장음표시 사용
51쪽
Hugonis Donelli Commenti in Cod. 767s
inter se non recte comparari; quoniam in legatis benefietum confertur in legat rium; in tutelae datione oneratur tutor, beneficium auxilio, & interpretatione iuvandum est, onus non item . L. eum qui
bus legibus alterius conditionem meli rem facere possumus, deteriorem non possumus. L. DIυendo, D. de uegor. gest. Proinde quod hie de legatis cautum est, ad tutelae dationem transferri non debet.
AE ANU. me inter . me inter liberos testamentum ita in matur, s parens septem resibus actibilis declaret se nolle tale te mentum valere, N abam di ouas volum mem vel in testamento perfecto, vel in non scripta perfecta vommate. sUM MARIUM.
g. Testamestum istor siseros qua pactois metur S rumpatur. a ' ritamentum inter liberos factum tI alio testamento ab eodem parente facio ita rumpitur, si duo concurrant, nempe si posterius perfectum erit, deinde testatus sit parens, se a priore testamento reeedere velle; prius commune est eum omnibus testamentis postea, factis, posterius est hic singulare: nam iure p. laico posteriore testamento recte facto
prius tollitur, etiamsi de priore mutando nihil adiectum sit in posteriore. s. alio enim, Instit. qaib. moc test. in . L. I. a. v. inius. rvt. Haec de impersecto testamento parentis inter liberos facto dicta sunt. Idem una,& eadem humanit iis regula admissum est, in iis quae ad pias eaussas relicta sunt, de quo cautum estui c. cum esses, ae in e. reissum, de re
52쪽
Ad Tit. XXIII. Lib. VI C. de Testamentis,&c. 78
Per nuncupationem quoque, hoc est sine scriptura , testamenta non alias
valere sancimus. quam si septem testes s ut supra dictuin est in simul uno
eodemque re ore collecti, testatoris voluntatem, ut testamentum sine scriptura facientis, aurierint .sUM MARIA.
I. Tesumenti nuncupativi ordinandi for- r.
Σ. Tesamentiam nuncupativum in quibus 9 conveniae cum testamento scripto, S in quibus ab eo di erat. Nuncupatio quae continere debeat. Nuncupare quid. Io.
Palam ruid significet hic S arias.
ΡSR nuneupationem etiam sine seriptura testamentum recte fit. ut initio etiam proposuimus. Est autem 1 haec forma hac in re constituta, ut restator sepiem te ilibus adhibitis, talibus. quales supra descripsimus. coram iis volunt a 'msuam nuncupet palam, ut exaudiri possit, idque eodem tempore, & eodem contextu stelionis. de quo hie eomprehensum eii, & g. vis. In f. eod in quo observandum est, quaedam hi et elle. utrique generi
testamentorum communia', quaedam discrepare. Communia sunt, ut testetur coram iis eodem tempore, eodemque con textu, ut b. t. Ouid autem haec valeant, x lupra satis expotuimuς. Discrepat s autem nuncupativum testamentum a scripto duabus rebus, scriptura. & nuncupatione. Scriptura, quia nuncupativum tellamen tum scripturam non desiderat, ut iisdem locis supra dictum . eluti si coecus te-llamentum iaciat, ut . in L. Me consultis. Prox. tit. Nuncupatione, quia cum tellamen tu in scribitur, non nece Ila habeti tellator voluntatem suam proferre coram tellibus, ut supra cautum est in pr.)b t.
constit. At cum sine scripto testamentum fit, te is tor id omne , quod feri vult post mortem suam, coram tellibus nRncupare debet, d. g. vis. In fit. h. t.
risumenti nunc ativi sider an comruat quibusdam testibus defunctis.
ficere Leeat, aut probare per N tarium, adbibitis duobus, aut tribus testibus. Instrumenta Notariorum acta publi
Acta is iustrumenta quid di erant. ibid. v de testamenti a Notario eo me rei cuiusque regionis observanda
Nuneupatio i haec habere debet , ut testator, quod fieri vult, nnncupet palam,& ita, ut exaudiri queat a tellibus, L. be-redes palam, D. qui test. De. ρ . Nuncupare t est lingua pronuntiare, ut indi- .eat'L. si ir, qui test. D. h. t. ubi heredes nuncupare, is heredes pronuntiare , pro eodem lisurpantur, declarat etiam lex Iz. labularum . quam refert Cicero tib. 3. O . qua iubebat a venditoribus ea praeitari, quae lingua essent nuncupata, id quod aedilet in edictum suum tranς- serentes, postea ita exprelierunt, ut iuberent praeitari. quae dicta, pro nillave eia sent. L. i. D. de aedit. edict. Patim t iduo significat. Primo idem valet, quod publice, ut cum dicimus aliquem palam quaelium feei illa. aut facere, L. Palam. B.,de ritu uuρt ut cum dicimus aliquid palam proscribendum esse, in L. fed si vivus. L proferabere. D. de institer. Secundo valet etiam idem, quod aperte& clare, ut exaudiri possit ab iis, qui adstant, significatione ex priore ducta . cum illa fiant marii me aperta, quae fiunt publice, ex quo illa sunt in edicto aedit. venditores. quid vitii morbive cui ue sit palam, & recte pronuntiato: palam, id eii, clare, ut intelligantur, recte, ideit, sine dolo malo.
53쪽
ν' Hugonis Donelli Comment . in Cod. go
Prior lignificatio huic loco non conve-θit, agitur enim de testamento, quod fit intra privatos parietes coram prvatis te 1libus, quibus satis est testamentum publicum fieri, ut Φoquitur L. Omaiam, δερ. h. t. bene igitur Vlp. in d. L. herede palam, hic palam ait non signifieare in Propatulo. Rellat igitur, ut hoc exigi intelligamus, ut testamento voluntatem nun
Cupet clare S aperte. Exigitur ut id, quod nuncupat, exaudiatur a tellibus, ut h. t. Sin d. t. heredes palam . Quo verbo id exi-6 gi intelligitur, ut etiam testes t sermonem tellatoris intelligant. Frustra enim exauditio est, fi auditum non intelligas. Et quidem non intelligitur fieri aliquibus praesentibus, quod non fit iis intelligentibus,
L. coram, de verb. Qu. multo minus ali
quibus praesentibus,& audientibus fieri intelligitur, si illis intelligentibus non fit. y Postremo videndum est, quamobrem ttestamento nuneupativo adhibeantur te
stes. Adhibentur, ut postea testimonium dicant, quid audiverint . quidve testator dixerit . hoe nisi prius intellexerint, de eo tellificare non possunt. Cur ergo hic laboramus t Quia in L. Mi testium. I. ult. v. b. t. est scriptum: in testibus non exigere nos intelligentiam sermonis testat xis, si aliter intelligant se ad testamentum
esse adhibitos. Sed illud est de testibus,
qui ad testamentum scriptum adhibentur. Longe alia caussa est nuneupativi. Nam in scripto voluntas, vel nutus defuncti non dependet ex testimonio testium , sed exscriptura tellamenti, qua continetur. &declaratur eius voluntas. solum exigitur, ut ea scriptura confirmetur, & voluntatis postea facit fidem. Confirmatur autem Obsignatione & subseriptione testium, non autem sermonis peritia, cum non si necesse testes ea seire, quae sint in tellamento scripta. At nuncupativum, quo niam scripturam non habet . necesse est
probare testibus, qui dieant. quid testator se fieri velle o ixerit. 8 Sed si fides t nuneupati vi testamenti posita est in testimonio testium, quid fiet, ii quidam ex testibus postea decesserint, aut aliqui servi facti sint, aut etiam suxere coeperim, ut iam non possint testes esset Respond. Testamentum vim suam non habebit, non quia ius deficiat , sed quia deficiat probatio. Valuit enim &valet, sed non probatur, iuxta L. δεοfunt, D. .e testam. tui. Hinc apparet periculose nos hoc modo tellari, ut solum cor m testibus voluntatem nuncupemus, ut conservetur memoria, & fides tella menti.
inde quaesitum est, liceretne i nuncu- 9 Pativum conficere, aut probare per Nolarium, adhibitis duobus, aut tribus tessibus ' Resp. Si de iure quaeritur, non licet, & aperte repudiatur haee tellandi forma in L. omnium, fur. h. t. ubi triplex tantum forma testandi reeipitur, si testamentum in serium sit precibus principi oblatis, aut actis iudicis insinuatum, aut publieatum coram septem testibus. Testamentum conlaetum per Notarium non est in hoe numero: nam neque hie iudex est. neque acta a pus eum conficiuntur, multumque ad fidem illarum rerum in er-eii inter acta publica, & initrumenta Notariorum . Aeta sunt publica monumenta, quae testes nullos desiderant, L. in don rionibus, inst. de douat. Instrumenta t No- rotariorum non sunt acta publica. Argumento est certissimo, quod haec non valent, nisi adhibitis aliis testibus. μυeu.
de instrum. cautela, I. sed Et si ingrumenta. lnitrumenta Notariorum quidem
dicuntur publiea, & publice confici, sed
hoe sensu, quia a persona, cuius munus eit publieum, fiunt. Non autem ideo, quia fidem. & auctoritatem publicam ha hent, alioqui non desiderarent alios te instes. d. L. in donationib. Nihil ad confirmationem contrariae sententiae facit, d. L. in donat. inst. de don. aut L. vix. fur. arbιt. tui. Nam in L. tu dou. agi.iur de actis publicis, in L. uti. agitur de inventario rerum pupillorum , quod &ipsum conficitur per magistratum . lam dixi multum interesse inter instrumenta Notarii. & acta publica. Si consuetudine i ii cuiusque loci aliud receptum est, hie haerendum non est, quia consuetudo servanda est. L. de qui . N. de Iegib. Quid autem ubique observetur, unaquaeque re gio nos docebit.
54쪽
s1 Ad Tit. XXIII. Lib. VI. C. de Testamentis,&c. 82
- g. Si quis autem. Si quis autem testamento iure perfecto , postea ad aliud venerit telamentum: non alias quod ante fastum est, infirmari decernimus, quam sia, quod secundo facere testator instituit, iure fueris consummatum. Nisforte na priore testamento Icriptis bis, qui ab intestato ad sesaioris herediatatem , vel successionem venire non poterant, in secunda voluntate testatoreos scribere insiluit, qui ab intestato ad eius hereditatem vocantur, eo enim casu licet imperfecta videatur scriptura posterior, infrmato priore testamento, fecundam eius voluntalem non quasi testamentum, sed quasi voluntatem ultimam intestati valere sancimus: in qua voluntate quinque testum tur lorum Aepostiones Dinciunt: quo non facio valebit primum testamentum , licet in eo scripti videantur ex raneI.
x. Perseni testamenti vis quae sit. L. Perfectum testamentum quando Squihus modis restiudatur.3. Testamento alio facto cur non prius potius valeat, quam posteritis r Ssi testator de priore mutando ni
hil dixit, ear non utrumque valeat .
. Et quid si ρo 'eriori nominatim caverit, ut prius tesamentum etiam Ieres.
EX positis duobus generibus testameniatorum, quae iure communi recte perficiuntur, commodis lime subiicitur hoc loco vis polacti testamenti, & item imperfecti, cum de mutanda voluntate prioris testamenti agitur. Perfecti vis haec est, x t ut revocari non pol iit, ne alio quidem testamento, nili iure per feeici. Adiicitur exceptio una, in qua etiam imperfecto testamento prius, quan vis perfectum tollitur. Sed una dixi, ut videantur omnia imperfecta tellamenta removeri: in quo etiam 1 latuitur tacite vis huius imperfecti testamenti, quod huc pertinet, ut priustellamemum rescindatur. Sed hae e omnia multas cautiones habent, neque sunt perpetua. Proinde ut de hac mutatione tota
liqueat, & hic locus limul plane intelligatur, de hae re sic habendum est. , Tellamentum t semel perfectum non
ideo res einditur, quia testator id se valere nolle dixerit: usque adeo, ut quan viseceperit aliud testamentum facere, si tamen non perfecerit, nihilominus priores tabulae valeant, ut & heredum institutiones ratae sint, & legata inde debeantur, Tom. IX.
s. Imperfecto tesamento posteriore prius
. Tesamentum prius, quod iure valuit, utrum possemare testament imperfecto rumstatur, S quomodo ἀ- si guendum. 8. Contraria diIuuntur.3 ex eo folo. Insit. quib. mod. tef. ius m. Huius iuris una exceptio est constituta in L. Durimus, infr h. t. Nili deiscennium totum post confectionem testamenti effluxerit, quod tella mentum testa tor dixit, se valere nolle. Sane si tellator non solum dixit se prius testamentum va lere nolle, sed etiam adiecit elogium heredi, qui eo scriptus ei et testamento, placuit eci probato hereditatem heredi auferri tanquam indigno. & ilico adiudicari, L. bereditas, in '. de xis, quib. ut in C. Sed hoc argumentum est potius priustei amentum valere ι non enim aufertur hereditas heredi scripto, nisi prius eo testamento heres seriptus ellet. Non obstat huic sententiae, quod dicitur, a m hulato riam elle voluntatem testatoris, usque ad extremum spiritum: L. 4. v. de assim. IV. ambulatoriam enim elle, & mutari polle non negamus, sed volumus id legitime fieri, non fit autem nuda voluntate, . cum de testamento imperfecto hic agitur. Quod li ad voluntatem etiam factum eius aliquod contrarium accellerit, hic prius testamentum rescindi pote it. Id autem con-F tingit
55쪽
tingit dupliciter, psrtim mutatis prioribus tabulis, quas rescindi volumus; partim iis
integris manentibus. Mutatione tabularum testam emi, si tellator consulto eas mutabit, tella mentum rescinditur. id autem aecidit iis modis. si tabulae conscinis damur, L. ρen. inst. h t. L. qui ex liberis, I ultim de bou. ρ C. Heaudum tab.
quae in testam . del. L. uti. D. de lib. Xρο tu. Hem iuris eli, sit signa amoveantur,
restium, I. si Ara. v. b. t. idem est si
tabulae deleantur, aut cancellentur. L. I.
Haec eo recepta sum, qu a testamentum constat materia, scriptura,& signis testium, ut consequens sit iis remotis, quilius testimentum ilabat, testamentum rescindi, nempe modi S contrariis, iuxta regulam L. nihiI tam naturale. D. de reg. iur. Integris tabulis nihilominus testamentum
rumpitur . si aliud te tamentum factum erit.& iure perfectum, ut b. t. S g. r quibus modis tes. infr. L. t. S 1. 23. de
3 Sed cur alio testamento t facto, ex duobus non potius prius valet Respondeo, semper ex duabus voluntati hus de eadem re concurrentibus novissima servatur, quia
sola placuit ; valetque haec restula & intella mentis, & in conventionibus, L. m. I. ult. D. de D at. I. L. quod tra itum, M. de cond. S de Monst. t. pacta novissima, fur. de pact. Sed si testator de
priore testamento mutando nihil dixit. cur non utrumque valet: cum nec quidquam prohibet, quo minus ex ea voluntate utrumque possit valere 3 Respondeo primum hoc ipso, quod novum testamentumini lituit, existimatur a priore recedere τnam nisi id improbaret, in eo maneret.
Deinde at o leuamento facto declarat se in priore aliquid desiderare, eoque perstinim non esse, nullum autem testamen. tum valet, quod ex voluntate testatoris
non perficitur, L. si is qui testam. v. eod. Sed i quid si testator posteriori testamento nominatim caverit, ut prius te flamentum etiam valeret 8 Respondeo: Haec voluntas servabitur, & prius testamentum
valebit, non tanquam ex priore testamento, quod ruptum est, nam plus valere non poteti; sed i anquam testamento posteriore scripta elsent, quae priore sum comisis prehensa, arg. L. asse toto. v. de hereaei Τιt. Sed, ut dictum, & superioribus los cis expressum est. placet i prius testamentum alio testamento rumpi, si post
rius iure perfectum sit; perficitur iure id,
ex quo heres exsistere potuit. L. r. v. iniust. rvt. id quam vim habeat, declarat ut diluet de in I r. Insit. quιbus mod. test. insem. Ergo imperfecto testamenici posteriore prius, quod iure factum sit,
Huius iuris una t exceptio est hoc loeci tradita. Eli autem huiusmodi, si posteriore testamento ii heredes instituti sunt, qui & sne testamento vocabamur ad legitimam hereditatem defuncti. De hae e cepitone prius videamus; deinde cognituri, an haec sola sit exceptio in hac re. A primum , cum idem ius obtinuerit olim longe ante tempora huius coaltitutionis. ut constat ex L. 1. de iniust. rvt. hic flatim oecurritur, quid opus fuerit haeeonstu utione imperatoris Respondeo: At tendenti an parem duo hic nova constituista elle ab imperatore, aut certe ita esse comprehensa , ut aliis to eis deessent . N, m. ut huiusmodi testamento imperfecto, in
quo legitimi heredes instituti sunt, prius
testamentum rum Patur, constitutio hareduci nominatim exigit: Primum, ut priore testamento rite facto alii heredes i
stituti sint , qui ab intestato succedere non poteram . Ex quo colligimus, si iidem heredes. & priore etiam testamento fuerint instituti, posteriore impei secto prius non reseindi, sed prius integrum manere, quod utile est scire, non Propter here-d ς. qui ex utroque testamento pariter vorantur, sed propter legata I fileieom-milla, que etiam iure debemur, quae alioqui non deberemur, si prius testamentum
Alterum exigit constitutio, ut posterius testamentum saltem habeat quinque testium in ea voluntate iuratorum depostiones, in quibus verbis consequens seu
effectus posituς est . ut ex eo antecedens& caussa intelligeretur. Est en m hic sensus : in hae voluntate adni heri debere quinque testes, a quibus deinde nascentur depositiones de ea voluntate, ut apud iudieem de testamento interrogati testimonium dieant, & dicant iurati. in quo hie nihil singulare conlii tuitur, sed eo dicitur: quia nulli testes ad letlimonium auia diuntur in tu licio, nisi iurati, L. iuras iuraudi, Jρr, de tesib. Vis autem huius imperfecti testamenti observanda est. Pla- cet enim sic valere, sed ut supremam &imellati voluntatem . Quibus verbis signifieatur hoe testamentum valere ad hoc, ut prius rescindatur, caeterum ipsum per se non valere . Ex quo intelligimus, si quid eo testamento sit relictum non deberi, L. eae imperfecto. θρ. h. t. I. sis. Insit. ναι,. mod. test. ιη m. Obleris
56쪽
sue Ad Tit. XXIII. Lib. VI. C. de Testamentis , 5 c. 86
Observandum est autem, hoc unum tantum genus te ita menti imperfecti pol erioris excipi, quo prius teli amentum infirmetur . Quod cum fit , existimari potest .
unum hoc tantum genus excipiendum eia se, aut si alia excipiuntur . non recte hieunu in tantum excipitur. Respondeo, uteii propositio huius constitutionis: unum hoc genus tantum testamenti posterioris recte exeipitur. Nam hic agitur de duobus testamentis. quorum prius iure communi perfectum sit, posterius ita imperfectum , ut iure communi non valeat . Hae e duci cum concurrunt, nunquam posteriori imperfecto testamento prius tumpitur, nisi uno hoc casu, cum posterioreteilam emo heredes legitimi scripti sunt. Et bene hie unus tantum casus hae con- 1litutione comprehensus est. Sed fieri po- teli, ut prius tei lamentum sit iure militari factum, non iure communi . D hoc testamento sic cavendum est: quo linque modo testator aliud testamentum facere pollea coeperit. si non perfecit, prius rescindi, etiam ii posterius nullo modo va
Exempli gratia, miles in militia iure militari iella mentum feeit, is militia minius eli. Prius testamentum . quod fecit etiam iure militari , valet intra annum
tantum . I. sed basIenus. Inst de testam. milit. Hoe dicimus: hune militem intra
eum annum quocunque modo aliud tes lamentum faciat. prius quod iure militari valebat, rescissum esse, L. eius. s. r. v. de milit. test.im. Atqui prius testamentum non minus valebat, quam si iure communi factum eiset. t. D. de testam. mitit. Ut igitur id rescinditur alio testamento, quod non valeat potius. quam si iure communi factum esset y Respondeo tella mentum iure militari factum etsi valeat, tamen nihilominus imperfectum esse. Ideo enim iure singulari eonfirmari oportuit, quia imperfectum erat . imperfectum facilius tollitur iuxta reg. iur. Nihil tam naturale, Se. S L. fere. D. de res tur. Sed haec ad omnia testamenta priora, quae imperfecta sunt, & nihilominus valent, non perlinent. Nam & testamentum parentis inter liberos factum imperfectum este potest, neque id rescinditur testamento imperfecto, Auth. hoe inter, δερr. Quod si prius testamentum iure communi perfectum erit, & posterius imperfectum iure valebit, non minus prius tes lamentum rumpetur per posterius. quams posterius iureSe inmuni perfectum enset, ut puta si posterius iure militari factum eril, prius rescindetur. Neque di-Gm. IX.
Si inguemus, utrum prius iure militari factum esset, an iure conmuni ἔ quia, ut dixi. posterius non minus valet, quam si' iure communi factum ellet, L. 1. D. de iniust. ν t. dict. L. eius, qui in M. D. de milis. tesam.
Ex his si quaeritur in universum, utrum t prius tei lamentum, quod iure valuit, polleriore testamento imperfecto rumpatur , distinguemus. Primum videbimus Prius testamentum utrum iure militari sactum sit, an iure eommuni. Si militari:
quacunque voluntate contraria, quocunque testamento imperfecto, prius rescindetur, quia & prius imperfectum erat . Sin prius iure communi valebit: & hoc rumpetur potieriore imperfecto, si ab quo iure valuit, etiamsi militari i quo exemplo multo magis idem admittemus, s posterius factum sit inter liberos. Quod si &prius iure communi valebit, & posterius impersectum ipsum per se non valebit . prius nunquam rescindetur, nisi hi heredes inliti uti erunt, de quibus hic confli- .
Nihil adversus hane distinctionem, &sentem iam totam faciunt 1 loel citati ab rAccurso, tanquam in quihus dicatur , etiam alus casibus polleriore imperfecto testamento prius rumpi. Leges hae sunt, L. eum quidam. v. de iis, quib. ut in
tit. L. Clodius, de aequir. hered. Nam
in L. eum quidam, tantum abeit, ut pollerius tei lamentum imperfectum rumpat
prius in specie illius loei, ut ne sic quidem rumpat, qua nuis iure persectum fumrit posterius. Quoniam priore testamento heredes ineapaces inllit uti erant, a quibus hereditas tanquam indignis aufertur, quae non auferretur . nisi prius heredes ellent ex eo testamento, de qua specie commodius dicetur infr. ad L. t de hered. instit. In L. ρenuis. D. de cond. Insit. aperte dieitur, codicillis, seu imperfecto testamento, conditionem in ilitutioni adit ei non polle, id eis, institutionem priore testamenio pure factam alio testamento mutari non posse. ln quo. idem heres in illi utus sit luti conditione . in quo hoc statuitur, polletiore impersecto prius non mutari, id quod nunc dicimus . Utitur autem xlcides linus in ea re hoc
argumento: nam cum polleriore testimento testator adiicit conditionem , vult in defectum conditionis hereditatem adimi heredi prius scripto. At, eodietuis bereditas neque dari, neque arima potes, inquit . Unde conclutio facile ipso tacente
57쪽
s Hugonis Donelli Comment. in Cod. 3 g
lestamento frustra adiicitur. Neque mu- sit ex eo tellamento heres esse . quia vi latur prius testamentum in L. Curius, deatur ex eo tellamento hereditatem re M de ae arr. hereae Prius testamentum pudiaste i ii prius tellamentum ruptum es- rite factu n polleriore telia mento imper- let, hereditas ad scriptum non Pertine-fecto non tollitur, id quod evidenter ain ret, sive repudiasset, sive adire vellet. paret ex eo, quod ibi quaeritur, an heres Quare illis locis superior sententia con- priore testamento institutus ideo non pota firmatur.
Ad vers. ult. Illud etiam. Illud etiam huic legi prospeximus inferendum, in etiam Graece omniabus licem restari. Dat. Id. Sept. Theodosio XVII. N Festo CosssUM MARIA.
1. Tesari liret φαεexuque lingua, quia x. Notis scriptae tabuia non Iot. Ueanque verb/s: modo latethgatur voIustas resantis. IN scriptura, aut pronuntiatione supre- ptae tabulae non valent, L. si eum patre mae voluntatis solum hoe spectatur, ut xo. I. au. v. de bou. min 1. Quod su- intelligat ut, quod dixit, seripli ive telia- .perioribus non adversatur, quoniam notae or . argum. L. L. N. de his, quae pro non intelliguntur; non enim notae apud 1 non script . habe tur. Proinde t quibus omnes idem valent, nullam denique signi- verbis testator utatur, aut qua lingua . ficationem certam habent , natura sua , dummodo eius voluntas intelligatur, nihil sed tantum valent . quantum scriptor illis interest. De verbis cautum est in L. x. tribuit. neque omnes iisdem notis ean-
fur. de lingua hie cavetur. Notis i scri- dem vim tribuunt.
Ad L. Dictantibus. 22, p. Zeno A. Sebastiano praefecto praetom. Dictantibus testamenta, set aliam quamlibet ultimam voluntatem, I gatum vel fideicommissum, vel quodcunque aliud, quodlibet legitimo titulo testatorem ρυθ relinquere. miuimes dubitodum est. Testibus etiam ad eis ciendam voluntatem adhibitis pro sis tibisue quod voluerat testator relinquere non probibetur. Datum Calend. Maii, Golantinopol. 'silio iuniore, V. C.
I. Disauti testamentum recte ex eo te . 7 esibus ad testamentum adbibitis Dissamento Iegatur. gari potes, ae quare S u. 6.1. Fer victaηtes quid his luteuigatur s. Res propria qua vicaxur .
3. Is dictat, qui per alium dictat. D letantibus t testamentum recte eo te- scribat. Nemo autem perleges sibi quiditamento legatum datur. Dubitatio tellamento adseribere potest i non abest ex eo nata, quod scribenti testamentum enim ea res a suspicione falsi. L. 1. . r. inutiliter relinquitur, Si quid enim ei re- qui M. adserib. in testim. Hinc non im- linquitur, ipsum oportet sibi legatum adis merito dubitatum est, an non idem proscribere, cum ipse lotum tella mentum handum M in eo, qui testamentum di-ttet
58쪽
so Ad Tit. XXIII. Lib. VI. C. de Testamentis, Occ. 9
e et 8 Plaeuit non idem esse; quia non si aliquis dictet legatum aliquod, continuo ex ea diciatione id scribit, nisi volente
Sed quomodo dictanti legiri potest .
cum tellator ipse sit, qui diciet testamen- tum t Respondeo: dictantes t hie intelligere debemus Notarios & quosvis scir-mularios , idest , peritos formularum . quibus testamenta recte concipi solent . adhibitos a tellatore ea gratia, ut testamentum recte dicient, approbante tamen& consentiente tellatore. Neque eo mi, nus tellator dictare intelligitur. la enim tdictat, qui per altum d diat, L. 2. D. qua vi, aut clam, L. 3. I. gessisse, T .
Potest i & testibus ad testamentum adhibitis legari. ut iidem & esse pollini testes, & legatarii in testamento, I lega- rariis. In it. eod. L. qui te mento, in
prine. v. hie. D:ximus in L. proxima adversari L. natius. D. de testibus, L. omnes fustr. de testib. ubi traditur . ne minem idomeum testem ese tu re propria, quae verba, dubium non est, ad legalariciς pertinere. Nam rem t propriam di- scimus, cuius commodum, vel incommodum Ad eum suo nomine pertineI; L. I. s. in rostria, 'LI. quando appelland fit. constat autem sive tella mentum valeat , sive non . eius rei commodum, aut in eommodum ad legatarium pertinere .
Commode dicimus ex hae regula t exci- 6pi legatarios, ut singuli pro tella mento recte te ilimonium dicant, qua nuis pollea legatum percepturi. Idcirco, quia eorum testimonium satis vindicetur ab omni suspieione salii, ab aliis sex testibus, qui iaeo te lamento praeterea adhibentur praeter sol mnitates. quae ad vitandam omnem
Ad L. Confulta. 23. Imp. Iustinian. A. Archelao praefecto praetorio. insulta AE alia, quibus considerare stro pectum es, ne voluntates ultimae descientium in hae regia urbe confectae apud alium aperirippos i ,
quam apud. m. F. Xplieatur bie pluribus, quod paueis eomprehensum est in L. te menta, fur. ubi dictum.
59쪽
s1 Hugonis Donelli Comment. in Cod. 'a
Ab L. Ambiguitates 24. IN. Iustinianus A. Mennae. praefecto praetorιo. Ambiguitates, quae vel imperitia vel desitata sestamenta conscribentium oriuntur, resecandas esse censemus: N seme institutio heredum post legatorum donationes scripta sis, vel alia praetermisa sit obseemmist, non ex mente reflatoris, sed vitio tabellionis, vel alterius, qui resamentum scribit e nuli
licentiam concedimus ster eam occasionem testatoris voluntatem obvertere,
x. Ambiguitates quas voret Iusti σianus. h. Qtium scripturae testamento non πο- eet , dummodo sententia tesatoris intelogatur. 3. Vatium testamentorum duplex. . Heredis iustitutio dieitur ea oue e fundamextam testamenti, S cur. s. ordo rerum tu testamento seri η ram inversus an vitiet testamen
Substitutio pupiliaris non ex eventu tautum fuere Pisaeis Dectatur. sed ex praesente forma, qua ton itura te satore, ibid.
tes, quae ex vitio scripturae oriuntur. 1 Ambiguitates t vocat non incertitudines, quae ex verbis ambiguis nascuntur, de quibus in constitutionibus non agit. sed more suo intelligit hoc verbo dubitationes veterum, sive alterius iuris, quae exscriptura nascuntur, ut intelligi potest ex L. ambiguitatem, fur. de Uufrua. Et certe conversio ordinis scripturae, de qua ostea agit, nullam ambiguitatem hahel: anc tamen controversiam subiicit illis, ambiguitatibus, quas proposuerat. Sum-λ ma autem lententiae est: vitium t scripturae testamento non nocere. dummo do sententia testatoris intelligatur.
, Vitium t duplex est i aut enim est in oris
dine scribendi eas res. quae testamento relinquuntur, aut in ver horum ad sententiam necellariorum omissione. ordo naturae in iis, quae testamento relinquuntur, postulat, ut initium fiat ab haeredis institutione. Nam ab ea legata, & caetera in testamento pendent, ae ii ne ea nihil in testamento scriptura valet, L. I. in M. v. de vuli.
6. Omissio verborum necessariorum intesamento an voluntati testatoris
7. Observationes ad testamentum iure consitutam omitti non possunt,
neque tu totum, meque ex miniis
ma parte, quin testamentam pror myerfecto sit. 8. Omispo verboram aliquot consulto a
testatore. non errore omIssa, auuatiet testamentum.
9. Tesator si eo uiso au verterit ordiis πὰm institutionis S Iegatorum,an ηιhilominus scriFlara valeat.
mentum testamenti, I. ante heredis, Insitat. de Ivat. Caput, quia regit Caetera, quae sunt in testamento; fundamentum, quia in hae tanquam in fundamento cae tera consistunt. Et hoe secuti veteres non putahant aliter testamentum seribi poste, quam ii primo loeo institueretur heres. id iustinianust mutat hae constitutione, quod pluribus sverbis explicat in I axte bereris. Et recte. Neque hic quidquam fit adversus id, quod de heredis institutione dictum. Quocunque enim loco testamenti seriptus erit heres, ordine intellectus primo loco institutus intelligetur. Dum autem intelligatur, quid sit in re, scripturam magnopere altendere non oportet, L. quidam,
M. de peruI Ieg. Una tamen in specie controversia seriptusae nocet, cum scilicet pater filio impuberi exheredato prius heredem instituiti deinde secundo loco instituit hi redem sibi, & ita prius facit testamentum filio, deinde sibi, L. 1. g. ρτια , D. de
60쪽
03 Ad Tit. XXIII. Lib. VI. C. de Testamentis, Scc. 9
v. de vult. Sed hoc in hac specie receptum est, quia substitutio pupillaris non ex eventu tantum successionis spectatur. sed ex praetente forma, qua confici ur a Iestatore . Haec forma exigit, ut pater prius sibi testamentum faciat ; quoniam substitutio pupillaris sequela est paterni testamenti. ut est in d I. prius. At cum heres instituitur, & legata relinquuntur testamento, in iis spectamus tantum oris dinem. qui futurus est mortuo testat re. Suecessionis ordo facit, ut prius heredem esse oporteat, quam quidquam ex eo te
ε omissio i quoque verborum necessariorum voluntati non nocet, veluti si testator pro iis plenis, Lucius Titius inibi θ res esto, scripserit truncatis verbis. Luis eius esto, vel Luetur heres, vel simpliciter Laetur. Quod exemplum est L. eris rore. Iv. ubi dictum. Hoe intelligit lustinianus, cum vetat omnem observati
nem praetermissam voluntatem minuere, si ex vitio scribentis naseatur. Si simpliciter locutus esset de omni Ohservatione prae-ν termissa, esset sententia fallissima: nam tobservationes ad testamentum iure con stitutae omitti non pollunt, neque in t tum, neque ex minima parte, quin testamentum pro imperfecto sit. δε uuas. L. testaudi, L. Bae consultissima , I. r. in D. S g. ex imperfecto suor. Sed cum addidit, Sι ex vitio scribentis. Sc. voluit hac adiectione declarare. se intelligere omissionem. quae sit in scriptura, id est, in verbis scriptura . Quid i si tellator consulto, non err re verba omiserit Respondeo: nunquam 'exilii mandus est aliter omisisse, quam errore. Propterea quod, si voluerit L. Titium heredem esse, necesse eli intelligi hcee verha: L. Titius heres esto, idque ex testatoris voluntate. Proinde. ii omissa sunt, non ex voluntate, sed aut errore, aut negligentia eius factum esse putandum est. Quid i si tellator consulto Aconvertit ordinem institutionis & legatorum, id ne constare potetit Respondeo. non minus scriptura valebit, d. I. auteheredis . nec repugnat constitutio, quo niam haec adiectio, non ex mente te in toris, refertur ad observationem praeter missam . de qua prius erat sermo, non ad conversionem scripturae, de qua prius dictum
AE L. Praeposteri. 2 F. IN. Iustinianus A. Mennae praefecto Praetorio. Praeposteri reprehensionem, quam Moesia constitutio divi Leeris tu δι- talibus instrumentis sustulisse noscitur, in aliis quoque omnibus tam contractibus, quam testamentis tollimus: ut tali exe*tione cessante, N HρHatio , is
alti contractus, Est testioris voluntas indusitate valeant: exactione videlicet
ps conditionem vel Hem competente. S. Datum VII. M. Dec. m. IUN-mano A. M. II. O .
r. Stipulatio praepostere eoueepta repuriata a veteribuet ου quae sit ta
h. Admissa a Leone in ea fa dotis.
tractibas es testamentis. et Q Tipulationem praepostere eonceptam to veteres in totum repudiabant. Est autem praepollere concepta, cum stipulamur
aliquid sub conditione, aut in diem, &nihilominus istipulamur idem hodie nobi dari. Hoc modo: Si navis venerit ex
Asia. hodie Ici. dare spondes Se. Stipuislatio haec in I. item si quis, I tit. de inut. stip. dicitur praepoliera itipulatio;
quia naturae ordinem praecedit datio, se-uitur eventus conditionis; eum secunum ordinem naturae neces Iario prius poris