장음표시 사용
841쪽
aut elapsum est. Non quae in diem debentur. vid. L 7. D. h. t. Vnde recte compensari nequeunt quantitates cum quantitatibus diuersi generis, aut diue lae qualitatis; puta, modius tritici, cum modio auenae ', amphora vini Rhenani cum amphora vini Hispanici Neque diuersee species, puta hic equus cum hoc bove. Neque res diuersi generis, puta ouis Cum ansere. Neque species cum genere, aut quantitate; puta Bucephalus cum quouis equo, aut amphora olei. Etsi Interpretes iuris Romani admittant compensationem 'inter corpora in genere debita, seu quando utrinque idem genus eiusdem qua
litatis debetur, verbi gratia, si tibi equum in genere promisissem, actu illi, qui mihi in genere equum legauit, successisti; compensatio inter nos fiet.
Contingit tamen etiam in istis, ut utriusque debitoris consensu diueriae res ius m aestimationem resoluantur, & sic demum utrinque compenatione tolla tur. Quanquam etiam in reciprocis debitis frequens sit, ut non tam tollatur, quam suspendatur obligatio per retentionem ' , qua quod alteri debebam eκ- hibere, tantisper penes me retineo, quoad alter, quod prius debebat, praestiterit. Minime autem compensari possunt operae inuicem debitae , aut opera cum re, quando momentum illud temporis iam instat, quo illae inurucem sunt praestandae aut exhibendae. Nam id repugnat scopo contractuum, eosque reddit plane inutiles ε . Quod si autem uterque alteri debitae operae aut rei praestationem remiserit, ex alio fundamento obligatio tollitur, nempe ex mutuo dissensu. Sicuti etiam, quod ego praestare non tenear, quando alter, qui prior praestare debebat, id omisit, non ad compensationem eri reserendum; sed quia conditio, sub qua ego praestare tenebar, non extat. Quod si autem operae tempore conuento praestari sint neglectae, adparet easdem inaestimationem suam posse resolui, adeoque per compensationem tolli. Sed
& debito opponere possum damnum aequipollens a creditore datum, ut & muti
de Campensat. n. D. S aliis: nam genus est tantiun in siligatione, in quod non, ut in eertam speciem, peculiaris radis assectio: deinde si res hae aestimentur, ad aequalitatem poterunt reduci. H. Quae vox e Iure Romano depromta est, qua Retent. . loctis datur in pluribus eashus. Vid. CVIACI Vs obserti. VIII. 1. XV. 2. XVIII. I . V1NNIus ad Institui. L. IV. tit. 6. 37. SNooDTIvs Probab. Iur. L. III. c. s. Inser artifices enim longa Hsferentia es o
6 Carent enim operae suturae certitudine aestiis mationis, qua utrinque eontributio fieri possit. Possit enim vel praestantissiluus artifex aliquid reis mittere de diligentia solita, indeque minus scite ela.
,, Si duo dolo malo Deerint inuleem, de
dolo non agent, L. 3ο. D. de Dolo malo. Vir. atque uxore mores inuicem ac santibus eausiam
re si dedisse vitruque pronunciatum est. Id
reddere tenetur. Gm eiad mariauis δεῶν ias, etsi non cauimias, ut aeque honiam nobis redde.
D. de Reti. ered. Quod ad quantitatem adtinet e si inaequalia fini debita reeiproea, ita ut v i-
tiersmi compensari nequeant; compensationi tamen locus est pro sinama e ne irrente. M Sicoriis
stat, pecuniam inuicem deberi, ipso iure pro soluto eompensatirinem haberi oportet ex eo temis pcire, ex quo ab utraque parte debetur, utique quoad e currentes quantitates, eiusque scilius. uod aisplius apud alteriain est, Murae debeatur. si modo petitio ea in subsistit. 3 L. . C. decim re aeronatius. α) e,.d in Ham debetur non eo en bisur. an. aequam dies venit . quanquam dari oporro r. L. I. D. de Coispensat.
842쪽
oBLIGATIONES, QUAE EX PACTIS ORIUNTUR. tot
tam mihi exsoluendam, in quam ob iniuriam mihi datam iudex creditorem condemnauit. Id quoque re ste monet GROTIVs L. III. c. iv. q. I9. si quia inter litigantes conuenit, ei quod promissum est, opponi lite manente non ponse aut aetionem, de qua lis erat, aut litis damna & impensas: verbi gratia, est mihi lis cum aliquo de haereditate: ea lite pendente ego ipsi domum vendo Heic sane in solutum iste mihi imputare nequit eam haereditatem, aut sumtta in eius petitionem factos; quippe cum nondum sit liquidum, an haereditas illudebeatur. Et negotii natura ostendit, conuenisse internos, seposita ea lite: alias enim nihil actum fuisseti De eo genere compensationis, qua debitum gratiae pro beneficio referendae tollitur per sequentem iniuriam ab eodem illaiatam, prolixe tradit SENECA Epist. 8 I. & de Benefic. L. VI. c. 4. seqq. Sicuti& aequales utrinque iniuriae ' per compensationem recte tolluntur, saluo tamen eo, quod magiitratus interest. f. VII. TOLEI Tvst ouoque obligatio condonatione elus, cui quid debebatur, & cuius interest obligationem fuisse expletam. Nam iure suo posse aliquem cedere tralatilium est. Ast quod ex obligatione in alterum translatum suit ius, iterum ad nos redire per condonationem ab altero intelligitur. Et uti ab initio non contrahitur obligatio, si alter, cui quid offertur, id respuerit: ita nec illa me amplius stringit, quando alter vinculum, quo ipsa tenehar, ultro laxaverit. Addendum tamen es , nisi & tertii alicuius intersit,
eam obligationem impleri Tunc enim eandem remittere solus non potest, etiam in quem immediate ex obligatione quid consertur. Solet autem eiu modi condonatio fieri vel expresse, vel tacite. Ad priorem modum pertinebat ex legibus Romanorum sceptilatio ', qua quis latebatur se accepisse, quod reuera non acceperat. Item, stipularis Aquiliana , qua per nouationem qua
ita aeeipi debet, ut ea lege, quam ambo eontem. pserunt, neuter vindicetur: paria enim delicta mutua pensatione dissoluuntur. I. u. D. Sol momo onis. Ex priori lege adparet, compensa
tioni locum esse, si ego sciens ignoranti equum
claudum vendiderim, A ignorans a sciente eme. xim equum coecum. Perinde s duo mutua surta Reerint, neuter ab altero petere quiequam potest. Plane s res alterutrius maioris vel minoris pretii sit. residui nomine petitioni laetis est. Quod vero in seeunda lege dieitur, malos mores utrinisque ae satos, in neutro eonilige vinditari , aequum est contemplatione perseqinitionis priuatae, eis, quando de adulterio quaeritur, Iure Romano maius si adimissum mulieris quam mariti, inde que iustior diuortii eaussa oriatur. Vid. e. I. L. VI. Neque tamen eo vigor disciplinae publieae impeditur. Sed si duo inuictui mutuis delictis pecea-uerint, ambo plectuntur. is Quotiens ex malefi- eici oritur actio, ut puta ex caussa furtiua, eme-rorunaqtie malesseiorum , s de ea pecuniarie agi.tiir. eompensatio locum habet, M L. Io. s. a. D. vi
compense. , L. a. I. a. o v. s. s. D. ad Leg. Iul. δε
ε. VII. at se Item per aceeptilationem tollime obligatio. Est autem aeeepti latici imaginaria sol imito. Quod enim ex verborum obligatione Titio debetur, s id velit, T riti, remittere, poterit se fieri , ut patiatur haee verba debitorem dicere:
NE ACCEPTVMi Et Tisiti, respondeat HA-B E O. Quo genere. ut diximus, tantum eae sol.
tiuntur obligationea, suae ex verbis eonsistunt, non etiam ceterae. I. I. Insi utiis. -ἀ tog
go Aquiliana appellatur, per quam contingit, Ut omnium rerum obligatio in stipulatum dedite tur , ct ea per aereptilationem tollatur. Stipulatio emim Aquiliara renouat omnes obligationes, ct a
Gallo Aquilio ita eomposta est QVIDQUID
843쪽
LIB. V. CAP. XI. QUIBUS MODIS SOLVANTvR
cepti lationem tollebatur. Quas quidem ambages ius naturae ignorat, in quo etiam re, aut quocunque modo contracta Obligatio nudo alterius consensu, rite significato, extinguitur '. Signum quoque condonatae obligationis habetur, si sciens ' debitori tradam, non ex causa depositi, aut simili, instrumenta aut chirographa, citra quae inter homines debita non possunt probari. L. a. D. de Pactis. Quod sit autem alia instrumenta extent, eκ quibus gebitum aeque liquido possit probari, unius duntaxat traditione debitum remissum non censetur . Quod autem leges Romanae docent, redditione chirographi iudicari tacitum pactum initum cum debitore de non petendo; ea subtilitas itidem iuri naturae est ignota, quo etiam re contracta obligatio non reali dunt xat solutione, sed & nuda condonatione potest aboleri ε . Tacite autem condonata censetur Obligatio, si quis impediat, aut in causa sit, quominus, quod debetur, possit praestari. Sic & ubi cum aliquo ita mihi conuenerit, quod ipsum sim admoniturus, ubi opera erit obeunda; admonitione a me omissa istam censebor remisisse. Vti etiam, quando alium, eiusdem vices obit rum, substituero. f. VIII. UTI autem priori modo soluuntur potissimum obligationes, quibus alter duntaxat contrahentium oneratur; ita quae Vtriusque partis praest tione constant, re adhuc integra,mutuo dissensu solent dissolui. Nam id maxime naturale videtur,ut quod solum suffecit ad obligationem contrahendam, eius comtrarium susticiat ad eandem dissoluendam ubi aliud quid non interuenerit, quod o ligationem semel contractam abrumpi vetet. Nam quin lege positiva incerto
SUS TE PERSECUTIO EST ERIT VEQVODVE TU MEUM HABES, TENE9. POSSlDES. I DOI OVE MALO FECISTI DUO MINUS POSSIDEAS J QUANTI OvAEQUE EARUM RERUM RE' ERIT, TANTAM PECUNIAM DΛRI STIPU LATUS ERT AVI. VS AGERIVS, SPOPONDI T NUMERIUS NIGIDIVS iovOD NUMERI Vs NIGIDIVS AVI OA GERIO SPOPONDIT, ID HABERET NE A SE ACCEPTUM NUMERI vs Ni Gl DivS AULUM AGER lVM RO GAVIT. AVLVS AGERIVS NUMERIO Nisi DIO ACCEPTUM FECIT. De
auctore huius porruulae C. Aquilio Gallo sit . lari Oratione egit HEI NEC CIus, quam videbuer o soua eius p. 766. 3 Qitimi in itiri sprudentia Romana quatuor
numerentur Contractuum genera, Reatis. Conis
sensuistis, Lιδιννales em Verbatis. Vid. supra e. 3. 6. 6 Aeceptilationi autem instilis stipii lationi aloeus erat, an quos proinde transfundi debebat quaeuis alia obligatio per formulam Aquilianam, antequam aereptilatione tolli posset. suetanere, ut
43 Ea lete fundiam locatii, vi s non ex lege
coleretur, rei are eum mihi lieeret: de quo minoris loeasem, hoe mihi praestaretur: snee eonia
pro De more stantummodo intreponoetur.
s) Non temere hele praeclari Icti dissentiunt,
s modo eertum si, ereditorem unam labia larum
debitori reddidiset potius enim ex facto, quam non facto quid eolligimiis: de eum nemo prudens frustra aliquid aaere eenseatur, neque alius finia appareat, in dubio ex redditione remissi debili
Q Supra L. III. e. 6. s. a. Verum ratio Α - CTO Ris parum stringit: nam donatio omnis fit eomientione vel expressa vel tacita. H. I. VIII. i is Eae oblisationes, quae eonsensu contrahiantur, eontraria voluntate durio miratur. Nam si Ti Trus a Sprus inter se consens rint, ut fundum Tusculanum , emptum SE Vs haberet
844쪽
negotiorum genere ' interdici possit, ne quod semel placuit. etiam re integra displiceat, dubium non est '. Quod si autem res non sit amplius integra, sed ab altera parte iam quid praestitum ; tunc nudum dissensum adparet non susticere ' ad tollendam obligationem; vid. L. a. L. I. D. de Resina. vendis. sed sit alias obligatio sit solubilis, accedere oportet condonationem eius, qui iam aliquid praejtitit, & cui quid ex aduersum erat praestandum; aut illud alia ratione sarciendum V. L. st D. de Pactis. f. IX. PRAETEREA non tam soluitur, quam abrumpitur obligatio alterius partis perfidia, adeoque quando unus non praestat, de quo conuenit, neque alter tenetur id praestare, quod reciproce & intuitu praestationis alterius recepit. Cum enim qui ex pacto aliquid alteri promittit, non absolute& gratis, sed intuitu eius, quod alter se praestiturum recepit, promiserit; inde praestationes utrinque sibi inuicem insunt per modum conditionis ', quasi dictum foret, praestabo, si tu prestiteris prius. Iam autem quae conditioni s
perstruuntUr, ea non ad parente corruere constat. THUCYDIDEs L. I. ΓαI23. Ed. Οκon. J Foedera violavi, non qui obuiam iniuriae eunt, sed qui vim pri res intentant. Vnde indebita, si modo non fabulosa est, religiositas illius Indi,
cui cum alter mulierem contra tur omne fasque et abfuisset, foedera tamen violare n
mit, quod tam sancte pieque iurasse se diceret, ut ne inituriam quidem passus, detr menti quid ani illi vellet Uerre; apud PHILos TRAT. L. III. fc. sto. Ed. olear. 1 o9. 3 de vita Apollon. Thyanaei. Vid. GROTIUS L. III. c. 19. q. I4. Haec autem locum habent ', si iste suum non praestiterit, qui priore loco praestare debebat, aut qui simul cum altero M. Nam an & quatenus solus s I et metus,
tuque mihi praestitissest pretium te debere desineret quia honae fidei, ad quam omnia harerediguntur. interpretatio hane quoque eontientionem admittit. Nee quicquam interest, rimam integris omnibus, in quae obligati essemus ennis Meniret, ut ab eo negotio discederetur; an in imru um rem uias his. quae reo rus praestrissem. eo en ιν-tis, ne quid tu milii eo nomine prae.
s) Idque loeiam habet, etiams consin inelis. retractu uti veliti modo eontrahentes in fraudem eius a contractu non restiant. De quo tamen DD. diverse sentium, ut videre est aptigSTRvvIVM Ex. 23. Synt. Iuris citi. 3. 67. H. g. IX. 1 GR TIus L. III. e. 2 . f. l. cons. L. II. e. I3. I. IK M.
Q Quo pertinet vulgatum illud: Qui paehim ,
sue contraAuin ex sua parte non adimplet. alte rum quoque ut adimpleat, quae in pacto contra-etitue continentur, poscere non posse, L. Cum
proponas ar. C. de patiis. Quod pluribus illustrat Hieronym. PANEsCRNANN. Part. I. Juaest. M. pr. V. ct M E v IV N Part. V. Deeis M.t pag. g. Deeis i 3. A I74. H. 3) se Nec aduersario tuo transamone vii eorueedet, haberet centum aureis. Heinde re nondum sequuta. id est, neque pretio soluto. neque funda tradito, placuerit anter eos. ut discederetur ab ea enisti ne ct uenditione: inuicem liberantur. g. 4.
M Puta in matrimonio. H. s) Qita ratione matrimonium hodie , bona utriusque gratia tolli nequit, quum id fieri posset
M Veluti si in Contractu Empti Uenditi. Em
pior pretium iam praestiterit, sed Venditor rem nondum tradiderit, vel venditor rem quidem iam tradiderit sed pretium nondum namis sit. Sed non poterimus eadem ratione uti post pretium solii- tum emptione repetita, et nipost pretium soluttiui insectam emptionem neere Non postumus. a. D. de Reyc. venae i. r. a. ,, Ab Emptione venditione, Loeatione Condustione, eeterisque sinulti huq obligationibus, quin integris omnibus, eon.
sensia eo an, qui inter se obligati sint, recedi possit, dubium non est. ARII TONI boe amplius videbatur, si ea. quae me ex empto tibi praestare oporteret, praestitissimi, ct cum tu mihi pretium deberes, conuenisset mihi ieetim. νώrsuspra sιιιι smitia a te in re vendita omnibus, quae ego tibi praestitissem,pretium mihi non adies,
845쪽
metus, ne, ubi ego meum praestitero, alter saltat, ab obligatione aliquem liberare queat, supra traditum suit '. Sed quid iuris erit circa particulas rerum iam praestitarum, ubi Contra stus ante plenum complementum fuerit abruptus Heio de diuersis casibus distincte erit pronuncianuum. Si enim ipse quod priori loco debebam praestiterim, & alter mox tergiversari velit, mihi ius erit ipsum quouis modo licito ad contractum implendum adigendi Quod sit autem meipsum, ubi aliquam obligationis partem impleui, in eadem implenda Pergere taedeat, non possum alterum adigere, ut quod praestiti, eiusue aest, mationem iste restituat: sed ni ego, de quo praestando conuenit, consummare velim, tuto licebit isti, quod abs me accepit, retinere. Neque heic opponi poterit tritum iIlud: non debere aliquem cum damno alterius locupletari. Eius quippe damni non habetur ratio, quod quis suo dolo sibi arcessivit. Et quoties per eum, cuius intererat conuenta impleri, steterit, quo minus ea implea
tur, perinde habetur, ac si eadem fuerint impleta. Neque si postea poenite tia temeratae fidei ductus pactum continuare velim, alter id acceptare cogitur: cum pacti violatio semel facta penitus idem abruperit, & alterum ab obligatione
inde orta absoluerit, quae nisi noua conuentione instaurari nequit. Sic verbi gratia, si ego operam alicuius in annum conducam, mercede in antecessum s luta , post ante annum finitum citra ipsius culpam eundem expulero; non tenetur mihi de mercede restituere, quanti erat residui temporis opera. Quod si autem quae utrinque praestita suerunt, paria sint, ante Conuentum tamen terminum non licebit alterutri pactum abrumpere; sed alter ad idem imple dum violatorem adigere poterit, aut eXtorquere id, quod intererat pactum
ad amussim fuisse impletum. I. X. Ex PIRANT quoque oblisationes, quando statum, in quo eam
dem unice landabantur, mutauerit persona ', tam quae praestare, quam Cui praestari debebat. Sic magistratus defensionem subditorum promittens non amplius tenetur, si munere suo abierit. Sic qui magistratui obsequium
eedendum est, nisi ea, quae placita simi, adim- rest, ves aqua ct i ru et interdictum, vel serum
plere paratus sit. L. M. C. de Pactis. ,, Frustra famis sit: non recte ei solui dicendum, tacite enimsbi fidem quia postulat ab eo seri ari .etii fidem messe hare tomientio stipulationi videtiar, si in asse praestitam seritare recutit. L.N. D.d. Reg. iur. eadem ea ista maneat. Quod tamen mere ei uile es J4 L. III. e. 6. β. 9. H. 2 Sie administratorio nomine eontrahens, finitas) - Qui operas suas loe uit, totius te oris administratione , non obstringitiir amplius. L.
mereedem accipere debes, si per eum non stetit. M l. D. de In ιον. ad ion. L. ao. C. da Adminiseras. quo minus operas praestet. g. D. Locati, b tutor. L. . C. Quando exfacto euior. CARPEo v. I L. N. C st. D. eodem. Const. 32. def. I . & L. IV. Respons Eleet. 8o. α
9. X. o Statum eausam appellat AFRICA- L. V. Respons. Eleel. 77. BRUNNEΜΑNN. Nusta 3 pr. de Solutum. Tacite in spe haec Cent. a. Decis. 39. ME VIUR P. VI. Decis. 44. eanditio flipuistioni Mintur, si in eadem causa B U RGER. Cent. IV. Obs. militar. II. H. LNec maneae. Caule autem A V C T O R quod dicit, re- Tutor, finita Tutela.Jstringit adfatum, an quo obtorio vnιῶε f- - 3 vid. B A E L i us , dans sa Reponsebatuν. V. infra e. ra. 6 2D. H. LVerba teris s. mr Questioris d'un Prouine I T. I. e. 6o. vhi v. d. Ditis. Mee sunt: si Cum quis sibi aut Ti- quaeriti An Gebbardus Truehfes Iure Archiepiatio disi stipulatus sit: magis esse ait, ut ita demum si opatum Coloniensem sibi vindicare potuerit, recte Titio stilui dicendum sit, si in eodem statu postquam uxorem duxisset lmaneat, quo suit, eum stipulatio interponeretur. M inod, obseruante Cl. BARBE YRACO Ceterum iaue in adoptionem, siue in exilium i - non.
846쪽
OBLIGATIONES, QUAE EX PACTIS ORIVNΤvR.
promisit, non amplius tenetur, ubi subditus ipse esse, aut hic magistratus deis iterit '. Ast vero vim tollendi obligationem non habet eiusmodi mutatio in subiecto, quae quidem eandem, quo minus susciperetur, impediisset, siquidem eo,
quo contrahebatur, tempore extitisset, ae in praesens subiecto non adeo macte quadrat, dummodo non prorsus inhabile illud ad eandem implendam redis dat Nam nisi eiusmodi mutatio tanquam conditio pacto fuerit ab initio inserta, ius irrevocabiliter quaesitum firmum persistet, utut alteri sors molestia uaedam inde creetur. Qui enim libere & vltro ad contrahendum accessit, ibi imputet, quod casus, qui probabiliter praeuideri poterant, ab initio non Praecauerit. Sic populus aliquis absolute se regi subiiciens ', etiamsi post,
ingenio mutato, in aliam reipublicae formam maiori inclinatione feratur, haut- qui liquam regis ideo obsequium exuere potest. Sic multi, sit antea matrimonii incommoda intellexissent, vitam caelibem exacturi fuerant; quibus tamen,
ubi semel eo se vinculo induerint, utcunque sors tulerit, obdurandum est. f. XI. SED &apso tempore expirant' obligationes, quarum duratio a puncto aliquo temporis suspenta suit . Quod si continuari easdem placu
rit, noua Conuentione opus est; quae tamen non semper expresse, sed quandoque tacite facta intelligitur '. Vid. s. g. D. L. ιη. D. Locati. Verum
ut solo temporis tractu evanescat obligatio, ita ut non debuerit intra eundem tractum vim suam exserere, id absurdum est. Inde nihili est obligatio; de-hebo tibi C. aureos per triennium, ita tamen, ut neque interea temporis, neque elapso eodem spatio eos me poscere queas. Nam frustranea est obligatio, quae nullum sortitur effectum, antequam exspiret, neque post se ullum esse-cium relinquit. Aliud autem est, si ita dicam; nisi intra triennium petieris, nihil amplius debebo. isthaec enim est conditio obligationi adposita, qua non adparente, illa evanescit. Sic & moris est, ut fideiussor ad certum duntaxat tempus sese obliget ', eo nimirum fine, ut mature . & quamdiu adhuc soluendo est, debitorem creditor urgeat, ne in infinitum iste obstrictus haereati
lon temere eueniet, nisi prineeps potestate sibi
eoneesti immaniter abutatur; vhi utique populus Imperio eum priuare possit. Idem, etiam post generationes aliquot, ferente id status mutatione, vel variante gentis Genio, aliam a populo sormam Reipublieae introduei posse censet. Bonum enim publieum, addit, euius eontemplatione Imperium omne constituatur, ereeptionem his casibus tacitam admittere, quia de pactis eum Principe ini tis voti perinde itidicari possit, aede pactis, quae fiant inter priuatos.
q. M. I) Vid. infra L. I. e. s. in me. H. de C. L. l. e. Is. s. q. haee restrictio adi ieituri Necessum est tamen, ut intra illud tempus saeuitas erigendi Obligationem extiterit. M V. infra L. VII. e. 8. In H. 33 V. supra e. s. s. r. Id. ) De euitis essectu non eadem est sententia Dd. ME NI vs Pari. IX. Me. I67. rationi putat consentatieum, distingui, quomodo tempus adiue; atur, utrum vi post illud desinat obligatio: as ut per illud limitem habeat, qliousque vim suam
eatendat; seii ut aliqui aliter exorimunt, an vaetiam qua praeteritiam tempus desinat; an ut salistem qua suturum seu insequens. Vbi tempua non sinit, sed limitat saltem Obligationem, eius ea
quidem potestas est, vi quiequid post tempus obligationi aecedit, non obliget fideiussorem, utpoteialtein ad illud usque tempus obligatum. Ideo quae postea ex stipulatione vel mora deberi inciis piunt usurae, interesse, damna, non onerant fideiussorem. At quando eo animo teminis adimctum. vi penitus obligationem finiat, seu ut ea post illud desinat, utique non tantum non de suis turis, sed nee ge praeteritia ultra fideiussor obligatur, postiyiam illud fuit elapsum. Habet tune temporis adiectio vim eonditionis, qua desinente desinit obligatio ollinemque vim amittit. ContCOTHΜANN. Vol. v. Respons. 49. Iohannes a s A N D E L. III Decis Frisic. tit. io. de . s. H.
847쪽
XII. MORTE denique soluuntur obligationes in persona alicuius radicatae ', subiecto quippe sublato accidentia quoque extingui necessum est: ac praestatio per naturam redditur impollibilis. Vid. tamen VALERivs ΜΑ-
xi Mus L. II. c. 6. 3 io. Et Pomponius MEL A L. II l. c. 2. negotiorum ratio , N examo crediti d erebatur ad inferos de veteribus Gallis loquitur. Sio in Iaponia Bongii persuadent hominibus, qui pecuniam ipsis heio dederit, eum decuplum ' in altera vita recepturum; ac in id chirographa sua creditoribus dant, quae isti diligenter asseruant, secumque sepeliri iubent. Vid. Bern. VARENIVs de Religione Iapon. p. m. 35 Frequens tamen est, ut defunctorum obligationes communicabiles per superstites continuentur, utque hi in istorum locum subeant. Idque vel quia superstes ultro, ut desuncti famae consuleretur, aut alias ob rationes istius obligationem eκplendam in se suscepit; vel quia ex defuncti bonis obligationi erat satisfaciendum, quae cum istis bonis, naturali velut hypotheca oneratis Τ, in haeredem simul transeunt ' . . Quod si quis moriatur, neque tantum in bonis relinquat, quantum debet, aduersus istum creditoris actionem simul mortuam esse adparet. Quid enim exanimi cadaueri aliquis iaciat λ Quo spectat lex Solonis apud P Lu TARCHvM Solone, spag. I 89. SJ qua mortui contumeliis assici vetantur. Add. L. LI. 4. K. L. n. D. de Iniuriis. Etsi apud Aegyptios receptum, eorum qui soluuendo non erant cadauera in creditorum aedibus condi; quae postea haeredes
opibus aucti xedemta honorifica sepultura dignabantur. Apud quos itidem in
ε. XII. IJ Non aliae. Vid. AUCTOR M.
x) Cl. BAR REYRACVs exhibet duplum, ti
isti in nota l. D Vid. supra L. III. e. I. g. II. & I . IV. e. IO. . 3.
Vid. supra L. IV. e. II. 6 19. H. 33 Vid. suprae. IO. I. 13. H. F. XIII. 10 Delerare es vice sua alium reum
dare eν editora, vel em iusserit. L. II. D. de Nouationibus. xi Confundit Auc TOR eellionem nominis, de qua verum est, quod hie dicit, de delegationem, quae debitoris quoque delegandi eonsensam re quirit. Licet enim etiam apiid Romanos hi duo inodi in quibusdam inter se conuenerint: quoniam de cessione faeta debitor eedens liberatur. L. pupilli M. F. seris D. de solve. et a tam in dele
gatione quam ccssione bonum nomen praestari non aerat necessiet Nam γ pe/-ιao male creditae exactio
ossi ut ait S E N E C A IV. de Benefie. 33. : tamen in reliquis eos inter se differre, negari nequit. Quod in hae distiplim insuper haberi non debebat.
Angli cessionem nominia vetuerunt, ut Λuctor est Thomas CRAGIus L. L de Feud. S t. c. I 3. addens rationem, ne Angli nimium faciles redderentur ad litigaudum 3 non S delegationem. Porro debitor eamus, antequam sciat eessionem
eae factam. aut certior de ea factus fuerit, soluere potest eedenti, soluendoque ah obligatione li.
beratur. Deniqrie cessionario, siue, ut eum Romani vocabant, procuratori in rem suain, etiam secundum ius nariirae opponi possunt exeeptiones, quae cedentem repellebant. Quae utique aliter
se habent in delegatione. Vid. AE THEODO. Rici Ostrogoth. Regis edict. 27. H. D uuod Iure Romano secus se habebat. Deleia
sarro debus msi conssentiente O mputante promisistenta delitore, iure perfici non poes. L. i. C. de Nouatiori. Igitur negotium, quod Romanis
Cessio erat, Auctori delegatio dieitur. Differentias DeIeeationis di Cestionis eleganter exhibes Celeb. o T T o ad Pusend. Ome. H. de C. L. I. e. i6. g. s. Summa haee merite Delegare id est alium
debitorem vire sua alleui assignare. Cedere vers
as ius antiquum in nouum credi em nouation
transferre. L. 2. C. de NOtiat. IO. Prid. GR No v I SI. Obs. 2o. 2) Delegans delegatione liberatur, non Cedens, euius ius solitin in cessi narium transfertur, 3. C. de Nouat. 3ὶ In Cestione veriis debitor praestari debet. in Deleg tione quilibet sume it, etiam pupillus, L. acF. C. D. Mandat. 4 Ad eegionem debitoris eonsensa aptis nori est, qui utique requiritur in delegatio. ne L. f. C. do Hered. vend. Delegatus dei santi soluere nequit, quod potest cessus , qui a ignarus eessionis cedenti solubrit, liberatur. d. l. s. C. de Nouar. Quae tamen differentiae ad unam la
848쪽
oBLIGATIONES, QUAE EX PACTIS ORIUNTUR. 8o
usu , ut liberi parentum conditorum cadauera oppignorarent. Haecce qui non luissent, eos ignominia maxima, & post excelsum e vita sepulturae priuatio consequebatur. Vid. DIODOR. SICVLVS L. L c. 92. 93. LVCIANVS de Luctu. HERODOTUS Euterpe.
3. XIlI. PER delegationem substituit quis creditori suo consentienti debitorem suum, ut hic loco ipsims debitum exsoluat, seu ut delegantis credo tori soluat, quod deleganti debebat '. Vbi creditoris quidem consensus requiritur, non autem tertii istius debitoris ', quem etiam ignarum & inuitum alteri delegare possum. Nam nihil interest, viri quis soluat ; multum autem, a quo quis debitum exigat. g. XIV. DE confusione non est quod multa addamus. Nam cum idem non possit esse suus creditor & debitor '; adparet, sit quis debitoris sui haeres fiat ', actionem illam perire, cum obiectuin, erga quod sese exserat,
q. XV. NovATIO autem iuris ciuilis positivi propria esse videtur ', nec ad ius naturae & gentium spectare. Nam possunt quidem antiquae Obligationes conuentione partium resormari; puta, ut non amplius debeat praestari interitus rei propter moram, a debitore interpositam ; ut desinat deberi
omnes Iuris ciuilis esse videntur, vi resse monuit GuNDI INGIVS Iur. t. e. ra. s. ro4. Differentia postrema praeeipua est. vera eius ut a reliquarum ratio in eo sita, quod delegatio per stipulationem fiebat, ct Icti veterea maiorem aristi sitae dignitatem conciliatum iri eonfiderent, si ei ideo plenam feeitritatem tribuerent, qUa care. bat cessio, utpote quae sine sormula fiebat. I in qua sibi id imputare deberet Cessionarius. scessiiseedenti soluerit, quoniam neglexisset Iuris adhibeare solennitates.
. XIV. i) Latina patet e laso quam puta. vii Auc Ton. Quid enim si s deiussor dehi oria at retro hie illi, aut correus correo successerit Vbi notanda L. s. D. G F deinσον. Generaliter Iuliantia ait, eum qui heres exstitit ei. pro quo interiaenerat, liberari ex causa accessionis, a solummodo quas heredem rei teneri. Reum vero reo succedenteiti ex duabus causa esse obligatum. Nee enim pomereperiri quae Obligatio alteram perimat : at in fideiumore ct reo reperiri. quia
Obligatio rei plenior st. - Quod ibi pluribus u.
fundit Oblipationem: veluti s creditor debitoris vel contra debitor creduoris adierit hereditateis. I. ss. I. a. D. vi solui.
q. XV. r) se Nouatio est prioria debiti in aliam
obligationem, vel ciuilem, uel naturalem tran fisso atque tranatatio: hoe est, eum ex praeeedenti eauci ita noua constituitur, ut pridir perimari ιν. Nouatio emm a nouo nomen artarit, a nou obtigali M. M L. I. D. de Nouat.
Imo A Iuris Naturalia. Quid enim prohibet, quominus ii quoque qui in lihertate narurali vi-
iunt, formas conuentionum varient. Novandi certe saeuitatem . Iure Gentium cum Antioeliciaqentes Romani sibi adseruant, apud Lilitum L. XXXVIII. c. 3Ο
D Mihi minime. Notiationem Auc TORheie intelligit in specie ita dictam . quae sit abueque
interuentu notiae personae. Hae vel obligatio prior penitus tollitur, transfusa in notitim e nistractum quam nouationem transmutativam v a
rat MAN Tic A) vel adiectio tantum alteratur. Adminietilatiliam nominat idem M A NT CRO utroque hoeee modo solui priorem obligationem illo penitus a omnino, hoe in tantum , etiam tu re naturae in aperto est. vid. supra c. IC. 4. I. In foedere Rom. eum Antiocho inito est apud LIV vΜ L. XXXVIII. e. 3s. S. stitu poma a 4 dema. minat mae placvisio. τι id saluo sed ra frirer H. scora. TITII Ius priuatum Roma a Germalueum, L. V. e. Io. g. Io. Iaa
849쪽
ε6s LIB. V. CAP. XI. QUIBUS MODIS SOLVANTVR ω
heri poena aut usura ob moram, &J ut pignora remittantur, aut fideiussores liberentur, dum creditor sola debitoris fide deinceps sese contentum fore deis clarat. Sed intra simplicitatem iuris naturae venantibus non opus est heio singere, priori obligationi, quae periit, aliam successisse. Cum reuera nihil aliud heic adium sit, quam quod vel creditor partem sui iuris remiserit, vel diuersae praetensiones in unam consulae sint. Quod autem una actio prae au
aeque efficaciter debentur, aeque efficaciter quoque peti queant. Sed quod leges Romanae tradunt de nouatione, quae per litis contestationem fit, quam necessariam vocant =, Vti priorem illam voluntariam; id aliquo modo ad ius naturale adplicari potest. Nimirum Vt in foro ciuili, qui iudicio vicit, aetionem iudicati ' contra aduersarium habet, qua id petit, quod iudex addixit, quomodocunque sese prius ius habuerit: ita ubi super aliqua controuersia hellocisceptari coepit, eκigi potest non solum prima illa praetensio , eκ qua hel.
Ium fuit ortum , sed quicquid , bello finito , in pace suerit
M Enimuero hare statio non emit, nollat Ioanem iure nanirae non esse modum tollendae obligationis. Nam ct hoe vult, nouatione tranInmta. tiua priorem obligationem eum suis privilegiis, si quae habeat ex iure ei uitatis .ct aeressionibus ipso iure extingui, ni aliud innuenerit. L. 4 ff. D. de Nouat. L. C. de μι- Τ. L. Solutum 21. 6. l. D. da Pigninarit. action. Caeterim inter modos totis lendarum obligationum omitti non debet interiis tus rei in specie debitae cram genus non perit
sese eulpa aui mora flebiteris. L. M. D. de Vis riostio M. Et ouod A U C T o R L. IX. Rex. Bran denti. I. 6. ad A. MDCLXI. notauit: is Qui sume pacto aliquo valido in nouam tractationein de-stendat, ius ex eo quaesituin remisisse videri. Eehitis foedere aliquo sese exsoluturos notios tracta tus ordiri solere; ciuibus citra e elusionem a ruptis, priore se obligatione liberatoa eredant. Quod aliis discutiendum nune relinquo. H. .
850쪽
3. . . . . .................... . . . . . . . . . . . . .
I. Ratio ordinis. II. Rect e interpretationis nee Das. III. Verba regulariter intelligenua ex proprietate populari: IV. Verba artis ex ari U. Per coniecturas eruitur sensus, si is ba flui ambigua: VI. Aut repetuem vel rePugnare υidean
VII. Coniecturae petunIur ex materia μι prata
IX. Ex coniunctis, origine. aut etiam loco. X. 2uomodo ex ratione legis eius sensus eolligatur.
XI. quaedam vocabula habem significati nem latam V strictam. XII. Res quaedam sunt fauorabiles, quae iam odiosae. XIII. Ex hise distinctionibus regulae fom
XIV. Exemplum in duobus , qui simul ad
XV. quomodo interpretandum, ne quis iniussu alterius bellum gerat. XVI. De verbis; Carthaginem fore i
XVII. Coniectara, propter quam legis M
XVil I. De his, quae in fraudem legis fiunt. XIX. Coniectura, propter quom legis Arestrictio, idque vel ex defecta v
luntatis originario: XX. Circa coniecturam hane obsem uario. XXL Vel ex easus emergentit repugnam ria cum voluntare, ubi se est ιιIillicistin XXII. VH nimis gravis, habita ratione
XXlII. Quid A diuersas leger easi aliquo Duer se collidi videamur PD os T pacta in genere, & partim in specie, iam de eorundem interpre. εκ L F. tatione dispiciemus. Cum enim in omnibus obligationibus quae -- ultro ab hominibus arcessuntur, certa adhibeantur signa, tum de animo contrahentium, tum de legibus & capitibus pactorum indicantia; & vero signa ista in diuersos quandoque sensus possint accipi: maximopere est necessarium, nosse certas regulas, quibus genuinus eorundem sensus eruatur. Quanquam autem inferius demum sit agendum de illa pactorum specie, quae imperium ciuile praesu
s Aliam caussam esse no lationis vcillantariae aliam iudicii Meemi, multa exempla Ostendunt. ML. o. D. δε Nerrare. ει iudieati actio. V. L.3. C. d. V ris rei iussitaraa. ili Modis his, quibias obtigas o tolΔιων, omnibus, i poterat is, quo res, quae in sterae debebatur. perierit, sine mlpa aut mora demtoris. Exem. plum eius praest in L. as. D. de Uerbor. obigat. Asi es le 'ti eatissa aut ex stipulatu hominem reritum mihi debeas, non aliter post mortem eius tenearia mihi, quam si per te steterit, quo ruinus vitin eo eram mihi dares: quod etiam fit, si aut interpellatus non dedisti. aut oeeidisti eum. Add. L. N. s. a. o M. γ. o. eod. i. r. p. C. Sa reνtum ρe a sael -TITII Ius priuatuin Romano - Germanicum L. V. c. 6.