장음표시 사용
171쪽
31ue Hugonis Donelli Comment . in Cod. 3I 6
tum esse, legata aeque valere debere liberis tantum praeteritis. Nam ubi minor est iniuria testatoris, aequum eit illius vo-Iuntati plus tribui, quam ubi maior esteins iniuria. Maior autem ea eli, cum aperte salssis accusationibus liberos exheredat, quam ubi silentio praeterit, ubi eos verbis non laedit. Quare si ex caussa exheredationis hoc tribuitur patri, ut legata ab eo relicta va- Ieant, multo magis hoc ei tribuendum, ut valeant ii heris tantum ab eo praeteritis . Sed omnem dubitationem sustulit I. Baec autem, in ead. Nov. in M. ubi lustinianus constitutionis summam complectens ita eoncludit, solum sibi propositium esse a parentibus & liheris praeteritionis,& exheredationis iniuriam arctre. llem, ex his constare, ad utriusque partis uti- Iitatem, & cautionem praesentem legem Dille Iatam . Quae apparet referri non tantum ad testamenta liberorum, de quihus proxime loeutus erat, sed etiam adtestamenta parentum, de quibus egerat prius. Hoe idem & cordatioribus interpretibus placet. 8 Sed i sive ex caussa exheredationis tan tum placet eaetera testamenti valere, sive
etiam ex caussa praeteritionis, opponuntur
huic sententiae innumeri loci, in quibus traditur, tella mento nullo constituto, aut rescit Io, nihil in eo testamento relictum valere. Verum hanc dubitationem sustulit Iulliitiani eonititutio non tantum in L I. e autem, sed multo magis in I. si autem baec omnia, ubi diserte cavet, si in legatis & caeteris relictis, quae iubet valere, aliud cautum sit veteribus legibus, nolle se eas leges valere. Et ideo sciamus hos locos omnes. & sententias veteris iuris ad normam huius constitutionis emendari, hoc modo, filio, qui in po- tella te est, praeterito, placebat neque legata , neque libertates deheri, L. filio praeterito, D. de iniust. rvt. hodie &3egata & caetera dehehuntur. item pollu-mo praeterito placebat eius agnatione rumpi te ita mentum ita. ut paterfamilias intei latus decederet, nec quidquam ex eo temstamento deberetur, L. I. ins tit. proxim. hodie legata & caetera praestabuntur. item filio emancipato praeterito, honorum possessione contra tabulas petita ita rescindebatur testamentum, ut ius rediret itidem ad caussam intestati, L. non putavit. I uis. D. de honor. ρ M. con-.tra tabui. nili quod legata praeliabantur ex eo tellamento certis personis, puta liberis & parentibus, L. r. D. de Ieg. praes. hodie praellabuntur omnibus, & omnia. Item rescisso ex caussa querelae inofficiosite ita mento, placehat neque . legata, neque libertates praeliari, L. Pastinianus. I. BD. L. eum mater, m. de tuo ios te ment. hodie etiam ex hac cauila legata valeis hunt. & caetera relicta ex eo testamento. Postremo ita est ius vetus, ut ex quo testamento hereditas adita non est, eΚ eo
nihil cimnino debeatur. L. si nemo I. D. de test. tui. si nemo, D. de regu tur. Hodie hoc ita eli. si ex aliis caussis accidat, ne debeatur hereditas a seriptis
heredibus: caeterum ex caussa praeteritionis vel exheredationis si adita non erit,
ius novum hic est, ut caetera in eo tellamento valeant praeter inlli tutionem.
Et i circa caussam inititutionis minime ridubitatur legata tunc valere, cum testa- tor se ivit se liberos habere, & consulto
eos praeterit: tunc enim apparet tellatorem voluisse legata praestari omnia. Quaestum est, an idem probandum sit, is te stator ideo liberos praeteriit, quia se hahere ignorabat ' Finge patrem falso rumore perlato de filii morte exiitimasse illum esse mortuum, & ob id alios initi tu ite
heredes testa inento,& eo testamento quae dam legata reliquisse. Constat ex voluntate testatoris, heredes seriptos non futuros heredes, sed filium. De legatis quaeritur, an etiam haec debeantur ex hae
constitutione . an vero non debeantur ,
quia tunc relicta sint, cum pater se filium habere non putaret Bariolus non ineptis
rationibus motus contendit, hoc casu nee institutionem, nec legata valere. Move tur voluntate testatoris, quia non est Verisimile, si pater put allet se filium habere, alios heredes cum instituturum sutile. aut legatis oneraturum filium . Utitur autem ad eam rem tribus argumentis. Primum ductum est a militis praeteritione.
Nam si miles praeteritis liberis omnibus heredes instituat, testamentum non valet: sed ita, nisi liberos se habere ignoraverit. Hoc enim casu praeteritio militis non
nocet liberis, L. sicut. X L. st eum seq.δερ. de tes. milit. proinde & in pagano idem dicendum et t. Nam & in paganorum testamentis legata contra voluntatem
testatoris deberi non pollunt, cum in testamentis totum voluntas testatoris faciat. L. quoties, in pr. L. ex facto, I. rerum. D. de ber. inst. L. m. in M. D. de legat. I. Alterum argumentum est,
quod non sit verisimile quenquam suis
successoribus alienos praeferre velle, quae& coniectura voluntatis pro certa confirmatur L. eum avus. D. de eond w δε-
172쪽
31r Ad Tit. XX VII. Lib. VI. C. de liberis prae.&c. 3Is
eom. Tertium argumentum ex L. s unquam, ius , de re Poe. doua . ubi placet, quae quis donavit vivus, cum liberos non
haberet, liberis pollea susceptis revocari,& redire in dominium donatoris. Si nocplacet in donationibus puris & inter viis vos factis, multo magis in legatis testamento relictis recipiendum eli: quoniam
donationes maiorem vim obtinenI, qua legata. Donationes statim perficiuntur, nec revocantur postea eκ poenitentia. I. asiae,
Ins. de δεη. legata perpetoo revocari possunt quamdiu testator vivit. L. 4. v. de alim. IV. Et posset haec sententia recipi, nisi diserte contra scriptum esset duobus in locis, in L. sit. v. de ber. iust. &praecipue in L. eum mater, v. de in . res. quo in loco posteriore proponitur mater falso rumore perlato quasi filium suum in praelio amisisset, dum putat se liberos non habere, instituisse extraneos heredes, & quaedam legata. item liberistates testamento reliquis e. Tamen in hac speeie illic scribitur, D vum Hadrianum decrevisse hereditatem matris ad filium
pertinere, ita ut legata & libertates praeuarentur. Nec mutatur haec sententia postremis verbis eius Ioel, sed magis confirmatur. Verba haec sunt: me iuuae adnotatum e sy, quod is tibertatibus', lega.
stir adiscitur: nam eum in ei uis te- samentum argaitur, nihiι ex ea testamento valet. Adnotare, non est reprehendere & corrigere, sed notare tanquam rem notatu dignam, S singularis iuris: &ratio singularis iuris subiicitur. quia iure
eommuni in omnibus tellamentis. quae rein se induntur, hoc servatur, ut rescis o t
flamento nihil inde debeatur: quod eum eontra hic decretum sit, merito decretum hoc adnotatum elle dicitur. His autem verbis, hie adnotatum est, non corrigi praecedentia, ex eo plus quam evidenter liquet, quod adnotatio haec est iuris interpretum, sententia autem, quae praeeedit, est sententia imperatoris . lne pium est putare iuris interpretem , qui potestatem iuris condendi non habuit, mutasse, aut emendasse constitutionem Imperatoris, quae ius publicum facit. Hue accedit, quod illa sententia line ulla correctione eonfirmatur in d. L. ult. v. de her. in . Et stultra tentat Bartolus hae eresponsa eludere. Nam aut institutio seripit heredis in hac specie ideo non valet, quia filius praeteri ius est; aut quia mater voluit hoc casu filium removere, & alios heredes, qui scripti sunt instituere. Si volumus institutionem non valere ex caussa
praeteritionis, legata debebuntur ex hac constitutione. Si volumus institutionem non valere, quia seripti heredes defieiuntur voluntate testatoris, etiam hoc casu
legata debebuntur ex supraseriptis legibus,& praesertim ex L. MIt. D. de ker. ius. ubi hoe significatur non obscure , ideo heredit tem ad filium pertinere, quia non
videatur testator voluisse non instituere eum, quem se habere ignorabat. Non obis stat exemplum militis. Nam cum miles
praeterit filium, quem ignorat se habere, in institutione heredis admittitur haec diis si inctio, utrum sciat se habere filium, auignoret, ut si ignoret, institutio non va. vat. Non eadem distinctio adhibenda est in legatis. Nam si miles ignorans se filium habere, alios heredes instituit, & quaedam ah his legavit nihilominus legata debebuntur. Hic enim placuit ea deberi ex testamento pagani, idque ex eius voluntate .d L. eum mater, d. L. ult. v. de her. iust. Multo ergo magis in eadem eaussa debebuntur ex testamento militis, ut voluntas militis conservetur. Non obstat quod dicitur . neminem propriis succellionibus alienos praeponere velle: nam & nos in
hac specie idem admittimus. Cum enim testator praeteriit filium, quem ignorabat se hibere, & alios heredes instituit . exsuperiori ratione dicimus successionem ad filium pertinere, non ad heredes scriplos. Sed quod de successione dicitur, ad legatum transferendum non est. Nihil enim prohibet testatorem filium suum heredem esse velle, & nihilominus ab eo quaedam relinquere. Certe quotidie id usu venire videmus ut parentes liberis institutis, nihilominus quaedam testamento legent, qua ratione solum nititur, quod responsum est in dies. L. eum mater, D. de i Feos tesam. S in dict. L. uis. Non ob,tat L. si usquam . infra, de revor. donat. Nam illic revocantur donationes liberis pastea suseeptis: sed eae donationes, qu a P
trono in libertas collatae sunt, caeterorum donationes non retvocantur, tametsi vulgo contra receptum sit: de quo scriptimus postea ad eam legem. Tum autem, ut concedamus eam legem in omnium donationibus locum habere: tamen non recte transfertur ad legata. Nam in una re donationes inter vivos maiorem vim habent, quam legata: nempe in eo. quod revocari non possunt vivente donatore, legata
possunt. Sed in eo plus eli firmitatis in legatis, quod cum revocata non sunt a testatore, praecipue placet ea conservanda esse, quia testator aliud amplius non po
173쪽
3 is Hugonis Donelli Comment. in Cod. 325
ctum publiee expedire testantium voluntates exitum habere. L. vel uegare, D. fuemad. tes. aper. Stet igitur iam liaeeiententia. non solum ex caulla exheredaistionis, sed etiam praeteritionis verissimum& perpetuum elle, quod in hac au bent. ex caussa. dicitur, ex his caullis ita institutionem non valere, ut caelera firmo permaneant: neque inieresse . quare teliator
Praeterierit liberos, utrum quia latebat se habere. & vntehat praeterire, an vero qui se habere ignorabat. Deinceps quae infirmet, aut confirmet haec constitutio, consideremus. Ait initiis tutionem ex suprascriptis caussis non vo
ro Hie t quaestum est de eo, qui institutus est ex fundo, aut alia re certa. lneo institutionem non valere constat. Sed an saltem ei fundus, aut alia res certa
debebitur tanquam legatum' Dici potest ei nihil deheri ex verbis huius confli tutionis. Nam cum quis instituitur ex fundo heres, iubetur detrahi fundi mentio: qua detracta landus Iegatus dici non potest, L. I. I. si ex fando. D de ber. ιυ. Rursum ex hae constitutione institutio non valet. Sed si legatum valere potest ex testamento, placet illum tanquam legatarium
eam rem certam, ex qua institutus est,
iure legati habiturum . L. quoties, δερ. de her. ius. Porro in hae specie legatum rei certae ex testamento deberi potest exhaa constitutione. Quare & hic fundum,
aut aliam rem certam, quae appellata sit, debeti dieemus. Ait constitutio caetera firma permanere. Caeterorum verbo quae
intelligantur, ex pretium est in d. Nov. ut eam de avel . eos. s. sive igitur, is s. si autem , ubi nominatim haec comme morantur, legata, fidei commillia, libertates, tutelae dationem: adde his labilitutionem pupillarem: quam placet valere, quotiescunque ex testamento patris legata relicta praestantur, L, 2. S. I. v. de
vult DV. Sed quod dicitur de lega- ritis, haec ex suprascriptis caullis dederi. non de omnibus legatis accipiendum est, sed de iis tantum , quae ab inititutis relicta sunt. Si quid autem pater a praeterito filio relinquit, neque iure vetere valuit legatum, L. . m. de Iegat. 2. Deinque ex hac lege confirmatur, quia in d. g. sse igitur, diserte scribitur ex causa Praeterita ouas , vel exheredationis legata suam vim obtinere, tanquam si resamentum V
sesum non et . Ex quibus verbis intelligimus, ea lola legata hic confirmari, quae valerent, si heredes instituti hereditatem adiissent.
Sed i unde, & quo iure legata petem t,
tur' utrum ex testamento, an ah intestato non videntur ex testamento peti posse; quia id nullum est sine heredis institutione, L. r. V. de vast. S ραρ. subst. I. ante heredis, In t. de legat. Nulla autem institutio est, quae est irrita. Rursum ab intellato non magis videntur posse peti, quia testamento relicta sunt, non ab intestato: nisinquis dicat peti polle condictione ex lege. Sed verum est, ea ex testamento peti posse, & valere . id enim diserte expressum est in d Nov. ut cum de aneu eos. I. sive igitur. Hic
opponit br regula i uris, quae vetat. in Paganis testamentum pro parte valere, &Pro parte non valere, seu quae vetat aliquem pro parte testatum, pro parte intestatum decedere. L. itis no stram, D. de reg. iur. Sed hanc obiectionem hic metuere non debemus. Nam Iuliiniano ita . Placuit . ut ex caussa exheredationis vel Praeteritionis pro parte, id est, pro institutione, testamentum non valeat, pro his autem, quae eo testamento relicta sunt, valeat , d. s. sive igitur . Huc accidit , quod in ead. Nov. s. si Me autem, n minatim cavet. si quid sit huic parti in veteribus legibus contrarium, nolle se id ν4lere.
174쪽
COD. DE POSTUMIS HEREDIBUS INSTITUENDIS, VEL EXHEREDANDIS, VEL PRAETERITIS.
Si post testamentum factum, quo passumorsm suorum nullam mentἰo nem 3esator feeit, flium fliamve suscepit, intestato visa functus est: eum a natione postuma vel possumae, euius non meminit, reflamentum ruptum M. Ex rupio autem testamento nihil deberi, neque peti posse explorati iuris es. Dat. ω PP. IV. Kal. Iul. Antonina AE IV es Balbino GF. I p. Dioclet. ω Maximian. ΑΑ. Ac CC. Soterico. instris abortia testamentum mariti non folia: mstumo vero eraeteri o, ramvis narus illeo decebsem, non restitui ruptum, iuris evidentissmi est.. XII. GL Mart. Sirmis. Caesarib. CossIN. Iustinianus A. Ioanni praefecto praetorio. aeuia eretatum est apud Deleres, nos doctiamus. cum igitur is, qui in ventre portabatur, praetentus fueras, qvi se ad lucem fulset redactus , suus heres patri exsisteres, se non alius eum antecederet, ae nascendo rupium t flamentum faceres: s postumus in hune quidem orbem devolutus est, voce autem non emissa ab hac Lee DBractus est, dubitabatur, si is posumus ruptum facere reflamentum posset N J Oeterum animi turbati sunt, quid δε paterna elogio flatuendum sit. Cumque Sabiniari existimabant, s vivus natus esset, is si vocem non emist, rumpi testamentum: amaretque, quod N se mutus furem, Me ipsum faciebat: eorum ratam nos laudamus sententiam: sancimus se vivos perfecte nitis esse licer illico postquam in reseram feecιδι, vel in manibus ob tricis decessi: nihilominus testamentum rum-ρi r hoc tantummodo requirenda, s visus ad orbem totus processit, ad n Hum declinans monstrum vel prod gium. Dat. V. Kal. Decembr. Consa
I. Summa huius tituli. 4. Suas heres ais. a. Postumus quis, S quando praeteria f. Postumas praeteritus rumpit res tus latebigatur, nam. a. mentam, es e Omodo.
175쪽
6. Nasci quomodo int uigatur. 7. Si Postumus natus illico decesserit, an nihilominus irritum sis test
mentum , an vero ruptam resi-tuatur .
. Suid iuris sit. δε postumus natus nos solum statim Me ferit, θά etram dece ferit, priusquam vocem ede
. Quod iuris es de Aio superstite praei Q Umma i tituli hae e est: postumus prae
O teritus. qui natus suus heres suturus esset, si naceitur, rumpit testamentum, e que modo fit, ut testamentum non valeat. videlicet, si a principio natus esIet praeteri ius, L. s posumus a prine. D. de lib. is post. L. 3. de iniast. rusti. s. postumi, Instit. δε exb r. lis Singula hu- , ius definitionis explicanda. Postumus t intelligitur non tantum is, qui post mortem patris nascitur, qui proprie postumus dicitur, sed etiam qui nascitur vivo patre post testamentum factum: nam & hie praeteritus rumpit testam nium lege 'Uelleia a L. 3. is str. de iniust. rvt. Praeteritur tautem postumus, qui neque institutus est, neque exheredatus, s . eadem, Instit. de her. quae ab intest. Hoe eo pertinet, ut si neque institutus sit postumus , neque exheredatus, quan vis ei aliquid legatumst testamento: tamen natuq rumpit testa mentum, I. postumi, Inst. de exher. Iib. Si exheredatur, sive sit masculus, sive Demina, hodie nominatim exheredandus est, alioqui intelligitur praeteritus, L. maximum. fur. r. prox. sed haee quidem, Instit. de exher. liber. secundum quansententiam accipi oportet, quod in L. 1. h. t. dicitur de postumo, cuius pater nullam mentionem habuit. Exigimus, ut si is postumus, qui Da- tus inter suos here fles futurus esset. Suus theres est, qui ex liberis est. & in potestate morientis, S inter liberos primum gradum tenet. I fui. Instit. de hereae qua . is disser. Exigimuς igitur in postumo, ut natus sit ex numero liberorum. H ,e eo spectat, ut si mulier aliquid ediderit, sed non postumum, verum PDrlen totam, id non rumpat testamentum, ut
est in L. ρen in M. h. t. scilicet quia non sunt liberi, id est , filii, qui contra
formam humani generis nascuntur, L. Nomiunt obers. T . de stat. bom. Exigimus eciam ex hac definitione, ut possum si nascatur, sit in potestate oatris, L. quod dicitur, N. de Iaber. V postiam Nam emancipatos, & ex emancipatis concept OS
terito, idem in postumo praeterito
fer udam est . . io. Iniustam testame tum quot dicatur
xi. Postumus aeatus magis infirmat testamentum, quam 3 tius fusterses praeteritas, is utim I 2.13. - , si postumus mortas i satore ua- scatur, Gu deinde iatico decedat, te mentum restruatur. postumos iure civili impune praeterire licet: tantum praeteritis datur honorum pos- sellio contra tabulas s. emaaecipatos, IV. de exher. Iib. qua non petita si decedantostumi nati, non obstant scriptis heredius. Hoc ius etiam post constitoionern Novellam Iustiniani mansite & manere supra docuimus ad Auth. non licet, cum se . Ex eadem definitione exigimus, ut postumus, qui nascatur, primum gradum inter liberos teneat. Nam si testator habeat filium, & ex eo Npotem, nihil necesse est nepotem instituere, aut eXhere
dare. L. si quis postumos, v. de ob. Spolyam. Postumus t praeteritus rumpit testamen tum. Sed hae conditione, si nascatur, d.
g. postumi. ex quo colligitur, quandiu
Pendet, an nascatur, testamentum valere.
item si postumus non nascatur, sive quod mulier ventre vaeuci fuit, quae praegnans putabatur . sive quod abortivum fecerit. nihil esse impedimento, quo minus heredes seripti adeant L. x. h. t. ae d. g. ρο- stumi. Nasci autem t intelligitur, ubi ani- 6mal natum est non tantum, ubi secundum Cransuetudinem naturae partus editus sit, sed etiam cum excisci ventre extractus est,
us rumpit testamentum, idest efficit, ut D nn magis valeat testamentum, quam si ab initio n tus esset praeteritus. Hic quaesitum est. Quid si postumus t natus il- lico decesserit, an nihilominus irritum erit
testamentum , an etiam ruptum restituetur' Et placet rumpi testamentum, ne restitui ruptum. Rumpitur testamentum, quia vere filius natuς est, lex autem solam agnationem postumi exigit, ut testamentum rumpatur. Quod non restituitur testamentum, eo fit, quia quod coepit non valere, tractu temporis non potest eonfirmari, sive ab initio non constiterit, sive postea ruptum diliolutum sit L. quod tuitio, de rex. iur. L. si res, I. aream. de DI. L. inter, I. faeram, de verb. oblis.
Quid i s postumus naius non solum 8ilatim decesserit , sed etiam decesserit, . Prius-
176쪽
3 rue Ad Tit. XX l X. Lib. VI. C. de Postumis her.&c. 326
priusquam vocem ederet ' lustinianus con- praeterito, si is vivo testatore decedat,1tituit hic idem elle, L. peu. h t. secv- dari bonorum possestionem secundum tatus Sabinorum sententiam: optima ratio- bulas, adiicitur nominatim haec eonditio, ne, quod non eo minus partus vitalis est. s modo ei data sit, qai ab rarefata qua- etiam ii vocem non edat. Argumento est, que hereditatem auferre potuit Ex quo quod nemo negat partum editum esse, si intelligimus , si scripti heredes extranei mutus editus sit, quem tamen constat vo- fuerunt, & alii heredes legitimi. praete-cem emittere non polle. His de caussis ritione filii ita nullum esse testamentum, fit illud, quod supra dixi, ut pollum o na- quod ad inlli tutionem attinet, ut nequeto ita rumpatur testamentum, ac si natus iure civili valeat, neque iure praetorio :ab initio et et praeteritus. Nam & in filio secundum quod non datur bonorum ponpta terito hoc idem accidit, ut statim te- sessio scriptis heredibus extraneis adver- stamentum nullius. sit momenti. Et quan- sus legitimos heredes. Similiter & si fi- vis vivo patre mortuus sit, non eo m3gis lius praeteritus, mortuo patri superiles, tamen convalescii testamentum, L. si . abstineat se hereditate patris: placet seri
Sed huic sententiae opponitur L. post mus, de lutust. rvt. ubi superioribus casibuq datur seripio heredi honorum possessio laeundum tabulas. Et ita quod testamentum iure civili ruptum elle dicimus, nec ullo modo restitui, iure praetorio confirmatur. Parum autem interest,
utrum seripti heredes iure civili admittantur, an praetorio, dummodo admittano tur. Et ut hie locus explicetur: quod ide filio superstite praeterito iuris est . idem
in postumo praeterito servandum est. L. 3. S. I. de inιust. rvt. De filio autem praeterito, qui item vivo testatore decensit, seriplum est in d L. postumxs vers. idem, & dari hoc casu bonorum polles sonem scripto heredi. sed hac conditione,
cat Ulpianus cum ait: Idem S eirea iniustum testamentum dicendum est; nam prius de postumo dixerat, si is praeteritus nascatur vivo testatore. & eodem v vo deincedat, posse scriptum heredem bonorum os esIionem secundum tahulas Pelere .ubiicit . idem esse, si filius superstes praeteritus vivo testatore decedat: Idem, nempe ut tametsi subtilitate iuris testamentum nullius momenti sit, tamen ex aequo &bono heredi dari bonorum possemone in se eundum tabulas. id iniusti verbo eo loco significat. Nam iniustum testamentum tduobus modis dieitur: Ρrimo id, in quo solemnia iuris deficiunt, L. t. de iniust. rvt. Altero id, in quo filius praeteritus est . sic appellatur nominatim in L. 3. I. ox bis apparet. de iniust rvt. Prior lignificatio legi Postumus , non
convenit, nam secundum testamenti tabulas, quod solemniter factum non est, praetor non dat bonorum possessionem, I.
syrm. Restat igitur altera significatio, quam
illic tequamur Sed eum ibi dicitur silicillo M. IX. ptis heredibus honorum pollessionem dari, sed hae lege, si & ipsi legitimi heredes futuri erunt. Id significatur in L. MIio praeterito v. de iniust. rapi. ubi filio
uno praeterito caeteri eius fratres heredes instituti erant: placet, si praeteritus non avocet hereditatem, fratribus voluntatem ex aequo & bono tuendam esse. Quod sie intelligi debet: tuendam esse, non iure civili, quo iure testamentum null: us momenti sit; sed iure praetorio, data bono rum possessione secundum tabulas fratri
bus scriptis heredibus, iuxta d. L. ρυα-
Sed non adiicitur in lege. Datribus honorum possessionem dari. si ab intellato quoque possint succedere, videlicet quia
non fuit necesse hoe adiicere. satis enim constat, hos patri intellato legitimos heredes esse. Quod de filio praeterito deinde mortuo, aut abstinente te dixi. idem de postumo praeterito intelligendum est, ut si is vivo patre natus decedat . iure civili non restituatur omnimodo testamentum; sed tamen seriptis heredibus datur honorum pollestio se eundum tabulas; veis rum hae eadem conditione, qua supra. si detur iis heredibus, qui ab intellato Quo- ue poterant succedere. Opponitur huic ementiae initium d. L. possumus, ubi hoceasu diei iur scripto heredi honorum possessio dari s ne ulla conditione. Respondeo: conditio. quae in ea lege adiecta est, tu vers. idem eirea. non solum ad proxime praecedentia referenda eli, sed etiam ad superiora omnia, ut sit sensus: in supra seriptis omnibus casibus bonorum possessio seeundum tabulas datur scripto heredi, sed in omnibus hac conditione. Si modo bonorum possessio detur ei, qui alintestato quoque rem auferre paterat. dita interpretandum, his argumentis evidenter demonstratur. Nam quod in filio iuris est, idem in postumo fervatur, nee
ratio diversitatis reddi potest ut est in L.
177쪽
3. I. I. in M. δε i ius. rvt. L. si po- sumus a primo. de lib. siue postu Deinde t quia postumus natus magis infirmat
testamentum , quam filius superstes orget eis ritus, ut declaratur in L. s. eir. M. D.
de iniusto, rupe. Proinde si filio praeterito deinde mortuti, non datur seriptis heredibus possessio bonorum secundum tabulas, nili legitimi quoque heredes essent; multo minus pollumo praeterito, si vivo tellatore natus decedat, dabitur scriptis
heredibus bonorum possessio, nisi & iidem
legitimi heredcs futuri erunt. Tertia ratio, cum iure civili testamentum non va
Iet, idque fit iusta de eaussa. veluti ex caussa praeteritionis. etiam praetor debet iuri eivili in eo obsequi . nec dare bonorum possessionem secundum tabulas . L. Rio. N. de resib. Adde hane rationem, quod non potest hoc casu honorum pos- fellio d1ri extraneis heredibus. sine manifesta iniuria legitimorum heredum Inam ubi postumus praeteritus natus est. & iure civili rumpitur testamentum, statim vocantur legitimi heredes, qui ab intestato succedunt. Hoc ius illis a praetore adimi non deber; L. 1. de his, qui sunt sui. HI L. aD. de stas. . Non audiendi sunt, qui vulgo hane rationem diversitatis reddunt inter filium
Praeteritum&postumum praeteritum, quod Micunt, postumo praeterito saltem ab initio constitisse testamentum . facilius vero re- si tui, quae aliquando valuerunt. Nam hoc pollerius falsum est. Quemadmodum vero quae ab initio non valent, tractu temporis non confirmantur: se quae semel re- seis a sunt, ex eventu non restituuntur L.
ruter, I fame. D de ver. obL L. si res I. area, D. de Diat. Idque in postumo verissimum est . qui natus t magis infirmat testamentum . quam filius superstes praeteritus, ut dictum dict. L. de tuis raso, rvt. Quorsum haeet Nempe ut intelligatur, cum in L. x X 3. b. t. dicitur , si postumus praeteritus vivo patre natus, eodem vivo decedat, rumpi testam emum, nec restitui: hoe verissime diei& esse perpetuum, scilicet ut nou restis
tuatur hoe casu testamentum . neque iure civili, neque praetorio iure. De iure praetorio intelligi potest ex his, quae supra
dixi: nam hoe casu extraneis heredibus. qui ab intestato succedere non potiunt, non datur honorum possessio seeundum tabulas. ut supra essectum est. His autem
heredibus. qui & legitimi futuri ellent , datur quidem bonorum possessio secundum tabulas. d. L. possumus, de μι ust ν t. sed haec possessio est inuidis seriptis; nam sine hac hereditatem quoque., intestato oblinerent .
Cur igHur in hae possessione bonorum
danda dubitabant veterest Propter legatarios & fideicommiliaricis: nam testameniato confirmato, legata & fideicommiti a de-hentur ex testamento, & hoc est, quod dieitur in d. L. ρostumus Ideircoque I
commisa habebunt securi. Sed hodie haeehon rum possessio, ut scriptis heredibus qui ab intestato succedere possent . inutilis est i sc etiam inutilis est legatariis.
Nam ex Aath. ex ea a svr. Prox. tit. Etiamsi ex caussa praeteritionis succedatur ab intestato. nihilominus legata & fideicommissa debentur. Atque haee dicta sunt de postumo praeterito, qui natus vivo testatore deeessit . Quod i si mortuo Isnasearur. & deinde illico decedat, supervaeuum est quaerere, an restituatur testamentum: nam hoc casu Postumus natus
statim sibi loeum facit, ut est in L. f. de latust. rvt. Qui eum sit suus heres, statim heres existit patri ipso iure, & m
riens hereditatem sibi iure quaesitam transmittit ad qtios vis heredes legitimos L. 3.prox. t. Haec si dicuntur in potiumo, quinatus statim decessit, sine dubio in eo, qui natus vivit. ita rumpetur testamentum, ut non sit loeus scriptis heredibus.
Placebat olim etiam ex eo testamento nihil deberi, L. r. b. t. Sed hoc ius hodie in institutione locum habet: haec vero i
firmatur ut olim; taetera autem in eo testamento constituta firma manent, ex Amthea ex ea a. supra rit. prox. Ex his satis exposita est L. 1. 2. 3. h. t.
178쪽
3 19 Ad Tit. XXIX. Lib. VI. C.de Postumis her. 5cc. 33
Al L. ult. . IN. Iustinianus A. Ioanni praefect. mare. ιidam eum te mentum faciebat, his verbis usus est: Si filius vel filia intra decem mensium spatium post mortem meam editi suerint, ii redes sunto. Vel isa dixiι, filius, vel filia, squil intra decem menses proximos mortis meae nascentur, heredes sunto. Iurgium antiquis interpret roribus legum exortum es, an videantur non contineri testamento θ hoe ruptum facere. Nobis itaque eorum sententiam decidentibus, cum frequentissimas leges posuimus testatorum voluntates adiuvantes: ex neutra huiusmodi verborum compossione ruptum fieri testamentum videtur: sed sue vivo 1 flatore, sive post mortem eius intra decem menses a morae testatoris num
randos Ilius vel filia fuerim proge rur maneat testatoris voluntas immutulata , ne sturnam statimur praeteritionis, qui sun f filias J non praeteriit. Dat. XII. Kalend. Decembr. Constantinop. Lampadio re Oreste in m.
I. Postumus quomodo recte in rea.
L. Si testator i. institutisne aureum tantum uaseudi -Aas expresserite is, qui aDero te ore natas eris, praeseritas videtur.
et Do aquam 1 postumus herex institue
L dus est a patre non exheredatus, quae stum est, quando commode instituatur, de quo scriptum est in L. eommoda te. de tiber. X postum. ad hane sententiam: postumum recte institui hoc modo: quisquis mihι postea uatus erit. heres esto: aut si testator adiicere velit tempus nais scendi, ita commode instituetur. ιυe quis vivo, sive mortuo me nascetur beres esto, utroque scilicet tempore nominatim ex L presso. Quod i si alterum tantum tempus testator expresseriti placet eum, qui altero tempore natus erit, Praeteritum viis deri. & ideo esse eam hanc poenam Prae.
teritionis, de qua supra dixi. Ut puta testator ita seripsit: Si quis inibi post mortem meam nastetur, heres esto, aliquis vivo testatore natus est. habetur pro praeoterito , quia non est natus, ut testatorseripsit. luilinianus hie hane sententiam ex parte 3 emendavit. Constituit enim . t ut si te
ilator in seripsit: Si quis mihi post mor.
rem meam intra Io. messes nascetur, be-
nascetur, heres ello, quid iuris
. Dem quid tu hae. si quis me moris
tuo nascetur, heres ello. res esto.' Constituit, inquam. in hae conis sututione luilinianus, pollumum natum pecte insti tutum videri. non tantum si mortuo testatore natus erit intra io menses morti proximos, sed et i m si vivo testa tore natus erit. Si quis obiiciet huic loco L. Gmmodisse: recte respondemus, hane esse unam ex sci decisionibus lusi iniani, qua veteri iuri derogavit, ut Iuttinianus initio declaravit. Sed monendi sumus, hie emendari ius vetus in hac specie ubi le- stator instituit eum, qui se mortuo nascetur his verbis adiectis, intra decem meu fer. Quid ergo si testator simpliciter diis xerit. st quis me mortuo nascetur, heres esto, an hoe quoque casu emendatur L.
commodi μι me Quidam ita putant, quod probandum non est duabus de caussis. I. Quia quidquid lege corrigente specialiter expressum non est, id veteris iuris regulis relinquendum esu L. praecipimas in M. ix'. de aneliat. ll. Quia inter has spe cies & formas multum interest, ut proinde quae ratione certa distinguuntur, etiam tute distingui debeam. Diver
179쪽
3 31 Hugonis Donelli Comment. in Cod. 3 3 2
. Diversitas i haee eli non obseura. Nam' eum tellator dicit, si quis me mortuo πιε- feetar, apparet haec verba, me mortuo, non posse esse addita, nisi ad dillinguendum. & excludendum eum, qui vivo Ie statore hascetur. Proinde vivo tellatore natus & verbis & sententia verborum excluditur. Contra vero ubi tellator ita dicit : Si quis me mortao intra decem meu fer a cetur; addita haee verba. istraderem menses, non ad distinguendum &excludendum, qui nascetur vivo test i re, sed ad excludendum, qui nascetur mortuo quidem testatore, sed non irara decem menses. Voluit enim solum exciv-di eum, qui post mortem eius nascetur, ultra decem mensest quoniam hunc pro legitimo filio habere noluerit. Quare cum hune solum ex ludi voluerit per haec verba, intra deeem menses: ex eo intelligitur, Caeleros omnes, qui quandocunque nascentur, se velle heredes esse, ae proin de constitutione hac Iustiniani haec volum
180쪽
COD. DE I URE DELIBERANDI, ET DE ADEUNDA, VEL AC UIRENDA HEREDITATE. S U M M
I. Summa titulorum praeeedentium, Sratio ae feries sequentium breviter ostenditur. x. Hereditas quot modis acquiratur.3. Heredam disinctio. . Messarius heres quis, S eur ita
s. Sui X neeefarii heredes qui, S curita a euentur.
I IT series t & ratio sequentium tituislorum ne ilius intelligaturi paucis
colligenda est summa eorum, quae ante eesserunt. Agitur hie de rebus per universitatem acquirendis, quod fit inter caetera, cum alicuius nobis haereditas quaelita eli. Aequiritur hereditas, cum delata est, i ullis & conititutis ad eam rem modis, sed prius delatam et Ie oportet. De fertur autem testamento, vel ab intestato patresamilias mortuo. Vocantur aliqui lege ad hereditatem. Ex testamento ita de tertur, si & testamentum sit, & sit iustum, & eo testamento heredes instituit simus. An fuerit testamentum, testamen ii definitio declarabit. Iustum testamen tum enicitur aliter in milite, aliter in pagano. in milite iustum testamentum est, quandocunque miles fieri aliquid post mortem suam voluerit. In paganis ut tellamentum iustum sit, tribus in rebus poli, utri est, in persona tellantis. in solemni hus tellamentorum , & his, quae testamento caventur. In persona testantis est, ut sit is, qui ius tellandi habeat; nam non omnibus te ita mentum facere permittitur. Huc pertinet titulus, qui testam. Dc. possunt, fur. De solemnibus tellamentorum, quae & qualia lint, explicatur sub tit. de te sam euris. in his, quae t ei lamento caventur, primum eaput est, ut aliquis heres instituatur, ac sine heredis institutione nihil intestamento scriptum valet. institutus heres intelligitur, non tantum qui scriptoi ullus est esse heses, aut verbis nuncupatus; sed is, qui praeterea re te instituitas,
6. Voluntarii heredes qui . . Voluntariis heredibus quomodo aequiaratur hereditas, ae uum 9. 8. Hereditas quomodo aequiratur iis, qui sunt in aliena potesate. o. Aditis Squaesitae bereditatis e ectus.
II. Remedium duplex ad ineommoda, exhereditate adita emergentia, evita uda .
quod fit, si & sit cum eo testamenti factio. ut heres institui pollit. & instituatur
en modo, quo oportet . Hine tituli consequentes. de heredibus insitaeudis. X de institurionibus S mbstuatιοπιbar, quorum in priore ius explicatur de persona heredum, in posteriore de instituendi modo. Et quoniam ad quaestionem de heredibus recte instituendis pertinet, intelligi, an plures heredes instituere liceat, & quo ordine, si quando id factum sit: de hac quoque reius subiicitur, ad hanc summam, licere non lantum plures heredes instituere, sed etiam plures heredum gradus facere, ut
alii instituti, alii substituti sint, ubi & de iure & effectu inlli tutionum dictum est. id agitur in tituis, de impuber. S atiis obstitui.
Alterum caput ad vim testamenti pertinet in his . quae caventur testamento, ut
si testator liberos habet, hos heredes in stituat, aut exheredet nominatim, sive hilam nati snt . sive poli nascemur, hine Tituli de liber. iαstit. vel exher. S depostam. ber. instit. Cum haec ita trania acta sunt, intelligemus, quando deseratur testamento hereditas. Sic enim incipiet deinceps deferri, si testator mortuus sit,& heres pure inititutus, aut sub conditione, quae iam extiterit. Hoc modo delata hereditate sequitur, ut quibus modis delata acquiratur. cognostendum sit: id ergo optimo ordine agitur hoc tit. S seqq.
Aequiritur t hereditas dupliciter, prout rueli conditio & qualitas heredum, non tantum ex testamento, sed etiam ab intesta