etiam vulgare vocant, quo quis Iilenam de honis suis disponendi facultatem habet, nisi quatenus a legibus ciuilibus eorundem usus dirigitur. Diminutio autem dominii ita potest heri, ut vel restringatur ipsius duntaxat exercitium siue administratio, vel ut de dominii emolumento, vel denique etiam
mento, aut legis auctoritate, tum ob conditionem perlonarum, tum ob qu Iitatem rerum, tum alias ob iustas causas rerum alienatio interdicitur, aut certis limitibus circumscribitur, ut nihil tamen iuris in re aliis inde accedat. Add. testamentum Theophrasti apud Diogenem L AE R TIVM L. V. β. a. Ed. Amst.J Emo- Iumento dominii aliquid decedit, si vel ususfiuctus rei nostrae sit penes alium,
extra contractum commmodati, aut locationis, vel alias nostra res alteri usum quempiam per modum seruitutis exhibere debeat. Denique ipsa proprietas tum revistringitur, quando alteri cum plenissimo iure utendi fruendi concessum est aliquo modo ius rem ipsam alienandi, coniunctum cum quadam perpetuitate.
Vbi qui retinet proprietatem ita restrictam, & superiorem in re potestatem, dieitur habere dominium directum qui vero cum iure utendi fruendi concusso
sua aνόνιον. L. 2 . C. Mandati. Diis Germanicis die Ressio. Qui enim hoe domi.
J Ea ait Celsua filiusJ du/-m quidem in so- vio gaudet, iuribus quibusdam praeditus est, quiti diam dominitim meI pngsomm es non 3 e, L. f. bus vel seruitia exi it, vel peasones. Vid. G υ N D- Is. D. Commodati. L I N G A N A P. XII. Obs. S. Plane, quum d s) Vid. Lib. VIII. e. s. l. r. minium utile in plenissimo iure utendi fruendiri De Dominio dracto a mitti in nota sequente eonsuat, recte TITI v s iuris priuati Roman ageturi de Emphyleus c. a. g. 3. Germani et L. III. e. II. f. a. Iuxi id perso li simi. I Nec Dem quam partu Corporis dominum est lius ese ait, quam reali. orius ιovoris pro invinis pro tarre doman. m Io Quale habent vacilli, emphyleutae super. Aiario. L. 3. 3. ς. D. Commodata. sciarii. V. infra e. 8. s. q. de 4. H. sa via. tit. Instit. 2 ιιιus alienare licet vel non ii)-ρνopritim es 4 3 legatariiJ amplius Icet. . . eius A i ι non potes. . IO. L de Legatis. 93 Dii, iso ipsa gom;nii in dominium Directum Ia Ndquepunti .nariae .lvosiam aequo preearis .ct Hue Ictis deholae glossatorum debetur. Et nequ/ emιιι. nasiae locatio rat suae eonNere ρει est.
558쪽
LIB. IV. CAP. IV. DE ORIGINE DOMINII. sis
die o modo participat de proprietate, dicitur habere ipsius rei ita sibi concessae
dominium utile R. ConL STRUVI Us Syntagm. exerc. XI. th. sp SENECA de Beneficiis L. VII. c. ia. Non es argumentum, ideo aliquid tuum non esse. quia
vendere Mn Poter, quia consumere, quia mutare in deterius aut melius. Tuum
enim es. etiam quod δει ceria lege tuum es. Quo loco & hoc obiter obse uari potest, quaenam limitatio sit addenda vulgatae illi ICtorum regulae; res sua non potest alicui magis reddi sua ' . Ex qua concludunt, neque pignus, neque depositum, neque emtionem, neque locationem suae rei sibi ipsi iactam posse consistere. Item, inutile esse legatum, si quis rem legatarii ipsi legauerit 'Item, neminem rem suam futuram in eum casum, quo sua fit, utiliter stipulari '', & similia. Scilicet nisi fors modus habendi dimin tus in pleniorem euehatur. Sicuti & salse in Hermocratem quendam auarum ludit L vc ILLI vs in Antolog. L. II. eum in testamenti sui tabulis seipsum suorum bonorum haeredem scripsisse. Porro cum eadem res haberi possit vel ab reo in solidum, vel a pluribus pro indiuisa , ita ut singuli pro rata parte in ea re par ius habeant: inde fit, ut hoc respectu res dividantur in proprias & communes, in posteriori significatu, quo eadem res indivisim ad pi res eodem dominil genere pertinet ' q. litia aec communitas a proprietate dissert, non quoad modum aut vim dominii; idem quippe pluribus in rem Communem iuris, quod uni in propriam, & uti proprietas rei alicuius, ad unum spectantis , quorumvis aliorum ius aequale in eam rem excludit; ita quo que a re Communi excluduntur omnes alii, qui sunt extra illos, queis res dicutur communis sed quoad pertinentiae terminum duntaxat, qUod res propria ad unum hominem, communis ad plures spectet. Quorum cum nullusius obtineat, velut in totam rciti sese extendens, sed quod in partem duntaxat rei, verum indivisam, valeat: patet sane unum non posse suo iure de tota ista re disponere; sed pro rata '; ac si de tota re aliquid statuendum sit; singulorum, ad quos ea spectat, consensum & ainstoritatem requiri '. Caeterum Communionem negativam cum politiva consuderunt ' ZIEGLE-R V s ad Grol. L. II. c. 2. g. I. ab init. FE LD EN ad Grol. d. l. 9 2. BOEC-L E R v s ad Groti d. l. p. Propter quam confusionem multa argume
ta in huius materiae disceptatione in ventum effunduntur I uti insta patebit. T it a Non
L. 43. D. de Reg. Iuris, quod arbitrarie eonstitutum est in Iure ciuili, quum naturati aestit tione debitor rei nostrae plerumque pretii praestatione defungi possit. i33 Md si j.m ιpaeami 'tiis ei legati eri , invitiles legatum I. io. Inst. de Legat. x ) Nemo rem suam βιωνam in eiam e iam . quo Da se, vallisar Liviaιών. g. M. Iun. de inutil. stipui.
I; seruus sommum a se omnium est. non quasi singiatiriam tortis, sed pro parti,ns, ωιι Me m sua si , ut in erit vi maeis parres has n . r m corpore. L. s. D. de stipulat. seruor. L. 66. I. a. V. de Leg. I LIM uris inreluctu, non . uisione cavoνtim. Vt ea in L. 66. I. a. Cons. L. s. D. da stipuiat. δεν - ων. pertinet autem ad eos non uno modor qua doquidem illorum, qui rem , vel eum eoturamaiae letatis, vel sine eo, eommunem habent. parites interdum aequales.intergum inaequales sunt. H.
3 mmo ex sociis plus parra sua pot/st ahenar . os sol oriam bonorum socia sinι, L. cf. princ. D. . pro socio. isi Nam eondominorem quilibet , ni aliud
pacto eonuenerit, partem suam vel inter viti vel vhima voluntate alienare potest. tot. rat. C.
iq) Et propterea inter dissentientes potiorem
559쪽
LIB. IV. CAP. IV. DE ORIGINE DOMINII sic
Non insuper quoque habenda sunt, quae super diuersis generibus communionis
tradit SENE c de Beneficiis L. VII. c. ist. Non mihi fle eum amico communia omnia sum. quomodo cum socio. ut pars mea fit, para illius, sed quomodo patri matri quatommunes liberi sunm: quibur cum duo fiunt, non singuli Angulos habent, sed singuli binos. Eques ria omnium equitum Romanorum sunt in illis tamen locus meus sis proprius. quem occupaui. Hoc si cui celsi, quamvrs illi communi re eesserim, tamen alia quid dedisse videor. suaedam quorundam sub certa conditisne sint. Habes in equestribus locum, non ut vendam, non ut locem, non ut sabilem: in hoc tantum, is petiem. propterea non mentiar, si dicam, me habere iου equesribus locum: sed cum in
rheatrum veni, splena Funt equestria. s iure habeo locum illis. quia sedere mihi liae is es non habeo, quia ab his, cum quibω ius miti loci commum est, occupatus es. g. 1I1. PATET autem ex hisce, tam communionem positivam, quam propcletatem innuere exclusionem aliorum ab illa re, quae communis aut propria dicitur, adeoque illam plures uno homines in mundo praesupponere '. Vnde quemadmodum si unus tantum homo in mundo extitisset, nequaquam res
poterant dici ipsius propriae: ita abs quarum rerum usu nemo hominum est exclusus, seu quae non magis ad hunc, quam ad quemvis alium spectant, communes in priori, non in posteriori signincatu dicendae sunt. Manifestum est autem ex his, quatenus Adamo, quaindiu ipse solus in terris extitit, dominium in res possit tribui. Scilicet etsi propter vastitatem terrae, femodicam ipsius necelsitatem, exiguam duntaxat rerum particulam ad usus suos adisplicare opus habebat; tamen nullum alterius ius obstabat, quo minus, si voluisset, aut commode potuisset, quicquid daretur rerum in usus suos arriperet. Igitur ius Adami in resaluersum scit ab illo dominio, quale iam est inter homines constitutum; quod quis vocare possit dominium indefinitum non formaliter, sed conis Sue, noti actu, sed potentia. idque eundem obtinebat essectum, quem tam dominium, rebus nempe pro lubitu utendi; dominium tamen proprie loquendo non erat, quod nullus praeterea homo tunc existeret, aduersus quem effectum id exsereret: hominibus autem postea subnatis in dominium transire
poterati Adeoque Adamo, quamdiu is solus extitit, neque propriae neque
communes res fuerunt. Nam communitas inuoluit socium possessionis; proprietas autem connotat exclusionem iuris alterius ad eandam rem; sicut utraque
non possit intelligi, nisi postquam plures uno homines coeperunt existere.
IV. O a s Et st v A N D v M porro & hoe accurate, concessionem Deicium
stincte separauit. Notandum igitur, commuis nionem posit-am este, quae ponat, dominium in stitu naturali adfiiisse, ita ut ab usu rerum si tantum exclusa suerint, quibiis dominium non fuerit tommune, quam communionem A nos in statu naturali admismus supra in nota l. ad s. χι
μορι-m tontra communionem diei, quae neget,
dominiuvi in statu naturali adiuuet adeoque res omnes nullius, manssse, prae se serat. G R ωΥr V s Lib. II. e. 2. 3. 2. pro positiva contendit. de oecupationem pro modo aequirenili dominium originario habet. PVFENDOR FIus contrahoe loeo negatiuam amplectitur, de sola oecupatione non contentus . comaentione opus esse te .set ad eon Meniam dominium. In qua sententia
id tantum pro salso habenduru est, quod conne
560쪽
LIB. IV. CAP. IV. DE ORIGINE DOMINII.
clum etiam est, quod bruta animalia, Deo utique Volente, utantur rebus, easque consumant; inter quae tamen nullum dominium ', sed id omnino praesupponit factum humanum ', & pactum aliquod tacitum vel expressum. Equiisdem concessiit Deus homini, terram, terraque nascentia, & animalia ad vium& commoditatem suam adplicare, seu itidefinitum ad ista ius hominibus dedit: modus tamen huius potestatis, eiusque intensio & extensio arbitrio ac dispositioni hominum fuit relicta: scilicet certis, an vero nullis limitibus eam circumscribere; item an cuilibet in quaelibet,aut certam duntaxat rerum partem eamdem velint competere, an vero tuam cuilibet adsignare portionem, qua comtentus in reliqua nihil iuris praetendere queat. AMBROSIVS OT L. I. c. 28.
MIura omnia omnibus in communa profudit. Se enim Deus generari iussit omnia, ut pasus omnibus communis esset, saerra foret omnium quaedam communis possessio. Natura igitur iur commune generauit, usurpatio iur fecit priuatum. Add. SELDENus
de I. N. & G. L. m. c. t. Vnde frustra disputatur, an Deus protoplastis dominium in res dederit, tanquam personam totius humani generis sustinentibus, an vero idem his peculiariter, & tanquam indiuiduis adsignauerit, ut ipsi proprio iure essent domini totius orbis, quibus reliqui mortales dominia sua in acceptis reserrent λ Nam concessio illa diuina homines tantum reddebat certioresae indulgentia Numinis aduersus se, quodque volente ipso creaturas alias invium atque seruitium suum disponerent. Sed quod modo prouidendum esset, ne ex usu eius iuris discordia inter homines oriretur, ipsis, hominibus pra uia sana ratione determinandum sult relictum. Hautquidquam autem ab ipso Deo uniuersalis quidam modus res possidendi fuit praescriptus, quem omnes homines tenerentur obseruare. Adeoque per expressum aliquod mandatum Dei res neque propriae neque communes communione positiva factae sunt: sed super hoc ab hominibus deinde dispontum, prout tranquillitas soci tatis humanae exigeret. Vnde falluntur, qui ita crude tradunt: Res dividore
iuris naturae es, id es, non ita accipit a narura origisem, ut sentium demum arbitrio ius fat, μι iuris ratioriem induat; sed natura ipsa hoe ius facis N absoluit. Item: Res diuidere es praereptum decalogi , id es, eaput iuris naturalis. qui enim dixit, Non furaberis, earim opera dixit: sit rerum proprietas is distinctis ; teneat quisque fluum, alienum non concupiscat. Vid. BoECLE Rus ad Grol. in praefat. P. 9. Non enim extat praeceptum aliquod iuris naturalis, quo omnes res ita
propriae hominum iubentur esse, ut cuiuis sua portio divisim sit assignanda. Etsi lex naturalis satis suaserit, hominum conuentione eiusmodi rerum assignationem ad singulos introduci, prout ex usu societatis humanae soret, ita tamen, H ex iudicio hominum dependeret, omnes, an certas duntaxat res ves-
riona optir fuisse dieit, quum s ne ea domiasi h eroductio intelligi possit. Vid. nota x. ad 3. Iv.
l. III. . Hae Hypothesi non est opus, ct si
vera est et . quid set de dominio Deit Fatendum tamen est, inter plii res homines dominii esseetia sequarn maxime exserere. H.
g. IV. I Ast neque dominii, neque ullius xlius iuris rapacia sunt animalia, ut Λ v CTOR ipse alia. quoties obseruatili , ideoque haee ill1llo eius a
rebus duci videtur maximopere disparatis.
Q Quod admitti potest, si laetum humanum
de occu=atione accipiatur, ut euius ius quisque parti lare adsutra in ea, quae antea iure solum com
muni ad ipsim pertinebant. Condentione autem ex qua Alictor dominium omne derivat, Opus non esse videtur, nisi in iis rebus, quarum possesaonem plures eodem tempore nacti uint.