장음표시 사용
441쪽
De Voluptate ae taedio, nec non Notione boni ac moli. 4et 3 ω
β. UO. Si quas fugationes ad perfectionem flatus nostri referi- quandomus 3 ex iis voluptatem percipimus. Si quas enim sensationes s soli ad persectionem status nostri reserimus, iis praesentibus perse Πρ/Ut tm ctionis cujusdam nostrae nobis conscii sumus. Quare cum ξε - - . in eo, quod persectionis cujusdam nostrae nobis conscii sumus, voluptas consistat S. II. si quas sensationes ad persectionem status nostri referimus 3 ex iis voluptatem perci
Idem confirmatur a posteriori. Insantes, dumta iste matris nutriuntur, Observant sic tolli famem atque sitim, sensationes molestas,& utraque sedata corpori esse bene. Nascitur hinc notio persectionis status, quam cum dulcedine lactis conjungunt , ut adeo per notiones confusas ad persectionem status reser re adsuescant dulcium saporem. Quando igitur pueri sa- Eli dulcia comedunt, pentationis illius status sui sibi conscii voluptatem inde percipiunt g. III. γ. Enimvero ubi successu praeiudicium istud infantiae tollitur, nec amplius ex ei dulcium tanta percipitur voluptas , quanta a puero percipiebatur. Quodsi vero continuo dulcium esu praejudicium foveatur, nec aliis praejudiciis seu veris judiciis debilitetur ; adulti quoque adhue ex dulcium esu eam percipiunt voluptatem, qua infamtes ac pueri perfundebantur. Qui ad vitae humanae persectionem spectare judicant, quod cibis lautis ac opiparis fruamur ex earum usu voluptatem insignem pcrcipiunt : qui vero isto
praejudicio non tenentur, parem cum iis non sentiunt voluisptatem. Sensit lanea adeo non per se voluptatem pariunt , sed quat nus ipsis adhaeret de periectione status opinio. Unde aecidit , ut tanta ea in re deprehendatur diversitas in diversis subjectis. nee ex se iudicare qus possit alios. Ceterum isti opinio. quae se sensationishus sociam praebet, saccessive nascitur i unde est quod plerique igno
rent, unie ea sit, eumque idea maxime confusa contineatur, ne eam
ag stant quidem, quando ejusdem sibi conscii sunt. Puto autem talia
442쪽
suando sensatione1 taedium quoddarn pariant. Voluptares sensuum quanam sint.
talia elatiora sutura per ea, quae in Psychologia rationali de naturamentis humanae a priori demonstraturi sumus. Latet in opinionibus istiusmodi aliquid veri, etsi ipsae erroneae sint, ac ideo incautia im.
f. I. Si quas sensationes ad impermionem status nostri referi
mus ; ex iis taedium percipimus. Si quas enim sensationes ad imperfectionem status nostri reserimus , iis praesentibus imis persechionis cujusdam nobis conscii sumus. Raare cum taedium in cognitione intuitiva imperfectionis consistat g. si 8. isi quas sensationes ad impersectionem status nostri reserimus, ex iis taedium percipimus. Idem confirmatur a posteriori. Fames ac sitis ad impersectionem status nostri pertinent. Quare cum uir. mque periseipimus, imperfectionis cujusdam status nostri conscii nobis sumus. Enimvero experientia constat , utramque sensationem esse molestam dc nos non mictus ex siti, quam fame taedium percipere. inae ad propositionem praecedentem de opinione sensationum laeta dicta fuere 3 ea etiam ad praesentem transferenda. S. S a.
Voluptates sensium , vel etiam delectationes sensuales db
cuntur, quae ex sensationibus Ortum trahunt. Ita Voluptates sensuum sunt , quae ex sapore , gustu. tactu oriuntur. Nos enim ex sapore, gustu atque tactu non minus, quam ex ceteria sensationibus voluptatem perciperi, experientia
ex sensationibus oriuntur. Ita taedium tercipimus ex sietore, ex sapore quodam amaro, vel austero ; id quod denuo obvia experientia eonstat.
s. S 4. αBonum est , quicquid nos statumque nostrum perficit,
443쪽
De Voluptate ae Tedis, nee non Notione boni ae mali. 4rs seu, quod perinde est, quicquid nos ac statum nostrum internum & externum persectiores reddit.
E. gr. Ars inveniendi intellectum nostrum persectiorem reddit: id quod nemo non sine probatione concedit, suo autem loeo ex notione persectionis demonstraturi sumus s. so3. Omol. . Dicitur itaque ars inveniendi hona. Similiter sanitas statum eo oris nostri internum perfectiorem reddit , seu eorporis quaedam persectio est.' quod denuo nemo in dubium vocat, nos autem ex eadem perfecti nis notione alibi demonstrabimus. Sanitas igitur bona est ae ideo bona dieitur. Pecunia statum nostrum externum persectiorem redisdit , id quod itidem ex eadem perfectionis notione suo loco ostendemus, etsi facile sine probatione concedatur. Pecunia igitur bona est, ac ideo bona quoque dieitur. Ara inveniendi mentis quaedam perfectio est. sanitas eorporis, adeoque status internus per eas redditur perseitior, sicuti per nummos externus. Unda liquer, quod perinde ait, sive dicas. nos perfiei, sive Grmes, statum nostrum internum persectiorem reddi.
Ita ars inveniendi de sanitas sunt bona interna; peeunia vero num externum est r. ss . . Voeabulum statua in genere accipitur, quatenus internum & externum tanquam duas species distin.
tia sub se eomplectimi in definitione Bani in genere L ssq. . Sunt
vero etiam quaedam bona interna. quae non ad statum internum , sed ad essentiam hominis pertinent, veluti ipse intellectus, quem bonum esse, quatenus eonsideratur tanquam facultas animae naturalis, nem non largitur. Atque hine Actum est, ut non modo in commim sermone, verum etiam apud philosophos bonum & perlauum pro synonymis habeantur. Ita omne res dicitur esse bonum, quod itam est is persectum.
Dividuntur Bona in bona animi, eorporis & fortunae, Bona Misi, prout vel ad animam, vel ad corpus, vel ad statum nostrum cst stris externum spectant. sonus
444쪽
Boni veris apparentis dissaren
Ita virtus est bonum animi, quod per eam anima persectior vadit, quam absque eadem esset. Santias est bonum eo oris, quod per eam eorpus persectius est, quam absque eadem esset. Opes donique sunt bonum sortunae, quod per eas status externus persectior redditur, quam absque iisdem foret.
Bonum verum est , quod revera nos statumque nostrum 'perficit. Ast bonum apparens est , quod nos statumque -- strum tantummodo perficere videtur.
Constat hine quanti intersit, ut persectionem nostram rite resti. mare discamus, ne bona apparentia eum veris confundamus: id quod vulgo ab hominibus fieri solet distincta eorum, quae ad perfectio nem sui pertinent, cognitione destitutis.
3- Ι 8. Si bonum cognoscimus, voluptatem ex eo percipictus. Quoniam enim bonum nos statumque nostrum sive internum, Sue externum perficit A. 1s . ) ; si idem cognoscimus, persectionis cujusdam, quae in nos cadit, nobis conscii sumus cf. II. , c sequenter voluptatem inde percipere debemus g. H. . Confirmatur idem a posteriori. Ara inveniendi insignis, immo maxima intellectus humani persectio est. Si quis idem agnoscit, de arte inveniendi non cogitat judicans, quod fit bona , quin voluptate persundatur animus. Qui novit pecuniam statum nostrum externum reddere persectiorem 3 ex pecunis, quam accipit vel sibi csse cogitat, voluptatem percipit. Ast insantes, qui hac notitia destituuntur, nullam ex pecunia VO-luptatem percipiunt, pomum aut saccharum nummo aureo pn
serentes. Nimirum quando bonum eognoseimus, ludieare debemus, quod objectum, cujus ideam jam latuemur, sit bonum. Non autem ju dicamus quod sit bonum, nisi quatenus intuemur persectionem, quam nobis consert. Solis vorabulis, quae non satis intellecta memoriae man davimus , nihil esscitur. Naseuntur ideae ae appetitus ex ideis di ap-Prib Dissiliroes by Corale
445쪽
De Voluptare ae Tedio, nee non Notione boni ae mali. 427pe bus,non ex vocabulis, quibus significantur, etsi voeabuIa apta sint ad eas in memoriam nobis revocandas. Haec probe tenenda sunt. ubi ea experimento in nobis sumto comprobare voluerimus, quae de ideia Sappetitibus ex se invicem nascentibus docentur.
s. Sy. Si bonum, quod cognoscimus, verum est, voluptas ex eo pedi qualis repta vera est ,si vero bonum, quod cognostimus, apparens est, aut M.
bonum verum nobis IanIummodo tale apparet; voluptas ex eo percepta nonnis apparens est. Etenim si bonum verum est, nos statumque nostrum revera perficit f 37. . Quodsi ergo bonum
verum cognoscimus; veram istam persectionem nobis repraesen- , tamus I. sio. , atque adeo bonum verum cognoscentes verae
cujusdam persectionis nobis conscii sumus. Quae igitur inde percipimr voluptas . Sli. , ex vera persectione oritur, adeoque voluptas haec quoque vera est 9. 14. . Quodsi bonum suerit nonnisi apparens, id nos statumque . nostrum tantummodo perficere videtur g. 337. . Quare si bonum apparens cognoscimus,per errorem eidem tribuimus, quod nos statumque nostrum perficiat, cum persectio habeatur, quae non est o. sio.). Quae igitur inde percipitur Voluptas ἔ.sii.9, ex apparente per semone oritur. adeoque voluptas haec apparens est j. 6 4. . Quodsi bonum fuerit quidem verum , sed nobis nonnisi
tale apparet; non agnostimus, quod nos statumque nostrum i- vere perficiat ; sed dum ita judicamus, pro persectione tantummodo habemus, quae non est 3. ST. . Quare eum voluptas ex vero bono percepta non fit vera , quia bonum verum est, sed quia cognoscimus , quod sit bonum verum per num. vera non est voluptas , quae ex eo percipitur. Sed quia voluptas ex bono ideo percepta , quod per errorem inter perseis 'ctiones reseramus , quae inter east um non habetpre num. a ;
446쪽
quae ex vero bono percipitur voluptas, quatenus nobis tantu modo tale apparet, nonnisi apparens est. Maximi momessi est propositio praesens in moralibus,ubi inprimis probe considerari meretur, quod bonum, quod in se verum est. quoad eognoscentem tamen aequ i pollere possit apparenti, scilicet qua do quis per errorem pro bono habet, quod quidem tale est,sed alia pro sus de eausa Utitur iudicans principio erroneo, non vero, dum ex iis, quae de re percipit, colligit eam esse bonam.
g. 3 .mni σανι- Quoniam voluptas non tantummodo percipitur ex eo, utris η. quod bonum est , verum etiam ex eo , quod bonum apparet, immo fieri potest, ut ex vero etiam bono voluptas tantummodo apparens percipiatur; ideo Bonum quid udicari nequit ex eo, quod voluptatem inde percipiamus.
Ita nimius vini haustus bonus non est, etsi,qui nimio potui indubginti voluptatem ex eo percipiant.
a boni. soleant, quod Doluptatem inde percipiant, pro uti obvia experientia constat ; Notio boni, quae vulgo est, erranea.
Erroneae huie notioni tribuendum, quod hominea in vitia proclives ruant, quodque legem naturae infestam sibi reputent , quod eadem prohibeantur, quae bona existimantur. . Sed de his plura dicendum in moralibus.
MIuptatis Voluptor apparens mutari potest. Apparente enim v apparenus luptate perfunditur animus , quando apparentis cujusdam minabituar. persectionis tibi conscius es I. i4. . Quoniam itaque pers istio apparens per errorem rei tribuitur , cum talis non sit, vel rei, cui tribuitur, non insit f. sioυ , per se patet, quod demonstrare nequeas voluptatem apparentem eum vera consu
dens esse idem in persectionum numero, quod pro tali habes, I rei competere veram quandam Persectionem cI. IOT. Og,
447쪽
De Voluptate ac Taedio, nee non Notione boni ae mali. 419 Quare cum hoc in casu voluptas mutari possit I. 334υ , volu-
Ptas apparens mutabilis est. Confirmatur idem experientia. Videmus cnim homines ex rebus nonnullis insignem prorsus percipere voluptatem, ex quibus successu temporis nullam prorsus percipiunt. Quo tisi vero in rationem inquisiveris, non aliam certe deprehendes quam quod mutaverint suam de iis sententiam,experientia edocti tales eas non esse, quales videbantur.
Ex hoe fonte voluntatis ae appetitus omnis mutabilitas proma. nat, ut adeo appareat, quantum intersit Voluptatem veram ab appa
rente distingui: quod quomodo fieri possit, ex superioribus patet
Si quis ignorantiam suam de perfectione rei ognoscit, quam pii ι δε
eidem antea tribuerat; voluptas apparens evanescii : Ii vero in obtulis, numerum imperfectionum refert, quod antea inter per mones col- apparens Iocaverat, voluptas apparens in raedium mutatur. Si quis enim mut/tur. agnoscit se ignorare utrum id in numerum persectionum, an impersectionum referri debeat , quod in numerum persectionum retulerat; ejus voluptas mutatur in statum indifferentiae, quo nec voluptate ulla, nec taedio assicitur 3. 34 . utiam obrem si voluptate apparente antea perfusus fuit, quemadmodum hic supponitur; voluptas apparenS evanesciti Quodsi quis in numerum imperfectionum refert, quod antea inter persectiones collocaverat 3 iudicium ejus mutatur in Contrarium , cum voluptas atque taedium sint contraria f. 29T. Log. de g. II. Ι 8. PDG. consequenter Voluptas in taedium mutatur' 33 ). Quod si ergo eo in casu voluptate appa- rente usus fuerit,quemadmodum hic supponitur ; voluptas apparens in taedium mutatur. Utrumque confirmatur a posteriori iisdem prorsus observationibus, quibus praecedens confirmatur. Etenim in casa
448쪽
speciali, vel singulari, Voluptas ex re quadam percepta nunquam mutatur, nisi vel evanescat,vel in taedium mutetur.
Ceterum proposicio praesens max'inam utilitatem asteri in morali.' bus ubi confusio volupta is verae cum apparente probe perpendenda, ne in nosmetipsos ir jarii simus & nubem pro Iunone ampi eruntes in miseriam nos praecipites demus , ubi felicitati it hiamu . Voluptate enim apparente decipi Vntur mortales, ne verum rebus pretium stat ant, quemadmodum fieri debebat.
I. S64. constantia Volusias, quα ex vero bono , quatenus agno sicitur , pere is inιουση, pitur, constans es ; quae vero percipitur ex apparente, vel eIiam extis νο V vero, quatenus pro apparente perperam habetur, mutabilis. Qtiictis ς, ' enim bonum verum est, id nos statumque nostrum revera Ias. .uis. pς 6ςix ἔ- SS7, - Quodsi ergo ut tale agnoscatur , veram Miser quandam pei sectionem intuemur, adeoque voluptas, quae ex ιὸ a. eo oritur I. FIIo, Vera est f. 114. , coniequenter constans est
Quodsi bonum fuerit apparens, nos tantummodo statumque nostrum perficere videtur 3.117. . Quare si quis idem cognoscit , is tantummodo apparentis cujuscam perfectionis sibi conscius est, consequenter voluptas , qua tunc persunditur animus ejus c3. III. , apparens est cs.sI4.), adeoque mutabilis g. 63.). Quodsi verum bonum visum fuerit apparens, ut idem scilicet pro bono habueris ex eadena ratione, ob quam apparens tale videtur ; in praesente casu, ubi omnia a judieio nostro pendent , apparenti aequipollet. Quamobrem voluptas ex eo percepta mutabilis esse debet vinum. 2.
ando nam evanescit, quandonam in raedium abeat, ex propinsitione pi aecedente intelligitur. Sanitas cum verum bonum sit, voluptan quae inde percipitur, eonstans est. Quotiescunque enim incommoda morborum in aliis perspiciens iisdem opposita commoda sanitatis, quibus seueris. tibi repraesentas; voluptatem ex sanitate percipis. Nunquam autem verendum est sere ut taedio assiciatur animus , propterea quod te sanum intueris. Quodsi qui sunt, qui ex sanitate voluptatem Disitirso by Corale
449쪽
De Voluptate ae Taedio, nec non Notione boni ac mali. 43 I
tem nullam percipiunt, id quidem inde est, quod sanitatis commo. da ignorent, neque adeo eandem tanquam persectionem sibi reprae. sentent. Cibus, qui bene sapit, sed sanitati corporis nocet, bonum apparens est. EmmVero quae ex ejus esu percipitur, voluptas latae. dium degenerat, ubi exp*mur sanitati corporis noxium.
s. 363. Quicquid nos statumque nostrum sive internum , sive ex miam ternum impersectiores reddit, malum est. quid ID.
Ignorantia intellectum nostrum imperfectiorem reddit, omnemque mentem , quemadmodum suo loco ex notione imperfectionis S. so . Ontoc in , Elarius demonstraturi sumus. Ignorantia igitur mala est. Dolor statum mentis impersectiorem reddit, adeoque ma tua est. Morbus corpus nostrum imperfectius reddit, aut, si mavis, statum ejus intrinsecum, a que ideo malus est. Cibua sanitati noxius eo otia statum imperseviorem reddit, atque adeo & ipse malua est. Inimicitia statum nostrum cxternum impersectiorem reddit, &Dropterea mala est.
reddit, Malum internum est 3 quod vero statum externum iri renis impersectiorem reddit, Malum externum est. externi dis
Ita ignorantia est malum internum, quia mentem ejusque sta- ferentia. tum impersectiorem reddit: est enim status mentis status internus. Idem judietum de dolore, quatenua ejus nobis conscii sumus, adeoque ejusdem perceptio S apperceptio ad statam mentis spectat. Morbus est malum internum, quia corporis statum imperseitiorem red- dit. Inimicitia est malum externum, quod statum nostrum externum persectiorem reddat.. g. 167. Mala animi sunt, quae ad animam spectant. Mala cor- inu avi roris sunt, quae ad corpus pertinent. Mala denique Drauna mi eis.1unt, quae statum nostrum externum concernunt. poris ac . ignorantia est malum animi; morbus malum corporis ; inimi. fortuna,micitia malum fortunae. praesertim si culpa caret, ubi denominationi. inest verit s. sis, Disiti Zoo by Corale
450쪽
Mali ueri Malum verum est, quod revera nos statumque nostrum es apparem impersectiores reddit. Malum apparens est , quod nos sta-d tumque nostrum tantummodo imperfectiores reddere videtur. Ita malum verum in ignorantia, ea enim mens humana revera impersectior redditur. quam foret si eadem destimeretur. Immo &imperfectior est status mentis ob ignorantiam, qua laborat: id quod satis superque experimur, ubi ob ignorantiam vel eonsilii inopes nesῶ-mus, quid sit agendum, etsi in agendi necessitate simus constituti, vel per errorem inde enatum in damna ineidimus. Similiter malum verum est morbus, qui non modo impedimento est, quo minua muniis nostris obeundis vacemus; sed & ipsi vitae insidiarur eo us imtegrum destructurus. Mimvero medicamentum ingrati saporis malum apparens est, propterea quod tantummodo statum nostrum imperiauiorem reddere videtur, quatenus ejus sapor nobis molestus est. Quoniam enim sanitati eorporis restituendae inservit, bonum utique est S inter bona externa refertur, quatenus status noster raternus Pedi sectior est, quo istiusmodi medicamenti eompotes fieri possumus. Taedium rae
Si malum cognscimus, taedium ex eo percipimus. si enim malum agnoscimus, non modo ejus ideam in nobis excitamus. verum etiam tale esse nobis conscii sumus atque adeo intuittiva mali cognitione instructi sumus g. 286. . Quare cum malum ex eo agnoscatur, quod nos flatumque nostrum imperis sectiores reddat 3.16s.); cognitionem intuitivam imperia struonis cujusdam habemus nostrae, consequenter taedio assicimur
Idem etiam confirmatur a posteriori. Quando V. gr. i commoda ignorantiae actu percipimus, sive quod consilii inopes non videamus, quid decernendum sit, ubi in necessitate decernendi sumus constituti; sive quod nobis repraesentem damna, in quae vel nosmetipsi, vel alii ob ignorantiam incrudimus 3 ignorantiam nobis tanquam malum repraesentamus