장음표시 사용
161쪽
se aliatis prius inissam , sed illam ipsam , in qua Paulus paulo alite Corinthios reprehenderat , quod iii cestuosum ab Ecclesia non ejecerant. Quapropter in ambiguo res Se videtur.
De idiomate textus originalis Sacrae Scripturae. Ado. I. Libri veteris Testamenti Ρrotocanonici I in gua Hebraica conscripti sunt, licet Chaldaicis charao teribus ab Esdra ut vulgo creditur ) post captivitatem Babylo ilicam Rerint expressi, cum Hebraici characteres , quales sunt hodie in textu Samaritano , iam exoleverint, qua de re vide eruditam D. Clamet Dissero talionem ' An Esdras characi . mutaν. EX.Deuteroea- novicis vero Tobias , et Iudith, et nonnullae partes Danielis , et Esdrae scriptae sunt Chaldaice ; Sapientia , et secundus Machabaeorum Graece. Primus vero machabaeorum , et Ecclesiasticus Hebraice , licet hodie supersit tantum Graeca versio. II Novi Testamenti textus originalis Graecus est excepto Evangelio Matthaei , et, luata nonnullos , EpistoI ad Hebraeos Hebraice , seu Dotius Syriace scriptis: Ita Hieronymus Praefat. in Epang. et Eusebius Lib. VI. mst. cap. Ir. Disputatur autem , utrum originalis Scripturae textus sit hodie incorruptias. Calomus cnim , Minnitius . aliique contendunt, hodiernum Bebraicum Vet. Test. textum esse ubique purissimum. Contra vero Melchior. Canus Lib. II. de loc. caρ. 3. aliique, pluribus in Iocis malitia Iudaeorum volunt esse corrupium t quod et sensit ipse Morinus Lib. I. Exemit. Cap. 4. Nos mediam sequimur sententiam , quae est Driedonis Ub. u de EeeL
162쪽
. irixtus Hebraicus Vet. Test. incomtiptus est quo ad stib- stantiam , licet non careat mendis lepioribus par intnegligentia Labrariorum , partim ignoruntia Rabbinorum. Prob. pars I. 'Si Scripturas Hebraei corrupissent , id vel ante , Vel post Christi adventum fecissent. At neutrum singi potest. Non primum: nam Christus, et Apostoli lium quam grande hoc scelus J daeis objecerunt; imo ipse Christus Ioan. V. 39. eos' ad scrutandas mittit Scripturas: Scrutamini Scriptu
ras : nec umquam monuit, ut caverent a corruptis
ex libus. Non alterum, seri enim non potuit, ut Judaei depravarent Codices omnes ubique terrarum di Versos non solum apud Iudaeos , sed etiam apud Christianos. Ita fere argumentantur . Hieroumus in cap. VI. Baiae, Augustinus Lib. XV. de Cio. Cay. 3.
religione coluerunt semper, et colunt, Voluissent eor
rumpere , maxime id secissent. iis in locis . quae Christianae Beligion i favent. At id non secerunt; saepe enim vi gis Christianis favet Hebraicus textus , quam
Graeca. aut a quoa Versio. Ego.
permisisse , quae ideo Iu ms per totum orbem dispersos servat, ut ex sacris Codicibus, quos ipsi cim Cum serunt , probemus , contra incredulos, non esse a nobis conficia vaticinia Prophetarum , ut observat Augustinus Lib. XVIII. de Cio. c. 46. MProb. I. pars ex ipsis variantibus Iectionibu quae in textu originali occurrunt; a. is e* similitudine quarundam litterarum Bebraicarum , quae facile se- Cum invicem commutari Possunt, ut norunt eruditi; 3. ex punctis vocalibus , quae Rabbini adiecerunt imulatio enim punctorum vocis sensum immutat. Haee tamen levoria sunt , nee levius integritatem Ialas
163쪽
jic. coni. I. pari. Iustimas in Dialogo cum Try h. Judaeis objicit , eos qtine lain capi in o Scripturis ah stulisse. Idemque docet Origenes IIumil. XII. in Hierem. Adde etiam . si libet, Chr)sostomum mucit. V. in Matth. ci memno mum variis in locis. Ergo.
U. Nex. Cons. Iustinus enm , t Ortinues aperte Io-quuntur de versione LXX. ; Deo de omnibus ejus exemplaribus , cum Judaei salso depravaro Don potuerint exemplaria Christianorum. Chrysostouuιs vero , Pt m rοπmus de versione Acy'ilae, Symmachi, et Theodotionis verba saciunt; nemo autem de ipso Hebraico 'textu. Imo ipse Hieron)mtis in Praefat. Comment. in Isaiam ridet eos . qui Hebraicos sontes putant esse corruptos. Vide Duxuel. Disseri. XIII.
Graecus moi Testamenti textus incorruptus est quoad substantiam , licet mendis leoloribus
Prob. I. pars. Si textus ille quoad substantiam eorroptiis esset , iam Ecclesin Graeca , quae eo uti- Hr , veras non linlieri t Scripturas , quod absurdum est: u.' Fieri Dori Praterni, ut corruptio omula Prorsus exemplaria Por Orientalem Ecclesiam dissusa pervaderet, nec tilii R id adverter t. Certo cum haeretici aliquid in eo textu mulare conati sunt, cito est dein lecta fraus, ut ii statur de Marcionitis Tertullianus Lib. V. coni. Marcion. Cay. I 3. et Epiphanius
mer. XLII. de Arianis Ambrosius Lib. III. de
'ir. S. Cap. 11. 3V. Latina versio recte cum Graeco textu quoad stitistaritiam consolant. Ergo et . Prob. 2. pars. I'. utitu fieri titili poterat, ut codex tot imillibus Librariorum manibus Exscriptus , Itur initani rion Pateretur infirmitatem , praesertim sintlcndas Graecorum Manliseri plorum litteras , et notas Compendiarias , in quibus sucile mendum potest irrepere ; a . quia revera sunt nonnulla in hodier-NO Graeco textu , quae aliter se tiata hant in veteri , ut ea. gr. Rom. XII. καιρω δουλευvvτει, cum olim ha -
164쪽
hereuir κυριω-, sicut vi teres Graeci Patres Origenes. Chrysostomus , Theophil actus legerunt. et probat Nierona mus in ' ist. ad Marcellam: unde vulgata nostra recte habet Domino serotentes.. corollaria. Ex his eruuntur regulae, secutuli tui quas textu ori giniali uti possumus. l. Quando in Dostra vulgata vi detur esse librariorum error, ad textum originalem
II. Quando lectio variat, pracserenda , quae textui
originali est congruentior. 11Ι. Cum verba ambiguum habent sensum , ex te xtu originali explicanda sunt. IV. Cum vis, sive potestas, et proprietas vocabulorum quaeritur , ex originali textu roprienda est. Ex quibus vides, quantum praebent TiteoIogo adriiuniciatum linguarum originalium peritia.
De Sacrae Scripturae persionibus. ιAdo. I. Praecipuae Scripturarum Versiones sunt
Graeca , Syriaca , Arabica , Chaldaica , Lntina.
II. Gracca versio inultiplex est, I. Vetustissima nonnullorum veteris Testamenti librorum nialc Aia
arandri M. tempora , cujus meminit Clemens Alexandrinus Lib. I. Strom. u. celebrior Septuaginta Inter
prelum , qui ut Veteres omnes tradidcxc Patres rogante Ptolomaeo Philadelpho AEgypti Rege, si Elea-
auro Summo Iudaeorum Pontifice ni issi sunt Alexandriani ; ibique non solum Penlatetichum , ut eae Iosepho in Proem. Antiquit. aliisque veleribus apud Hicr0- nymum in Quaest. IIebruic. et. til. opitiatur 6 calli er, aliique recentiores Critici ; sed totum vetus Tostamentum ex Bebraeo tu Graecum translulerunt. Scribunt autem Iustinus , Irenaeus , aliique, cos inierpretes in cellulis septuaginta duabus inclusos , sit gulos versionem suam adortiasse ; deinde vero colla-
165쪽
ias omnium versiones tam mire Consensisse , cluasi uno dictante conscriptae 'essent. l. tuo inscrtitit, eos divino Spiritu suisse illus lxolos , ac molos. Sodprobabilius est. eos in uua in Basilicam convcuientes secum contulisse , ut ait Hierori mus Praefat. tu
Pentateuchiam, ud probans testimonio Amte- Q, qui negotio intersuit, et Iosephi Lib. XII. Antiq. Cap. a. b) 3. Aquilo e Judaci sub Adriano circa annum Christi CXXX. 4. Θmmach ι Samari lani, qui ex Judaeo Christianus in haeresim Ebionitarum incidit, scripsitque imperante Commodo. 5. Theodotionis, primum haeretici . Marcionitae , deinde Judaei sub Aut nino Caracalla , cujus versionis supersunt duo postrema capita libri Danielis et pars etiam Cap. tertii, quae , quia deerant in aliis versionibus . ex Theodotione sumpta sunt. G. Hiericvnlina. 7. Nicopolitana, quarum prior in urbe Hiericis , oltera Nicopoli reperta est. 8. Luciant 'est teri , et martyris 9. ipsius
Origenis , tui versionem LXX. ita emendavit, additis quibusdam ex Theodotιone , ut nova versio videretur ; Io. dciti lue Hesa chii , qui candem versionem LXX. iterum emendavit. III. Syriaca , .ct Arybica versio in Ecclcsiis Syrorum , atque Arabum fuit in usu. Chaldaica Veio , non Versio , sed paraphrasis est a tribus Rabbinis saec. V. exarata, ct licet aliquando utilis sit ad sensum intelligendum , cu revincendos audax 's i Don scii per l:imen sentcntiam textus originalis tenet, nec a Ilabbinorum sabulis est immunis.
ii Lilaeniis, qui sub nomine Aristeae circumfertur, mul lis est resertus sabulis, et supposititius habetur a C iticis. b Recentiores quidam Critiei non solum cellularum ci cumstaritiam , sed totam historiam versionis' LXX couira ,-mnium veterum auctoritatem vel negant , vel revocant Ira duabium. Eorum varia opitiamenta vide apud Calmet Disserit. De Ders. LXX: et Natalem Λlex. Disseret. VIII. an VI.
166쪽
IV. Iliter innumeras Latinas versiones duae sueruiit celeberrimae , Itala , quae ante Hieroumi aetatem in usu Ecclesiae latinae fuit , ideoque tunc Vulgata dicebatur , quamque Augustinus Lib. II. de Docl. Christ. caP. I S. ceteris anteponit, licet non cx Hebraeo , sed cx Graeco lextu translata csset sa) , et Vulgata nostra , quae ab ipso Hieronymo adornata est ex textu originali, excepto Novo Testamento, quod tantum correxit, ut ipse testatur Lib. de Scriptor. Eccles. necnon Libris quibusdam Deuteroeanonicis Veteris Testamenti, quos in Iatinum non transtulit , nempe Libris Sapientiae, Ecclesiastici, Machabaeorum, Baruch cum Epistola Hieremiae , et Psalmis, quorum II ieronymiana versio recepta non est in Vulgata, quia fideles in Psalmis canendis iam Veteri , et communiversioni assueverant, quam ex Origenis , et Luciani Graeca interpretatione translatam , ipse Hieronymus emendavit, ut testatur Epist. ad Suniam', et Freteil. Hac hodie utioiur in Latina Ecclesia. V. Origenes primum edidit Biblia Tetrapta ex D tuor versionibus in quatuor columnas dispositis , scilicet LXX . Aquilae ,γΘmmachi, et Theodotionis. Deinde addidit columnas duas , quae exhibabant Hebraicum textum Hebraicis, et Graecis characteribus descriptum ; unde dicta sunt Ucxapta. Tandem, adjectis, etiam duabus columnis , quae versionem Hieri. cuntinam, Di Nicopolitanam exilibebant , Biblia dedit Oetapla. Hoc opus immensi laboris, et apud veteres celeberrimum , temporis iniuria pessimo publico intercidit b). Recentiores varia,ediderunt ibi ia
a) Supersunt veteris Italae versionis fragmenta a Patrihus citata , quae summo studio collegit Elaminius Nobilius , digessitque iri ordinem , ut Italam versionem restillieiet. su perfurit etiam ex veteri Psalterio Itomano Introitus Missarum , Ossertoria , et Invitatorii uia ad Matutinum quae Ec
b Vide mettiam in Origeniamis Lib. III. P. 27.
Quae autem supersunt tantae jactucae fragmenta summo i
bore , ac studio post Flaminium Nobilium , ac Munn
167쪽
Polyglotta inter litae copiosissima sunt Pol glotta Briani Imitonis. I. Authentica dicitur versio , quac ab Ecclesia probata est , milliintilite continet errorori in rebus Fidei , et inorum , esto in nonnullis levioribus emendari possit , idque exemplo JuIisconsultorum . qui aut Iihi tieam dicunt Scripturam, quae in publicis iudiciis iidem iacit. Quaeritur ergo , quaenum ex tot versiora i-bus aut heulica dici possit.
Versio LXX. fuit.olini , et est modo authenthica. Est contra Deltarnianum Lib. II./De Verbo Dei Cap. 6. Prob l. pars. Apostoli . Patres, et universa Ecclesia Graeca per quinque priora saccula ca versione .usa est tum in fidelibus edocendis , t viri in reviticei dis haereticis vel in privatis Scriptis , vel in Conciliis . . Ergo tunc versio illa aut lieinica suit. Hinc Augusti-ntis Lib. II. de doct. CArist. ca'. Ib. Septuaginta Interpret . n quod ad peius Testamentum allinet, eae cellit num oritas. Prob. 2. Pa s. I. ' Fieri non potuit, ut Versio silla, quae Per quinque saecula in universa EccIesia obtinuit , et cujus tot millia cxtabant exemplaria , in rebus gravibus ita corrumperetur , ut nemo errorem nosceret, et corrigeret. 2 ' Ecclesia Graeca non solum schismatica , verum etiam catholica eadem Versione hodie utitur, nec umquam Latini Graecis obie- Cerunt, quod authenticas Scripturas non haberent. 3.' Sixtus V. Versionem LXX , editam Romae anno I 58a. ex vetusto Codice Bibliot. Vaticanae, auctoritate sua probavit,.Vetuitque , ne quis tu Posterum auderet eam immutare. Ergo. Objic. coni. 1. Pari. Hieroumtis saepe carpit LXX. Di ιsium collegit Monsuticonius , ediditque Parisiis anno MDCCXIV.
168쪽
Interpretes. Docet citim , eos I.' illinc Iam testimonia omisisse, ut illa : Ex AE illo oocaoi filium meum. Quoniam Nazaraenus Mocabitur. Videbiant in quem trans-ixerunt etc.YI.' quaedam aliter transtulisse, sicut ea, quae favent mysterio Ss. Trinitalis , ut arcaniam si- dei non pulgarent: 3.' nonnulla addidisse ; 4.' in aliis extenuasse sensum , et subperiisse fortissima testimonia contra Iudaeos. Ergo. U. Dist. iant. in rebus levioribus, conc. in rebus m avioribus Fidei, et morum, ner. Quae enim a LXX. Interpretibus mutata, aut addita, nut omissa notat Hiero unius 4 Don ita corrupta esse docet, ut aliquid
contineant fidei , et honis moribus contrarium , licet utilius pulei ca corrigi juxta Hebraicos sontes. Objic. coni I. Part. Hieronymus Praefat. in Lib. Paralo. ait : Si LXX. Inle relum Pura, ei ut ab eis
in Graecum persa est, editio Permaneret, Super eme, Chromati Episcoporum Sanctissime, alque doctis- ει me, impelleres ut Libraea tibi Ooliamina latino sermo ne transferrem. DIis adde, quod Iustinus in Dialogo cum D h. aliique Patres passim queruntur Judaeos vorsio-I eua hario corrupisse. Ergo si a tempore Hieron)mi caversio erat corrupta, a sortiori hodie post tot saecula. U. Dist. cons. Erat corrupta . et est modo in rebus Ievioribus, quae Fidem . et mores non langunt. concoSecus, neg. Nunquam dixit Hieroumtis, Ecclesiam universam ad suam usque aetatem usam esse Scriptura in rebus sidci , et inorum vitinia. Nee Iustinus, aliive Patres asserunt , Judaeos exemplaria o mnia Violasses, quod tentare non poteranti' i ii iis Codicibus, qui in Ecclesia catholica religiose Servae
Obio. II. Philo et Aristaeas ducent, mirificam
fuisse inter textum Hebraiciam , et versionem LXXCOnsonantiam. At liaec Versio, qualis nunc est, ab Nebraeo valde discrepat , quod non solum ob9ervat
Hieron)mus in Epist. ad Suniam, et alibi passim , sed etiam cuilibet legenti patet. Ergo.
V. Dist. min. In lerioribus, conc. in gravioribus, Neg. Isa etiam Vnignia nostra aut lientica est, licet nonnulli in ea sint naevi.
169쪽
148 . Lib. II. Cop. III. PROPOSITIO II.
yriaca, et Arabica persio utilis est ad quorumdam locorum sensum melius e licandiam. Prob. Cum enim eae versiones in usu Ecclesiae Syrorunt, atque Arabum suerint, juvat scire quomodo quaedam loca explicaverint, cum praesertim de Syriaca Ilaec habeat Basilius Nomii. II. in Hexame-ron : Θrorum rex signiscantior, et epidentior, et obo nitalem, quam habet cum Nebraica linguata senistentias Scripturarum proPius allivit. Ea usi sunt. S. Ephrem , aliique Ecclesiae Doctores Syri. Ergo et c.
- φὶ ctia latina persio authentica est. Concilium Tridentinum id desinivit celebri decreto Sessionis IV. Sacrosancta' nodus consideraus, noupartim utilitatis accedere posse Ecclesiae Dei, si eae omnibus Latinis editionibus, quae circumferiantur sacrorum librorum , quaenam pro authentiea hiabenda sit, innotescat , statuit, et declarat, tit haec Lysa tus , et Miagala editio , quae longo tot saeculorum usu in ima Ecclesia probata est, in publicis lectionibus , disputationibus , Praedicationibus , et expositionibus pro authentica habeatur , et ut nemo illam rejicere quopis Praetextu audeat, pel praesumat. Probatur. I. Versio authentica non co sensu dicitur
a Tridentino , quod praeserenda sit Hebraicis, Graecisque sontibus , ut salso calumniatur Caloinus in Antidoto Sess. IV. sed quod nihil habeat fidei, bonisque moribus adversum, et in rebus praecipuis a pri mario Scripturae sensu non discrepet, licet in Ievio ribus emendari possit. Ita sensum Trideulini cxplicant Andreas Vega, qui Concilio interfuit Lib.'AU. Cv. 9. Bellarminus Lib. II. de Verb. Deio . Io , et x . Sisitis Senensis Lib. VIIL. Biblioth. Λiqui talis
est Versio Vulguta Ialitia. Universa' enim occidenta lis Ecclesia per tot saccula hac unae'versione usa
170쪽
suerat. Siquidem ab aetate Hieron)mi statim recepe .rat novi Teslatilenti editionem , quam ille correxe rat iussu Daniasi : Vetus Vero Testamcntum jam a septimo saeculo secundum hanc vulgatam versionem, quae ipsius Hieror mi est , in tota Ecclesia oecidentali legi coepit. Si ergo haec versio authentica nota esset , iam Ecclesia catholica per tot saecula veris caruisset Scripturis , et in rebus sidet , et morum cr- rorem pro veritate recepisset. At id absurdum csse
Palet tum ex iis , quae libro superiore diximus , tum ex iis , quae infra dicturi sumus de Ecclesiae inful-tibilitate. Ergo. Prob. II. Sicut agnoscendus est iudex aliquis supremus , qui libros scripturarum genuinos secernat aspuriis , celeiasque sidci controversias finiat ; ita pariter idem judex debet genuinam , et authenticam
Scripturarum versionem definire. Utrianique cuim paris momenti est . At Ecclesiam csse supremum illum iudiccm ostendemus inserius. ErSO.
Prob. III. Nemo unquam tantam iactare potoritIIebraicae linguae peritiam , quantam habuit Hieron)mus , qui sub quinque Hebraeis Praeceptoribus eam didicit, et codices Ilabraicos habuit meliores. Jure
ergo ejus interpretatio ceteris antelata est. Licet enim nonnulli principio , vctustatis amantiores , meronr mo obloquerentur, tamen paulatim versionis ejus Perrspicuitatem , ct sdelitatem mirati , eam summo con Musu Omnes receperunt, quia haec nora translatio , inquit Gregorius M. Lib. XX. Morat. Cap. 24. ex Nebraeo nobis, Arabicoque eloquio ctincta perius traustulisse perhibetur. Atqui vulgata nostra ipsissima est Hieroumi versio , cxceptis paucis , quae supra dicta Funt, ut Patet non solum ex praelationibus unicuique
Libro praefixis, verum chiam ex eo quod quidquid in Commentariis Hieroumus scribit, aliquo modo ex Hebraeo transserendum vel supplendum , ita habetur in vuIgala ; nec ullus singi potest alius ejus
Ructor , praeter Hieronymum. Ergo ex ipsa auctoris eruditione Vulgata nostra versio merito palmam et seris praeripuit.. Quod et confirmatur ex eo , quod Pre duo amplius saecula novatores, mutra eam Vo -