장음표시 사용
691쪽
εso LIB. IV. CAP. XII. DE USU CAPIONE
nascatur, deinceps nascituro hautquaquam iniuria fit, nisi saltem praetensio ad id per modum haereditatis ipsi relicta sit. Nam priori casu, quia res cum modo habendi plene est penes posse rem, siquidem ille eam alienaverit, aut ruacunque ratione laetum sit, ut ea non amplius sit ipsius, omne prorsus eius-em ius extinguitur; adeoque non potest in nondum natum derivari, qui ad talia maiorum suorum bona nullum potest ius praetendere, nisi quod ipsi iam
ri Senator. Posteriori autem casu ', cum penes eum, qui alteri rem aliquam contulit, potestas adhuc sit circa modum habendi, sane nihil agit possessor in praeiudicium successorum ', si rem istam alienet, aut quocunque modo su ductam pro derelicta habeat, nisi conserens consentiat. Haec quanquam ita sint; . Pisistrato tamen secus visum, cx epistola ipsius ad Solonem adparet, dum
inter alia ita scribit: Neque mihi rem alienam usurpaui. Ouippe genus a Cecrope duce. Id enim mili meo iure venaico, quod albenienses olim quum iureiurando firmassent, Codro uriusque genti praebituros. postmodum abstulerant. Diogenes L AER-Tius in Solone. L. I. g. Π.J Quaestio porro posteriori sensu accepta ab Ctis Romanis negatur, quod scilicet in usucapione coepta tempus non CUrrat, sed quiescat intra annos pupillares, & iis exactis demum iterum currere incipiat '. Putauerim tamen, dari posse casus, Vbi fauor possessionis praeponderet fauori aetatis, verbi gratia, si ad complendam usucapionem unus aut alter duntaxat mensis mihi deesset, & moraliter certum foret, intra id tempus antillum dominum mihi litem super ea re non moturum : & vero contingeret tum decedere, haerede relicto filio recens genito. Heio utique propter duos istos menses post annum vigesimum quintum lite demum me pulsari nimis durum laret. Praesertim si nunc euictio ab auctore meo non amplius mihi possit praestari; quae obtineri poterat, lite tunc mota, antequam in pupillum hona deuoluerentur. Heic sane vir bonus arbiter captus, quique rationes aequitatis in usucapione non ex sola antiqui domini negligentia petendas nouerit, pro me potius, quam pro altero sententiam seret. Neque adeo durum videtur, ut quod ius vivo adhuc patre iam velut animam agebat, sub filio
3 Hine verior est sententia , fetidi a vasallo alienati praeszriptionem non nocere agnatis, quam diu mecesso ad eos nondum deuollata est Vid. STRvvlvs Syn agm. hir. ω dai. e. q. aph. 13. Addenda viderer limitatio. Nis illius, qui rein contulit, factum aliquod conetirrati uti fit, fi populus qui regnum Regi eiusque posteria usu fructuarie dedit. Rege ius suum negligente, lon gissimo tempore taceat. H. s) Non .s incogni/um, id tem-is , quod inmanore aetata arammissum os . longi ιε oris
peruenerit. L. 3. C. Quih. non obiicitur longi tempor. praescriptio. . XI. i icti Galli in contrariam partem dispu. tant. Cinii Angli Caletum a Gallis repeterent, Hospitalius, memorante Camdeno ad A. M D L X VII. dicebat r praescriptιonem remporis . quam altisanae . inter pran. pes Iolum hasina nullam, sed inssemper vatio. ex XII Tiantis, a ta νμι hostem aere nam us aue oritatem. Idem Petrus P v. T E A N v s pectiliari Dissertatione conatus est ad. struere, aduersus quem ntiper vindicias pro Groistio seripst D. Ioh. WERLHoFIvs. H. a Conia
692쪽
LIB. IV. CAP. XII. DE USU CAPIONE. Qt
pupillo penitus expiret. Praesertim cum longe aegrius sit mortalibus, re diu possessa cedere, quam nondum parta excludi f. XI. EX HISCE adparet, eos quoque, qui solo iure naturae & gentium utuntur, inuicem posse opponere diuturnam, non interruptam, & bona
publicae possessiones, quam priuatorum inquietantur. Etsi fatendum sit, in publicis controuersiis, saepe non adeo necessarium esse ad usucapionem prou Care, cum possessoris lus ex aliis fundamentis longe solidius possit ), saltem debeat, deduci. Et iam Bo EcLE Rus ad Grotii dictum locum j a. obser-
Uauit, saepe compendium loquendi eos sequi. qui in hoe 09capionis negotio temporis tantum mentionem faciunt. Subintelligi enim debere, quae tempori coniuncta sunt; ut es omisso rei, seu animiιs omittendi, Aue indieta omisi dominii. tamque in auria ιus vulgi, es tu summam plausibile sis temporis nomen, quasi cilicet continuatio temporis lucrifa iat alleganti caeιeras probationer, inter frategemata polisua esse, rudi re Minerva in his nominibus versari, is tanquam generale temporis nomen iactare; explicationibur. N adiunctionibur, quae rei ter se nihil scienti robur aliquod circumponere queant, ultro vilatis; in locum earum exemplis artumentantium sine discriminaeumulatu, quo orationi 'cier I copia accedat. Apud T ACI TvM A. VI. c. 3Lnum x q. Ed. Rycquii.J vaniloquentia dicitur, quod Artabanus veteres Persarumae mcedonum terminos reposteret. Quod idem iaciebat longo post tempore S gres apud AMMIANUM MARCELLINUM Lib. XVII. c. s. Cui reponebatonstantius, par pari reserens; miraris, illisum illum esse, quod Persae me donibus seruierant, quibur per Romanu siubactis, illorum etiam serui Romanae ditionis
facti sui; apud ZONARAM Tom. III. Vid. quoque HERODIAN Us L. VI. c. g. 4. Sic &Solymannus Depe solitus est dicere, Romae ac totius Occidentis imperium ad se i pectare, propterea quod ipse Imperatoris Constantini, qui imperii sedem Byrantium transtulit, legitimus sit successor. Etsi in nobilissimis eκemplis praeter diuturnitatem possessionis etiam titulum, dominium producere aptum, allegari videas. Vii Iudie. XI, H. seqq. ' Sic Iso C A Tns
Q Contra tum adsertum ivit Petrus p v. T E A N v s, quo iurium regia Christianimitii intellirentiorem Gallia vix tulit, ct qui Regi quom dam a Constiti de Ribliotheeis fuit. in Disputa. tione sita eontra Hugonern G R o T i v ν de Albe ricum G E N T L ΕΜ scripta, sub titulo , Si ia
egiten, quod Parisis primum A. MDCLV. deinde Rotnomagi A. MDCXX. prodiit, in quo
Iohannes WERr M pius V. Cl. in vindieiis Grotiani Dogmatis de Praeseri pione intre gentestileνas, eontra illustrem seriptorem Gallieum. Petrum Puteanum. Quae dissertatio Merihofit
lecti dignissina est, in eaque imprimis nobilis timstantia qna 4n fine operis negat. Rernnm Franis eiae ad stirpem Caroli M. per Pipinum. aut ad eam Capeti per Hugoneiu Capetum deuolutum esse, si verimi si, quod Putea us ais, nil quam a Rece rihua usurpatoris iniusti, ius adquiri leogitimum polle, contra heredes principia iniuste solio deiecti ga sed illud etiam satendum est, tutilos reli.
quos plerosque non sufficere, quoniam . quoties iselinque longa series possessorum a titulorum illis uestigatur, toties , In cinni sere praeseriptione tundem aliquis titulus vitiosus occurrit. per quem coneiderent omnes reliqui inde pendentis, eis in
se iusti ci validi, nis diuturnitate temporia insoquuti, purgaretur impuritaa primi fontis. ubi Iephta se sti dat praeeipue in iure belli nam terrain, quam pociebant Ammonitae, Hebraei
693쪽
LIB. IV. CAP. XII. DE USU CAPIONE.
ὐμοῆς λώληΘεν. οτι τάς κτησεις, - τα, ἰδίοις Mu κοινὰς, ην ἐποAηται πολυς χρονος, κυρίας - πατρωας πάντες νομίζου ris. Sed nec illud vos praeterit, posiselmnes flue priuatas, siue publicas, Praescrifitione longi temporis is confirmari, F pa trimonii o habendas. ye uoum esse omnibus. Aὸiungita, antea cum commoda
esset occasio, super Messene nullam sibi controuersiam motam. Add. Alberio. GENTi Lis de iure belli L. l. c. stet. Et sane in isthoc causarum genere magnam adfert pro iure possessoris praesumtionem, quod nemini intra tantum temporis spatium in mentem venerit, iuris quid eam ad rem praetendere. Tam ii quippe plerumque sunt momenti negotia isthaec, tamque conspicua in luce geruntur; ut si cui tertio heic iuris quid sit, neque id ipsum diu latere, neque eidem deesse occasio possit, saltem protestando ius suum conseruandi. Ergo rarissimi possunt accidere casus, vi ab usucapione demum dominium sit arcensendum, si pacifico titulo quis populus rem quampiam sit nactus. In illis autem, quae hello adquiruntur, ad usucapionem prouocari vix necessum est. Nam quamdiu adhuc status belli durat, sola vi nititur possessio eorum omnium, quae hosti sunt erepta; & simul huic ius manet; quocunque modo sibi erepta recuperandi; saltem, ubi iniustam habuerit causam, si satisfactionem praestare sit paratus. Adeoque cum vel ultra quinquaginta annos hellum queat durare, si cui locus quispiam sub initium belli sit ereptus, eundem vi recuperare pol rit, antequam bellum pace sucrit compositum. Apud Liv IvM L. XXXIV. C. vlt. Numidae, super agro ad Emporia aduersus Carthaginenses usucapi
nem allegantes, ita disserunt: Per opportunisa es nunc sitis, nunc reger Numidiarum usurpasse ius: Iemperque pener eum possessionem fuisse. qui mus armis ruisset. Pace
autem subsecuta, quid cuique relictum sit, facile aὸ paret. Vbi ea, quibus hostis cessit, statim plene adquiruntur; neque opus est usucapionis moras eX-pectare. Si cui tertio ad ista praetensio sit, mature id significabit; & quidem, si omnino fieri possit, in ipsis pacis tractatibus. Nam postea bellatores haut temere bello parta otiosis & quiescentibus restituent. Vid. G sto Tius L. Ius. 6. f. T.
mondam Amorrhaeis vi bellica eripueris . Vid. H. G R o T IN M III. de I. B. S P. e. s. g. . ct in annotat. Cum Asbeamus Rex ROinan. A. MCCC. ah Αrehiepiscopia Moguntino ct Coloniens teolmhia ad Rhenum repeteret, hi respondeianir Da
lacesserat aritia tineo remora raceperant , is eos
morat Α v c T o a Chro iei coloniensis Parte M.tera ad 4. A. H. . I. r Praerepta ratione dominii Oeeurremtia pertinent etiam ad Dominum ipsum , qui trutam legem naturalem contemplatione rerum sti rum
694쪽
I. quilibet tenetur ab isertur rabis sis
absinere. II. Res alienae apud nos extantes Fum restiueudae. III. Ouod probatur δ . IV. S illustraturi V. illa obligationa rentra δ' posteris.
VI. Redindum id, quod quis ex Hieno es
VII. Bonae fidei possessor ad restitutionem non tenetur, A res periit. VIII. Idem tenetur ad resiluendos fructar
D Uos T 'VAM inquisiuimus in originem & naturam dominil, simulva que quibus modis illud Constituatur, consequens est, ut videamus de obligationibus, quae ex introducto rerum dominio immediate& per se in homines resultant . Inter haec prima est, quod quilibet teneatur alterum non hostem pati de rebus suis Gisponere, iisdemque quiete mi, neque vi aut per fraudem illas Corrumpere, interuefiere, aut ad sese trahere. Quo surta ', rapinae, moti termini, & similia crimina ipso natur ii iure interdicta esse adparet EvRIPIDEs Helena. vers. 9o'. & seqq.J
IX. Et eonf2mtor, si alias tantundem -- sumturuι fuerat: IX. Non ad eos, quos neglexit percipere. XI. Non tenetur qui rem donatam don uis. eum distinctione. XII. Nee A rem emram vendiderit, fimilia ter cum distinctione. XIII. Batenus pretium recuperare possi, qui rem alienam bona fide emit. XIV. An res aliena emis resilui vendit
XU. sivi rem alienam habet . euiuν domianua ignoratur . recte eam potes re
XVI. An turpiter datum fit resiluendam triis obseruare tenetur, adeoqne iis in eontemti m Dei non abhiti, neque uel se , vel alios laedere. seli potius tommodis tam suis quam aliorum inseritare debet, TITi us obsere. CCCXIII. reaem est eoruνectatio rei fraudulosae. Lois ciend. grasia, vel ψ s rei, vel etiam Ura eius possessionisue : quo ἰ lere na/urati robibunis est ad mM ere. L. I. 3. D. de Furtis. D Iure naturali, quod A V C T voeat hypotheti m. Iuris Romani auctores etiam dixere surtum naturali iuri contrarium esse. L. M. D. do Hob. signis L. r. F. vis. de Furt. Aduersia1 quae mota a S A I. M A 2 O de Vstirie. s. dubia , ne disna quidem sunt, ut reculentur. H.
695쪽
s LIB. IV. CAP. XIII. DE OBLIGATIO NIBVs,
Odit Deus vim; parιa labore quemlibet possidere ivbel, non raptu vivere. Repu.dianda iniusta σ turpis opulentia: Commune enim cAnctis coelum morIalibuι B terre, in qua domos augere conusnit, non aliena possidere, neque scr vim rapere.
I. II. DEINDE, ubi res aliena ad aliquem peruenit sine suo crimine, sub rerum nomine etiam heis venit ius in personas, quatenus nobis utile esse potest, uti est ius domini in semum, Vlterius videndum est, anne illa res ashuc extet, an vero minus. Circa res extant si haec Obligatio nascitur; riteneatur,. qui rem nostram habet in sua potet late, essicere quantum in se est, illa in nostram potestatem iterum redeati Quae Oh ligatio tunc demum vini suam actu exerit ' , quando possessori innotuerit, rem istam esse nostram. Additur quantum in se; neque enim tenetur, ubi impossibile suerit rem restituere. Sed neque tenetur restituere sui rimpensis, de si 'quas eo nomine secit, recte eas dominum reposcere, aut tantisper donec soluantum, rem retinere potest. Sed susticit signi licasse ', rem alienam penes se esso, nee per se si rerum, quo Qnus dominus suum possit recipere. Vid. L. r. s. s. D. de Fugi.
inui. Semper heic ferino est de possessore sonaessides; -i ad quid teneatur, qui mala fide possidet, alio loro dicitur. bi Atque haec eousque valent,
ut leges Romanae nou probe ἔυρετρα Peti dicanti. Vid. L s. s. s. D. de Grairi nisi ex pactione. L. N. D. Praescripi. verbis. L. q. g. 4. D. de Cend. ob tur eau
sam. Eum autem, qui alienum quid iacens lucri faciendi pausa sustulerit, furti obstringi, siue sciat, cuius sit, siue ignorarit. d. L. G. g. ψ. seqq. D. de
Furt. Ios Epilus Archaeol. IV. 8. Si quis aurum veI argentum per viam imuenerit, quaerat eum, qui perdidit, praeconemquc mittens in qua eum hes inuenis resiluat: s ex alis damus non bonam esse utilitatem iudicet. Quod fi tamen iusto
titulo & hona fide rem quampiam nactus fuero, non teneor ipse ius meum in dubium vocare, & publice significare, talem rem a me postideri, ut si sorte ad alium pertinuerit, eam vindicare queat. Nam ubi modus, quo possessionem nactus sum, nihil continuit vitiosi, faut ' suspectiJ bona fides me omni crimine vacare facit, quod eκ rei alienae detentione oriri potest. Subintelligitur & isthaec restrictio, si modo, qui dominus fuit, adhuc habeat probabilem
O Eodem pertinerit c Clenduo elegantia Menandri
fragmenta ex chemente Alexandrino Stromat. I . U. p. 6 s. sos. d. Eusebio Praeparat. Euan l. L. XuI.
eo magis memorari, quo magia inseruiunt probari. dis iis, quae si a d icta sunt. l.. II. c. 4. 6. 3. nota K. Adparet enim ex iis, etiam paganis oIim sedisse, vi summo Numini placeamus, abstinendunt esse a bonis alienis, ab uxore aliena, de rebus simili-hus, neque unquam remittendum in ab ossietis erga alios. II. a Via. supra e. s. g. I2. circa exstem. H.
M Per praeconem. vel libello proposito. H. a Supra L. III. c. i. g. I. H. Has duas voces ex prima editione restitui.
mus, obsequentes monito Q. B. OB TYRACI. Deerant eae in editionibus aliis omnibus , neque excepta ea, quam H E R TIU s curauit. Mereri tur tam , ut rata pensaque habeantur. Qitodia enim nobis vel minima inhaereat suspicam, rota, quae in nus transfertur, non esse eius, qui eam transfert, minime ea acti pienda erit, rimit que magis , si eam acceperimus, pure S simpli. titer rectitilenda, quamprimum verum id esse eoniastiterit, quod antea suspicati suerimus . rem sciali eri esse alienam.
f. III. t Cui conseqaiens est, rem meam, lueet per mille manu ambu alterit, a quoeim Cpolselibre poste vindicari. Qitanquam in quibH adam re spublieis, qui rem fidei alleuius ex eore. tractu
696쪽
QUAE ET DOMINIO BER PER SE ORIUNTUR.
lem rationem rem repetendi; i ut ne per ham obligationem legem usucapionis tolli arbitremur. ConL GROTIUS L. II. c. Io.
g. III. Is THAN autem obligationem ex ipso dominio resultare satis satet '. Cum enim variis casibus possit conti ere, ut quis possessione rei
Liae excidat, in lubrico valde ponerentur res nostrae, mobiles praesertim, si ubi in alterius potestatem aberrarunt, abs illo occultari aut intercipi possent. Multoque magis, si aperte talem rem liceret retinere, M vindicare volentem repellere. Vti enim in rerum communium statu iuris est, ut uni non minusquam alteri communibus rebus liceat Dul: ita proprietate rerum introducta, cum reliqui omnes velut renunciarent iuri in res, quae alteri fuerant assignatae, id inter dominos conuenisse intelligitur, ut qui rem alienam haberet in potestate, postquam nosset alienam esse, ad dominum eandem redire faceret. Nam nimis debilis sutura erat vis dominii, & nimis sumtuosa atque a xla custodia, si non nisi tunc res foret reddenda, quando dominus eam repetit; cum illi saepe non possit constare, quonam res sua peruenerit. Vt autem quis teneatur domino vindicanti rem restituere, non interest, hona an mala fide rei possessionem sit nactus. Nam haec obligatio restitutionis non oriture κ delicio aliquo, aut facto nostro, aut ex peculiari pacto, cum petitore rei domino inito, sed eκ ipsa re, vel potius ex uniuersali pacto, quod dominium rerum comitari intelligitur. Inde qui hona fide rem est nactus, simpliciter
duntaxat ad rei restitutionem tenetur: qui autem mala fide, praeter necessitatem restitutionis, etiam crimine se adstrinxit, cuius nomine poenae est obnoxius. Desinit autem bona fides, saltem in soro conscientiae, ubi alicui constiterit, rem esse alterius. Vid. L. G. F. I. D. de Haered. Petit. L. t. s. vlt. D. L. 2.L. s. L. q. D. Depositi. Etsi quae ab initio adfuit bona fides, iustusque titulus a poena saltem humana immunem praestent. f. IV. CONFIRMANTux atque illustrantur isthaec Ipsa Iege diuina,
Deuteron. XXII, r. 2.3. add. L. M. g. 4. seqq. D. de Furtis. Ac ne quis credat, isthoc ossicii soli amicitiae deberi, Ex . XXII, 4. expresse additur, etiam Inimici nostri rebus id praestandum. Eam legem Ios EPH vs Archaeolose
L. IV. e. 8. ita eAprimit: Si quis aurum vel argenIum per Niam inveneriι, quaerareum tractii deposti, eommodati: aut pignoratilioecim in nota l. ad h. s. euius tamen plaeitis ea parte eredidit . eandem eontra fidem ad alium transla- subscribendum non videtur. qua pristinum domustam vindicare nequeat. Id quod favore coinmer. num rem vindieantem indistincte ad pretium bo-eioririti non imprudenter eonstitutuni est. Vid. vae fidei possessori soluendum teneri putat, quia L. I. par m. Iur. Germ. I8. H. hie domini personam gesserit. potius horae ti-M Imo nee hie opus est fictione eomientionis dei possetae repetitianem hane rei alienae eas bu generalis. Vid. diesa ad eaput IV. de VI. Obliga fortuitis aeeensebit, propter potentiam dominii, tio restituendi hona aliena ad nos delata, ex ipso a qua abludit rem nostram dentio parari tanquam fine proprietatis, ut suis quisque laboribus frua. alienam. Quum enim neutri aliquid eulpae imistur, non miniis naturaliter fuit . quam obligatio putari possit, neque tera neqNepinatatio doinino,
abalienisabstinendi. Sed haee Obligatio ita intel. dhue praeua lere debet dominium quod est iii ve-- ligi debet, ut ea non perimatur iiis honae fidei xitate , deis inio quod fuerit in opinione, quale possesbris, aut dominii putatiui, de quo dictum est dominium bonae fidei possessotis. Plane siniit ad eaput praecedens s. g. nota 4. utpote quod, rem alias perituram bonae sidei possessor redem-nuamdiit uerus dominiis non adparet. eodem in tione sua seruauerit,aliud dici ratio suaserit aequia inii gaudet, quem habet dominium verum I tatis. reale. Exseqititur la late Cl. B Λ R B E Y R Λ e v a
697쪽
LIB. IV. CAP. XIII. DE OBLIGATIONIBVs
eum, qui perdidit, praeconemque mittens, in quo eum inuenit lore resutiat; es ex alis. no damno non bonam utilitatem esse decernaI. Simiarim IT ae pecudibur quaecunqse in deserto errare compereris; non inuento statim domino. penes se retineas. testem ,
bens in his Deum, quod noluit aliena lucrari. Etsi gentis Iudaicae hostile aduerasus omnes alios odium hanc legem non naturalem, sed ciuilem & aduersus populares suos duntaxat exercendam post statuerit. Vid. SELDENus L. VI. c. 4. Et G R o T I v s in Annot. ad dictum locum 3. I. Add. P o L Y A I v s L. VI. c. 31. princ. Insigne est eXemplum Theophili Imperatoris, cui, cum aliquando equo veheretur, occurrit Memina clamitans, equum illum suum esse; compertoque Eparchum eum equum muneris loco abductum Imperatori tanquam suum obtulisse, statim eundem Meminae restituit. Sed quia alii tunc equi Imperatoris ad manum non erant, equo, quem sorte nactus erat, iter absoluit. Exinde receptum, Ut Plures semper equi imperatorem equitantem prinsequerentur, ut si quid simile sorte Imperatoria acci aisset, semper praesto estent, quibus veheretur apud CVROPALATEM de OT Connant. & CEDRE- v v M. Exemplum Spartanorum, qui Phoebidam propter Cadmaeam occupatam damnarant, arce tamen retenta, vid. PLUTARCH. 8e Cornel. N E P o sin Pelopida, huc proprie non quadrat. Nam ipsi possessores malae fidei erant, adeoque ex alio principio ad restitutionem tenehantur. Sicut nec exemplum M. Crassi&Q Hortensiit apud CicERONEM Osie. III. L. Minutii Basiliucupletis hominis fasum testamentum quidam e Graecia Romam attulerant, quod quσDeilius obtinerent, scripserunt Meredet secum Μ. Crassum, O. Hortensium, homines Dientissimos. sivi cum illud fallium esse suspicarentur, sibi autem nullius conscii culpae essent, alieni facinoris munuscudum non repudiauerunt. quid ergost Satis Me es, ut non deliquisse videantur I mihi quidem non videtur. Sane enim iniustus est, qui iniuriam non modo non repellit ab altero, sed etiam adiuuat. Nam quantum recept
tores de furto, tantum illi de crimine salsi participabant; qui eo nomine i cri
ptos se haeredes intelligebant, ut auctoritate sua falsarios tutos pracstarent. Caeterum ex eodem sonte iniquitatis quoque arguitur consuetudo, quae bona naufragorum fisco addicit '. Vid. GROTIUS L. II. c. I. f. i. & BOECL st v s ad dictum locum, lac. GODO FREDUS de imperio Maris c. ii. Io. Lo C E N I v s de Iure maritimo, L. I. c. I. g. 9. BODIN vS L. I. de Republ. C. I . . G R A-
f. IV. Vid. dicta L. II. e. 3. I. g. ct L. III.
e. i. s. il. de hoc libro e. 6. s. ra. Add. Ordinat. criminat. Caroli V. art. aig. Ex deereto sipretniandiariam Consilii, intra Indica elassis naufragium A. MDCXXVI. fecisset, auram ct argentum omne, per Franciscutu Mexiam extramam, dominis, qui agnosci poterant, restitutum, solutis extractionia expensis. Vt ex Solorrano resert G NEALETE ad e. 3. de raptorib. n. l . H. x Conser. H Gχ Tii Dissertatio de superiori tate territoriali I. s6. T. II. Comment. de opust. In oris quibusdam Germaniae maritimis i Ee elesamim ministri ex suggestu publiee Deum orant, ut itiri cirea hona naufragorum henedicat. Quam eonsuetudinem ratione non destitui, nec qui qitain eontra regulas iustitiae aut iliaritatis eoniunere eontendit TMos Ag vs in Dissertatione de Statuum Imperii potestate legislatoria eontra itia commune, I 41. eontra quem Auctoris serit tiam vindieat Cl. BARBE Y RAC s in nota I
O vid. supra Lib. III. e. r. . it. nota 3. s. v. I) Romani tamen ex eontractibus d minii non translatinis actionem dederunt etiam furihus di praedonibus. V. L. a. s. go. D. D
st. L. ro. Commodati L. p. L. a. pr. L. M. D. M pree mo L. M. D. da Itiuae. Qitanquam dominias
698쪽
Ga Movnvs Hist. GalL L. XVI. & sibi. Nec minus inde colligitur, a surdum plane esse, quod bona furto ablata alicubi non-domino restituantur, sed fisco vindicentur '. Vid. Ant. Μ ATT HAE Vs de Crimin. titi desuriis. C. 4. g. . I. V. CAETERvM cum haec obligatio restituendi rem alienam oriaturi ex Conuentione uniuersali inter homines, hinc fit, ut contractus singulares, circa rem vero domino quoquo modo subtractam initi, inde exceptionem accipiant; adeoque si intelligatur eam alterius esse, vani sint contractus qui de eadem in tertium transferenda sunt suscepti. Cui fundamento etiam innititur illud dietum Diogenis Cynici in duos
fures, quorum unus alterum expilauerit: τον μεν κεκλοφέι , τον δε μη ἀπολωλεκεν , alterum quidem furatum esse, alterum vero non perdiducto V. DI o G.
L AER T. L. VI. fg. φή. J Neque obstat L. i. g. 7. D. Naut. caup. sab. quam adducit ZIEGLE Rus ad. Grol. dictum locum β. I. ut ostenderet, contrae tum posteriorem ex dominio noae semper exceptionem admittere . Nam & indicto casu magis interest creditoris, ut pignus sit saluum, quam debitoris domini : & debitor vindicare pignus non potest, nisi soluerit. Luculentum
eius assertionis exemplum extat in L. st. r. D. Deposit. '. Verum in d. l. primi' nobis non satisfacit Tophomnus. Reus capitalis iudicii, inquit, deposuit apud te centum; is deponatus es; bona eius publicata sunt; quaerituri virum ista centum sint reddenda ei. qui denserit, an in publicum deferenda ' Si tantum ius naturale s gentium intueamur, ei qui deposuis resiluenda sum: A eivile ius o legum Ordinem . magis in publicum deferenda sunt. Nam male meritus publico, is exemplo aliis au deterenda maleficia At, aeriam egesate laborare debet. Enimuero, cum tigentium iure imperantibus haec potestas competat, ut delinquentes honis mulintare possint, igitur ubi malefico talis poena iuste decernitur, iuri naturae uti lue conueniens est, omnia damnati bona fisco cedere. Etsi hoc iuris fit p itiui. quod huic crimini poena confiscationis bonorum sit constituta. Et consiὸeratio quidem utilitatis eκ poena resultaturae faciebat ad adprobandam sanctionem illam poenalem; non autem proprie ad praelationem fisci prae damnato in repetendo deposito. Nam ex sententia iudiciarbi dominium in bona damnato luerat ademtum, & fisco adiudicatum; unde deposita quondam a damnato nosthuic, sed fisco erunt reddenda M. Omne autem dominium siue ex ium
meries aecepera sob pecuniam nautieam l mui ma ras. quam dabitori . . aura aenosirin, si anta aassu ινριι, L. r. I. . D. Nautae eat p. stabular. 3) Quod inde est. qilia tum bona fides iam de scit. Sed quando eontractia iam executioni datus est, anteqtiam eontrahens seiret, rem esse alienam, mpi is neque potest, neque debet, neque pristino domino integrum est, quicquam petere ab eo, qui rem eam non amplius tenet, ct eui ex do minio putatiuo ius de ea di sponendi eompetebat. Ineu νιι his , alia in pactis , an bonam
33 Quod egregie illustrat Cl. BARBE YRA.C v s in nota s. ad h. s. eui adde N o o D TitProbabilia L. III. e.
699쪽
M8 LIB. IV. CAP. XIII. DE OBLIGATIONIBUS,
iure challi, siue gentium oriatur, hunc inter caetera habet essectum, ut quiuis
possessor eam rem vero, qui in praesens est, domino restituere teneatur. Quam tamen alias exceptionem lex de restituendo deposito ex certis circumstantiis habebat, passina traditur. Vid. C 1 C ER o ossic. III. c. J SENE c A debeneficiis L. IV. o. io. AMBRos Ius de OT L. I c. vlt. Quo loco addendum est, quod memorat POLYAIUS in Excerpt. Petrescianis p. r a. de Ariarathe, Cappadocum rege, qui recuperato ab Oropheme regno, XL. talenta, quae heic apud Prienenses deposuerat, repoposcit, cumque ipii eadem Oropherni seruarent, serro flammaque in eos saeuiit, uti Polphus iudicat, iniustae.
Etsi Ariarathis factum defendi posset, si supponatur, ipsum per iniuriam ab '
Orophone regno expulsum suisse. Eidem autem obligationi de restituendare aliena non pauca superstruuntur a ICtis Romanis. Vid. L. V. D. de A I. re. rum a motarum. L. s. s. q. D. de Furtit. Eodem fundamento quoque nititur
rei vindicatio V, & cognatae illi a stiones; & aliquo modo etiam condictio indebiti ', &condictio causa data, causa non secuta ', S condictio sine causa '. Etsi isthaec quoque quasi contractu niti dicantur. '. Cum enim non donandi causa datum ut, intelligitur ea conditione datum & acceptatum esse, ut nisi causa dationis a/pareat, restituatur. Quod autem de restituenda re dicitur, id etiam ad fructus eiusdem est extendendum, qui adhuc extant; detractis tamen impensis, quae in eosdem producendos, colligendos, aut asservandos saetae sunt. I. VI. CIRCA res autem alienas, bona fide partas &consumtas, id
videtur aequitati naturali minime conueniens, ut non quidem totam eius aestimationem, sed quantum inde locupletior est factus alter, qui consumsit, domino restituat; modo ea res aliunde ipsi non sit pensata. Nam si, verbi gratia, tibi res tua surto sit subtracta, quam ego bona fide adquisiui & consumsi:
tu autem a iure iam eiusdem rei aestimationem receperis, me nihil poscere poteris, utut ego locupletior inde factus sim. Asertionis autem huius ratio non tam haec est, quod dominia sint introducta ad seruandam aequalitatem in eo scilicet, ut quisque suum haberet; quatenus autem alter ex re mea lucratUS est, ille plus habet, cum pgo minus habeam: quam quia res, cuius dominium neque meo censensu, neque ex delicto aut iure belli amisi, ad me adhuc periti . . ne
O Vid. Diso . Lil. VI. aD. r. δ quae dicta sunt fraesumserunt. Vnde nati sunt Quas . eontra- sipra e. s. s. s. rota. . Hus. Hie eonsensus autem fictus vel praesum. ) V. supra c. s. f. 4. N. sci L. III. e. 4. I. s. res neutiquam confundendus est cum consensu nota. 4 3 taeito. Quomodo enim tacite in tutela cons) vid. eap. s. huius libri I. 4. nota 6. sentiat pupillus, sui saeptisme nondum com-9 cui locus est, est, quotiescunque alter rem pos, aut quomodo in negotiorum gestione tacite meain sine eatissa possidet. Exeniphun est.in de- eonsentiat absens rerum omnium ignarus, uterque hitore, cuius chirographum ereditor adhue hahet. tamen recte consentire fingitur a praesumitiir nomine i3m expuncto. La. C. de Condies.sine caussa. propter negotium in utilitatem eius gestum. Idem re) Quum enim in quibusdam negotiis veluti in reliquis etiam mas . eontractibus usu venit. reportoriam gestionis, tutelae, rei eommunis val I. VI i) Imo restitutione eius sne domini damno hereditatis administratione. hereditatis aditione stipersedere potest bonae fidei possesthr, quoniam, 'δ in dcbiti solutione eonsensus verus saepe defice. ut si pra dicium est I. 3. Mota a. per omne id tem-ret, ct aequitas tamen saepe obligationem admitti pus, quo possedit. personain domini gessit, rem- maderet, quia nemo debet locupletari eum damno ris sibi eurauit, tibis it, sibi fructua collegit. alterius, Icti veteres recte consansum finxerunt Δ iacit enim elixa ct industria, quan tei alienae, tan- . quam
700쪽
uVAE EX DOMINIO RER. PER SE ORIUNTVR. co
net, Hi ia quicqui ,ex eadem prouenerit. Igitur ubi eadem in alterum incliadit, & is ex ea consumta lucrum cepit, bona quidem fides ipsum merito indeomnem praestat: lucrum autem me reposcente nullo praetextu retinere potest; cum idem sit velut pars, aut fructus superstes rei ad me pertinentis Inde nihil tritius ea sententia: nemo debet ex alterius damno luCrum capere ', scit. eκ tali damno, cui is neque consensu neque delicto suo causam dedit, & vi alteri non sit causa damni, seu ut alterius damnum ipsi non possit imputari, nam
ex damno alterius, quod ipse non procuraui, Casionem emolumenti capere, nefas non est. Vid. Micn. MONTA IGNE Eslais L. I. c. pr. CIc Ego oss. III. c. J Contra naturam est, ex hominis lucommodo fluum augere commodum.
Id quod expressum est ex TERENTII Andria, Aet. 4. O. r. sv. I.& sqq. J Hoe-
eine es eredibile, aut memorabile, Tanta vecordia innata cuiquam ut flet. H malis gavdeant, atque ex inremmodis asterius sua νι comparent commoda y Add. L. a .
D. de Ree. auris. L. aa. D. de Haeredit. petit. Sic et passim in libris iuris Roma ni ex sciti huius aequitate multa definiuntur, quae alias ad apices iuris non ita exacte quadrabrant '. Vid. L. Io. Lι7. g. 4. D. de Institor. na. L 7. D. ad SCtum nileian. add. tamen ZI E G LE R vs ad Grol. dictum locum I 2. L. 11 D. de Donati
inter vir. I uxorem L- Io. vers. secundum quae D. de M. emt. s vendit. L. I princise commodati. L. ta. I. ι. D. de Disrare pign. L. Ia D. de Rebus creditis.
Eidem quoque iundamento videtur praecipue inniti actio de in rem
q. VII. Ex hisce dependet decisio plurimarum quaestionum, quae ab ICtis & Moralistis agitari solent, quas eκ G ROTII dicto loco huc transscribere placet. I. Possessor bonae fidei nam de hoe solo sermo est, cum malae fidei posse r non solum ratione rei, sed ex suo laeto teneatur,) quamdiu talis, conL Z1ΕGLE Rus adGrotii dictum locum non tenetur ad ullam restitutionem,
ii res perierit ': quia nec res ipsa apud eum est, nec lucrum eκ ea re. Vid. L. M. D. de Haere ae petit. L. 12. U. D. de Rei vindie. Addo, non teneri eum,
utut culpa ipsius rcs perierit. Nam bona fides tantisper erat, ipsi instar d minii 3. Domino autem si sua res etiam propria culpa perit, satis damni est, rem amisisse, nec ulterius eo nomine tenetur. ' Aliud autem dicendum, si
quam suae . hona fide impendit, ut luerem ex ea prosectum magis eoiasderandiim si, tamatiam praemium solertiae, quam tamquam emolument Mui ex re aliena. M Oro Natων ε aeq-m es, neminem eum AEL eνιtis detrimenta, ct antaria μνi loraulesιον , L. M6. D. de R. I.
n Vid. S p N pC A de Benefie. L. VI. e. 28. exutici sua . obseratante id Cl. BARBE YRACO, sere tiatini Montagne. 4J Vide complura exempla apud GROTIvM Lib. II. e. l . f. a. num a. dc. seqq. s) vid. Insniar. I. II . ιir. ν. Quod mim eo, rui in aliena potestate est, negotium gestum esse icitur. de D . s. Lib. X Rria f. de in rem verso. g. Vil. ab Id quod etiam Romani iuris aucto
res post iudicium acceptum sitie litia eontestationem looim habere dixerant. d. L. M. D. de perit. ι .redat. L. ao. D. de Reι minuisat. Recte Hie enim easus praecaueri non potuit, neque debui ι posse sor sormidine illius liti cedere, aut ius siluin im defensum relinquere. H. Q Quod dictum Aver Ris memorabile est rsed euius vim ipse pereepisse non ς; detur, neque in antecedentibus, neque in consequentibus. Vtitur enim de hie alio omni e ncliadendi modo. 3) Et ipse rem illam neglexit ut suam. vid.
J Iure etiam Romano remittitur bonae fidei 'possessbri restitutio eius. quod negligentia sua periit , de quod consumsit, aut male prodegit. quia in sua se re liberalem credebat. sitiemennva igitur i