장음표시 사용
171쪽
sionem dispulantes, nullum nil huc inurn ire Potueritiit Naevum , is uo in robiis gravioribus ab originali ioxiudiscordet, imo ipsi l 'roi flantes , in hac parte ceteris ncquiores , Vulgalae excellentiam satori tandem coacti sulit, ut Grotius . Casarabonus, Ludoseicias de Dιeia, gius , et ipse Aera linguarum' oriciat aliuni Dcriti.
Solountur Objectiones. Obie DecIarare Versionem vulgatam authenticam
est retundere diligentiam studiosorum , ne textum Origilialem umquam consulant. Iloc aut cur Periaiciosum est. Sicut enim Hierona mus utile esse credidit post Vcteres versi oties Latinas novam ex textu Hebraico edornare; ita etiam utile erit, et Iicebit Becentior biis adornare noVas; mero unitis enim non erat iii
interpretando salii nescius, sive infallibilis, ut ei objicit ipse Augustinus Epist. LXXXI. M X. Unde
etiam, inquit, nobis pidettir, te quoque in nonnullis fulti potuisse. Ergo. H. AN. rus. Nunquam enim Tridentini Patres vi Isaiam vorsiolumi textui originali praetulerunt, aut Nebraicos, Graccosque sonius prohibuerunt attingere, ut docent illi ipsi , qui Concilio interfuerunt . Sal mero Prolog. 3. Vega Lib. XV. Gρ. 9. filii Pic post Tridentinum scripserunt Pallapicinus, Bellarminus etc. Imo etiam post Tridentiti uin locum Iiniant regulae , quas II. in corollariis tradidimus , ut palci ex Ca
172쪽
Tract. de Locis Theol. 151 aliquando potu jt ; sed Ecclesia declarando eius versionem nuthenticam . declaravit etiam , eum actu non fuisse deceptum in rcinis gravioribus. Inst. I. V Posito Tridei iiiiii .decreto , nemo potest vulgatam editionein rejicere , cum contra liceat reiniicere textum Hebraicum ubi mendosus est. Argo Concilium vcrsionem textui originali praeserendam de-
U. Dist. ant. quo ad Im. Part. Nemo potest Vulgalam reiicere universam, cons. In Donnullis partibus, in quibus mendosa est, neg. Ipsi enim Ponti laces Siritus V. et Clemens VIII. V Mgatae emendandae ope- Tam navarunt, testatique sunt qui ei operi insudarunt,
Se non pauca emendunda reliqui se. Inst. a.' Si in una particula concedatur esse mendosa versio , in omitibus ejus nutat auctoritas ; de singulis eni in ejus sentcntiis dubitari poterit. Ergo etc. H. Neg. ant. Non enim de universis Platonis , CD .ceronis, Lipii operibus dubitamus, licet plurima in ipsis mendosa esse constet; non enim leviter . ac temere , sed gravissimis rationibus emendatio fieri debet ; quae rationes ubi desunt, rejici textus non po- test, sive Hebraicus, sive Vulgatus.
Merito Concilium Tridentinum proscripsit persiones Scripturae ab haereticis editas lingua pernacula imo etiam merito prohibuit , ne persiones catholi Cortim pernaculae PasSim , et sine discrimine legerentur ab Omnibus. Prob. I. pars. Haeretici co consilio multas Scripturae Vcrsiones lingua Vcrnacula adornaverant, ut
erroris sui veneno ii deles facilius inficerent. Merito ergo Ecclesia cas proscripsit. Prob. 2. Pars. verbis regulae IV. Indicis editi jussu Concilii Tridentini , quae regula aequilate sua se probat: Cum experimento manifestum sit,si Sacra si- ιιια Mulgari lingua passim sine discrimine Permittantur, plus inue ob hominum ιemcritatem , detrimenti, quam
173쪽
45a Lib. II. Cap. III. utilitatis oriri; hae in parte jκdicio Episcopi , aut
Inquisitoris stetur, ut cum consilio Parochi , raut confessarii , Biblioruvi a catholicis auctoribias perso ἀmum lectionem in otilgari lingua eis concedere Possint, quos in tellexerint ex hujusmodi lectione non damnum, sed F dei , atque pietatis argumentum Cayere Posse. Nimirum cum nonnullis ob infirmitatem, imperitiam, aliasve caussas offendiculo esse possitit quaedam lit-storiae , vel sententiae Scripturarum , statuit Ecclesia,
ut ii Scripturas vulgari lingua legant, qui non damnum , sed utilitatem inde possint i ercipere. Quod autem sequitur in eabregula : quam factitialem in scriptis habeant. Qui autem absque ea facultate ea legere, pel habere praesumpserit, nisi prius Bibliis Ordinario redditis , Peccatorum absolutionem PerciPere non Possit , id non ubique usu receptum est: alicubi etiam lin desuetudinem abiit. lCeterum Sacra Concilii Congregatio dic I 3. Iunii .
anno II 57. declaravit, id I. ctiam cousirmavit Bene- sdietus XIV . non comprehendi ea regula versiones a catholicis iactas, nolisque illustralas ex Patraim Commentariis , et ab Ecclesia probatas , qualis est Versio lItalica Martini , quae omnium optima videtur.
Objeela dilutinIur. OVio. I. Libri Scripturarum a Sacris auctoribus i scripti sunt lingua , quae erat vialgaris apud eos Po- lpulos , quibus credita sunt eloquia Dei. Deinde ve- lro eum aliae Nationes ad Ecclesiam Venerunt, Sa icra Biblia in earum linguam translata Sunt ex. gr.
in Graecam , Latium , Syriacam , Arabicam eic. iErgo. N. Dist. ant. In aedificationem , transeat. In d structionem, neg. Hoc est licet in lingua vulgari scripti sunt vel translati Libri sacri , semper tamen ipsa naturali lege cautum est , ut si quis cx alicujuslmri sacri lectione detrimentum capere Possent , ab 'ea abstinerent ; nec aliud praecepit Ecclesia Romana. Dixi transeat, quia non omnino verum est, Sa- ineram Scripturam cito in vernaculam linguam cujus-
174쪽
Trael: de Locis Theol. 153 Climque Nationis suisse translatani. Nam post catali vitatem Babylonicam , licet Judaei Hebraicam linia suam obliti Chaldaice, vel Syriace loquerentur, tamen, Hebraicus textus religiose retentus cst : Paulus ad Bomanos scripsit Graece : ct licet viventibus nil liue Apostolis per universum orbem suti latae sint Ecclesiae. non ideo tamen cito in vulgarem cujusque Gei lis linguam translatae:Sunt Scripturae. Obie. II. Chrysosto inus Nomii. IX. epist. ad Colos. Audite . in litit, obsecro saeculares omnes; com- Parate oobis Biblia , animae pharmaea. Si nihil α-litid pultis , oel nos iam Testamentum acquirite. Ιmo ipse Christus Ioan . V. 30. Judaeis ait: Scrutamini Scripturas. Ergo Scripturae ab omnibus etiam saecularibus , et mulieribus passim legeudae Sunt, ac proinde vulgari lingua. U. Neg. cons. Chrysostomus enim , aliique Patres, tui generatim hortantur fideles , ut legant Scripturas intelligendi commodo sunt de iis, qui nullum inde detrimentum ob suam ipsorum tofirmitatem possunt accipere. Verba aulem Christi scrutamini Scri turas ad rem nostram non faciunt ; tinni vel inta liguntur modo indicandi, ut putat C illus . vel modo im- Perandi , ut Chrysosto/ntis , et Augustinus : manile stum est ea dirigi ad viros in Iege eruditos z Scriptura enim translata non erat in linguam Judaeorum Vernaculara, , quae utique erat syriaca ; atque idcirco legisperiti utebantur vel ipso originali textu Hebraico , vel ad summum Graeco ex versione LXX. Obic. III. Saltem negari non debet, in Sacrificio Missae , in administratione Sacramentorum , et Publicis precilius Scripturam legendam esse lingua vulgari. Apostolus enim L Cor. XIV. 16. hortatur fideiales , qui dono linguarum praecellebant', ne conve nicules in Ecclesiam uteretitur lingua auditoribus igno ta , alio ita in qui supplet , inquit , locum idiotae , quomodo dicet amen super tuam benedictionei/ι, quoniam quid dicas nescit 3 Male ergo Concilium Triden tintim Sess. A XII. de Ref. ca'. 8. et care. 9. cavit, ite Missa vulgari litigia a celebrarctur. V. Neg.zant. Iviicidum enim erroris . quod cx
175쪽
privata Scripturarii in lectione timeri poterat illiolis , et infirmis , multo mamis imminet sex publien lectione Scripturae vulgari idiomate in publicis Ecclesiae precibus, et sacrificiis ; in quibus illud etiam incommodum accedit, illiod si iii tot linguas transferenda esset liturgia , quot sunt Christianae gentes , vitari
Noli posset in tot versionibus aliqua mutatio sensus, quae semper maximi momenti esset iii re tam gravi.
Apostolus autem de Scriptura , aut divitiis Ossiuiis non loquitur , ut legenti patet ; sed si per vim ira
here velis ejus verba ad rem praescialem , Observandum est , Apostolum ibidem Permittere , ut quis in 1 celesia ignotis linguis loquatur , si sit 'tii inier-Pretetur. Stoe lingua quia loquitur , secundum duoS, Gut ut multum tres , et Per partes , et unus inter 'retetur. Concilium autem Trid. Iicet vetet divina ossicia vulgari lingua celebrari , monet tamen Pastores , ut interpretentur, et explicent populo vulgari lingua, quae ad eorum instructionein faciunt. Quod si negligimi , ipsorum culpa est. V. Bellarm. Lib. II. de Verb. Dei, Cap. 15. etc. Inst. Absurdum est, ut qui Deum orat, nesciat quid dicat. Aiqui multi ad divina ossicia recitanda Obligantur'. ut Religiosae mulieres , qui latine nesciunt. Unde Apostolus loc. cit. D. I 4.asi Orem, inquit , lingua , scilicet ignota , SPiritus meus Orat,
mens autem mea sine fructu est. Ergo.
U. Dist. ant. Si non habeat mentem ad Deum cIe- Valam , cum lite laudare , et orare non intendat per Verba , quae profert in sensu matris Ecclesiae , cujusserit personam qiii divina ossicia persolvit. conc. De talibus enim dicit Dominus IsaMe rara. 13. Populus hic labiis suis glorificat me , cor autem ejus longe est a me. Secus . nego alioquin multi etiam Ia line docti abstinere deberent a recitandis Psalmis, in quibus multa obscura sunt nec passim ab omnibus intelliguntur ; et eadem maneret obscuritas , licet in Vulgarem linguam transferrentur. Itidaci etiam suerisicia , et c remonias legatos abjicere debuissent ,
Ilioriitti sensum ignorabant. Celerum clim Si ut ver-Siones psalitiorum ab Eccli si a Probat ac , Potest quis
176쪽
Trocl..de Locis Thool. 155 privati iii eas i gere , ut in liublicis precibus , qtiait tum fieri potest , quod dicit intelligat. Apostolus quidem ait , cum , qui preces non ilitelligit , liaberenienteiri vacuam peculiari illo fructu , qui percipitur ex Scusu verborum ; sed non illo , qui fluit ex elevatione mentis ad Deum , quae praecipua pars orationis est imo fieri potest , ut qui majori intentione ad Deum elevatus est , majorem hinc percipiat Ductum , licet verba Don capiat, quum qui verba inteIligetis , minus est ad Deum tutentus. ide S. Thoma vi , et Esliuni in Commentariis. Vide etiam de toto hoc argumento Bellat intim Lib. II. de Verbo Dei
3. VII. . De multiplici Scripturae Sensu. Ado. I. Sensus Scripturae gelicrati in triplex est, Iit-
tertilis , mysticus , et iaccommodalicius. Litteratis est , quem verba sive Proprie, sive mctaphorice intellecta εζως immediate exprimunt. Mysticus Vero, Seir Spiis ritualis, quem significant ipsa ea res Per Verba e pressae. Sic quod legitur in Genesi, Ahraham duos habuisse silios , linis in de ancilla . alteruma de Iibera , ad litteram quidem significat, hominem illum rcvera
duos illos filios genuisse at Apostolus per duos filios intelligit duo Testamenta , Vetus et Novum , illuditi servitutem , hoc in libertatem filios generans. Ad Galal. IV.
a Vide etialii omnino Bibliothecam Sacram D. Calmet,
qtia di Praciatissa est ejus Dιct inhiario IIislqrico S. Seriplu- rao , in qua de Variis editioni in is , ct versioniblis Scriptura ruria erit litissime , et copiosissime disserit. λιcolius Le Loiigedidit Bibliothecam Sacram , sive Syllabum omnium scriptu
rae Sacrae cilitioni , ac versionum. Richardus Simonius me. Crit. Textus N. T. Cn P. 29. varios receus et manu
scriptos Codices novi Testii menti , qui hucusque servati sunt. Idem praestat in Hist. Crιt. Vet. Test. Jotinnes IIillius in Prologomeriis N. T. variantes lectiones, summo studio collegit, ut de statu ipsius textus suse agit.
177쪽
II. Mysueus autem sensus triplex est, Trostesvicus, qui pertinet ad mores informandos , allegorictis, qui est de rebus in Ecclesia militati te credendis , anagogicus de sperandis in patria. Unde illud
Littera pesta docet , quid credas allegoria : . Moralis .quid agas, quo ιen 3 anagogia. Sio erm vox illa Ierusalem ad litteram designat mrbem Iudaeorum metropolim, Hlegorice Ecclesiam. εω olopice animam hominis , anagogice caelestem Natorum Patriam . . III. Aeeommodati litis sensus est, quem Ileo Verba,
nec res per verba significatae, indicant, sed per quam .dam similitudinem od aliud significandum aptatur. Sic quod Mel. XVIV. dicitur de Abraham ', non est in- oentus similis illi, Ecclesia Sanctis pontificibus appli- eat Ιmo etiam ipsa Scriptura aliquando sensu accommodatitio utitur, ut ex. gr. Ioannes in Apoealypsi GP. XI. aptat Enoch et Eliae quae dicuntur Zach. IV. de Iesu , et Zorobabele : hi sunt duae Olioae. Duo
autem hac in re cavenda sunt: λζ' ne putemus. Scripturam sensu accommodatitio uti, cum citat Pr phetias veteris Testamenti tamquam impletas in novo, qua in re dereptus est Gratias in Caρ. VII. Hau. M. aa. merito notatus ub metio , et Boutiet - 2. Ne: Scripturae verba aptentur ad Tra salsas , vel etiam Prosanas , aut Scurriles , quod severe vetat Concilium Tridentinum Sess. V. Saneta enim Sancte tractanda sunt, nec nisi ad pietatem, et religionem fovendam usurpari debent. IV. Licet non semper Scriptura sub una sententia plures sensus habeat, nam ut observat Augustinus Quaest. II. in Genes. quihusdam in locis soliassensus litteralis 'Maerendus est; negari tamen non potest , quin saepe sub eadem sententia praeter sensum lit-leralem mysticus eliam lateat. Hinc Chosostomus mis
mil. XXXVII. in Genesim, si tino , inquit, dictione
plurima saepe multitudo sensuum inpenitur', diMina e- nοι sunt eloquia non humana. Idque non solum in illies
insinuant Patres , verum etiam ipsa Scriptura , ut
178쪽
Tract. de Locis Theol. 157 Ialet ex Apostolo citato loco Epistolae ad Galatas.
mo ali Diatulo ciusdem sententiae duplex est sensus, uteri Iue litteralis. Sic quod de agno Paschali dicitur rixod. III. 46. Os non comminuetis ex eo, Ioannes Cay. ALA. 36. ad litteram explicat de Christo. Ceterum nullus est Scripturae locus , qui nullum omnino habeat sensum litteralem , qui sensus, ut advertit Calmet Praefat. in Lib. V. Test. est aliorum Sensuum basis, et fundamentum; meritoque Cfetanus reprehenditur . qui contra omnium Patrum sententiam apud Polavium Lib. II. de opis Cai'. 8. putat, se a-tioncm Ilevae , Gen. I i. II h. intelligendam esse in sensu allegorico, excluso litterati. Ilis ergo explicatis , dicimus.
solo Scripturarum sensu litterati argumenta Theologιca duci possunt , non ex mystico : nisi jorte sensus D sticus Scripturae , aut Traditionis
Prob. I. Pars. Sensus mysticus , qui Scriptura, aut Traditione non Dii itur, est setistis ab homine ex cogitatus ; sed theologus non ab humanae sapientiae viventis , sed a sola divina rex alioue argumentaricchel: Ergo. uino mero mus in Cay. XIII. Matth. numquam Parabolae, et utibia aenigmatiam intellicen ira potest Dd auctoritatem do*matum proficere. Et Augustinus XCIII. M. HVIII. Quis autem
non ιmPudentissIme nitatur aliquid in allegoria Positum pro se inter 'retari, nisi haberat et manifesta testιmonta , quorum lumine illustrentur obscura. Prob. 2. Pars. Cum Scriptura, aut tradiso Iocum aliquem mystico sensu interpretant uae , tu ac Noli ex Donatuum excogitatioitibus, scd cx ipsa revelatione tirmissi iniim habemus arguinentum , sensum illum a
Spiritu Saticlo fuisse significatum. Ita ex verbis iulis Detiter. IIV. non alligabis qs boot critumuli , recte concludimus , deberi stipuit dia ministris Evange-
179쪽
158 Lib. II. Cap. III. lieis, quia Apostolus I. Cor. IX. 9. verba illa in hoc
Sensus Scripturae non est ubique clarias , etiam in rebus ad salutem necessariis. Ado. Ι. Inter varitis Scripturae sensus eruendus est verus , ut argumenta inde peti Possint. Lutherus autem in Pracsatione Assertionis articulorum.a Leone X. damnatorum, Brentitis, Mnιnitius, aliique passim Protestantes Contendunt Scripturae Sensum esse ubi-Jue clarissimum , nec ullo interprete, aut judice ininigere. Sed aliquando idem Lutherus experientia victus satetur , Praefatione in Psalmos , esse impudentissimae demeritatis eum , qui audeat Profiteri, unum Scripturae librum a se in omnibus partibus intellectum. Nec abnuunt alii Novatores , aliqua esse Scripturae Ioca obscura. Quod cum priori assertione tribus modis concit ni: I.' Scripturam esse ubique claram fidelibus , Ed alicubi obscuram infidelibus: a. Scripturam esse claram , quia loca quaedam obscura per alia loca clariora explicati tur: 3. ' esse ubique claram in rebus ad salutem necessariis, licet in aliis aliquando sit obscurior, ut in descriptione Templi apud I aechielem , tu Prophetia Apocalypsis etc. Contra hos catholici Fentiunt.
Scripturae sensus est aliaubi obscurus. Prob. I. ex ipsa Scriptura Peleus Epist. II. Cay. 3. de Epistolis Paul. ait: In quibus sunt quaedam dί follia intellectu, quae indocti, et instabiles dest Mant, ricut et ceteras Scriρturas. Christus Luci XA IV. Apostolis Scripturas interpretabatur, quod suisset inutile, si ubique clarae essent. Eunuchus Act. VII. interrogatus a Philist 'o , Dum intelligeret Scripturam , quam legebat, respondit: quomodo possum, si non ali
180쪽
nncl. de Locis Theor. ostenderit mihi ' Hinc Davi l Deum orat, ut ei
legis sensi ini aperiat: Da mihi intellectum, et sc tabor legem tuam.TReoela oculos meos, et considerabo
mirabilia de lege tua elo. Ps. CXVIII. Prob II. eae Patribus , iriter quos cregorius Homit. XVII. in Erechiel. Mulla fiunt, in Scripturtiusterta, ut Pascant Paro ulos, quaedam Obscura, ut exerceavifortes. Et Augustinus Lib. LXXXIII. Quaest.
Deus noster sie ad saliatem animarum dioinos libros Spiritu Sancto moderatus est, ut non soluin manifestis μα- scere, sed etiam obscuris exerCere nos vellet. Et in Lib.
II. de docti . Christ. caρ. 6. docet, id divino consilio sa-otum ad edomandam hominis susterbiam. Ad te Devaeum Lib. II. eaρ. 47. Origenem Lib. VII. contra Cels. Chrytos onatim uomit. XV. in Ioan . Ambrosium E- is . XLIV ud Constantium, Hieronymum Prit . in Comment. Epist. ad hes. et Estist. ad Patilin. et Algas. aliosque. In his autem Scripturae, et Patruin Iocis non soluin dicitur, Scripturam csse obscuram
hominibus insidelibus, ct superbis, scd cliam fidelibus
et sanctis. Ergo. Prob. IV. ratione. Tanta est in Scripturis rerum sublimitas , absentia factorum , quae narrantur, tro-porum , et figuraruin multitudo , Varietas sensuum quos una , cadem s. littera liabere Potest, etc. ut necessario quaedam nobis obscura esse debeant. Denique si Scriptura ubi lue clara est,:cur ipsi Protestantes tot in eam edidcre commolitaria Z cur inter ipsos tot nguantur lites de scias a multorum Scripturae textuum , quas lites hucusque Post aianos sere trecentos componere non potuerunt ' Ergo.
Scriptura etiam in rebus ad salutem necessariis obscura est nonnullis in locis , quae per alia. loca clariora e licari non possunt. Prob. I. Quibusdam exemplis. I.' Necessarium est ad salutem scire , aluo sensis dixerit Christus matth. V. 22. Omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta foris Fula. Tom. I. II