장음표시 사용
61쪽
ita scribero con8ules iussi, no quom militem sacorant, qui in exercitu M. Valerii, Q. Fulvii suisset, neve eo anno plures quam una et viginti Romanae legiones ossent. 29 His senatus consultis persectis Sortiti provincias consules. Stellia ot classis Marcello, Italia eum bello adversus Hannibalem 2 Laevino eveniti Quae sors, velut iterum captis Syracusis, ita
inanimavit Siculos exspectatione sortis in consulum conspectu stantes, ut comploratio Eorum flebilesque Voces et extemplo oculos hominum converterint et postmodo sermones praebuerint. 3 Circumibant enim senatorum domos eum Vesta sordida. RUrmantes, Se non modo suam quosque patriam, sed totam Stelliam
4 rolieturos, si eo Marcellus iterum cum imperio redisset. Nullo suo merito eum anto implacabilem in se suisse; quid iratum quod Romam do se questum Venisse Siculos sciat. facturum ZObrni AElnae ignibus aut mergi freto satius illi insulae esse 5 quam velut dedi noxae inimico. Hae Siculorum qiterelae domos primum nobilium circumlatae celebrataeque sermonibus, quos partim misericordia Siculorum, partim invidia Marcelli
6 excitabat, in senatum etiam pervenerunt. Postulatum n consulibus est, ut de permutandis provinciis Aenatum consulerent.
Marcellus, si iam auditi ab senatu Siculi essent, aliam forsitan 7 suturam fuisso sententiam suam dicere; nunc, ne quis timore laenari eos dicere possit, quo minus de eo libere querantur, in cuius potestate mox futuri sint, si collegae nihil intersit 8 mutare so Provinciam Paratum esse; deprecari senatus praeiudicium; nam quum eXtra sortem collegae optionem dari provinciae iniquum fuerit, quanto maiorem iniuriam, immos contumeliam esse, sortem suam ad eum transferri y Ita senatus, quum, quid placeret, magis ostendisset quam decresset, dimittitur Inter ipsos consules permutatio proVinciarum, rapiente fato
adversissimas haud adversae pugnae gloriam ceperat, in eius laudem postremus Romanorum imperatorum, prosperis tum maximo bellicis rebus, caderet. Disiti su by Cooste
62쪽
35 Permutatis provinciis, Siculi in senatum introduoti multa 30
do Hieronis regis fide perpotua erga populum RomRnum verba seeerunt, in gratiRm publicRm avertentes. Hieronymum ac 2 postea Hippocraten atque Epicyden tyranno8 quum ob alia, tum propter desectionem ab Romanis ad Hannibalem invisos suisso sibi. Ob eam causam et Hieronymum a prineipibus iuventutis propo publico consilio interfectum, et in Epicydis Hippocratis- 3 quo caedem septuaginta nobiliS8imorum iuvenum coniurationem factam; quos Marcelli mora destitutos, quia ad praedictum tempus exercitum ad Syracusas non admovisset, indicio facto omnes ab utrannis interfectos. Eam quoque Hippocratis et 4 Epicydis tyrannidem Marcellum excitasse Leontinis crudeliter direptis. Nunquam deinde principes Syracusanorum desisso Sad Μareollum transtro pollicerique, Se urbem, quum vellet, ei tradituros; sed eum primo vi capere maluisse; dein, quum id 6
neque terra neque muri, omni R eXPertus, Potui88et, auetores
traditarum Syracusarum sabrum aerarium Sosim si IIoericum Hispanum quam principe8 Syracusanorum habere, toties id nequicquam ultro offerentes, PraeoptaSSo, quo scilicet iustioro de causa vetustissimos socios populi Romani trucidarot aediriperet. Si non Hieronymus ad Hannibalem do eissot, sod 7 populus SyracusRnus et Senatus,' Ri portas Marcollo Syracusani publico et non, oppre8Sis Syrneusanis, tyranni eorum Hippo-eratos et Epicydes clausissent, si Carthaginiensium animis bellum cum populo Romano gessissent, quid ultra, quam quod 8 secerit, nisi ut deleret Syracusas, facere hostiliter Marcellum potuisso 3 Certe praeter moenia et tecta exhausta urbis ae 9 refracta ac spoliata deum delubra, dis ipsis ornamentisquo eorum ablatis, nihil relictum SyracuSis esse. Bona quoquo 10 multis adempta, ita ut ne in nudo quidem solo reliquiis direptae fortunae alere sese Re SUOS POSSent. Orare so patres conscriptos, ut, si nequeant omnia, saltem quae compare t
cognoscique possint, restitui dominis iubeant. Talia conquostos 1lquum axcedere ex templo, ut de Postulatis eorum patres consuli possent, Laevinus iussisset, si Maneant' inquit Marcellus, 1 2
63쪽
-ut coram iis respondeam, quando ea pondicione pro vobis, patres conscripti, bellis gerimus, ut victos armis accusatores habeamus, et duae captae hoc anno urbes Capua Fulvium reum, Marcellum Syracusae habeant. Reductis in curiam togatis, tum conAul , Non adeo maiestatis' inquit , populi Romani limperiiquo huius oblitus sum, patres conscripti, ut, si
de meo erimine ambigeretur, consul dicturus PausRm accusan-2 tibus Graecis fuerim; sed non tam, quid ego fecerim, in disquisitionem venit, quam quid isti pati debuerinti Qui si non
fuerunt hostes, nihil interest nunc an vivo Hierono Syracusas 3 violaverim; sin autem desciverunt a populo Romano, si legatos nostros ferro atque armis petierunt, urbem ac moenia clauserunt exercituque Carthaginiensium adversus nos tutati sunt, quia 4 passos esse hostilia, quum secerint, indignatur 3 Tradentes urbem principes Syracusanorum aversatua sum; Sosim Et Moericum Hispanum, quibus tantam crederem rem, potiores habui. Non estis cxtremi Syracusanorum, quippe qui aliis 5 humilitatem obiiciatis; quis est vestrum, qui se mihi portas aperturum, qui armatos milites meos in urbem accepturum promiserit Z odistis et exsecramini eos, qui fecerunt, et ne hic quidem contumeliis in eos dicendis parcitis; tantum abest, si ut et ipsi talo quicquam facturi fueritis. Ipsa humilitas eorum, patres conscripti, quam isti obiiciunt, maximo argumento est, me nominem , qui navatam operam rei publieae noStrae vellet 7 aversatum osse. Et antequam obsiderem SyracuSas, nune legatis mittendis, nune ad colloquium eundo tentavi pacem, et posteaquam neque legatos violandi verecundia erat, nec mihi ipsi congresso ad portas cum principibus responsum dabatur, multis terra marique exhaustis Istboribus, tandem vi atque nrmia 8 Syracusna cepi. Quae captis acciderint, apud Hannibalem et Carthaginienses victos iustius quam apud victoris populi ses natum quererentur. Ego, patres conscripti, Syracusas spoliatres Si negaturus essem, nunquam spoliis earum urbem Romam exornarem. Quae autem singulis victor aut ademi aut dedi. quum belli iure, tum ex cuiusquo merito gatis scio nae seci Q. Disiti Cooste
64쪽
Liber XXVI. A. Ch. 210.3 3TER Vos rata habeatis, patres conscripti, noene, magis rei l0 publicae intorest quam mea. Quippe mea fides exsoluta est; ad rem publicam pertinet, ne acta mea rescindendo alios in posterum segniores duces faciatis. Et quoniam eoram et Si- liculorum et mea verba audistis, patreA conscripti, simul templo excedemus, ut me absente liberius consuli senatus possit. Ita
dimissi Siculi et ipso in Capitolium ad dilectum discessit. Consul alter da postulatis Sistulorum ad patres rotulit. Ibi 32
quum diu sententiis certatum esset, et mctgua PRrS Senatus,
principe eius sententiae T. Manlio Torquato, cum tyrannis 2 bellum gerendum suisse censerent, hostibus et Syracusanorum et populi Romani, et urbem recipi, non capi, et receptam legibus antiquis et libertato stabiliri, non sessum migeranda servitute bello affligi; inter tyrannorum et ducis Romani 3 certamina praemium victoria in medio positam urbem pulcherrimam ac nobilissimam perisse, horreum Rique aerarium quondam populi Romani, cuius munificentia ac donis multis tempestatibus, hoc denique ipso Punico bello adiuta ornataque res publica esset; si ab inferis exsistat rex Hiero, fidissimus imperii 4 Romani cultor, quo ore aut Syracusas aut Romani ei ostendi posse, quum, ubi Semirutam ac spoliatam patriam respexerit, ingrediens Romam in vestibulo urbis, prope in portR, spolia patriae suae visurus sit 8 -- haec taliaquo quum ad invidium 5 consulis miserationemque Siculorum dicerentur, mitius tamen decreVerunt patres: Rcta M. Marcelli, quae is gerens bellum GVictorque egisset, rata habenda esse; in reliquum curae senatui foro rem SJracusanam, mandaturosque consuli LMVino, ut, quod sine iactura rei publicae fiori posset, fortunis dius civitatis conSuleret. Missis duobus sonatoribus in Capitolium ud con- 7sulem, uti rediret in curiam, et introductis Siculis, senatus consultum recitatum est; legatiquo bonigno appollati ac dimissi 8 ad genua se Marcelli consulis proiecerunt obsecranteS, ut, quae deplorandae ae levandae calamitatis causa dixissent, veniam eis daret, et in fidem clientel Amque se urbemquo Diuitia oste
65쪽
Syracusas acciperet. Potens hoc consul clementer appellatos eos dimisit. 33 Campanis deinde senatus datus est, quorum oratio mi-2 serabilior, causa durior erat. Neque enim meritas poenaa negare poterunt, nec tyranni erunt, in quos culpam conferrent; sed satis pensum poenarum, tot veneno absumptis, tot securi 3 percussis senatoribus, credebant. Paucos nobilium superesse, quos nee Sua conscientia, ut quicquam de so gravius consulerent, impulerit nec victoris ira capitis damnaverit; eos libertatem sibi suisque si bonorum aliquam partem orare, cives RomRnos, affinitatibus plerosque et propinquis etiam cognationibus ex 4 eonnubio vetusto iunctos. Summotis deinde e templo, paulisper dubitatum, an arcessendus a Capua Q. Fulvius esset mortuus enim post captam Claudius consul erat), ut coram imperatore,
qui res gessisset, sicut inter Marcellum Siculosque disceptatum 5 fuerat, disceptaretur. Dein quum M. Atilium, C. Fulvium fratrem Flucci, legatos eius, et Q. Minucium et L. Veturium Philonem, item Claudii legatos, qui omnibus gerendis rebus
affuerant, in senatu viderent, nec Fulvium avocari a Capua 6 neo differri Campanos vellent, interrogatus sententiam M. Atilius Regulus, cuius ex iis, qui ad Capuam fuerant, maxima Ru T toritas erat, siΙn consilio inquit si arbitror me fuisse consulibus Capua capta, quum quaereretur, ecqui Campanorum ben 8 meritus de re publica nostra esset. Duas mulieres compertum est, Vestiam Oppiam, Atellanam Capuae habitantem, et Fauculam Cluvirem, quae quondam quaestum corpore fecisset, illam quotidie sacrificasso pro saluto et victoria populi Romani, hanc captivis egentibus alimenta clam suppeditasse; 9 ceterorum omnium Campanorum eundem erga nos animum quem Carthaginiensium fuisso, securique percussos re Q. Fulvio esse magis, quorum dignitas inter alios, quam quorum culpa eminebat.
populi non video posse, idque et apud maiores nostros in Satricanis factum esse, quum desecissent, ut Μ. Antistius tribunus plebis prius rogationem serret sciretquo plebs, uti senatui Di iliaco by Corale
66쪽
de Satricanis sontentiae dicendae ius esset. Itaque censeo licum tribunis plebis agendum esse, ut eorum unus plur Verogationem serant ad plebem, qua nobis statuendi de Campanis tua fiat. L. Atilius tribunus plebis ex auctoritate senatus 12 plebem in haec verba rogavit: si omnes Campani, Atellani,
Calatini, Sabatini, qui se dediderunt in arbitrium dicioneinque populi Romani Q. Fulvio proconsuli, squosque una secum dedideroJ, 13
quaeque una secum dedidere, agrum urbemque, divina humanaquo utensiliaque sive quid aliud dediderunt, de iis robus quid fieri velitis, vos rogo, Quirites. Plebes sic iussit: si Quod 14
Senatus iuratus, maxima pars, censeat, qui adsient, id volumus
iubemusque. Ex hoc plebei scito senatus consultus Oppiae MCluviaeque primum bona ac libertatem restituit: si qua alia
Praemia petere ab senatu vellent, venire em Romam. Cum- 2 panis in familias singulas decreta facta, quae non OPerae pretium est omnia enumerare: aliorum bona publicanda, ipsos 3 liberosque eorum et coniuges vendendas extra filias, quae enupsissent, priusquam in populi Romani potestatem venirent, alios in vincula condendos ac do iis posterius consulendum. 4Aliorum Campanorum summam etiam census distinxerunt, publicanda necne bona essent; pecua captiva praeter equos, bot mancipia praeter puberes virilis Sexus, et omnia, quae Solonon continerentur, restituenda censuerunt dominis. Campanoa 6 omnes, Atellanos, Calatinos, Sabatinos, extraquam qui eorum aut ipsi aut parentes eorum apud hostes essent, liberos esse iusserunt, ita ut nφmo eorum civis Romanus aut Latini nominis T set, nevo quis eorum, qui Capuae fuisset, dum portae lauMe essent, in urbe agrovo Campano intra certam diem
maneret; locus, ubi habitarent, trans Tiberim, qui non con-8tingeret Tiberim, daretur; qui nee Capuae nec in urbe Cam- Prena, quae a populo Romano desecisset, per bellum fuissent, BOS cis Lirini amnem Romam versus; qui ad Romanos trans- sissent, Priusquam Capuam Hannibal veniret, cis Vulturnum emOVendos censuerunt, ne quis eorum Propius mare qui lecim millibus passuum agrum aedificiumve haberet. Qui eorum 10 Dissiligoo by Coos e
67쪽
trans Tiberim emoti ossent, ne ipsi posterive eorum uspiam pararent haberentve, nisi in Veiente, Sutrino Nepesinovo agro dum ne cui maior quam quinquiiginta iugerum agri modusti esset. Senatorum omnium, quique magistratus Capuae, Atellae, Culatiae gessissent, bona ventro Capuae iusserunt; libera eorpora, quae Venundari placuerat, Romam mitti ae Romae Venire. 12 Signa, statuas aeneas, quae capta do hostibus dicerentur, quae eorum sacra ac profana essent, ad pontificum collegium 13 reiecerunt. Ob haec decreta maestiores aliquanto, quam Romam venerant, Campanos dimiserunt; nec iam Q. Fulvii saevitiam in seso, sed iniquitatem deum atque exsecrabilem fortunam suam incusabant.
35 Dimissis Sieulis Campanisquo, dilectus habitus. Scripto
2 deinde exercitu de remigum supplemento agi coeptum; inquam rem quum nequo hominum Sutis nee, ex qua pararentur stipendiumque acciperent, pecuniae quicquam ea tempestrite 3 in publico esset, edixerunt consules, ut privati ex cenau Ordinibusque, sicut antea, remiges darent cum stipendio cibariisque 4 dierum triginta. Ad id edictum tantus fremitus hominum, tanta indignatio fuit, ut magis dux quam materia seditioni deesset: Secundum Siculos Campanosque plebem Romanam
5 perdendam lacerandamque sibi consules sumpsisse. Per tot annos tributo exhaustos nihil reliqui praeter terram nudam aevastam habere. Tecta hostes incendisse, servos agri cultores rem publicam abduxisse, nunc ad militiam parvo sero emendo,
6 nunc remiges imperando; si quid cui argenti aeri suo fuerit, stipondio remigum et tributis annuis ablatum. Se, ut dent, quod non habeant, nulla vi, nullo imperio cogi posse. Bona
sua venderent; in corpora, quae reliqua essent, Saevirent; ne 7 undo redimantur quidem, quicquam superesse. Haec non in occulto, sed propalam in soro atque oculis ipsorum consulum ingens turba circumfusi fremebant; nee eos sedara con8ul 8 nune castigando, nunc consolando poterant. Spatium deinde
iis tridui se dare ad cogitandum dixerunt; quo ipsi ad rems inspiciendam et expediendam usi sunt. Senatum postero die
68쪽
habuerunt da rei nigum 8upplemento; ubi quum multa disso- ruissent, cur sequa plebis recusatio esset, verterunt orationem eo, ut dicerent, privatis id seu aequum seu iniquum onus iniungendum esse; nam unde, quum pecunia in aerario non 10 esset, paraturos navales socios 3 quomodo autem sine classibus
aut Siciliam obtineri aut Italia Philippum arceri posse aut tuta Italiae litora esse8 Quum in hae difficultato rerum con- 36silium haereret ac propo torpor quidam occupRsset hominum mentes, tum Laevinus consul: Magistratus senatui et senatum 2 populo, Sicut honore praestent, ita ad omnia, quae dura atque aspera essent, subeunda duces debere esse. - Si, quod in-3 iungere inseriori velis, id prius in te ac tuos ipse iuris statueris, facilius omnes obedientes habeas; nec imponsa gravis St, quum ea ea plus quam pro virili parte sibi quemque capere principum vident. Itaque sti classes habere atque 4 ornare volumus populum Romanum, privatos sine recusatione remiges dare, nobismet ipsis primum imperemus. Aurum, ar- 5gentum, oes SignRtum omne senatores crastino dio in publicum conseramus, ita ut anulos sibi quisque et coniugi et liberis, olfilio bullam et, quibus uxor filiaeve sunt, singulas uncias pondo auri relinquant; argenti, qui curuli Sella sederunt, equi omR-6menta et libras pondo, ut salinum patellamquh deorum eausa habere possint, ceteri senatores libram argenti tantum; seris T signati quina millia in singulos patres familiae relinquamus;
ceterum Omne Rurum, Rrgentum, ars signatum ad triumviros 8 mensarios extemplo deseramus, nullo ante senatus consulto
facto, ut voluntaria collatio et certamen adiuvandae rei publicae excitet ad aemulandum animos primum equestris ordinis, dein reliquae plebis. Hane unam viam multa inter nos col- 9 Iocuti consules invenimus; ingredimini dis bene iuvantibus. Res publica incolumis et privatas res facile galvas praestat; publica prodendo tua nequicquam servos. In haec tanto 10 animo consensum est, ut gratiae ultro consulibus agerentur. Senatu inde misso, pro se quisque aurum et argentum et aes ii in publicum conserunt, tanto certamine iniecto, ut prima aut Disiti od by Corale
69쪽
inter primos nomina sua vellent in publicis tabulis esse, ut nee triumviri accipiundo nec scribae referundo sufficerent.12 Hunc consensum Senatus equester ordo est secutus, equestris ordinis plebs. Ita sine edicto, sine coercitione magistratus nec remige in supplementum nec atipendio res publica eguit; paratisque omnibua ad bellum, consules in Provincias pro- socii Aunt.
M Noquo aliud OmagisJ tempus belli fuit, quo Carthaginienses
Romaniquo pariter variis casibus immixti magis in ancipiti 2 spe ac metu fuerint. Nam Romanis et in provinciis, hinc in Hispania adversas res, hine prosperas in Sicilia luctum et
3 laetitiam miscuerant, et in Italia quum Tarentum amissum damno et dolori, tum ara cum praesidio retenta praeter Spem 4 gaudio fuit, et terrorem subitum pavoremque urbis Romae obsessae et oppugnatae Capua po8t dies paucos captu in Isa-5 titiam vertit. Transmarinae quoque reS quadam Vice pensatae:
Philippus hostis tempore haud satis opportuno factus, Σῖtoli novi adsciti socii Attalusque Asiae rex, iam velut despondente 6 fortuna Romanis imperium orientis. Carthaginienses quoque Capuae amissae Tarentum captum aequabant, et ut ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria 7 ponabant, ita pigebat irriti incepti, pudebatque adeo se spretos, ut, sedentibus ipsis ad Romana moenia, alia porta exercitus 8 Romanus in Hispaniam duceretur. Ipsae quoque Hispania quo propius Spem venerant, tantis duobus ducibus exorcitibusquo caesis debellκtum ibi ac pulsos inde Romanos Gse, plus ab L. Marcio, tumultuario duce, ad vanum et irritum victoriam 9 redactam esse, indignationis praebebant. Ita sequanta fortuna, suspensa omnia utrisque erant, integra spe, integro metu, velut illo tempore primum bellum inciperent. 38 Hannibalom ante omnia angebat, quod Capua pertinacius oppugnata ab Romanis quam desensa ab so multorum Italiae
2 populorum animos averterat, quos nequs Omnes tenere Praesidiis, nisi vellet in multas parvasque partes earpere exercitum, quod minimo tum expediebat, poterat, nec, deductis praesidiis, Duili by CO le
70쪽
spei liberam vel obnoxiam timori sociorum relinquero fidem. Praeceps in avaritiam et crudelitatem animus ad spolianda, 3 quae tueri nequibat, ut vastata hosti relinquerentur, inclinavit. Id foedum consilium quum incepto, tum etiam exitu fuit. 4Nequo enim indigna patientium modo abalienabantur animi, sed ceterorum etiam; quippe ad plures eXemplum quam calamitas pertinebat; nec consul Romanus tentandis urbibus, bsicunde spes aliqua Eo ostendisset, deerat. Salapiae principes 6 erant Dasius et Blattius, Dasius Hannibali amicus; Blattius, quantum ex tuto poterat, rem Romanam fovebat et per occultos nuntios 8pem proditionis secerat Marcello; sed sinta adiutore Dasio res transigi non poterat. Multum ac diu Tcunctatus Gi; tum quoquo magis inopia consilii potioris quam spe effectus Dasium appellat; at ille, quum ab re aversus, tum aemulo potentatus inimicus, rem Hannibali aperit. Arcessito Sutroque, Hannibal quum pro tribunali quaedam ageret, mox
de Blattio cogniturus, starentque Summoto populo accusator
et reus, Blattius de proditiona Dasium appellabat. Enimvero sille, velut in manifesta re, exclamat, sub oculis Hannibalis secum de proditione agi. Hannibali atquo eis, qui aderant,
quo audacior res erat, minus Similis veri visa est: aemula- 10tionem prosecto atque odium esse, et id crimen afferri, quod,
quia testem habere non possit, liberius fingenti sit. Ita inda ildimissi sunt. Nec Blattius ante abstitit tam audaci incepto, quam idem obtundendo docendoque, quam ea res ipsis patriaeque salutaris esset, pervicit, ut praesidium Punicum quingenti autem Numidae erant) Salapiaque traderetur Marcello. Nec sino i 2 caede multa trRdi potuit. Longe fortissimi equitum toto Punico
exercitu erant. Itaque, quanquam improvisa res fuit neo usus equorum in urbe erat, tamen armis inter tumultum captis et eruptionem tentaverunt et, quum BVndere nequirent, pugnantes 13
ad ultimum occubuerunt, nec plus quinquaginta ex iis in potestatem hostium vivi venerunt. Plusqtie aliquanto damni 14haee ala equitum amissa Umnibali quam Salapia fuit; noe Diqitigoo by Corale