장음표시 사용
221쪽
Liber XXIX. A. v e. bbo. 14 accederet. In eas condiciones quum pax conveniret, ab rege
foederi adsoripti Prusim Bithyniae rex, Achaei. Boeoti, Thrasali,
Acamanes, Epirotae, ab Romanis Ilienses, Attalus rex, Pleuratus, Nabis, Lacedaemoniorum tyrannus, Elei, Messenii 15 Athenienses. Haec conscripta consignataque sunt, et in duos menses indutiae factae, donec Romam mitterentur legati, ut 16 populus in has condiciones pacem iuberet. Ιu8seruntque omnes tribus, quia, Verso in Ahicam bello, omnibus aliis in praesentia levari volebant bellis. P. Sempronius, pace saeta, ad
13 P. Sempronio, M. Cornelio consulibus quintus decimus Α ch sibi annus belli Punici erati provinciae Cornelio EtruriA cum
vetere sexercitu. Sempronio Bruttii, ut novas scriberet legiones
2 decretae; praetoribus M. Marcio urbana, L. Scribonio Liboni peregrina ot eidem Gallia, M. Pomponio Mathoni Sicilia, Ti. 3 Claudio Neroni Sardinia evenit. P. Scipioni cum eo exercitu, cum ea classe, quam habebat, prorogatum in annum imperium est; item P. Licinio, ut Bruttios duabus legionibus obtineret, quoad eum in provincia cum imperio morari confini4 a ro publica visum esset. Et M. Livio et Sp. Lucretio cum binis legionibus, quibus adversus Magonem Galliae praesidiob suissent, prorogatum imperium est, et Cn. Octavio, ut, quum Sardiniam legionemque Ti. Claudio tradidisset. ipso navibus longis quadraginta maritimam oram, quibus finibus senatus 6 censuisset, tutaretur. Μ. Pomponio praetori in Sicilia Cannensis exercitus, duae legiones decretae; T. Quinctius Tarentum , C. Hostilius Tubulus Capuam propraetores, Sicut pri-7 ore anno, eum vetere praesidio obtinerent. Do Hispaniae imperio, quos in eam provinciam duos proconsules mitti placeret, latum ad populum est. Omnes tribus eosdem, L. Cornelium Lentulum et L. Manlium Acidinum proconsules, Bicut
priore anno tenuissent, obtinere eas provincias iusserunt.
8 Consulos dilaetum habero instituerunt et ad novas scribendas in Bruttios legiones et in ceterorum ita enim iussi ab senatuerant) exercituum supplementum. Disitired by Corale
222쪽
Quanquam nondum aperte Africa provincia decreta erat . 14 occultantibus id, eredo, patribus, ne praesciscerent Carthaginienses , tamen in eam spem erecta civitas erat, in Africa eo anno bellatum iri finemquo bello Punico adesse. Impleverat 2 ea res superstitionum mimos, pronique et ad nuntianda et ad credenda prodigia erant; eo plura vulgabantur: duos soles 3 visos, et nocte interluxisse, et sacom stellas ab ortu solis ad occidentem porrigi visam; Tarracinae portam, Anagniae et portam et multis locis murum do caelo tactum; in sede Iunonis Sospitae Lanuvii cum horrendo Dagore stropitum editum Eorum procurandorum causa diem unum supplicatio fuit, et 4 novendialo saerum, quod do caelo lapidatum esset, laetum. Eo aecessit consultatio do matre Idaea necipienda. quam prae- bterquam quod M. Valerius, unus ex legatis, praegressus actutum in Italia foro nuntiaverat, recens nuntius aderat Tarraininae iam esse. Haud parvae rei iudicium senatum tenebat, qui 6 vir optimus in civitate esset; veram certe Victoriam eius res Tsibi quisque mallet quam ulla imperia honoresve suffragio seu patrum seu plebis delatos. P. hipionem Cn. filium, eius, 8
qui in Hispania ceciderat, adolescentem nondum quaestorium, iudicaverunt in tota civitate virum bonorum optimum Esso.
Id quibus virtutibus inducti ita iudicarint, sicut traditum a s
Proximis momoriae temporum illorum seriptoribus libens posteris traderem, ita meas opiniones coniectando rem Vetustate obrutam non interponam. P. Cornelius eum omnibus 10 matronis Ostiam ire iussus obviam dem, isque eam do nave aecipere et in terram elatam tradere serendam matronis. Postquam navis ad ostium amnis Tiberini accessit, sicut orat Iliussus, in Salum nave evectus ab sacerdotibus deam accepitoxtulitque in terram. Matronae primores civitatis, inter quas 12 unius Claudiae Quintae insigne est nomen, accepere; cui dubia ut traditur, antea fama clariorem ad posteros tam religioso ministerio pudicitiam fecit. Ese per manus succedentes 13doindo aliae aliis, omni obviam effusa eivitate, turibulis ante ianuas positis, qua praeserebatur, utque Rce So ture, precantes,
223쪽
14 ut volens propitiaquo urbem Romanam iniret, in aedem Victoriae, quae est in Palatio, pertulera deam pridie idus Apriles; isque dies festus suit. Populus frequens dona deae tulit, lectisterniumque et ludi fuere, Μegalesia appellata. 15 Quum de supplemento legionum, quae in provinciis erRnt,
ageretur, tempus eSSe R quibusdam senatoribus subiectum est,
quae dubiis in rebus utcunquo tolerata essent, ea, dempto iam 2 tandem deum benignitate metu, non ultra pati. Erectis exspectatione patribus, subiecerunt, colonias Latinas duodecim, quae Q. Fabio et Q. Fulvio consulibus abnuissent milites dare, eas annum iam sermo Sextum vacationem militiae quasi 3 honoris et beneficii causa habore, quum interim boni obedientesque socii pro fide atque obsequio in populum Romanum 4 eontinuis omnium annorum diloetibus Oxhausti essent. Sub hanc vocem non memoria magis patribus renovata rei prope 5 iam oblitteratae, quam ira irritata est. Itaque nihil prius referre conSules passi decreverunt, ut consules magistratus denosque
principes Nepete, Sutrio, Ardoa, Calibus, Alba, Carseolis, Sora, Suessa, Setia, Circeii, Narnia, Interamna hae namque
6 coloniae in ea causa erant) Romam exeirent; iis imperarent, quantum quaeque earum coloniarum militum plurimum dedisset populo Romano, ex quo hostes in Italia essent, duplicatum
eius summae numerum peditum daret et equites centenos T vicenos; si qua eum numerum equitum eXplere non posset,
pro equite uno tres pedites liceret dare; pedites equitesque quam Iocupletissimi legerentur, mitterenturque, ubicunque 8 extra Italiam supplemento opus esset. Si qui ex iis recusarent, retineri eius coloniae magistratus legatosque placere, neque, si postularent, Senatum dari, priusquam imperatas seeissent. Stipendium praeterea iis coloniis in millia seris asses singulos imperari exigique quotannis, censumque in iis 10 coloniis agi ex formula ab Romanis censoribus data; dari Rutem placere eandem quam populo Romano; deseretquo Romam ab iuratis censoribus coloniarum, priusquam magi8tratuit abirent. Ex hoc senatus consulto accitis Romam magistra-Disitired by Coral
224쪽
tibus primoribusque earum coloniarum consules quum militem stipendiumque imperassent, alii aliis magis recusare ac recla-mR negare tantum militum effici posse; vix, si simplum i 2 Ex formula imperetur, enisuros; orare atque obsecrare, ut sibi l3 senatum adire ac depreeari liceret; nihil se, quare perire merito deberent, admisisse; sed si percundum etiam foret, neque suum delictum nequo iram populi Romani, ut plus militum darent, quam haberent, posse efficere. Consules 14 obstinati legatos manere Romae iubent, magistratus ire domum ad dileelus habendos; nisi summa militum, quae imperata esset, Romam adducta, neminem iis senatum daturum. Ita praecisa 15 spe senatum adeundi deprecandique, dilectus in iis duodecim coloniis, per longam vacationem numero iuniorum aueto, haud difficulter est perseetuS. Altera item res, prope aequo longo neglecta silentio, 16 relata a Μ. Valerio Laevino est. qui privatis collatas pecuniasso ac M. Claudio consulibus reddi tandom sequum esso dixit; nee mirari quemquam debere, in publica obligata fide suam 2 Praecipuam eurum esse; nam praeterquam quod aliquid proprio ad consulem eius anni, quo collatae pecuniae essent, pertineret, etiam se auctorem ita conserendi suisse, inopi aerario nec plebo ad tributum sufficiente. Grata ea patribus admo- 3nitio fuit; iussisque reserre consulibus, decreverunt, ut tribusponsionibus ea pecunia solveretur; primam praesentem ii, quitum essent, duas tertii et quinti consules numerarent. Omnes deinde alias curas una oecupavit, postquam Lo- 4erensium clades, quae ignoratae ad eam diem fuerant, legatorum adventu vulgatae fiunt; nee tam Pleminit scelus quam Sci- Spionis in eo aut ambitio aut negligentia iras hominum irritavit. Decem legati Locrensium, obsiti squalore et sordibus. Gin comitio sedentibus consulibus Velamenta supplicum, ramos oleae, ut Graeeis mos est, porrigentes, ante tribunal cum flebili vociferationa humi procubuerunt. Quaerentibus consulibus 7 Locrenses se dixerunt esse, ea passos a Q. Pleminio legato
Romanisque militibus, quas pati no Carthaginienses quidem Diuiti red by Corale
225쪽
Velit populus Romanus; rogare, uti sibi patres adeundi deploia randique aerumnas suas potestatem facerent. Senatu dato, maximus natu ex iis: ἡScio, quanti aestimentur nostrae apud Vos querelae, patres conseripti, plurimum in eo momenti esse
si probe sciatis, et quomodo proditi Locri Hannibali sint et quomodo, pulso Hannibalis praesidio, restituti in dicionem 2 vestram; quippe, si et culpa desectionis procul a publico consilio absit, et reditum in vestram dicionem appareat non voluntate solum, sed etiam ope et virtute nostra, magis
indignomini, bonis ac fidelibus sociis tam indignas iniurias
3 ab legato vestro militibusque fieri. Sed ego causam utriusque desectionis nostrae in aliud tempus disserandam arbitror 4 Esse duarum rerum gratia, unius, ut coram P. Scipione, qui Locros recepit et omnium nobis recte perperamque laetorum est te8tis, agatur, alterius, quod, qualescunque Sumus, tameu5 m, gu* passi sumus, pati non debuimus. Non possumus di Mimulare, patres conscripti, nos, quum praesidium Punicum in arce nostra haberemus, multa foeda et indigna et re praesecto praesidii Hamilearo et ab Numidis Afrisque passos esse; 6 sed quid illa sunt, collato eum iis, quae hodie patimur 3 Cum
bonu Venita, quaeso, audiatis, patres conscripti, id, quod invitus dicam. In discrimine est nunc humanum omne genuS, utrum 7 Vos an Carthaginienses principes terrarum vidgat. Si ex iis, quae Locrenses aut ab illis passi sumus aut a vestro praesidio nunc quum maximo patimur, aestimandum Romanum ae Puni- eum imperium sit, nemo non illos sibi quam vos dominos 8 praeoptet. Et tamen videte, quemadmodum in vos Locrenses animati sint. Quum a Carthaginiensibus iniurias tanto minores acciperemus, ad veStrum imperatorem confugimus; quumn vestro praesidio plus quam hostilia patiamur, nusquam alios quam ad vos querelas detulimus. Aut vos respiciatis perditas res noStras, patres conscripti, aut ne ab diis quidem immor-
legatus missus est eum praesidio ad recipiendos a Carthaginiensibus, Locros, et cum eodem ibi relictus est praesidio. Disit ed by Corale
226쪽
In hoc legato vestro dant enim animum ad loquendum libero ii ultimae miseriae) nec hominis quicquam est, Patres conseripti, Praeter figuram et speciem nequo Romani civis praeter habitum Vestitumque et sonum Latinae linguae; pestis ae bolua l2 immanis, quales fretum quondam, quo ab Sicilia dividimur, ad perniciem navigantium circumsedisso sabulae ferunt. Ae 13 si scelus libidinemque et avaritiam solus ipso exercera in
Socios vestros satis haberet, unam, profundam quidem, Voraginem tamen patientiu nostra expleremus; nunc omnes cen- 14
turiones militesque vestros adeo in promiscuo licentiam atque improbitatem esse voluit Pleminios secit; omnes rapiunt, i 5
spoliant, verberant, vulnerant, Oecidunt; constuprant matronas,
Virgines, ingenuos raptos ex eomplexu parentium. Quotidie l6 capitur urbs nostra, quotidie diripitur; dies noctesque omnia passim mulierum puerorumque, qui rapiuntur atque RSPortantur, ploratibu8 Sonant. Miretur, qui sciat, quomodo aut nos 17 ad patiendum sufficiamus, aut illos, qui faciunt, nondum tantarum iniuriarum satietas ceperit. Neque ego exsequi possum nec vobis operae est audire singula, quae passi gumus; communiter omnia amplectar. Nego domum ullam Locris, 18 nego quemquam hominem expertem iniuriae esse; nego ullum genus sceleris, libidinis, avaritiae superesse, quod in ullo, qui 'pati potuerit, praetermissum sit. Vix ratio iniri potest, uter 19 casus civitati sit detestabilior, quum hostes bello urbem cepere, an quum exitiabilis tyrannus vi atque armis oppresSit. Omnia, quae cnptae urbes patiuntur, pa8si sumus et quum 20 maxime Patimur, patres conscripti; omnia, quae crudelissimi atque importunissimi tyranni scelera in oppre8sos cives edunt, Pleminius in nos liberosque nostros et coniuges edidit. Unum est, de quo nominatim et nos queri religio infixa animis cogat, et vos audire et exsolvere rem publicam vostram religione, si ita vobis videbitur, velimus, patres conscripti; videmuS enim, cum quanta caerimonia non vestros solum colatis 2 deos, sed etiam externos accipiatis. Fanum est apud nos 3 Proserpinae, de cuius sanctitate templi credo aliquam famam Diuiliaco by Corale
227쪽
4 ad vos pervenisse Pyrrhi bello, qui, quum ex Sicilia rediens Locros classe praeterveheretur, inter alia foeda, quae propter fidem erga vos in civitatem nostram facinora odidit, thesauros quoquo Proserpinae, intactos ad eam diem, spoliavit, atque ita 5 pecunia in naves imposita, ipse terra est prosectus. Quid ergo evenit, patres conscripti Z Classis postero dio Redissima
tempestate lacerata omnesque naves, quae Saeram pecuniam 6 habuerunt, in litora nostra eiectae sunt; qua tanta clade edoctua tandem deos esse, superbi8simus rex pecuniam omnem conquisitam in thesauros Proserpinae reserri iussit. Nec tamen
illi unquam postea prosperi quicquam evenit, pulsusque Italia
ignobili atque inhonesta morio, temere nocto ingreSSus Argos. 7 occubuit. Haec quum audisset legatus vester tribunique militum si millo alia, quae non augendae religionis causa, sed praesenti deae numine Saepa comperta nobis maioribusque 8 nostris reserebantur, ausi sunt nihilo minus sacrilegas admovere manus inta tis illis thesauris et nefanda praeda se ipsos 9 ae domos contaminare suas et milites vestros. Quibus, per vos fidem vestram , patres conscripti , priusquam eorum scelua ct naritis, ne quid usquam rei gesseritis, ne, quod piaculi commiserunt, non suo Solum sanguino, Bed etiam 10 publiea clado luant. Quanquam na nunc quidem, Patres conscripti, aut in ducibus aut in militibus vostris cossatira deae. Aliquoties iam inter go signis collatis concucurrerunt. Dux alterius partis Pleminius, alterius duo tribuni militum erant. Non acrius cum Carthaginiensibus quam interit se ipsi ferro dimicaverunt, praebuissentque oecasionem furore
suo Locros recipiendi Hannibali. nisi accitus ab nobis Scipiol 2 intervenisset. At hercule milites contactos Aacrilegio furor agitat, in ducibus ipsis puniendis nullum deae numen apparuit. Immo ibi praesens maximo fuit. Virgis caesi tribuni ab legatol 3 sunt; legatus deinde insidiis tribunorum interceptus, praeterquam quod toto corpore laceratus, naSo quoque auribusque 14 decisis, Exsanguis est relictus; recreatus dein legatus ex vulneribus tribunos militum in vincla coniectoa, dein verbe-
228쪽
ratos servilibusque omnibus suppliciis cruciatos occidit, mortuos
deinde prohibuit sepeliri. IIas dea pinnas a templi sui spo- l5liatoribus habet, nee ante desinet omnibus eos agitare suriis, quam reposita sacra pecunia in thesauris fuerit. Maiores 16 quondam nostri gravi Crotoniensium bello, quia extra urbem
templum est, transferre in urbem eam pecuniam voluerunt; noctu audita ex delubro vox, abstinerent manuης deam
sua stemplaJ defensuram. Quia movendi inde thesauros re- 17
ligio incusAn erat, muro circumdare templum Voluerunt; in aliquantum iam altitudinis excitata erant moenia, quum subito collapsa ruina sunt. Sed et tunc et saepo alias dea suam l8Sedem Suumquo templum aut tutata est aut a violatoribus gravia piacula exegit; nostras iniurias nec potest noe possit alius ulcisci quam vos, patres conscripti. Ad vos vestram- Isque fidem supplices confugimus. Nihil nostra interesti utrum sub illo legato, sub illo praesidio Locros esso sinatis an irato Hannibali et Poenis ad supplicium dedatis. Non postulamus,
ut extemplo nobis, ut de absente, ut indicta causa credatis; veniat. coram ipse audiat, ipso diluat. Si quicquam sceleris, 20 quod homo in homines edere potest, in nos praetermisit, non recuSsmus, quin et nos omnia eadem iterum, si pati possumus patiamur et ille omni divino humanoque liberetur scelere. Haec quum ub legatis dicta essent . quaesissetquo ab iis is Q. Fabius, detulissentno ens querelas ad P. Scipionem, responderunt, missos legatos esse, sed eum belli apparatu occupatum esso et in Africam aut iam traiecisso aut intra paveos dies traiecturum; et togati gratia quanta esset apud impera- 2torem , expertos esse, quum inter eum et tribunos disceptans tribunos in vinela coniecerit, legatum aeque Sontem Rutmngis otiam in ea potestate reliquerit. Ius3is excedere 3
templo legatis, non Pleminius modo, sed etiam Scipio principum orationibus lacerari. Ante omnes Q. Fabius natum eum ad corrumpendam disciplinam militarem arguere; Sic et 4 in Hispania plus prope per seditionem militum quam bello amissum; externo et regio mors et indulgero licentiae militum Diuitigod by Cooste
229쪽
ot saevire in eos. Sententiam deinde seque trucem orationi 5 adioeit: Pleminium legatum vinctum Romam deportari placere et ex vinculis causam dicere ac, si vera forent, quae Locren-6 8 quererentur, in careero necari bonaque olus publicari; P. Scipionem, quod de provincia decessisset iniussu senatuS, revocari, agique cum tribunis plebis, ut de imperio eius abrogando serrent ad populum; Locrensibus coram Senatum respondere, quas iniurias sibi lactas quererentur, eas neque 7 Senatum neque populum Romanum factas velle; viros bonos sociosque et amicos eos appellari; liberos, coniuges, quaequualia erepta essent, restitui; pecuniam, quanta ex thesauris Proserpinae sublata esset, conquiri, duplamque pecuniam in 8 thesauros reponi; et sacrum piaculare fieri, ita ut prius Mcollegium pontificum reserretur, quod sacri thesauri moti violati essent, quae piacula, quibus deis, quibus hostiis fieri
portari ; quattuor cohortes sociorum Latini nominis in prae- 10 sidium Locros adduci. Porrogari eo die sententiae, ReeenSiS studiis pro Scipiono et adversus Scipionem, non Potuere. ii Praeter Pleminii facinus Locrensiumque cladem ipsius etiam imperatoris non Romanus modo, sed ne militaris quidem l 2 cultus iactabatur; cuin pallio crepidisque inambulare in gymnasio ; libellis eum palaestraeque operam dare; aeque Segniter molliterDe cohortem totam Syracusarum amoenitate frui; 13 Carthaginem atque Hannibalom excidisso de memoria; exErcitum omnem licentia corruptum, qualis Sucrone in Hispania fue-20 rit, qualis nunc Locris, sociis magis quam hosti metuendum. Haee quisnquam partim vera, partim mixta eoque similia veris iactabantur, tamen vicit Q. Metelli sententia, qui de ceteris Maximo 2 assensus do Scipionis causa dissonsit; qui enim convenire, quem modo civitas iuvenem admodum recuperandae Hispaniae delegerit ducem, quem recepta ab hostibus Hispania ad imponendum Punico bello finem ereaverit consulem, spe destinaverit Ahi-3 cam subacturum, Hannibalem ex Italia detracturum, eum repente, tanquam Q. Pleminium, indicta causa prope damnRDisilired by Corale
230쪽
tum m Provincia revocari, quum ea, quae in se nefarie facta Locrenses quererentur, ne praesento quidem Scipione laeta
dicerent, neque aliud quam patientia aut pudor, quod legato pepercisset, insimulari posset 8 Sibi placero, M. Pomponium 4 praetorem, cui Sicilia provincia sorti evonisset, triduo proximo in Provinciam proficisci; consules decem legatos, quos iis
videretur, ex Senatu legero, quos eum praetore mitterent, et duos tribunos plebei atquo aedilem; eum eo consilio praetorem 5 cognoscere; si ea, quae Locrenses facta quererentur, iussu aut
voluntato P. Scipionis facta essent, ut eum de prOVincia docedere iuberent; si P. Scipio iam in Africam traiecisset, 6 tribuni plebis atquo aedilis cum duobus legatis, quos maxime idoneos praetor censuisset, in Africam proficiscerentur, tribuni Tatque aedilis, qui reducerent inde Scipionem, legati, qui exercitui praeessent, donec novus imperator ad eum exercitum venisset; si M. Pomponius et decem legati comperissent, 8 neque iussu nequo voluntato P. Scipionis ea facta esse, ut ad exercitum Scipio maneret bellumque, ut proposui Sset, gereret. Hoc facto senatus consulto, cum tribunis plebis actum est. 9ut compararent, qui duo cum praetore ac legatis irent;
ad collegium pontificum relatum est de expiandis, quae Lo- 10 cris in templo Proserpinae tacta, violata elataque inde essent. Tribuni plebis cum praetore et decem legatis pro- 11
laeti Μ. Claudius Marcellus et M. Cineius Alimentus; aedilis plebis datus, quem, si aut in Sicilia praetori dicto
audiens non esset Scipio aut iam in Africam traiecisset, prendoro tribuni iuberent, ac iure sacrosanctae potestatis redueerent. Prius Locros ire quam Messanam consilium erat.
Ceterum duplex fama est, quod ad Pleminium attinet. 21 Alii, auditis, quae Romae acta essent, in exilium Neapolim ountem sorto in Q. Metellum, unum ex legatis, incidisso et ab eo Regium vi retraetum tradunt; alii ab ipso Scipione 2 legatum eum triginta nobilissimis equitum missum , qui Pleminium in catenas et cum eo seditionis principes coniicerent. Ii omnes, seu ante Scipionis seu tum praetoris 3 Diuitiaco by Corale