In 12. priora capita Actuum apostolicorum commentaria doctissima & luculentissima V.P. Ioannis Hofmeisteri, F. eremitarum D. Augusti. per vtramque Germaniam, dum viueret, vicarij generalis, antehac numquam impressa. Cum indice

발행: 1568년

분량: 412페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

Neque enim dubium est,quin res haec displicuerit scribis& Pnari saris ut quae maxime. Sed maior pars hominum non poterat non probare illorum probum atque honestum institutum. Sequitur continenter. Dominus autem

augebat, qui salui flerent quotidie in idipsum. Nihil hie difficultatis est sed doctrinae satis, si modό quis haec verba

pro merito excusserit. Praedicat Petrus,sed nihil essicit sua raedicatione, nisi Dominus cooperetur. Discimus ergo ocin loco,ut incrementum Ecclesiae non hominum pr dicationibus,sediDeo adscribamus: discimus item necessarium esse, ut rogemus Dominum pro incremento verbi

sui, maxime hoc tempore cum videmus tam multos nedum non proficere ad Euangeli j doctritiam, sed ne aures quidem illi accommodare. Obserua& hoc quod Domunus addit eos Ecclesiae suae quos saluare vult,ut intelligas neminem extra Ecclesiam seruari posse. Et sicut Dominus populum suum auget,ita haud dubie colluuiem suam etiam adaugere solet Satanas. Det Dominus ut etiam Ε clesia nostra Catholica & Orthodoxa augeatur veris Christianis,qui vita & moribus nobis referant fideles illos, de quibus hoc capite diximus: sic enim fiet ut longe copi norem messem habebimus in die Domini, qui constit tus cst a Deo rex vivorum & mortuorum. Et tantum de hoc capite.

Etrus O Ioannes ascendebant in templum ad horam orationu nonam. Et quidam vir qua erae claudus ex utero matris sua bat labatur, quem povebant quotidie ad portam ι empti quae dι. tvr spe rosa,vt peteret elee-HOBuam ab introeuntibus in templum.

Magnanio sngularem fuisse inter Petrum & Ioa nem familiaritatem & amicitiam, Euangelica historia manifestissime docet. Quum necessitas urgeret parandi Pas.cha, misit Christus Petrum & Ioannem ut paratant. Et in ipsa nouissima coena dum affirmarent Christi unum ex disscipulis fore traditorem, nemoque auderet interrogare quis esset ille scelestus, Potrus innuebat Ioanni ut roga

112쪽

rei super illo Iesum. Post mortem item vn1 currunt ad monumentum Christi,visuri num mulieres,quae narraue irant illud vacuum ess vera narrassent. Iam post Domini

resurrectionem rursus sequitur Ioannes Petrum,unde hic suam audiens passionem,etiam de illius conditione curi sus est. Sic& hoc loci Petrus & Ioannes una ascendunt in templum,& hoc ad horam orationis nonam. Et aperta quidem videtur haec historia,sed tamen multarum & m uenarum rerum nos admonere potest,si modo nihil hic in Interpretando neglexerimus, immo nisi vos negligentes auditores fueritis. Quum enim Petrus & Ioannes ascendisse dicuntur in templum ut oraret, quis nostrum est qui se precationibus indigere non putet Z illi iam iam acceperant Spiritum sanctum , iam iam declarati fuerant eximia Dei amici, nihil tamen negligentius orant, nimirum cogitantes quod postea Paulus dixit: Qui se existimat stare,

videat ne cadat. Quid vero oraverint, quibusve verbis,

non opus habet profunda indagatione: siquidem ipsi testes resurrectionis Christi, & praedicatores Euangelijs tra dubium orarunt pro felici Euagelii successu,pro incremento Ecclesiae,& pro huiusmodi rebus aliis ad propagationem regni Christi pertinetibus. Sic nemo nostrum est, qui non habeat iustas precandi caussas, si modo considerauerit se esse membrum eius corporis, quod adhuc in misera hac valle peregrinatur. Sed de precandi necessitate alias copiosius. Breuiter dico. Quisquis nulla re eget,quis quis item suarum rerum certissime securus est . ille non multa,immo nulla precatione opus habet. Quid ὶ etiamsi tu extra omnem teli esses iactum,nihilque esset quod tuo nomine sollicitus esses: tamen non potes citra magnum piaculum fratrum tuorum remittere curam. Sed& hoc obseruandum est, quod Apostoli oraturi non remans

runt in priuatis aedibus licet dubium non sit,quin & priuatim oraverint) sed ascenderunt in templum ut inibi orarent. Anne audierunt a Christo: Tu autem cum orau

ris,intra in cubiculum tuumὶ&c. Anne per hypocrisim,&ad ambiendam vanam gloriam hoc feceruntὶ Anne adhue Iudaizant 3 nihil horum cogitare debes de viris spiritu sancto plenis. Neque enim sic intellexerant Christi verba de intrando cubiculum,quasi in publico orare non liceat,

113쪽

nee obliuioni tradiderant quod Christus docuerat, iust,

tiam nostram non esse ideo faciendam coram hominibus ut videantur ab eis:sic nec Iudaizare credendi sunt etiam-a si eum templum intrant oraturi. Neque enim Ortiiςi nia nobis prohibita sunt in cultu Dei, quae Iudaeos obseseg et Eth eertδ constat, alias multa verae religionis nostrae ex plodenda forent: mo multa habuerunt Ethnici in cultu βψ ' suorum quae filij Dei non ideo in vero Dei cul-- 'μ- tu reiiciuiit. Vnde friuolam, imm6 es impium commen' tum est illorum, qui videntes caeremonias Ecclesiae, quia bus olim vel Iuleti vel etiam Ethnici usi sunt, statim dente Theonino proscindunt, abominantur,atque illis idolol, triae notam laurunt. Malia fecerunt Ethnici suis idolis, quae nos iustὰ facimus Deo ae seruatori nostro. Sec haec hactenus. Iam negligendam non fuerit quod Lucas non solum orationis locum, templum scilicet significauit, sed uora noua. etiam horam, quam nonam diei fuisse dicit. Habebant Gnim Iudaei suas certas Sc statas orandi horas, sicut ex D Neemia 9. niele & aliis locis sacrae scripturae intelligimus. De Danie-Dam et. 6. Ie enim legimus,quot ter in die orare consueuerit. David PD .H3. dicit: Septies in die laudem dixi tibi. Et rursum : Media nocte largebam ad confitendum tibi. Sic & nos Christi ni certas & statas habemus horas, in quibus ad precadum solebant conuenire quibus Christus cordi erat. Et oportebat quidem semper orare,& nunquam deficere: sed quoniam exilium nostrum cuius nomine circa alia occupa-

. mur) non patitur,vel certis quibusdam ordinausque tem q'q' poribuς conueniendum fuerat. Hinc matutinae, ninc V ' ' ' spertinae horae precibus constitutae sunt: atqui nos ill et rum nillil curamus,olim tandem ad cor reuersari,quando Qς poenitentiae non dabitur amplius locus. Caeterum Apo stoli nostri ad horam nonam, hoc est, ad tertiam nostram ρ ρ 'μ pomeridiana ingrediuntur templum. Hoc tempore non

Ab Iis.c solςmus templum, sed cenopolium: non precari, ... sed potare. Ingrediuntur templum Apostoli non animi' '. gratia,sed ut orarent, eaque agerent ad quae oratoria simi 'U instituta Et addit Luras prae sotibus templi sedisse meo μ' e dieitui quendam,quem diligenter describit, nihil silentio S' μμ praeteriens quod illius miseriam vel aliquo modo declarare potest. Primo enim dicit eum claudam fuisse ea utero

114쪽

IN ACTA AP os et o Lo RV M. s matris. Naturalis ergo morbus erat, & maior arte medi- l Oca: immo quadraginta annis claudicans fuerat, sicut in progressu dicit, & nullus illum unquam curauit. Scimus autem quὁd curatu difficiliora sunt, quae scilicet a natiuitate alicui visunt. Sic in Luangelio quidam describitur

caecus a natiuitate, quem Christus etiam sanauit ac ut minauit , quo nomine etiam populus plurimum admiratus est. Addit Lucas claudum illum non leuiter claudicaΩse,sed sic destitutum fuisse pedum officio, ut necesse fuerit illum ab aliis gestari,sic ut per se non potuerit ostiatim mendicando eleemosynam petere. Hinc est quod sequitus. Quem ponebant quotidie ad portam templi,quae diacitur speciosa, ut peteret eleemosynam ab introeuntibus in templum. Attendite. ex his apparet claudum illum non

solum corpore,sed & substantia & fortuna miserum fusse. Si enim aliqua pingui fuisset haereditate fortunatus, - non necesse suerat sic baiulati ad templi portam. Sed quare prae foribus templi sedent mendiciὶ dicam & breuibus. Omnes qui precationis caussa templum ingrediuntur, Q remendici Dei iunt,& qui prae tepli foribus sedent,mendici diis p 'tua sunt.Iam in Evangelio dicit Dominus: Date,& dAb b M temptritur vobis. Ingressuri igitur templu,prius ipsi misericordia Lης. 6- faciunt cum proximo, quam ipsi orant illam a Deo. Iudicium sine misericordia fiet illi,est Iacobus,qui no facit mi Iacob. sericordia cum proximo suo. Vides ex his sicut apud nos

medici porticus & portas temploru occupat,ita olim etianctu apud Iudaeos.quamuis mihi placeret multo magis, ut mendici qui non contagiosos habent morbos ingrederentur templa, nobiscum orarent, & sermones Euangelii audirent: iam porro diuersum fit. Qui debebant se

alienare a conuentu populi, in huius medio sunt: ali j ve-ato ne respiciunt quidem semel in templum. Sed reuert mur ad mendicum nostrum, visuri qualem accipiat ele

mosy nam. Is cum viduset Petrum in Ioannem incipientes intros re ιn templum, rogabat ut eleemosynam aeriperet . Intuens autem in eum Petrus cum Ioanne dixit: Respιee in nos. At ille sutendebat in eos sperans se aliquid aceepturum ab es.

Aperta sunt haec, quia historica, & ideo nulla expositione iudigent: est tamen in his quod obseruatione dignissi- mum putamus. Quod enim mendicus elemosὶ nam ro-

115쪽

Mendiem nἰ gat a Petro de Ioanne, duo intelligimus . Primum quMbit magus' mendicus ille nihil praeclarius senserit de his duobus pluce scutit de scatoribus, quam de aliis vulgaribus hominibus : neque Apostolis, rogauit ab illis sanitatem, sed vulgarem eleemosynam, qualem haud dubie a multis iam acceperat. Secundum quod obseruatione dignum putauimus est, quod mendiacus ille rogat eleemosynam, non conuiciis & maledictis effagitat, sicut iam vulgus mendicorum solet. Sed at diunt ne Apostoli mendicum Z utique. Petrus enim cum Ioanne intuens in eum. Non dedignantur in illum intus ri, nec dedignantur alloquio. Intuentur illius miseriam Apost, larum & Valetudinem infelicem, & alloquuntur dicentes: Rehumanitas spice in nos. Hanc humanitatem multi hoc siculo non erra modι- exhibent erga pauperes & mendicos . Sunt enim qui G-- mul atque illis obuius fuerit mendicus,vel auertunt oe los & aures, vel aliorsum declinant, ne cogantur scilicet

illi aliquid impartire. Sed quid sibi vult quod dicit Ps

trus, Respice in nos Θ Non est aliquid arrogantiae Me ita Petro, sed quoniam per spiritum Dei intelligit tempus este edendi miraculum aliquod quod Christi gloria promoueat, iubet in 'semetiplos mendicum respicere, non alia nimirum ratione, nisi ut intelligat mendicus hie nihil sortitith fieri, sed omnia procurantibus Apostolis. Et PMA h. - hoc humilitatis est, quod Petrus non dicit, Respice ia kι me quasi ipse solus aliquid magnifice praestari aut velle aut possit: sed adiungit sibi Ioannem, Respice, inquit, in

nos. Neque emm tenebatur Petrus eo fastu quo quidam nunc misere ca8tiui tenentur, scilicet ut omnem laudem, beneficiorum ubi arroget,etiamsi minimam horum partem ipsi secerint,negligentes in hoc omnem modestiam, - sibique magnum conciliantes contemptum. Dum enim ex hac arroganti ostentatione commendari & extolli

aliisque praeserri ambiunt, fit ut a longe pluribus & veli mentius irrideantur. Sed hac de re non ita multo pὁst

plura dicemus. Petrus autem dixi . Gogeutism oe aurum non est mihi, quod autem babeo hoe tibi do. Io nomine Ies

Christi Naharmi sume o ambula. Certe mendicus sperabat se vel aurum vel argentum ab Apostolis accepi rum, quoniam non dubitabat illos vel tantum habere, quantum solent homines mendicis impartire. Nec est

116쪽

dubium quin sanitatem ab illis postulasset, si persuasum Ihabuisset Apostolis tantum fuisse potestatis . Atqui P truS neque argentum neque aurum habebad, & si hoc vel illud habuisset, nihil fuerat collatum eo quod mendico dedit. Quod habeo, inquit, tibi do. Quid habes o Petre tantum habeo, inquit,ut possim tibi dare sanitatem,quam tibi a quadraginta annis nemo hominum dare potuit . In nomine igitur Iesu Chrasti Nazareni surge & ambula, hoc est, sis sanus & incolumis,& qui iam per multos an- , nos portatus es quo sorte alij voluerunt, iam liber ambula qud tu vis. Quid hic dicemus fratres charissimi ξ n quaquam vana fuerunt verba Petri, hoc quod statim a diemus. An non res admiratione digna maxime hoc *culo, Petrum tantum ApC stolum non tantum habere vel auri vel argenti,ut vel stipem dare possit mendico sed lo ge plus habuit, hoc nimirum quod neque auro aut argeto vel vςnit vel emitur. Ab huius Petri exemplo longe multumque abs uni, qui hodie gloriantur se successse in lacum Petri & Apostolorum,neque possunt vere dicere, arsentum & aurum non habeo, quum toti in hoc sint ut illis nihil dest, neque etiam hoc possunt dare, quod P trus dedit . Quantum enim in diuitiis illis accedit,tantum virtutibus illorum decedit, non quod aurum & argentum possidere malum sit, sed quo a illis abuti, hoc quod

iam ne, pessimum sit. Nunc multi, inquit diuus Hieronymus,licet sermone taceant, opere loquuntur: Fidem & FU misericordiam non habeo, quod autem habeo argentum chiμm. α aurum non tibi do. Et diuus Bemardus ad Eugenium Libro χ- scribens ait: Non locus est octo, ubi sedula urget sollicia

ludo omnium Ecclesiarum. Nam quid tibi aliud dimisit sanctus Apostolusὶ Quod habeo, hoc tibi do. Quid illudi

num scio, non est aurum, non est argentum cum ipse dia 'cat: Argentum & aurum Monaest mihi. Si habere conti rat, utere non pro libitu, sed pro tempore, sic eris utens illis, quas non utens . Ipsa quid cm, quod ad animi bonum spectat, nec bona sunt nec mala: usus tamen Porum bonus, abusio mala, sollicitudo peior, quaestus turpior. Haec ille. Sed nolumus hoc in loco verbos esse,quum desint quorum interest hac de re admoneri. Auaritia in omni Christiano detestanda est: in clericis vero multo Da L

117쪽

xerat illi . Cum .eneret autem Petrum G Ioannim, evcυννιt .mnis populus ad eos ad porticism,qua appellatur SalomonM, .

supentes. Omnia haec plana sunt , nec aliqua interpret tione indigent: solum enim indicant haec verba Iucae, quae ex claudi sanatione consequuta sint, nimiium magna admiratio & ingens stupor populi . It erat quid mres admiratione dignissima, hominem ab utero matris claudum tam cito sanare. sc autem necesse est rem iste, ligas,sicut illi intellexerunt. Primo enim consid rabant claudum, cogitantes miseram illius & diuturnam valet dinem, tantam videlicet, ut necesse haberet ab aliis ci cun gestari,&c. Nouerantilcm quid hactenus xcreo illam sanare potuerit: iam vero vident illum sanatum,non

solum non claudicantem, sed rccto & iusto prcssu Oreb Iantcm, immo & exilientem, ut nemo de illius incolumibtate quicquam dubitare posset. Secundo oculos fiunt in Apostolos, quos profestione non medicos, sed piscatores

este nouerant. Quis vero non admiraretur homines pi- . a scatores posse curare morbos,quos curare etiam peritiss-

mi medici non possunt Z sic enim populus iudicabat, nihil adhuc cogitans de Christo aut huius immensa virtute. Adde quod qui claudus fuerat, simper inhaerebat lateri Apostolorum, magnifice hos vulgo commendans,& enarrans quanta sibi per Apostolorum ministerium Deus

fecerat. Videns autem Petrus, respondit ad populum : Viri Vide cho. Israelita,quid miramini in boe,aut nos quid ιntuemini,quasi Iosio. hemit. nostra virtute aut potestate fecerimus hunc ambulare 3 Iam 18 in Gene. alteram concionem Petri audiemus, cui pro suscepta gra- . tia interpretandae operam nostram libenter locabimus. Sic ergo inquit Lucas. Videns autem Petrus: Quid vidit Petrusὶ populum accurrentem & magna frequentia com isuentem,admirante mque tam ingens miraculum a plebeis, ut ipsi putabant,piscatoribus factum. Atqui Petrus non ignorans conditionem suam,non vult ut sibi adser, batur laus quae Deo debebatur,ideoque illam a se atque a Ioanne remouet, & in Christiam transferre iubet. Haec

enim est modestia & humilitas piorum hominum, ut

118쪽

quidquid sunt ac possint, non suis meritis aut virtuti , sed potius Deo adscribi velint hoc quod tam in Veteri quam

Nouo testamento videre licet. Daniel cum interpretat rus esset NabuchodonoTori regi somnium, etiam non

vult sibi tantum sapientiae adscribi, sed hanc gloriam a se

remouet, inquiens: Mihi non in sapientia, quae est in me plus quam in cunctis iuentibus, sacramentum hoc reuelatum est, sed ut regi interpretatio manifesta fieret. Et Ioseph in similiai gumento: Nunquid non Dei est in te pretatio 3 sed haec suffecerint. Nam Christianis notum est, quam male audiat apud Deum & homines arroga tia . Audiamus itaque Petrum loquentem. Maiore enim sermonis fiducia reserta est haec oratio quam superior, non quia Petrus in priore sibi timuerit, sed quoniam h mines illi irrisores ac subsannatores, & concitatores risus ad tantam orationem non fuissent idonei. Viri Israelitae, inquit, quid miramini in hoc, aut nos quid intuemini, quasi nostra virtute aut potestate fecerimus hunc ambulare res non admodum mira est, o Iudas, si modo illam xectε cognoueritis. Nam Deo nihil est impossibile,& qui hominem quum non sit, creare potest, potest utique de creatum sanitati restituere. Adde quod plura signa ant quam Christus pateretur a Christo facta sunt. Nos eriimintueri non debetis , nobis non debetur huius miraculi gloria: quia neque nostra virtute, neque nostra pietatefecimus,ut his qui per multos annos claudus fuit, iam v Ieat ambulare . Non sumus tam probi ac sancti, ut putemus Deum ob merita nostra hunc sanasse, nec ea vel tanta est nostra potestas. ut propria potestate,& ex nobisipsis alicui tale quid praestare possmus. Obseruandum hic non statim esse pios ac Dei amicos per quos miracula fiunt. haec enim non semper a piis fiunt,sed etiam ab impiis qua de re alibi dicemus. Deus est de quo legimus quia faciat mirabilia solus,hocest propria virtute:alij vero siue bonisue mali sint, quidquid miraculorum operantur, aliena irtute operantur, unde non istis, sed Deo primaria laus Vide Aug.. debetur. Iam vero quod Petrus dicit se non propria pie- de cιuitate late vel virtute hic aliquid operatum, non sic intellige Met,lib. 22. dum est, 'uasi Deus non etiam subinde propter merita ,2. ω zO. piorum aliquid admumdum operetur nam diuersiim

dtrii litt

119쪽

ubique testantur tam diuinae quam humanae literae) sed i in hoc instituit Petrus concionem suam,ut populum a sui

admiratione ad fidem Christi conuertat. Vnde etiam addit. Deus Og brahampse Deus Isaac, s Deus Iacob, Deus patrum noRrorum glorificauitfli suum Iesum,quem vos quia dem tradiditas,s ne aLtis ante faciem dati iudicante illa dia mitti. Satis Iudaice hic loquitur Petrus, dum Deum vocat Deum Abraham, & Deum Isaac,&c. Nam his nomianibus appellabant Iudaei Deum suum, & Deus ipse hoc

nomine se vocari voluit. Sic enim in veteri testamento loquitur Dominus ad Moysen: Ego sum Deus patris tui, Deus Abraham, Deus Isaac, & Deus Iacob,&c. Sic ergo .consueta appellatione vocat eum iam Petrus,hoc quod insequentibus temporibus Apostoli raro secerunt, sed vocant patre Domini nostri Iesu Christi. Petrus autem hoc loci non temere nec sortuito Deum Patriarcharum vo- Quare Deis eat,sed eius facti suam rationem, & quidem magnam lix vocat Deumbet,non solita ut illorum beneuolentiam captet dum Iu- Patriarchadaeos Iudaice alloquitur: sed etiam ut illis in memoriam rum' reducat promissiones patribus factas. Nam Deus cum itilis tribus Patriarchis foedus iniit, se multiplicaturum semen eorum,se Deum fore posteritatis eo.um,& se e semine ipsorum Christum,in quo omnes gentes forent benedicendae, daturum:& eam etiam ob caussam Deus illorum vocari voluit,vi,videlicet, semper in recenti memoria haberent promissiones illas magnificas atquePraeclaras. Dicit ergo Petrus: Quod ille qui tot annis claudus fuerat, iam factus est membrorum suorum potens, nost fa virtute,aut pietate factum non est: sed si vultis rem peni ius iri telligere, apertius eloquar. Deus Abraham &C. novo

uit filium suum Iesum hoc Hiraculo, hoc est mi aculo hoc facitam est ut intelligatis quali i faciat Deus patrum nostrorum filium suum. Quem filiumὶ Iesum: de quo filio Dei, de quo Iesu loqueris o Petre Θ De eo ipso,inquit.

Ioquor, quem vos tradidistis nimirum captiuum in manus gentium,& negastis ante faciem Pilati, iudicante illo dimitti. Cum enim Pilatus ioco magis quam serio Iesum

tanquam Iudaeorum Messiam ostetaret, & iudicaret eum potius ut innocentem & innoxium hominem absoluendum quam condemnandum: illi Iudaei praefracte ac conla

120쪽

io AN. Hor ME TER Vs stanter negabant eum, dicentes: Non habemus regem nisi Caesarem. Atque ita multo iniquiores, multoque sceleratiores Pilato Ethnico facti sunt. Illi enim non accus tum, nihilque mali facientem in vincula coniecerunt, praesidi iudicandum obtulerunt: & dum Praeses eum absoluit, innocentem proclamat, illi nihilo mitiores saetinec praesidis sententia, nec Christi innocetia. Bone Deus, squis nostrum sic inueheretur in sceleratos homines, quid audireti non bene acciperetur, & pro concio natore

conuiciator vocaretur. Verum haec non curat Petrus, sed

crimen Iudaeorum quantum potest exaggerat primum, ut scilicet sic illos ad poenitentiam adducat. Ulcus tangendum est alias sanari non potest. Addit Petrus praemis ps. Vos aut in sanctim σ iudum negas tu, oe petiistis via

stis, quem Deus suscitauit a mortuis, cium nos te fessum: . Vide obsecro quanta vehementia inuehatur in Iudaeos,& quanta prudentia illis insinuet Christum , quomodo item peccatum illorum aggravet. Vocat Iesum Naetarenum primo filium Dei,deinde iustum & sanctum & addit quod Iudaei illum abnegauerint. Non,inquit exposuistis vel reliquistis eum, sed Git negastis. Cum enim Pilatus ibIum vellet dare Iudaeis liberum, noluerunt illum dimitti.

Et hoc quidem per se magnum est peccatum, sed Iudaei

peccato addiderunt peccatum. Quod Z Petiistis,inquit Petrus, virum homicidam donari vobis. Vide quot crimina enumeret. Quem Deus glorificavit,illi tradiderunt: quem ' Pilatus ab Ioluit, illi negauerunt, huicque latronem praetulerunt. Barrabam hominem seditiosum & latronem c rauerunt dimitti: Christum vero Dei filium in crucem egerunt,& ut Petrus ait, prinsipem & auctorem νitae in te

Frauerar. fecerunt. Sed quid ait Scriptura i Qui iustificat impium.& qui condemnat iustum,abominabilis est uterque apud Deum. Vtrunque peccatum secerunt Iudaei, sed frustra. . non enim periit, quem illi perditum volebant. Deus enim suscitauit illum a mortuis,inquit PetruS, cuius nos omnas testes sumus obseruandum hoc loci, quod Petrus Christum vocat auctorem siue principem vitae, non quidem solum huius temporalis, sed potius aeternae. Ipse enim I n. s. dixit: Ego sum via, veritas, Sc vita. Et itςrum : Sicut ra

SEARCH

MENU NAVIGATION