Historiæ Academiæ Pisanæ volumen 1. 3. auctore Angelo Fabronio ejusdem Academiae curatore 3

411쪽

tius Vivianius, in eujus manus pervenerunt, publica luce digna puta vit, atque in his librum problematum geometricorum , de cognoscen. da historia opuseulum, de libertate philosophandi opus, poema Latinum de Turbine . eui extrema manus minime aecessit , ae demum epistolas Se orationes plures . 8c Varii generis carmina. Nullum enim serme suisse videtur litterarum genus, quod ipse feliciter minime excoluerit. Sc philosophorum more quamcumque rem habuit in mani-hus . in ea. quae conveniebant, congessit omnia .

Ut ex litteris Adjunctii ad Galileium cognosei potest ab hae u

na de caussa aliquando optavit ipse Aeademiam Pisanam deserere, ut Ioeum in ea saeeret Dino Perlo, quocum a condiscipulam vixerateonjunctissime . Natus is erat Florentiae an. I 6o4. nobili genere, patre autem yaeo , qui se haberi musicum voluit, quamvis multis litteris esset ornatus, quique, eum modos secisset dramati octavii Rinueeinii , quod Daphnis inscribitur, inventor fuisse dieitur dramati- eae musices. Hie filium, in quo summa spes, summa ingenii indoles, summaqoe virtus erat, liberaliter instituendum curavit . Si quia angusta sibi erat res familiaris, quaestuosae arti iuris prudentiae operam praesertim dare jussit. Satis quidem in ea prosee isse videtur, cum in collegium nobilium Florentinorum Advocatorum cooptatus suisset se .

ab Retulit hane Targionius in Vol. II. Partem I. delle notitie degli aggranis dimenti delle sciente fisiche accaduti in TOscana p. asst. U Vide has apud Targionium loco supra dicto. 3 Ex ipso hoc scimus . Nam an. t 636. his verbis supplicaὐit Prinesei. DIno Peti hunt ilissimo Servo di V. A. S. e Leitore delle matematiche di Pisa reverentemente la supplica a sargii gratia, eo me ha satio ad altii Leito ri scistelli, Aggianti. Ttomba. Gaudenai di ammet ello in deito Stu dici eon litoto d ordinario nel Collegio de' Legisti. essendo Dottore deli una e l' altra legete . anxi Av voeato dei collegia Nobile di F..enis r Chedella graria cc.

412쪽

MISed quoniam, ut alunt, ni ha fit. invita Minerva. maluit vestitiati praecepta sequi Galileii, quam in forensibus certaminibus bonumirgentum e nsumere. M talis quidem evasit, ut in nobilissimis illius diseipulis numerari potuerit. Non est credibile quanto illum amore prosequeretur Galilejus ipse non tam propter ingenium , quam propter mores eastissimos innocentissimosque I ut in eo majus quiddam humana conditione esse sibi videretur . Aegre itaque illum ab se dimisit . eum a Ferdinando II. Obtinuisset . ut in locum Adjunctii sucoederet, sancte assirmans doctiori euiquam mathesis do-eendae provinetam tradi minime posse . optime profecto fuisset opera posita . nisi mors obstitisset . meessit enim Perius quatuor post annos quam Academiam venerat, neque ullus tam ferreus extitit . qui tanti viri morti minime illacrymaverit. Inter schedas Carolii Datii. quae in Hagliabeehiana Bibliotheea asservantur ca extat sepulerata elogium Perii. quod nescio an Datius ipse , vel alius see fit . Est autem hujusmodi. Dino Perio . moribus elegantissimis Ointegerrimis , mathematicarum in Pisana Academia Professori pra stantissimo, philosophicarum speculationum optime merito, immaturis fatis erepto Amicorum amor o dolor monumentum exurnum condidis , uι pateret quod aeternum cordibus condit . Νon dubito fore

-atuml Angeliei, da me atimatissimo ed amatissimo estrema mente de sidera aneor eam Ai de diearsele Servitote. io animosamente intraprendo questa onorata impresa. Le osseto la aua servitii. la quale quando inten. da non eiserte diaeara. l' a. t me una Aelle pici grate Duove. e,' io glip aa dare . nh manebet, di talis ullata,

413쪽

plerosque. qui a me non satis laudatum luisse Perimn iudicent. quod nullius seripti mentionem secerim , ex quo appareat, quantum ille de mathematicis 8c physicis disciplinis meritus fuerit . Nihil sane hujusmodi habeo, quod in medium proferam, nihilo tamen minus is in quus esset, qui elarorum virorum scientiam metiri vellet scriptorum magnitudine. Nullam reliquit litteram Pythagoras, nullam S rates. sed tot sunt elarorum virorum de iis testimonia, ut 8c merito fe j re longe omnium in philosophia suisse principes judicentur. Mortuo Perio aestate an. I 64o. illius locum petiit Obimuitque olivetanus homo Genuae honestissimis parentibus natus Vineentius Rene rius i . Multa de illius doctrina praestanti audierat Leopoldus Princeps, quare sic illum Ferdinando II. Fratri commendavit, ut non di Iigentius potuerit sa). Quando ipse adolescens in Etruriam venit non hospes erat in geometria . cujus elementa an. I 628. didicerat a Placido Titio Perusino, quocum familiae vinculis conjungebatur. Duelus autem ad Galileium vidit statim, quamvis nec studium, nee cura Sihi desuerit in illa saeuitate proficiendi, quot egeret subsidiis ad iter

reliquum consciendum. Sub tanto praeceptore non persectus inodo e vasit geometra, Sed Summus etiam astronomiis. Neque humaniorum litterarum expers fuisse Videtur, cum aestate anni r647. illi commi sum fuerit extraordinarium onus docendi Graecam linguam sestis, ceterisque seriatis diebus. Sed potiora habebat, in quibus sua singulast Vaeando per morte det me. Dina Peri la eattedra delle aistemataehe n . Io Studio di Pisa, supplica humilissimamente D. Vineen Eo Raaieti Mona. eo olivetano l' A. V. S. a voler testat aer vita di eoueederii la eondotta di quella earica ra Coneiaesi per quaret anni eon plovvisione di piastrea so i' anno m. 1 Stienissimo mio Sig. e Fratello osservandisa. La cognitione . the ha V. A. S. dei P. D. Vincentio Ranieri olivetano non lassa Iuno alcuno alle mi

414쪽

ris diligentia atque industria versaretur. Diximus alias quantae curaeesset Galilejo de consciendis eclipsium satellitum Iovis tabulis ad ri te definiendas locorum longitudines non solum utilibus, sed etiam

nocessariis . Incredibiles prope labores in hane rem impenderat, amissisqu oeulorum luminibus, nil magis indoluisse visus est, quam quod non potve rit absolvere quod inchoaverat. Totum igitur negotium istud commendavit Renerio suo, vehementissime rogans eum, ut ea, quae consusa erant, in Ordinem redigeret, bc quae deerant suppleret. Sic quidem optimis instructus astronomicis instrumentis satisfecit praeceptoris desiderio , ut antequam is e vita cederet, nonnulla vulgaverit si in , quaedam etiam postea paraverit, quae fama est misere periisse culpa

Quaesitorum Fidei, hominum sane imperitissimorum, quibus haec erant suspecta. Porro quid gloriosius Mediceis Principibus accidere potuit, quam eorum nomina in caelo inscribi Z Quis Ferdinando Sc Leo-poldo ad provehendas omnes nobiliores disciplinas vigilantior ae munificentior Θ Hi quidem sie saverunt Renerii studiis, ut in iis ipsis re .hus, quas a Galilejo didicerat, addere illum posse aliquid putaverint .

taceomandaaioni, dovendosi dare la cattedia desta mate mattea in Piis . Diio sola mente a V. A. S. ehe ii deito Padie si h eompiaciuto i di valet. si delle mie intereessioni per eonsequitia. ed io te interpongo di euore appresso l' A. V. la quale ha prudeneta per eleggere i inguiti alla eari. the . e benignita per comparti te sue graxie . . . . Di Siena at iέ. di Naggio 164 C. Tabulae mediceae seeundorum mobilium Universales: Florentiae a 63ς. in fol. D. Vine. Renerii Oli .etani in Pis. Aead. ordinarii matheseos Prosessoris

Tabulae motuum eaelestium universalear Florent. a 647. in fol. Quoniam hoe loco mentionem fecimus operum a Renerio editorum, commemoranda etiam videtur. Disquisitio astronomi ea de Etruscarum antiquitatum fiagmentia Seornelii pro. pe Vultetras tepertis: Florentiae I 32. in 4.

415쪽

43 sDum vero quaerebat stellarum motus , lunae etiam aliorumque eaelestium eorporum cursus, omneque id, quod naturae obscuritate oeeuliatur IJ tanto studii ardore inflammabatur, ut quemadmodum Archimedes , ne patriam quidem captam sensisset. Sed fortasse nimium tribuit Astronomiae. Testatur enim Paganinus Gaudentius a binos menses antequam moreretur caccidit id Deeembri an. I 647. assirmasse sibi aerumnosa a planetis praedici, neque multo post lenta febri ipsum decubuisse , & qui prius relevari videbatur, eum m die inam sumpsisset. aestu jactari coepit . ut brevi omnem sensum viis tamque amiserit. Quae cum lacrymans , homo praesagitionum ridi euis Ius investigator, narraret , addit suisse Renerium acuto & perspieaei ingenio, summa diligentia Sc eruditione non Vulgari, moderatam Iiberi 1 tem amasse, M sagrasse semper cupiditate nomen ut suum immortalitati proderetur, & hominibus prodesset. Fuit sane annus ille, quo extinctus est, litteris calamitosissimus. cum eodem serme tempore obiissent Torri cellius, Cavalerius, aliique, qui eum e schola Galileii prodii,sent. novis inventis physicas Sc mathematicas discipli

nas mirum in modum ornarunt.

Horum in numero quidem fuit Famianus Michel inius , qui anno post in locum , quem in Pisano Athenaeo occupaverat Renerius, su

o tem huius rei habemus hominem Gallum Morioinium, qui in suo per Lialiam itinere sis opus inseribitur in haee narrat. Le so. Octobre cI 6 . o. Ie sua voire te P. Renieri. qui me montra in honne luaette de te dessiande I apparance de Ia Iane, Ee 1' instrument mur recon nolire la gechetes eoii l' humidite du temps. II est tres habile mathematiclen . de a des bel.

Ies Ec honnes penstes . . . . M 17. Novembre me fit aptendre t ' heure , tegardant avet un fit , quand deux etcillea soni via a vis . parceque tot elles sont en meme verti eat . . . it me donna es ephemeridas da mari Es medicees, mur en laire t 'observation .

416쪽

cessit. Aictum tum quoque suit de addie endo Academiae Ismaele Bit lialdo, homine sane cum paucis . comparando geometriae, Sc astronomiae scientia, sed is venire recuSavit eam ob caussam, quod se m nus idoneum esse assirmabat ad memoriter, & publice dicendum. Mi-ehelinius Romae natus erat circiter an . I scio. nomenque dederat Scholarum Piarum, ut vocant, familiae, cum complesset nondum XXV. aetatis annum. Qui famulatum praebent, arcentur sacerdotio, quod Florentiae obtinuit exeunte an. I 637. commendatione Caroli, Sc Leo-poldi Mediceorum Principum. Oetennio enim ante venerat in illam urbem, Sc venisse creditur , ut mathematicas disciplinas, in quibus haud mediocriter profecerat, Galileii praeceptis magis magisque excoleret. Huie illum eommendavit Io. Balianius Genuensis I , quoeum studiorum honestissimorum societate , ac similitudine tum conjungebatur . Tantum autem Michelinio tribuit Magnus Dux Ferdinandus II., ut ab eo elementa astronomiae didicerit, praeceptoremque omnium mathe matteatum disciplinarum fratribus suis , quos paullo supra commemoravimus . dederit, Galilejo ipso testimonium serente , neque animum,

neque vires illi defuturas ad hujusmodi onus gloriose sustinendum . Ceteri alienae laudis invidi, qui tum se despectos putarunt, mathematici tantum posina concedere debuerunt Micheliati doctrinae, ut euae

me is di conservaria. risci h giovane virtuoso e studio- . a in qu Iebe parte delle maremauebe ha. a mio parere . meedulci la medioetita . Preg. VS. a favorie detis Padte uelle oreasioni the se te presenter anno , dc iosine restet. obbligatissimo. Genova 7. Settembre lea'.

417쪽

summis viris parem ponere minime dubitaverint. Non potuit tamen sic servire Academiae , quin ab ea saepissime abesset , coactus pare re Pi incipum suorum voluntati, quanquam id erat sine ullo stipendii detrimento. Movit autem eumdem Academiae ipsius utilitas. quoniam ei satis se consulere non posse videbat, ut ageret cum Alphonso Bo- rellio, quem Romae noverat, de eo in loeum suum substituendo, quod feliciter transadhim est autumno anni I 633. Biennio autem post Miehelinius bona eum Romani Pontificis venia Societatem Scholarum Piatum deseruit, in qua Francisci a S. Iosepho nomine appellatus fuerat, sieque liberius studiis Suis Se Vacare posse putavit. Multa quidem uno eodemque tempore volvebat animo, geometrica , astrono αmiea, hydrostatica Se etiam medica . Sed dum plura moliebatur, par- a extricabat, quam ob rem saepe Sc amicorum querelas, & Medi-ceorum Principum reprehensiones pati debuit . Edidit tandam an. I 664.

impensas impressionis faciente Leopoldo Mediceo, librum Italice scriptum de dirigendis fluminibus , cum Borellii opera usus suisset in ex ponendis sententiis suis, Caroli autem Datii viri mundi Se elegantis

in emendanda dictione ab Etruscorum auribus abhorrente. Iis temporibus vix incunabula reperiuntur aquarum scientiae , quanquam genuis

se hane videantur Galilejus Sc Castellius . sed Michelinius parum, aut nihil contulit ad illam augendam. Sc erravit quidem Vehementer, cum sibi persuasisset suentes aquas minime later x sed solum tantummodo alvei premere. Vir summus Michael Ahgelus Riceius inulta & gravissima huic sententiae objecit, nee ad ea diluenda valuit Borellii a-eumen cij. Sunt alia quaedam in Michelinii opere . quae nec expo

rientia testata , nec veritate hene sundata reperies , eaque propter ii, qui scripta collegerunt, quibus Lota haec aquarum scientia continetur,

υ De hae re sermo erit is BoreIlii vita.

418쪽

inter ea locum ipsi minime dederunt. Magnarum Sc prope incredibilium rerum promissor se rationem certam tenere dictitabat sanandi prohibendique mala , quae Venetiis asseruntur a numinibus in vicinas lacunas confluentibus. 8c ex iis, quae hae de re litteris mandavit Bois rellius, quae essent Michelinii cogitata cognosces . Μessanae quoque portui consulere Se posse putavit . eaqua propter in Siciliam voeatussest . Nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus, scribebat aliquando ad Leopoldum Principem, O debemus hoc munus Etruriae etiam tuae, ut per nos tuta sit ab Arni inundationibus. Itaque nonnulla sane utilia proposuit ad extruendos aggeres, sed non omnia , quae promisit, de ducendis aquis intra canalem, praestare potuit. Alveum fluminis si arasses, ex ejus sententia ipsum sibi aqua facile exeavasN . Illa etiam potiora judicabat . quae se invenisse dicebat ad omnes febres sanandas I . Hoc inventum se non vulgaturum dictutabat nisi multorum millium centussium praemio , Se centum usque millia a Sieulis sibi oblata suisse ejus ad Leopoldum Principem testantur litterae . Huie disciplinae suae alumno aperuit postea, quod ceteris oecultaverat , 8c miraberis fortasse cum audies totam hane artem , vel ut ipse appellare solebat, medicam philosophiam stetisse in citreis, aliisque hujusmodi acidis potionibus, ει in ratione victus sim inplieissima . Simplicitatem quidem in medicina Michel inius maxime proinhabat , quam ob rem ab Antonio Cocchio sa) . ceterisque Redianae

medicinae studiosis plurimum laudatus suit. Haec videlicet est cor rectio medicinae veteris Se emendatio, quae omnino aditum habere nullum poterat in scholas atque in urbes, quae personabant nomini

ci His de rebus omnibus inde Michelinii epistolas, quas nos emisimus: Letieis te inedite d' nomini illustri Tom. I. xl Dei Vitis Piragorieo. Habebat Coeehiu, in manibus librum mehelinii, quem inseripserat: Diseorsi sopra Ia Sanit, . isque nune Venetiis extat in Naniana Bibliotheca

419쪽

4,9hus Caleni Se Arabum medicorum . Itaque homo in primis ingenuus

Et navus dum hos insectabatur, se magnum hominum vitae henescium afferre jure ae merito gloriari poterat. Haee tamen ab ipso inflatius eommemorabantur, ut de suis homines laudibus libenter praedicant. Quare minime est mirandum, si nova quaedam. quae ad tuendam valetudinem conducere putabat, efferens, saepe a corona deridebatur so . Rerum naturam intuens se multa alia humano generi utilissima deterisse , seque in lucem prolaturum alebat. Verum quod jampridem factum esse oportuit . usque eo dilatum fuit, quoad gravis& mortiferus morbus id accidit ineunte an. I 666. ipsum oppressit. Doluit Leopoldus summum discrimen non minus vitae praeceptoris , quam illius inventorum . itaque Pisis Florentiam evocavit Borellium, ut aliquid, quod majoris esset momenti, e morientis voce exciperet. Perpauca omnino excepit , cum paullo post Iv. Id. Ianuarii Micheli

o) mee δε eo in quadam ludicra oratione Alositis orieellarius. Μa quantalode δ' accolgimetito si dee a queli' alito Savio. ii quale a fine di mante. nete la salute in equilibrio . si pesa. anχὶ ehe vada a tauola, sopia ungian stadetone thoe nomine ideireo arpellabatur Mi h linius) rieonoscetudo pol dom it cibo quanto si e aggiunto di gravita . e finehe non tornaali esser giuato di prima. non mangierebbe in tanta diagraria. Questi Eeolui di si sottile prosτedimento, che usa per rimedio universale di tutisti l mali i limoni. Mo iapendo eid ehe eantb it Poeta Io. Baptista Rie. et Miti IrTante persone gueree, gobbe e rappe E acontrastille non avita l' Italia , Se la mad te natura ad nni balia Avesse dato due limon per poppe . Uiti etiam scherri Poetici det Canonaeo Loteneto Paneiatichi, D tirambo. I.

p. II. quae supra p. ras narravimus .

420쪽

44 nius mortem obiisset. de qua cum scriberet Laurentius Magalottus Cois nius ad Octavium Falconerium. ait magnum virum amisisse Etruriam eo tempore, quo magnam Sui famam ipse collecturus erat ci . Sed jam ad Borellium ipsum veniamus. Atque hie tantus vir, quo nullum post Galilejum illustriorem habuit Academia, Neapoli natus est V. Kal. Februarias an. I 6o8. patre Michaele Aloneto humili ει obscuro milite, matre nobili Hispana, ex

qua cognomen Sumpsit, cum paternum in nomen convertisset: ex Alo

eto enim Alphonsum secit. De prima illius aetate puerilique instituti ne nulla est memoria. Adolescens captus physicae atque mathesis amore, venit Romam ad Benedictum Castellium , de quo summa prorsus praedicari audierat . Ut vidit Castellius Borellium . magna de eo statim auguratus est. Etenim in hujus viri mente philosophiae natura quaedam, quod de Isocrate in extrema Phaedri pagina praedi. eavit Soerates, inesse illi videbatur , adeo feliciter reeondita quaeque assequebatur. Sunt qui tradunt, Jo. Alphonsum , ut Epicurum , gloria ri potuiSSe, se magistrum habuisse nullum . Verum si hos latuere m numenta , quae nobis videre contigit, id certe latere non debebat, Borellium ipsum in libro de motionibus naturalibus a graυitate pendentibus . aliisque in locis Castellium praeceptorem nominasse Suum . Hujus ossicia Sc testimonia conciliarunt ei Messanensium benevolentiam , a quibus ad docendas mathematicas d sciplinas satis liberali sti-

t Si h perduio un grand' uomo appunto quando era in aut sat si eon Oseere. Lamauior parte delle sue in vena ioni te ne sono ite eon tui . non avendo egit assidato alia penna rosa veruna. Qualche speculaaione conferi jeti alSig. Botelli, ii quale mi disse. the poco ave a poluto rittarne . avend lo avulo a taecorre a grandissimo glento ne li' agonis delia morte. Io nonao in ehe matella. ma credo che siano i rimedi della Laguna di Ven χia . . . . Credo ancora che gli conserisse ii mod , di medicare i potii in. sestati datio scitocco, e da qualche alito vento .