장음표시 사용
751쪽
Hugonis Donelli Comment . in Cod. I 76
venire oportet, etiamsi is, cui denuntiandum ex lege eit, non ignoraverit id, de quo agitur. L. denuntiasse, in ρr. D. ad L. Iul. de adult. At enim recte dicitur non est e certiorandos eos, qui non ignorant. Rectissime dum de eo agatur, quod non ignorant. Sed id huc non pertinet. Etenim lite emptori mota de duabus rebus agitur, quarum unam scit venditor . alteram ignorat . Ibis emptori movetur :hoc scit vendi lora de ea re admoneri non debuit. Sed agitur praeterea de voluntate
emptoris, quaeriturque, utrum libi velit adeste venditorem. an vero caussam periculo suo agere. Hanc voluntatem cognoscere venditor non potest, nisi emptor ei
denuntiet. quid fieri velit. Recte igitur ad
hanc declarationem voluntatis denuntiationem emptoris exigimus.
. Quo t tempore emptor venditori denuntiet, ut ad agendum adsit, nihil refert, ut traditur in L. si rem, 29. I. uis. D. eod. Sed additur, dummodo ne prope ipsam condemnationem id fiat . uuibus verbis hoc dici intelligere debemus, poli equidem emptorem ante condemnationem denuntiare vendi toti suo quovis tempore, dum tamen tune denuntiet, cum adhuc integrum erit venditori caussam instruere.
ne emptor vincatur. Nam si ad rem satis temporis non erit, dolo emptoris id factum eli: quam ob caussam venditor ei non tenebitur re evicta. L. si fando, I.
ωD. D. eod. Hic opponitur L. qui concubiuam, I. penuis. ga. de legat. 3 ubi in persona heredis . qui homine generaliter legato certum hominem legatario dedit, scriptum est: si de eo homine eo nistr6versia fiat legatario, legatarium debere ante litem conteii a tam denuntiare heredi, ut homine evidici actionem adversus heredem habeat. Dicendum ell, quod &Bait olo videtur, aliam caullam eile em
Ptoris . venditoris; aliam heredis & legatarii. Nam in emptione re tradita, incipitres & ea ulla emptoris esse propria. Incipit enim exinde commodum & incommodum omne rei ad eum pertinere. g. cam autem, Iustit. de empl. S venae Et ea diei iur propria caulla cuiusque, ad quem commodum & incommodum suo nomine pertinet. L. I. I. o prostria, v.
quand araeuan sit. Quocirca si in haec aulia fit emptori controverita proprietatis, iure suo is facit, ii cauilam defendit& persequitiir suo arbitratu : dummodo desentionem integram venditori relinquat
ante sementiam . Diversa caulla est legatarii. Nam re legata evicia, nullum in eo
Peticulum agitur legatam : ubi ii heres evictionem praestat, solum incommodum est heredis . Si non praeuat, tamen nullum est incommodum legatarii, cui prore legata nihil abest. Quare recte visumesi in ea re, cuius periculum ad heredem pertinet, lotam causiam heredis arbitrio permitti debere, ut ipse de ea ita tuat, ut vult, aut sibi commodum exillimat. At que hoc ius est de hac denuntiatione . D verbis iuris ad hane denuntiationem significandam usitatis monendi sumus t tum hoc, denuntiare venditori ut ad agendum adiit. veteres uno verbo dixille Iaudare auctorem suum, ut in L. auctore,op. L. Herennιus. F. I. D. M . Quo rum verborum haec significalio& ratio eli.
Auctor i venditorem proprie signi lieat ,
'uod cum ex innumeris alus loeis intelia igitur, tum maxime eκ hoe rescripto , &L. si controversa, seq. ita dictus venditor ab augendo. Λn quod, ut quidam volunt , venditor auget emptorem re vendita' Non satis convenienter rei hoe dicatur ..tila enim ratione etiam emptor, &is quidem maxime dici debuit auctor, quia
praecipue is auget venditorem pretio, cuius dominium in venditorem transferre debet, cum venditor non amplius debeat,
quam rem tradere . L. ex e to, tu str. D. de M . em. Nunc autem scimus nunquam emptorem auctorem dici, sed semper auctorem ab emptore distingui. L.
Me iure, is L. fe . D. eod. S hae L. emptor, S L. seq. Sed dicitur auctor ab
augendo pretio, quia venditoris demum est, qui cum essectu emptoris pretium auget: ut puta, emptor Oiseri viginti; venditor dicit, non eide satis, & pollulat aliquid addi. Emptor addit quinque; venditor negat adhuc elle satis. Emptor addit alia quinque, ut sint triginta. Et hoc venditori placet. Hic perspicuum ell, haec
omnia aucta esse emptori a venditore :unde merito auctor dictus, quoniam auget. Idem t venditor dominus est rei: 1 certe rei habendae & pollidendae ius habet: quod & ius in emptorem transfert venditoris iure. Inde factum, ut omnes, qui alicuius rei habendae &:obtinendae initium ae caussam alii praestarent, hi dicerentur auctores ei rei, L. A. g. auctoras, D. de do . S met. excep.
Laudare t autem veteribus est nomi- is narς, & appellare, ut Agellius docet δεώ.
Ex t his apparet, si controversa mota xε de proprietate rei venditae emptor sibi consultum velit, redie eum tacturum, si statim id denuntiet auctori suo. Si is caussae defensionem suscipit, liberatur emptor
752쪽
1 Ad Tit. XLV. Lib. Vt II. C. de Evictionibus. I g
omni molestia iudieii et & nihilominus re
evicta actionem habebit de evictione. Quod si venditor defensionem negliget, sciat emptor non ideo se liberari, sed ut in caussa sua agere debere, & caussam defendere quibuscunque modis potest. Quod nisi sa-ciat, quia sua culpa vincitur: evictio et
non praestatur. ut hic traditum est.
,- Sed i etsi omnia faciat emplor, qua
ad defensionem rei pertinent, tamen et amaltera caussa ell, quae inhibeat actionem ob evictionem: si iniuria iudicis res evicta sit, ut hoc rescripto item comprehenissum est. Neque hic quidquam interest, utrum emptor sordibus iudicis & corruptione victus sit, an imperiita, ut eis in L. per imprudentiam, D. eod. Quod id- . eo dictum est, quia si iudex pecunia cor
ruptus sententia in adversus emptorem tulerit, sententia nullius momenti est. L. venales, fust. quaae. pro c. non es nec . ut hoc casu cum emptori sententia nihil noceat, frustra ei detur actio adversus venditorem evictionis nomine. Sed non idem uiris est, si iudex per imperitiam iudica vit: valet enim sententia nihilominus, nisi provocatum sit. L. eam prolatis, 'D. dero iud. Unde dubitatio, quae eximitur ind. L. si per imprudentiam, cum adiicitur, et ii per imprudentiam iudicaverit iudex,
tamen emptorem adversus venditorem re
gretium non habere. addita hac rationes quia iniuria emptori facta venditori no. x8 eere non debeat. Sed opponitur ' exemplum fideiussoris . Nam quemadmodum emptor si conveniatur de proprietate rei, caussam recte tueri debet, ut actionem
ob evictionem habeat i ita de fidei uisor
conventus si aliquas exceptiones habeat ex persona rei principalis, iudicio contenis dere, & his exceptionibus uti debet, ut mandati actionem adversus rem nanciscatur, si pollea victus solverit. L. idemque, I. generanter, D. mand. Et tamen ii mdeiussor nulla sua eulpa, sed iniuria iudi- eis victus iit, nihilominus mandati actionem habet. L. exceptrone 67. D. de aerias. Cur non igitur & in emptore iniuria iudicis victo idem dixerimus' Sed in promptu eii differentiae ratio . Nam
emptione contracta omne periculum rei ad emptorem pertinet. L. necessario. D. de ρer. S com rei venis. I cum autem, In lat. de e t. vend. In periculo
autem Se casu tortuito eli omnis iniuria ab alio illata, quia nulla diligentia inlu
riam alienam vitare pollumus. c. ad eos, v. eom. L. sed da damno. N. De. Quare& hoc periculum iniuriae ad emptor*m
pertinebit. Diversa caulla est fideiussoris: Iom. Ix huius negotium in fideiussione non geritur. sed rei principalis: quam ob caussam& ipse, & quisquis negotium alienum gerendum suscepit vel ex mandato, vel sine mandato, culpam tantum & diligentiam ut in re aliena, non etiam casum fortui intum praellare debet, L. contractus. D.
Atque t hae cauilae sunt duae in summa.
Propter quas emptor re evicta altionem obevictionem adversus venditorem non hahet : emptoris culpa,& iniuria iudicis. Sed ex hoc iure excipiuntur emptores victi ab iis, qui evictionem praeliare debeant: putavicti aut a venditore, aut ab heredibus eius, aut a fideiulsore evictionis. Propone hoc modo: venditor fundum allenum vendidit, & tradidit emptori. Idem domino fundi exiluit postea heres, atque dominus fundi laeeoisione factus est. Quo iure usus
ecepit eum fundum tanquam tuum ab emptore vindicare. Hic duo sunt emptori remedia adversus venditorem. Nam primum, si videtur, pote is vindicantem exisceptioue doli summovere. L. vindica.- rem, D. eod. L. ereo tione , ins eod. Quod
si hoc non plaeet, liberum eli ei pati venditorem agere, SE se vinci, era leget ut fieo iudiςio res illi a vendii ore evicta sit . nihilominus acti nem habeat adversus venditorem ob evictionem, dicta L. vindia eantem. N seq. D. eod. Atqui si ius superius sequimur, emptor in hac caulsa actionem ob evictionem habere non potest. Nam egeeptionem doli mali, qua luhmo vere emptorem poterat, si non opposuit, culpa eius est. Si opposuit & tamen victus
est, iniuria illi manifesta facta eli a iudice
ita alterutra de caulIa nee eise est, eum actionem non habere, si in iure superiore eonsistimus. Sed hoc in hac hauria non
placuit . ut dixi, eum aut venditor evincit, aut caeteri, qui evictionis nomine cibia
Iigamur. Merito: Elio enim, obiici hiepossit aliqua culpa emptori . At haec maiore venditoris eulpa. atque adeo manifesto dolo in ea caulla vincitur. Quaecun que enim hic condemnatio suit, hute causissam dedit improbitas venditoris, qui hoc iudicium movit, & quem in ea venditione tueri debuerat, eum iudicio illo oppugnavit. Quare si agentem de evictione emaptorem summovebit exceptione, quasi culpa sua victum: merito replicatione doli mali exeeptio elidetur : eritque in eam rem actio ex ilipulatu, intellige simplici, vel ex dupla, id et , ex stipulatione duplae,' vel ex empto, ut hoc rescripto exprellum est: quae verba quid valeant, exponetur
753쪽
Hugonis Donelli Comment. in Cod. I go
Ad L. Si controversa. 9. od de denuntiatione hie dicitur.
pertinet ad rescriptum superius, ubi dixi. Quod reliquum eis, re evicta hie datur acto emptori advellas vendit rem, laecessoremve eius in id, quod emptoris interes , qui loeus recte reiicietur
ad L. si tibi, inst. Ad L. Si fines. Io. Idem A. Largo.' Ines agri ven Sior demonstras i, ae legem dixit, intra eos neminem
ingressurum: si quid inde evincatur, periculo fit auctoris. aeuod se dux
suis, quos demanstravit, agrum Oendid te lis Inalis ad venditorem non pe tiara. PP. VII. Kalend. Deeembr. Maximo II. N AEliano Cori. SUMMARIUM.
V Enditor fundum Tusculanum. t qui
conliabat centum iugeribus, emptori
vendidit, & in finibus demonstrandis diis
xit , fundum continere centum quinquaginta iugera. Ex hoc numero quinquaginta evicta sunt, ut revera aliena erant.
non fundi Tusculani. Quaesitum est, an venditor ob evictionem eorum iugerum teneatur. Distinguitur: Si venditor fines demonstravit, & legem dixit, id est, de- monilravit. nominatim adiecta hae lege &conventione, ne quis in eos ingrederetur: evictionem praulabit, quod hic seriptum est in principio. Plus dicimus, etsi venditor tantum fines demonstravit, neque quidquam adiecit nominatim de his finibus praulandiri nihilominus tamen eorum evictionem eum praeliare debere: hoe in L.
qui faxdum. U. eod. Et recte : nam quaeis cunque dicuntur ita, ut praestentur emptori. praelianda sunt. L. sciendum, s. I. v. de aediL ed. Suntiautem in hac caussa, quaecunque ita dicuntur. ut propter haee res pluris vendatur. L. ea quin, N. de cost. emption. Nemo porro dubitat,
quin quo ampliores fines fundi erunt, ea pluris fundus sit, atque ideo pluris veneat. Quod si venditor fines quidem demonis stravit. sed ita, ut nihilominus diceret se fundum vendere suis finibus: quidquid ultra veros fines eius fundi evictum erit. venditor non praestabit: quae altera pars
est distinctionis tradita hoc scripto. Hoc ideo, quia id ipsum acthm est. Nam qui vendit fundum suis fiuibus, sive intra suos fines, aperte hoe dicere intelligitur, se
evincatin , a. quando 'insania A evictis. landum vendere tantum, quantus est, non ultra a Nemo autem venditor rei a se non ven
ditae evictionem praestat. ut diximus a. L. r. θρr. Et quod de monti ratio ampliorum finium vel praecet Iit, vel secuta eli hane conventionem: ideo factum eli, ut admoneretur sui iuris emptor. non autem ut venditor ultra veros fines quidquam praestaret, ut conventio declaravit. Quod tamen de eo venditore accipiendum et , qui putavit eos landi fines elle, quos demonstravit. Nam qui lcivit minores fines esse. & ampliores dixit: praulabit, nec defendetur conventione, quae dolo malo facti est. Hoc enim ipso decepit empto. rem, quod cum sciret minores fines esse. non solum celavit emptorem, sed etiam mentitus elt elle ampliores. L. I. I. I.
v. de act. empl. Remoto dolo si quislandum vendiderit suis finibus, quoseun-que prius dixerit sibi videri: verum est, quod hie scribitur, litem finalem ad eum
non pertinere. ideo autem non pertinet.
non quia fines illi eviocantur finium reis gundorum iudicio, & perperam in glossa scriptum eit: cum nihil intersit, quo iudieio res vendi emptori evincatur a L. si maucistium. S. 1. P . eod. sed quia qui pollea evincentur fines, hi fines fundi non fuerunt. Nunc autem proponitur vendi tot fundum vendidisse finibus suis: quae adiectio conventionem habet apertam , alios fines. quam qui veri fines sucit, prae . stari non debere.
754쪽
1 si Ad Tit. XLV. Lib. VIII. C. de Evictionibus. I sa
6 L. taee ione. II. Idem A. Clementi. reptione diai recte eum fulmovebis, quem ab auctore tuo fideiust
rem accepissi, s erus nomine eontroversiam refers,. quasi pre uxorem suam, antequam tu emeres, comparaverit: qui ventation. adeo consensum deis, us
no. Posse ζ Meutem exceptione doli mali suis inoveri, quasiquis est, sis vendator, herois
Η illa definitio in universum sta uenis
da est, quae declaratur cum De re scripto, tum apertius. L. si ob ea am.
1 S L. sive pomeso, se . ius eod. ii . t Quisquis re evicta ab alio, ob evictionem
obligatur emptori, eum de re venditaeontroversiam movere non posse: quod illorum obligatorum genera declarabunt.
Evictionis nomine obligantur hi quatuor venditor . itemque venditoris heres, L. Acastroversia, δερ. Meia . qui idem Ἀ-
eundus actor, id est, venditor appellatur L. . v. eod. & item heres fideiussoris. L. ult. ins Me. Hos omnes dicimus, si rem vendicent ab emptore, etiamti ex nova eausta. quae evictionem secuta sit: ta men se ultra controversiam movere, qui exceptione doli mali ab empi re summoveri possint. De venditore vindicante traditur in L. vindicantem. v. eos. S ia
L. si ob eaussam, ins De herede venditoris in L. sve possitim, ius De fidemλα fore hic scriptum est. De herede t fideiussoris dubitari potest propter L. ult. ius hie ubi seriptum est, heredem fideiussoris pol se rem suam ab emptore vindieare, si non iure hereditario. sed ex persona su dominiam vindicet : id est, si, non ideo rem vindicet, quia res fuerit fideiussoris. eiusdemque decessoris eius. in euios d minium postea hpres successiti sed ideo.
quia res eius fuerit propria, perveneritque ad eum ex alia cauila, quam hereditaria . Sed hoc priorem. lantentiam non mutat. lik enim verum est, heredem fideiussoris L qui fem ex persona sua ita vinis dicat, iuret vindicare, uti certe verum est: . . De heria. Meiussoris vindicaria: ubi Et L
in rem. v. do rei vindieas. ut nihilominus vindicans exceptione doli mal L possit summoveri. Nam & de herede venis ditoris idem scriptum eli in L. Sela, D. eod. quod de herede fidei ullatris in d. L. uis. ius. Et tamen nihilominus adiicitur in d L. Seia, heredem iure alioqui vinis dicantem exceptione summoveri posse: idque elim satis defenditur eadem L. sis. in . Nam illi e etsi trihuatur heredi fideiussoris, ut iure rein vindicaro possu 2 ta meo hoc additur, e ' re e victa ob evictio nem teneri: certo. id scilicet argumento,s rebuς integrix con toversiam facit empto ri, Posso eum exceptione summoveri. Hoo
Et recte hoe t. ita constituitur, ut quil- squis ob evictionem rei obligatur, is de e
te controversiam movere nou pollu . Quam
bus de caussis. Primum, quia quod de evictione obligatur, indicio est, eum eminptorem in re vendita disendere debere . Qui desendere emptorem debet, perspicuum est ei emptorem uM renon. cere: sunt enim haec contraria. DeInde proeerto definitur. omnem dolo facere, qui petit id. quod eit:. ex quo etiam adversu eum. qui ita petit, eo iparata est doli inali exceptio G Mu, '
netur Ob evictionem vendita , is ea re restituendε tenetur. aut quod eantu
dem valet, tenetur in id, quod qmptori intereit . eam rem praest ri . Quare. si eam rem pet i, ad superiorem demuti grapertinet.
755쪽
1 s 3 Hugonis Donelli Comment . in Cod. I g
in L. Sise. I 2. IN. Gordianus Augustus Philino. yiis in libertatem evictus est semus, quem mercatus es, se e cum comparares , convenit, ut si quaestio nomine eius relata esset, re si necdum mictus esset, in pretium recuperarest praeses 'minciae, quod tibi praestandum ania madverterit , restitui iubebis. PP. VII. Idib. Mart. Gordiano A. b Aia
t. Evictio quibas ex caussis praestanda.
x Victione t rei venditae iure secuta,m constat venditorem ob evictionem teneri . L. 6. supra. In eo nihil interest, qua de caussa iure res evineatur, & auis feratur emptori: utrum ideo, quia aliena, aut pignori obligata erati L. 3. fur. an vero quia tanquam servus, aut ancilla
venditi qui liberi erant, & in libertarem evicti sunt, de quo hoc loco. Nondum re evicta venditorem emptori non teneri seriptum est in dicta L. 3. fur. Haec exceptio est, extra quam si contra convenerit: quae conventio dicitur hoc lo co servanda esse.
Idem A. Tollo. Si ob causam iudicati pignora capta sunt ex eius auctoritate, cui m eipiendi ius sui , eaque, de quibus complecteris, tu mercatus es: frustra ab ea, qua condemnata es, vel quae in eius locum successis , eorum refertur
quaestis: quandoquidem , si evictis eorum ab alio subsecuta fuisses, adversus eos debuisse dari actionem, a quibus pretii si io proficit, rectissime r sponsum est PP. AEVI. Kalend. Iun. Graeano A. , Aviola CossSUMMARIA.
t. Pignoribus ex ea se indicati distractis evictis,
debisorem tanqxam venditorem de evictis teneri, non magistrat m, non apparis res , non creditorem.
a. Acti eis ex bae causa esse non in id, quod emptoris interest, sed dumtaxat de pre
Ρygnoribus debitoris in eaussam iudieati
captis. I auctoritate magistratus, cui de ea caulla iurisdictio fuit, per apparitores distractis, tam res in emptores trans feruntur, quam si a debitore ipso, eodem isque posset ore venditae essent. L. I. L. 1. δερ. si tu caa. tuae pig. ea . sit. Hic t quaeritur ad cautionem emplo rum adversus futuros casus evictionis, quis in hae venditione venditor haberi debeat, ut eum eo agi possit de evictione: utrum magiitratus qui iussit vendi, an apparitores qui vendiderunt, an creditor cuius opera factum est ut pignora venderentur, an debitor euius res fuerunt. Et placuit in hae specie, eum vere venditorem videri, proinde & adversus eum dari debere actionem re evicta, cui pretii solutio proficit, seu qui pretio liberatus est, ut hie traditur in D. S L. si pus, antep. in pr. S. eod. is autem est debitor, cuisius pignora eapta distracta sunt. Superio res, ut magistratus, Uparitores, item creditor, videri possunt in hae specie vendidisse, quia de re & pretio convenerunt cum emptoribus: apparito res aperte i m gili ratus & creditor, quia res vendi manrid runt. Vendit autem, quisquis per alium
756쪽
1 sue Ad Tit. XLV. Lib. VIII. C. de Evictionibus. I 36 .
vendit. Sed revera nemo horum venditor eontroversiam de re vendita emptori move-eli. Qui equid enim bi agunt, non suo am re non possit. qui praecipuus scopus eii humine agunt. did debitoris, euius refelli ius rescripti, de quo in L. exeeptione, δερ. neque id agitur, ut pretium ad eos re- Hactenus t tamen debitorem evictionis deat. Solus est debitor, ao quem emolu- huius nomine teneri plaeet , ut sit actio mentum huius venditionit pertinet: quam adversus eum, non quanti interest empto- ob caul Iam & merito exilii metur vendi- rum . sed de pretio dumtaxat . eiusque disse. Hinc se lueet illa consequentia, de usuris, habita ratione fructuum, ut est iu quibus hoc rescripto comprehensum M. dicta L. antep. v. eod. Nec abs re: quod ut & is re evicta teneatur evictionis no- enim illo invito & ab alio. gellum est, mine . idque actione ex emplo, ut est in non proprie ab illo venditum dixeris: ut clicta L. an pepensis. v. eod. de praeterea ultra, quam ad eum pervenit. non sit ex debitor, qui ob evictionem ita obligatur, bona fide eum teneri.
Sive postsessio venditaris suis, filius eiu emque patris heres frustra quis Ilionem movet: seis non patris, sed filii eius possessio fuit, ine qua iure hs
reditario auctor laudari potest: eontrmersiam movere non potest. PP. XIV.
qua arvis sua. controversam ad ori misera
nsu min: N - .acq uir. rer. do. L. πemo plus oris, v. de ret iur. Non ex persona sua, quia heres neque rem vendidit, neque venditi ni consensi: quae in quo domino sunt, ei venditio aliena non nocet. L. quidam. D. eodem. t omnino ita res hahet, ut si ius summum spectemus, is heres iure eam rem ab emptore vindicet. L. Sesa. D. eodem . Sed nihilominus exceptione
summoveri potest . ut ita e tactu flustra vindicet, dicta L. Sela. in M. Ad quem effectum referri debet, quod absolute dicitur hoc rescripto. heredem de re sua a defuncto vendita emptori controversiam movere non posse. Non poteli propter ex-eeptionem: eum nihil interiit, utrum quis actionem non babeat, an ea per excepti in nem infirmetur. L. πιhιι 1nterest, D. de reg. iur. Exceptio adversus heredem ex eo. quod ei si venditor non transtulerit dominium rei venditae, qui dominus non fuit tamen vendendo evictionis nomine se Obligavit. L. ex empto, D. de act. N . in hanc obligationem heres succedit. L. qui in ius, v. de regu l. turas, I. ult. Institui. de Dc. Quare si vindicet heres, patietur & iple eandem exceptici. nem, Pertinetque omnino ad eam definitionem iuris, quae & hic comprehensa est,& in L. si ob caussam, supra, de qua
I. Heredem tendisoris de re a defuadro vendita,
1 T T Eres venditoris i si rem venditam
II vindieet ab emptore: negat hoc rescriptum id eum iure facere posse, quocunque iure & euiuscunque ex persona id faciat. quod divisione ostendit. Aut enim heres vindicabit ut hereditariam , quae olim defuncti fuerit, aut ut suam & proprio iure. Si ut hereditariam, id est, ob id quod venditoris fuerit. & iple venditori
successerit, stultra vindicat: sic enim vindicat alienam. Nam si venditor dominus fuit, rem tradendo dominium transtuliti ademptorem, eoque & dominus elle desiit. s. per traditionem, Instit. de rer. divas.
Quae defuncti non fuit, ea nec laeceiasione fiet heredis, cum hereditas non sit,
nisi Reeessio in id quod fuit defuncti. L.
hereditas, v. de regul. tu . Sic fit, ut heres rem defuncto venditam nullo iure vindicet ut hereditariam: cum in rem actio soli domino competat. L. i. rem, D. M rei vind. Quod si res fuit heredis, quam olim defunctus vendidit ignorante herede, quam ideo & ut suam & ex persona sua vindicet: plus ea res habeat dubitationis . numnam hane saltem possit vindicare: ac videatur etiam non prohiberi id facere, neque ex persona defuncti, neque ex sua. Non ex persona defuncti, quia is rem alienam tradendo eius dominium transferre non potuit. L. traditi. , D. M
757쪽
i 8 Hugonis Donelli Comment . in Cod. I 18
Ad L. L non iam a. I I. n. Philippus A. de Philippus Caesar. Menandro. Si non iniuria iudicantis, sed iuris ratione fusteratus es, pignus ob eviactionem acceptum solemniter persequi potes. M. Kalend. August.
SUperato iuris ratione emptore. ut hiescriptum est, id est, evictione secuta neque culpa emptoris . neque iniuria iudicis nam horum utrumque nisi interveniat, non videtur emptor superatus, qui ius eum deficeret, de quibus diximus ad L. evior, fur.) quemadmodum de evictione actio est adversus venditorem, heredemue eius d. L. e tor. X L. seq. ita & incipiunt teneri ex ea caussa uendiationis accessiones, idest, fidei ultores , &pignora: de fideiussoribus est in L. si satur, inst. eod. de pignoribus hoc rescripto traditur.
Ad L. Super. 16. I p. Dioclet. & Maximian. Α A. Alexandro 6c Diogeni. Super em ti agri quaestione disceptabit praeses provinciae: si portionem diversae partis esse cognoveris, impensas quas ad meliorandam rem vos erogasse confiteris, habita fructuum ratione restitui vobis iubebit. Nam super
pretio evictae portionis non eum qui dominium evicerit, sed auctricem conve
x. Bosae fidei emptorem fumptus utiles tu rem possessam factos a domino rem vindicante consequi posse non actione, sed per retentio.
tionem rei, enos a doli mali exe tione. a. Dominam rem Jam recte vindicare, cu auferre etiam Mu oblato pretio.
x C Mptor i rem alienam emit, in eaque 1 . excolenda & meliore reddenda sumptus fecit. Si exsiliat dominus, qui rem
suam vindicet ab emptore, & emptor a domino servare velit ea, quae eius rei nomine sibi absunt, ut sumptus in eam rem factos, & praeterea rei pretium: constituitur hoc loco, quid de his consequi ab illo positi. Et de sumptibus scriptum hic
eli, iudicem, qui de proprietate Cognoscit. luiturum hos emptori restitui. quos quidem ad meliorandam rem erragatos esse constiterit. Nempe ideo, quia eos consequi emptor a domino rem suam vindi ante debet. At quo iure, cum ei hi sumptus non debeamur nihil enim cum domino contraxit, neque in his sumpti .hus faciendis negotium domini gesIit. L. s in area, D. de cond. isti. Et certum
est, hos non deberi ne emptori quidem
3. Evicta re emptori actionem esse ob mictionem de pretis, non de sumptibus as eo in eam rem factis , β rem po dens his uoti receptis
rem refluit. . Uxorem militis rem suam per absentiam marisi
ces suam usucaptam reeipere posse, sed non nisi oblata pretio: N ear.
bonae fidei : quamobrem & re restituta nulla illi de his competit actio. Sed rem adhuc possidens eos servat per retenti nem rei, opposita doli mali exceptione. L. D tas, v. de rei viud. L. si quis sciens, fur. de rei vinae Doli exceptio ex eo eii, quod dominus, qui petit sibi rem restitui non resusis sumptibus, quibus
rem suam meliorem consecutus est, petit, ut locupletior fiat cum iactura emptori S. Hoc autem natura iniquum. L. mam foenatura, D. de eond. ind. lam vero facit dolo, eoque & exceptione doli mali removetur, quisquis subtilitate iuris nixus contra aequitatem naturalem aliquid petit, L. 1. de do . mal. fg mei. ex . Quod ad t pretium rei emptae attinet, hnon tantum de eo conveniri non potest
actione is, qui rem evincit, quod hic scri- Pium est: sed nec adversus eum id servari
758쪽
a so Ad Tit XLV. Lib. VIII. C. de Evictionibus. I so
ri ulla exceptione. Nam sumptuum de quibus dixi, utilitas. ad dominum redit: pretium autem ad eum non pervenit: ut sit
iniquum dominum id dependere . quod
non accepit, & cuius n mine multo minus se obligavit. ldeci recte generaliter definitum est, unumquemque dominum rem tuam recte vindicare etiam a ticinae fidei possessore, quanuis non oblato ei pretio. L mater. r. striae. L. si maac tum, fustr. de rei vindreae. L. 1. fur. de fur. Neque hoc aliter fit unquam, quandiu is, qu iure dominus est, Tem tuam vindicat ab eo, a quo pretium non accepit. Sane ii pretium in leni domini versum sit: hic eadem exteptio domino obitabit rem tuam non oblato pretio vindicanti: ut fit, cum emptor emit a domino, sed pretium solutum est ereditoribus iis, quibus id praedium a domino obligatum erat: L. emptor, m de rei vind. aut cum emplorem it a vero domino, qui alienandae rei potestalem non habuit, puta praedium a minore, & pretium in rem minoris verissum est, ac deinde minor rem suam vin
, Sed i quod pretium rei et ictae emptor
a domino te ivare non potest, id consequi pote it a venditore ita, ut de eo etiam ultro actionem habeat, qua ille recte conveniatur, quod hie politum est in extremo. De pretio rei evictae hoc tantum diis ctum est hoc loeo. poste scilicet autho. rem de eo conveniri. Consulto: de pretio enim rei evictae eonveniri poteli, non etiam de sumptibus ab emptore in eam
rem factis. L. idque. I. r. N. de act. em.
idque estieitur ex iis principiis, quae posuimus in L. emptor. δερ. Me tat. Nam fi emptor non consequitur sumptus a se factos opposita doli mali exceptione, necelle est aut culpa eius evenire, aut iniuria iudicis: eulpa. si exceptionem doli non opposuiti iniuria iudieis, si opposuit, &iudex non habuit eius exceptionis ratio nem , quod eum facere oportebat. d. L. sumptus, v. de rei Gad. Utrum autem horum acciderit, venditor emptori non te netur. L. emptor. δερ. Sed recte monemur in L L. idque, I. r. hoc tantum pertinere ad eum emptorem, qui postidebat . eoque per retentionem rei opposita exceptione sumptus se are a domino poterat i non pertinere ad eum, qui non possidehat: puta ad eum, qui cum non ponlideret. rem vindieavit, & eo iudicio virius eli. Quippe hoc casu nihil est, quod
imputetur emptori, si sumptus in rem venditam factos consequi a polles Iore non potuit. Ut enim supra diximus. nullam h buit actionem emplor de his sumptibus:
retentionem vero multo minus, ut qui rem non teneret Secundum quam sententiam recte vulgo aecipitur L. eonrr versia, fust. eod.
Quod i supra dixi, quemvis dominum
rem suam recte vindicare, etiam non Oblato pretio, dummodo vere dominus sit, id eo adiectum est: quia in uxoribus militum, quae diu abfuerunt eum maritis dum militiae operam dant, ius constitutum et brut si per eam absentiam uxores militum aliquid de rebus suis amiserint, dum repusucapiuntur, non minus restituantur in integrum ad res usucaptas vindicandas,
quam restituerentur ipsi milites, si quid
per eandem absentiam de rebus suis amisistent. L. 1. fur. de uxor. mil. Sed hae lege , dum pretium refundant, L. uis. δερ. de uxor. mi . Non mirum, quoniam& hie ius singulare tributum est ei quae vere domina non fuit iure, adversuS eum, qui dorninus esse coeperat per usucapioin tnem: quam ob caullam visum est & hen heium ita temperari , ut sine damno pollet mris eiusdemque novi domini contingeret,
fidem A A. Mutiano. Si cum quaesis tibi super eo quem comparaveras, moretur, auctorem tuum certum fecisti, nee e ira i scis disceptationem eum quem emeras, tr
didi si ' praeses provinciae in damnis, quae se tolerabse meminisi, medelam tu
. Eviatio quibus conditioniam praestetur emptori.
RE 1 vendita emptori ablata venditor nibus: si controversa mota emptor venis eo nomine illi tenetur his conditi dito i denuntiaverit, ut ad agendam caus-
759쪽
1 91 Hugonis Donelli Comment. in Cod. I a
lam adesset, si vides uri & praeterea si non dieitur evictio: de quibus diximus initio sponte rem restituerit petenti, sed iudicio huius tituli. & summa ad illam sententiam S sententia iudici vie us, ut sit ea, quae hic comprehensa est . ,
si latus tibi super bdimine venundato mota quaestio es: solemnibus quae iuris admittit ratio, interpositis: s secundum libertatem fueris lata sentemia,
poteras de evictione eius quem comparaverus, s ne em ms canditionem com
parasti, sene aliqua dubitaexione auctorem vel eius fideiussores, heredesve e rum conmenire, Est Od si fuissee servum sententia declaraverit, intellios ad venitorem tς reverit non posse,
. In lire missionis νε sicundam emptorem iudia ala, ac proinde non evicta, natiam ae ιδ.
Hoc reseriptum quatuor eontinet. Pri .mum. homine vendito in lihertatem evicto non minus leneri venditorem emptori ob evictionem . quam si evictus elIet ob id . quod alienus et t. aut piognori obligatus; idem seriptum est in L. Me iα obertσtem. βρ. Secundum, ita
demum emptorem acticinem ob evicti nem habere, si nesciens. qualis res esset, comparaverit. Scienti evictio non praeita. tur. L. s Gudam, ius de quo ad L. .. δερ. eod. Tertium, ab eviectionem obligari qua uor: venditorem. venditoris here.
des, fideiullo rem . item α heredes fit eiussoris, de quibus diximus ad L. exceptι - , δερ. Quartum t lingulare eit. & praecipue notandum, quod est in eκ tremis verbis rescripti: si in eontroversia, quae de re vendita mota est, secundum em piorem iudiearum lit. vel dum dominus Pronuntiatur, vel dum absolvitur ideo, quod petitor de suo iure probare non P tuit, toties emptorem adversus vendit Tem reverti non posse: non dico ob evictionem, quod stultissimum eli et hic monere. Cum certum fit hoc casu rem non
evinci; led - omne aliud damum, quod emptor propter litem motam passus ellcut Pula, non pote tu de sumptibus in ea lite falis venclitor eonveniri, quod recte Aecuruus ex his verbis censuit. Sed eius
sententia reprehenditur a Bariolo in L. 3. Iur. cuius reprehentionas i lle quasdam rationes adfert, de quibus pollea. Nos autem lialuamus nihl ei e verius, quam re emptori Boa evicta emptorem
nullam adversus venditorem actionem habere, ne de sumptibus quidem litis, quod evidentibus locis & ceriis limis rationibus confirmatur. Loei in hane sententiam hi sunt. Primum hie, ubi apparet non de acti ne ob evictionem respontum esse, siquidem conflabat nullam esse evictionem; sed de
actione aliorum damnorum nomine, quae emptori ob litem motam contigulent . Prae. terea L. ex e to t. tr. S L. servus sem, s. aeu. v. de aes, e t. quibus in locis clare seriptum est, venditorem emptori re vendita tradita non teneri, nisi ob evictionem dumtaxati vel quod idem eii, non teneri. si emptori habete lie eat. Licet autem emptori habere, quandiu res non est evicta. L. Bafiere. m. ais evita. Rationes autem in bane sententiam mulista certiores sunt hae. Primum iniuria emoptori facta venditorem contingere non deinbet. L. si est imprudentiam. in pr. v. eo ι. Quod autem controversia facta est aheo. contra quem sententia lata est, ape te in eo facta est iniuria emptori, ut scientia declaravit. Proinde haee iniuria venditorem non attinget, idest, si quod ex
ea iniuria em ori damnum est, id ven. ditor praelure con debet. Deinde emptim ne non c*ntracta certum ius ell, omne periculum in re vendita ad emptorem perlinere. L. necessarto. D. de per. S eom. rei ves. L cum autem, Inst. de euet. Sueac in hoc autem Periculo S incommodo rei, sive in easibus fortui iis, quae Circa rem contingunt, est vis aut injuria, quae e tori ab aliis insertur. L. ad εον,
760쪽
1 93 Ad Tit. XLV. Lib. VIII. C. de Evictionibus. I st
D eorem. Quare & huius iniuriae pericu- esse ait in L. stipulatio ista, in pr iulum atque incommodum ad emptorem glos magna, de verb. obL Nos aeque Ac pertinere debet. Postremo casus futuros curtium in eo falsum esse dicimus, ut Spoli emptionem contingentes certum est Bariolum hoc loco. Plus probabilitatis ha- ad venditorem non pertinere. L. Lucius, bet altera ratio, qua illic utitur. Ait, con- v. eod. lam vero haec controversia, quae troversia emptori mota venditorem debe- incidit adversus emptorem mit emptio- re emptorem defendere. Admittimus ex nem contractam, non incidit ex causta prae- L. s Plus, auteP. I. mora, D. eod. decedente, quam constitit petitorem nullam quo conflat ex his, quae diximus ad L. habuisse. Non igitur hune earum, & si emptor. supr. At qui defendere debet, quid ec eo damni est, praestat venditor . nisi defendat, tenetur in id, quod empi Non me movent, quae contra afferuntur. ris interest. Et hoc verum est. Ergo, in- , Bariolus t ita argumentatur: venditor quit, venditor ob su tus in litem ab emis praestare debet emptori ut rem venditam plore factos tenetur. Non recte colligit. illi hahere liceat. quod & verum est. L. Venditor enim defendere quidem debet rex emto, S. υeuditorem. D. de act. eis. sed nnn fuis sumpti huς, verum emptoris; Αt, inquit, qui promisit emptoti habere nec dissicile eli intelligere ex eo, quod licere, is tenetur emptori ob sumptus in constat, re vendita omne commodum &litem iactos. si controversia emptori mcita incommodum rei ad emptorem transire. fuerit.' Hoe vero negamus: de aperte fal- Retinebimus igitur definitionem huius losum est . ut quae ante dili eruimus. eonvin- ci, quae dilucide non de evictione, sed
cunt. Nam indignum est relatu, quod ille de sumptibus in litem factis scripta est. adsert ad probationem: dum id seriptum
s obligata praed a venundedisti, N longi temporis praescriptione foliis
emptores se tueri possunt e relictione perieulum timere non potes. S. II. Kal.
. Emptori exceptum temporis postea quaesta Mn- ditrarem omni periculo evistionis deinceps liberari.
Ρ Raedia, quae pignori obligata er1nt . periculum evictionis timere non polle .
vendita lunt. Ea emptor possedit deia Quo signifieatur neque venditorem cogicem annos inter praesentes. aut viginti in- adesse ad defendendum emptorem, neque ter absentes sine ulla interpellatione eoia eum re evicta emptori teneri. Hoe con-rum creditorum, quibus erant praedia obli- sequens est iis, quae de cauilis evictionis gala. Ea possessione emptor sibi praeseri- non praestandae diximus ad L. emptor, Ptionem longi temporis paravit . qua tu- fustr. Boe tit. Nam si emplor praescriptio-tus removere possit creditores postea pi- nem longi temporis creditoribus Opposuit, gaus Persequ es L. r. L. 1. fur. Is & iudex habita ratione praescriptionis em-adv. creae procr. on. Ita factum est . ut plorem absolvit: palam est eum ob eviem Plori, qui hac exceptione defenditur. ctionem actionem habere non polle, cum iure rem habere liceat, eoque nee possit res non sit evicta. L. ' flatur, IV. Quod res ei iure evinci. Hoe posito quaesitum si emptor praescriptione longi temporis est, si nihilominus post longum tempus usus non est, aut cum usus ellat, nihilo- creditores adversus emptorem hypotheea- minus iudex praescriptitanis rationem non ria actione agant, & emptor denuntiet habuit, eumque condemnavit: ideirco ne-Venditori, ut ad agendam eaussam adsiti eeile est eum actionem ob evictionem non utrum venditor defendere debeat empto- hahere, quia culpa eius est, si praescri- rem, & nisi defendat, utrum re a credi. ptionem non opposuit: iniuria iudicis, si oribus evicta teneatur ei ob evictionem. is praescriptionis oppositae rationem non Hic t rescriptum est, superiore praeseriis habuit. Utrunvis autem factum sit, ven-ptione emptori semel quaesita venditorem ditor emptori non tenetur.