장음표시 사용
731쪽
1 3s Hugonis Donelli Comment. in Cod. I 36
duo pecuniae solutae probationem contiis veni : professo acceptae pecuniae instrumento collata, quae uno verbo a nostris
auctoribus dicitur apocha, L. qui tabu- Iar. I. uιt. fustra de ora. & praeterea chirographum a creditore debitori redditum . Profestio ereditoris adversus i plum probationem habet, quia aequissimum putatur unumquemque confestioni suae stare,& quod idem est, fidem unicuique ad ver sus se haberi debere. L. seueratiter, o
Sed i eur additur hoc loco, eouata in- frumentot Non sane quia ereditori fine scripto extra iudicium profitenti sibi pecuniam solutam esse, ea confesso adversus eum fidem non taciat. Nam si debitor extra iudicium se debere verbis professus, consessioni suae stare cogitur. L. generaliter, in M. δερ. de non uam. e . auth. rogati, fur. de testib. ubi tamen confessio spectat ad eum obligandum :quanto magis creditor extra iudicium sibi solutum esse verbis prosellus. eonfessioni suae itare cogendus eii, ubi professio confertur ad reum liberandum Selmus enim proniores nos elis debere ad liberandum, quam ad obligandum. L. Arrianus. v.
de obL S act. L. favorabiliores. 'LI. de reg. iar. Cur additum igitur de instrumento Non ad excludendam prosellionem verbis tantum testatami sed ad discrimen indicandum . quod esset inter a-poeliam creditoris dehit ori datam, & chi. rographum ipsius debitoris illi redditum: de quo discrimine debitrix laborabat . Conins ahat debitorem liberari tacito pacto . si creditor ei chirographum suum reddidisset. L. α. v. de Da. Forte id non cerat creditor, sed instrumento liberationis, idest apocha, professus erat sibi pecuniam esse solutam . Huie instrumento non satis fidens debitrix laborabat, ut e iam chirographum suum sibi redderetur:
quaerebatque . num satis superiore inlirumento esset sibi eautum ad liberationem. Et rescriptum est, non modo id eandem probationem habere, atque chirographum redditum, sed etiam maiorem: ut hoc instrumento accepto de probatione liberationis suae laborare non debeat. Hactenus 1 tamen professo pecuniae solutae squan vis instrumento testata fidem facit ex constitutione Iustiniani, dum triginta dies excelserint. Alioqui intra eos dies datur
e reditori exceptio non numeratae Pecuniae.
L. in eontractibus, 3. super, supra. de non uum. Per. Quod i attinet ad chiro- εgraphum a debitore receptum id eandem iidem liberationis facit: sed hae conditione, si a creditore sit redditum L L. 2. v. de pact. Quod si ab alio redditum
erit, aut aliter receptum, quam voluntate
creditoris: nihil possessio chirographi prodest dehitori ad liberationem, aut soluti
probationem. ut signifieatur in L. quod debitori, sequen. Sed uter probare debebiti intelligimus ex eodem rescripto, de bitorem prohare debere chirographum ubia creditore redditum. Λlioqui satis esse creditori ad vineendum, si dicat sua π luntate redditum non esset quoniam illiescribitur creditorem vincere debere, si obligationem probaverit: & praeterea deinbitorem pro nuiusmodi faeto intelligeredditi ehirographi liberationem minime
Ad L. Eum a quo. I 6. Mem A A. de CC. Charidemo
Eum, a quo mutuam summissi pecuniam, in solutum nolentem suscipere
nomen debitoris tui compelli iuris ratio non permittis.
me, ni debitor in pecunia, vel alia re mobili solvere nequear: tune enim res immobilis, quam debitor habes meliorem, solvi potes, facta per iudicem futtili eius e fae aestimatione: αι rem praedictam re debitori solvere, re creditori licem petere, praestanda ereditori cautela de evictione, quae δε-
Hiori possibilis sis: quod At in omnι actione. is si cred tor paratus sit --
morem rei praestare, oportet debitorem cautela i dicis arbitrio creditori m bisa, rem tune disrahere, ut satis r.ereditori. Ad L.
732쪽
1 3 Ad Titi XLIII. Lib. VIII. C. de Solutionib.&c. I 31
Manifesti iuris est, tam alio pro debitore δελente, quam rebus prauumerata pecunia consent eme crediore datis, tolli paratam obluationem. g. Kalena. Dee. Sis i. AH GH.
i. Aliud volori solutam Eea debitorem liberare, ω creditor - quod acee t. ρεσι reddere, me plus ribebatur, quod a lius est, pasesu petere. a. Alitiae pro alio stane I solatum, ampliar remeari non posse.
HIs locis explicatur Ioeus ille . quid
solvendo debitor liberetur. Statuun a tur autem hic sententiae dum. t Una est, aliud pro alio volente creditore recte solui. L. mam sti, hie. Cui haee sunt consequentia. Primum illud: liberari debitorem non secus, quam si id, quod debetur, solutum ellet. L. si quis aliam. D. eod. Quae res faeit, ut quanuis postea creditorem poeniteat, quanVis res pereati aut exstet quidem . sed minoris sit . quam debeatur: tamen nee si quid amplius est . a debitore possit petere . id enim fieret, si debitor nihil debui illat: ecepit autem nihil debere, polleaquam liberatus est.. Deinde t & hoe consequens in eredi tore, sie ea solutione dominium rei sciis lutae in eum transferri. ut nunquam pos-st debitor postea ex poenitentia eam rem avocare: L. Decesares, δερ Me ιit. sei- licet quia quod nostrum esse erepit, id nobis in vilis ad alium transferri non potest. L. id quod nostrum, D. de reg. i. r.
, Essicitur t de illud, si e reditor rem muli
meliorem se rit, sive etiam vendiderit multo pluris, quam illi debebatur. hane induluiam, atque huno eventum ipsi prodesse debere, non debitori L. stea. hie. Optima ratione: quia si res soluta periret, creditori eidemque domino suo per. iret. L. piguus. δερ. de μν. act. Hoc autem secundum naturam est, commoda cuiusque rei eum sequi. quem sequuntur incommoda. L. feeaud m, D. de reg. t r. Λltera sententia est superiori contraria, aliud pro alio invito ereditori solvi non posse, L. eum a suo, bie. Sententia di
4. Aliud pro alio iami. creditore se, min, s
uod debriar, Risi a debilare non μιι η , of quibus in mum ma passe existimetur . s. Aliud pro alia solvi pos, s debitor Mitis rei potestatem, inde oportet, acceperiι, b aiae haec potestas. 6. A lege potestas, quandε .
. A testatore, quouis . 8. A conventians, Maias.
pet. Sed haec duas has exceptiones habet summas: unam, nisi id quod debetur. in ea caulla sit, ut a debitore praeitari non possi s alteram . nisi dehitor potestatem aliud Ioluendi aliunde acceperit, de quibus videamus.
Si t quod debetur. solvi non potest, Φnecessitas eo rem deducit, ut aliud solvi debeat, si ereditori satisfactum volumus. Sed an non pollit debitor praei lare, varie aestimatur: variae enim caustae sunt, cur praestare non possit. ex quibus omnibus plaeet eum audiendum esse, si aliud offerat . interdum res debita periit. Hic nulladuhitatici est, quin aut nihil a debitore praeliari debeat. aut s quid debet, debeat aestimationem. Id vero ita fieri traditur in L. in re mrtiva, P . de reaed. Har. SL. qui restitaeere. v. de rei vina. interdum res debita per rerum naturam prae stari potest, sed non poteti debitor praestare Propter inopiam, quia solvendo nouest. Hie permissum est inopi debitori speciem unam aliquam ex rebus suis ereditori pro debito os erre, dummodo offerae optimam: hoc in auth. hoe nisi, quae sequitur. Interdum res a debitore praeuari potest . quoniam Ae exstat de est in potestate debitoris; sed eam dehitor honelle praestare non potest, ut aecidit, si ab herede legatus sit eius pater, aut mater, aut filii naturales. Hos heres si in potestate habet, potius pro ossicio manumittere deis beati si non manumittat. aut etiamsi det in alterius potestatem, non tam inhumane, quam eontra ossicium pietatis faciat et proinde nee facere id posse exilli mandus est. ι .sisIius, v. de eoad. ιυ. Mettio igitur
733쪽
tur plaeuit in hae specie audiendum esse heredem debitorem . si pro his aestimationem legatario osterat. L. s dominus. I. qui confitetur, D. de Iegat. r. interdum etiam honeste res a debitore potest praestari, sed non sine magno eius incommodo: veluti si res aliena debeatur, quam
dominus aut non vendat, aut magno ven
dat. Hic quoque visum est iustam esse caussam . cur audiatur debitor aestimationem offerendo: quasi nec possis praestare uod sine magno incinn modo & iniuriaua non potest, ubi ex ea re nihil commodi ad creditorem redeat. Et hoc quoque scriptum eli in L 1. si domus. I. qui confitetur. Quod si res erit in potestate debitoris, quam & ipse prae iure possit non inhoneste, nunquam audiendus est. si aliud s pro alio, quod debet, offerat. Sed i &hie altera exceptio est, nisi huius rei potestatem inde accipiat, unde ei potestas haee tribui potest. Trihuitur autem potessas aliud solvendi interdum a testatore in
Te legata, nonnunquam etiam contrahentium conventione .
s A lege t haec potestas tribuitur in no-xati actione, quae adversus dominos competit ex maleficio servorum. Nam ex haeeaussa nihil amplius a dominis debetur, quam damni & malefieti aestimaticii & tamen dominus servum noxae dedendo, si velit. liberatur. L. F servus, 7. D. de nox. adi. Iust. eod. tit. Sed ideo: quia haec potellas a lege accipitur, ut scriptumeli in L. miles, I. r. 'D. de re iud. Quod eo pertinet: ut intelligatur definitionem superiorem iuris nihil obesse. cum diei-mus aliud pro alio solvi non posse invitor ereditore. A t testatore haec eadem po testas accipitur in huiusmodi legatis. Heres meus penum dato; si penum non dederit, decem dato. Placet in hac specie,smul atque heres penum dare potuit, ne que dedit, sola decem incipere deberi, non penum i & tamen in eadem specie placet, quanuis heres penum non debeat, penum in solutione esse . idest, heredem si penum offerat, liberari. L. x. m. de euv. IN. L. I. I. item si ita, M. ad L. Faus . L. cum sine, D. quanae G.
Iegat. eed Ex quo apparet hic pro eo, quod dehetur, recte aliud solvi, quod non debebatur, idque etiam invito ereditori. Sed hoc eo fit: quia hanc potestatem heres a testatore accepit. Cum enim penus ab initio legata est, simul potestas data est heredi penum dandi: haec potestas semel l ita heredi ante litem conteilatam non adimitur, quan vis penum debere desinat. Idem t existimandum est fieri contra- 8hentium conventione, cum limiliter penus promissa est, & nis promissor penum daret, promisit decem ita, ut haec sola deberentur L. stipatitus, in M. D. de ver. obI idem etiam probandum est in faciendi obligationibus: veluti, si quis promiserit se insulam aedifidaturum . ubi receptum est, posteaquam transierit tempus, intra quod insula aedificari potuit. non iam factum deberi, sed pecuniam, ideli, quanti stipulatotis intereti, insulam suo tempore aedificatam esse. L. δρulatioues non dividuntur. ver. Celsus, N. de verbor. obligat. Et tamen in hoc genere placet promissorem ante litem contestatam insulam aedificantem liberari. L. si in Iare. v. do verbor. obtigat. Ergo liberari placet praestantem aliud quam debebat, pecuniam enim debere coeperat. Quomodo igitur, quaeret aliquis, liberatur aliud pro alio invito ereditori solvens, contra aut certe praeter superiorem regulam iuris Intelligemus hane esse caussam, quod promissor insulae aedifieandar potestatem ab initio ex conditione itipulationis acceperit: licuit enim ei ab initio insul m aedificare. Hanc potestatem nulla celsatione sua amittit. Simile est, quod dieitur, alii quam creditori invito creditore solvi non posse. L. invito, fura. Nam & hoe nihilominus sic accipimus, nisi debitor potestatem alii solvendi ex conditione ilipuislationis ab initio acceperit: ut fit, eum promisit se stipulatori aut Titici daturum. Nam Titio revera nihil debetur. & tamen Titio invito stipulatore recte solvit, nimirum ex conditione stipulationis, L. vero, v. hoc sit.
Hugonis Donelli Comment . in Cod.
734쪽
1 - 1 A it. XLIII. Lib. VIII. C. de Solutionib. 8 c. I et
AE L. Inquisitio. 18. Idem Α Α. & CC. Domitio . Inquisitio veritatis tolli non potuit, quod chirographa, quae fecerat pro
curator tuus, recepta, tibique restitata ab ipsius herede proponas cum D Icrψι one procuratoris significante, quod nihil creditoribus debeatur: cum nihil
prohibem, creditoribus fasisfactum esse, , non vestrae pecuniae, sed i ius,
cui negotium gerendum mandaveras, processisse solutionem. S. Idus Febr.
v. Chirographam a ereditore rediatam procuratoinri, ru sum a procuratore Abitori, nihil aliud arguere, quam liberatum debitorem
t. Subseriptum a procuratore chirographo reddito, creditoribus nihiI deberi, ad procuratorem
Hoc dicit: eum procurator debitoris solvit creditoribus, & ab his postquam
chirographa recepit. reeepqs subscripsit, ereditoribus nihil deberii deinde aut ipse, aut heres eius ea debitori restituit: non idcirco haec argumento sunt, satisfactum elle creditori de pecunia procuratoris. Qua propter si heres procuratoris pecuniam a
debitore repetet, tanquam a procuratore
eodemque decet ore suo solutam, non ideo tolletur veritatis inquisitio . ni hie seriptum est. Quae verba hane significationem habent: in re dubia non statim fides habebitur heredi procuratoris dicenti pro- euratorem de sua pecunia solvis e ereditori. Sed tamen si paratus sit id probare: audiendus eli. & veritati locus sum. rerit. Duo hic faciebant, cur videretur a debitore haec pecunia repeti non posse, unde controversia. Primum quod illic ehirographa reddita essent, chirographum stutem a creditore redditum debitori probationem continet debitoris liberati. L.Ferauiae, Hur. L. 1. v. de pant. Deinde
quod proe arator ipse de liberato debitore ultro prosei Ius esset . Qui hus moveri non oportet. Chirographum dehit ori t redditum debitorem liberatum arfuer' verum est i sed liberatum a creditore, euiecuniam chirographo compνehensam deuit, non item a procuratore. qui chirographum reddidit. Videndum eil'enim. qua mente isti chirographum reddant: quorum propositum liberationem distinguit. Creditor reddit, ut declaret debitorem a se liberatum. alioqui inutiliter redditurus. Prosurator a creditore acceptum reddit. Tom. IXimum usu pertinere, με solverit is sua, N
ita ereduor debit oras, pro quo solvit, esse tarperit, ζ' - . . Falsum esse vulgare silua, oratione generali im iramenti n.n contineri eum, qui scribit.
debitori hae ipsa de caussa, ut declaret acreditore liberatum . non etiam a se; cum eo chirographo nihil tanquam procuratori debitum caveretur. quod chirographi redditione remitti ab illo oporterol. Quare nihil inde contra procuratorem colligi potest, quasi eo facto debitorem a se ulla ex caussa privata liberarit: eum nihil prohibeat eum reddere hoe chirographum, ut debitori eonsultum sit adversus credito. rem, & nihilominus suas actiones proprias manere velle. L. neque. θρra de Prob. Neque vero factum cuiuiquam, praeterquam quod ei propositum fuit, debet alio
produci, & ut vulgo dicitur, actus agentium non debent ultra eorum intentionem operari. L. mos omnis, O s cert. pet.
Quod i autem procurator chirographo 1 subscripsit nihil creditoribus deberi, pr
habilius diei potest, hane subscriptionem
procuratori nocere debere. Nam aut in inter creditores debitoris hic procurator erat, aut noci erat. Si non erat, nihil est. quod a debitore repetat. Sin erat, verba confessionis eius eum excludunt. Professus
est enim creditoribus nihil deberi, & i pleereditor est: ac ius facit, ut quisque consestioni suae stare debeat: L. generanter.
fur. de non uum. pee. Sed negandum est his verbis, ereditoribus ni ιι deberi, contineri procuratorem. Ello enim, generalis iii haec oratio, creditoribus nιιιι δε-berι e nunquam tamen generalis oratio intelligitur ad alia pertinere, quam ad ea, de quibus prius lpecialiter actum est. L. si de certa, supra, de transact. in chirographis autem, in quibus erat haec sub-
735쪽
1 3 Hugonis Donelli Comment. in Cod. I
scriptio, non agebatur de proeuratore, sed de iis ereditoribus, ad quos chirographa Pertinebant. Proinde & cum ereditores illic nominantur, eius loci creditores' inis
3 telligendi sunt. Est i autem ineptum, quod ad explicandam huius loel dissicultatem vulgo hic affertur, in quam sententiam
etiam vulgo hie loeus allegari solet: nempe oratione generali non contineri eum, qui seribit. Cur quasso, si verhis orationis scriptor continetur, & whil aliunde adfertur de scribentis sententiat Et certe contra probatur in L. Memmr, a. v.
Eadem sententia, quae L. ε. sum,
in L. Si operas. 2Ο. I - ΑΛ. de CC. Eucrati. si operas ereri servi pro pecunia sumpta sibi in debitum compensare placuit ereditori: his secuudum conventionis fidem ρ stitis de mancipio re-- tuendo pacti tenor fervari debet. S. V. Kal. Nov. Hadrianop. CC. CossDSbitor pro eo, quod debebat, or
ditori servum dedit, ut eius operis meretur, quoad tantum percepisset operarum, quantum sumeeret ad Id essicie dum, quod debebatur: convestitque, ut eo percepto servus restitueretur. Placet, ubi tantum pereeperit creditor, quantum debebatur, primum liberatum esse debit
Fem, taxia L. masi si, fur. deinde servum ex pacto repeti posse. Nam id pactum esse servandum, L. legem, δερ. depact. Eli autem in eam rem actio in factum, seu praescriptis verbis: quoniam pactio nuda non eis, sed debitor fecit, utereditor faceret: dedit servum fruendum, ut cum creditor fructum percepisset certilemporis, servum redderet. d. L. Iegem,
in L. Interes. II. Vide, quae diximus ad L. si ister, 6. svr.M. L, Inductum. II. Vide L. pecusis, 14. sum, in L. s siterar m. 13. Et hia loeus expositus est ad L. si ister. 6. svr.
Hi Ioel expositi sunt ad L. eum, 16. Austr.
736쪽
AD TITULUM XLIV.COD. DE ACCEPTI LATIONIBUS .
I. Acceptilatio quid. 2. Acce ilatione tolli oblitatioris ipsa iure, sed
, A Cceptilatio 1 est verborum conceptio,
quibus creditor a debitore interrogatus, an quod promissum est, acceptum habeat, acceptum ferat: respondet, se habere acceptum, acceptum serre: haec illa sunt solemnia verba, quae nominantur in L. I. hic. Definitio declaratur in s. itemper accestillationem , Iustit. quib. mod. x tot. obIN. Reeepillatione i liberatur debitor, & quidem ipso iure, ita ut nulla
amplius agendi via supersit creditori, ut declaratur L. pen. tili. hie. Sed hoc modo tolluntur duntaxat obligariones verhis contractae; eae t.rae nullo modo. d. I. item vers. quod genus. Quod conveniens est regulae iuris, qua emeitur quibus quidquid modis contractum est, iisdem in conistrarium actis dissolvi. L. nihιI tam, lis fere, 'D. de re . tur. s Enimvero i quod recta non possumus in caeteris obligationibus, id obliqua via consequimur. Nam inventa est stipulatio, in quam deducantur veteres obligationes& actiones caeterae, tam in rem, quam in personam: quae istipulatio dicitur ab auctore Aquiliana. Exstat formula in d. g. item. Haec autem stipulatio interponitur novandi animo: ut scilicet novatione priores obligationes tollantur. & sola maneat nova obligatio stipulatione Aquiliana contracta. quae deinde aceeptilatione secuta perimatur. Hinc est, quod novationis fit 3. Aquiliana stipulario quid, cs eius usus ad ae
. Aereptilationem inutilem pactam labara , vis istiud actam probetur.
mentio in hae stipulatione interponenda in L. h. hic. Hinc etiam, quod eum de accepti latione agitur, tam multis locis coniunguntur haec, Aquiliana stipulatio,& accepti latio secuta. L. uis hic, L. ut resporsum, L. ubi δερ. do tra Ua'. L. h. cum Aquitiaua. v. de tranfas. Ex his apparet duas res accepti lationi obstare. si δesint et solemnitatem verbarum, & obligationem praeeedentem, si ea aliter contracta sit, quam verbis, ad qua nditIolvendam subiecta si aeeepti latio. Sedi quaecunque acceptilatio ex his caussis iure summo est inutilis, eam hactenus utilem elle placet, ut debitor patio liberetur, quia inutilis stipulatio pactum habeat. L. st suus. I. ult. D. de sta'. an inuti Iis, D hoe tie. Sed & hne ita, nisi aperte constet non fuisse ereditorem hoe animo, ut Pacisceretur, ut est in L. an inutilis. Utrum dehitor acceptilatione liberetur, an pacto, hoc intereli. quod accepit latione vetus oh ligatio & actio penitus tollitum: pacto non tollitur, sed infirmatur Per acceptilationem. I. ρraeterea, Inp. de exeυ. Quem id effectum habeat, & quam conveniat is a diit ingui, refragante, ut videtur, regula iuris, L. nihil interes, II. de ree. tur require ex L. ereditori. .s βρ. de pact. ubi pluribus qualeboc ius ellet, exposui .
in L. Lam. X . IN. Antoninus A. Apronio.
Iam tibi scripsi, posse apud iudicem quaeri, an solemnibus verbis tu-
roris auctoritate interveniente, soror tua acceptilatione debitorem suum tib raverit. aeuare si in repetenda pecunia, qua n exsolvit, diversa pars perseveraverit: uteris defensionibus competemibus PP. III. Id. Feb. Diabb. N
PUpilla a debitore suo pecuniam Rece. pit ea lege, ut debitorem per Rcce Tom. IX.ptilationem liberaret: quem deinde liberavit, auctoritate tutoris interposita. Ea
737쪽
Hugonis Donelli Comment. in Cod. I 4 g
decessit fratre herede relicto, qui nune consulit imperatorem. Ab eo fratre.oe-hilor pecuniam a se solutam repetebat Ian. Quam ob caullam datam cauila non secula, quod diceret se dedi ite, ut liberare
ut per acceptilationem: se autem liberatum non esse, cum minor possit in inte- Rrum restitui: nemo autem videatur vetere actione exclusus, quem Prarior in integrum relli tuturum se pollicetur. L. nemo, D. de tu integ. restitui. Consultus Antoninus rescripsit, debitorem pecuniam repetere non posse. si modo sit liberatus solemnibus verbis. & secesserit auctoritas tutoris. Et recte: hae e enim sumetunt ad debitorem liberandum. Nee detiet in
proposito metuere debitor rellitutionem: quia, ut minor, aut heres eius restituatur, non est satis minorem esse, sed ei iam laesum esse oportet. Hic autem minor talissa non eli. quae pecuniam debitam accepit . Atque hae sunt defentiones competentes, quae hi et commemorantur. & qui
hus dicitur fratrem pupillae heredem usurum elle.
i. x e Mitorem ob minium rei venditae teneri iu-aecio empti. a. Esaucere quid. Non minii rem, quis emptori non aufertur vanuis eonsteι alienam, aut pignora obtigatam . uidem .
aestio de evictionibus hine nasciis
tur. Sie t ius eli de obligatione ven--ditoris , venditorem rem venditam tradere debere, & insuper evictionis nomine obi gari: ideli, si res vendita evicta erit, teneri eum emptori, ut evictionem, id eli , evictionis periculum & damnum praestet. Hoc ius traditur in L. ex eminoro, is pr. et . de act. empl. item, in L. 6. ins hie . Ut vel hinc liquido appareat , hanc obligationem partem elle Dh- ligationis empti & venditi, & ad eam partem iuris debere referri. Hoc iure polito quaeritur de evictione, ac primum quando res evicta intelligatur. Quaestio in eo est, quid si evincere, & quibus rebus
Evincere t est rem iure iudicioque pos- sessori auferre. Ust, auferre, ut intelligamus, quantumvis res vendita aliena sit, aut pignori obligata, idque constet : tamen emplorem adversus venditorem regressum non habere rei venditae nomine, quandiu res illi ablata non erit. seu quandiu illi rem venditam habere licebit fine cuiusquam interpellatione : scilicet qui ε
a. Non evinci rem, nis P feriis iudicis. . Non evinci rem , quae aufertur iudicio emptoris culpa, aut iniuria iudicis. e. Evittio in humma quibus rebus contineatur. ι6. Evictionis nomine quae actio, cui, in quem, cuius rei gratia.
non est evicta, quae ablata non est. L. habere, S. eod. L. 3. bie. Hoc autem indicat particula e , in verbo evι cere . Haec enim particula motum ligni at, ut sit evincere, ita vincere, ut ea victoria aliquid a victo in adversarium transferatur. Est i auferre iudicio, ut intelliga- 3mus, si quoquomodo res perierit emptori . aut ei iam ablata sit aliter . quam iudicio, evictam non videri: ac proinde eius rei periculum a venditore non praestari. L. s servus. xx. in prine. illic, qua vis , D. eod. L. atqui, I. omne, M. de. ne .ges. Haec quoque sententia verbo vincendi essieitur. Nam victoria certamen praecedens significat. Duplex autem certalineis inter aliquos, una quae fit vi ι altera quae iudicio. Prior omni iure prohibita: posterior iusta & legitima. L. ex sat, D. quod met. caus iure autem vincere cum dicimus, verbo iuris legitimam certationem & legitimam vjctoriam intelligimus.
Est i auferre iudieio S iure: quod & .
ipsum vincendi verbum significat. is enim vincit, qui ratione vincit. Hoc eo perlinet , ut intelligatur re vendita iudicio evictas
738쪽
14 9 Ad Tit. XLV. Lib. VI II. C. de Evictionibus. I so
cta, sic evictionem praestari a venditore: si ob id res evicta fit, quia esset actoris. aut esset ei pignori obligata: caeterum si
res aut culpa emptoris evicta sit, aut evicta iniuria iudicis: hii rebus estici, ut venditor evictionis nomine non teneatur. De culpa emptoris est in L. emρtor, inst. de
iniuria iudicis est in L. si non iniuria, infr.ς is d. L. emptor, in M. eod. Quae t si
ita sunt, apparet evictionem tribus his re-hus conlineri. Primum, ut res vendita
emptori ablata sit. Tum, ut iudicio ablata, & controversa mota. Ρω remo ut ablata neque culpa emptoris, neque iudicis iniuria. sed tantum ob id, quod res esset petitoris aut 'illi pignori obligata. Quorum aliquid si deest, emptor adversus
venditorem de evictione regrestum non habet, omni hus his cone urrentibus habet.
Quo i conitituto. quaeritur deincepS, quae sin eam rem sit emptori actio, cui detur, in quem, & cuius rei gratia, de quo multis reseri piis hoe titulo agitur: sed summa indicatur in L. si tibi, 16. inst. Ad L. Emptor. I.
Impp. Severus & Antoninus A A. Munitio. ptor hered talis rem a postsessoribus sumptu ac periculo suo persequi debet. Evictio quoque non praestatur in singulis rebus, cum hereditatem iure venisse constet, nisi aliud nominatim inter contrahentes consenit. PP. VI.
I. Martii. Sesero A. III. N Victorino CULSUM MARIA.
Vis oram heredi alis res hereditarias , quae A. as aliis pasta vivir, nee persequi debere , mrito minas stio sampta, 6' cur . s. Miam in hae renem, vis cedat ahiones suas pe
Prasandum idem, ris res omnes heredirari saι evictae. Unime rara qualibet Mengua . ut grege, armento , pectitia, Mem itis esse' rebas suasis ex ea viniverstate evictis. 'ai affrmatis res ali dias esse heriaitarias, eam de evictisne earum rerum reneri, quas ira centeni es.
V Enditor hereditatis t res hereditarias,
quae ab aliis polIelioribus tenentur, suo sumptu persequi non debet. sive eas nondum tradiderit, sive tradiderit, & exciderit emptor earum possessione, & quidem sine culpa sua . Quod hie satis aperte significatur initio, dum statuitur, empi rem
hereditatis id ipsum sumptu & periculo suo
facere debere. Hic statim occurritur ex eo iure, quod de rebus venditis constitutumeit: quo emcitvr venditorem rem vendi in tam tradere debere, ae nisi tradat, in id quod interest emptoris, teneri. L. I. inpr. L. ex empto. in r. v. de act. empl. Dicendum ell, vendita hereditate id ius ad res hereditarias non pertinere. Nam res hereditariae non sunt hereditas . IV. de reb. eorp. es ineorp. idque eit, quod pro ratione subiicitur in rescripto, cum bereditatem iure venisse eon et . Haereditatem, dirium. ut ex conditione rei incorporalis intelligeremus, hereditalem venditam esse, non res singulas, ut
dixi: proinde & hereditatem praestari necesse esse, non etiam oportere res singulas. Imo & res singulas hereditarias tradere venditorem debere, diserte scriptum
vesae Quod si debet, etiam dehet persequi suo sumptu. Nam nisi prius eas consecutus erit: tradere empiciri non potest. Sed quod illi e dieitur, sic interpretandum est: si modo venditor res hereditarias haheat in sua potestate. aut dolo fecerit, quominus haberet. Nam is locus, & similes reserri debent ad eam definitionem,
quae est in h. g. non tantum, II. deber. vel act. venae ex qua etiam pendet huius reseripti ratio: nempe venditorem
hereditatis emptori praeliare debere id, quod ad ipsum pervenit ex hereditate , aut dolo fecit, quo minus perveniret. Cui congruit, ut s ipse habeat res hereditarias, eas & tradere debeat. Sin .i neque habeat, neque habere P - 1 tuerit, nihil amplius debeat praellare emptori, quam actiones suas, ut ligae fieatur
in ae L. ui filii familias. in ρr de her. vel act. venae quod si verum est, venis ditor actionibus suis emptori cessis liberatur t
739쪽
1 ue 1 Hugonis Donelli Comment . in Cod. I sa
tur: sie enim praestat, quod debuit, L. st v. de pee. Et quia liberatur, idcirco res amplius persequi non debet, quod si non debet limplieiter persequi, multo minus debet suo sumptu. Ita fit, quod hic dieitur initio, ut emptor hereditatis res singulas a pollellaribus sumptu suo persequi debeat, liquidem velit eas habere . Additur eum persequi debere, & periculo suo. Quod hane significationem habet: quan-
is eas res non consequatur a possestaribus, tamen eo nomine adversus vendit rem hereditatis aetionem non habet, ne. que de pretio earum rerum, neque des sumptibus in litem factis. Ut i autem venditor hereditaris res singulas hereditarias emptori tradere non debet: ita non dintimili ratione emeitur, quod subiicitur. ut evictio quoque non praeitetur ab eo in rebus singulis: ideli. ut rebus emptori
traditis, quae erant, aut putabantur hereditariae, si hae emptori evincamur. vendi tor evictionis periculum nou praestet. Sic enim ius ella diximus de evictione, ut venditor teneatur Ob evictionem, sed his conditionibus: si evicta sit res vendita,& evicta non iniuria iudicis. Atqui res singulae haereditariae non sunt venditae , sed hereditas, quae ratio hoc quoque loco in hane pariem redditur: eum constet, ait rescriptum, hereditatem iure venisse. Sed finge venisse res tingulas . Tamen illud constabit non venisse, nisi hereditarias. Atque hae ratione nunquam prael abit venditor evictionem rei evictae . Uis enim non esse hereditariam i non debetur eius evictio: quia non est vendita. Uis hereditariam esset tamen ideo non debebitur: quia necesse est hoc modo evictam esse iniuria iudicis; quo casu negamus evictionem praestari. Hic autem emptorem iniuriam a iudice passum esse sie facile intelligetur. Nam si hereditaria fuit, heres eius rei dominus factus est. L. eam he. redes , D. de acq pus. Si dominus: re
emptori tradita, limul in eum dominium transtulit. g. per traditionem, Inst. de rer. divis Emptori domino res sine iniuria avocari non potest. L. id quod nosyrum, D. de reg. iur. Adeoque verum t est. evi- φctionem rerum singularum a venditore hereditatis non praestari: ut probandum sit, quod loannes vetus interpres putavit, ne se quidem ab eo praestari debere . quan vis res cimnes hereditariae, aut quae hereditariae putabantur, sint evictae. Nam &singulis rebus hereditariis omnibus evictis, nihilominus manet hereditas, quae & vendita est, & praestatur: hereditas enim sine ullo corpore iuris intellectum habet. L. hereditas, N. de petit. ber. id est, intelligitur ius esse etiam sine ullo corpore. Porro hereditas solum vendita est, non res singulae. Haec t sententia generalis est, spertinens ad omnes universitates venditas:
veluti, si peculium venditum sit, si grex, si armentum, & quid ex rebus singulis,
quae eius universitatis esse putabantur, evi- .ctum suerit, quod declaratur exemplo peculii in L. s. D. eod. t t. In his semper conventio excipienda est. ut hic fit. Si convenit, ut vendi or rerum
singularum evictionem Praeliaret, conventio praelianda est : idque vel maxime ex iudicii empti & venditi natura, quod cum
sit bonae fidei, maxime conventorum veritatem desiderat. L. ex emto, 'D. de
act. e t. Conventionis i species est, si clvenditor de substantia hereditatis affirmavit: L. nisi, S. hereae vel act. venae id est, si venditor dixit nominatim has & illas res esse hereditarias. Quare si pollea hae res evincantur, evictionem praellabit: quia ita assirmavit, ut praestaret: quippe
propter eam amrmationem pluris vendidit. L. Iciendum I. I. v. de aeriL ed. L. ea quae, in princ. 29. o coni. e t. S venae
740쪽
1 13 Ad Tit. XLV. Lib. VIII. C. de Evictionibus. I s
in L. auoniam . 2. Idem ΑΑ. Quartae. auoniam avus tuus, cum praessia tibi donaret, de evictione rerum e vis, potes adversus coheredes tuos ex ea D sipulationis consessere ob evictionem ρraediorum, pro portione Attices hereditaria. Nudo autem pacto interusniente , minime donatorem hae actione teneri certum es. M. V. Kalend. Mart. Antonino A. 2. N Geta. H. CUL
I. Donata re evicta donatorem evictionis nomine 4. Donatorem evictionem re, donarae praestare, I non teneri,'generaliter, quae de praesa- stipulatione eaverit , se praesiturum, non sirioribus empsi s venditi ea φιtuta sum, ad utida pacta totum eouvenerit. res Gustas u u pertisere, V hoc quam recte. r. Cum flue stipulatione paciscitar sinator, se in L. Donatorem, qui Iciens rem alienam donavit, monem praestitaram, quamis in donando id re evicta teneri de dolo, hed tamea δε μα- fuerit, nihilomisas nudum pactam esse, quo
ptibus dum uat, quos donatarius in eam nou tenetur.
rem fecerit. 6. Non mutari hanc serientiam is L. si quis a
3. Actio de dolo, quae adversus donatorem frau- gentum, s. penult. in . de donat. quia silentum competit, quantum diset ab actio. Me Amiis pactum It de re pacto donara trane, quae compelis ob eius rei evictionem. denda, veι β smile esset, lex ius vetus emendam producenda st ad coasequentias.
I Onllitutio iuris eerti est i diserte eon. Sane i s quis sciens rem alienam esse, nfirmata hoe loco: re donata donata. ignoranti donaverit, & sic res evincatur: rio evicta, quod aliena donata esset. do. habet deceptus de dolo actionem adve natorem ei extra conventionem evictionis ius donatorem, si quos sumptus in eam nomine non teneri. Ex quo intelligimus, rem fecerit. L. Amsu, s xv. v. de δε- quod de evictione praestanda ecinititutum uat. Sed ne se quidem emeitur, ut vel eit in venditione, id ad res donatas non hoe casu donatario praestetur evictio. Quia pertinere: uti placet. nec ea tera, quae enim de dolo actio eli, non poteti ei venditore exiguntur. L. ad res rixa. competere, niti quatenus deceptus est aras, M. de aed. eae lus aequissime consti. donatore. At non est deceptus in pretio tutum. Nam aut douatarius rei evictae pre- & aellimatione rei donatae . Non enim lium repetere volet a donatore, aut sumin propter dolum ael limationem rei amittit plus a se in eam rem factos. quos tactu- led ideo, quia res aliena erat: idem pas- rus non esset. si scivisset rem esse alienam. surus, etsi donator ignorans rem alienam Pretium repetere non poteti: quandoqui- donallet. Quare ne noe quidem casu redem hoc ei non abest, qui propter rem evicta donatarius de aestimatione rei recte nihil in donatorem contulit: quod laeus aget, eui in eam rem ne actio quidem est in emptore, qui pro re vendita dedit de dolo eompetit . In eo fraudatur don pretium . Sumptus a se factos i ulti ut viis tarius, si quos sumptus fecit in rem d debatur repetere Posse. quia alia caussa natam: quos si rem alienam esse icisset, est damni, alia adventitii lucri. L. non non esset facturus. Et hactenus erit ei de debet actori. I. e. v. de reg. iur. Sed dolo actio. ut hos sumptus. & quidquid& hos a dotiatore, qui nihil dolo fecit . eo nomine illi abest, a donatare recur repeti iniquum est. Neque enim dosator ret. dicta L. Aristo, s. sit. S. G dou. liberalitatis suae poenam pati debet, ut est Sed i & hic vide. quantum distet haec 3 in L L. ad res donatas. ductum ex hac actio ad sumptus recipiendos ab ea acti aequitate naturae, qua placet nulli ossicium ne, quae ob evictionem competit in id, suum debere esse damnosum . L. fed si quod actoris interest. Quia hic de dolo . u/s, 29. resum. quem V. L. δε servus. actio est, hinc intelligimus, si donatarius, . quod vero, in M. v. de Iar. Nihil dum res ab eo vindicatur, eos sumptus tale diei potest de venditore. qui ia rc a petitore retinere potuit doli mali e Xce- vendita praulanda nan consert beneficium ptione opposita, de his postea adversus in emptorem, sed id praestat, quod iure donatorem agere ncia polin. Potest a