In 12. priora capita Actuum apostolicorum commentaria doctissima & luculentissima V.P. Ioannis Hofmeisteri, F. eremitarum D. Augusti. per vtramque Germaniam, dum viueret, vicarij generalis, antehac numquam impressa. Cum indice

341쪽

dicens: Suge, emo ipse homosum. Quὁd Cornelius Petro obuiam venit, argumento est quanto desiderio illum exspectauerit: quod vero ei ad pe- - cies procumbit,rcuerentiae est,quia Petrum omni honore dignum iudicat. Hqc nemo melius perpendetit,quam qui animaduerterit quam frigidi nos simus ad auditionem verbi Dei,& quam contemptim in hoc mundo habeantur sacerdotes & verbi ministri. Christus Apostolis suis dicebat, Qui vos audi me audit, & qui vos spernit me spe nit. Sic Samueli dominus dicit Non te abiecerunt,sed me, δ' S ne regnem super eos. Moyses vero ad populum in deserto dicebat qui murmuraverant contra ipsum Mosen & Aa- Exod. is. ron: Non contra nos est murmur vestrum, sed contra diminum. Paulus vero docet presbyteros duplici honore dignos esse praecipv vero eos qui laborant in verbo. Alibi verδ scribit se tanquam angelum Dei susceptum fuisse a GaI. . Galatis,Non respuistis neque spreuistis me, sed sicut angelum Dei accepistis me,sicut Christum Iesunn. Ad Thesi Ionicenses ver5 scribens dicit, Cum accepissetis a nobis

verbum auditus Diei, a tepistis illu3 non ut verbum ro- Tbus. t. minum,sed, scut vere est,uerbum Dei. Haec omnia arguunt quanti faciendi sint sacerdotes domini, quum tamen in hoc saeculo nullum genus hominum contemptius h beat atque sacerdotale, quod cur fiat, rationem habemus in promptu.prima caussa est impura n6stra vita & corrupti mores nostri. Iam sal insipidum ad nihil vadet vltri nisi ' .vrmittatur foras, & conculcetur ab hominibus. Secunda . . . . est populi effrenis malitia,quet corripientem, erudientem, vel castigantem ferre no potest. Hinc vulgo dicitur, Hoς vel illud faciam,nec quicquam curauerim sacerdotis ver-

quδd nosmetipsos per adulationem aliis subiicimus. N que tamen excusantur ob id illi qui Dei ministros conubciis lacerant,peccataque illorum odiosus traducunt: ratio ust quod non emendationem, sed perditionem atque interitum ministrorum Christi quaerunt, ipsi illis longe peiores. Sic olim Iudaei meritas quidem dabat poenas quum expugnabantur a Nabuchodonoetore Bobyloniorum rege:verum quoniam hic non Dei voluntatem facere, sed

342쪽

libidini morem gerere conabatur, correptis liberis,iuxta quod proueibium habet, virga in ignem a Deo proiecta

est. Sed propius od textum vertamus nos: duo enim sunt uuq pr cipue obseruatione censic musdignissima. Alterum quod Cornelius tanta veneratione excipit D. Petrum: albterum vero quhd Petrus videtur tantum honorem non agnoscere, quum tamen Vterque non solum non pecccx,

sed etiam bene ac Christiane agat. Neque enim audiendi sunt hic miscri,aut potius seditiosi Apabaptistae,qui putat se omnem pietatis pensum absoluis sisi qua domagistra. tus nulla praefatione honoris alloquantur, non dominos, sed fratres appellantes. Atqui oportebat illos audire quod Diuus Paulus in Romanis admonuit scribens, Cui honorem, honorem : cui timorem, timorem. Et iteium,Honore inuicem praeuenientes.Neque enim ideo conlcmnendi

sunt qui magistratu sensu tur qued fiatres nostii sint, sic

multo magis honorandi: hoc quod D. Paulus abunae in Timotheo suo declarat. Nec quicquam facit pro Anab ptistarum arrogantia & hypocris,quod nobis superiorum vitia, quin niuio hominum genere probamus, obiiciuta Non enim magistiatus ideo a nobis no 'oratur quod pec catores sint, sed quδd ordinatione Dei superiores nostri sint. Malitiam hominum semper vituperamus: ordinationem aulcm Dei nusquam non probamus. Sic Cornctius non respicit in D. Petium, quas hominem peccatorcm αpiscatorcm, sed in Petrum verbi Dei fidelem dispensato rem. Ia de altero loquemur, videlicet quod Petrus noluit oblatum honorem agnoscere, sed potius respuit. Vter igitur peccauitὶPetrusiae,an Corneliusὶ Qui honorem obtilit, an qui oblatum respuit Z dicam quo Tres cst :neuter vibtuperandus venit, quoniam uterque iuxta Scripturae se sum egit. Cornelius, quia ministrum Dei digne honor uit: Petrus,quia de se propter excellens minasterium non superbe sensit. Haec multis scripturis probare nihil opus fuerit. Exemplo igitur Cornelii & D. Petri non efficitur, quod multi imprudenter putant,Dei ministros sue vivetes sue morientes licet omnes merito viventes dicantur)non magnifice honorandos esse : sed hoc potius,ne quis quam de semetipso superbius & insolentius sentiat. Dicit quidem D. Petrus se hominem esse: verum inperim non

343쪽

negat se esse Dei Apostolum, Euangeliique fidelem ministrum. Sic & magistratus quu honoris titulos audit,quum externas obedientiae videt caeremonias, respondet talibus verbis & titulis non opus esse, iubet aperta capita retegi, fatetur se non dominari, sed potius inseruire Reipublicae. An ideo posthac rustice alloquemur superiores nostros,

non aperiemus illis reuerentiae ergo capita nostra, vocemus eos potius seruos nostros quam dominos nostros3 noscimpij non sic. Gloriosissima Deipara in Evangeliis sese

vocat ancillam domini, neque tamen putanda est Elirab ilia peccasse, qu9d illam vocaverit matrem domini Puto iam clam esse quomodo in hoc actu nec Petrus, nec Cornelius peccarit: quod utinam diligenter perpenderent aduersari j nostri, qui sic Christum caput & principem Sa chorum extollunt, ut in membra ipsius plane videatur impij. Sed haec hactenus super praesenti loco, quem propter

quorundam imprudentium hominum temeritatem pro Iixius tractare noluimus. Et loquens cum illa intrauit,s inue nit multos qui conuenerant, dixitque ad idos: Vos scitis quomodo abominatum sit mira Iudaeo coniugi aut accedere ad alienigenam.

Quid opus fuerit prolixius hic haerere, quum ferino historiographi nostri satis apertus sit ὶ Iam enim audiuimus Cornelium vocasse amicos, amnes,& necessarios suos, nimirum vi & ipsi ad Christum conuerterentur. Quod vero non sunt impatientes morae, sed disserunt usque in aduentum Petri, argumento est illos rem bonam serio age- .re.Nostrum multi impatientissimi sumus, si quando sacra nostra, vel conciones nostrae vel tardius incipiuntur, vel profixius peraguntur. Hinc est quod alij non adueniunt, ali j tardius adueniunt ne diutius adesse cogatur, alii etiam finem sacrorum non expectant, non cogitantes quod dominus apud Hieremiam illos maledicit, qui opus illius negligenter perficiunt. Sed audiamus quibus verbis D. Pe trus Cornelium & huius familiares alloquatur:Vos scitis, inqui quomodo nefas sit viro Iudaeo coniugi aut accedere ad alternigena. Nemo vestrii miretur, Vult dicere quod ego Iudaeus ia vos acceda , quu ipsi sciatis quod hactenus Iudaeis no licuerit aliqua familiaritate habere cu gentiliabus,& cu omnibus qui a religione nostra sunt alieni :& veru hic loquitur Petrus. Nam in veteri tςstamento cauerat

344쪽

dominus, ne quisquam Iudetorum aliquam familiaritatem cum aliquo Ethnico contraheret, nimirum ideo, ne Iudaeorum populus, qui alias ad idololatriam inclinabat,ab Ethnicis ad idolorum cultum seduceretur. Quam uisem mvir pius in omni loco & in omni populo pius esse possi sicut Ioseph Noe, Loth, Iob,& alij complures) tamen plerunque fit, ut qui tangit picem, inquinetur ab ea : nec tutum est habitare inter scorpiones. Quod utinam considerarent i i,qui sola nescio qua noui cupiditate ducti, sursum deorsumque cui stant ut omnia videant, omnia audiant, omniaque experiantur. Obiiciunt quidem illi Pauli sententiam, Omnia probate,quod bonum est tenete. Et illud Ioannis, Probate spiritus an ex Deo sint. H c quidem sancti Apostoli scripserunt, sed noluerunt his diistis quod tu

inde intelligis. Noluerunt enim ut ultro te periculo exponeres,noluerunt ut Satanam ultro prouocares, sed potius ut tentantem caueros. Sed haec hactenus : quod reliquum est audite. mihi ostendit Deus neminem communεm aut immundum dicere hominem, propter qhod sine dubitatione ruent a cestus.Interrogo autem,quam ob caussim accessu me' 'Nihil hic temere facio, inquit D. Petrus, quod ad vos

praeter veterum morem venio. Nec quisquam hominum

hoc me iussit, sed Deus ipse mihi ostendit, nimirum sub

imagine immudorum animalium, ne aliquem immunem hominem existimen, hoc est, ne Iudaeorum more putem omnes gentiles porro a Deo reiectos,ac aeternum damn tos. Olim quide iusserat Dominus ut abstineremus a comsortio Ethnicorum, & domini mandatis merito obtemperauimus:iam iubet,ut Ethnicis Euangeliu de Iesu Christo domino nostro an nunciemus . necesse igitur est, ut rursum illi morem geramus. Olim periculum erat ne Iudaei seducerentur ab Ethnicis: iam necessarium est, ut Ethnici conuertantur a Iudaeis. Sed hac de re in superioribus satis pro tempore:audiamus rursum ipsa D. Petri verba. Deus, inquit ostendit mihi, neminem communem aut immundum dicere hominem,propter quod sine dubitatione,hoc est,sine cunctatione veni postqua vocastis me. Serio enim& hilari animo, & sine procrastinatione Dei mandatis obtemperandum est. Interrogo autem, quam ob caustam

accersistis meiIussit, inquit, dominus per angelum suum

345쪽

ut ad vos concederem, sed quid apud vos agere debeam,

apertis verbis non significauit. Vnde a vobis iam percunctor, quare me accersieritis)Petro enim,sicut in superior bus auditum est, cogitante de visione, lixit Spiritus ei, Ecce viri tres quaerunt te, Surge itaque & descende, & vade cum eis, nillil dubitans quia ego misi illos. Auditis ex his, Petro non expresse dictum, quid agere deberet apud gentiles illos:vnde non immerito rogat Cornelium, quid stibi voluerit cum hac legatione. Audite ergo i a responsionem Cornelij. Et Cornelius ait Die ab hinc quarto misique ad hane

horam,orans eram hora nona in domo mea. ρο ecce vis tit an

te me inFeste candida, or ait: Corneli, audita est oratio tua u/eleemosynae tuae commemorata sunt in conlpe Ιω Dei. Mitte ergo in Ioppe, or accerse Simone qui cognominatur Petrus, hic hos iatatur in domo Simonis coriar' iuxta mare.Confestim ergo mi, i ad te, ct tu benefecisti veniendo. Nuc ergo omnes nos in conspectu tuo adsumus audire omnia quaecunque tibi praecepta sunt a domino.

Quae hic a Cornelio nostro dicuntur, in superioribus tam copiose exposuimus, ut iam non sit opus prolixiori inter pretatione. De ieiunio enim, & statis precati horis semel atque iteru diximus,licet admonitione nostra parum profecerimus: hoc quod orantiu paucitas satis, suo tamen nomeo malo declarat. Quotusquisque etenim vestrum est, qui statutas ab ecclesia orandi horas obseruet 3 Detestada certe est nostra negligetia,quod per integrum annum vix unicam hebdomadam animae nostrae cultui locamus. M iorem curam impεdimus equis,bubus,& reliquis anim ruibus ac iumetis nostris, qua animae nostrae. Si quis nostruvel auicula aliquam in cauea habet, aegre illius cura in auterum die dissert:de animis verὁ nostris saluadis paru a xij sumus No sic Cornelius, sed cogitas aliquando morte dum esse unumqueque etia recepturu iuxta facta sua, non neglexit anima suam, sed hanc bonis exornauit operibus, ieiuniis videlicet, orationib. & eleemosynis,hoc quod si pra audiuimus,& ia rursum ipse recenset, non inde vanam gloriam quaerens, sed Petro rogati veritate dicens meque enim semper impiu fuerit propterea benefacta enumerare. Enarrauerut haec multi boni viri, Iob, David, Zachetus,

Paulus, immo & Christus ipse nec tamen quisqua haec iblis vitio vertet. Non enim ad verba, sed at verboru causi

346쪽

sam respiciendum est. Non sunt facienda mala, inquit D.

Paulus, ut inde eueniant bona: ergo non mentiendu est,

ne videare aliquid per arrogantiam dicere. Impune igitur recensebis laudestum,si Dei honorem & proximi salutem in illis quaeres. Sed haec alias: iam nonnihil discutienda v nient verba Cornelij, ut nonnihil utilitatis inde ad nos redeat. Quum recensuisset Petro quomodo ab angelo admonitus fuerit post ipsum Petrum mittere, addit, Cons stim ergo misi ad te.Non distuli, inquit, in longa tempora mandatis angelicis obtemperare,sed confestim misi ad te. His autem verbis tacite subindicat Cornelius, quanto si cho ac desiderio exspectarit Petrum,ut agnoscat Petrus se habiturum diligetem & fidelem auditorem. Neque enim dici potest quam diligentem faciat concionatore,si quando videt auditorum pium studiu, & animos doctrinae salutaris auidos. An tu putas agricolam libenter ac dilige iter semen suum spargere in agrum ex quo nullos sperare potest stitistus3 Addit Cornelus ad Petrum dices, Et tub nefecisti,hoc est, gratum fecisti quod ad me veneris. AP noscit enim Cornelius &intelligit,quantum beneficium

sit pios ac fideles habere doctores: quod quoniam multi

non agnoscunt,ideo a domino recipere merentur doctores vanitatis,& magistros mendaces, sicut hodierna dies. Sole clarius ostencit. Rursim sequitur aurea sententia, Nunc ergo omnes nos in conspectu tuo sumus, ut audi,

mus omnia quaecunq; tibi praecepta sunt a domino. Quid hoc est,quod Cornelius dicit omnes adesse,ut audiat praecepta domini a Petro Apostolo Videamus rursum verba angeli, quae in superioribus audiuimus: Mitte, inquit, ad Simonem Petrum,&c. hic dicet tibi, quid te oporteat se

cere. Audisὶ non hic dicitur, quod Petrus a Deo acceperit praecepta quae proponat Cornelio, nec tame dubitat Co nelius,quin Petrus suam doctrina a Deo acceperit.Nec dicitur quod D. Petrus propter Corneliu etiam alios docere debeat edunius Cornelij fit metior & tamen no cunctatur bonus Centuito etia alios ad se admittere, qui a Petro discat quae hic a domino accepit. Sed etia hac de re paulo supra diximus. Dicit itaq; Cornelius nomine omniu, Nucergo omnes adsumus,leste Deo, ut oia ea audiamus, quae

a domino tibi madat sunt. Tale animabo mihi in domino

347쪽

IN ACTA APOSTOLORUM. Irocharisi. fratres,si hodie ad lectionem sacrarum literarum, di conciones Christianas adserremus, iam plus esset fructus Euangelii,& minus malitiae in mundo. Caeteram quales accedimus,tales & redimus. Accedimus non ut audiamus bono animo quae concionator ex diuinis mandatis proponit,sed malimus audire,quibus malitiam cordis nostri vel confirmare . vel aliquo praetextu excusiare quiremus: qui vero minus mali sunt,audire gestiunt Dei ferino :nes, sed non omnes. Promissionibus Dei delectantur,sed comminationes eiusdem abominantur. Data Se dona domini accipiunt: mandata vero illius respuunt. Breuiter hae Cornelij oratione admonemur,ut Ecclesiastes non sui capitis vana somnia, sed salutifera Dei verba populis proponat. Et admonetur populus,ut illa omnia diligeter audiat.

petaeus ausem Petrus os suum,dixit, In meritate comperio quia

non est personarum acceptor Deus, sed in omni gente qui timet eum,ρο operatur iun istam,acceptin Κὶ illi. Vtinam aperientibus nobis ora nostra, non audirentur peiora, quam hic a

D. Petro audimus.Nos si quando loqui instituimus, serE ablasphemiis incipimus,& blasphemando loqui desinimus:

qui vero minus mali sunt, aut fratris vitam non fraternε proscindant,aut turpia quaedam Sc animos puros corrumpentia loquuntur. Non sic D. Petrus,sed aperiens os suum, omnia loquitur ad aedificationem: nullius vitam calumniatur , sed omnium hominum vitas emendare conatur. Sed audiamus verba illius. In veritate comperio, inquit, quia non est personatam acceptor Deus. Hoc est sui rem

simpliciter loquar hactenus nobis Iudaeis persuasum fuit, Deum nullius gentis nisi Iudaicae rationem habere, nec Deo quenquam nisi Iudaeum placere: iam vero ex proxima mihi ostensa visione, &ex tuis verbis, o Co neli, intelligo atque deprehendo ad Deum pertinere,

eumque curare, fouere, atque saluare omnes gentes,quae eum timent Scoperantur iustitiam, siue fuerint circum-essi, siue praeputiati. Nam de his duobus populis praecia

pue loquitur Petrus. Vnde non necesse est, ut hoc in loco. prolixius aut curiosius disputemus de ea, etiam gentes, quae a Republica Israelis alienae fuerunt, saluari potu rint non circumcisae ὶ Scimus in veteri testamento multos incircuncisos placuisse Deo: at quenquam sine fide

348쪽

in Christum sue futurum siue praesentem placuisse Deo

non credimus. Scimus item Deum gratiam suam non auligasse Sacramentis , quasi citra haec neminem saluare possit: verum de omnibus illis quos Deus praeter illa ad se trahit, nostrum non est iudicaxe. Quid ad nos de his

qui foris sunt Nos Deo pro cognitione Christi gratias

agamus, & tali tantaque cognitione digna agamus, non curiosius de gelicium salute disputantes, sed potius Deum pro illorum salute orantes. Sed quid opus est multis verbis ὶ ex hac quam iam tractamus historia,& ex verbisi Diui Petri satis intelligimus, quomodo Deus non sit a ceptor personarum. Multae erant gentes de hoc nemo

dubitat) verum non ad omnes, sed ad Cornelium mi sus est angelus. Quare ad Cornelium Z non quia gentilis& praeputiatus, sed quia vir pius & timens Deum, quia Deo supplicabat,& pauperibus eleemosynas praestabat. Quod si ad instar reliquarum gentium Deum contempsi siet, & proximis iniuriam fecisset, nunquam ad eum angelus Domini venisset. Caeterum hanς pietatem, hoc est, fidem, hem, & chalitatem, sicut etiam in superioriabus admonuimus, a semetipso non habuit, sed gratuito

amisericordi Domino accepit. In eandem sententiam Gliam verba Diui Petri a nobis intelligenda veniunt, Reipsa,inqui deprehendo, quia non est personarum acceptor Deus. Ergone omnes ex aequo amat, nullum discrimen

faciens inter pium & impium , inter obtemperantem dc contradicensemὶ nequaquam: sed qui umet Deum, ait Petrus, & operatur iustitiam, acceptus est Deo, siue ille Iudaeus sue.Ethoicus sit. Et sicut Iud eum a poena non subleuat ςircuncisio, cum caetera impie vivat: ita & Ethnicum praeputium non damnat, si timet Deum & opera tur iustitiam. Hoc est quod Diuus Paulus in Romanis dicit, Honor & pax omni operanti bonum, Iudaeo prum uim , deinde & Graeco : non enim est acceptio person

. rum apud Deum. Et post pauca, Circuociso quidem prodest, ii legem obserues: si autem praeuaricator legis sis, circuncisio tua praeputium factum est . Breuiter sic non est apud eum respectus personarum, Ut pio malὸ, impio vero benefaciat, sed reddit unicuique juxta opera sua, nestque cuique iniuriam facit, etiamsi nobis plus largiatur

349쪽

quam debeat. Hanc rem Diuus Augustinus in multis locis diligenter explicat, potissimum vero contra duas epistolas Pelagianorum libro. a. cap. 7. Igitur & nos caue mus,ne quando ob respectum personarum , quod iustuin& aequum est peruertamus, sed unicuique quod suum est tribuamus, siue ille sit hostis siue amicus, siue nobilis siue plebeius. Obserua deinde quinam illi sint, quos amat

Deus: non insolentes & malefactores,sed eos qui timent Deum & operantur iustitiam. Amat enim Dominus p pulum sectatorem bonorum operum, nec est Deus volens iniquitatem.

Verbum misit Deus filiis Israὶl, annunciam pacem per Iesum

His iam incipit Diuus Petrus Christum gentibus euangelizare,& breui,efficacissima tamen oratione: ostendere, quid in uniuersum de Christo sentiendum sit,& quod e tra illum salus contingere possit nemini. Nos concione hanc Petri,quae alias obscuritatis aliquid habet,diligenter explicabimus, hoc freti qudd res ipsa non tantam habet perplexi,quantum verba ipsa, quibus Lucas rem exi fuit. Nec dubium est quin D. Lucas non conscripserit totam Petri concionem, sed tantum capita quaedam & summam illius. Vnde non est quod quisquam hic putet me in v num laborare, quum Petrus haud dubie apertissime rem explicuerit. Sed audiamus Petrum ipsum. verbum misit Deus filiis Israel,annuncians pacem per lesum Christum: hic est dominus omnium. Breuissimis totum negotium scpossemus eloqui. Deus praedicati fecit filiis istaei, hoc est,

Iudaeorum populis Iesum Christum eum esse,cuius unius ope atque auxilio Deo reconciliari possunt: nec mirum

eue quod Christus tantum possit, quum si dominus omnium. Hie haud dubiὰ simplicissimus, & genuinus est verboi uni domini sensus. Atqui si quis negotium hoc pen tus introspexerit, inueniet magna fidei nostrae mysteria in verbis Perii latere. Deus namque non solum curauit praedicari Israelitis verbum Euangelij, in quo, ceu dixtimus, annuntiatur nobis Iesum Christum esse salutis nostrae auctorem & consummatorem: sed Deus vere misit Io verbum suum, verbum nimirum quoa iuxta Ioannis Ε-uangelium in principio erat apud Deum, verbum per

350쪽

quod Acta sunt omnia,verbum quod Deus ipse est. Ch G

alma C stus enim Iesus iuxta diuinitatem, verbum Dei Patris in sacra scriptura saepissime dicitur. Misit verbam filum, i quit Propheta in Psalmis, & sanauit eos, & eripuit eos se interitionibus eorum. Et in libro Sapientiae legimus, Neque herba, neque malagma sanauit eos, sed tuus D mine sermo, qui sanat omnia. Nec ab hoc loco dissentit quod eiusdem libri cap. I 8. legitur, Cum quietum sile

tium eontineret omnia, & vox in suo cursu medium iter. haberet, omnipotens sermo tuus Domine exiliens de caelo, a regalibus sedibus venit. Sed haee hactenus apud eos, qui certo persuasum habent Iesum Nazarenam v re esse Dei viventis unigenitum filium verbum illud aeternum quod in tempore caro factum est. Hoc verbum,hunc

Iesum Nararenum, non aliqua creatura ut angelus, vel

homo quispiam misit,sed Deus ipse misit in mundum, numirum ut conceptus de spiritu sancto,nasceretur ex Maria virgine. Hanc missionem iam olim rogauerant vel res Prophetae, quorum ex numero alius clamat, Obs cro Domine, mitte quem missarus es:alius vero, Vtinam distumperes caelos & descenteres: alius rursus, Dominethclina caelos tuos &descende, inquit. Misit ergo, pomquam aduenit plenitudo temporis, Deus verbum suum, filium suum factum ex muliere, factam sub lege, ut eos qui sub lege erant redimeret, ut aloptionem filiorum reciperemus. Misit autem eum Dominus filiis Israel, sicut Cnristas ipse testatur, inquiens, Non sum missus, nisi ad oves quae perierunt domus Israel. Quare vero misitὶ An- nuncians pacem, inquit, per Iesum Christum. Quid opus est pace, voi nullum bellum,nulla distortia, nullae inimucitiae 3 verum est: atqui inter Deum & hominem maxumum erat bellum, quod a nemine nisi qui idem esset Deus & homo, componi potuit. Bellum illud originem sumpserat ex Adae peccato, qui immensorum Dei benem

clorum oblitus, propter gustum unius pomi, contempto Dei mandato obtemperauit aduersatio Dei diabolo: qua iniuria quae maior esse possit Satis fuerat no obtemperare Deo ut eam offenderet,sed ad accumulandum precatum,

etia Adam adhaesit hosti Dei. Ex hac iniustitia multa mala enata sunt,multae bellorum species exortae.Vnum bellum