장음표시 사용
251쪽
ue Hugonis Donelli Comment. in Cod. 6
Ad L. penuis. 7. IN. Constantinus A. ad Maximum. PP. Si idem codicilli, quod tesamenta possent: cur diversum his instrumem is vocabulum mandaretur, quae vis ac potestas una focisseia Igitur specialiter codicillis instituendi ae fulsi tuendi potestas iuris auctoritate data non est.
T. Hereditatem eodicillis dari non posDixi ad L. L. Dpr. hereditatem l c dicillis dari non posse. idest, codie illis heredem neque institui, neque substitui polle, ut hic apertius declaratur in . Quaesitum est, cur id veteres prndentes exceperint, cum ab inventoribus co- die illorum codices admissi sint indistincte& sine ulla exceptione' Huius rei duas rationes redditas legimus. quarum una est hic, altera est in L. quod per manus. D. eod. Prior haec est i quia si eodieillis lieet heredem instituere. eodicilli erunt testamentum, sive idem erunt eodieilli & testamentum, idem utriusque seripturae ius: nam heredis inititutio non tantum est eaput & fundamentum tellamenti, ut est in I ante heresis, de legat. sed & totum testamentum eontinet, atque constituit, L. I. s. qui neque, de hereae Inst. At semper obtinuit, eodicillos non esse testamentum, & constat ita codieillos esse inventos. ut tamen divers essent a testamento. id probatur in hoc loco. Prohatur autem ex eo, quod diversa nomina utrique rei & scripturae sunt imposita. Nequis hoc argumentum repudiet, optimum
est in iis scriptoribus, qui prudenter &eonliderate loqui volunt, ut res quaslibet
apte exprimant. Nam ut est bene seriptum
de donat. nomina rebus imposita debent esse rebus convenientia: id suod observatur. cum ab omnibus sanis lcriptoribus. tum praecipue ab auctoribus & constitutoribus iuris. Quibus positis consequens est, si codicillos volumus este aliud, quam testamentum . in codicillis hereditatem dari non poste. Altera ratio est itidem ab absurdo. Nam cum quis testamentum fecit, de praeterea codicillos, convenit inter omnes, codie illos tellamento confirmari. Quinimo prima origo codicillorum confirmatorum nata est ex iis codicillis, qui testamento confirmati proponebantur, ut refertur in IV. in pr. eod. tit. Quod si dixerimus codi-eillis heredem institui poste, eveniet contrario modo, non ut codicilli confirme tur testamento, sed ut testamentum confirmetur codicillis, quod est absurdum. Nam semper tenendum est, heredis instrututionem confirmare testamentum, qui , testamentum ex ea vires capiat. Haec sententia est Papin. in L L. quod per manus, v. est
252쪽
Ad Tit. XXXVI. Lib. VI. C. de Codicillis. I
AE L. ult. Si quis agere . IN. Theodosiis A. Asclepiodoto P P. L quis agere ex testamento quia bet modo, sive scripto, sive sine scriptura confecto, de hered tare volueris: ad Meicommis persecutionem ad irare cutem, minime stermutatur. Tantum enim abest ut aditum cuiquam
pro suo migrandi desiderio concedamus; ut etiam illud sanciamus, s testator
faciens testamentum, in eodem pro codicillis etiam id valere complexus sue qui hereditatem petit, ab ipsis intentionis exordiis, utrum velit, eligendi habeat stotestatem, sciens se unitis electione alterius sibi aditum praeclusisse: ita ut serve bonorum ρofessionem fecundum tabulas, sive fecundum nuncupationem , caeterasque similes postulaverit, aut certe mitti se in possessionem ex more petieris e flatim inter ipsa huius iuris auspicia propositum suae intentionis explanet. Illud quoque pari ratione strvandum est, ut restator qui δε- crevit facere testamentum, si id adimplere nequiveris, intesato videatur essed unius, nec transducere liceat ad Me commissis snterpretationem, velut ex codiciliis ultimam voluntatem: nisi id ille complexus si, ut vim etiam codicillorum scriptura debeat obtinere: ilio electionis videlicet rure perdurame, ut qui ex testamento agere volueris, ad fide commissum migrare non possit. D quis vero ex parentibus utriusque sexus, ac liberis usque ad quartum gradum agnationis vinculis alligatus, vel cognitionis nexu constrictus usque ad tertium, scriptus heres fuerit, vel nuncupatus, in eo videlicet' te mento, g d testator vicem quoque cossicillorum voluit obtinere e licebit ei, si de hereduate ex te mento secundum mortui voLntatem agens fuerit superatus, vel certe ipse sponte voluerit, ad Mei commissi sub Hium convolare. Non enim
par eademque ratIo videtur, amittere debita, , lucra non capere. In omni autem ultima voluntare, excepto ι flamento, quinque testes vel rogati, vel
qui fortuitu venerint, in uno eodemque tempore debent adhiberi: sive in feriptis sve sne scriptis voluntas eonficiatur: resibus videlicet, quando in scriptis
voluntas componitur fusnotationem suam accommodantibus. Dat. XV Kalen.
Mart. Constantinop. V. tire V. C. Coss. SUMMARIA.
x. Scriptura quavis pro testameuto va- Ieat, is quando pro est uiuis.1. Heres scriρtus quando eae scriptura hereditatem eo equi ρ t. 3. Heres eae serιρtara inflatatus an hereditatem ex ea petere pini tan-AGitur hie de ea seriptura, quam de functus pro te flamento instituit. in qua scripsit heredem L. Titium, sed ea
scriptura, quae proponatur non valuisse tanquam testamentum : eiusmodi tamen , quam si defunctus valere vellet pro codi
e illis, eatenus valere pos Iu . Iallituisse aliquam ex eodietuis. Et quid in fi
. Persecut/ouιs fideicommiss omisso adversus quem eoustituatur. S ob quod factam heredis . quem eam scripturam, de qua quaeritur, ut tellamentum fieret, aut ex verbis de functi. intelligetur, aut si verba nulla sunt, quibus id probetur, satis id arguitur ex eo, quod in ea scriptura heredem seripsit, L. illud, I. I. D. eod. Haec
253쪽
9 Hugonis Donelli Comment. in Cod. go
, Haec t scriptura pro te flamento non va- let, si quid ex solemnibus rella menti 'deis sit, puti si desit vel unus testis . aut non omnes sint idonei telles. ii desit alicuius subscriptio. aut obsignatio, L. β.unus, δερ. de testam. Eadem scriptura pro codicillis valere poteti, si proponas in ea te-ites adhibitos suille, iuxta ea, quae scripta sunt in b. L. in M. De hac scriptura ita ius eii: Convenit inter omnes, heredem scriptum ex ea scriptura hereditatem petere non posse: non enim potest tanquam ex testamento; quoniam fingimus scripturam pro testamento non valere: non potest petere tanquam ex codi-eillis, etiamsi quis concesserit, eam scripturam pro codicillis valere posse ; quoniam certum est eodicillis hereditatem dari non posse. L. pen. S L. 1. fur. Sed quamvis t heres scriptus hereditatem ex ea scriptura consequi non possit, ut quasi
hereditas confirmetur, tamen ex fidei committo hereditas peti potest, si quis eam scripturam pro codicillis haberi concesserit .
- Hinc quaeritur, an ' heres eiusmodi
scriptura inlli tutus hereditatem ex ea scriptura pollit petere, tanquam ex eodicillis. Eadem quaellio est, s quis nuncupato testamento illi tutus sit heres, & testamentum persectum non sit, an nihilominus pro codicillis valere potuerit, si testator vellet. In qua specie etiam idem ius constituitur h. L. quod constituitur desuperiori, videlicet ut quod de una specie dixi, id intelligendum sit & de altera. Sic ergo de priori quaestione constituitur
hoc loco: quoties ea scriptura, quae ps
testamento parabatur, iure non perficitur, ita ut pro testamento non valeat, inititutus ea scriptura heres nunquam ex ea hereditatem petere, aut consequi ut hereditatem potet . Sed si scriptura pro C dicillis valere potuit, si testator vellet, heres institutus fidei commissum poteli petere a legitimis heredibus, ut est in L L. 1.3. uis. D. eod. Sed ita si duo concurrant, nimirum, si tellator nominatim caverit, se velle, ut ea scriptura quovis iure valeret, vel quod idem eit, ut ea scriptura etiam pro codicillis valeret; & praeterea si scriptus heres prius ex ea scriptura tanquam ex testamento hereditatem non petierit. Caeterum duobus etiam temporibus fidei commisti persecutionem ex ea scriptura heres non habebit. Nam alias ab initio fideleommitti perseeutionem non i hel; alias etiamsi habuit, tamen pollea facto suo amittit. Fidei commissi persecutionem ex ea scriptura ab initio non habet, nisi tellator expresserit, ut ea seriptura etiam pro codicillis valeret. Nam si expresserit, pro codicillis valet; & tanquam ex eodie illis inre factum fideicommissum peti potest. Quod si tellator hoc non exis presssit, scriptura quae pro testamento nan
valet , nec fidei eommusum petet . Haec sententia vetus eii, multis loci ς In D. eκ- pressa, L. I. D. eod. L. 3. coher. I eum
Aliae, vers. cum ita, de vulg. & nominatim in L. ex eo scriptura, qui test. fac. pGL. Eadem sententia confirmatur in hac L. vers. Hud, sed ita, ut in hae parte nihil novi iuris constituatur, sed lan tum confirmetur. Quod si heres ab initio hoc modo perseeutionem fideleommitti habuit, placebat olim eundem etiam pel
tionem retinere, quanuis hereditatem ex ea scriptura tanquam eκ testamento petiisset. At hie novum ius constituitur hac lege: placet enim eum, qui ex ea scri-Plura tanquam ex testamento hereditatem petiit. si simul fideiecim missum petere velit, postea ex codicillis non admitti fideicommissi persecutionem quod initio bu- ius. L. constituitur usque ad Wrs illud. Hoc ne quis ita interpretetur, quasi heres, qui hereditatem petiit, non pollit exeodicillis fideicommistum petere, ii tellator nihil nominatim, se velle ut scriptura pro codicillis valeret, adiecit; Theodo
sius se hoc ius etiam tunc coniiuuere ait, cum tellator nominatim complexus ell, ut scriptura pro codicillis valeret: ut intelligamus hoc casu nihil prodesse heredi
ad fideicommissi persecutionem volunt a tem expressam defuncti, non quod voluntas defuncti servanda non sit, quae praeser aeteras omnes servanda elt: sed quia heres huic voluntati renuntiaste videtur, dum prius hereditatem tanquam ex testamento petiit. Haec sententia elt vers. in iis verbis tantum enim abest. Quid si heres initio dum hereditatem petit, utram que persecutionem proponat, & dicat, se velle hereditatem petere ex tei amento, si
tanquam testamentum valeat, sin minus,
velle se tanquam ex codie illis fidei commilium consequit Theodosius adiicit, etiam in hae protestatione heredem non esse audiendum, sed deferri ei potestatem eligendi utrum petat, & hoe initio petitionis explanare debere, ita ut intelligatur una via electa, alteram repudiasse. Haec sententia eli illorum verborum, ita
Sed hie diligenter videndum est. adve sus t quem conitituatur haec amistio per-
secutionis fideicommissi, & ob quod factum
254쪽
si Ad Tit. XXXVI. Lib. VI. C. de Codicillis. ga
ctum heredis; nam verba eonititutionis in hac parte rem non satis explicant. L quitur Theodosius initio de eo, qui velut ex teli amento de hereditate agere voluit. Quid ergo, an hoo ipso. quod heres ea scriptura inlli tutus voluit & constituit apiid te de hereditate agere, tanquam ex tellamento, an, inquam, ob id amittet fideleommissi persecutionem, tanquam
ex codicillis: Respondeo. Hoe non sic accipiendum est, sed verba sic interpretanda sunt; si quis agere voluerit, & revera egerit, ac petierit hereditatem velut ex testamento, ut voluerit cum essectu, sive voluerit & voluntatem facto declaraverit. Id declaratur verbis seqq eoUit. liquido; quae postea diriguntur ad eum tantum, qui hereditatem petit , seu de ea agit. Huc referenda sunt illa verba: stilbereritatem petit in ipsis intentionis Izae exordiis. Item illa verba, quae sunt in vers. Si quis vero: licebit ei, qui eου --
iantata de fa It agens fusteratas fuerat. Item illa verba: Cambraeodosius vetat heredem ,Postquam agere voluit: tauquam ex test4mento migrare ad Meleommissi semerationem. Quibus verbis utitur statim in pr. S in vers. iuud. in D. Non
migrat autem petitione hereditatis ad perinsecutionem fideicommissi, nisi is, qui prius petitionem hereditatis instituit, ut se dicatur ab una petitione ad alteram trans
ire. Ex quibus omnibus locis iam intelligimus, non aliter heredem in specie propolita, neque ob aliud factum fidei commissi persecutionem amittere, quam si hereditatem tanquam ex tella mento petierit.
Et ideo quanuis prius hereditatem tanquam ex tei lamento adierit, qua nuis etiam bonorum possessionem petierit seeundum eas tabulas, atque adeo quan vis petierit, semitti in bonorum possessionem, si nondum iudieio direeto hereditatem petiit , seu quod idem est, nisi petitione hereditatis
egerit, tanquam ex eo telia mento heres:
nulla agnitione sua praecedente persecutionem fideicommissi amittit quo minus cognito errore suo & iure scripturae recte ex ea scriptura lariquam ex codie illis agat & fidei commissum Perat. Non ob llant illa verba r Ita ut e bonoram possest. & quae δερ. Nam in his ver- his Theodosus non constituit ut heres qui honorum possessionem petit, aut qui se petit in bonorum possessionem mitti, declaret, utrum velit, se admitti tanquam ex tellament , an tanquam ex eodie illis;
alioqui ita dicendum fuisset, si quis honorum possessionem pollulet, non autem
pollulaverit. ltem, si quis se mitti in ho-Tam. IX.
norum possessionem petat, non autem petierit. Sed thoe constituit, ut heres explanet & declaret propolitum intentionis tuae, idest, utrum velit tanquam hereditatem petere, an tanquam fideicommissum, inter
exordia huius iuris , nempe huius petitionis hereditatis, de qua institutus eii sermo. Nam petitio & omnis actio ius est persequendi, tit. de as. in pr. Et hoc declarat heres & declarare pote it, quan- vis ante vel hereditatem adierit, vel bonorum possessionem petierit. vel petierit se mitti in possessionem, ita ut haec omnia praecedentia non obstent heredi postea petenti hereditatem , quo minus declarare possit, utra persecutione uti velit. Iterum haec sententia manebit, eum heredem, qui ex proposita scriptura hereditatem petiit anquam ex testamento, hac sola petitione fideleommissi persecutionem amittere, quam inllituere postea velit ex eadem scriptura eodicillorum. Hoe loco excipiuntur in hac eadem Iege parentes defuncti, usque ad quartum gradum, & cognati desuncti usque ad teristium gradum, qui etsi in supra dicta scriptura heredes inlli tuti sunt,& hereditatem ex ea tanquam ex tullo testamento petierint: pollunt nihilominus pollea migrare ad petitionem fideicommissi ex eadem scriptura, ii pro codicillis valere potuit, & te inflator, ut valeret, expressit. Et hoc in I. F qais vero. Sed videtur haee constitutio non tantum esse contra manifestam
regulam iuris, sed etiam pugnare adversu, manifellam aequitatem . Nam primo constat. si uuis rem aliquam perierit. non prohiber. alio iudicio alia tn rem petere. etiamsi priore iudicio victus sit, adversus easdem personas L. eum qaaeritur , L.
cum de eo, L. au eadem, D. de except.
ν ei iudie. Et certe iniquis limum esset . quod in una re factum esset, in altera nocere , L. F uπus, I. pacta. vers. auteomuia, de ρa I. At in speeie proposita duae res videntur esse, de quibus diversis iudieiis agitur; hereditas, quae prius petita est, & fidei commissum, quod nunc, tanquam ex codicillis petitur : ut proinde non videatur, quod de hereditate prius actum. in fidei commissi persecutione nocere debere. Praeterea etiamsi eadem res ah ipso petaturi tamen & illud certi iuris est, eum, qui rem ex a,iqua caussa petit, quanuis eo iudicio victus sit , eandem rem ex alia caussa petere. L. au eadem, L an ronea. de excepi. rei itid. At rursum in hae lpecie duae caussae sunt , ex quibus hereditas petitur. Nam prius petitur ranquam
255쪽
8 3 Hugonis Donelli Comment . in Cod. 8
.ex tellamento; deinde, tanquam ex codie illorum & sdeicommisti tu . Nec obstat, quod liae caussae contrariae sunt, scilicet dieere eandem seripturam testamentum eiIe, & eile eodicillos. Nam etiam illud certo admissum, eum, qui ex aliqua caulla egerit de aliqua re, non prohiberi
de eadem re agere ex alia caussa, quantumvis priori contraria & repugnante: ut-puia petiit quis hereditatem tanquam heres ex tellamento, & victus ell, quoniam pronuntiatum est tella mentum non ivllumelle ; non prohibetur tamen idem eandem hereditatem petere ab ipso possesSore. e κcaussa intellati, L. is plurium. L. r IIud, de acquirenae hereditat. Item, debitor
ereditori suo legavit decem, quae ei mutuo dedit: in hae specie si pecunia ex mutuo debetur, nullum fidei commissum eit,& viee versa si fideicommistum est, non est mutuum; quoniam quod vere debetur, inutiliter legatur creditori. f. ex eoη-
raris, Institui de legat. Ita sit , ut si creditor dicat, sibi eam pecuniam ex mutuo deberi, & ex ea caulla petat, simul vi ipsa dicat, ii hi fidei eommistum non de- heri: & tarnen pi cet, si in hac specie,
creditor decem ex caulla mutui petierit.& pronuntiatum sit non deberi , quod pollit idem eandem pecuniam peteIe exeaulla fidei commisti, quan vis videatur prius de fidei commisso negalle. L. Aurelius . g. uit. δε ιιber. Iegat. Ergo in specie propolita consequens eIle videtur, ut qui hereditatem petiit tanquam ex testamento, si pronuntiatum sit, tella mentum imperfectum este, non prohibeatur hereditatem petere tanquam fidei commissi tuo: a qui Dirma, ut videtur ratione, quoniam cum
p: ius pronuntiatum ei let, scripturam non esse tei tamentum . simul etiam essectumeli, seripturam esse codicillos; quia alterutrum sit necella est.
Respondeo: nihil verius est & nihil aequi 's , quam horum utrumque . Eum , qui rem aliquam petiit, & victus est, non prohiberi aliam rem petere. Deinde, eum etiam, qui rem aliquam ex aliqua caussa petiit, & victus est, non prohiberi eandem
rem ex alia caulla petere . qua nuis contraria, quoniam priore caussa remota posterior coni lituitur, ut fit in rebuς contrariis. Sed adversus has regulas iuris &sequitatis nihil peccatur hac constitutione. Nam quod ad rem petitam attinet , una
res petitur, non duae. Petitur enim utro-hique & ex testamento & codie illis hereditas. & una eadezmque hereditas defuncti . Nec ad rem pertinet. quod priore
iudicio dicitur peti hereditas, poliesiori
dicitur peti fideicommissum. Nam hi, ver-hi; nihil aliud signifieatur, quam priore iudicio peti hereditatem directo iure, lan-
quam hereditatem: polleriore autem eandem hereditatem peti iure fidei eommitti,& peti non tanquam recta a tellatore , sed tanquam ab heredibus restituendam . interim una eademque utrobique eit hereditas defuncti. Quod attinet ad caussas agendi. etiam hic una caussa eii, eg qua
hereditas & fidei commissum petitur. Quod
vero prius petitur hereditas tanquam ex testamento, deinde petitur fidei commii sum tanquam ex codicillis, non sunt hic duae caussae petendi, tellamentum & co-dieilli: sed una eli utrobique scriptura, sive una tellatio defuncti, quae modo ali herede dieitur tella mentum, modo coli
eilli. Hae qui dicit de una scriptura, i.
quod de altera affirmare, de altera negare videtur. atque eo modo seipsum excludere; quoniam natura non potest eadem seriis
plura, & codicillus elle & tellamentum, L. Aen. δερ. h. t. Sed ex hae re incidit rursus constitutio in divi euitatem. Nam si is, qui scripturam testamentum esse dicit, intelligitur negare, eam scripturam elle codicillum, cur hae constitutione admittuntur parentes & cognati d fidei commisti persecutionem, si prius hereditatem tanquam ex tellamento petierint, cum in quibus caussis eadem ratio eli, in iis idem ius statui debeat, L. ilud, D. ad L. Muit. Respondeo . Ratio disterentiae proposta est in I. si quis vero. Ex qua colligitur hae e responsio ad obiectionem. Extranei heredes cum ex eadem scriptura petunt fideicommisium tanquam ex codicillis, non petuat niti iure huius scripturae, a quo iure prius sua consessione Sintentione exelusi sint. At parentes & cognati cum ex eadem scriptura tanquam exeodieillis fideicommillum petunt, ii ex a. lia caulla petere videntur, quam ex scriptura; quoniam petunt, hereditatem lan-quxm ab intestato etiam ii ne codicillis de-hitam. Supra autem dictum, non prohiberi quenquam ex duabus caussis eandem rem petere. Non enim iniquum in hae constitutione, quod extraneus ab initio in-ili tutus petitionem cogitur eligere, utrum tanquam hereditatem petat ex lei lamento, an tanquam fidei commissum ex codicillis. Toties enim plures actiones ab eodem actore adversus reum admittuntur,
sub disiuncticiae, quoties secto rei accidit, ut incerius iit actor, qua actione experiri debeat. & tune certum eit illi unam ali-qqam competere. Exemplum eli in L. I. I. quia
256쪽
ι sue Ad Tit. XXXVI. Lib. VI C. de Codicillis. 486
3. quia autem, quor. Iegar. At in proposito incertitudo actionis ex facto & culpa heredis nascitur. Est enim in eius pote ilate dispicere tellamenti tabulas, & videre, num tellamentum perfectum iit, nee ne Quid ergo si testamentum proferatur, quod prima facie sine ullo vitio appareat, de in hoe errore heres hereditatem petierit, lanquam ex lusto testamento; deinde in iudieio emerserit aliquod vitium latens, ut quia probatum sit lettes non elle eius conditionis, euius esse debeant. quae tamen conditio ignorabatur ab herede; anhoe easu dicemus prohiberi heredem errore cognito ad fidelaommissi persecuti nem transire, tanquam ex eodicillis. Respondeo: Puto hoc casu huic constitutioni Ioeum non esse, & admittendum esse heredem ad fidei commisti pei secutionem , quoniam iustus eiror facti excusatione dignus est; cum fallat factum etiam prudentissimos, L. 1. de ruris S saera ignor. Deinde, quia quae postea emergunt 'novo auxilio indigent. Et probatur haec sententia aperte in L. de aetate , s. ex eaussa, de interru. in tuae fac Non obstat, quod in hae constitutione generaliter & indilline e sne exceptione prohibetur heres petita hereditate migrare ad fidei commissi persecutionem. Nam sequentia verba ostendunt, de quo herede Imperator sentiat: datur enim sequentibus verbis heredi potellas eligendi, utrum velit . Et praeterea dicitur heredem unius iuris electione alterum repudiasse videri. Haec tantum Cadunt in eum heredem, qui
scire potuit, scripturam non valere tanquam testamentum. Nam si omnia Mincurrebant, ut exillimaretur. testamentumi ullum else, non potuit heres eligere scripturam pro codicillis, ubi potellas eligendi eodie illos ei non deferretur. Sed nec poteti diei electo tellatnento repudiari ius codicili rerum , ubi ius codie illorum sibi competere ignoravit. Quorum utrumque
probatur in L. mater. Ferite. caeterum,
de tuoseios testament. Unde relinquitur, conititutionem hanc tantum ad illos heredes pertinere , qui potuerunt de scriptura cognoscere, qualis esset, perseeta, an imperfecta, ut in heredibus culpa hiepuniatur, non iustus error.
- g. ultimum. In omni autem ultima voluntate, excepto testamento, quinque testes vel regati, vel qui fortuitu venerinι, in uno eodemque te store debent adhiberi: sive in Acriptis, sese sine scriptis voluntas conficiatur, testibus videlicet, quando in scriptis voluntas componitur, subnotationem sua n accommydantibus, Dat. XI . GL Mara. Constantinop. Victore. V. C. Coss
I. Au extra testamentum ρ res siue si etes supremae voluntatis: S earum uomen quod . 1. Odieitiis nominatim testamento con Armatis . au in ris ea, quae bie pra-SEmentia est non Ohscura, etiam extra
tella mentum omnem supremam voluntatem valere, dummodo adhibitis iis observationibus, . quae hic. praescribuntur. Ait eonititutio omnem voluntatem, quii bus verbis i significatur extra testamentum plures esse species supremae voluntatis . Quaeritur ergo, quae sinit id declaratur in hoc loco, cum dicitur, voluntatem --
Iere ostremam, sue feriptis, sive se
scriptis eos latur. Unde rursum intelligitur non tantum in telumento u iacuin Dan. IX.
si eoufirmata non sint. ibid. 3. Coceivis quae sint eam te mento eommanrar is in quibus a testamento discrepent. pato valere, I. sit. Insit. de test. ordia. L Me consulti a , S. per nuncupat. iv. de test. Sed etiam extra testamentum, quicquid defunctus de sua voluntate tessatus sit, etiam lsine seripto. sed id ratum esse iis observatis, quae hie traduntur. Quomodo igitur supremam voluntatem, quae sine seripto eonficitur, extra testamentum,& quo nomine appellabimus' initio huius tituli dictum, proprie codicillos diei noni osse; sed tamen obtinuit usu posteriorum
inperatorum, ut & haec voluntas codis
257쪽
eillus diceretur, L. uis. δερ. de bθη. Π-bert. L. geuerati, fust. de sacros ecclesConitituit Tneodotius eiusmodi omnem scripturam valere, sed hac conditione, si ea observata lint, quae hic praescribun- ω tur. Quid si codicilli sint nominati in t testamenio confirmati , an in his quoque quae hic praeeipiuntur. adhiberi oportebit Minime, quoniam quae his codicillis relinquuntur . non tam codicillis relinqui intelliguntur, qua in tellamento. L. abfefiforos, de bererib. iussit. L. institutio, de condit. iust. Non obitat . quod hie in ultima voluntate exiguntur quinque testes,& quae sequuntur. Nam adiicitur, in omui
votantate, excepto te mento. lam autem dictum, codicillis testamento confirmatis relicta , videri relicta te stadiento , non eodicillis. Et ideo ad horum relictorum vim solemnitas testamenti sufficiet, etiam seeundum hanc constitutionem. Quid si testamento nominatim eodie illi eonfirmati non sint, & tamen defunctus una cum codie illis testamentum fecerit,
vel ante, vel poli codicillos, an in his idem dicendum t Movet dubitationem , quod huiusmodi omnes codieilli, etiamsi
testamento confirmati non sint, tamen dicuntur ad tella mentum pertinere, & te- samenti ius sequi, L. 3. I. uis. L. ab intestata. de iure codicit Respondeo: in iis non idem iuris esse, quod in codicillis nominatim tellamento confirmatis, sed ita hos valere, si ea observata sint, de quibus hie. Movet me L. heredes, j. I. D. qui restam. Deer. ρ f. ubi traditur: Si testamento facto testator aliquid mutaverit aut adiicere velit, omnia ex in
tegro esse facienda. Unde intelligimus, quaecunque postea eodicillis fient, etiamsi dixerimus, illis codicillis mutari testamentum, aut testamento adiici; tamen omnia ex integro facienda. ut ex testamento valeant. Superet tigri ur. ut si valere volumus tanquam ex codie illis, ea observari debeant, quae hier aeteribantur. Non Obitat, quod dicitur, os codicillos ad testamentum pertinere: nam ut at testamentum pertineant, prius eodicillos esse oportet. Non erunt autem
eodie illi, nisi iure iacti & ex praescripti
ne huius constitutionis. In his, quae hic observari iubentur, no . . tandum est, quatuor t esse, quae sunt cum X testamentis communia; tria esse, in quihus eodie illi a testamentis diserepant , cum de solemnibus adhibendis agitur. I. Igitur
hic exiguntur testes, ut in testamento.
I l. loco desideratur, ut testes adhibeantur ad codicillos, quo verbo significatur non .esse idoneos telles in eodie illis, nisi qui admoniti prius fuerint, se ad codieillos
adhiberi, L. heredes, I. in testamentis, v. qui teste inent. Deer. ρυf. Unde intelligimus etiam, hic quoque testes roga tos adhiberi debere, ut declaratur in aef. tu testameffris. Non Ohilat, quod hicoicitur, teites recte adhiberi, sive rogati
sint, sive fortuito advenerint: nam non est necesse telles rogare, ut veniant, etiam qui fortuito intervenerunt, rogari post unt: sed interim eum interfuerint, moneri de
bent se adhiberi ad eodie illos, quod nihil
aliud eli, quam eos rogare, ut testimo nium praebeant. Hoc igitur & cum testamentis commune est. Ill. desideratur, ut eoram iis negotium conficiatur, uno eodemque tempore, idest, uno contextu a ctionis. Hoc quoque cum testamentis est
commune , L. hac consulti a , fustr. de testam. L. hereris. I uis. D. qui testam. facere. ρή. Postremo in eodie illis scriptis iubentur adhiberi testium sub . notationes. Subnotare est ludit cribere,
que cum testamentis est commune.
Sed tria discrepant: numerus testium,& eonditio, & ligna. ln testamentis numerus testium est septem, I sed cum paulatim . Insit. de testam. ordin. d. L. Baeeo uisi ma. Condrtio testium in eodie illis haee est, ut quicunque non prohibemur in aliis caussis dicere testimonium
ηε non prohibeantur eodie illis testes esse,
sed non e eonverso: nam prohibetur mulier in testamento esse tellis, in eodicillis non prohibetur; proinde recte testis adhibebitur ex d. reg. L. l. de test. Sed& hoc ipsum nominatim expressum est de muliere, L. qui te m. I. mulier, D.
qui resam. Deer. ρQ. Postremo signa i ilium desiderant ut in testamentis: at in eodicillis non desiderantur.
258쪽
Non solum hereditas, seu um versi asde suecessire nobis aequiri potest testamento & codicillis, sed etiam acquiri
pollunt res singulae, quae testament , aut
codie illis legantur. aut fideicommittuntur ι unde ea dicuntur legata, aut fideicom- miisa, de quibus deinceps agitur, ut te iamus, quid sint, & quid in ipsis relinquere cuique deiuncto liceat. & quatenus valeant. seu quem effectum habeant. Aea prius de Legatis. Legare t auctore Variron. Libr. . de I gιb. dictum est a legendo, seu a delectu, ut sit cum delet ua mandare a nobis. quod apud alios vicenoltra fungatur, idque, ut usus loquendi
docet, & idem Varro testis est Lib. y. refertur & ad personas & ad res. Nam& personae dicuntur legari os legari.
Cum ad personas refertur, legare est dimittere a nobis pro imperio aliquem, qui apud alios vice nostra utatur i unde Legati dicti sunt. Cum ad res resertur, legare est aliquid testamento relinquere, uae significatio non multum a priore diat, certe ambae eadem ratione coniunguntur. Nam quiequid testator constituit de re sua. id sublato testat me. eiusmodi est . ut defuncti vicem obtineat apud eum, apud quem conlii intur.
, Legandi i appellatio & generalis S speias cialis est. Generaliter t legare est aliquid
leuamento de re sua constituere S relinquere. quomodo accepta est L. 12. labul.
io illis verbis. aeri ρα qua legas , id est,
uti de re sua eonstituerit pro imperio &iuisa. Unde verbis iis legis. quatuor haec confirmari in laetiim est: heredum i stitutiones. legitorum vi libertat in do
nationes, item tutorum constitutiones, ut est in L. verois logis, de ver . sis. Generatis autem haec significatio ver intellecta est ex adiuncto, nempe ex verisbo uti, quod significat quodeuu'ue se
prout , ut fit sensus: uti quinque I gaverit, id est, quodcunque erit, aut quod cunque decreverit de re sua, ita ius esto.
Speeialiter i legare est aliquid testamento donare, qua significatione semper Legati
vectum usurpatur, nisi ex adiuncto intelligatur sententia scribentis, quasi de omni alia re, de qua constituerit testator. l.
quatur & sentiat is, qui scribit. Haee de
Res definitur mollis locis. De initio haesttraditur in L. Iegatam. 36. de etegat. 2. Legarnm t est donatio, te flamento reli- seta. Est sutem t donare aliquid ivi ali- K, quem conferre statis . id ergo legetium et , uti mune de legato loquimur. Hostverbo i separantur a legato contractus: Isunt enim contractus conventiones, non dationes. Huc pertinet L. verba. cou traxerunt , de vera. μ. Di itinguuntur item donationcs omnes non gratulἰae . Prae terea eodem verbo separantur cimnia alia quae testamento relinquuntur ordinantur
ve . ut here litas, fideis ommissum. liberatas. tutorum datio. Nim haec omnia teis stamento relinquuntur, est in his da in aliquid, sed non sum clanmmi es. Hoediistas non est donatio: num saepe in hereditate nihil est praeter σε ala enum; es ia-men non eo minus hereditas est. L. -- reditas. de heredit. et. L hereditat sis ver . An a qua nuis hereditate uilitahς smnclicatur dominiuit, rerum omnium. bere-
259쪽
ο1 Hugonis Donelli Comment . in Cod. sa
hereditariarum . L. eum hereditas , de acquir. ρ . Tamen hoc fit per consequentiam tu e cessionis ι nam principalis successio acquiritur heredi. succellionem sequuntur commoda & incommoda, L. I.
millia a legatis, non lantum verbis: nam
in fideiecim millo tellator nihil donat, ut initium sua fideicommillarum. Elt enim fideicommillum. eum quis fidei heredis,
aut alterius committit , ut aliquid det, praeli et Lucio Titio. Quod cum fit, neque tellator ipse quicquam confert, neque eum, quem rogat, obstringit, ut det, ut olim ius erat de fideicommillis: poterat enim is, qui rogatus erat dare, sit vellet a si nollet, nulla erat necessitas praestandi, uti declaratur Iustit. de Meleom.
Libertas quoque hae nota distinguitur a
Iegatis. Nam revera lihertas nulla res ell, ut dici postit eam dari. Certe non eli Tes, quae aettimatione, recipiat, L. Iibertas, de res. iar. Praeterea in dona tione nihil invito aequiritur: at unusquisque servorum invitus libertatem accipit. L. uIt I. sin vero quidam, infri de test. magrumis. Tutorum dationem non eile certum est; proinde hoc verbo intelligimus legata non elle. Λ llieitur, testamento relicta. Haec verba adiiciuntur duarum rerum significan- darum cauiIa. Primo, ut intelligatur, tui olim ius fuit, legatum, nisi testamento. relinqui non polle, non vero posse
codicillis. I praeterea, Institui. de fideicommisi. beredit. Quod tamen ius hodie sublatum est, de quo dicetur postea in comparatione legatorum & fideicomminsorum sub Titulo, de Meteom. Deinde,
ut intelligatur ita legatum donationem ense; ut tamen is, qui donat, non velit donatum, nisi post mortem suam fieri velit, L. i. qui tes. Deer. ρ f. Hae nota discernitur legatum a caeteris donationibus non te,tamentariis, quales sunt donationes inter vivos & caussa mortis. Nam in his omnibus praesens praetenti iam nunc donat. De donationibus inter vivos nulla dubitatio est L. a. de donation Sed &idem ius est in donationibus caussa mortis, ut expressum est in L. inter, de δε- uation. eaussa mortis. Idque salis demonstratur eo , quod dicuntur donationes Caulsa mortis ex poenitentia revocari &condici: suae donata sunt, non condicuntur, nisi iam ante tradita. L. I. L. δε uatas. I. douat. de morti' ea a dona-νion. in legato nihil tale est, nihil defunctus praesens praesenti Iegatario dat, sed
Haec definitio recta inll. t et si non ad- 9 datur ab herede praenaeda, ut fit in I. Iegatum, Dist de Iegat. non quod legatum non sit donatio ab herede praeitanda, ut mox dieetur, sed quia in defini- ωtione solum explicatur quid sit legatum. Quomodo autem fiat. ut iure valeat, ad definitionem non pertinet necessario, sed in praeceptis iuris, de relinquendo, postea traditur.
Alia definitio exstat in dicto I. Iegatum, Insitat. de Iegat. aliis verbis concepta . sed idem exprimentibuς: Iegatam, inquit ius linianus, es donatio quaedam a de faucta reticta, ab herede ρraestanda . H is verbis, relicta a defuncto in declaratur illud, quod supra dixi, legatum ita donationem elle; ut iamen defunctus nolit quicquam donatum, nisi polt mortem suam. id defuncti verbum lignificat . id signifieat etiam verbum relinquendi, quod solum ad ea pertinet, quae post mortem nostram relinquimus, L. I. I. uti. de tabul. exbib. Non dicit, tesamento retictas quoniam, ut dixi. satis est definire, quid sit legatum, ei iam li non adiiciatur, ubi legatum relinqui pollit. Adiicitur. ab herede praestanda. Quae verba quidam asci-titia putant. & non satis legato Conveni. re, argumento prioris definitionis moti . in qua haee verba praeterm illa sunt: sed non recte iudicant, qui haec verba repudianda existimant. Nam si repudiantur ut falsa, pessime repudiantur. Ui enim legatum olim non potuit relinqui, nisi telia mento: ita non potuit relinqui. nisi ab herede: a legatario legari non potuit, I I . de FV. reb. per sidereom retra. Ut igitur in priori definitione recte adisditur testamento; quia non potuit legatum relinqui. nili testamen tot ita in posterio re additur, ab berede praestanda, quoniam non potuit legatum relinqui, nisi ah herede; & quoniam etiam limplieiter legatum relictum, ab herede praeliandum fuit, ut perveniret ad legatarium Nam eerti iuris est, legatarios non polle legata' sua auctoritate occupare, sed voluntate heredis debere praeitari. Quod si sua auctoriis a te occupaverim , conlii tutum est hei edi interdictum. de legatis ita occupatis revocandis, L. I. quod Legat. ut nihil sit verius. quam legatum ita relinqui debuisse. ut Praeliaretur ab herede, & relictum debere praellari ab herede. Quod i superiora verba repudiantur tot anquam supervacanea, necesse est, ut eadem ratione reiiciamus definitionem Flo-
260쪽
03 Ad Tit. XXXVII. Lib. VI . de Legatis. 9
remini in L. Iegatum. L. 16. de Ieg. 1.
Cuius definitio idem plane expressit, quod Iulliniani continetur . D. iis haec est: legatum est delibatio hereditatis, qua te-
sator ex eo. quod uni Dersum berevis foret, alicui quid coliatum velιt. Significat donationem esse legatum , cum ait ,
ese id, quod testator collatum velit. Significat a desuncto relictum esse , cum ait, elle delibationem hereditatis, id est, id, quod delibatur, & deciditur ab hereditate. Nam hereditas viventis non est, sed defuncti, L. a. de heredit. veI act. L. hereditas. de rex. iur. nibit altu est, VP. de vero . signi P. Significat ab herede esse praellandum. cum ait, ese δε- tibationem bereditatis ex eo. quod universiis foret. Non deciditur quicquam ab eo, quod universum heredis foret. niliu uod ab herede deciditur. & praestatur. Ergo quod relinquitur a legatario, vel fideicommis Iarici, id non deciditur ab eo, quod heredis foret, sed ah eo. quod foret Iegatarii, aut fideicommitIarii. Non obstat, quod defunctus adhuc vivens legatum tellamento rebctum praestare poleti, L. Lucius, de legat. 2. Nam
in definitione Iuttiniani non dicitur, legatum else donationem, quae praeliabitur ab herede, sed elle donationem ita relictam, ut praeitanda sit; quia ab initio hoc animo relictum sit, ut ab herede praestetur;
quod multis tamen modis contingere potest, ut ne praestetur, vel quia testator legatum adimat, vel quia res legata perierit, vel quia decesserit legatarius vivo le-ssatore, vel quia conditio defecerit, suhqua legatum erat: neque eo minus verum
eis, legatum ab initio fuisse de eonllit i lle . Nam in initio legati animum spectamus
relinquentis, non eventum legati . Non obstat etiam . quod legit a te ita nento relicti statim si int legatarii sine opera & traditione heredis, postquam testator mortuus est, L. a Titio, D. de furt. Nam eis revera dominium ad legatarium transeat nihilominus tamen res ab herede legatario pramanda est, alioqui revocabitur legatum interdicto, quod bonorum ut supra dictum. Nihil igitur verius, quam legitum else donationem a desuncto relictam, ab herede praestandam. Sed cum definitio carere potuerit his verbis, an non haec ver ha supervacate eaddita videri possunt' Respon. Si ne cellitatem spectamus, non fuit necelle adde re ad definitionem; nam & sine his intelligitur . quid sit legatum, etiam ii non
intelligatur, ubi aut a quo praeliandum. st. Sed si spectemus commoditatem ex plicationis . commode haec verba adiectaiunt, ut intelligeremus non polle relinqui legatum, nili ab herede, ut olim ius suit. Et praeterea ut intelligeremus, in qua par te discernerentur legata a fidei commissis.
Nam fideiecim milla ab herede relinqui potuerunt, sed non fuit necesse; nam de pollunt relinqui a legatario & fidei commiliario. Quid legatum differat a fidei
commillis. infra dicetur, ubi de natura fideicommi II Orum tractabitur.