장음표시 사용
821쪽
I. Pacta aeesoria duplicis generit.
II. Pactorum adiectorum varietas.
III. Pactum adiectum si turpe sit, inu
lidum s. IV. Bandoque negotium fuit irregulare. V. In continenti adiectum caeteris paribus es validum. VI. Ex interuallo adiectum negatiuam parti exceptionem: VII. A marivum quatenus valear VIII. De Mucia.
P ros T contractus principales, & qui per se subsistunt, dispiciendum
quoque est de pactis accessoriis, quae per se & solitarie non ineu tur, sed aliis duntaxat adiiciuntur. Illa in duas classes commode possunt dispesci. Quaedam enim aliis contractibus adiiciuntur, ut simplicem eorum naturam variis modis assciant, addendo aliquid, quod alias non continebant, aut detrahendo ', quod naturaliter ipsiis inerat. Solentque a ICtis vocari pacta adiecta. Alia autem contractibus iam determinatis & modificatis firmitatem aliquam, & securitatim asserunt. f. II. Ci ch pacta adiecta distinguere solent Interpretes iuris Romani aci L. 7. s. s. D. de Pactis, inter ea, quae ipsi contractui nondum absoluto, aut statim & in continenti adjiciuntur, ita in cum contractu principali videantur IX. FideisFr non potes tencri in plus,
quam principalis debisor. X. Potes tamen teneri arctius. XI. Ouae fideiussori beneficia iuris comis petam tXII. De vadibus. XIII. Pignorum Uur.
XIV. Pignus es vel fructuosum vel seriis. XV. Piguus an usucapimur δXUI. Bid disserat D theca a pignore
3. de pacta ad teεia sunt vel aures; vel δινa aeria. Α fine autem speciali distinguuntur porro in eonomaioria , quae iam existentia in contracti eonfirmant: ιν istoria , 'Nae sp eiem contractiis non mutant, sed relinquunt, eam tan en aliquo violo informant . ita vi insit aliquid, quod sua natura non inest, vel non inst, til alias inest natura; νm mororia scit rex Λακtia, quae priorem e traditim ita immutant. ut in contractim ron quidem specie, sed tamen numero diuersum migret; aνamsim Noria, qtai-hias prior eon ramis ita mutatiar I tollitur, viis eius liniam alius Boinis si erie diuersus substi itiatur; Iesmaioraa, quibus prior contractus ita inficitur, ut in e uentionem reprobatam iniscitat , ct ipluui negotium destruat; ct denique resolu/ἰ- , quibus negotium prius resolubtur. N. s. II. r) Vid. supra r. a. 9 a. nota g. a) Qualis est eonsensus partium contrahentium, in quo emetitia contraebis eonsistit. Qui e semsus in Emtione nominatim A venditione cuna deis terminatione pretii, ct mercis des alione, M. cessalici conii infitis esse debet. Υ Ita contractibiis naturale est. vi unusquis. qtie contrahentium damnum culpa sua datum sariseiat. con eram tamen potest, ut nulla penitus,
vel minor ei spa prac vir, quam quae praestari deberet ea letibus contr/Etiis. Vid. infra s. f. J Velliti si Fintor stiinitetur, Quadruplum pretii sibi relli tutum iri, ures euicta sumit, vel quando
822쪽
LIB. V. CAP. X. DE PACTIS ACCESSORIIS. Ni
tur velut coalescere; & Inter ea, quae ex interuallo demum adiiciuntur. Deinde iterum disquirunt, utrum sint adiecta contractibus bonae fidei an stimeti iuris. Et demum an Melant contractus essentialia , an naturalia, an V m accidentalia. Quorum illa sunt, sine quibus contractus omnino intellis nequit ' : ista regulariter contractum consequuntur etiamsi non exprimantur, ita tamen, ut jalua essentia super iisdem aliter possit conueniri: haec denique ex contractus essentia non fluunt ', sed ex placito contrahentium adesse
vel abesse possunt. Quin & interesse iudicant, xtrum sint adiecta augendae ,
an vero minuendae obligationis gratia. f. III. S v p E R hisce omnibus sequentes formari possunt conclusiones. I. Pactum essentialia contractus ita assiciens, ut ille contra leges bonosque m res sit inualidum est. Nam conuentiones turpes non valere, lain supra
ostensum est . Sic inualidum foret pactum, si sponia contractui matrimoniali vellet adiicere, ut sibi liceat alios quoque viros admittere. Aut si oecon mus hanc conductioni suae legem velit addere, ut sibi liceat, res domini sui fraudulenter dissipare. Sic absurdum soret, si qui pactum ineunt, expresse profiteri vellent, se vi metuque iniusto coactos contractum iniuisse. Aut si quis in quocunque contractu proteitari velit, sese dolum minime praestiturum Τ.Αdd. L. i. g. 7. n. D. Depositi.
f. IV. II. SI pactum essentialia contractus ita assiciat, ut in aliam plane
negotii sermam abeat, videndum est, quaenam contrahentium mens fuerit. Si enim serio id voluerunt agere, quod verbis expresserunt, adparet, nactum
esse nullum: quippe cum nemo smul possit velle, quae sese inuicem destruunt, simulque nequeunt consistere. Sic absurdi forent, si qui serio emtionem sese
celebraturos profiterentur, & tamen eam legem contractui statim adiicerent, ne unquam emtor pretium soluere teneatur, aut venditor inercem: aut si l cationem cum isthoc pacto inirent, ut conductor dominium rel locatae habeat: aut si ita societatem aliqui inter sese inirent, ut tamen neque lucrum, neque damnum eX re communi ad ipsos perueniat. At vero si contrahentes serio quidem rem egerunt, sed aut in nomine duntaxat per imperitiam errauerunt,
nihil serat. L. M. T. a. D. Φro S e o. ut haeres miseii mecedat in societatem. L. M. β. o. Θ M. eod. vi ne lierat a commimione recedere. L. I . s. a. o. Commun. divinι. Vt ne depositum pro lithini reposcatur. L. r. I. M. D. Deposit. aut ne preearium pro lubitu e eedentis reti cetNT L. M. D. M Hae bio. Vt in e tractu mutui plus quam a creditore datum est, a debitore restituatur. L. l.
h. i. D. de Rehus eressit. CARPE O . Decae illustr. 146. H.
M Vid. nota r. ad I. s. e. 7 L. III. IJ Quod iam Iciis veteribus placuit e I daomprobatis, Gitim non osse sandum, si sonu
L. I. g. r. D. mpositi j. I. 3s. α L. M. V. de R. L.
amando Contractui Cautiones aeredunt aut pignora. Cons. d. g. s.
et & Fc H O T N A N v s Quaest. illi str. 35. 37. solet emerum haee cniaestici variis, ab interpre- tibii. hodiernis, implieari difficultatibus, propter spi ubsissimas subtilitates arbitrarias, qitibii de hie id agebant Iureconsulti veteres, ut in latenti esset scientia eorum, quampropter altissimi is, hie omnia tenebria eluuinstisa sunt. Locem iis ad. tulit TR o M A si v s in Digertat. de usu praesteo accuratae distinHionis inter crationem eum pacto de retrouendendo, de contractum pignoris c. a. Io. seqq.
f. III. Quorsum Romani etiam retulerunt pactima ut sociorum unus solum lucrum, damni
823쪽
LIB. V. CAP. X. DE PACTIS ACCESSORII g.
et aut si certis eκ adspectibus improprie loqui maluerunt, modo totum negotium legibus non repugnet, subsistet id, quod actum est , neque propter vocabuli
proprietatem aetus erit nullus. Huc spectat L. D. I. vlt. D. δε Contrah. emrrone. L. s. D. Praescriptis verbis. L. F. I. Ult. Pro Socio. L. . F. S. D. Derisset. s. a. in . Insit. Ouibus moac re contrah. obligatio.
f. V. III. PACTA, quae in continenti qui suis contractibus adiicuuntur, modo legibus non repugnent, siue sint praeter essentiam contrastus, siue circa naturalia aliquid disponant, siue accidentibus quibusdam contractum vestiant, valida sunt. Nam cum circa talia disponendi facultas competat co trahentibus, quod supponitur, utique tenebuntur iidem ad id, in quod libere
consenserunt. Huc pertinet L. t. s. C. L. δέ. L a1. g. l. D D p siti. s. r. a. Inseu. de
dui. L. 7. s. s. D. de Pactis. Sic cum alias naturesis sit emtioni venditioni praestatio euictionis; de ea tamen secus a contrahentibus pacto adiecto conusniri potest . Sic & praestatio culpae intendi vel minui potest ' praeter id, quoa alias communis cuiusque Contractus natura fert. Atque idem quoque obtinebit in contractibus consensualibus ', si post contractum quidem pesi ctum, re tamen adhuc integra pactum adiiciatur; cum perinde hoc sit, ac si
nouus contractus ineatur. Vid. L. 7. g. 6. ' L. FS. D. M Pactis. L. 72. D. do Contrah. emtione, L. 2. L. I. D. de Resinae vendit. L. r. C. quando lici ab emr, distria re. Caetcrum de pactis in continenti adieetis circa naturalia contractuum, seu eorundem adminicula videri quoque potest L. it. L. U. C. dc Pactis. L. 6. g. r. D. de o. emti. L. a. C. de Pactis inter emtorem T vendit. Quo pertinent integri tituli de Lege commissoria EF de tu Diem a Minime. Item pactum de retro- uendendo L. a. C. de Pact. μι. emi. V vend. Item Let res, si displicuerit, sit inemta g. L. 7. C. eod. Huc etiam referri potest illa species mutui ' , qua certa pecuniae summa foenori locatur ea lege, ut certo homini usurae inde soluantur, quamdiu is vivit, & hoc mortuo, sors maneat penes eum, qui mutuum accepit; cum alias natura mutui sit, ut possit repeti ab eo, qui dedit,eiusue heredibus.
I. IV. . Id quod in dith;o praesuriendum,
ne eorumbentes nihil egisse censeantur. Contra
Plane nihil tale oceurrit in laudata L g. et Bari listi ni quoque est argumentum, quod ex dua-hus legibus adiectis ab H LRTIo discitur. S ient enim Bariolus di qui more eius sapiunt, quando similitudines eastium, quos prae manthua Labent in legibus sectantur, latius saepe a verhis A sen tentia eariam ei gari, alludendo ad voculas quas. dam, quae subobseuram saepe, rei de qua so. quuntur, sistant imaginem. JI. V. 1 ubi tamen obseruandum . quod IV
dii. Ers aperra in vendissus compriareia tin, ni. Ad oti 2I .nἰὸ ω- a ρνaUΤhum D;, ρυtium πί- deis deberi io oriatia: vntitareis nan deleri. Et sane milesio ut plurimum praestatur in contracti bus onerossi iam vero probabile non est, alteri utrum contrahentium donare voluisse. rivignmum gentis Loni os inconstitia donaria r ait S x NECA IV. de Miles io. maxime ubi alia tracta. tus causa, eommutatio scilicet rei de pretii. Ita que . velut in obseuro. illud quod minimum estaeeipi de pacti emeae iam tantuin ad interesse reis stringi. aequitas omo ino madet. Nisi alia mens contrahentium mani teste appareat. d. L. Ia. s. si Lωνι. Nisi forte. H. Q Et perieulum siue easus formittis pacto su
824쪽
g. VI. IV. PAcTA eκ interuallo adiecta quibuscunque contractibus, si sint negativa, & obligationi aliquid detrahentia, adeoque in fauorem debit ris siue rei cedant, caeteris paribus sunt valida, reoque ad exceptionem pr sunt. Sic post mutuum reipsa contraetum ex interuallo conueniri potest i ter creditorem & debitorem de disserenda solutione, de mutando loco solutionis, de natura pecuniae, de remittendis Vsuris, &C. L. 7a. de Contrab. emtione. L 7. I. F. D de Pactis.
f. VII. V. NATVRALr iure, quantum ex nudo pacto datur actio, etiam pacta cκ interuallo contractibus adiecta, quae obligationem augent, adeoque actori prosunt, possunt esse valida. Nam rationem illam, ob quam hocius Romanum in li. proaime citatis negat, ne nempe eκ pacto nudo amrmativo
detur actio, ius naturale ignorat. Sic ponamus me emisse quid certo tempore tradendum, si postea conuenerit, ut traditio maturius fiat, nil impedit, quo minus ex posteriori pacto traditio petatur. Sic pone, me tibi aedes locasse ad biennium, si postea inter nos conuenerit, ut post annum statim lo-eatio expiret, sane expleto anno aedibus erit cedendum: ita tamen ut alterius anni pensio exigi nequeat. Sic non video, quare pactum de constituta pepunia, uti tempus solutionis disserre potest, ita & antecipare idem nequeat '.
Vid. L. I. I. a. D. de Coustituta ρecunia. Imo licet non detrahatur, quantum
interest debitoris solutionem esse maturius factam; iniuria tamen illi non fiet, si libere ita pactus fuerit. Manifestum tamen est, inuito debitore eiusdem obligationem augeri non posse; adeoque naturaliter quantum per subsequens Iactum ipsi adiiciatur. tantundem alibi esse detrahendum Sic si creditor ust, Vt alio, quam quo conuentum fuit, loco soluam, recte vice versa exigere possum, ut de summa tantum mihi detrahere liceat, quanti interest, me pri ri loco soluisse Sed & hoc patet, esse contra naturam contractuum oneros rum & permutatoriorum, ut illis ab initio aut post addatur pactum, quod amfeat obligationem alterius, ita ut deinceps in illo contractu emergat inaequa-itas. Sic si primum conuenerit inter emtorem & venditorem de pretio me eis, tanquam eidem aequi pollente, & post tamen conuenerit, ut emtor plus soluat,
6J Cui interdum addi solet, ut in easim p . nitetitiae poena vel a venditore, vel ab emtore pra setur. vid B E R I. C H. Decis. 43. 44. H. ) Conitentionem de eensu vitalitio voeant Dequa plura habet Nicol. H E N B LI v s Libr. de
Otalit. e. A. β. II. H. I. VII. Q Fae porro, in ermione di vengitione sun payq de retrouendendo e uenisse ex interis Mallo eo trahentes, ut emtori liceat pretium repetere, valebit pathim S ad pretium repetendum dabitur actio. vid. Tia A qu A L L. de Retract.
a Imo id anteeipare utique potest, ut adparet ex lege sequente. Vtratiaque ne quis dubitet de
manifestuis, Principiis sitis se latis hae parte e haerere conclusoties Iuris Romani, aliter ae vuam cs. BARBAva Acci in nota I. Voctrinam autem omnem de eonstituta meunia satis dilige ter exposuIt GuNDL INGIus Gundilagian rum P. IV. Digestit. 4.
825쪽
τ34 LIB. V. CAP. X. DE PACTIS ACCESSORII s.
soluat, quam quanti mem est; nisi mixtura fiat ex emtione & donatione non adparet, quomodo id superfluum tanquam ex vendito peti possit. Cons. Arnold VINNIus Tinet. de Paetis c. s. seqq. f. VIII. Huc etiam commode reserri posse iudieauerim Fiduciam, qua alicui rem quampiam tanquam propriam mancipamus ea lege, ut ii tam nobis remancipet 8. Hanc ideo inter pacta adiecta potius, quam principales contractus retulerint, quod semper traditioni rei alteri factae accedat '. Ideo autem fiduciae vocabulum ei pacto tributum videtur' , quod cum alias, in quem dominium re alicuius translatum fuit, de ea pro lubitu disponere, adeoque eandem sibi in perpetuum retinere, vel in quemcunque transferre queat; adiectolithoc pacto tantam de eius pudore ac fide fiduciam concipiamus, fore ut idem
dominio suo non aliter, atque conuentum suit, Vtatur, eoque lubenter iterum cedere nobis velit. Hinc eius pacti apud Romanos solennis erat isthaec fommula : Hi inter bonor bene a ter oportet, V sine fraudatione; apud CICERONEM
tam exuberans velut fides heic interueniret, ideo legibus Romanis infamia sequebatur eum, qui fiduciae ludicio condemnatus suisset. CIc Esto pro Roscio: R. 6. pag. 49. T. I. Ed. Graeuii.J Tria sum priuata iudicia summae ex simationis, ac paene canuis, Muciae, tutelae, societatis ' . IDEM Topicis: Si tutor fidem praestare aebet, si socius, sicui mandaris, si qui fiduciam accepit. ID E M pro Caecina, R. 3.J qui per fiduciae rationem fraudauit quempiam, maturo iudicis condemnatur. Caeterum in quibus negotiis apud Romanos fiducia interposita fuerit, passim Romani iuris interpretes docent. De fiduciario patre vid. C 11vs Insiit. L. VI. Sic & fiducia contrahebatur in emancipatione liberorum circa successionem in horum bona. Vid. g. vlt. Institi de Lexitima agnatorum Iuce Ane. L. vlt. C. de mancipat. liber. De fiduciaria possessione vid. B v o D A E v s ad L. 2. D. de Orig. iuris. Greg. THOLOs AN Vs Synt. iuris L. XXIII. c. s. f. a. De tutela fiduciaria rid. BACH o v I vs ad d. t. Instit. De fiducia circa pignus contracta vid. ISIDORUS Etym l. L. V. C. ets. C v1 Αci us ad Pauli recepi. sententi L. II. tit. 13. Sic & in fidei - commissis inflar fiduciae intercedit. Vid. Prisc. Iusit. de F deicommiss. & ibi BAcuovius,
aliique interpretes. Alia quoque exempla fiduciae passim extant. Alud
mens. amico potem tori fundum manetpest , ut ei, eum rempus, quod suspectum est, praeloieris, reddas : haae mane'atio fiduciaria distriar , idcινco
quod restituendi Mes interponitur. Quod exemis plum , perinde ae definitio ali ipso A υ C T o R Radlata , BOETHil est ad Toplea Cicer. e. o. De Pacto autem Fidueiae leεi meretur Vir Cl. Frane. Carolus CONRADI in duabus Disserta. ionibus editis Helmstadii i732 de l733. αὶ Et quaedam pignoris sit 1pecies: nam fidu-
tia erat, eum res lumendae pecuniae mutuae graistia non tantum ereditori dabatur, verum insuper ei manetpahatiir, vel in iure cedebatur, ita tamen ut remanciparetur, si videlicet debitor ad diem mei iam solueret. Vid. PAVLVs L. II. Sentent. tit. 33. ψ.3. A L. III. fit. s. f. . BOETHi us in Toplea Cieeronis di omnino Iacob. GOTHO FREDUS ML vnie. C. Theod. dammmusor. rescandend. Vbi argutias Salmasii reis
sellit. AE3J Vid. Io. M E N A R D v s ad orationem CL
eeronis pro Q. Roscio Comoedo e. 6 p. 49. Edit. Gramii T. I. I I. Vincentius GRAVI NA Otire. I. C. L. II 6.82. Q Aerua enim perfidiosum O n farium est, f
826쪽
Liv IvM L. XXXII. c. 38. Philippur cum acie decernendum videret, N undique ad se contrahendas vires. maxime de Achaiae urbibur regionis abs se diuersae, o magis tamen de Argis, qvim de corturho filicitur, optimum ratus Nabidi eam Lacedaemoni rum tyranno velut fiduciariam dare. ει victori Abi resilueret: si quid aduersi aeeidifi
sera, 'se haberet. Sic apud Paulum WARNE FRIDvM de Gest Langobard.
L. II. c. 7. AlMinus Pannoniam amicis suis Hunnis contribuit , eo filicti ordine, ut si qum tempore Lane bardis necesse esseι reuerti, sua rursus arua repeterent. Apud
C v R T I v M L. V. c. 9. Nabarranes Dario suadet, ut ipse temporis gratia regnum in Bessum transserat. Compositis rebus, iuso Regi tibi fiduciarium res tuet imperium. Apud DIODORUM SICULUM L. IV. C. 33. Herculer, Spartavi sbacta, Tyndarum, Dio curorum patrem. in regnum reduxit, quo , υι hasa partum, hae conditione Mei eius depositi loco permissi, ut Herculis illud liberii furtum tectumque conseruaret. BOETHIus in Toplea Ciceronis tale eκemplum adsere: Si quis dubium tempur timens amico potentiori fundum manci et, reddituro, eum
tempus illud dubium praeterierit. Sic apud Tureas, si quis iurauerit, sese in rem suam dimissurum, licet mox poenituerit, Vtique tamen eam dimittere t netur. Sed quo iterum eadem potiri queat, fiduciam cum amico suo contrahit, ut is cam ducat, & mox poli consummatum matrimonium iterum dimitaret. Alias enim nisi post diuortium alteri dimissa nupserit, ad priorem maritum reuerti non potet t. MoNCONYS Itinen Tom. I. p. 6s. Cons. Ad. OLEARrvs ' Itineri Pers L. V. c. 23. Non tamen licebit fiduciam interponere ad fraudem legi faciendam, verbi gratia, si quis a vectigali immunis ait rius bona sibi tantisper vellet mancipari, eludendis publicanis. . IX. PORRO quod attinet pacta, quae securitatem aut firmitatem aliis pactis iam determinatis & formatis adiiciunt; primo frequentissimum est, ut unus homo alterius obligationem velut in subsi lium in se suscipiat, ita ut nisi principalis debitor eidem satisfaciat, hic ipsius vices subeat. Solent autem alii pro aliis sese obligare triplicibus potissimum in negotiis. I. In obligati nibus circa praestandas res & actiones pretio aestimabiles, maxime inter priustos. 2. In criminibus, quod reus sententiam in se latam sit subiturus ; qui proprio vocabulo dicuntur ' vades. 3. In obligationibus publicis , quibus cauetur per sponsores & obsides '. Ad naturam fideiussionis intelligendam
s) Apud veteres Romanos pater filium emanis etpaturus, ter euin per aes ct libram vendebat: tertiae autem manet pationi plerumque addeba- mr pae uni Fiduciae, ut Emptor imaginarius filium remanetparet patri, quo hic potius, quam ille eum manumitteret, qui ideo pater fiduciarius adpellaretiir. GA VI Instit. I. 6. Rost Nus Antiq. Roman. L. IX. e. Io. HEI NEC ClusElein. Instit. s. l93. Veram hae venditiones fi 'imetariae postea abolitae fuere , lautiatuque, ut liberi vel per Reseriptum Principis ad Acta insinua
tum, vel via competentem iudicem a parentibus maenumitterentur, φ. α Insi. Emb. mod. tm p t. pol.
s Lituo. Effectus at tem emancipationis ante N iiellam CXVIII. is erat, ut parentes, ex Edicto Praetoris in bonis eiusmodi filii vel filiae, qui quaeue emancipati essent, eadem iura haberent, quae Patrono in bonis liberti eompeterent, d. g. o. Inst. 22Mb. mst . ius par. pol. θω. β. s. Inst. δε
O Et infra L. VI. e. I. . 27. H. . IX. i Vid. supra L. H. e. q. f. 13. ct g. ra.
huius capitis. D Via. in a L. VIII. e. P. f. a. 3.
827쪽
:8s LIB. V. CAP. X. DE PACTIS ACCESSORII s.
iam supra quaedam tradita sunt L. .V c. c. f. vlt. Quibus helo addimus, nos per fideiussionem alterius obligationem velut in subsidium suscipere, ita ut siquidem ab illo non praestetur, quod ex qualicunque negotio debetur, numo aestimabile, a nobismetipsis impleatur: ita tamen, ut ad principalem debitorem habeamus regressum, ipsumque expensas, & damna reposcere queamus. Cum autem fideiussio sit tantum accessio alterius contractus, patet, naturaliter non posse fideiu rem in plus obligari, quam principalem ' debitorem M. Adeoque si hic sub conditione debeat, non potest ille pure debere, antequam conditio extiterit. Sic nec loco nec tempore plus ille, quam hic debere potest. Par quoque est, is exceptiones debitoris, ex ipto negotio fluentes, fi-
D. de Procurator. L. s. g. I. de Scio mee rin. L. 4. L. s. D. de Compensat. Fideiussoribus aequi pollent ' mandatores ', seu qui alicui mandant, in quis alteri credat; nam eo ipso fidem suam interponere intelliguntur. Vbi contingere potest, ut quis alicui mandet, quo tertio M. credat, qui tamen non nisi D. voluit accipere. Quo casu mandator in maiorem summam creditori non tenebitur, quam quantam iste accepit. Sensus enim mandati hic est, mea fide
potes illi credere ad M. usque. Hoc tamen nihil prohibet ', ut fideiussor in minus obligetur, quam debitor principalis: puta si pro parte tantum dehiclinteruenerit, aut pro debito puro sub conditione fideiusserit, aut tempus sol tionis sibi prorogauerit, locumue sibi commodiorem sibi constituerit. Sed& illud ex fine interpositae fideiussionis colligitur, fideiu rem debere esse virum locupletem ac nde dignum, & quicum creditor facile experiri iudicio queat; id quini adprobatione creditoris iudicatur . Inde apud HOM ER vM Odyss
mix Mi es post remptis ιν e. q. s. lnu. de Fideliis. qui eerto loco dari promist, aliquarentis duriorie disioni obligatAr, quam si pure an/errogatus fuisses, nullo enim ues alio. quam in quem pro-m sit. soluero. inuiιs sipularor. ροι . quaνι sνotim tuνo interrogaturo, o flesvisorem eum M. .edhom Dei Λυτενο , non obtigaιιιών filassor. L. iis. I. i. D. de Fideiussoribiis. uae Regulata in stricte aecipiebatiar, ut fideiustor , qui maiorem summatu promisisset, quam quae deheretur, plane non teneretur. II ci eommune es in Hiis uesi, qui pro artis ebliganim : γod, s fuerina in diar/ole, et cassam MIιsati, piae si eos amκino non obtiga=i: in Daiorem lane caUsam aceψι possωnt. Proto quod in minorem summam νem μειώσιν accipiertiri L. g. g. r. D. eod. vid. v I N- Ni v I ad Inst. q. s. de Fideiusars Quod usque adeo Romano iure obtinuit. Hfideiusso, quanti rateis debiti exeedens, omnino esset nulla L. a. g. r. D. de Fidei sis. Qiraliquam nuturali rationi conuenientius, eam quoad conis fruentem quantitatem valere. Vid. H. PISTOR. . III. Qu. pr. II. Hε) Si is, oui fideiurarem dedit, ideo non steterit, qυ Rei mihi leae causa absuit; iniquum est, fideiussorem ob alium necessitate silendi obli patum este , eum ipsi liberum esset, non sἰstere . a ,, Ex persona rei, o quidem inuito reo, ex eurio se tetera rei commoua deiusseνi, ceterisque accestionibus raserere ροι .s) - Adhiberi autem fideiussor tam stiturae ruam praecedenti obligationi potesti dummodor aliqua, vel naturalis futura obligatio. L. D. d. .HZeing.s Hine his eadem, quae illis Romano iure be
Meseia tribtiuntur, ut ordinis, muri . . e. r.
M E v i v s pag. IV. Decis i8 . diuisonis, L. ac C. de Coa siti. pecvn. H. aQ vid. nota a. ad h. I.
828쪽
LIB. V. CAP. X. DE PACTIS ACCESSORII s. σε
o. f v. 3si. &seqq. J Vulcanus, cum Neptunus sponsorem se pro Marte osse
ret: Δειλοψ τοι δειλων γε mi ἐγγυα ἐγγυααPα , miserae pro miseris etiam sponsiones ad spondendum. quo pacto ego te vineire possum inter immortalo deos, si quidem Mars abierit, diluo I vinculis evitati; δ g. X. In tamen a ratione non abhorret, et esseaelus & velut a
Elius obligari possit fideiussor, quam principalis dehitor. Nam is ad mai
rem securitatem principalis contractus vltro accestit, citra quem alter in istum contraetum non consensiisset. Et saepe quis necessitate urgente ad contrahendum descendit. Fideiussorem autem sola animi liberalitas, & beneficentiae ostentatio, opumque fiducia alieno negotio immiscet. Vnde non absurde Creditores quandoque aerius irascuntur fideiussoribus, quam principalibus debitoribus. Nam illi in causa suerunt, cur hisce crederent: & culpa non Caret, qui citra necessitatem onus in se derivat, cui sustinendo se parem non esse,
nosse debebat. Sicuti & passim sapientiae magistri a nimia fidei ubendi facilitate dehortantur, quibus mala non necessaria declinare cordi est. Prouerb. VI, L seqq. XI, is. XVlI, i 8. XXII, 26. 27. XXVII, i 3. Sirae. XXIX, 24. 27. E' γύα, παρα δ' ατη. sponde, sed noxa praesto es, chilonis dictum est '. Quin& benigne leges Romanae foeminarum facilitati per Sotim ' Velleianum tuere prospectum '. Quo pertinet illud, quod iuxta leges Romanas debitori co cedebatur per cessionem bonorum ' toto se debito, licet bona illa excedente, exsolvere; quod beneficium fideiussoribus non indulgehatur q: quippe cum& eo fine fideiussores sint sumti, ut si debitor bonis esset euersus, creditor utique suum per illos consequeretur. Eili alias modus hic per cessionem h s G et norum
Qtii satisdare eogantur. Sed quam primum aliquis stis de illa poΝΥANus L. L Histor. Gelrie. de
fideitipor aeeeptus est, recusari amplius nequit: hae STOCK M A N N v s Ilacis Brabant. 42. H. nis,calamitate quadam superuenienae,pauperior sa- 4b Qua tamen cedens nis solidum ereditoresctus sit. Di ex ea D am; roiae M arbareo robatos, reeepissem, non liderabatur. In eo enim tanti malias improsatos pνobaret inutisque magis si Da hoe Mnefietum ei proderat, ne iudicatus detrahe- voluntate arrepit filiassores, eonsentus his .lsa retur in earcerem, aut ne diutius eo desineretur, debet. Quod si medio r/mpora ealamisa, fid/inoo- Neque tamen impediebat flebile hoe beneficium, νuus insignis. vel magna invia at Misa eatissa quo minus in elim, qui bonis eessisset, s deinde cogmta ex integνo satis nutim erιI. L. Io. s. i. aliquid aequisisset, quod idoneum emolumentum D. eod. haberet, ex integro in id, quod saceremtat, ere. h. X. i) Simile Epicii ARMIr ditores experirentur : inhumanum enim videba- 'Eγγει θυγάνηρ - ανα, H,cae δὸ Osiis. tur. spoliatum sortianis suis in solidum damnari. Sponsio Furiae, laesuras onsionis filia V. H. L. a. D. Pui banis cedere tossunt. I. M. IV. da M Cuius summam si it L. i. prine. . i. D. ad se. Amonibus. L. . o. r. D. de Celsiane lenorum. , natusconsultum Velleianum. VELLE a R No, im s) sane quaedam exceptiones non solent his
tunissima tomprehensum est. Ne pro ullo seminae si bonis suis eesserit, de cum eo creditor experi intereederem. Nam sicut monitis eluitia osseιa tur: defenditur per exceptionem. Si sonia ras ademta sunt feminis, O, pleraque 'so itire non soli. Sed haee exceptio tideiussoribus non datur: valent: ita mutio magis adimendum eis Dii id ideo stilicet, quia qui alios pro debitore obligat. officium, in quo noΛ sola v/ra nudumqtie minas . hoe maxime prospicit, ut eum facultatibua lapsus Num earum versareιών ,sed etiam periculum νει fa- fuerit debitor, possit ab iis, quos pro eo Obli mititis. Cons Titora Asri Uissertatio de usu gauit, suum eonsequi. 3 3. 4. Inst. de Restieat.
exiguo Scit Velleiani in soris Germaniae. C I. vlt. Inst. de Replicat. H.
829쪽
88 LIB. V. CAΡ. X. DE PACTIS ACCESSORIIS.
norum debito sese exsoluendi iuri naturali sit ignotus nisi quod illud humanitas ' dictitet '. ut si quis fatali calamitate, non per luxuriam aut soco diam soluendo esse desierit, susticere debeat, si patrimonio suo exuatur, nec corpore quod restat luere cogatur. Sed & aristior fit fideiussoris ', quam principalis debitoris obligatio, si quod hic simpliciter promisit, iste sub iur mento, aut adiecta poena in se rcceperit. Sic in quibusdam locis moris est, ut si conuento tempore solutio non sit facta, fideiussores ad certum locum teneantur se silere , neque inde discedere, donec creditori sit satisfactum; quod vocant obstagium '. Quanquam ob abusus heio interuenientes alic bi isthoc pactuin sit prohibitum . s. XI. CAETERvM quia fideiussio est accesso alterius debiti, n turale utique est, ut primo loco conueniatur principalis debitor , & tune demum quando ab isto debitum non potest obtineri, ad fideiussorem eatur,
Qv INTILIANUS Declamat. 273. Periculum sponserit miserabile est: boni ιale Libitur, humanitate conturbat. Non aliter fatu' Rurire ad sponsiorem venit ereditor ,
quain F recipere a debitore non possit. Leges Romanae beneficium excussionis &ordinis ' vocant. Ubi autem fideiussori est soluendum, creditor in fideiussorem transferet omne suum ius, quod ipse aduersus debitorem habuit ', seu actiones suas fideiussori cedet =, si sorte hae esticaciores aut lavorabiliores sint, quam queis fideiussor contra istum agere suo nomine potest; inprimis si illi lignoribus quoque ex parte cautum. Nam &haec in fideiussorem tunc tran
erenda. Sed & si plures coniunctim pro uno fideiusserint, neque singuli insolidum
ore, alaena cum suis podis. H. ixo I re praeterea Romano, fideiussor sne auctoritate Tutoris uel comensu Curatoris pro pupillo, stirioso, demente aut prodigo, eui interdicta effet honoriam administratio. aeeeptus, utique eitiit iter obligatur, etsi naturaliter tantum obsipentur hae personae ipste urine ales, de nullaeontra iseas actio detur. MARCELLVS se mbiit si Dis pro putilo , sino rusoris, auctor iras a obligata, γνοῶgotia. πει furiose fideiusnt: mara esse, ut ei non suueniaιών, quoniam his actio Maniari non eo eti/. L. 23. D. de Fideiussor. tia Non Fideiussores tantum . sed de debitorea principales. H. ia) usitatum olim in Germania etiam inter Principes uiros. V. MADERI Antiqv. Brunsvi-eens syllog. IV. n. ix vhi conuentio inter oti nem IV. Imp. de Theodori eum Marshionem Mimiae Α. MCCXII. a n. ii. ubi unio inter ei nistim Ottonem de Albertum Marchionem Brandenis M. Anni eiusdem. Nicol. SCHATEN. L. XI. Annal. Paderbomens ad A. MCCXXX. ubi trans actio inter Henricum Archiep. Colon. de Hermanniani Abhatem Cothe ensent; ct ad A. MCCXLVII. et ad A. MCCLXIV. H. t sane ione in eonventu Imperii Augustae A. MDXLIIX. eondita a repetita A. MDLXXV. ineonuentu Imperii Francosert. H. f. XI. Q Romae tamen diu licuitcideiussis rem ante debitorem principalem conuenire, ex correati oblugatione. Iura nodio est potestas ereiurari, νι ictorio, eleend. Moussores, . inter eans ν horasa5- ρIaei iam doceatur. L. f. C. de Fideiuss Amandat. Sed IN ITINIANUs in Nou. IV. e. I. eonstituit, ut ereditores primo loco eonuenirent debitorem principalem. Vnde nascitur he essietum ordinis. In ea tamen litium diuturnitate, qua hodie utimur, vis fideiussonis hoe benefieio plerumque sutilaminatura quum debitori princi. pali nihil plerumque facultatis, nihil neruo. runt st. αὶ CICERO XVI. Ep. ad Attie. Is. Smseros appellara videtur hasree quamiam δυσα--.. Est igitur hoe ius naturale mapis indieam ct suadens, litatii praeeipiens. Apud Ebraeos sine licuit ermitori conuenire fideiussorein, non conuento primeipsi. V. Prouerb. Salom. XX, I6. ct XVII, 13. Idem olim apud Germanos obtinuit. V. OLy. L. f. C. d. Haιιουρον. H. LDicta Salomonia, obferitante Cl. BAR.
830쪽
LIB. V. CAP. X. DE PACTIS ACCESSORIIS. 39
sidum sese obstrinxerint, adparet, naturaliter ad diuisionem eos posse prouocare ', & pro rata duntaxat conueniri; nisi sorte quis eorum soluendo non sit. Tunc enim huius portio reliquos Onerabit; quippe cum eo maxime fine plures sint sumti, ut si sorte unus vel alter deficiat, per caeteros crediatori satis sit cautum. Add. quoque PHAEDRus L. I. sab. I . A fideiussoribus diuersi sunt expromissores ', qui alienam obligationem plane in se transferunt eamque suo nomine implendam recipiunt. Vnde & ab illo, cui quid debetur, tanquam principales debitores conueniuntur. An autem,& quomodo, quod sic erogatum est, isti ab altero recuperare queant, iudicam dum est ex eo negotio, quod ipsis cum eo intercesul, pro quo soluerunt. Quod interdum est liberalis donatio, interdum mandatum, interdum mutuum, interdum compensatio aut simile quid. Solet etiam fieri; ut fideiussor sibi curet caueri per alium fideiussorem, quod per hunc sit recuperaturus, quae Credit ri soluit, ubi a principali debitore ea nequiverit: quem solent vocare fideius rem indemnitatis '. Huius & erga priorem fideiussorem obligatio, & adue sus principalem debitorem ius aut actio eadem est, quae istius erga hunc & cr
. XII. CIRc A vades, qui pro aliorum delictis, & resultantibus inde obligationibus sese interponunt, obseruandum, veterum complures Credidisse, eo usque hominem vitae suae esse dominum, ut solo consensu suo eam pro alterius vita possit oppignorare, cum hoc effectu, ut pro alieno delicto capite quoque plecti possit '. AN Doc IDES Orati de Mysteriis fSiue orat. d. p.
BARηpYRAco, nihil faeium ad probandnni id, quod de moribus Iudaeorum H E R T I v s dieit. prioris sententia eodem redit, quo ea p starioris. Huiris autem verba haec sunt: Stima molem misti, quando spospondat ahenins, 3ro
) uuae Vocabula Interpretibus deberitur, non ipsa Iegihus Romania. Ratio nominis in eo sita est. quod excutere aliquem videmur, qua Oexperimur, sit ne soluendo, necne. Aut eonfideiu res, ceu contra quos totum luens sne eessione actionem nullam erat habi
s) si Potuisti, sane, eum Fisto solveres, desiderare, ut ius pignoris, quod Fiseus habuit. in te transferretur: a s hoe ita factum est. eellis actionibus uti poteris. Quod Δ in priuatis debitis obseruandum cst. M L. M. C. δε Disiussor. C Iure Romano antiquo, a sngulis fideiussis. athus, tanquam ipsa quoque eiusdem pectiniae reis, solidum peti poterat. Sed Hadriantis e stiluit, ut singuli tenerentur pro rata, s reliquieonfideiu res esse ni praesentes ct soluendo, L. M. D. de Fidei f. h. Ins. δε Ademg. Quae exceptio beneseium Diuisonis adpellatur. Vid. No OD Tia Probabilia Iuris L. II. e. I. sed haee quoque noua interpellatio exitus litis vehemem
tur. L s. g. a. D. Ea V. G. I. M. D. de Sotat. Verba legia exhibebuntur ad eap. seq. f. I. not. q. Interdum tamen in hae voee lapsa consuettido deis flexit de via, sensimque eo deducta est, vi Ad- promitar pro Expromissara , ct Expromissor pro A romissore poneretur. t) Liberato prorsus debitore. L. vis. D. da
sa confundit A vcron fideiussorem indemniis
talis eum fideiussore, quem siccedanetim vocare possiimris, plane ut reuum sireed notim dimitri AVTVs Epidico. Plae enim in gratiam fideiussietiis aeeipitur, sue fideiussoria obligationiaeeedit, eamque fide sita esse iuhet. L. a'. s. a. Θ . D. de rideatissor. Ille autem vose ite ereditore, in huius gratiam, pro principali debitore tantum in nihil dium sue eatenus se obligat , quatenus ereditor debitum finim vel omnino non, vel non integrum consequi potest. Vid. LAVΥΕ ΒΑ-cM i i Dissertatio de Fideiussore indemnitatis. H.
g. XII. . Paul. V Ο Ε TIV s SAE. V. de statui. e. a. h. 22. id iure fieri eontendit exemplis illoriam qui apud Romanos se inserihebant in erimen. E.