장음표시 사용
351쪽
6 ue Hugonis Donelli Comment . in Cod. 676
Hoc idem in re legata fieri intelligitur,
si res testamento legata fuerit : hae et em-citur legatarii, ex quo legatario actio statim in rem nascitur: sed nihilominus idem legatarius de ea re acticine in personam experiri potest, si modo intendat eam rc msibi restitui debere. Nam si petit . ut sibi detur, seipsum oppugnat; sic enim satetur rem libi legatam non elle: nam s ei Iegata esset, eius etiam facta esset; & si faeta ellet eius, inepte intenderet ejus rei in se dominium transferri debere . Atqui de iisdem rebus legatis actio in rem non competit adversus easdem personas. Idque natura actionis enicii: nam actio in personam datur adversus eum, qui nobis est obligatus; actio in rem adversus eum, qui rem noliram possidet, aut dolo malo desit pollidere. L. actionum, de oblig. SacI. L. qui petitorio. in princ. de rei vindie. Proinde actio in personam de legato, aut fidei commisso datur solum adversus heredem, a quo legatum eli. quoniam solus est obligatus: adversus caeteros, qua nuis rei legatae postes ores, non datur. Actici in rem contra adversus heredem non datur, si non possideat rem legatam, neque dolo possidere desiit. Etrursas quicunque aliquam rem meam possidebunt, aut cum possiderent, dolo desierunt possidere, tenebuntur legatario &fidei commissario.
11 Tertia i actio legatarii, seu fidei committarii, hic prodita eli actio, quae Serviana, seu hypothecaria dicitur. d vers. Rectius. Haee actio est, quae creditori competit de rebus illi pro debito pignori hypothecaeve obligatis, est, inquam, haec in rem actio. I item Serviana, Inst. de arit. L. Riguus,inf. de ρig. Haee rursus non competit de iisdem rebus, de quibus superiores, neque
adversus easdem personas, adversus quas xx actio in personam. De t quibus re hus competat , hac constitutione expressum est. Competit autem de rebus testatoris solum his, quas heres consecutus est, sive quae ad heredem pervenerunt. Exstant haec verba in I. sed hie. Et rursum in I. ult. inst. Ex his apparet hypothecariam actionem legatorum, seu fidei commillorum nomine non competere de rebus alienis. Et recte: nam non poteli res obligari, nisi quae in honis debitoris fuit, L. cum res, ius si anena res pigu. dat. Sed nec competit de rebus heredis: nam hae res neque
sunt, neque fuerunt antea uoquam teilat ris. Haec autem constitutio solum tellatoris
res obligat. Sane si poli sex menses petatus ab herede, ut satis det fideicommisit nomine, neque satisdat: conlii tutum eli, ut fidei commissarius. si postulet, mittatur in bonorum pollestionem etiam heredis: potiquam millionem, ut supra dictum, incipiant res heredis pignori elle. Eilque id
genus pignorum prae Ori ulu , L. certa,
in f ut in possesC. t gat. Sed hoc nihil huic
constitutioni adversatur, ubi de pignore& hypotheca agitur, quae ilatim constituitur legati & fidei eommissi nomine, de constituitur line ulla missiciae in polses
Sed nec de rebus teliatoris omnibus actio hypothecaria legatario aut fidei commissario competit. Nam de rebus ipsis te gatis nullo modo datur, Propterea, quod,
ut supra est essectum , hae res sunt legatarii & fideicommiliarii: nulli autem res sua pignori es e poteti, L. nequθ Piguus,
de r g. iar. Neque hoc adversatur definitioni huius constitutionis. Et potius maxime hane definitionem confirmat: nam res testatoris legatae non perveniunt ad heredem , seu heres eas non consequitur; simi enim legat rii & fidei comminiar i, non hered s. Ex iisdem verbis definitionis superioris emetiar, quod luistinianus hac L. I uis . conlii tuit, sempes plures erunt herede v tellatoris, & a quibusdam relictum sit in portionem singulorum, solum teneri laypo: hecaria eas res, quae sunt singulorum, Don autem res C heredis i quoniam res coheredis ad alterum coheredem non. pervenerunt. Nunc autem tuli inianus vult solum eas res teneri, quae ad heredem pervenerunt. Sit hcie exemplum: Duo sunt heredes instituti, ab his ioci. legata sunt. Mortuo te statore singuli debent so. Sic enim dividuntur inter heredes ea, quae sunt in nominibus, L. ea quae, δερ. iamrI erenscuuae Dicimus, si unus ex his portionem non solvat, posse res has testatoris, quae
ad eum pervenerunt, conveniri hypollieis caria actione . Res autem, quae ad alierum pervenerunt heredem, Conveniri eo nomine non miluni, neque earum rerum postessores.
Huic loco opponitur lex x. in . si unus ex pluribus bered ubi pro eo . quod
unus ex heredibus dehet, etiam res alterius coheredis pignoris nomine conveniri
pol Iunt. Sed locus is nihil ad rem perti net. Nam illic agitur de ea specie, cum Ohligatio & pignus a defuncto incepeTint, eum defunctus debere coepit pecuniam.& in eam pecuniam res eius sunt os, ligalae. Quemadmodum enim pro minima parte debiti res omnes defuncti erant o linatae. L. si rem, I. omnis, de ρου or.
352쪽
6 Ad Tit. XLIII. Lib. VI. C. Communia &c. 67g
debiti, omnes res eius tenebuntur. Ilaisque pro debito unius heredis, etiam res alterius coheredis conveniemur, ii tellatoris fuerunt; nam prius erant obligatae. Ex personis autem heredum non immutatur conditio obligationis, L. L. F. ex his, de verb. os . Et in pignore ex persona postellarum non immutatur conis
ditio pignoris, d. L. 1. iu'. si unus expuribus ber d. At hic agitur de legato& fidei commilitii huius oblig tio ab heredibus incipit, & propterea ab his quoque incipit pignus & hypotheca: cui rei
consequens eli, non nova aut singulari ratione iuris, sed communi, ut in id quod singuli heredes debent, non possint obligatae esse, nisi res, quae sunt singulorum tquia pignus oportet esse, quod constit uiis tur in bonis debitoris, L. eam res, iussi aliena res pignor. rit. Sed nec semper in omnibus legatis &fidei eommissis hypotheearia actio Icicum
habet, etiam adversus res, quae testat risfuerunt , & ad heredem pervenerunt rquoniam interdum non eli necessaria. ideontingit in liberatione rei legatae, euios consequendae nomine nihil amplius habet debitor, quam exceptionem, si conveniatur, aut actionem in personam ex testamento, ut liberetur per accepti lationem. In rem agere non potest, quia liberatio 2 non est rei quae sit in dominio nostro: hypothecaria etiam non potest agere, qui pignus tantum huc spectat, ut agenti cau-
um sit . . t. Liberatione autem legata satis debitori
est consultum, quia propter excepticinem liberationem iam consecutus intelligitur.eld traditur in L. I. s. si debitora. v. ut in posses Iegat Hypothecaria. ut dixi, in rem actio est, unde intelligitur, hane non competere, niti adversus eos, qui res testatoris, quae ad heredem pervenerunt. possident, aut dolo malo des
rint possidere. Caeterum si pollident, aut dolo desierunt possidere, omnes tenebuntur, & maxime extranei, a quibus nihil est relictum. L. sι fundas. I. in viπῶ-
eatione, de pigu. d. L. 1. rufra, si una ex stiaribus . Notandum est, non tantum t has acti nes tres legatorum, aut fidei commissorum nomine proditas esse adversus heredem ,
a quo quid relictum est: sed etiam proditas esse adversus legatarios di fideicommissarios singulares. a quihus rursum alteri quid legatum. aut fidei commissum est, uod nolninatim cavetur in hac L. I. Etae dirasoimas. Exempli gratia, Testator ita ieri piit: Fundum riseuianum Pri- Tom. IX.
mo G. lego, ab eo peto, ut aedes ilias det Seruaedo. Dicimus Secundo adversus legatarium Primum, item de eo, quod a Primo est relictum heredibus, has actiones
tres competere, in personam, in rem, &hypothecariam . Sed unde in personam actio adversus legatarium' Respondeo eκ eo, quod legatum fundi agnoscendo. in telligitur tacite etiam se voluntati defuncti lubiecisse. & ita quasi eonir xisse cum fidei eommissario Secundo, ut supra, de hered at . dictum. Unde autem actio in rem huic fileieommissario Seeundo Resp. Ex eo, quod ubi Primus fundum legatum agnovit, statim aedes in filei commissarium sunt translatae, si etiam testatoris fuerunt,& Primo legatario simul legatae sunt; alio rui si aedes testatoris non fuissent, aut uissent quidem . sed non Primo essent le- alae, aut non potuissent a Primo relli tui, eeundi fidei eommissarii fieri non possent. Hypothecariam autem actionem fit eiecimis milsario Secundo competere sie intelli-
endum ell, si a Primo legatario alia resit relicta, quam quae Primo legata erat, ut in speeie proposita fundus Primo legatus erat, aedes Secundo: hoc casu dabitur Secundo hypothecaria adversus sundum Primo legatum. Quod si proponeremus fundum primo legatum. & ab eo petitum esse, ut fundum huic Secundo restitueret, non posset actio hypothecaria Meundo hoc casu competere. Non enim potest competere de aliis rebus, quam quae testatoris fuerunt. Rursum non potest competere de fundo legato i quia hic incipit transire a Primo ad Secu um ipso iure, L. ueque piguus, de reg. iur. Notandum t praeterea, quod in eodem 163. sed hee, b. t. dicitur, a fideiecim misia sario & legatario relictum non valere, nisi aliquid tueri legatario aecelserit. Hoc falis sum prima fronte videri potest. Nam eerti
iuris est, quantum cuique testamento datum est, tantum ab eo fidei committi pos
s I. r. idque adeo verum elt, ut si id, quod est legatum, iussus lit legatarius tolum restituere, quartam ex lege Fale idia deducere non possit i quod tamen beneficium heredibus tribuitur, L. lex Faleridia I. uti ad Iet. Favid. ideo veteres quidam moti sunt hoc loco. Existimaverunt enim his verbis huius legis emendari L. ex Valetria I. ult.& tem huc deduci, ut nunc etiam ex lega
tis & fidei eommistis Falcidia detrahi possit a legatarici & fideicommiliario, a quibus supra dodrantem legati, aut fide com missi en relictum. Sed hoc aut imperite
353쪽
6 ' Hugonis Donelli Comment . in Cod.
fit. aut veteratorie. Nam cum constet, quid luti in ianus hoc loco senserit, aut imperitia est non intelligere, aut veleratorium contempla sententia verba captare . Apparet vero, Iuliinianum hic lentire, non valere fidei commilium relictum legatario,
si legatario nili l lucri accedat. & cum ab illo fidei commillum relinquitur . est praeliandum. Caeterum si eo tempore aliquid tueri ad eum pervenit. luilinianus sensit tantundem ab eodem relinqui pol Ie. Id enim postea apud luilinianum sequiis tur . itaque, ii quid in prioribus verbis ambiguum et , ex sequentibus interpretari debemus: ita manebit semper ius vetus,
in legatariis & fideiecim miliariis legem Falcidiam locum non habere, id quod legis Faleidiae verba diserte exprimunt. Ad L. Omne vertum. 2.Lim A. Iuliano Praefecto praetorio. Omne verbum significam testa oris legitimuis sensum legare, vel fide
commiuere volentis, utile atque validum est, sive dire tis verbis, quale es, iubeo, forte: sive precariis utatur teststor, quale est, ro o , volo , mando, fidei committo: sve iuramentum interposuerit: cum ρο hoc nobis audientibus ventilatum est, testatore quidem dicente --- , ρartibus autem huiusmodi verbum buc a que iliac lacerantibus. xit igitur secundum quod diae mus ) ex omni parte verborum non inefficax voluntas, fecundum verba legantis , vel fideicommittentis: b omnia quae naturaliter in t ligatis, b deicommiss inhaerere intelli antur: , contra quicqvid fideicommittitur , hoc intellantur esse Detatum si quid tale est quod non habet naturam legasorum, hoc ei ex fri commiss accommodetur: re sit omnibus perfectus
ir, ex omnibus stersonalis . Ubi autem ab quid contrarium in legatis N mdeicommissis et u et, hoc fideicommis o quasi humaniori et regetur, ρο δε
cnndum ejus dira natur naturam. Et nemo moriens putet lexit mam volun-
ratem reprobari, hed nostro semper utetmr adiutorao, , quemadmodum via ventibus providimus, ita ae momentibus mospretatur, tJ si oecialiter legali tantum Inciat testator mentionem, hoc re Dynium re fidei mini sum intelligatur: et si s dei heredis vel legatarii aliquid committatur, hoc re legarum esse videasur. Nos enim nou verbis, sed iψις νebus leges imponimus.
HUius f constitutionis duo sunt capita. Primum: Quibuscunque verbis teli amento quid relictum sit , relictum valere, dummodo intelligatur, quid sonserit testitor . Secundum huiusmodi. eandem naturam elle legatorum & fideiecim- mi Iiorum. De priore capite etiam priori. bus constitutionibus Imperatorum cautum erat, L. rax legatis, δερ. de tegat. L. quoniam, supra. de testament. quihus in locis diximus . Gaequatio fidei commissorum & legatorum, eit luit intani propria. de quo attigimus supra L. i. Dixi autem plenius tit. de Mesrom.
354쪽
ε si Ad Tit. XLIII. Lib. VI. C. Communia &c. 612
Ad L. Si duobus. 3. Idem Augustus Ioanni Praefecto praeromo. Si duobus Dei irabus hominibus, vel plurihus forte optio servi vel alterius rei fuerit relicia, vel f uui quidem laxatario optio servi vel alterius
rei reticia es, ipse autem moraens plures sibi reliquerit heredes dubitabatur inter veteres , si inter legatarios, vel hereris legatarii fuerit certatum, Nalter alterum servum, vel alteram rem eligere velit, ymae sit flatuendum. Sancimus ιιaque in omnibus huiusmia. casibus rei iudicem fortunam Use, sortem inter ahercanter aridendam e m quem sors praetulerit, is quidem habeat potestatem eligenae, caeteris autem aesinationem praestet contingent tim
eis startium: idest, servi; quidem N ancillis maioribus decem annis, s sine
arte sint, viginti otiis aestimu ris minoribus vero drem annis, non amplius quam decem stiris computauHs, sin amem artifices snt: usque ad triginta solidos insit Matione eorum procedente, set e masculi, Ae feminie snt:
exceptis Nota uis, S Medicis uIra que sexus: cum Notarios quιuqum usa solidiς aestimara velimus, Me fress ausem re obstetrices sexaginta. EuMuchum inoribus quidem Aecem annis, usque ad triginta filivis valentibus mm01G-
bus vero usque ad quinquaginta, su autem artifices snt, uoue ad se iii
2. Iucertam tibι es, eui ex pluribus ah aia istar, suui certo dare
do . Stichι. aut Pamphiti optionem do. llem, cum Titio Stichi, aut Pamphili optio esset legata, Titius priusquam optaret, decessit pluri hus heredibus reli iis, ut iam incipiat optio Stichi, aut Pamphili ad duos quoque pertinere . Si ambo legatarii in unum aliquem ex his servis consentiant quem optent , is debebitur , si
alienus eii; sive tellatoris, is legatariorum proprius este incipit, L. apud. de θρυε- ne legat. Sin iam legatarii inter se dissentiant, atque ita se mutuo impediant, quominus h c vel ille servus et gatur; hic si1ngulare & novum ius est constitutum . Hu-1 iusmodi i nempe controversiam tunc inter legatarios dirimendam esse sorte, ut cui obii gerit sors, is solus electionem habeat. Hoc amplius, cum quis optaverit, rem quae electa est, solius eius in domi-
s. Constituti ni bare quando Deos si . nio esse . qui optavit; hac tamen lege. ut portionis alii collegatario destiae aellimatio ei praelletur. Deinde addit, quanti seruus sit aestimandus. Novum autem non est & singulare, quod res in hac speeie sorti committitur. Nam per sortem uni datur optio, cum secundum regulam iuris, ubi t incertum est, et , cui ex pluribus aliquid detur . nulli certo dare oportet, L. si fuerit Iegatum . de rebas duώ. Sed hoc constitutum est a tristiniano, ne voluntas defuncti intercidat. s distentientibus legatariis nulla fit optici. Praeterea & illud praecipue singulare est, quod ei cui sors obtigit. luilinianus totam rem optatam tribuit: nam duobus haec res legata est secundum regulam iuris, cum duobus t res legata est, inter legatarios 3 scindetur legatum, L. cui fundus. de condit. S demonstr. Nec ad rem pertinet,
355쪽
6 33 Hugonis Donelli Comment. in Cod. 6 8
quod in hae specie uni tributior optio: Rursum animadvertendum est, tunc scims Nam optione i secuta, perinde habetur, ii locum elle in hae specie, cum duobus quasi sine optione legatum esset, L. apud , optio legata est rerum legatarum. Diver-λ ορς. Iegat. Sine optione autem res duo- sum ell, si optio actionum tributa est lege hus legata ex aequo ad utrumque peril - pluribus legatariis. Exempli caussa, is, cui nebit, ut dixi. Sed tamen non eli iniis fundus erat legatus, priusquam constitue- quum , quod hic Iustinianus constituit , rei de legato, decessit duobus heredibus Propterea quod in hac re aequalis eli utri. relictis. Hi heredes duas actiones hahentusque legatarii conditio; nam sors a prin- ad legatum persequendum , vindicationem cipio tam potuit uni, quam alteri eontin- & aritonem ex tellamento. sed sub elegere. Haec aequalitas facit, ut neuter in ctione, ut eam ex his, quam velint, eli- hac re iniuria assiciatur, argum. L. de s gant, L. eum filius, 3. variis, de Iegat. Σ.deicommisso, fur. de tra factis. Et si is, Placet in hac specie, si hi heredes e cin- qui non optat, putat sibi damnosum esse, sentiant, qua actione agant, eos recte ea quod partem rei non habeat, de se queri actione experiri; sin autem dissentiant &debet, quia per eum iactum ell, ut res unus velit rem vindicari, alter velit in ad sortem deduceretur, cum ipse non con- personam agi adversus heredem: placet sentiret, qui servus optaretur . eos se mutuo dissensu impedire, nec ress Notandum est autem l hute constitu- sorte dirimitur. L. huiusmodi, I uis. detioni lune demum elle locum, eum res legat. t. scilicet, quia alia causta est acti una ex duabus pluribusve legata est duo- num plurium pluribus tributarum, & aliabus aut pluribus, nempe ea quae optata rerum legatarum. Nam cum optio rerum
erit. Diversum ell, si duobus res diversae legata eli. & uni ex legatariis optio ea sint legatae, qui tamen mutuo dissensu se tribuitur, nihil adimitur collegatario. Non impediant, quod contingit in hac specie, optio, quia eam neuter prius habuit; non eum duobus eiusdem fundi ususfructus le- res legata, quia ea ante optionem neutrigatus est alternis annis. in hac specie pla- debetur, & neutrius ei , d. L. Vad, decet, si legatarii concurrerent in eun jem ope. IV. At plures actiones legati nomi- annum i eos se impedire, neque res ne competentes statim a principio sunt te dirimitur. L. 1. I ult. 7 . quibus mois iure proprio heredum, ut etiam antequam dis a Uruct. amiti H ee ratio est, quia eligant, actionem habeant, qua experian. in hae specie utrique legatario suus usus- tur. Proinde nec uni electionem dabimus, fructus diversorum annorum alternorum ne ei electionem dando, alteri coheredi legatus est. non debet sorte haee contro- actionem ipsi quaesitam adimamus, quod versia dirimi, quia si sors uni dederit ele- est contra ius, contraque aequum & hOctionem primi anni; tamen alieri legata- num. L. MD. iv fi . C. de ρact. L. 2.rio suam electionem, & suum usum fru- de his. qai Iuni fui, Se. Exemplum L. Etum adimere non debet. In speeie au- faueimas, S sin autem in bai mori, iu-tem huius loci, optio uni ex legatariis per fra, de donat. ad hunc locum plane nihil sortem tribula alieri legatario nihil adimit, pertineti quia illic optio non duobus d ut mox εicemus . tur, sed uni.
356쪽
6gue Ad Tit. XLIII. Lib. VI. C. Communia&c. 686- g. Sed etsi quis optionem. Sed res quis optionem servi, vel alterius rei reliquerit, non ipsi lega-
sario , sed quem Titius forte elegerit, Tittas autem vel noluerit etixere , telnon potueris, vel morte fueriι praevemus: N in hac specie dubi inlatur apud veteres, quid flatuensim Me utrumne legatum exspiret, an ahquod ei inducatur adjutorium, ut Niri boni arbitratu procedat electio , Censemus itaque, si intra annale tempus ille, qui eligere iussiss es, hoc facere supe sederat, vel minune ρotueris, vel quandocunque decesserue ipsi legatario videri esse
delatam electionem: Da tamen, us non optimum ex servis, vel aliis rebus
qui uam eligat, sed mediae aestimasionis: ne, dum legatarium satis esse δε-
vendum existim mus, heredis commoda
I. Optio quando ae quibus ea us ad Si optio Stichi. aut Pamphili alie ui legata sit . quando non legatarius , sed Titius extraneus optarit, secundum verba. legatarii optio non est. Si Titius extraneus vel non possit, vel nolit optare. lux sisnianus conitituit, duobus hisce casibus toptionem ad legatarium transire: uno, ii mortuus erit Titius, quia iam certum iit, illum optare non posse: altero, ii vivus optare nolit, aut non possit, & unus annus praeterierit, ex quo optare debeat. Hic opponitur, Lex r. de legat. 1. ubi traditur, legatum in alterius extranei arbitrium collatum, videri in arbitrium boni viri collatum . ita ut nullam conditio nem, nullamque moram recipiat, secundum quam sententiam in proposito diei debuit, ut videtur, Titio non arbitrante conseitim op ionem legatario dari debere, quia honus vir ita arbitraretur, & quia a deberet exspectari longior mora. Respond. Aliud est conferre in arbitrium extranei aliquid. aliud in optionem Se electionem. Extranei arbitrium significat voluntatem cum iudicio & aequitate coniunctam . quod illis exprimitur verbis, s arbitratus fuerit, si ex simaverit, si putaverit, si et videbitur, L. o. I. quau quam, de legat. 3. At electio & optio nudam & veram voluntatem eligentis con-d fraudentur.
tinet, ut possit, qui eligit, eligere etiam
deterius, prout ipli libitum fuerit: eum in voluntatem interdum alterius aliquid consertur, ab ea voluntate non receditur, L. se sit legatum . de legat. I. Proinde merito hic exspectatur. donec Tuius moriatur, aut intra annum non possit, aut
Sed ex hac solutione incidemus in contrariam difficultatem . Nam si optio in voluntatem meram collata est, non modo aliquod tempus exspectari debet . dum optet, sed etiam illo non optante, opii erit nulla, nec ad alium recurret. L. Mu. supra, de contrab. emρtio. L. s quis αν- stratu, de verb. obog. Rei pondeo, secundum verba ita etiam dici debuit in propolito, sed luilinianus desuncti spectavit sententiam: nam nplici nem in personam Titii contulit. non Titii, sed legatarii castisa. Proinde aequum, hane legationem ad legatarium luci lem pore redire. Cur igitur non flatim ad collegatarium transfertur, ui ite voluntas de
sumsit confirmetur ' Respond. Mediam viam est secuius lustinianus in voluntate obscura. ut in rebus obscuris Se perplexis fieri consuevit, I. pe uult. In s. quibur ex causs. manum. L. nu. in M. sesars 1 rea. pet.
357쪽
6s Hugonis Donelli Comment. in Cod. 6gg- g. Sed quia .
sed quia nostra maiestas per multos casus legatariis, F fideicommissariis pro exit, actiovesque tam stersonales, quam in rem ae hypothecarias dedimus, re in rem missionis renebroseissimus error abolittis est: N ad hane trigem pervenimus. Nemo itaque heres ea quae per legatum vel pure vel subceno die reticu sunt, vel quae restitui aliis disposita funi, vel substitutioni fumosita, fecundum veterem dispositionem putet in posterum alienanda, Delpignoris ves h pothecae titulo adsignanda , vel mancipia manumittenda: Sed sciat hoc quois alienum es, non ei licere, utpote Di patrimonii exsistens, aheno iuri applicari; quia fatis absurdum es, b irrationabile, rem quam in suis bonis pure non possidet, eam ad alios posse transferre, vel hypothecae pignori e nomine obligare, vel manumittere, est alienam spem decipere, SUMMΛRl A.
r. Actionis in rem de rebus Iegatis X commisaυe ab herede neque arie eicommissi consitutae e strictus . nari, ne ae pigustri obligari, ue- a. Res pure, aut in Hem Iegata Mei- ue manumitti potest. x FN his, i quae sequuntur, eonstituitur tum dabatur fidei eommissario in personami effectus actionis in rem de rebus lega- actio, eademque actio sola in legatis lo- iis & fidei eommissis constitutae. Ergo si cum habebat, quae relicta erant per darei legatae, aut fidei eommimae dominium mnationem, Theophil. I. r. Ins de Ie- in legatarium, aut fidei commissarium tran- gat. Nunc sublata & legatorum & fideis sit, ex L. t. supr. bie. Consequens t est, committorum differentia, consequens fuit, quod hie dicitur, rem pure aut in diem ut de omnibus eonstitueret id, quod hielegatam fidei commissamue, ab herede ne- constituit. luris autem illius antiqui, quodque alienari, neque pignori obligari, ne- dixi, licere etiam heredi res fidei commisque manumitti posse. Consequens inquam i fas alienare, argumentum est certum, L. quia si legatarius & fidei committarius do- si heres, I. I. ad Trebeu. mini sunt, heres non eis dominus. Porro Animadvertendum puto in fideleomminqui non est dominus. dominium transsem so hereditatis, si heres ignarus fideicom- re non potest, traditiis, de aequir. re' mi IIam' rem aliquam hereditariam bonaram domin. qui rem non habet, transfer- fide vendiderit, dum putat expedire, &re non potett. L. s dominiam, infr. de vendiderit ignoranti, hoe casu venditio- pigu. nec potest quis manumittere servum, nem servandam esse, ut & olim, I sit. qui servum in sua manu & potestate non h. L. E. de legat. h. Neque obitat con- habet. 1litutioi quia cum fideicommissum here-Et haec ita dieit lustinianus se consti- ditatis relinquitur, videntur singulae res tuere, quan vis secundum veterem dispo- relidis, aut pretium earum, & pretium fitionem aliud observetur. Quod ideo di- tantum . ubi heres vendidit eas res bon eit, quia fideicommissi dominium non trania fide, ignarus fideicommissas esse.
ibat in fideicommissiarium olim, sed tan-
358쪽
6ss Ad Tit. XLIII. Lib. VI. C. Communia &c. 69o
Ad g. Sin autem sub conditione. Sin autem sub conssitione, vel sub incerta die fuerit relictum legatum fido comm sum uni versitatis , vel speciale, vel obstitutione, vel restitutione , melius qu dem faciei, si re in his casibus caveat ab omni venditione, vel
h3potheca, ne se gravioribus oneribus evicctionis nomine I upponat. Sin autem
avaritiae cupidine prVter spem conditionis minime immendae, ad vendisionem vel hVothecam prosiluerat: sciat, quod conditione impleta ab initio caussa in irritum d ocetur, , se intelligenda est: quasi nec scripta, nec penitus fuerit celebrata: ut nec usucapio, nec longi temporis praescriptio contra k-gatarium , vel Meicommissarium procedat. Quo similiter obtin e censemus in humjmodi legatis, sive pure, side sub He certo, sive sub conditione , sive fus incerta dis relina sint. Sed in his omnibus casibus legatario quidem, vel fide commisarao omnis licentia pateat rem vindicare, b sibi assignare nullo obstaculo ei a detentatoribus opponendo. SUMMARIA.
Res sub conditione legata. aut faeei- commissa. pendente eonditione tuo iure est heredis: proinde eam ipsi distrabere licet. Secus, ' effuditio legati, aut Mei- commissi exstiterit.
In emptorem si domiuium translatum sit, quomodo ab eo domino res an-
ferri psisit. Consequens etiam superioribus id, quod
hic cavetur; Si res t sub conditione legata , aut fideicommissa sit, pendenteccinditione ipso iure est heredis: ac proinde interim omnia tribuuntur heredi, quae domino, L. quae post, I. r. N. famil.
hereis L. i. g s filio, ad TrebeII.
Proinde heres pendente conditione rem legatam distrahet, & in emptorem transseret dominium, utpote dominus, g. per traditionem, Institit. de rerum divis, Sed i si conditio legati, aut fidei commissi
exiliterit : eveniet contra, ut legatarius
aut fidei committarius rem vindicare possint, quali prius nulla venditio praeces It λset, scilicet quia conditione exsiliente legatarius & fideicommissarius domini esse incipiunt rei legatae , aut fidei commissae. Idemque in rebus legatis olim ius fuit.
ne quis putet ius per omnia hic novum constitui, L. fervo Deato, I. t. de legat. I. Sed non omnium rerum legatarum, aut fideiecim miliarum dominium transibat in legatarium, aut fideicommiliarium, ut supra dixi: & circa has res luilinianus hieius novum constituit. Sed i cum in emptorem dominium translatum sit, quomodo ab eo domino res auferri poteli Respond. Soluto iure dantis. solviturius accipientis, L. I x vectu. D de ρι-guor. Heredis ius in re sub conditione legata, solvitur impleta conditione, pr inde, necelle est eadem conditione solvi ius emptoris. Tom. IX.
359쪽
Hugonis Donelli Comment . in Cod. 692
Emptor autem sciens rei gravamen adversus venditorem actionem habeat tantum ad restitutionem pretii, neque duplae stipulatione, neque melioratione locum habente: cum se at ei saltem pro pretio, quod sciens dit pro aliena re, sibi satisfieri. Cressitori nihilominus pignoratilia contraria amone adversus delitorem competente: ut ex omni parte, omnique sudio id, quod semper properamus, ad effectum perducatur, re ultima elogia defunctorum legitimum finem fortiantur, bonae fidei proculdubio emptoribus int Ara iura, re nullo modo ex hac constitutione deminuta, contra venditores
habentibus. Datum Kal. Septemb. Constantinop. post consulatum Lampadii No estis in. CC
1. Re Legata, aut fideicommissis vendita, S emptori a legatario S Meicom-SI heres rem legatam, aut fideicommissam vendiderit, ea res emptori a legatario & fideicommissario evinci potest. , ut supra dixi. Re t evicta quomodo consuletur emptori ob euicticinem ' Hie duo
singularia eonstituuntur. Primum, si emptor nominatim si hi caverit de evictione. tunc haec poena adversus eum constituitur, ne agere pol sit ex lii putatione & cautione. Rursum . quanuis nihil caverit de eviis ctionei tamen constituitur, ut habeat remissario evicta, quomodo consulatur emptori ob evictionem. gressum adversus heredem venditorem salis Iem, usque ad pretium, quod dedit. Hoe quoque singulare & contra ius; quia ei, qui sciens rem alienam emit, actio de evictione non datur. L. si fundum, ins de ovia. Sed lustinianus prius conlii tuit recte, coercendi emptoris caussa. Posterius autem constituit per consequentiam prioris; quoniam qui in una re oneratus es, emptor, debuit alia parte sublevari, L. eum, qui D. de iureiuranae
in Authen. Res, quae . Res, quae subiacent restitutioni, prohibentur alienari quidem, vel oblia
gari . Sed si liberis portio legitima non sufficit ad dotis, Ae donationis pro
pter nuptias obligationem: permitiitur res praedictas su eam caugam alienare , vel obligare pro mori honestati personarum congruo. Ea enim, quae commu
x. Fitii, aut filia heredes instituti, rogati fiereditatem restituere, ante
omnia legitimam portionem habere
t Ct filii, t aut filiae heredes instituti, ro. o gati sint hereditatem restituere, hi ante
omnia legitimam portionem habere debent. Quod si aut dotem, aut donatio nem propter nuptias dederint, prius ea solvere debent de legitima sua, si legitima non suffieit, possunt deducere de bonis Palernis, aut aliter eonsequi id , quod ad donationem, aut dotem praestandam Teiat, usque adeo: ut in eam caussam alienari possint & retineri res restitutioni subiectae, quae exceptio est superioris constitutionis. Hune loeum mihi videtur Accursus recte exposuit Ie in Nov. de resit. S ea, qua parit. Sc. s. quamobrem, ad
360쪽
I. Fideicommi a hereditas quid pet. Ratro inscriptionis, sive rubricae. 3. ordinis es methodi ratis late expia-
. Disserentiis duae inter fideicommmissum hereditatis, S Meleommi mrerum singuiarum.
s. Summa buitis Dei quinque quaesis-nibus proposita. 6. Heres an Mercomm iam resiluere
debeat . . Fideicommissium quando recte reώ-ctum dicatur.
Hoc titulo agitur de fideleommissis
hereditatibus. Est i autem fidei eommissa hereditas, de qua rei lituenda aliquis
rogatus est: nam fidei committere, ut restituat, & rogare, ut restituat, idem Valent . Sunt enim omnia verba fidei commissi Iustit. de fideicomm . hered. Quod, autem t inscribitur, ad Senatusconsumm ebeu eo fit, quia hoc Senatusconsulto de restitutione ndei commissae hereditatis cautum est. lnde inscriptio eiusdem tit. Inmt. de fideicomm s. hered. S ad Senatusconsultum Treb. ubi & res, de qua agitur, & ius, quo de ea re cautum ell,s coniuncta sunt. Sed i eum fideicommissaria hereditas si species fidei commissi, cur de hac ipsa tractatum non est suprati t. de Meleomm. rer. singularum P Resp. Quia fidei commissaria hereditas proprium quoddam ius est, separatum a iure fidei commissi fingularum rerum. Sunt i enim' duae hie disserentiae: nam si eui singulae
res aut legatae, aut fidei commisso relictae sunt, is cogere non potest heredem, a quo relictae sunt, ut hereditatem adeat,& legata prautet: at quisquis est, cui heres rogatus eii restituere hereditatem universorum bonorum , is heredem cogere potest, ut hereditatem adeat & restituat, L. nam quod, I. uti. S seq. D. eod. Λltera est, quod omne legatum & fideicommissum singularum rerum ad legatarium pertinet sine ullo onere aeris alieni. Contra is, cui hereditas ex fideicommissa r Τοm. IX.
8. Si heres institutas, rogatus re tuore, hereditatem adire nolit, ut ita
ro. auid S quantam veniat tu resitatiouem fideicommis.
II. Fractus reptim hereditariarum an deleommi ario resiluendi sint.12. Heres quando moram in resitatione facere dicatur. I 3. Hereditas quomodo restituatur.
1 . auis restitutionιs essectus. stituitur, obligatur omnibus oneribus hereditariis ut heres, L. MD. sv. de berecact. L. si hereditatem. v. de bereae velati. Ueud L. I. v. eod. Sed cur non
prius de fideleommissariis hereditatibus a Ctum est, quam de fideicommissis rerum singularum , cum in institutionibus id sit facium. Prior enim est titulus de Mei-eom. hereditatib. sequitur alter de svulis rebus per Meleammi m reIictis y Et vere praestantior est hereditas, quam singulae res, ut videatur de hereditate reis ili tuenda prius agi debuisse. Respond. Si res relictas tantum inspiceremus, prius de hereditate fideicommissaria restituenda agi oportuit: res enim maior eli & praestantior rebus singulis ι universitas his rebus, quae universitate continentur. Sed sub hoe titulo no gitur tantum de. fidei commissa hereditate rei ituenda, sed' de fidele om- mimi imminutione, quae conitituta est Senatusconsulto Pegasiano, I. sed quia be- rodes, Insit. de faeie. hered Hane imminutionem nos spectamus; naturae ordo postulat, ut priori loco de rebus testamento reliciis agatur, quam de relictis minuendis. Qua ratione factum est, ut post tractationem hereditatum testamentariarum, item agnatarum & fidei commiliarum, ad extremum sit subiecta tractatio ad L. Falcid. qua lege de minuendis legatis cavebatur. Sed cur ob hanc caussam non praeponitur titulus ad L. Falaiae ut in I