장음표시 사용
131쪽
Diυinam misericordiam praedicat Prophrta erga peccatores Hebraeos , ac ux in patriam illos di persos reducat deprecatur. TITULUS.
Η,ILL Jah. Hab. Attii a. LXX. T. 7. NON FUERUNT MEMOR Es. Graecus addit ET, quod redundans adjudicatur ab expositoribus. v. I 3. ET NON susTINUERUNT. Tam hebraicus textus, quamgmcus το ΕΤ reticent. v. 32. ET IRRITAvERUNT EUM. Translatores addiderunt EuM de. clarationis gratia. v. ET v IDIT CUΜ TRIBULARENTUR. Aliqui ex gracis habent Er vlDlT DOMINUS, quod redundat.
v. 48. FIAT FIAT. Unica legitur vice in hebraeo. ANNOTATIONES. D Hieronymus hane tradit regulam, quotiescumque in aliquo psalmo bis
. hallelu jah ponitur unum ad finem, alterum ad initium pertinere. In aliquibus codicibus praesens psalmus duplici hallelu-iah insignitur. De illo geminato loquuti lunt Ueto, Aiguanus, & Richelius.
Memento nostri Domine. Quamvis parvi momenti sit observatio subsequens. tamen quod viri praestantiis mi animadverterunt, sequimur. In hebraeo est ar Izocherent memento mei; sic vertit Hier. Aquila, Symm. Theodotio, quinta, &sexta editio. Fieri potuit, ut LXX. vau pro ' iod legitis. Initiati sunt Bee hegor. Hieronymus, Calliodorus, Arnobius, pi . Rom. habent . consecrati sunt . Verbum I X tramaei significat adhaerere, copulari, coniungi, combinari, eodem veluti iugo necti quae quidem significationes sacerdotib.as, & illius
Non una est circa praedictam inanem deitatem sententia. Theodorus, Bamius, & Chr uostomus existimant Saturnum esse , quibus coniungitur etiam Ais pol li narius in commentario. Chrys. addit nomen Baal commune elis unicuique idolo competens. Phogor nomen est loci; insuper illud idolum peculiariter Bel volitant. A D. Hier. docemur, quod Bel, Beel, Baal commune idolum signat, nimirum , quod Belus primus Assyriorum Rex Nini filius, alii patrem iaciunt, primus etiam Dei nomen a subditis aetemit. Beelphegor aut Beelzebub Deum muscar senat. Apud Eusebiu in cernitur, quod PolyitIr,& Eusebius ipse Beelphegor idem faciunt ac Saturnum. Alii censent, ut Hier. Beelphegor Priapum esse quem maxima cum veneratione mulieres colebant, ob obscaeni magaitudinem, eum quo
132쪽
eonfundunt idolum Chamos. Iuxta es ymon explicatur sentisines habere in ore hoc est . ia sum nitate pellem, ut turpitudo ostendatur virilis membri. Isidorus seri. bit, quod Belphegor est Priapus idolum Moab nomine propio Baal tu per montem Phogor ; Bel idolum Babylo, leum , quod interpretatur υetus. Questione minstituunt accuratam de eius origine, & qualitatibus Gyraldus, & Villat pandus. Probabile nonnulli autumant, ex hebraica voce nonnihil detortam vocem Priapi oriri. Stetit Phinees, o ploraυi'. Maiori vi ex hebram αδ Kom farrexit deinde V 2 a nai patet itidicaυit innuit: LXX. iudicii ei sectum explicarunt, qui . placatio est post vindictam Apollinarius habet Phinees autem precibus placaυit Dominum, Ille quidem orabat precibus vero cedebat pejiis. Et fornieati Iunt in adimentionibus Dis. Disputat D. P. Aug. de istius dictionis lignificatione, & ait, quosdam de latinis non adinventiones , sed studia, alios assectiones, vel ais ctationes, si os Volup ates dicere maluisse. Ps. Rom. habetis obser Wationibus in hebraeo est I, I p I be mali hallehem in operibus fuis. Elias Cretentis ad nuentiones istas iis tribuit, qui dillidus gaudent, divinum ti
morem ex animis procul eiiciunt.
Ea diret .m .is popatus fiat fiat. Apud hebraeos est mn na rore amen, vehallel laihovah amen, & lauὸet Dominum. Finis libri quarti. LlBER QUINTus PSALMORUM SECUNDUΜ HEBRAEos.
Ob υarias admirabiles captiυitatis liberationes , hortatur Propheta ad referendas Deo gratias. TITULUS Alleluia. LXX. v. 2 o. ET ERIPIET Eoς. m Eos declarationis gratia a translatoribus additum.
v. 29. Ers TATUIT PROCELLAM DIVA IN AURA M. Nonnulli ex graecis hic aliqua ponunt, quae superflua sunt, neque in antiquo nebraeo leguntur: ,, & constituit procellae, & statuit in auram . ANNOTATIONES. DE duplici ali Lia iam supra dictum est: Lyranus d sendit, illud hie in
principio Eollocati. In h-draeo vero chaldaeo , ac plerisque LXX. Oxempla. Tibus non reperitur. D. Parens inquit, quod in aliquibus eo licibus prat initur huic psalmo duplex allelu a, quod tamea in collatis libris non est inventum.
133쪽
Suscepit eos de via iniquitatis eorum. Videtur LXX. N illem legisse, Gl- legit, i empe, suscepit: nunc in hebraeo habetur evilim stulti. Sie colligimur etiam ex Hier. versione in qua testitur, , stulti propter viam sceleris eorum Fabet autem, Victor, & Trevetus in accusativo ponunt pultos, sed supplent verisbum redemit, hoc est, stultos factos propter viam sceleris in qua ambulabant. Et statuit procellam ejus in atiram. Ex textu habemus Π 'ID γ' taliam sehharati l id mamal, , flore fecit turbinem in silentio: mira eloquutiol LXX. leguntis di imperavit ita &D. Parens. Aquila ,, restituit turbinem in auram ''. Synam. - statuente eo tempestatem in tranquillitate '. D. Hier. , , &statim tempe tis au D rae cedit Quid procella sit ex Nysseno deseribitur, ae definit inolentum ventum , n t recta via irruentem, sed libi ipsi involutum obliquo turbine, qui quindo tanta violentia in aquas irrumpit, mare quasi maxima rupe iniecta, ob gravitatem aeris subagitatum, necessario irangitur propter vehementiam spirantis venti, quocumque ineumbat. & pondere suo inclinet impetus mole,, aquam undique eiectante . Eadem transcribuntur ab Elia Cretense in or. r. Naz. num. 14. & in i q. Io. Vexati funt a trιbulistione maloriam. Clariori modo, ae emphatico ex verbis nam nyalo mahhoiser mah hah, vataghon. humiliantur a tyrannide mala, &animi aegritudine, angustia. Symm . , , a constrictione mala
per inimicos victoriam Aperax D id.
Cant eum Ualm; lassus David. Heb. Canticum psalmi ias Dauid. LXX. v.2. PARATUM COR MEUM. Secundo repetitum loco non extat in hebraeo. v. 3. Ex URGE GLORi A MEA. Quod nec in hebraeo, nec in nullo interpretum reperitur : quinquagesimi psalmi verba sunt. P. 4. ET PsΛLLAM. Conjunctivam particulam graecus omittit.
pravatus est, legit se alienigenae sudditi sunt , quod hebraicae ventati contrarium apparet, ac apud omnes interpretes,, amici iacti sunt legitur. ANNOTATIONES.
OUid sit eamkMm psalmi praeteritis in titulis observabimus. Genebrardus exi-- stimar, dici contietim Halmi syntactice per duo substantiva ut sublimitas, ae
excellentia psalmi demonstretur. Moab lelos Ipei meae. ym Sir rachi si olla ablutionis meae legit hebreus. Uratie in Id maeam. Arabiae provincia Idumaea est, se appellata ab Edom, sive Esau. Is in montibus Seir primum, deinde Horraeorum perrexit: ipsus posteri in Arabia Petrea erga Palaestinam,& inter mare mortuum , & mediterraneum
134쪽
IN PSALMOS. Ismansionem potuerunt. Idumaeae metropolis Bessa fuit. Moabitae, & Philysthaei erant iusi deles omnino idololat .
Proditori suo Doeg dira imprecatur David. TITULUS.
Victior; ipsius Daυidis Ualmus. Heb. In finem psalmus ipse David. LXX. v. 23. ET ExCUssus suΜ. Conjunctionis particulam tam hebratus,
quam graeius textus minime legunt. v. 28. QUI INs URGUNT IN ME. τό iu ΜΕ additum a translatoribus.
Olummodo est animadvertendum, quod summus Ponti sex Nieolaus tu de D creto adversus violatores eius inter ceteras execrariones, ali fluos ex hoc pia lomo versiculos recitat. Notat pariter Aiguanus, quintum ex illis extare eant,
eum , in quo de Christi passione latius loquitur.
Detis laudem meam ne tacueris. Hebrais est e rin, e 'IV pN 'Hetaeh te hillati at techeres, Deus orationis, laudis m ae ne taceas. Aquila, Dee lauda. ,, tionis meae . Hier. , Deus laudabilis mihi ne taceas . Alii ,, Deus laudis is meae, qui laudaris a me, de quo glorior M. Nutantes transferantur filii ejus. Fortior apparet hebraica phrasis in Pan pia yU venoah h lanuli hu banau. & vagando vagentur filiis eius. Hier. A instabilesis vagentur . In ps. Rom. Cassi odoro, Ambrosio, & Nicolao Papa I. ,, eom- ,, moti amo τeantur M. Martinus Papa s. in Synod. Later. ,, commoti transfe- rantur . Haec omnia patres Eecletiae intelligunt Iudaeis accidisse in d struct . ne Jerusalem , qui turmatim congrigabis tur, ae super sanctuarii eineres ululabant, di super altare dirutum, & super civitates quondam munitas. illuc pretio militibus se luto stemebundus populus cum decrepitis mulierculis, se aibu'u' panais, di annis obsitis conpeniebanr. Con ra quos etiam Prudentius sic cecinit,
extirpata per omnes Terrartim, pelagique 'lagas tua membra fruentur.
Exiliis vagus, hue illue fluitantibus errat Judaeus, postquam patria de sede ναulsas Supplicium pro eoae luit : Ch isti ue negatὲ Sanguine respersias commissa piacuta sisit. Serutetur faenerator. Magis ex hebraeo et'pa' in ah hese perdet, illa queet. Theodore us ex Symm. conturi et exactor . Alii verbum illud vertunt perdet. Apiid Nebiens m pro faeneratore fiftum legitur. CMnprensium corde mortifiιare. Apud hebraeos est rin ob lemotet, ad interme endum. D. Hier. ,, ut interficeret . In psalterio Romano,& Cassiodoro is moris tr tradidit M.
135쪽
Et caro mea immutata besi propter oleum. Uria cachas misci amen , macruit, aruit a pinauedine. το propter oleum Vulaat. intelligi debet, iuxta expositores propter desectum olei, aut unctionis: unde Tlieodoretus ex Symm . vertit se immutata est ab omissione unctionis . Hier. ,, absque oleo . Faber in vetere psalterio recitat is praeter oleum v.
Messae, gloriam , regnum , ac sacerdotium aetemum canit Propheta. TITULUS.
Psalmus ipsius D idis. Heb. PDImtis ipsi David. LXX. t. a. UIRGAM vIRTUTIS TUAE: Tuae graecus reticet, quod in hebraeo& septuaginta legitur. Do Mi NARE i MMEDio: ex gnecis aliqui habentis&is dominare quod revera neque apud hebraeos, & LXX. extat. ANNOTATIONES.HEbraeorum opinio minime tuenda est asserentium huiusee psalmi auctorem
aut Melchisedech, aut Eliezer extitisse, sed ipsius Davidis vivida est et quutio de Christi humanitate differens, testibus Apristolis Petro , & Paulo, praeter ceteros Ecelesiae Patres, praesertim Athanasius , qui Marcellino scribens, hune commendat psalmum, ubi de Filii Dei nativitate aeterna, ascensione, ac sessione ad dexteram Patris eminentissime disseritur. Immo & vetustiores Christo rabini de ipso sunt interpretati, se R. Ionathan filium Oetiel, & Joden, Moses Ha darian, Isaae, Barachias; Quod si diversimode ab hodiernis tuetur Iudaeis, id Procul dubio evenit ob malevolentiam, studiumque nequissimum Religioni Christianae contradicendi: quod ita sit. ex verbis R. Salomonis elucet , , nos Ob adveris lana religionem de David interpretabimur, licet de blestia ab antiquis nostris sit
Dixit Dominus Dem no medi. D. Petri a J Hebraeos concio legenda est, ut huius loci sensus clarescat. Unum addendum puto, quod tam in latina, quam graeca lingua nullum nominum discrim-n hoc in loco deprehenditur in textu vero hebraico Dominus primo loco posuit David sic ri telio vah, secundo 'arare ad nai, ut aliquo modo Trinitatem personarum indicaret. cum ρrint inium io dio υinu is tuae. Diversi modo se habet hebra laus textus nau liliam meh1 nedabor beio m th leha , populus tuus sto taneus in ia e exercitus tui. D. Hier. - populi tui duces spontanei P. Modo in latinis impressis tecum, legitur, quae quid-m lectio, iuxta Treve tum ortum a falsitate
codicum duxit, cum liliam psytilux non fetum significet: verum animadvertendum Occurrit, quod ab odem vocabulo seu radice uterqu pro enit interpretatio Permuta 's tamen punctis, unde D. Hier. cuius altare nondum puncta extabant,
populi tui transtulit, ex traditione hibraeorum licet salsa. Igitur tecum legendum est cum universa Ecclesia. Et
136쪽
Ee uιero ante Iu Uerum genui te. Apas hebraeos extat arri, bu''n I noex utero aurora sibi res nati τitatis tuae. Aquila fic vertit,, de vulva dilucul, luris gentis tibi ros pueritiae tuae . Symm . sede vulva super auroram tibi ros adolescen is tia tua M. R. Barachias se de matrice aurorae tibi ros infantiae tuae D. Hier. is de vulva orietur tibi ros adolescentiae tuae Suis deturpant commmii hunc locum hebraei, docentes in ortu Abraham rore Delici gratiae praeventus fuerit, vel a vulva matris paratus suit Rex, & alia permulta tradunt, quae repetere me pudet. Secundum ordinem Melchisedech. Longum hie esset ea reserre , quae de Melchisedech ab innumeris tradita sunt, quapropter nonnulla nunc asseram , ne adolescentes ieiuni remaneant, eodemque tempore instituti nostri limites minime transgrediantur. Melchisedech nomen ex duobus nominibus compolitum exurgit, metiebnempe, Rex & Zedech hoc est, iustus. Hic est, qui Abraham benedixit, decimasque accepit, ae panem, & vinum in sacrificio obtulit. Sine patre, matre, sine genealogia , neque initium dierum, neque finem vitae habens a D. Paulo pingitur . propterea quod impudentissimi Iudaei optimum virum , immo sanctum v citant, sed tamen spurium, cum in hebraicis fastis suae stirpis nomina minime adnotentur. Hierax IEgyptius spiritum saninam nominat: Theodotus Traperita cum suis supernam virtutem defendunt: nonnulli Sem Noe filium volunt. Haereoticum quidem est, illum tamquam supernam virtutem Christo maiorem tueri. cum Deo magno, qui est super omnia Deus, qui non est arbitratus rapinam esse se aequalem Deo, qui est splendor gloriae, & figura substantiae eius, qui unum cum Patre est, nullam ad in Ueniri potest vistutem Christo maiorem, qui ille quidem est, qui super omnia Deus magnus elucet, di cum in forma Dei esset, non est arbitratus rapinam esse se aequalem Deo. I itur cum haec omnia minime praeis
dieari possint de Melchisedech , et haud est tribuendum , quod soli Christo eoma
petit, ac per consequens superna non est virtus Christo maior. Forsan Spiritus Sanactus erit Z at quis unquam asseruit, spiritum sanctum humanam absumpsisse caria ne mi panem, vinumque obtulisse, Abraham benedixisse, decimas recepi δεῖ Quods secundum carnem. ait Epiphanius haer. 37. natus esset spiritus, eum Maria Salvatorem ediderit, dicat nobis Hierax ubi nam gentium ea st, quae spiritum peperit Z Nee Spiritus Sanctus Melchisedech habendus est. Homo quidam ex itie forsan Chananaeus Rex Salem, iuxta D. Hier. postea Iebus, ad extremum Ier salem appellata est. Nee mirum esse s sacerdos Dei altissimi deseribatur absque ei reumcisione, & legalibus ceremoniis, & genere Aaron, eum Abel quoque,
En h, & Noe placuerint Deo, & victimas obtulerint. scuti de Iob legimuΑ, quod & ipse oblator munerum fuerit. & quo idie pro filiis suis hostias immolarit. Neque audiendi sunt, qui filium Noe crediderunt, cum Melchisedech, iuxta
D. Pauli assertum absque genealogia sit, Sem vero patrem habuit Noe fratres Cani& Japhet, ortus, mors in scriptura memorentur, proindeque alius a Sem existimandus est; qui vero nam suerit ignoratur.
Non Rex Ierusalem , sed Salem urbis Sichimorum extitit, ita S. Hier. inquit ipse, Salem autem non, ut Iosephus, & nostri omnes arbitrantur, esse Hieruis salem, nomen ex graeco, hebraicoque eompos tum : quod absurdum esse peregrineis linguae mixtura demonstrat; sed oppidum iuxta Scythopolim, quos usqu- sodie is appellatur Salem. & ostenditur ibi palatium Melchisedech, ex magnitudine rui- .se narum, veteris operis ostendens magnificentiam: de quo in post 'riore quoque parte Geneseos scriptum est, renit Jacob in Soeoth, id est, in tabernaeula &- feeit sibi ibi domus, atque tentoria, & transvit in Salem civitatem regionis Si--chem, quae est i a terra Chanaan. Considerandum quoque est, quod Abrahae aia cede hostium revertenti, quos persecutus est usque Dan, quae hodie Paneas a P a pel-
137쪽
M pellatur . non devia Hierusalem, sed de oppido Metropoleos sichem, in itinere,, iuerit: de quo in Evangelio quoque legimus Era atitem Ioannes baptivius M,, Ε ore , juxta Salim , quia aqua multa erant ibi. Nee refert utrum Salem an Sa-- lim nominetur, cum vocalibus in medio literis perraro utantiar hebraei, & prori voluntate lectorum, atque varietate regionum eadem verba diverss sociis, alis, , que accentibus proterantur. Haec ab erudirillimis gentis illius didicimus i qui in ,, tantum non recipiunt, Spiritum Sanctum, vel Angelum fuisse Melchisedech, ut is etiam certissimum taminis nom n adscribant Si ergo haec civitas Reis gis est, & v.illis regis, sive, ut sep uaginta transtulerunt, eampus, quem hodie se Aulonom Halaestini vocant, manifestum est, hominem fuisse, qui in terrena deis valle & urbe regnaverit. Quς quidem quae itio a D. Cyrillo Al. fuse pertra. ctatur, a Nar. Alex. Laur. Beri , M uumerisque aliis.
mirabilibus Dei operibus, ae beneficiis homiri praestitis, laudem
Alli uJab. Hebis Allisluia. LXX. v. I. CONFITEBOR TIRI IN TOTO CORDE MEO. Tam TIBI, quam ME superflua sunt, neque in antiquo hebraeo legebantur. 9. REDEΜPTIONEΜ MIsIT DOMlNυς. Translatores DOMI Nus ainposuerunt, cum nec etiam in graeco reperiatur.
a tuat insigniti. gratiarum actio iri em, nec locum habere inter orati nes, canticosque. Hebraei hic de ace pia manna in deserto loqui tradunt pro quo beneficio Rr tia ' agunt. Nos vero cum parrbus tuemr, pertractari de Operibus, ac stratiae beneficiis, praecipuo Wro de Eucharistia, in qua fidei mysteria, ariem msue te; timenti eminent. Praesens psalmus alphabeticus est, de quo alibi loquuti sumus. Exquisita u omees risiamates eius. Hebram habet zz IIm de tu scim, hoc est , e plorata , p rata , m structi. α Hi-s. si exquirendo in omnibus voluntatibus suis M. Hunc Iozum Rabim exponunt, magna Domini opera ab illis exquiri, qni volunt, di eupiunt ea. Fueam dedit. Nonnul li πωdam, Dolia Oxplieant ex ob ia hebraici noministereph a CC 'Ptione, innuit etiam eseam, & eibum. Eius extenditur significatio ad carneum cibi)m, ae Orn m a belluis ui rapta . Intellectus honus. D. Hi r. ex hebraeo vertit ,2υ scethel ,, doctrina bona ., euatais , qui iaciunt eam D. Treverus,, eruditio bona euactis, qui Leiunt ea ε Si.
138쪽
IN PSALMIS. DySine pronomine in ps Rom. τeteri, & in D. P. A. legitur se bonus est intelle. A ctus saetentibus Ex quo apparet, cohibere non posse Variemum lectores, ut cum pronomine versiculum dictum legant.
Qui erga pauperes misericordia commmentur, gloria, o bonis cumulabuntur a Deo. TITULUS. His a Iah. Hia. Ahel a. LXX. v. 8. DONEC Drapi ClAT. Hebraeus addit aster ω NEC QUOD. 'AN NOTATIONES.IN aliquibus vulgatis latinis habetur , Resurrectionis Aga . de Zaehariae
quae verba Esdrae Arnobius tribuit. D. Parens legit, , coii ersio Aggaei, Scs, Zachariae . Circa quod dici potest, David in Spiritu praevi isse, post Babylonia tam captivitatem illos reversuros esse in patriam. Ci a. us doctor, alHque putant illos hic memoratos esse, quatenus templi e stauratio 1m, prRdlx runt, spiritua lis scilicet, atque laetitiae inenarrabilis in adventu summi,& veri Dei, cui ipsorum Prophetarum nominum explieatio convenit, eum Aggaeus signet styi 1υι tarsea hilaritas Zacharias momoria De . Valentia contendit. hunc David exarasse psalmum ad lau flandum Dominum in die solemni Paschae, ted iguoratur a quo nam sonte hoc hauserit. Hic pariter alphabetieus est. Beatus υir. Animadvertendum est, per verbum Vir nedum in elliai d belmasculum, sed & foeminam: inopere, iuxta Hugonem, aetatem, spousain, sexu.n, probitatem. In mandatis υus istit nImis. Per verbum yzri chamis innotescit miri de lectatio, di licis in mandatis ejus delectatur valde . Illius etiam verni vis D astratur per id, per quo construitur, tum quadam, nempe, praepolitione tam nisadhaesionem exhibente: uno verbo, intensum innuit amorem erga Dei mandat d. . Exortum est in tenebris tumen reictis. In Theo foreto metitum de oromitur. mi enim legitur gentibus pro reclis.S. Hier. habet, exortum est in tenebris tum n iustis M. Iucundus homo. Diversimode vertuntur haec σerba a plurimis. D Hier. Hb is nus vir , ita dc sim maeus. Campensis , iis ix, dc commodas . F-lix is di 1 us, se bonus, scelix'. Ua ablus, Caietatius, Nebi nsis bonus U-tus ps. D. Parens,& Prosper ., tua vis homo M. A Titelmano eruitur, nomine tu iandi non sient ficari proprie latum , sed benigntim, dAlcem, is em aliis. Apollinarius vertitis blandum Blandus quἰ matuavis v r, alios miserans. ς nuncium malum non timebit Ab auditioηe mala non ιimebit. Chrys. Apollinarius. Nunquam reformida ioiquum coibas rumorem:
139쪽
ris ANIMADUERSION EsHier. , aliique Patres,, ab auditu malo Dοκει Goiciat inimicos suos. Clarius ex hebraeo & literaliter ,, donee videatis in hostibus suis. quod desiderat LXX,, donee videat super inimieos sie Se D. Parens. S. Hier. ex hebraeo is donec aspiciat in holtibus luis Apollinarius Donee inimicorum despiciat miserandum υuhAm.
Iaudandum Deum hortantur omnes, nedum quia omnipotens es, Mbeneficus, Ied quia etiam humiles exaltat. TITULUS.
v. a. Ex HOC NUNC. Hoc additum reperitur in latinis impressis. v. q. ET suPER. Coe Los. ET nec in hebraeo, nec in graeco legitur. v. 6. ET HUMILIA REspici T. Conjunctionis particulam hebraicus textus reticet. e
Hoeia loeo a Valentia mi antur Iudaei afferentes, praesentem psalmum eum aliis quinque sequentibus cantari solitum suis in tribus magnis festivira.tibus. & in omni neomenia. 8c in nocte Paschae, poliqu1m comedissent panem aximum loco agni Paschalis, quare illum πocant Alleluis munum, seu bmutis magnus. Ipsum perlege. Laudate pueri Dominum. Observandum Meurrit, quod nomen pueri in saera scriptura non semper parvae aetatis hominem designat. sed femum indicat, sie s nat nomen 'as h hebed a radice 'ay hhabad servi Wit. Servi pueri vocantur, quia in obtemperando sicuti & illi semetipsos exhibent. Re Uera Aquila, Symmacus, Theodotion, Theodoretus, Nicephorus, 3c Euthimius laudate servi Dominum νeria erunt. D. P. Augustinus notat, non ad pueriles tantum annos haec facta est exhortatio, sed ad omnem profertur aetatem, & ad omnes quibus dicitur ne elantur pueri sensibus, sed malitia pamuli, ut facile intrent per angustam portam& laudent nomen Domini. pSAL
140쪽
Quae in exitu Toptio populo Dei acciderunt mire eanis mattes atque fitetur unum verum Deum esse, ν Ia autem nullius υirtutis. TITULUS. Alleluia. LXX.
v. s. ET TU Qui A. Haec verba in hebrato minime leguntur. Secunda pars Dalmi iuxta hebraeos. v. I. ET VERITATE TUA. Pro ET in hebraeo legitur hhal, super. v. 3. DEUS AUTEM NOSTER IN Coe Lo. Gracorum aliqui talentis & in terra H. v. q. Do Mus Is RAEL. Transi. Do Mus addiderunt, in textu non extat. v. I 8. QUI vivi ΜUs. Declarationis, cauli L a Transi. adpositum. ANNOTATIONES.LIeet in Hieronymi translatione alleluis principio reperiatiir, tamen in imo pressis hebraicis non existit: forsan illud, quod in transam fine est positum in praesentis initio collocandum erat. De populo barbaro. Iuxta etymolostiam hebraiei nominis lol, heta interis pretatur populum ignota lingua. ac latomate loquentem, seu ob ruditatem, sero clamque morum: intelligi etiam potest de harbarie saevissima, qua hebraei detenti in aegypto extitere. Multa de Fayptiorum seritate ab Iuvenale sit. 14. proseruntur, licet Herodotus ad sidera illos exaltet Mare vidit. Rubrum, nemo , seu Erythmum quod ab hebraeis η iam seph vocatur, atque a Steucho in t 'rpretatur mare termini quatenus apud illum stiph terminus dieatur. Verum haec refellitur opinio a plerisque, quia aridicus sinus Oceanus minime est, tum quia in hebraico idiomate terminus soph, non sub appellatur. Obvia illius nominis acceptio secundum omnes doctores, etiam Hebraeos, est Sei us, alia , Soptime quidem, cum sit mare algosum ,& scirpis abundans. In ipso tanta reperitur algae, & musci copia, ut ire cumulis inde enectis, ae sole duratis Troglodytae ea Uernas exeavent, in quibus degant. uti a Diodoro habemus. Nan nobis Domine. Hic secunda plat mi pars iuxta hebraos incipit. Hebraeorum eodices, & aliquorum Gracorum in fine alleloa ponunt, sed videtur pertinere posse ad titulum sequentis. PSALM