장음표시 사용
541쪽
L. VILLNon est praenotio causa ejus, quod futurum est, sed quod futurum erat, causa est praeuotionis. Hiero nyimis Dial. III. coni. Pelogiare. Non ideo Peccapit , Adani, quia Deus hoc futurum nOperat, sed praesciola Deus quod ille erat propria poluntate facturus. Similia docenti rillus Alex. Damascenus, Chrysostomus , et alii , quos congerit Suarea. Ergo. U. Neg. cons. Laudati enim Patres vel loquuntur de peecatis , quorum scientia Dei causa non est, vel si deIomnibus actionibus loquuntur , intelligendi descientia mere Speculatrice, quae non est conjuncta cum Voluntate , et oinnipotentia ad opus emcicndum : sed opera iam essecta contuetur; de qua scientia dicitur Gen. I. 3I. Vidit Deus cuncta, qua ecerat, et erant palde bona. Quae quidem scientia mere speculatrix , licet in Deo reipsa rion distinguatur a practica; distinguitur tameia ratione.
Objic. II. Prins est rem esse, quam cognosci. Ergo: ν. Dist. ant. Prius est rem esse . quam cognosci scientia mere speculatrice, Conc. Scientia practica , qualis cst scientia artificis, neg.
Praescientia Dei ita est caussa rerum , ut caussis liberis necessitatem non imponat. Fidei dogma est.
i prob. yro'. contra Joannem ms in Concilio Constantietisi damnatum, et veteres Stoicos. δlle enim post Manichaeos , et Priscillianistas, posita Dei praescientia , negavit hominum libertatem et . isti e contrario , posita hominum libertate, Dei praescientiam negarunt,
quam falso putabant, cum libertate hominis Stare non posse. Stoicorum insaniam secutus est Socinus. Ita
etiam sensit Cicero Lib. II. De dioin. Unde Augustinus Lib. V. De Ciν.. caρ. 9. Tullius, inquit, erepta Deo praescientia , ne libertatis damnum homo sentiret, homines dum otiti facere Iiberos, fecu sacria tegos. i Prob. itaque prop. I. ex iis Scripturarum, et Pa-
542쪽
triim testimoniis, quibus suo loco adstruemus Angelorum , et hominum libertatem. Cum enim omnia a Deo praescita sint, et Lanacia creaturae iIlae spiritales libere operentur, mauisestum est, Dei praescientiam non imponere illis necessitatis iugum. Prob. II. ratione. Cum praescientia Dei, et sapientia; quae est omnium artifex. sit immutabilis, tit supra ostendimus , ac prolude selli nescia Deces- . Se est, ut cuncta in tempore eveniant eo modo, quo Deus ab aeterno praescivit ; et ordinavit. Atqui praescivit, et orditiavit, quaedam eventura ueCessario, quaedam autem libere, ac proinde quibusdamiesse clibus aptavit caussas necessarias , aliis Vero liberas. Ergo tantum abest, ut praescientia Dei imponat caussis liberis necessitatem, quin potius ab ipsa Dei praescientia oritur, et servatur earum libertas. Movet enim certissime Dcus creaturam Suam, Secuudum tia
turam , quam ipse creavit , et servat. Simili ratione utitur S. Thonias I. P. Q. XIX. art..8. ut probet, Voluntatem Dei, quae semper cum praescientia juncta est , non imponcre caussis liberis necessitatem. Alias rationes vide apud Anselmum Lib. De Concordia Praescientiae Dei cum loertate, Augustinum Lib. III de lib. arb. Cap. 3. 4. m. De Cip. cap. IO. Boiitium De consolat. Lib. V. Prosa 4.
Solpuntur objectiones. . . 'Obie. I. Quod Deus ab aeterno praescivit, non potest non evenire, alioquin Dei praescientia sulleretur. Ergo necessario evenit. U. Dist. ant. Non potest non evenire eo nainto ,
quo Deus pracscivit, conc. Alio modo , neg. Cum Deus praesciverit ab aeterno , quaedam libere eventura, profecto si illa in temporc necessario evertirent, tune Dei praescientia salleretur ; non fallitur autem Cum eveniunt libere. List. I. in Contradictionem implicat dicere, aliquid non posse non evenirc libere. Quod enim liberum 'e t , Potest non evenire; quod autem nota potest noue veniare, libe rum non est. Ergo.
543쪽
py. Dist. ant. Si loquamur absolιιte, cone. Si loqua mur hypothetice , neg. Absurdum enitar esset absoluia te dicere: Petrus non potest non currere libere. Sed
saeia hypothesi, quod Petrus jam libere currit , r
eae dicere possumus: Petrus non potest Non Currere Iibere , quia non potest simul currere , et non currere. Cum ergo Deus ab aeterno praesciverit, et ordinaverit , quaedam certissime, sed libere eventura; posita hypothesi illa , contradictionem non implicat, ea non posse non evenire libere. Est igitur haec necessitas hypothetica, et consequentiae. t. a.' Si libere eveniunt, fieri potest hypothesis, ut actu non evonianti in hac autem liypothesi Dei praescientia salleretur , quod est absurdum. Ergo. U. Nego Seg. m . Hoc enim posito, quod Petrus libere currat, idque ab aeterno praesciverit Deus, fieri nequit hypothesis , quod simul non currat. . Iust. 3. R Possibin ρosito in actu, nihil sequitur assum di, ut commune habet essatum. Ergo fieri potest hypothesis , ut quae Possunt non evenire non e cniant. Dist. ant. Eo modo, quo possibile est, conc. Alio modo, neg. Porro Possibile non est, ut fetus libere currat, et simul non currat. Potest quidem dum currit non currere m sensu diWiso, hoc est potentia sejuncta ab actu, sed non in sensu composito, hoc est potentia
dist. 3.' Antequam Petrus currore inciperet, poterat actu non currere. Tune ergo salsa suisset Dei praescientia. v. Neg. cons. Nam si Petrus actu non cucurrisset,
hoc ipsum praescisset Deus. Obie. Il. Praescientia Dei est necessaria, aeterna, immutabilis; ergo quae a Deo Praevidentur, cuncta
U. Dist. ant. Est nccessaria quoad substantiam , cone. quia quidquid est in Deo, est ipse Deus, purus,
simplex, et necessarii 4 actus. Est necessaria quoad con- notationem, ut aiunt, Sive relationem ad obiecta, neg. Unus enim, idemque actus Dei nccessarius infinita respicit obiecta, quorum alia sunt necessaria , alia libera , alia possibilia. ε
544쪽
Lib. III. . mp. XLII. 527S. II. De Objecto Scientiae Diodiae. PROPOSITIO.
Objectum scientiae Dei est primo Deus ipse, di in de cetera omnia Praeterita , Praesentia, futur absoluta, et conditionata, possibilia, et ipsae in- tarnae cordium cogitationes. Est dogma filii.
Prob. I. ' Deus seipsum, et auribilia omnia absoluta, ct r.:lativa cognoscit, ct comprchendit. Cum enim scientia Dei pcrsectissima sit , halleat necessc est objectum persectissimum, quod est ipse Deus. Uiuo scientia ista in Scripturis tribus personis Divinis tamquam ipsis propria tribuitur. Luc. X. 22. Nemo scit quis sit Fil tis , n Ai I ater , et quis sit Pater, nisa Filius, 1. Cor. II. II. Quae Dei sunt nemo cogno-pit , nisi Spiritus Dei.
tura inoisibilis in conspectu ejus, Omnia autem nuda Stint, et aperta oculis agus.
CXXIVIII. Tu cognooisti omnia nopissima, et anoriqua. EccI. A XIlI. 29. Deo antequam crearentur n-mnia sunt agnita. Borrh. IV. II. Vocat ea, quae non sunt, tamquam ea quae Sunt. Et Baiae XLV. 23. prac- scientia stitui Oriam Contingentium , tamquam proprius divit,itatis characlcr pondur. Annunciale quae Mentiara sunt in fultirum . et sciemus quia Dii estis pos. Unde Tcrtulliatius Ayolog. cap. 2o. Idoneum testιmonium dioinitatis exi oerilas dioinationis, et Lib. II. coni. Marce cap. 5. Pra scientis Dei tantos habet testes, quantos
a Francisciis Itinius contrarium Socini errorem late consulat in Re utat. Praelimin. Socini Tom. II. Prusti t. TIeolog. Idem praestat Hornebekius in Sociιiianismo Con
545쪽
Eli ni si lura cotidit initalia. mat h. XI. 21. Vae
ibi Coroea in , pne tibi Bethsaida, quia si in Trro, et 'done factae fuissent pirtutes , quae factae sunt in νοhis , olim ita cinere ' et cilicio poenitentiam egissent. Et I. Reg. XXIII. iii tirroga illi Davidi , an cives Ceilae ipsum tradituri essetit Ianli , si ibi David morari pergeret, respondit Domitius : Tendent. '. 5. ' Possibilia. Si enim scipsit in , si iamquc omnipotentiam comprehclidit , illi ic omnia possibilia videt. 6. V Dcnique ii ternas cordium cogitationes. Psalm. CXXXVIII. Intolleaeisti cogitationes meas de Iove. I. Paralip . A XVIII. s. Omuia corda sortitatur Dominu et tini ersas menἰium cogitationes intelligit. Jorem. XVII. lo. Eeo Dominus scria lans cor, et Probans renes. Eccli. XXIlt α8. Oculi domini multo plus Dei-didiores sunt super solem hominum corda intuentes in abscondita partem. Ergo et c. Mittimus alia innumera Scripturae loca , et Patriuia testimonia. Objectiones solpuntur.
objic. I. Dctis aliquando de suturis dubitando Io.
luitur . ut ex. gr. Jerem. XXVI. 3. Noli stibtrahere perhum , si forte audiant , et conperiantur. Ergo. N. Dist .ant. Id facit, ut explicet , rein esse apud Itomines liberam , dubiam , ct dissicilem, conc. apud Deum, neg. Hieronymus in cap. XXVI. Ierem. Vesebum , inquit, ambiguum forsitan majestati dipinae non Potest conoenire , sed nostro loqtiitur ast ectu, ut liberum homini seroetur arbitrium. Simili ratione rem explicat Augustinus in Psal. II. et 'act. XXXVII. in Ioan. Obio. II. Nonnulla praedixit Dcus , quac postea non evenerunt, ut IV. Heg. XX. I. per Isaiam praedixit Ezeciliae: Praecipe domui tuae ς morieris enim eu , et non pires , qui tamen ab infirmitate convaluit.
Et Ionae III. 4. Adhuc quadraginta dies , et Nini MesubMerietur , quae tamen subversa noti est. Ergo. U. Dist. ant. Et ea Deus praedixit eventura, Spe Ctato Caussarum ordine, conc. Spectato decreto. et
praescientia Dci, neg. EZeclitas enim revera mori-urrus erat, spectata vi morbi , et Ninive subucrten-
546쪽
da propter peccata ; sed sciebat Deus, se datui lim praeler ordinem causarum secundarum Ezechiae vitam pro pter orationem . et Ninivitis veniam propter poctii tentiam. Ila S. Thoinas aa. uae. Q. CLXXI. art. 6 d 2. Obie. III. Deus in Scripturis dicitur peccata noti videre: Mundi sunt oculi tui, ne Mideant malum. Habacuc. Ι. 13. Et merito ; peccatum enim in sua formali ratione non cst aliquod positivum , sed mera privatio
boni ; quid est aliud , quod malum dicimus , nisi mera prio alio boni ' inquit Augustinus , Enchirid.
cap. II. Atqui mera Pri Vatio Videri Don potest. Ergo. s. Ad im. Dist. ant. Dicitur peccata non videre, quatenus ea nori approbat, aut non cito in hac vita Castigat, Conc. quatenus ea non cognoscit, neg. Deus
itaque in Scripturis saepissime dicitur peccata omnia videre. Videns Deus, quod multa malitia hominiam esset in terra, Genes. VI. S. Delicta mea a te non sunt abscondita, Psal. LXVIII. etc. sed tamen aliqua dicitur nou cognos ere , quae non probat, ut Matth. VII. 23. Nunquam nopi Mos. discedite a me qui operamini iniquitatem' et Matth. XXV. II. Amen dico oobis, nescio pos. Vide Augustinum Quaest. CLII in Exod. et in Psal. C. sicut e contrario dicitur cognoscere quae diligit , et probat , ut Psat. I. Moit Dominus piam justorum , et Rom. XL. 2. Non repulit Deus plebem Stiam , quam Praescipit. Aliquando etiam dicitur non Cognoscero quae nondum Castigat: ita enim se gerit. quasi ea ignorarct. Projecisti . inquit , Post tergum ruum omnia P ccata mea. D. XXXVILI. 17. Omnium iniquitatum ejus non recordabor, Ezech. XVIII. 2 a. d. am. Dist. min. Mera privatio videri non potest per sc ipsa , conc. per bomi in sibi oppositum , uex. Per hoc lasum , inquit S. Thomas I. P. Q. XIV. art.
o. quod Deias cognoscit bona. cognoscit etiam mala . sicut per lucem cognoscuntur tenebrae. Et revera cum Deus sit supremus judex , qui reddet uuicuique se-Cundiam opera jus, Rom. II. 6. absurdum est, eum ignorare mala , quae pro merito punit. Imo e contrario ipse solus pcccati malitiam comprehendit, luia ipse soliis suminum bonum comprehendit, cui pecca
547쪽
5ao ' Truet. de Deo ' Uno . OHie. IV. Genes. XXII. ia. ait Deus Abraliae :
νis cognονi, quod times Deum ', ergo antea interistiam Abrahae justitiam non plene cognoverat. u. Ea . enim locutio nictaphora est. Quia enim apud lio mities occulta cordi una per operaeacterna Moscuntur , ideo dicitur Deus cognoscere Ahra hac obedientiam , cum Per, externos avius Se prouidii Cognori igitur .idem est, ac feci manifestum, si oui dicitur etiam Rom. Vim. 26. SpiriIus postulat pro nobis, h9M. . t Postvaare iacit. . . Seholion.
. Eisi Augusti laus Lib. V. de Ciν- cαρ. 9. dicat econsιeri esse Deum , et negare Praescium futuro- αrtim, apertissima insanio est 3 tamen Lib. II. ad Simylic. Quaest. a. ostendit, praescientiam Dei Io ae . esse ab humana dissimilcm duabus rationibus; i. enim quac homines praesciunt, remota ab ipsis sunt Deo autem omnia hiaut Praesentisa ima ; 2. cum res, qu s prycvidebamus , eveniunt, accidit aliquid persectionis notitiae uostrae , at contra nihil in tempore
potest addi scientiae Dei. Scit ergo Deus , inquit , et praescit Deus inessabui modo. III.
Ado. I. Videndum modo est, quo in medio videat Deus ea , quae εuperiore. articulo scientiae divitiae obiecta esse diximus. Medium . autem scientiae Dei vocatii Theologi id , in quo , tamquam in causa , Deus alici uid cognoscit. Et quidem Hi quo Deus videat seipsum , et omnia creata, et Omnes actus creaturarum necessarios , lacile erat edocure. At gravissima controversia est inter Theologos, quo in medio Deus actiones creaturarum liberas cognoscat. Quae
quidem quaestio cum pendeat ab alia, quaenam sci-Diu irso by Cooste
548쪽
Iicet sit Causa , .ercaturas libere hi votis ad agendum Potius reiicienda esset ad Tiactaturn de gratia Deia Sed quia Theologi omnes eam hic agitant, de illa Nos etiarn paucis hic agemus i uberiorem enim pius notitiam , nisi pertractatis de Gratia quaestionibus ,
tirones accipere non possunt. . I .
II. Carditialis Coelantis , cui accessit etiam Gonet, aliique putant, actiones creaturarunx liheras Pracv4deri a Deo in reali eorum coexistentia cum aeternitate , nore quod illae extiterint ab aetcrtio , sed quia ipsa aeternitas non habet prius , et Posterius, sed est interminabilis vitae tota simul , et perfecta possessio indivisibilis, omnia simu I tempora Compreliend-sa Quae quidem sente utia manis ste tit errat a Veritalei Futura ei, im noti existunt ab aetertio, ergo non meo xistunt aeternitatu Licet autem laetemitas indivisibilis ait , tamen Ois ιιιμα quaedam puncta , t seu instantis sunt, quae Praecedunt futurorum existentiam. Sicut et humana Christi. Datura , ut suo dicendum est lo έIicut conjuncta sit Verbo, quod est simpIicissimum et indivisibile ; tamen Don coexistit ubique , ubi, mi bum existiI. Ergo antequa/νι res ferent, eνanc in L Scientia, non eram in stia natura , inquit Augustinus Lib. HI de Gem ad Ire cis . iis 'tΙIl. At Thom istae sere omnes putant, actiones Omnes creaturarum rationalium videra aulaeo in decre- Το , quo statuit ab aeterno illa physice Praemo Deste ad agendum ; docent enim ipsi , inullum seri posse a Creatura rationali ac lucii sine physica, Dei Draemo
Pugnant ex adverso LtidoPici, mesinae sectatores, qui nullam 'aguoscunt Praemotionem, docentque actus omnes excaturarum , sive sitit , Daturales sive Supernaturales et sive in statu naturae integrae , sim In statu naturae lapsae videri a Deo in seipsis 3 qua- 'tenus an essentia divina lamquam in siSecuro reDrae-
. a. neolog , quos Augustinianos vocant , ἰ med in incedunt via. Distinguunt enim inter actus Matura
rales naturae integrae, et actus supernaturalia. nai.
549쪽
rae lapsae. Et quoad acius quidem naturales , et spernaturales naturae integrae Molinae . assenti utitur ; bomiotis vero quoad actus Supernaturales naturun
Deus in inino medio essemiam εuam, vi attributa
μοι. a. mo. Medium divinae solentiae illud est in quo tamquam in causa videt Deus objectum. At nullum fugi potest nindium quod sit , . etiam nostro uitelligendi modo , prius essentia divina , aut illida causa, aut radix. Ergo. Prob. a. v pars. Et si attributa divina nostro intelis igendi modo fluere concipiantur ab essentia , non ita tamen ea videt Deus , sed ut sunt in seipsis , nempe reipsa idem. cum essentia sua, unusque sim Plicissimus Wius , ac proinde si esseotiam in nullo
medio videt, idem de attributis dicendum est , quid alii Theologi in eoutrarium asserant.
Deus , ridet celeνα omnia in Reipso.
Prob. I. ex PP. I. Dionysius da dioin. nominibu cv. I. Dirina , inquit , Sapientia seimanι cogn rcens , scit omnia. a. Q Ambrosius I rael. in ΘmboLov. a. Ninu extra intelkgere , sed singiala intueri dicitiar. a.' S. Thomas LP. Q XIV ari. L. Deus se n. Psum Midet in arimo . alia autem a se pidet non in
550쪽
Prob. II. racione. i. ' Olκrali biles intellectus spe cient, et persectionem ziccipiunt ab objecco primario. ergo Deus nou i ii scipso videret res alias, sed
tu se ipsis , e sscut illae primarius obiectum divinae operationis , ac proinde. hsec ab illis speciem . ac Persectionem acui peret. Hoc oratem , inquit S. Tho. nias Lib. I.coni. G ent. cni'. 48. est imμossibile , cum ejus operatio sit ejus essentia , et haec , quippin enso se , nequeua ab alio distincto speciem aceipere.
Sic igitur impossibile est . quod intellestiam a Deo
Primo , et Per se. sit aliud ab ipso. a. 8. Res , qu ne n Dco Noscuntur , vel sunt possibilia , vel creaturitu veL Creaturarum actiones nece sariae , vel liberqu. Si siuit Possibilia , vel creaturae, vel earum actiosi es iaccessuriae , Patet , Deum illas videre tum in sua ipsius scientia , tamquam in arte sua. tum iu dcc to , quo ab aetemo statuit illas producere talibus instroci M propriet tibua, ex quibus certae actiones iaccessario prodeunt. ' Si vero sunt acius lihcri ; licet inter creaturarum naturam , illosque Iiberos actu. non sit mecessariA connexio , cst
tamen positis circumstautiis insauibilis nexus ,
quem uos non videna's , scd vidci Deus. , cui intime Peuspecta est natura ierum. Ergo Eliam in systiuuale Motιhitino veruiti est, Deum omnia videre tu seipso ;a sorii ori igitur in systemate Thomistarum ., Ei Au
Habet ergo Deus in seipso omnium rerum itim exi Meuti uin , tum possibilium ideas , hoc est similitudines iii tolligibilios . ilitibus taliquaria ira speculo rcs O mucs ri tyracsculantur , quae quidem ideae nou sunt. al, ipsa Dei stibstantia distinclae. Id aliquo pacto ve- timcs Plii losoplii cognoverunt , tu priniis Plato , qui, cx Clcni Dic Alex, Lib. Strom. duplicem distin-ς icbat mirantum , intelligibilem in Deo , et materia Icm extra Deum, sicut in metite Arellilecti est exemplar spirituale Opcris, cxtra Archilcctum cst opusi Psum. inateriale. In co latuitu ab Aristoιele repr