장음표시 사용
531쪽
ct i xtensionem, essci iiiit. Ergo Pctsectiones creaturarum , additae Persectionibus divitiis , major m num rum , atquc emensionem esiiciunt, ac proinde Deus cum creaturis est extensive persectior. I rgo. U. Conc. min. Quoad Itiumertinis , quoad extensionem vero , Dist. πι in. uitae reapse distinguuntur , si simuIaddantur, majorem extensionem ciuiciunt, si unum citi aItero non coiitineatur, couc. Sccus, nego. Orro Persectiones creaturarum continentur in divinis , tamquam sinituin in inlinito , a quo productae Sulli. .
Corollarium. Ergo solus Deus est propter se diligendus, reliqua in ipso , et proptch ipsum, utpote quae sint emanationes , et participationes infinitae illius persectionis. Nec qui Deum cum creaturis possidet , beatior est , quam si solum Deum possideat, in quo . quidquid tu creaturis est amabile, nobiliori modo existit. Qui ergo minus se se licem putat , quod creata bona , quibus frui concupiscit, non possidet, eoiitra ordinem Garitatis peccat. I i
XI. De Sonitate et Sanctitate Dei.
ὰ do. Donum triplex est absolutum, resaiamm, et moriae. Absolutum idem est, ac persectum , seu id, tui nihil deest, sive ex principiis essemuilibus, sive ex principiis accidentalious. Belativum est , quod est alteri conveniens, seu rem alteram perficiens , sicut sapientia bona est homini. Morale est firma ad-'haesio voluntatis summo bono, a quo qui volunt rius recedit, in maluiti morale incidit. Bonitas aut moralia sanctitas etiam dicitur. -
532쪽
Deus est summe bonus bonitate absoluta , relatipa, et morali. Est dogma fdei.
Prob. I a. pars. Bonum absolutum idem est, aeesse persectum. ADIui Deus est Summum esse , et summe persectus ex dictis. Ergo summe honus est. Hinc Boetius Lib. III. de Consol. Pros. IO. Deum, in luit, rerum omnium Princ em , horuιm esse , cominmunis humanorum conceptis Probur animorum , et iam Gentilium , ut supervacaneum sit, Scripturas, et Patres in rebiam aperta recitare. Prob. Ia. Pars. Bonum relativum ast, quod rem
alteram perscit. Atqui quidquid bonitatis, et perse
ctionis est iii creaturis , a Deo est. Ergo. Proh. 3 a. pars. Deus firmissime adhaeret , hoc est infinite diligit summum bonum , idest semetipsum , Deo quidquam operatur , nisi bonum , et proPter summum bonum , hoc est propter semel ipsum. Prop. XVI. Dersa propter semetipsum operatus est Dominus. Hinc in Scripturis dicitur magniscus in sanctitate. Et I. Reg. II. a. Non est sancires, ut est Dominus: quia creaturae , utcumque Sauelae , non habent, nisi particulam sanctitatis a Deo derivatam; Deus vero sanctitatem habet essentialem. Et Isai. VL 3. Angeli assidue clamant Sanctus, Sanctus , Sanctus , quia per hoc attributum sanctitatis necessum habent ad Deum , cui creaturae , nisi Sauctae , Pla-Cere non possit ut . Ergo. Objic. Si Deus esset summe bonus in omni gener , non permitteret malum morate ; niqui et C. Ergo Cic. . U. Dist. maj. Si non esset adeo omnipoteris , et Sa- Pleus , et bonus, ut sciret. , et posset de malis botia
facere, con . secus , N. Cum ergo Creatura sit Iiatura sua mutabilis , Deus vero provisor riui versalis ,
qui aliquando potest ad majus homi in mala permittere subditorum , dedit quidem ipsis , vel praeparavit auxilium , sitie quo peccatum Vitare non Pos
sent , sed melius iudicavit de malis bona iacere ,
533쪽
quam nista nulla li rutillere , ut iii luit Augustisnx Inst. Cum Deus sit Otiinipotens , poterat uaniora hona , et meliora sacere de honis, quam de malis. Ergo. U. Dist. ant. Alterius generis , conc. Eiusdem ge- Dcris , neg. Quomodo enim fuisset cx. gr. patientia mari 1 in in sine injusta persecutione tyrannorum i uo igitur Deus judica Vi melius, quam mCliora, et alae a ius generis bona sacere sine permissione mali. Quaeres , utrum solus Deus sit honus Per essentiam. U. Si esse bonum per essentiam inteIIigatur eo serinsu, quod ipsi essentiale sit existere , et inlinitam habere honitatem , solus Deus est per essentiam honus,
unde Christus Lue. M III. I9. Nemo . inquit, bonus nisι solus Deias. Si vero accipiatur pro eo, cui nihil deest de proprietatibus essentialibus , quidquid est ,
bonum est per essetitiam. Unde demonstrat Tho- mas, honum, et ens idem esse, L. P. Q. V. an. I. Ex quo rursus ostenditur , Deum esse summum bonum , ituta est summum eus . .
Porro quae de persectione , honitate, et sanctitate Dei diximus , cum non possint, a Dei existentia sc-jungi ; facilius enim inveniuntur, qui Iaegaverint esse Deum, quam qui cum perseelum, bonum, SaDCtum negaverint ; hinc eatenus pertinent ad sidcm, quatenus ad sidem pertinere Dei existentiam , Supra diximus.
Adri L innipotentia est absoluta potestas faciendi
quidquid Placet. . . . II. Petrias Abaelardus, teste Bernardo Epist. CXC. docuit, Deum non posse sacere meliora iis , quast facit, imo non posse sacere , aliud quam quod aut Vult, et facit; quem errorem Estius in L. Dis. 43. Calvino eliom, et Bucero tribuit; licet illi haereiici non adeo perspicue id Nideantur asseruisse. Certe eana Ahaelardi sententiam nonnulli recenitores philosophi .cuti sunt, quorum systema intimismus appellatur.
534쪽
Deus esι omnipotens. Est dogma fidei.
Prob. I. Genes. XVII. I. Dicit Dominus: Ego Deus omnipotens. Exod. XV. 3. Omnipotens nomen ejus. Eceli. I. 8. Untis,est Altissimus Creator Omn*otius. Job. XLV. 2. Scio quia omnia Potes. Matili. XIX. Pu6. Aytid Deum Omnia sunt Possibilia. Luc. I., 37. Non erit impossibile aμud Deum omne perbiam. Et alibi saepe Scriptura omnipotentiam Dei
Commendat, quae maxillae ad nostram fidem., et Spem excitandam , et ad mundanum timorem expellendum valet. Idem docent titio ore Patres omnes ,
quos Pelai Ωιs sustus laudat Lib. V. ca'. 5. imo et ipsi Gentiles Philosophi , quorum testimonia collegit 'Nuetitis Lib. II. Quaest. Alnet. ita ut vere dixerit Augustinus Germ. CXXXIX. De Temp. Non dicoda mihi Christianum , da mihi Iudaeum , sed da mihi Paganum , idolorum cutiorem , daemoniam
serpum , qui non dicat, Deum, esse omniPOtentem. Negare Christum potest : negare Deum omnipotentem non potest. Ergo etc. Prob. II. Deus est ens summe persectum , atquaomuipotentia est excellens persectio.
Obie. Deus non potest mentiri , non potest essi Cere , ut Praeterita iacta Iloti sint, ct alia huiusmodi, quae dicuntur absolute impossibilia. Ergo Non potest f1acere quidquid Vult, γU. Aeg. cons. Quae enim impossibilia sunt, Deus Velle non potest , quia illa dicuntur impossibilia , iquae coni ictionem involvunt ; ex. gr. motas siue Valle , circulus quadratus , quae se mutuo destriarint, ac Proinde non possunt esse Objectum Deo Scietitiae, Nec voluntatis Dei. Contradictionem utilem implicat, Deum mentiri, mori, etc. Quia Deus cst ens Perfectissimum , mentiri autem , et alia hujusmodi maximam imperfectionem significant. Hincri Augustinus
Serm. CIX. de tempore ): Multa , inquit, Deus non '
535쪽
Sis Trael. de Deo momtest facere, et tiamen omninolens eos, imo ideo ,- P0teras , quia ista non Potest . . . non Rotest mori, nora
Potest Peccare, non potest falli , t ita non potest, quia si posset , non Gaet Omnipotens. Sebotion. is Docent cliam Patres , et Theologi , non posse ne Nin ea efficere , quae ' licet coii tradictiouem non involvant, lauieti Dei sapientiam . bonitatem , az pr xidentiani voti deceut Quo sensu tios quoque Lib. caρ. 6. diximus, non posse Deum im, Ct Potest tem perni illere daemonibus miracula patrandi : idquaetiam in aliis passim tibi is usurpabimus. Quod quidem non Dei oriuiipotentiam coarctat , Dum Deus ea sacere absoIute possit, sed sapientiam, ac bonita
, Deus potest facere meliom. iis , e fauin Est a. - dremo indei. , Prob. Praeter ea , quae Deus fecit, men e cone i. ia possunt meliora , et meliora in infinitum, quae Elullam iuvolvunt coutradictionem. Ergo si Deus ea facere Iion posset . non esset omnippiens. At Deum esse omnipotentem, Supra est dem Stratum, Prop. I. Ergo. Hinc Apostolus Emes. III. ao. Polem eat, i quit , Deus omnia facere supera udanter, quam ρο- Iimus , et in elligimMS. - . e r μα-4 SMUMmur obseeta. Objic. I. Deus est optimus; ergo emere debet op mae ; ac Proinde non potest sacere meliora. Hinc Dari mascenus Lib. II. de Fid. Orih. e . 29. Necerae e4t, inquit, omnia, quae Dei propidentia sunt, securas rarectam do ionem, et optima, e Deo decentissim e-ri, i a. tit nequeant meliora seri. r . u. Dist ant. Ilabut sacere optima quoad modum,
536쪽
sive ad finem ipsi propositi ian , idcoque in omnibus,
quae essicit, propter ossiciendi modum elucet ejus sapientia , et potentia infinita cono. Optima absoluis , neg. Non aliud sibi vult Damascctius. Detis ita est artifex magnus in magnis, ut minor Mon sit in pamyis : quae parpa non sua panditate. nam ritilla est, . sed artiscis sa lantia metienda sunt, inquit. Augustinus Lib. II. de Cio. Cay. m.
Obie. II. Augusti ruis Lib. LXXXIII. Quaestionum Quaest. L. probat, Filium Deι esse Patri aequalem, quia , inquit, alioquin Pater fuisset invidus , si quena
poterat aequalem gignere , noluissct. Deus, quem ge riuit, quoniam meliorem se gignere non potuit Inihil enim Deo melius ) generare debuit aeqtialem. Si enim Moluit, et non potuiι, infirmus est: si potuit, et nora potuit, in idus est. Ergo a pari si Deus potuisset sacere meliora, et non secisset, esset invitas. U. Neg. cons. et Parit. Dispar enim ratio in eo est, quod Filio debetur aequalitas cum Patre, quam si bater drire noluisset, suisset invidus. At Creaturifinon debentur optima, alioquin creaturae deberent e
se ins nite bonae , quod repugnat, quia , posito quum cumque bono sinito, aliud melius cogitari posset.
Deus potest facere alia ab iis , quae actu puti , et facit. Dogma Idei est.
Prob. I. ex Scriptura. Dan. III. II. Deus noster P te4t uos eripere de camino ignis, et de manibus tuis lGherare ; quod si noluerit etc. II. Maesiab. VIII. I 8. Deus Potest uno nutu uniuersum mundum delere Mat. th. XXVI. 53. An putas, quia non possum rogare P trem metim, et exhibebit mihi modo Nusquaist duodecim Iegiones Angelorum3 Et Matth. III. s. Potens est Deus de lapidibus istis suseiture filios Abrahae. Pol est igitur Deus alia facere , quae non iacit. Unde Atlianasius Lib. IIL. coni. Arian. Poterat, inquit, etsi numquam odpenisset Christus, solummodo loqui Deus, et maledictionem solpere. Idem alii conata iter assirmant. Ergo.
537쪽
52o Trael. de Deo m . . Prob. II. Deus a nulla crcatura pendet. Sic ergo Circa eain operatur, ut possit non operari. Adde quod non esset omniPotens, si non posset ulla sacere, quam quae facit. ωjic. Deus est immutabilis , ac Proinde non potest nunc nolle quod ab aeterno voluit, nec Velle quod ab aeterno noluit. Ergo non potest alia sacere, quam quae actu ab aeterno'vult. Hinc in Scripturis dicitur Deus non posse, quac noluit. Non Potero μ-cere quidquam, donec ingrediaris illuc, ait Dominus ad Lolli. Gen. XIX. 22. et Chrisius Matth. XXXI. 39. Patrem orans ait: si possibile est, transeat a me calix iste, h. e. si Dis. U. Dist. cons. Non potest in sensu composito, cons. in sensu diMiso, nex. Hoc est, posito hoc quod ali quid ab aeterno voluerit, non potest nunc Velle Cori trarium , ac Proinde nec sacere. Cum enim immutabilis sit, ideoque idem nunc velit, quod ab aetertio voluit, si posset nunc Velle , et Iacere Contra rium, posset idem simul velle, et nolle ; sacere, et non sacere, quod contradictionem implicat. Sed potuit ab acterno nolle quod voluit, aut velle quod noluit, si agitur de creaturis', cum nullum honum finitum necessario movere ejus v quntatem Potuerit. Vide tali ii in in L. Dist. XVIII. Sylviiun Q. XXV. art. S. Thomam Valdensem Tom. I. Lib. I. art. I. Petavium, etc. .
DE scientia Dei quatuor hic quaerenda sunt, VI. de ejus existentia , et ' proprietatibus; I.μ de ejus objecto; S ' de medio; 4. ' de varia εjus divisione.
I De existentia, . et proprietatibus seisntiae Dei
Ado: Cum scientia ah Aristo .le definiatur cogni-
538쪽
tio certa , et evidens , adquisita per demonstrationem , in ea duo sunt distinguenda; ipsa ui mirum cerinta , et evidens coguitio , et demoustratio, Per quam adquiritur.
Est in Deo agnoscenda intelligentia, et scientia, sed 1ine ratiocinatione. Est dogma sidet.
Prob. I a. pars. I. Reg. II. 3. Deus scientiarum Domianus est. Iob. XII. 13. A 'ud ipsum est sapientia, et fortitudo : ipse habet consilium et intelligentiam. Prov. IlI. I9. Dominus sapientia findaoit terram, stabiliole
caelos prudentia. Esther XIV. Otii habes omnium scientiam. Rom. XI. 33. O altitudo dipitiarum sapientiae , et scientiae Dei sa). Id etiam evidenti ratione monStratur. Deus enim est id , quo melius cogitari Non potest. At ejusmodi Don esset. si ipsi deesset Scientia , ut cuique manifestum es. Hinc ipsi Ethni- ei Philosophi Dei seientiam praedicarunt. Sic Menander ap. Clement. Alex. L ib. V. Si tu. Deum appellat oculum omnia cernentem.
Seeuuda pars patet; cum enim ratiocinatio sit a re nota acl rem ignotam progressus , imperfectionem arguit, quae a Deo ableganda est. Vidct ergo Deus conclusiones in principiis, scd non eruit ex Princi
piis conclusiones. Dices. Ea est esshntia, et natura scientiae, ut adquiratur per 'ratiocinationem Ergo aut in Deo non est proprie dicta scientia , aut cst ratiocinatio. U. Reg. ant. Scientiae enim natura id tantum re 4Iuirit, ut cogitoscantur evidenter essectus in causis , consectaria in principiis: quod autem mens nostra Pergr dus quosdam cogtioscat ex Caussis essectus, Et cXPrincipiis conclusiones , id ex ejus iii sirmitate est: α Adde Job. XXVIII. 12. Ps. C Tm. Sap. m.
539쪽
insinitus, et causa omnium rerum. Tres Priores
Prob. I a. ystri. Sap. VII χχ. incitur de Saseentia Dei: Est ' in itiα 'iνitus Intelistentiae Sanetuo, uni mulli'tex, h. e. qui unico obtutu multiplicia, vi jecta pervadit.
Prob. I . pars. Ipse Deus immutabilis est, ut supra disnuimus cap. VIo, et Persectissimus. Ergo mutari non potest eius scientia , quae est idem reM Se oin ejus essentia ; alioquin vel novam , scientiae Perse Ctionem adquireret, vel amitteret qoam habebat , quod utrumque imperiscium est, ae Deo repugnat. 'uine Augustinus Lib. XIII. Confra. cv. 16. Sicut, quit, omnim tu es, tu scis solus; qui es in omna titubi--ἐuer, et scis ineomAincibiliter, et ois incomminabiliter. 1 Prob. 3 . Pars. Psal. CXLVI. Sapis uiue ejus
non ess innis , non esti numerus. Infinita ergo est nom solum exunsire, ut aiunt, propter in ita objecta; quM Cognoseit, , verum etiam inrensioe e quia-geriis ima, et evidentissima est, et obiecta omnia intime Per- Vadit, et comprehendit. Unde ait Augustinus De Cio. cap. zo. In una Dei sapientia esse immensos quosdam, vique issenitos thesauros rerum intelligibilium, in quabus sunt omnes inrisibiles, ditque incommutabiles rationes rerum etiam risibilium, et mutabulum. Tres
autem istae priores propositionis partes ad sidem Per
Prob. 4 - yars. I. ex Seriptura. Prop. HII. 3o.-εapientia de seipsa loquens ait e cum eo eram cuncto comρOnens. Ea Ioari. I. 3. Omnia per Usum facta sunt, nempe per Verbum, quod est sapientia Patris. - Prob. II. ex. ΡP. Gregorius M. Lib. XX. mores. c P. 3, Quae sunt, inquit, non ab aeterestate ejua ideo Midentur, quia εunj, sed ideo sunt, quia sidentur. Quod et docuit Augustinus Lib. XV. de Trin. cap. I 3.. Dio.
540쪽
nysius Lib. De Dio. Nominib. cap. 7. aliique α).
Prob. III. ratione D. Thomae. Se habet scientia divina ad res omnes , sicut ars in artifice ad res esse clas. Unde dicitur Saρ. VII. 2I. Omnium arti ae.ese Sa lentia. Atqui scientia artificis est causa operis simul cimi voluntate , et potentia artificis. Ergo et scientia Dei simul cum ejus voluntate, et omnipotentia est causa rerum. Praeterea si scientia Dei non esisset rerum Causa, res ipsae causa essent scientiae Dei. Repugnat autem, res creatas esse causas scientiae divinae. Ergo. Corollaria. I. Cum ergo Deus per suam Voluntatem, et omnipotentiam non solum res omnes creaverit , verum etiam ad omnes creaturarum actiones concurrat, hinciscientia etiam Dei causa est non modo rerum omni uiar, sed et omnium motuum cujuscumque creaturae Saltem per concursum.
II. Cum in peccato quod est etiam quidam
Creaturae motus ) duo sint, actio scilicet μυ-3ica , ac materialis , et ipse desectus, qui est formale peccati, patet, scientiam Dei noti esse causam peccati, quoad ejus formalemorationem, quia in ea ratione non est aliquid positiMum, sed negatipum, quod nota oritura causa essciente, sed deficiente, ut suo loco dicemus. Obeeta diluuntur. ΟHie. I. ctant. 4. partem. Patres multi videntur assercre , ideo res a Deo praesciri , quia suturae sunt, non ideo suturas esse , quia praesciuntur. Sic Origenes in cap. VIII. D. ad Rom. Quia futurum est, inquit, aliquid, ideo scitur a Deo antequam fiat. Et Justinus,seu quivis auctor Lib. Quaest.ad Orthod. Quaest .