Commentarij Ioannis Arborei Laudunensis, doctoris Theologi in Ecclesiasten, ... Eiusdem Commentarii in Canticum Canticorum, ..

발행: 1537년

분량: 222페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

COMMENTARII IO. ARBORE1

ptuni estis Deuter mio, Concrescat in plustia doctrina mea luat i ros eloquium meum. De boc etiά eloquio dicebat Iob ad hum, Ponam eloquium meum. r Psalmo apbus, Elos is domini eloquia casta, argentum Ψηe examinatum,probatum terrae puris gatum septuplam. Faliubi, Eloquia domiηi igne examinata. , rursum, Q am dulciafaucibus meis eloquia tua. Sicut tamen mali punici, ita genae tuae, absique eo quod intrinsecus latet.Iu genis rubore perfusis erecundia: in malo ve-mb punico Cbristi pallio exprimitur. Illi igitur in facie eccleyiae decorem obseruti, qui comitante verecundia ca stitate amplexantur,ei questudium nice colunt.Habet etiasponsa ruborem ingenis,cum sacramentum dominicae crucis erbis fatetur, di fastis probat. Aut gena ecclestae, unisaniti martyres,qui imitando Chrigii passionem, roseo sanguinis sui decore perfunduntur,a que etiam eo, quod intrinsecus latet, cilicet a ter castitatis , martyrij meritum. Fragmine iue fragmeto mali punici rubicundo, beortice exterius puniceo, voluntas maruri; dejignatur, quae farto laudem meretur. De natura , irtute mali punici,abunde disserit Plinius libro as. cap. 6. Sicut turris Dauid .collum tuum, quae aedificata est cum propugnaculis, mille clypei pendent in ea omnis armatura sertium. David truxit turrim altissimam in monte Sion, ut esset specula ad praeuidendum inimicos eminus enientes contra Hierusalem,quam multis armorum praesidi s muniuit, i ab bostibus ciues facilius protegerentur. Hac autem arce er turri altissima, adumbrabatur excellentissimus Moestolorum flatus,qui in eminentissimo , dignitatis tr dot trina loco constitutι, eluti oculasismi speculatores,circunspicerent, qui nam ecclesiasticam arcem inuaderent. biniustissimum euavelis propugnaculum concuterent, quorum tela, gladios, enses, , munimenta omnia, diuino adiuti subsidio, perfregerunt. Hinc denis turris dici potest, r- festio 'vel Limina suus lorum, sua non a se, ed a Christi Hiscata est, cum propugnaculis, tum sacrarum scripturarum testimoniis,quibus haeretici , ibideles debellautur. Aut conuenienter, hac turris, dicetur canonica cum veteris,lum noui testamrati

scriptura,quae per stiritum turris exta a conjstructa esὶ,in qua mille pendent d ei: quot enim sunt in diuinis libris praecepta, tot uni nostraesdei, noθυι-que perioris munimenta,quibus protetit,aduersus callidissimas Lemonum insidias, mpestilentissima haereticorum dogmata stamus , re limus. Et hic numerus, per plenitudinem niueistatis, , sperbolice accipitur,scut in Psalmo,Verbi quod mandauit in mille generationes, taηquam diceret,in omnes generationes. Hunc enarrans locum beatus Gregorius dicit, tine igitur1icut turris David, collum san Stoe eccis a dicitW,quia sensti praedicatores procul enientes hostes unctae ecclesiae speculantur, , fortiter res lunt i quid in ecclesia laedere conantur, , libere terrena despicientes,c Iesba contemplantur.Collum ego propter bos tum speculationem, turris eis propter fortitudinem. , cum propugnaculis, turris Dauid aediscata est, quia μηiti proedicitores contra aduersarios homines, i necesse it,miraculis armatur: contra ilia autem

se cineis muniunt,quia ne spiritualibus hostibus=accumbantisirtutibus se Afradunt: in quibus omnis armatura fortium pendet, quia quisquis boliam cuneis Iortiter NUL

162쪽

Galatia.

stere ult, in eis exempla idet, quibus armatus bostes strenue alit siverare. Mille

autem bic, pro perfertione ponitur, quia in millenario numero omnes numeri perseRι

complentur. Haec ille. Duo ubera tua sicut duo hinnuli capreae gemelli. qui pascuntur in liliis, donec aspiret dies, di inclinentur umbrae. Duo cisa bera uo sunt testimentatauobus binsulis caprea gemellisad 6Ι, duobus populis coaptata,circucylanis cilicet, e praeputii,ex peccati traduce natiι:quae tamen pascuntur in liliis, dum sanctorum exemplis, , sana Asirima projiciant,pibus praeferii sunt aliquado duo duces, Petrus scilicet, , Paulus:illis quidem creditu est circunct-nis euangeliu, huic er o praeputij.Donec quidem aspiret dies, , inclinetur mbra,boes,donec bene Psis Chrisb,5 arilissima gratia nobis collata, antiquatis ueteris testamenti mbris, ex nouo sole Christianis oborto, absorbeatur, quod mortale est. Vetisdam ad montem myrrhae,& ad collem thuris .Hoc monte, altissima vitiorum mortiscatio, , colle iburis ublimis humilitas exprimitur. Et brasus est,coniungar illis qui camis istitia morti cando,orderesistia maru fote sordibus, in summum Urtutis fastigium conscenderunt. Tota pulchra es amica mea, & macula non

est in re. Ea ibi sponsa munditiam prae se fert, nequidem da nquam labecula

sedari , coinquinari potuerit,nec sola facie nitet,sed toto corpore, quid dicam corpores imὸ eximius , corpori , animo candor inest: nec tam dicenda est pulchra. quam ipsa pulchritudo.Hocsibi 'vult dramatica biforis. Accommodemus er hanc muditiam ecclesiae,de qua dicit Paulus ad Epbsios, Viri,di te uxores vestras, sicut , Christus lati M. dilexit ecdefam,fr seipsum tradidit pro ea, illam sanniscaret, mutans eam lauacro aquae in ,erbo ita, t exhiberet ipsi ibi,oriosam ecclesiam, non babentem maculam aut rugam, aut aliquid bui modi, sed istis Sia 5 immaculata: nee silum in martyribus sanita est , pulibra ed etiam in confessoribus,eruditis Maenibus,tu

continentibus, eleemosynarhs,ac paenitentibus. Sed obreperet facile scrupulus,cum tota ecclesia precetur sibi codonari debita,quomodo caret labe , ruga oramus enim t ania Matth. c.

mi sordes abluantur, ex quotidianalaitia. Dicam, i bane discutiam scrupum,quod ab Origene didici,qui bomilia secuta, in primum lucve caput ad locum illum, Erant autem Origenes. iusti ambo in conspestu dei docet bifariam aliquid essesne peccato: alterum si,uη- Lucae r quam omnino peccasse:alterum verὸ,dsisse peccare. Primus modus nulli competit puro bomisi,nisi dei gratia a lapsu praeseruetur ecundusistrissanius, , beate inuenistibus,accomodatur eri enim potestini tui ante Uiquerit, de ierit peccare, e ne ecato esse dicatur. bae forma dominus noster Iesus CFristus ibi exhibuit gloriosam ec- defiam non babentem rugam nes maculam, quam sacro bapti ni Iauacro repurgavit, uisanguinis effone abluit.nec ab Origene dissidet Aupsinus, dicenssermonea'. Augustinus de verbis apostoli, Licet ecclesa non babeat rugam nes maculam,nunqsam tamen sis bae via finepeccato quotidiamo id est eniali.nam precando deum dici Et dimitte in . nobis debita nostra: ex libro secundo,retrariationum,capite I 8. dicit, Non ita accipiendum est,ecclesiam non babere rugam, nes maculam, quasi iamst ed quae praeparatur ist,isi is apparebit etiam gloriosa. Nunc autem propter quasdam ignorantias, θ

163쪽

COMMENTARII IO. ARBOREI

mitates membrorum suorum, bant de quotidie dicat,Dimine nobis debitan . st a. Plura de bac rescribimus libro f.nosuetae Tbe ubioe,capite A. Veni de L i, bano sponsa mea, veni de Libano. veni: coronaberis de capite Amana. de vertice Sanir & Hermon, de cubilibus leonum, de montibus pardo,

rum. Libanus, candor interpretatur, ille dealbatio: Amana, iniquitas: Sanir,tuc arHermon,consecratio. Sunt qui dicunt Amana, esse montem Ciliciae, Sanir , Hermon. montes Iudaea, in quibus leones babitant. Aut bac tria, dici nomina montium tra Iordanem existentium. pila montium untprincipes: bili leonum, verbia magnatum

exprimitur: b montibus pardorum,crudelitas malitiispiritus, , bypocrisissimulatorum bominum.Vult igitur sublimis barc allegoria, clesiam candore , puritate μοι baptismatis ac es e nuptiali exornatam, ad Cbrijstum conredere nisi enim quis purifisimum candorem in sacro Cbrio lauacro,quo peccata abluuntur, perceperit, ad Cbri-Podra .. stum projicisci non potest. de scriptum est,Α perges me domine byssopo, , mundabor.De Libano ergo, anSta ecclesa ad coronam 'venit, quia in Cbris baptismo idem percipit sub qua,cum Cbrigis gratia,mereturint praemium aliquando obtineat. Ethon sus ter bortatur suam spoη , t eniat. Nam tribus instrudia inutibus Ide scilicet, si ,, cbaritate, amplexibus sui spo i summa cum oluptate perfruitur. De frienim dicitur, ide mundans corda eorum. iterum,Sine e impossibile est deo placere.Despe,In te dominesperaui nora confundar in deternum. O' iterum,Spes non confusdit.rusus,Quis in testerat,b dereliRus est De inaritate, Si digbibuero omnes fa-

a. tint.13. cultates meas in cibos pauperum, ι tradidero corpus meum,ita tardeam,cbaritatem autem non babuero,nihil sum. Potest baliter intelligi quod ter dicat siponsus ni: im, enit sponse adstonsum in came per bona opera: ecando,absoluta came,ad percipiendam itam ortemam: tertio,recepto corpore,ad fruedum post resiurrestionem serfectis gaudiis. Pro batis autem ori bostibus, ista daemonum Iulia, debellatis eonibus, domita superborum arrogantia, s concussis pardorum ac crudelium montiabus, immarcessibilam,ac immortalem coronam ηanciscetur. Nullasquidem coronar risior est illa,quae de bonestissimogenerosissimi certaminis labore parta est.iaciscor , .rimo. . Fle Atarat Padus, Breum certamen certaui,cusum consummaui, idem struari,in liquo reposta est mihi corona iustitiae,quam reddet mibi dominus, in illa die iustus i dex:non solum autem mibi ea , iis,qui diligunt aduentum eius, quos ciristus posseuitiam improborum iniquitatem, illuminat,consecrat, fi 'coronat: illorumty bumilitatem optimo preset primio,qui superbos prostrarunt, , ereRum elatorum sepercilium subiugarunt. De quibus scriptum est, Omnis allis implebitur, , o is mons decollis bumiliabitur.Illi ruro de cubilibus leonum eniunt,qui de marescis ac ampliffimis rerum palatiis,ad amplexaηdu dei exillum cursitanti de montibus eis ardorum qui tedatis arroganti luctibus, O reli HispbiIφpborum studiis. magna cum animi implicitate ad C istum properant. Et quia pardi ariegatis coloribus,gestant in tute maculas,clanculum tamen obtestas, bypocritae,montibus pardora defignari possunt qui lectata laudis gloria, O pratextato religionis candore, pietatem, O iud

164쪽

iN CANTICVM CANTI CORVM.

ρηΠimoniam simulant, qui amant in s agops, ex in angulis platearum flantes ora

petat,ideantur ab bo minibus,qui denis comedunt domos inarum, oratione longa orantes. Vulnerasti cor meum seror mea sponsa, vulnerasti cor meum in uno oculorum tuorum, & in uno crine colli tui. Exprimitur hic tropus,

di modus topiendi,quo ardentissimus spons erga sWam sponsam amor agnoscitur,nec quicquam expressius dici potuit ex elaboratius,quo feruentissimum amoris incendium pateferet:bac ardenti fama aduritursto us, nec ab p corculo suaeston e vivere potest:quicquid penstat, in sinu eius in fixum est,nec quicquam animo ersat, quod non hunc spiret amorem. Nonnibit bic latet arcanum. Desiderium repurgandae ecclesiae, O eripiendi oues oracissimis luporum mor bus, peRus Christi, ν cor illibatum tranf- fixit , ita ubi erauit, ne quidem borula quieuerit, donec pro amicis uis animam posueriti Bonus enim pastor animam suam dat pro ovibus suis. atque iterum, Maiorem hac dileRionem nemo ueant,quam M animam suam ponat quis pro amicis suis. Et in

furem dilectionis oculo ulneratum est cor sipongi, quod sponsa lae eccisa, pretis

caeca fortunae diuiths aeterna bona amauerit, O sustexerit. Unde dicit propheta, Epetii a domino banc requira i in babitem in domo Jomini, omnibus Aebus ita mea. Et in no crine colli seni it boc ulnus,quod non studuerit ornari tyibilibus,sed aeternisAut forte nus oculus , crinis colli, est credentium populus:quem Christus ita dilexit latrocissimum mortis supplicium pro eo pertulerit. Quam pulchrae sunt mammae tuae seror mea sponsas Pulchriora sunt ubera tua vino,&odor unguentorum tuorum super omnia aromata. Ne venustissimus corporis candor, , pulchritudo mamarum ac bem te irretiat, , fluis obuoluat pedicis,a litera ad spiritalem intelligentiam demigra, eradintelligenda bac mysteria conuertas animum. Nomine mamarum, FanHi badmirandi dolitores exprimuntur, qui urone dei, , neophytos,lasti nutriunt, donec ad perfilam morum probitatem eueni fuerint,quos tandem solido cibo educabunt. Nos Paulus ad Romanos cobortatur, t infirmum in fae assumamus,non quidem in disceptationibus cogitationsi, quem ult ad tempus olusculis,istitare. Per mEmas etiam, boc in loco conuenienter dibilio dei O proximi intelligitur, per quas mens μηm omnes sensus suos suavi dilectione nutrit, cutio tenacissime conglutinatur. Sed miraberis forsitan bancsponsam,qsesororem sto D sed κο c te obturbet admiratio, dica,banc esse sponsam per sdem, , sororem per dilestionem uni etiam nius , eiusdem carnisu alte musticae, , eiusdem animi. Nec mentitus est Abrabam, cil dixit:Saram esse sua serorem,quia erat ei propinqua sanguine,N- ferens eam esse Iiliam fratris sui, t Acit Iosephus libro i .antiquitatil Iudaicarum, capite Eo. Put etiam Lotbdistase'frater Abrabae,quod esset ilius fratris eius. Itaque

inquit Augustinus lib. 16. de ciuitate dei,capite 19. Abraham riore tacuit, nec tamen negauit, coniugis tuenda pudicitiam comittens deo, bbumanas in idias cauens t bo-mo,quoniam si periculum,quantum cauere poterat non caueret,magis tentaret deum,

quam speraret in deo. Non desunt qui dicant,Αbrabam mustice loquutum,cum dicebat Saram esse sua sororem,nam eam Ῥocabat sororem secundum virtutem animi.Sed de

l. h.

Iosephus. Augustinua.

165쪽

bae re pus satis. De beribus sponsae inoppalarimns,suebraviustrat Horari tum quam pigmenta e pretio, sima aromata, diximus in explanatione primi capitis buius libri quibus e apostoli, Sapostolici iri designantur, quorum studia, latines. ex merita fragrantissimos bal amier aromatum odores hi praecessunt: driis odor reguentorum super omnia aromata,dici potest, distributior aliarum, qua per spiriai. Corint. D. sanctum cissa est, Mam Apostolus declarat, dicens,Nij per spiritu datur sermo sapientiae alii sermo scientis αμηdum eundemspiritum, nisi ter,bae Sueta dicuntur virtutes,quae actaritate profiscuntur. Habent etia reprobi nonunquam

mata quibus rerigent, quia tamen in stadio inaritatis non pers luntis quicquam agere pol sint,quod deo placeat: sui in borrendo illo iudicio dicent iudici aequissimo, D

in . . mine in nomine tuo prorutauimus, in nomine tuo daemonia eiecimus, in nomine tus

irtutes multasfecimus,quibus respondebit iudex, Nunquam noui vos, discedite a me omnes qui operamini iniquitatem. Fauus distillans labia tua sponsa. inel αlae sub linya tua: & odor vestimentorum tuorum. sicut odor thuris. Infauo,mel latet,& cera idemn pyde igitur mestitissimast fur labia auus o- cantur,quia cum infragili bumana camis astulo latetsapientia, quas mel in cera occultatur: quando ero sapiens arcana rerum diuinarum mysteria aperit , reuelat, tunc favus distillat.Docet O Paulus, Aesaurum euangelicae sapietiae in Hisfitilia. rint. . bus reconditum esse. Habemus, insuit, inesaurum istum in alis statibus, t=Η mitrast inutis dei, , non ex nobis: nec fulget illis illuminatio Euangelii,quorum mentes Vths excaecata sunt. Mel etiam suauissimam,iuod in fauo latet, dici potes Colossa. plenitudo diuinitatis, qua coetoraliter in Cbrio lababitat, , elamento pectorissima humanitatis igitur. Niter, fauus di lutos tibia, expostio sacrarum literarum ocabitur, mellis dilariis dulcorem in secretinens. In latis, eruditio paruulo- ,.Corint. . rvm: cui dicit Paulus, 'uam paruulis in Christo,tic obispotu dedi non escameis melle ero, fidior perfectorum domina evrimitur e spiritalis diuinorum eloquiorum intelligentia: mel enim ceram di at, C Jlagula bicitora ententia, multiplices sensus Ullante, pariunt. dicit ecclesa de hoc melle, Iauo apud Ecdefastia Σαλιαε, eum, capite i 1 oquarto, Spiritus meussuper mel dulcis. Oboereditas mea super

mel di favum. Labia sponsae, sunt dosiores peritissimi, qui multifariam sacrae scriptum intelligentiam patefaciunt e explicant: e timenta ero ecdyta, quibus od ratius est nibit, bona sunt opera, quibus praecedentium malorum turpitudo operitur. - ne ideatur. de quibus cribit Ioannes in vocab . Beatus qui bigilat , custodit laestimenta sua. ne nugus ambulet, ueatur turpitudo eius. Et nobis opus est mundis , niti ais indumentis, i in sacra Christi mensa discumbere elimus, O ad nupti Ie conuiuium intromitti. Nec iniuria dixit rex summus.illi,quisordida se amisius,iη conuiuio distabuerat, Amice, quomodo huc intrasti, non babens vestem nuptia-lim ut cum ille obmutuisset,dixit J is mini ψbis,ligatis manibus,, pedibus eius, mitin ina. tite eum in tenebras exteriores, ibi erit fetus, o Ibridor dentium. Multi enim sine cati, rauci eo desii. Ecdefiastes quoque nos morat, i estimenta που Int st

166쪽

IN CANTICUM CANTICORUM. s

per candida. O odor estimentorum Ecclvis, odori iburis confertur, quia cunila,quae pro domiηo agit ecflyia,Orationum pro ea icem reddunt, , in omnibus operibus uis interpellat dominum.Tbus siquidem pro oratione νη itur, sicut scriptum es, ascendat oratio mea sicut incensum in conspectu tuo. Dici possunt optimi concionatores, odoratissma ecclyta olimenta, qui puras ad domiη- precationes θη-gunt. Hortus conclusus. soror mea sponti: hortus conclusus, sens si gnatus. Sponsus suam confert sponsam borto cultissimo, in quo Funt pomaria variis referta frui libas, sunt , arbores aurifera, vis plura vemantissimis foribus, , violis odoratissimis nobilitatur, quibus transeuntium oculos pascit, , mire oble-rtat, ad quem sponsas propter loci amoenitatem frequenter diuertit. Nec liHissimi ex pulcherrimi hortuli tanta vi bomines ad si pelliciunt, quanta ad se sponsa suum s se

sum pellexit battraxit.Hic bortus anna dicetur eccleyia,qua bomines ex omni ni. tione colleStos, nutrit in Ide, nutritos amoenissimis irtutum foribus illustrat: cr ex eo conclusus est bic bonus,quod cbaritatis vallo,, omnibus sacrarum literarum pra-j ijs circumluas muniatur, ne bareticorum obfidione , machinamentis circumuentus dilaceretur γ diuellatur unaquam etiam anima, hortus est conclusus: in quo odoratissimi pudicitiae fores gignuntur, infroenes animi asserius coercetur,ne acrius il

ii insultent 'stitia, ne etiam ad isteriora loci diripienda, astutissimus bostis irrumpat. His denis bortus pulcberrima spiritalium operum termina gignit, in quo fons est irriguus f bmpidissimus, cuius Pirtute antiqui hominis sordes deteguntur: O ecclesia boehorto expressa, dicit, Rigabo hortum meum plantationum, , inebriabo prati mei fru-Fium.QEietioua pauperibus largiretur, Di possunt bortus irriguus, , fons aquarum cuius non dejicient aquae.Hunc edisserens locum Augustinus libro f. de baptismo cotra natiylas,capite 27. dicit,Hoc intelligere non audeo nyi insani is , iustis,nou in auaris e raudatoribus, Traptoribus, O foeneratoribus,, ebriosis, , inuidis qui tamen cum iustis baptismum babuerugi communem, cum quibus comunem lique non babuerunt charitate. Pote,' etiam apposite,mater Christi irro Maria,bic bonus condusus, e fons signatus intelligi, in cuius Mero etia pudicissimo,fuit conclusus/ωνα-ptus A lius.Hic castissimus bortus, castissimu expudicissimumsorem peperit. cuius odore , mirabili virtute meruit i perpetuo foreret. Haec virgo inculpatissima dicere potest. Ego quas vitis frustifcaui suavitatem odoris, , fores mei rursus bonoruo bonestatis. . mater pulcbraediles fionis, i timoris, , avitionis,&sani iaspei, in me iratia omnis pia , veritatis, in me omnis spes ita b virtutis,eadem quoque peculiaris laudatio,ecclesia accomodari potest,quae ex eo fons appellatur, quod coelestia meditando tua sacrarum literam aquam itientibus abundouppeditet. baec est nitidissima aqua, de qua dicit Christus,mri biberit ex aqua,quam ego dabo ei, nonflictisaeternum. , aqua, quam dabo ei litin eofons aquae salientis in itam aeternam. frrusum Q vii credit in me lumina aqua ivaefluent de mire eius. 9fons iste er-

molle fidei gnatur,in quosublimia sacrae scriptum mysteria absconduntur.In illo nostra pudVolectu proluamus labra, in illo inebriemur: bie mentem saginat,siticulosos

167쪽

Cap. 4. COMMENTARI 1 1 O. ARBOR gi

rescit, D imum syncera cluptate detestati ad bunc nimia lassἰtudine fatigati coη-

Eeclesiasti. fugiamus, i post torrentissimum tribulationum astim,refrigeremur. Fonssapentiae Esuae ix. diuinae, est verta dei in extayis, cuius meminit Esaias dicens,Haurietis aquas in gaudio de fontibus siluatoris. Emissiones citae paradisus maloriim punicor cum pomorum fiuctibus. Mala punica sub rubeo cortice multitudinem granorum continet, uauissimi πὸ pomorum frustus, gratissimum omnibus dulcorem praest L. Malis punicis, ansii mores gnantur: b pomorum frustibus,bonestae ritae, noram' verum suauitas. Calestis igitur baec erit intelligentia. Ecdefa purissimo sacri baptismatis fonte irrigata, paradisum emittit, quandoquidem bomines tuos sacro baptismate regenerat,ad coelestem paradisum, , adstirilesium deliciarum bortu perducit. Emittit , ecdefaex suo feracissimo agro no solum sanita opera, verumetiam

foridas dosiissimorum bominum bomilias, quibus ios is Me gignit,genitos fouet,

nutrit, quos tandem roseo mar j cruore rubentes ad tibicem palma, , caeli lium Hain.i,. bonorum gloria pertacit. Illisunt,qui in occisone adii mortui, aeternas repromisiones adepti sunt,qui nunc gloriantur in coelis,l dum bane agerent itam breue etiam ad sanguinis egusionem is decertarunt, nec impropria pepercerunt,m non mediocrem eccleViet tilitatem, a cum sapidissimis pomorum frustibus adferrent: qui paradisum in irtutibus plantatam, O aureis bonorum operumfluuiu irrigatam,non tam excoluerunt, quam excultam adauxerunt, , elut aqua ductus de caelesti alueobgmptesuum irrigantes bortum, meruerunt i parta is ni istoria,ederent de livo rim,quod est in paradiso dei. Cypri cum nardo, nardus & crocus, fiastilla, & cinnamomum cum vniuetiis lignis Libani, myrrha&aloe cum omnibus primis unguentis. Cyprus,arbor est aromatica, semine coriandri, foracandido,odorato, iscribit Plinius liso sua bistorie. u.cap. 24. 6 de yprino Mueto disserit libro is .cap. r.De nardo berba,agit libro ia. cap.ra. Frutex insuit Ularaui, crassa radice ed breui,ac nigra, fragilis, quamis pingui, dum reddere t uperi, aspero sapore otio paruo densis. De nardino σὲ guento libro 33.cap. I. De croco suestri optimo,libro xi.capite s.fr capite ao. disserens de croci medicina. dicit. Crassicum melle non soluitur,nullis desci facillime autem 'rino , aqua. Utilissimum in m diciηa'. adstruatur cornea pyxide. discutit inflammatiorati omnes quidem, sed ocuorsi

maxime ex ouo illitum. ulvarum quoque Isingulatus,stomacbi exulcerationes, Roris errenum, iocinorum,pulmonum escarums,peculiariter infamationi eata n meter tile. item tussi , pleuriticis. tollit, uritus. rinam is crocum prius biberint,crapulam non sentiret.ebrietati eo rvit M. corona quos ex eo nudunt ebriet tem omnum facit. caput leuiter mouet.Fimia sua , casia dicitur arbor aromatica est,sed modica.De cinnamomo agit abunde Plinius libro ia.capite I9. , butus arboris aromatica duo ponigraera:alterum didum, iterum ero nigril. Verum post banc adnotatiunculam,nobis licebit ad institutum regredi.Cypro,cale isgratia bene-

168쪽

INCANTICUM CANTICORVM.

nardus eroco,cumferuenti m Cbriss Arritate mortem actuo animo toleramus: fpula , cinnamomo,bamilissarisiorum cogitatio exprimitur: lignis ero Libani ublimia ecclesiis e praedara bonorum opera, quod nobis ex Eccle astico. cap. 24. compertue1LQa i Gnquit cedrus exaltatas.m in tabano, , quaUicypressus in mole Sio, quas palma exaltata sum in Cades, , quas plantatio rosae in Hiericho.Qsas oliva speciosa in campis,ex quas platanas exaltata sum iuxta aqua in plateis .Sicut cinnamomum Obal amum aromati Θs odorem dedi, quasi myrrba elesta, dedi suavitatem odoris.Haec etiam omnia, ibi vendicat incorruptionem, , inuistam marerum fortitudinem,innocentiam, θ' illibatam vitae integritatem, inpuris cbristianis Christi baptismate renatis: aut per bas diuersas aromatum species, designatur suauissimus μη- .larum Vrtutum odor , proseptus: myrrba , aloe, arboribus quidem aromaticis, mortiscatio vitiorum, alubris paenitentia ac mortis Cbristi in ita,exprimuntur, O pulcberrima est cum prioribus ruentis comparatio.refrenata enim camis lasciuia, ,sedatis primis insultibus, praeclara spiritus falli munera percipimus. Fons hortorum, puteus aquarum vivetium, quae fluunt impetu de Libano. De ter ad itreos sacrarum literarum fontes contendere, er ab argenteis evagelicae pbilosopbis puteis taurirefuenta,quis itiores ἐν linas auidestiunt,quo facilius sua stim rolin uant. ubd si biberint aquam,quae ex lutulentis sterilium discit irarum ci-

flemis profluxit, fient perpetub. Idcirco prudenter dixit Christus Samarit a. nis sui bibit ex aqua bac,stut iterum:qui autem biberit ex aqua, quam dabo ei, non tiet in ortemumsed aqua qua ego dato ei fet in eo fons aquae salientisceremam. Et bac aquafuit magno cum impetu de Libano, scilicet cum largitate donorum spiritus anili,quae nostris mentibus tu sacro C isti lauacro infunduntur, ex bie aquarum ac fusiorum impetus,anima exbilarat. De quo dicit David, sumillis imp tus laetiscat ciuitatem des. Dicit etiam Ciristus in euangelio Ioannis, credit in me cui dici criptura umina de ventre rius furat qua tua. Possunt etiam θη- te bonorum, signi cari spiritales fruitus, quos gignit eccisa, Oputeo aquaril vium tiam, occultasecra scriptura mysteria, Saltissima profunditas:aquis ero tuenti-bas,diuinam isti Aquia, qua desacris diuinae gratiae ibesauris emanast. Surge aquilo,& veni auster perfla norm meum & fluent aromata illius. Aquilo, retas effigidissimus,terram congelans, , corpora rimdissimo frigore conmin git,bominibvis torporem inducit. aestuantibus tamen restigeria praebet: auster πλυentus es calidus. Aquilone immundus spiritus, siue diabolus designatur, qui nititur nobis ignaviam , pigritiam inducere, T suos possidet, a bono opere torpere facit: aostro vero, piritussanctus; uratur qui mentem hominum coηtinendo, citantiam, tompediηem discutitier fugat. πό- facit summo amoris incendio erga ri stum α' re.Declementia austri dicit Davi Conuerte domne captiuitatem nostram, cui torrens in σψbro. Debemus iaetur pretari. t spiritalis aquilo; nos laeserit dipedat aut interpellare.ηe animam nostrum feriat, , nobis austersuum pretieniam, e sua be

169쪽

erelisae dosiores , contionatores,quorum diligentia,studiis, frμηAis b/miliis illusatur domus dei, O in dies clarior euadit.Per denariu, decalogum legis, au-

Gregorici. tbore Cregorio,accmmusqGario πὸ intelligimus totum tempus, quo deus sex diebus operatus est. Sublimius bac medita Ddicemus, huiusmodi iris fortissimis adumbrari nobilissὶm corporis mystici membra.Constituit enim spiritus sanctus qui nou. in num solum hominem, nes effudit omnes virtutu dotes,nes omniagratiam munera diuersos ecclesiae assertores, O tutissimos protestores, ne obuolui posset ecclesia, b illaqueari callidis daemonil callibus,, ὸecipulis. Utasea enim in stit Paulus

a. Corinnix. polluit deus in ecclesia,primu Apostolos ecundo Prubetas,tertio doctores, deinde ir-- β' ς'' tutes exinde gratias curationum opitulationes gubernationes, genera linguarum,interpretationes sermonum,bicgladius 6ἱ verbum dei. Vivus est enim remo dei , mi- cax,, penetrabilior omni gladio ancipiti,, pertingens usque ad diuisonem animae. Hesm4. ac spiritus, compagum quoque,ac medularum, bili cretor cogitationum , intentionum cordis. Et degladiis, Genyibusspiritalibus quibus aduersus daemone decertamus, Ephes . loquitur Paulus ad Epbesios dicens, Induite os armatura dei, i possitis flare aduersus injidias diaboli quoniam non est nobis colluctatio aduersus carnem , sanguinem. sted aduersius principesqpotestates,aduerses mundi res fores tenebrarum bam,contra spiritualia nequitia in coelestibus. Propterea accipite armatura dei, M possitis re e- re in die malo, b in omnibus perfesti flare. State ergoseccinni lumbos sestros in eritate, ex induti loricam iustitiae. , calceati pedes in praeparatione euavelis pacis,in

omnibus sumentes scutum idei, in quo positis omnia tela nequismi ignea extinguere, O galeamsblutis assumite, Tiladium1piritus,quod est rebum dei. Et illi unt ad bella spiritalia aptismi qui nouerunt carnali concupistentia obtusiari, O repugnare., en em supersa urseum comode baiulant,qui infraenes assertus , libidines, temper tia , frugalitate mortiscant, , assidue austera vita in dius camis , aculeos frauunt. Ferculum secit sibi rex Salomon de lignis Libani, columnasius secit argenteas reclinatorium aureum ascentum purpureum, media

charitate constrauit propter filias Hierusalem.-ballucineris, nomine ferculi, exprimi epulas ex cibos lautissimos: ferculum hoc in loco dicitur gestatorium, , qui transtulit ex septuaginta interpretibus,tuitferculum groece bantur, poesiαρ,id est,

ferculum sue gestatorium. Et bic disserit Salomon de ta naculi extrustione, quod promptissimis populi donariis illustratu est, cui dominus praeceperatiferi tabemaculum 1idei, ei in bonorem dei , culium. extrustum est,iuod distii est ferculum a ferendo, Lyranu . quas fericulu, M placet Lyrano, quia portabatur a leuitis, , deferebatur de loco ass me. - lom. 6 in Hebreto babetur, papillione fecit sibi rex Salomon. Est aute papillio domus portabilis de lignis Libani quaesunt imputribilia. mus dei quae est columna. 9fmLTimoti3. mamentum eritatis, fulcitur fundamento imputribili, quod est Christus. Fundamen-r. Corinth.3. oliod nemo potest ponere,praeter id quod positum ψ,quod est Christus I sua. Et a stoli sunt bata structurae adiscatio, quae nessuminibus nes ventis com-bda . . culsa, collabetur: undata enim es baec domus Aper imam petram. et butus in vis

170쪽

agyliij cclumnae fulcra,fulgebunt perpetuo in regno dei. Ex eo columnae illius tabernaculi disiitur arpenteae, auia intra tabernaculum erant quatuor columna,quarum basis errat argenteae, , in illis columnis pendebat elum, diuidens sensium, , san-Hum sannorum,o' ideo dicuntur agentea a bast, qua nititur adi scium. Secundumosi cam intelligentia, ba columnae argenteae , sustentacula ecclesiae argenteassunt ostoli , dosiores icut Paulus dicit ad Galatas,Cum cognouisent stratiam dei Iacobus, 'as,fr Ioannes,qui a idebantur columnae esse dextras mihis Barnaba δε- derunt societatis. Dicunt nonnulli hoc ferculum,esse carnem bumana, quam Deus sibi fabricauit, in qua delituit C istus, i homo bomines alloqueretur. t enim consules duces,dum procedunt, in ferculo siedent,per j si que negotia mundi regaritur: sc , iucame humana, Deus conuocando ecclesiam sant amoercu Iibi fecit,quo quidem non mundi nev tia ed coelotis raeli documentasmauit. Reclinatorium aureum, propitiatorium erat nites auro, quod erat qua sedes dei: aureum quidem quia totum erat de auro purissimo. Et qui bublimia dei mysteria intelligunt, synceram Christi dostrinam ostentes , Pedo , opere elut aurum in ecci a refulrt. Ascensium purpureum, ocat proedi Stum elum,eὸ quod in columnis erigebatur in altum:purpureum quidem. quod erat ibi barietates purpura intertextae.Hoc nonnihil babet arcani, quod eximiam martyrum perfertionem in effugisne sanguinis praefiguret. Media eo Aaritate coms bustume'. quia post elum intra sanitum sanitorum superpauimentum erat arca, in qua erant tabulae, aurea babens manna, O irga Aaron, vafronduerate haec autem erant diuina charitatis erga populum indicia, idcirco addidit propterjL has Hier alem, propter scilicet populum Israeliticum, cui Hierusalem metropolis erat futura, o cuius alute antenropitiatorium libant a summo sacerdote orationes. Etia Christus nulla alia caussa ista omnia eccleViae ornamenta con bruxit, nyi quia dilexit nos, , tradidit semetipsum pro nobis oblationem ex hostiam deo, in odoresuauitatis,dit ad coeleste reclinatorium, multis laboribus, arumnis,flagellis,Nerberibus, fame, ti, eculeis , carceribus perueniremus,er per Padum purpureum ascenderemus. Egredimini & videte filiae Sion regem Salomonem in diademate quo coma nauit illum mater sita in die desponsationis illius & in die istitiae cordis eius. Ad contemplanda buius mysterii Fecreta, rudes quassidAb scelerati non conuocantur,sed duntaxat ingenios mundi, , qui perfertos babent sensus ad discretionem boni , mali. Egredimini filiae Hierusalem, , optimi Cbri am,de lutulentis itioia faecibus, de caligine mili,de maledii lionis,incredulitatis, O per dia domo ,ad seni dum Christum in bumanitate, uam de purissima irpnes cepit, in irai diademate Zoronarum,S in paternae male Miij dextera collocatum,qui discit Cambae, O teris Iudais, Amodo idebitis ilium homuis edentem a dextris irtutis dei, O nietem in nubibus erit. Et aliubi.gsserens nextremo iudicio dicit, vi Munt fiu bommis enientem in nubibus caeli, tum irtute multa. erniat sate. Et prius dixerat sistis disciputis, Filius rem hominis enturus est iἡ illima passis sui cum anulis suis, stunc reddet irai Decundum operatius. iter quidam era ponat bune locum, Semper raoc

Galatia.

SEARCH

MENU NAVIGATION