장음표시 사용
141쪽
perba videtur inspirata, Matth. V. 18. jola umum ,
arat inus Gyex non stretiribit a lege. Ergo. H. Neg. cons. V ciba enim illa Iota unum is auttivus astex commode lutcIligi possunt de cingulis Scripturarum Sententiis quoad sensum implendis.
Obie. VI. Chrysostomus Honi. III. in Gen. docet. nihil temere , vel fortuito loqui Scripturam , sed vel syllabam , et apiculum recoudituin habere
siesaurum. Aisubtinus , Bernardus , aliique Patres passim docent divino consilio savium esse, ut unam vocem prae alia Sacri Scriptorcs usurpaverint , ut eum Ioannes Cast. XIX. scribit, unus militum lancea latus ejus αρeruiι i non dixit sauciapit, aut ναμ nerapit. Ergo etc. H. Neg. cons. In rebus sublimioribus fatemur non solum res , sed et singula verba suisse inspirata. Ita reliquis vero, licet verborum delectus sacris Scriptoribus permissus sit, tamen quia peculiari modo spiritus S. aderat, ne aut salsa , aut inutilia scriberent, nullum in sacris Libris verbum est otiosum. Ceterum satemur, adversam sententiam gravibus etiam niti rationibus , et auctcritatibus ἱ nostram , ut veri sim Iiorem tantum defendimus.
De Canone Scrimurarum. Ado. Ι. Canon duo significat , regulam , et σα- Iogum , unde libri Scripturarum diculatur canonici ,
quia sunt regula Fidei , et quia recensentur in talogo librorum divitiorum. Qui autem extra hutia Catalogum sunt, dicuntur apocrvρhi , seu ignoti, quiavit divitii non agnoscuntur , licet sortasse laus sint. Il. Dividuntur autem libri Canonici in Protocano'nicos et Deuterscanonicos. Priores sunt, qui semρος ab universa Ecclesia agniti' sunt ut canoniel : post riores Vero, de quibus primo a nonnullis dubitabatur, deinde vero relati sunt in canonem. Omnes porro Scripturarum libri sive prius . sive posteriu= in ca
nouem relati, dividuntur in Historicos , Legales, S
142쪽
. Trael. de Locis Theol. I ipientiales , et Propheticos ; sed nonnulli ut Pent
lauchus , et Evalagella sunt simul historici, et Iegales. ΙΙΙ. Triplex est Scripturarum Cavon , Catholic rum, Iudaeorum , et Haereticorum. Catholici LXXII. Libros in catione habent, scilieet XLV. Vcteris Testamenti, et XXVII. novi. Veteris Testante titi libri sunt Pentateuchus , qui libros complectitur quinque', Genesim , Lxsduna, Lepilicum , Numeros , et Deuteronomiiam i liber Iosue, Iudicum , Ruth , quatuor R gum , duo Paralipomenon , duo Esdrae, quo msecundos dicitur etiam Liber Nehemiae, Tobias , Iudit', Esther , Iob , Psalmi CL ., Prooerbia , Ecclesι astes, Canticum, Saρientia , Ecclesiasticus , quatuor Prophetae dicti ni ores , quia sus ius scripserunt,
Isaias . Ieremias , cum Baraιch , Ezechiel, Datuet, duodecim minores Oseas , Ioel , Amos , Abdias , Ionas, Michaeas , Nahum , Nabacuc , Sophonias , Aggaeus , Zacharias , Malachias . et duo dracha-hacorum. Novi autem Testamenti libri sunt quatinor Evangelia , Acta Apostolorum, Epistolae Paulι Apostoli quatuordecim , Epistolae Petri duae, Ioannis tres, Iacobi una, Iudae ima, et OcalyρSis. IV. Iudaei solum recipiunt Vetus Testamentum , exceptis Tobia , Iudith . Baruch , Sapientia , Ecclesiastico , Libris Aachabaeorum , et nonnullis Par tibus Danielis, et Esther , quos libros non habent in Canone, quem Esdras , ut vulgo existimant Patres co) , et Theologi, composuit , probavitque Sy
n. agoga , licet eos magni faciant, ut testatur Iosephus Lib. I. coni. pion. et Hieronymus Praefat. in
Lib. Tob. et Iudith. De Esdrae Catione Vide Natalem Aleae. Dissere. IV. in m. Mundi AEtat. , Catmeι , alios l. b). Dividunt autem Iudaei Scripturae
' Irenaeus Lιb. III. Cap. 25. Tertullianus Lib. de Cul-
aρ. 8. II itricum Masilini Dissere. de Libris Canonici , qai tamen caute lcgendi sunt.
143쪽
ina Lib. II. cap. III. Iibros in Legem , Prophetas , et IIagiograptios, seu
libros Sanctos liuidern , sed nou legales, neo pro-plicii cos. V. Varii Haeretici varios rejecerunt Scripturae libros , prout ros suis erroribus videbant adversos. Ilae ex. gr. Manici aei tot u n Velus Testameia tu ira tam- quom a malo Deo dictatum respuebant , ex Novo
autem dcirallebunt quid lii id iis placebat . unde Temiuilianus Lib. de praescriρt. docet, potius ex traditione revi iacendos Haereticos , tyiam ex Scripturis , uas vel iion recipiunt . vol pi O lubito mutilatii. Vi e Belltimn intinι Lib. I. de V rho Dei Caρ. b. et 6. qui Omnes reccnset haereticos , qui varios Scriptura Tum libros. aut eorum partes respuebant ; et Latth Iomaeuin Gemnonium de Oeteribus haereticis Ecclesiasticoria ιι codiciam corruytoribias Lib. I. 'art. I. Lallieratii ex eleri Testamento eos libros rejiciunt. quos Iudaei tum habent in Catione : ex Novo vero rejiciunt Episti iam Pauli ad II obro eos , nec non Epistolam Jacobi , Iudae, securidam Petri, secundam, et ter tiam Dianuis, et Asescab 'sin. Caloinus , eji S ue assectae circa libros eleris Testam eriti cum Liathero conscutiunt ; recipiunt tamen libros Nosi Testamenti , quos Lia herus reiicit . ut patet ex Cato in ι Instilatione breviore Caρ. d. g. ai 6 , et ex consessione
k erus est , et legi initis canon Scr*turarum , quem Ecclesia Ciatholica probat. Est dogma fidei. Prob. e Y Traditione . Deque enim oliunde Iudaei , iideretici probare possunt , librum aliquem esseu viuum , et canonicum. I. Innocentitis Ι. in Eptat. R d mustertiam Tolosanum armo ioo. Concilium Carthagineiise in . anno 4io. Auxtistinus Lib. II dσDQGr ChrisI. Cap. 8. Gelasius Papa decreto edito in Concilio Boinano anno i94. Carionem Scri Plura 1um ex PD uuiit istalem Catholici habent , ut si quod Diuitigod by Cooste
144쪽
i Tra t. de Locis Theol. lilγrum llaruch , ciui scriba Ieremi:ic fuit , nonnulli , ut Augustinus loc. eit. in ipso Jercinia 'comprClieu
H. Patres , qui ante annum 4qo. floruerunt, licet Cononem Scripturarum non describant; laudant tamen ut canonicos omnes libros , qui sunt in C Ni Oriec alliolicorum , et ab Iudaeis , vel Haereticis reiiciuntur. Eorum testimonia vide apud Bellarminuni Lib. I. de Herb. Dei Cap. VII. , et seq. et Sylsiium GPr C. V. LII. Bus sinus erimini vertit Hieronymo , quod libros deuurocationicos , praesertim Iudith , in Cano Ilem non receperit, a qua objectione Ilieronymus se Purgat Lib. II. com Ri . caρ. 9. Ergo Cousians orat tunc apud catholicos horum librorum auctoritas,
licut Donnullae ecclesiae de iis, salva side, et Pace, dubitaverint ante definitionem Concilii generalis. VI. Eugenius IV. in decreto pro Armenis ad caI-cem Concilii Florentini eundem edidit Scripturarum
, V. Denique Concilium Tridentinum rem aperte de-elaravit Sess. IV. tibi postquam Canonem Scripturarum juxta Catholicos exposuit, sic desinit : Si qtiis
utem libros ipsos ἰntegros cum Omnibus suis Parti- ιε ρ ρrous in Eccles in Catholica legi consue erunt, ιι in peteri uulgata latina editione habentur non Su-βCeyerit . . anathema sit. Quibus verbis non solum libros ipsos , sed etiam nonnullas eoru n partes , de quibus antea a quibusdam dubitabatur, declaravit ca-NOnicas, quales sunt eae. gr. Septem PDStrema Ca Pita. Libri Esιher . historia Susannae apud Danielem, Marci cap. ultimum , Lucae historia de sudore Chriasi sanguineo , Ioan uis historia de muliere adullera, et insignis Ioeus ejusdem Ioannis Epist. I. Cap. 5 ν. . Tres sunt qni t stimonium dant in Caelo. Omnes enim hae partis in Vialgata latina editione habentur; et in Ecclesia lyri consti perunt. Hinc rejicienda est ut temeraria selitentia . aut Senensis . I. Biblioth. Sauci. Concilium scilicet intelligendi im esse de partibus veris , non de spuriis , quod si Vcrum csset , omnium Scripturae partium nutaret auctoritast.
145쪽
Ne quem saltat iudicium Melestioris cani . qui
asserit, non esse haeretici alii , qui Libros deuterocanonicos Veteris Testamenti non susciperet ut divinos, sciat Theologum illum ante absolutum Concilium Tridentinii in obiisse , anno scilicet M DLX. nec interfuisse sessioni IV. Vid. Vindiciσs Librorum de terocanonicorum , quae insertae suut supplemento
Historiae Natalis Alex. et Calmet in praefationibus.
Objectiones partim sunt generatim contra omnes libros deutero canonicos , partim Contra singulos. Hic generales tantum diluemus, singulares Vcro , quia exeedunt institutae brevitatis It mites , apud Bellarminum, et SilWium legi possunt , nosque eas peculiarim rcitatione dissolvemus. Obio. I. Libri veteris Testamenti, qui divini nonsuerurit in Synagoga , non possunt tales esse in Eo-clesia. At libri deuterocauontei Veteris legis divini noti su erutit in Synagoga. Ergo. u. Neg. min. licet enim Synagoga eos libros non o dum in Canonem receperit , non tamen rejecit ut fp xios. Aliud ergo est, es e librum ali luem divinum, aliud Canonidum . licet omnis liber canonicus diviniis sit. Divinus est liber, qui Deo inspirante scriptus est: canonieus , qui in cauonem ab Ecclesia est relatus.
i Erani ergo libri illi divivi , sed nondum in canone
Inst. Libri, qui in canonem relati non sunt a SP nagoga , non possunt in canonem referri ab Ecclesia, quae utique canonem suum a Synagoga accepit ; b Iudaeis enim credita sunt eloquia Dei. Rom. III. a. Ergo. GN. Neg. ant. Si enim loquamur de libris post compositum ab Esdra calioneu, conscriptis , ut sutit libri Machabaeortim , et Ecclesiastici Sapientiae , et in multorum sententia etiam liber Iudith , p. 3tet non Dissiligoo by Cooste
146쪽
Tracf. de Locis Theol. IIS minus potuisse Ecclesiam agnoscere ut divinos , et canonicos libros illos , qui post Esdram scripti sunt, quam potuit Synagoga tempore Esdrae canonicos agnoscere libros antiquiores , qui licet ante Esdram
Non essent in canoMem relati , non ideo tamen divini Non erant. Si vero loquamur de libris ante compositum ab Esdra canonem . Vel ante clausum Canonem, quod contingit in nonnulIorum sententia circa sitiem
imperii Medorum , ut est liber Tobiae , et in Do nullorum sententia etiam liber Iudith , respondendum est. Esdram non rejhcisse eos ut spurios ; sed non retulisse in canonem , quia Chaldaica lingua scripti erant, DOD Uchraica , qua eousque Sacri Scriptores
usi erant. Hoc autem non obstitit , quominus eos postea EccIesia in canone recenseret.
Ecclesia quidem canonem T. Vet. a Synagoga recepit , sed in agnoscendis divinis libris eodeni spiritu regitur, quo Synagoga regebatur. Atque haec responsio valet etiam pro iis partibus Danielis , et Es/heris , quas Hebraei in catione non habent. Obis. II. Nonnulli ex antiquis Ecclesiae Doctoribus dubitarunt de Iibris deuterocanonicis tum veteris, tum novi Testamenti. Ita Hieronymus in Prologo Galcato , et Hieron)mo antiquior Melito Sardensis aρ. Euseb. mst. Lib. IV. Cap. 26. expunxit e Canone libros Baruch, Sapientiae , Ecclesiastici, Tobiae , ambos Machabaeorum : ita etiam alii alios deut crocanonicos. Ergo mon costabat traditio de eorum divinitate. U. Neg. cons. Traditio enim praecipue ex Ecclesiarum Apostolicarum , seu quae ab Apostolis erant fundatae , testimonio probanda est ; quod non satis attenderunt singulares illi Doctores, aut etiam mino-xes. Ecclesiae , et salii potuerunt in re nondum clavo desinita. Eorum autem peculiaris opinio communem. Ecclesiae traditionem non labefactat.
147쪽
De Auctoribus Librorum Veteris, Novique
Ado. Cum primus Scripturae auctor sit ipse Deus, quaerimus sic quorum mita isterio .ad xarios Script rarum libros exarandos usus sit. Cum autem quocumque homine , quando ci placuerit, aeque uti possit ad opera quaeque egregia perpetratida , quippe qui iusirma mundi eligat, et contemptibilia , ut con-Iundat sortia ; Iicet mullorum ignoretur Scriptor Librorum , non inde tamen uillat Scripturarum veritas. Sed quia ad reviticcndam incredulorum pervicaciam juvat ostendere , quosdam Libros historicos scriptos esse ab auctoribus , qui rebus , quas narrant , interfuerant , easque scripsere, Viventilius iis , coram quibus acciderant ; propheticos Vero aute rerum evenium : ideo de singulis Scripturarum Libris agemus breviter, ut quid de eorum auctoribus certum sit , quid inccrtum, tirones Perspectum habeaut. . i
ut suadeaut , Moysen non esse Pentateuchi auctorem, ne co edere cogantur miracula, . quae in exitu siliorum Israel ex AEgypto patrata sies, ii imo nec desue xunt, qui essu tirent, Moysen personam esse siclitiam, quae riui quam extitit. Quos quidem nemo melius . , ei copiosius consulavit Ilueu' tu Demsnstr. Eoang. Prop. IV. et Seg.
148쪽
Auctor Pentateuchi est ipse Moyses , licet nonnulla post ejus mortem addita pero similius pideantur. Prob. I. pars. I. Non alia ratione Certi sumus , librum aliquem a certo nactore scriptum , nisi quia iJIuni ei tribuit constans omnium saeculorum traditio; sic enim scimus Platonis , Aristotelis, Ciceronis bros , ipsorum opera esse genuina. Omnium autem saeculorum traditio Hebraeorum , Christianorum , Ethnicorum , Ρentateuchum myti constantissime tribuit: De Hebraeis enim et christianis comperta res est. Ex Ethnicis habemus testimonia Nicolai Da sescent . Strabonis , Anionis Grammatici , Manethonis AEgiptii, aliorumque , qim ' longa serie Daniet
Prob. II. Auctor Pentateuchi reseri, ipsum sen scripsisse universos sermones Domini, Exod. XXIρ 4. Scripsit aratem Moses unipersos sermones Domini. . . . Assumensque polumen foederis texis'; audiente
populo , eto. Et Exod. XX. 27. Dixitque Domin s ad Moysen , s ribe tibi Perba haec, qtiibus, et tecum, et cum Israel pepigi faedus. Deuter XXXI. s.' Scripsit itaque Moyses legem hanc , et eradidit Sacerdotibus filiis Leoi. Atqui volumeti illud a
se scriptum ipsissimus est Pentateuchus et tum quia servatum fuisset sine dubio volumen illud a Misse seriptum , et a Pentateucho div. sum ; tum quia Pe tateucivis , excepta celaesi, quae est necessaria ' introductio ad intelligendam historiam latae Iegis , uilin. iud continet, nisi sermones , ex legem Domini, i .mericetis tantuni modo narrationibus eorum quorum occasione Deus locutus est. Atque ideo si Moysex nnia versos scrimit Sermones Domini , Pentateuchuin totum conformit. Ergo eto.
Prob. III. impostor liliquis a Mose diverius .Fentateuchum scripsisset, id tactum csset ve1 ipso v ente Moyse, vel post ejus obitum. Sed neutrum feri potuit. Non primuni; sacile enim derecta fraus a
149쪽
Legislatore ipso mandaen Intim eo tion fuisset in vita. Nee alteraim fini potuit ;icum enim in Pentaleu- rho reserantur sarta multis Israeli inrum familiis pro-hrosa et scribantur leges toti populo gravissimae; 1ieri non potuit, ut vel omnis populus in impos turam Conspiraret . Vel a paucis mpos ta fraus a reliquo Populo mon detegeretur. Ergo εtc. Prob. u. pars. Sunt noniiulla in Pentaleucho, quae Post Modisis mortem accidisSe Constat, tit 1 ipsa Moo sis mors , et sepultura, Deuteron. tili. a. V latio Nominis Begionum, ut cum dicitur Genes. XIV. braham persecutus reges, qui Lothum captivum duintaerant , usque Dan , Cum constet, urbem illam Nonis nisi post mortem Rioysis ita appellatam ex tribu Dan, eum anteabu arcturi Lars , Iudic. XVIII. 29. 1 a-de est etiam quod diei uir Deuter. III. Iecto ferreo in Begis Basan. Atqui licci potuerit ista Mo'ses prophetice scriberc , sicut opinantur Iosephias B. V. Aniiq. Iudaic. ct Philo Lib. De otia
Moysis verosimilius lamen est, post ejus mortem fuisse adiecta. i Non enim sine causa miracula multirlieancla 4mit. . Ergo telo.
Objectiones. i inseo. I. M s res dorda m non traiecit; mortuus est enim in monte Nebo antequam Iordanem Israeli-' tae transirent , Deuter. tili. Atqui auctor Pentaleuchi scripsit uaus Joaidancin.: bic enim de Mose loquitur Deuter . I. IIaec sunt perba , quae locritus en Mosea od omnem Israel trans Iordanem. Ergo etC. l. Neg. m. quieti Hebraica la behe-her, quam Vulgata vertit trans , ambigua est, utrumque significans et tranε , et citra , ut Virtablus , Πυπ- .rorsus otiique observant: quia Moyses scribens posteris , qui trajecturi erant Iordanem , sapientissime notavit locum , ubi tune agebat, esse respectu posterorum irans Iordanem. 3. - Dentcsue potuerunt haec verba adjecta esse Post mortem Moysis , ut Putat
150쪽
Trael. de Lovis Theor. xitur ut de alia persona ; dixit Myses, respondit
Dyses, vocavit Dominus Mosen eis. Ergo non ipse Moyses ea scripsit. U. Neg. cons. Nam et profani historici saepe de se ipsi in tertia persona loquuntur , ut Caesa r in Commentariis, Iosephus in Libris de Bella Iu leo ; et ipsi Sacri Scriptores idem faciunt , ut Matthaeus , Mate. IX. s. et Ioannes , Ioan. XIII. 23. neo ullus ipsis umquam abiudicavit libros , qui eorum nominibus inscribuntur. Ast. a.' In Genesi legitur, Abraham ex Haraa Profectum esse in Chanaan : subditque auctor : Ch nanaeus autem tunc erat in terra, ac proinde cum haec scripta sunt, expulsi jam e suis sedibus erant Chananaei. Atqui hoc sactum est post mortem il&ν-- sis. Ergo.
I. Neg m0. quoad alteram partem I verba enim illa Chananaetis autem tunc erat in terra , sensum illum nativum; ac simplicem habere possunt: iam tunc Chananaei in terra illa erant, cum Abraham eo perrexit; ac proinde non significant , jam esse inde depulsos , cum haec scripta Sunt. U. u.' Potuisse Ve1 Mosen prophetieo spiritu , Vel alium sacrum Scriptorem post ejus mortem ista adjicere verbis Μosaicis. Inst. 3. Asserere aliquid post mortem Mysis Fentateucho adjectum , puerilis evasis est. Cum enim constet, esse ibi nonnulla , quae non sunt a Moym seripta , nec umquam probari possit , ea suisse aliena manu addita , solidius concludunt adversarii , t
tum librum Don esse Musis. Ergo. H. Neg. ant. Cum enim luce clarius sit a Modiis scriptum esse Pentateuchum , evidenter concluditur ,
nonnulla vel a Mose prophetice scripta , vel ab aliis addita. Seribit auetor Pmtateuehi Exod. xVLob. Filii Israel comederunt Man quadraginta annis. . . . o erbo aliti sunt, usquequo tangerem innes terrae hanaan. Sed Moses jam obierat , cum Israelitae .nananaeos fines attigerum. Ergo ete. U. Neg. cons. Cum enim Moyses par anuos illos