장음표시 사용
771쪽
N , LIB. V. CAP. V. DE CONTR. ONEROSIS IN SPECIE,
statim atque in pretium rei venalis utrinque suit pure consensum ': & tunc statim nascitur actio, emtori quidem, ut venditor rem tradat; venditori a tem ut eintor rem accipiat, soluto pretio vel statim, vel eo, quo conuentum
est, tempore. Add. L. /y. L. I . A L. I. I. t. s. 6. 7. D. de Contrah. emtione.
Imperfecta autem emtio, & eκ qua nulla adhuc actio nascitur, censetur, vel ex generali, vel eκ peculiari ratione. Prius contingit, ubi utriusque, emi ris & venditoris, consensus nondum in unum conuenit ', sed adhuc de eodem in unum redigendo laboratur, seu quando adhuc intra terminos tractatus, vii vocant, versantur. Vbi liberum est poenitere, & tractatu in abrumpere, Obligatione nondum contracta; modo fraus aut propositum alterum illudendi abfuerit. Id quod circa omnes contractus obtinet. Posteriori autem ratione inpendenti erit essicacia obligationis, ubi contractui conditio fuerit addita ', siue expresse, siue subintelleista; puta, si merx visu aut gustu prius sit exploranda g. Heic enim censetur tacita subesse conditio; si quidem res ita deprehendatur, prout a venditore descripta suerat, aut si quidem tun2 ea nobis arrideat. Nam& alias cognitio rei quam maxime est necessaria, ad rei pretium determinandum; & imprudentis habetur emere, quod non adspexeris, ubi de fide venditoris certus non sis. Ast mercis determinatio per pondus, mensuram, aut
HABEBIS EMPTUM, L. 3 I. I. I . de CC erah.em'. Ex sola autem eonitentione de emen. do vendendo nemo obligari videtur, vi ostenditae Horaris Ius in Dissertatione de Arrhis Em.ptionum I. 23. quoniam haec promissio sempervaga est, ct ex qua, quid emioris intersi. ostendi non possit. Neque aliud Iure stricto dicendum crit, etiamsi quis mereatorem de fide obtestatus fit, renitente eadem ratione. Honestum tamen videbitur, mercatorem hoe eam pudori aliquid date S conseientiae. Conditionatis autem venditiones stine pes-riuntur, eum i 'cla sueris eandisio, L. I. prine. a. d. Id quod non singulare est emtioni venia ditioni, sed contractibus omnibus commune. id. Lib. III. e. g. smo ἐνῆ stis een tona νes vena me. E u. vim isceris conQtio. nti Ia est e Ilo, uri nee s 'ulatio, L. f. prine. de Periculo ct com modo rei venditae. rtas eiam ad Me 3rosiis. ωρ improsa Γ- ea ar, L. 34. I. s. D. de contraii. empl. Dum is aurem Hr. vl qti squam Demar, ut ne det et, L. 4. I. l. D. de Perie. S commodo rei vend.
O Apud si v R i P I D E M CFelope vers. I49. vlyssi interroranti:
Haee caussa est, quamobrem, s emtici imperiis deat, aut res ad gustum sit vendita interea ematori a contractu restire lieeat. Λ huius intuitueratio claradicet. Qiod secus est in venditione ad uatilitatem aut menstram. Etenim vim aut gustu, qualis sit res. adeoque ari placeti: mensura quanta ea sit, probamus. Vid. I. o. g. s. n. damni h. em/ιan. Nicol. BURGUNDus de Porietil. A culpis e. r. n. 23. seqv. H.
) Veluti si quis pannum vestimento e fi ciendo emerit, A portio vendita vinas pauciores contineat, quam quot opus si ad vestimentum consciendum. εἰ Si ιὰ, quod venierit, avarear. Ρι i. quale. quamum H, tr pretium, tiro τ/nis, pedi si aes emptio. L. s. prinei p. D. de perie. ct eommodo
rei vend. In Dis quae pondere, ni mero, men suraue eonstant, - - . s cuine vinum, vel oleum, vel frumentum, vel argentum, quantumcunque esset, uno pretio uenierit, idem iitris est,
quod in ceteris rebus. Quodsi vinum ita venieti
772쪽
ΕΤ pRIMO QUIDEM DE PER MVT. EM T. ET VEND. m
annumerationem proprie in se conditionem non habet, nisi sorte ita res sincomparata, ut nili sub certa quantitate mihi sit inutilis '. Ad essecutionem autem contractus omnino pertinet assignatio per mensuram, numerum, aut pondus, cum non nisi hoc modo tales res quasi specificentur, & a reliquo ace uo rerum homogenearum separentur '. Sicuti & nonnisi intercedente tali mensuratione traditio fieri, dominiumque transire intelligitur; cum citra hanc nesciam, quid ad me, quid ad venditorem pertineat. Nisii venditio facta suerit ad corpus η, & mensura, quantitasve alia demonstrationis, non taxationis causa fuerit adiecta. Tune enim traditionem mensuratio non necessario an tecedit. Aliud quippe est, verbi gratia, vendo tibi vinum in hoc dolio contentum , quod est X. amphorarum: & vendo tibi X. amphoras vini eκ hoc do. lio. Denique & impersecta erit venditio, si inter partes specialiter sit con- Uentum, ut Consensus exprimatur ' ' per scripturam ' , & haec nondum consecta fuerit. Aliud autem est, si memoriae duntaxat aut testificationis causa venditio in scripturam redigatur. Quid apud Ebraeos quondam circa hunc contractum obseruatum tuerit, curiose notauit SELDENUS L. VI. c. I.
it, ut in sugulas amphoras: item oleum , ut
in singulas metretas: item frumentiam, ut in sinis los modios; item argentum, ut in singulas si hras eertum pretium diueretur - - - de de hia, quae numero constant, si pro numero eorporum pretium suerit statutum : Salinu, ACasu, itine persei emptionem existimani. tum adnusterata. admensa, adpensave linit quia veν- ditio quas sub hae conditione videtur seri, ut in sngulas metretas, aut in fingulos modios , quesquasve admensus eris; aut in singulas libras, mias adpen flerisa aut in singula eo ora, quae adiariis meraueris, I. ss. 6. s. D. δε ConIν . em e. In hoe tamem petiere emptionum venditionum emptori a Contractii recedere non licet, antequam faeta fit admensuratio, adpenso vel annumeratio. Plane enim similes sivit ecitatientioni sub eonditio ne admensurationis, adpensonis vel annumera tionis faciae.
Memini emtionem per auersionem, eum venditorem tor. velut allers ct quas niteantes in tene bris. uno pretio rem deei sunt: per auersonem
enim sue ι,-emere nihil aliud est . quam
emere rem sicuti est, vel si res plures venduntur, Matie. smul atque aceritatini unci pretio. Vbi ante omnia respieiendum ad contrahentium v luntatem, Dori vero ad ordinem seripturae . nisi de voluntate dubitetur. Vid. ΛRI As PINEL L. Part. II. ad Rubr. L. 2. C. de Rescind. vendit. e. Σ. n. . seqv. Casus oracticos . oui a plitudinem ari
io Quod ipsum quoque Emtioni Uenditi vi
non singillare , sed eum omnibus reliquis Conis uentionibus eommone est. M Contraetus vendiistionum, vel permutationum, vel donationum. quas intimari s nona est necessarium, dationis etiam arrbarum, vel alterius cuiuseunque eatis. e. squas tam J in seri is fieri placuit: transis actionum etiam, quas in instrumento recipi eorutieriti non aliter vires habere sancimus, nisinis strumenta in mundum recepta, subscriptionibusqite partium confirmata ; de si per tabellionem eonsertibantur . etiam ab inso e ampleta, de postremo a partibus absoluta lint, M L. D. C. de Fida an- frumentorum . prine. In'. de Emsione is innatarione. Id autem . quod sedulo notandum, in hoe s. AvCTOR agit, ut sententias. quas refert, ICtomim Romanorum, ad simplicitatem naturalem exigat. In Foro ceterum, ut eontractus in seri piis initiis dieatur, expressia partium eotitientio necessaria est, oua testentur, sine Seriptura se obligari nolle. Vid Celeb. LEYsER a Medit. ad Panda spec. CCLXXII. n. i. a. ct Spee. CCCVIL
manifeste adpareat. Fitim enim de hia sobtigas o-nibus , quae consensa contrahuntur Iseri stiriae.
773쪽
πα LIB. V. CAP. V. DE CONTR. ONEROSIS IN SPECIE,
III. Noa Is ante omnia heic distinguendum videtur inter ipsum contraditan, & eius exsecutionem. Ipse contractus persectus erit φ, ubi pure super merce & pretio fuerit consensum citra aliquam conditionem, quae obligationem suspendat, &si nihil sit additum, ex quo intelligatur poenitentiae locum esse. Exsecutio autem contractus in hoc consistit, ut emtor actu tradat pretium, venditor mercem. Simplicissimum autem est, ut contractu
perfecto statim sequatur eius eκsecutio, seu ri statim, ubi de pretio conuenit, Emtor, hoc tradito, mercem accipiat. Quod olim dicebatur, Graeca fide mercari. Vid. PLAUTUS Asinari A st. I. sic. s. sv. s.J Sieuti & PLATO de LL. L. XI. T. II. p. sis. D. E. Ed. H. Steph. pag. 96s A. Edit. wechel.J
in sua ciuitate ita constituit: Ouaeeunque emendo T vendendo comminantur, in satvta fori loco permutentur danda accipiendoque ultro eitroque rem, T rei pretium ill eo, nee alicubi abli. Mηθ' επὶ αἰ, αβολὴ πρασιν' μηδa αἰνὴν ποιεῖθαν μηδενος. Nulla vero emtis venditioque ad terminum fiat. Sed ubi inter contractum persectum,& eius exsecutionem eκ parte venditoris, id est, rei traditionem, aliqua temporis intercapedo intercedit; solet quaeri: ad quem interim periculum & commodum rei venditae spectet, ademtorem. an ad venditorem λ Heio notum est, ius Romanum ' statim ac emtio persecta est, periculum rei venditae attribuere emtori, licet res nondum sit tradita ', ac venditor adhuc dominus sit. Per periculum autem intelligitur casus sortuitus, qui in re vendita contingit, si illa pereat tota, aut ex parte, per Vim extrmsecam, aut interno vitio, eκ causis naturalibus proueniente, aut si illa iniuste fuerit ab altero surrepta. Vid. t. t. de Perie. I commodo rei venditae. Vbi dissicultas oritur, quomodo heic ademtorem possit pertinere periculum rei, cuius ipse nondum est dominus; cum tamen alias res domino suo pereat, seu damna illa, quae rem, ab alio dete tam, incurrunt citra culpam detentoris, in dominum redundent. Ad quod
aliqui respondent; tritum illud, rem perire suo donum ', locum duntaxat ha
rationem venditionem dici per vini, qua eonistrent ionem. qua Obligationem .dh qua implementum. Eretio qua eonventionem est perfecta, ubi de re de pretio fimplieiser eonuenit. Ergo im
persecta est, ubi placuit in seriptis eam seri, aut vinum degustari, aut equam prius inspiei. Qua oblitationem est perfecta, ubi conditio, per quam
antea suspendebatur , exiiserit. Denique qua implementum est persecta, ubi traditio utrinque insecuta. Quare quamdo AUCTOR seribit, adeoniraelus huius persectionem requiri , ut pure et conuentum, id pertinet ad herlectione n obligationis : nam adiectio conditionis non impedit mrsectioneis conuentionis: quoniam ea penderiis e poenitere non licet. H. M ,, Qtainti autem emptio de venditici eontra. Ra st - - - periculum rei venditae statim ademptorem pertinet, tametsi adhue ea res emptori radita non sit. Itaque s homo mortuus sit, vel aliqua parte eorporis laesus fuerit, aut aedes totae, ver aliqua ex parte. ineendio eonnimptae fuerint, aut fundus vi suminis totus vel aliqua ex parte ablatu si , site etiam inundatione aquae, aut arhoribus turbine deiectis, longe minor aut d terior esse coeperit: emptoris damnum est . euineeesse est. licet rem non si erit naetiis, pretium soluere. Quicquid enim sne dolo di culpa vendi. toria aeridit, in eo venditor seriirus est. M a. IV. de F ιι.M-V Haione. Negligentia enim, quam praeter dolum sarcire debeat emptor divenditor, culpa leuis dicitur , eique dilicentiae opPOnitur, quam honus pater. familias rebus suia adhibere solet. Haee enim industria exigitur,oties utrinque eommodum de Ontia suscipitiir. leb. BAREEvRAcus a venditore culpam leuissimam praestari vult per rationem, de qua diis ctum ad e. . h. g. nota . Imo etiamsi venditor eam tradiderit, Iro do nonduin solutum si pretium, aut fides habuta merit, aut arrha data, vel promi in cautio. sane qui nondum rem amptori tradidit, adhue
774쪽
- here in illis contractibus Φ, ex quibus res contrahentis est apud alterum; non autem in illis, ex quihus res aliqua certa alteri debetur. Id quod aliqui sieesserunt: verum esse illud essatum, ubi dominus opponitur iis, qui simplicem habent rei usum ti custodiam, non qui ius in re habent, & potestatem tanquam domini eam auocandi. Rationem eius discriminis inter alias hanc asserunt , quod cum emtor statim potuerit ac debuerit rem auocare , & pretium luere, quo licto, res apud ipsum periisset; igitur emtoris moram ac neglia gentiam venditori nocere non posse. Aliqui dicunt : periculum rei venditae ante traditionem ad emtorem spectare, non quia dominus est, sed quia venditor post contractum persectum respectu emtoris non tam Vt dominus, quam ut debitor potius conlideratur, & quidem certae speciei, qua absque dolo illius & culpa perdita, omnino ab obligatione liberatur A. Verum ex hisce nondum liquida adparet ratio, quare cum venditoris sit vacuam in emtorem transferre possestionem, antequam hoe suum debitum expleuerit, non ipse Potius, quam emtor periculum rei praestare debeat. Neque ad rem facit, quod promissor speciei eius interitum non praestet, iuxta L. II. L. G. g 7. D. de
missarius rem erat adquisiturus titulo lucroso. Ubi absurdum & iniquum s turum erat, si cum promissor certam speciem promisisset, ea perdita, istius insuper aestimationem cogeretur praestare. Id quod negotii natura, quae strictam requirit interpretationem, minime admittit. Ast quare heic emtor, Cui nondum a venditore eκ contractu debita exhibitio iacta est, re careat, & ve ditori pretium insuper soluat λ Add. ZIEGLERUS ad Gmt. L. II. c. I . f. II. Nobis ad eruendam heic naturalem aequitatem y eκ peditissimum videtur, si distinguatur, utrum mora, quae inter contractum persectum & traditionem intercedit, sit necessaria ad rem in loco sistendam, aut ex mora venditoris proueniat ', an vero per emtorem steterit , quo minus ipse non traditam pos-
ipse dominus est, . s. s. in fina Ins. is Em t. ΘVond. Venditae vero rea a traditae, non aliteremptori adquiruntur, quam si is venditori pretium soli erit, vel alio modo ei latisseeerit: vehit exproini stare , aut pignore dato. I. U. Ins... R. D.
Q Ras Domino stis pote. L. s. D. de pignorat.
s) Duplex ά-εVulus translatoris Angli hie --iat Cl. EA ABFYRAc s. εὶ poterat adiicere, idem de Ilure Romano C v i A ci O ad Africanum L. VIII. uisitin fuisse,
interpretanti L. M. D. Loe p., de euius pate eum opinione interpretum recepta, desperat Cornelius
van ECκ. in princiuiis, Iuris Ciuilis ad tit. de periclito de eoni modo rei venditae. ι. Io. Sed tu, vide sa No o D Ti v N in Comment ad lyand. p. 416. a seqv. admittentem in Africani speeie ex
eeptionem a Regulis Iuris propteν iniuriam vania. rara resartia i mana facto consangentem ι natia avi
Eadem distinctione usus est sΑΙ is in Si.
ei liment. au ψ. C. do μνι I. se eommoέ. rei mendis. Intelligendus autela A v C T o R de venis ditione rei certae: nam gentis venditum perire non potest. Deinde in venditione qua conuem tionem aut obligationem impersem, verbi gra. tia, s pendente conditione res pereat, Dotius est, ut ad venditorem perieulum spectet. H.
a) Quo eam Icti Romani aiunt, id quod in terest a venditore praestari debere, id est, i
demnem seritandum esse emtorem. non tantum ra
tione damni, quod mora venditoris fecerit, sed etiam tueri intercepti. iasi res vendita non tra
datur, in id , quod interest , a itur: hoe est,
quod retii habere interest emptoris - Cum per venditorem steterit, quominus rem tra. dat, Omnis utilitas emptoris in aestimati eiuvenit: quae modo circa ipsam rem consuit. Ne
que eluin, s potuit ex vino cputa negotiari, dilucrum
775쪽
34 LIB. V. CAP. V. DE CONTR. ONEROSIS IN SPECIE,
sideat. Prior casus talis esse notest; si ego ab aliquo pecora, in pascuis rem
iis agentia, emissem, eaque dum ad me a Venditore adducuntur, a latronibus, lupis, aut alio casu sint intercepta. Heic quin ratio iubeat damnum esse venis ditoris , dubium non est. Sic & venditoris erit damnum, si rem debitam iusto tempore tradere negleκit. Vbi vero emtor in mora suit, quo minus rem venditam acceperit ', aequum fuerit ipsius periculo rem perire. Nam eo ipso momento, quo res EX contractu debebat tradi, & per venditorem non stetit, quo minus traditio fieret, dominium, quatenus merum ius & facultatem moralem notat, in emtorem transibat, resque ad ipsum solum pertinere incipi
bat. vi L supra L. IV. c. p. 3. Eius rei custodiam sibi ab emtore non com
mendatam ubi venditor ex humanitate receperit, impudens foret ab ipso etiam praestationem fortuitorum casuum requirere. Quod si autem emtor venditori tantisper rei venditae custodiam commiserit, intelligitur res apud ipsum esse, non tanquam dominum, sed tanquam depolitariu in '', abs quo praestatio casuum sortuitorum postulari nequit. Quo casu traditio laeta censebitur per fictionem breuis manus, contrario modo, quam qui in donatione rei commodatae aut locatae occurrit. Illic enim per fictam traditionem ex re propria
intelligitur fieri aliena; heic ex aliena propria ' . Haec porro, quae de periculo dicuntur, etiam ad commodum rei venditae debent adplicari R. f. IV. PORRO frequentissimum est, ut hic contractus variis pactis adiectis temperetur, arbitrio contrahentium, aut eκ dispolitione legum ciuilium. Qua super re nihil aliud iure naturae praecipitur, quam ut, quod con
trahentibus placuit, seruetur, modo nihil abiurdi aut iniqui contineat; & ut legibus
litemini saeere . id aestimandum est, non magIs qui Γυνε hie 3ici existimat, quod νoctum ex omni quam si uiticum emerit, ct ob eam rem, quod paria eismatio M. etiamsi sorte aliud quid seri non sit traditum, familia eius fame laborauerit: pota laudabat tu .
nam pretium tritici, non semoriam fame nectio. io) Errant enim HOTOMANNus de WE tu, consequitur. L. a. princ o M. I. s. D. A SENBECIVs, qui venditorem rei venditae mis ι n. empl. , ven/. . . . Qscepta, ad eastina sortuitum adstringis Imri hoc easu vinum venditori effundere li- existimant. H. eet secundum Vlpianum in L. a. g. s. D. de Perae. O Enimuero, quum Itire Naturae dominium Omm. Mi tenuiseo, modo prius emtori dentit . de sine traditione in emptorem transeat, de cae elauerit, ut vinum tolleret. Ucer aurem vendis ori pius emtor, quam venditor in mora sit, perim vel ossiandrea minum, si Lem ad meraenaum prae- iam in regilla emptori tribuendum videtur, ut sit mi, nee intra diem admensum se effundera pote euius suisset, stat ini pretium soluere de remisialem non sarim porarit, prius nam tesan vide. sbi habere. Quare venditorem hoe perieulum nunties emptori, τι avi stoliat vinum. atie sciat non aliter manserit, quam si ipse in mora, adeo- futurum, τι vanum e nderetur. Aesicitur, s que in eulpa fuerit. tamen, cum post e Maere, nane nδι. larudan- ra) Cuius est Ontis, eius etiam eommodum s es positis . . . . commodatis os autem. e-- esse δehere , eonstans luris regula est. Igitur ιι vasa, nee redua sinum . nisi quam i eon xeis emptoris quoque luero st , si quid lando emptostis, at emptore νed ιυνι aut vendare vinMm adiectum sit per alluvionem. Mdos' empιιιιona M., id as, quantiam sae 'sitis ι-ommodo nem findo ali uid per altavisomm Me ενιι, alf,i ρors, unam dare, υι quam minimo in ria emptoris eam moliam perisnet. Nam o eommodum m/nso β ea res emptoνi. In quibus verbis prae- eius es deles, exsus peracutam s. s. s. Inst. deceptum honestatis regulis stricti Iuris opponi vi- Enit. de vendit. detur. Cons. Ger. N O G D T in Iulio Paulo c. i . s. IV. 3ὶ euodsi fuerit homo qui Gnite, ausct ii. Summum enim ius inter viros bonos hie sitivius fu/νis, ita rue neque doltis, neque eti*a reprehensione non eareat. Aliter GROTio visum, venauom amertia nerae amma era/a m erio, ancti a
776쪽
lagibus ciuilibus se quisque ciuis consormem gerat, siqui dem coninustum su- iam in soro ciuili validum esse cupit. Sic nihil tritius, quam ut de pretio post interualluin demum a re tradita soluendo conueniatur. Nec minus conueniri solet, ut ad certum demum diem traditio rei fiat, dominio interim, sed iasimul periculo & emolumento penes venditorem remanente Vsitata quoque est addictio in diem ', qua res ita venditur, ut liceat venditori meliorem conditionem, ab alio intra certum tempus oblatam, acceptare. Id quod ta-
inen duplici modo potest fieri ', vel ut perfecta sit emtio, sed sub conditione, ubi scilicet melior sit oblata occasio, resoluatur: vel si id suerit actum, non
adparente conditione, demum Contractus perficiatur. L. a. D. de in Diem aidi I Priori casu dominium transit in emtorem; posteriori remanet penes venis nitorem ', quousque contractus fuerit completus. Legem commissioriam vocant F, quando ita conuenit, ut si ad Certum diem pretium non soluatur, ressit inemta ρ. Quanquam autem duplici modo contrahi pollit, vel ut venditorrem statim tradat, & eandem, solutione non facta, cum omni causa recipiat; vid. L. s. D. de Lege remmig. vel Ut solutione non facta, rem tradere non tene tur adparet tamen, modum posteriorem longe tutiorem esse L Nam regulariter tale pactum in sui fauorem ideo adiicere solet venditor, ne multum molestiae in exigendo pretio suscipere necessum habeat; quae aeque suscipienda est, si a moroso solutore res stinet tradita sit reuocanda. Vid. L. E. L.s. D. d. t. Nec minus receptum est, venditioni vel ab ipsis contrahentibus, vel per leges ciuiles circa certa boua adiici pactum de retrouertendo seu retram '. Id quod diuersis modis contingit. Interdum ea leκ venditioni dicitur ', ut si pretium quandocunque, Vel intra certuin tempus Osseratur, restituere rem emtam ven- ditori
iam ιι eois periiser: se non sum .rii, fortis es, d. g. s. sed. ge rvit. vendit. Ea Quae se deseribitiir in L. r. D. de in Diem addiei itine. In diom adiue is i a M, ILLErv Nnus cENTVM YsTO TIBil EM PTUS, NISI SI UI IS lNTRA E ALENDASIAN MARI As p ROXIMAS MELIOREM CONDITIONEM FECERIT, QUORES A DOMINO ABEAT.
q) De qua agitur in tit. 3. Lib. XVIII. Digestoarin 1. SI AD DIEM PECUNIA so
m fefellissi, L. a. 3. 4. D. de Lege Corinniis 6) si venditori id visum fuerit: utpote iri cuius fauorem lex Ccitvmistiria emtioni venditioni ad libitur. Alias enim si res sub Clausula eon mi Gria vendita in potestate eius eonstituta suinset, ibiqtie periisset, in arbitrio emtoris esset, sacere, ut evanesceret contractas. Modo enim pretii solutionem recitaret, de pretium a res venditori periret. Aut potius nihil hie periclitatur venditor, quum in priori modo diserimen eius maximum sit.
ct retractus ieratis, sitie per leges indultus. Pa. Hitius autem sue eonventionalis adfinis est eon. trami pignoris. vid. Tu MA si us de Usu praei leo aeeuratae distinctionis inter ereptionem eum pacto de Retruuendendo, ct Crintractum Pignoratilium. Si fundum pararios Di ea lue men idemne aut Due ipsi, sue heredes eorum emptori pretium
777쪽
LIB. V. CAP. V. DE CONTR. ONEROSIS IN SPECIE,
ditori eiusue haeredibus teneatur emtor. Vbi iterum certUm tempus diuersa intentione exprimitur, vel in terminus, eκ quo redemtio sit licita; vel ut te minus, ultra quem illa non sit amplius concedenda. Vbi obseruandum, uti ius redimendi in se in fauorem venditoris est introductum, qui interdum urgente necessitate cogitur alienare rem, qua in perpetuum carere minime velit: apud Iulium C AprTo QNVM in Marco e. i . J Imperator Marcus: cum urgente pecuniae penuria, supellectilem imperatoriam vendidisset; postea dedit potestatem emtoribur, vi s quis vellet emtor reddere, atque aurum recipere, siret licere: 3
ita quod ei iuri certus terminus praefigitur, in fauorem emtoris cedit, cui comis modum est, si neque breui nimis tempore creatur re aliqua carere, & aliquando demum de perpetua rei possessione certus fiat. Interdum etiam, quando quis in venditoris gratiam emit, conuenitur, ut emtor quandocunque libuerit, aut certo tempore μ' venditori possit iterum rem offerre, & hic teneatur pretium restituere. Add. LIVIus L. XXXI. C. 13. Aliud genus retractus minus Onerosum, quod etiam vocant ius προπι-εως, est, quando pacto venditionis additur, ut si emtor rem ultro velit vendere 'priori venditori potius, quam alteri eodem pretio, quod alius solueret, vendere debeat. Compluri hus e iam in locis per leges certis personis ius retractus, seu προπιμσεως est indultum, puta dominis directis P in re emphileutica, creditoribus in honis
debitoris hastae subiectis, vicinis in praedio vicino vendito, sociis in re communi Ο, & consanguineis in bonis propinquorum qui peculiariter Uocatur Retractus gentilitius. Quid super retractu agrorum lex diuina disposuerit, legi potest Leuit. XXV, 34. seqq. Cuius constitutionis ratio desumta est a M a istius reipublicae per Mosen instituta. Scilicet debet,at in ea aequabilis vigere libertas; cui maxime fini inseruit, ne pauci ad se trahere queant agros, in quibus praecipua opum fundamenta sunt sita, reliquosque patrimonio exutos sibi reddere obnoxios, & sic paulatim paucorum dominationem, & tyrannidem introducere. Nam quae a GROTIoad dictum locum
quando nque. vel intra eerta tempora obtulit sent, restitueretur a tertie parato Iaris rora con-
rea ι fris seruetur, actio prassieristis vresis viastae vendita riba da sum, L. a. C. de pactis interemptorem ct venditorem eoispositis. M s. eonu nit, ut res, quae venit, si intra certum tempus displicuisset, reflderetilr, exemia
CAPENI, euius summani exhibet C v a A civ ariud. L. V. tit. is. Similiter per L. vn. C. Nontieera habitasoribus mei νocomiae, Ioea sua A. ex Haneram Ir-sferre, ineolae metroeomiae landos suos extraneo vendere interdicitur. Quod ius,
Retram, ct Cois i adpellatur, ct in Germania etiam passim obtinet. Nobilem eius speciem. qua fauore littorum muniendorum, is vicinus hos iure gaudet, qui ex plaga occidentali accolit, ct
duxi in Notitia Iuria Brunsvico - Luneburgie
778쪽
ΕΤ PRIMO QUIDEM DE PER MVΤ. EM T. ET VEND. N
v. 29. assertur ratio, quod facilius sit habitationem alicubi reperire, quam alimenta. mihi non satisfacit '. Nec minus frequens est, eκ praediis venditis sibi aliis quam particulam, aut eius usum recipere. Sicut antiquitus prodigi venditis agris spatium ad sepulturam stibi solebant recipere. Vnde multi explicandum putant illud MARON is Eclog. 3. f V. IM IO . J Die quibus interris, erit
mihι magnus Apollo, Tres siateat coeli Ualium non amplius ulnas i Sio Menius cum
domum suam venderet Catoni & Flacco censoribus, ut ibi hasilica aedificar tur, exceperat sibi ius unius columnae, super quam tectum proliceret ex pr uolantibus tabulatis, unde ipse & posteri eius spectare munus gladiatorum possent, quod tunc in foro dabatur. Vnde Menianorum nomen eius eiusmodi proiectis adhaesisse reditur. Ascon. PEDIANus in Diuinat. Ciceri in Verrem. fC. I6. p. 238. Ed. Graeu. J Quem itidem finem sibi propositum habebat Lycurgus ' ', uniuerso Spartanorum agro in partes aequales tricies novies mille diuiso, & illis partibus sorte assignatis, quas inter te augeri, minui, subdiuidi, venundari vetuiti HERACLIDEs de Politiis: Πωλῶν γῆν Αακε-
δαμνίοις αἰκριν νενομιPora τῆς ἀρχίμας μοίρας, En Terram vendere apud Lacedaemonios de maiorum haereditate turpe habebatur, nec licebat. Est quoque non inirequens genus emtionis, quod vocant M per auersionem '', quando multae res disparis pretii non sigillatim aestimatae, sed coniunctim & velut confuse laxatae emuntur. Denique & illud non inusitatum, ut res ad certum tempus ematur, quo elapso, illa ad Uenditorem redeat, citra refusionem a cepti pretii. Sicuti in Anglia Nobilibus solitum est areas suas vendere ad 3o. & 3s. annos ea conditione, ut emtores ibi aedificia modo conuento extruant. Qui contractus tamen emphyleusi cognatus est. f. V. PORRO quid emtor & venditor sibi inuicem debeant praestare, ex natura contractus, & pactis peculiariter adiectis facile innotescit. Emtoris scilicet est dare pretium conuentum, conuento tempore, & quidem ita, ut
i J Hune versum eum tribus insequentibus, qui apud AvCTOR EN aliquanto post legebantur, nraeei te Cl. BARBE YRACO Ordinis rationem habentes, huc transtulimus.183 Eam pluribus illustrat Petri CUNAE V sL. l. de Rep. Hebraeor. e. q. nee ignorauit Il. GR TIVS, nam adducta ex eo m ab Am ToRE ratio respieit differentiam, quare apud Hebraeos aedes in perpetuum vendere licuerit, non agros. H. is) Sed G R O TI v I hane rationem ideo tam tum adducit, ut ostendat, cur praediima urbanum quidem in perpetuum vendere licuerit, non m- em riisticum. Ο Perperam ei contrariam legem adseripsit ARII TOTELEs. Cuius erroris causam tria. te detexit Ubbo ΕΜMIus de Rep. Laeedae. monior. Aliorum populoriim similia instituis commemorat idem AR Is TOTELES II. Pol. s.ct VI. Pol. 4. AExi Nimis stricte hae voce utitur AUCTOR
. supra ad β. 2. H. 22 De qua riirsus quaedam monentur initio i. s. Vnde hic de ea loeo alieno agi videtur. auare hune versum praeterinuit Cl. DARE LY-k AC v s in versione sua. in Idem tradit MON CONI 1 Itinerar. A Ilieam. Est autem relicta hoe ius in superfiete emporarium. Nam apud Romanos in superficie, i afi tempus non modiciun ea eonduceretur, iugln re constituebatur. L. δ. g. 3. D. de SNerficiis. Et hodie apud Gelros moris esse tonsueuit, ut Iu in superficie duret, quoad aedes exurantur, teste Priderieo a S A N D E ad consuetudines laudate
779쪽
38 LIB. V. CAP. V. DE CONTR. ONEROSIS IN SPECIE,
nummos faciat accipientis, seu vi suam det pecuniam ', non alienam. Quod si alienos nummos dederit, iique fuerint qndicati, alios dabit, simulque id, quod venditoris interfuit, istos non fuisse vindicatos. Venditoris autem
est dare rem ', de qua conuentum est, iis cum qualitatibus, quae ex communi contractus natura, aut peculiari conuentione requiruntur, idque tempore prae-fiκo. Add. L. v. g. ι. Iecyar D. de Act. emti. '. Quod si post persectam emti nem ', antequam rem tradiderit, poenitentia ductus pro ipsa re velit restituere pretium, & id quod interest, inuitus emtor ia non cogitur acceptare, sed eum omnino ad ipsam rem tradendam poterit adigere; nisi sorte ratio humanitatis mitius agendum suaserit. Vbi autem traditio fieri nequit per dolum aut culpam venditoris, & pretium emtorierit restituendum, es id quod interest '. Quid iuris sit, si venditoris nulla versetur culpa; supra diximus. Quod si autem quis eandem rem duobus vendiderit, ubi eadem neutri adhuc erit tradita, sine dubio praeualebit enator, qui prior contractum intuit. Nec minus, si priori iam res fuerit tradita. Ita tamen ut fraudulentus venditor posteriori praestet id, quod interea sibi vano contractu non suisse illusum. Enimuero ubi traditio fuit facta illi,
qui pollerius contraxit, hunc quidem priori contrahenti praeserendum ex rationibus iuris ciuilis clarum est '; quia rem ex iusto titulo a domino accepit. Ac priori isti contra hunc nulla competit a stio, neque realis, quia nondum fuit dominus rei. neque personalis, quia nihil ipsi negotii cum isto intercessit. Sed nec venditori datur praetextus, ut rem ab eodem iterum reuocet. Add. L. s. s. 4. D. de Publi amet in rem acti M. GROTIus quoque dicto loco β. is. eundem
V. o Emptor autem nummos venditoria farere cogitur, L. I. g. a. D. de Adtiom,us empti L. ν. C. ea.. Quodsi moram in soluendo sererit mraptor, ex tempore morae ustiras soluit. Ex vendito actio uenditori competit ad ea consequenis da, quae ei ab emptore praestari oportet. --.i I avilem ιn hoe andaratim infra scripta: In pris
mia prelaum quanti res venit: rtem usurae pre.
de Foenore A Vsiris L. III. e. s. M Qtiae traditionis necessitas venditori etiam Iure Citii si in inbii. g. a. Ins. de Donar. ita, H tritione eius, quod interest, neque Principis Reseripto, Ly. C. de Rest. venae neque duplum osserendo. liberetur, L. f. C. eod. sed rea ipsa tradenda sit. Aliud enim pro alio inuito eredito. hi mini non potest, L. acl. D. de S.Iur. MINNIVs ad Institui. L. III. tit. et . prine. H V B E R V spraelecl. ad Pand. tit. de Actioni hila empti A venditi, I. s. NooDτivs Comm. ad Pand. tit. d. p. 4 9. a. Inter Doctores tamen. cui noristotis manibus Ius Ciuile tractaueriint, liberari venditoreis, si id praestet, quod emptoris inter-st, eenset Cornelius van E CR, prinei p. Iur. Ciu. secundum ordinem Digestorum tit. de Aestionibus emeti A venditi. . p. aianquam addit. -n viis flexi hane eontrouersant iudicum subsellia, aulli reconsiliomam atria multum turbao, vel exe euisse: quoniam eredibile non si, facile euenire posse, ut quis loco rei, id quod interest, pram stare malit quod rei valorem tum aliis in ea tibias, tum in ipsa quoque enitione excedere possit Δ -- leat. Illud eonstat, emptorem aestimatione eorutentum esse debere, si res empta semando semiari non possit. Finger iacti in reti emisti, S pisator quod piscitim extraxit. reddere tibi non vult. Aestimari debebit, quod extraxit. Dum enim piscator in ius vocatur, dum citatio decernitur,
dum retia litem eontestatur, dum condemnatur,
pis es sne dubio eomputruerint. Idem dieendum,s earnes emptae fuerint. Nam nee hae diuturnae possideri queunt.
nihil magis bonae fidei conuenit, quam id prae stari. quod inter eontrahentes actum est: evios s
780쪽
ΕΤ PRIMO QUIDEM DE PER MVT. EM T. ET UEND. τυ
eundem priori hanc ob rationem praeserendum iudicat, quia per praesentem dominii translationem, seu traditionem a venditore omnis facultas moralis in rem abeat; id autem non fieri per promissionem de vendendo. V hi nescio, an Is satis sibi constet. Equidem promi de vendendo venditio non est. Irio tamen dicto loco assumerat, dominii translationem fieri posse ipso contractus momento, etiam citra traditionem. Ergo tali venditione celebrata, nihil facultatis moralis circa cam rem remanet penes Venditorem, quam quod tantumm do tendit ad curandum, ut res in manus emtoris perueniat. Et consequenter, si quos praeterea actus circa eandem rem Venditor exercuerit, nullo iure nite
tur, adeoque fraudi esse ei non poterunt, qui prius ius in ea re quaesitum habuit. Quibus politis, valde dubium est, an fauor possessionis contra ius traditae priori emtori semper nocere queat. Porro quia ius in re nuda possessi nis amissione non extinguitur, & vero Contingere potest, ut quis rem alienamhona fide possideat; ideo dum eiusmodi posses lar rem tertio vendit, domini ius non suffocat, nec plus in emtorem iuris transferre potest, quam ipse habuit '. Ergo quanquam emtoris intentio sit dominium rei adquirere; tamen quia saepe a sciente aut ignorante res aliena venditur, susticit, si venditor emtori tradic rit vacuam rei istius possessionem, eumque constituerit in conditione usucapien-
Persa Aet. IV. O. 4. & t. L D. de Euictionibur. g. VI. EST ET peculiare genus emtionis, qua non certa res, sed probabilis tantum spes emitur 3 cui ex conuentione contrahentium pretium
a) Idem obtinet, licet emtor eum amissione arrhae uelis ab ea recedere. Hoe enim arrhae datione amim non rensetur. Theophrastus apiad ST OB Arura titulo de legibus notat : Emria.
Itaque vi venditor rem tradere, se emptoreani accipere, et pretium soluere eopitiar. Interidum aulem arrhae dantur, de quarum iure in sin-gniari dissertatione stite egii THONASI Vs qui de iisdem etiam eonferri pcites in notis agInstitutiones III. 24. p. 22 . ct ad Pandectas XVIII. r. i . Quid Iustiniano de iis visunt sit, exponitur in prine. Inst. de Emtione venditione. Nam
possisar. Eris ergo ex ampta actio. non, ut venis διον vaeuiam possessionem tradat, eum mutiis m Hs aecidere poterir, ne tradere possis r sed me . . dotas maias eius as aretur. L. 68. I. I. D.