장음표시 사용
51쪽
Fe ida Dimidis oratio pro fe , iustisque, ne cum peccatoribus pereant. sed in innocentia perseverent. TITULUS.
naiadis. Heb. Ipsiis Da υid. LXX. I. r. NEQUANDO. In graecis exemplaribus hic desunt aliqua, Vult. tamen cum hebraeo convenit. ε . a. Ex AUDI VOCΕΜ. Hic reperitur DoΜiNE, sed additum. v. 7. ET IN I Pso. Particula conjunctiVa tam in hebraeo, quam in graco non habetur.
OB servat Eusebius, aliique quamplures cum illo, ex traditione hebraica ha beri, psalmis, in quibus nulla reperitur inscriptio, illam convenire, quae proxime istos precessit. Ne sileas a me. Ita vulg. & D. P. Aug. LXX. habent se super me N. Α-quila, & D. Hier. o ne sileant sorte te procul a me . Hebraeus se habet uti vulg.
Nequando taceas a me. Haec repetitio in multis non extat codicibus, reperitur tamen apud Vulg. Vet. psal. D. P. A. 3c Theodoretum. Exaudi Domine. D. Hier. testatur ad Suniam scribens, τὸ Domine additum esse. Ad templum fanstim tuum. Aquila, & Symin. explicant ,, ad oraculum se tuum . Theodotio hebraeum verbum pro ut iacet reliquit, hoc est, Dabir. Iuxta intimam verbi explicationem est , , ad adytum sanctitatis tuae M. Ne trahas me. Nonnulli putant hic mendositatem reperiri, atque tradas potius legunt. At vetusta piat. latina, Beda, piat. Rom. Carnut. Gallic. Editio Sixti V. hodiernus hebraeus trahas habent. Non intellexerunt opera Dei. Apud hebraeos reperitur particula bre, ex qua elegans hebraismus exoritur, nempe, non intellexerunt in opera; quod est, intellectum suum illis accommodare. sesumit caro mea. Verbi vim Aquila explanavit dicendo, exultavit, Oravit cor meum : Sic I olaz importat.
52쪽
DUbilibus signis, ut S. Basilius Nerit, omnipotentiam suam nobis ofendit Deus, qua de re excitat nos David ad victimas , laudesque illi osserendas. TITULUS.
Psalmus ipsi Dauid exodii tabernaculi. LXX. v. 9. ET IN TEMPLO Esus o MNEς DICENT GLORIA Μ. In aliquibus
graecis exemplaribus legitur ,, Et in templo ejus omnis quis dicit gloriam Confusa elucet lectio. ANNOTATIONES.
THeodoretus animadvertit, verba exodii tabernaculi sacerdotibus, atque Leis vi t is e templo exeuntibus insinuare, ut ea , quae ad sacrificia itecessaria eis rant, pararent. Idem auctor in hexaplo inscriptionem illam non invenit, sed in quibusdam exemplaribus. Ahiserte Domino filii Dei. D. Hier. ut. Vulg. habet. Eus iuxta hebrarum i git si filii sortium bene-elim. Animadgertendum tamen est, quod nomen N, etiam Deo tribuitur, cum sit ipsa fortitudo. Cedros Libani. . . . tamquam vitulum Libani. Libanus vocatur ab hebraico nomine leban aut laban, quod album significat, se dictum ob perpetuas nives ibi morantes. Mons celeberrimus est Syriam, ac Palestinam disterminans, cuius fi- pura ad equinum serrum accedens, describitur. In ipso maximae molis cedri habentur, quorum rami ad decem, vel duodecim peὁes a terra, & invicem dissiti
emittuntur. Perlonuae durationis est arbor, nisi humore tangatur. Olim ex ea conficiebantur statuae, quae aeternae videbantur.
In LXX. legimus, , tamquam vitulum Libanum ita etiam apud S. Baslium, qui interpretatur, fore ut totus Libanus comminuatur, sicut vitulus ille aureus. In operibus D. Joan. Chry. Theodoreti, Apollinaris, & in editionibus latinis se tamquam vitulum Libani M. Ex hodierno hebraeo videtur se verti posse. ,, Et saltare fecit ea, sicut vitulum W : nam immodiate signum divisionis uersiculi reperitur: deinde si Libanum ,& Sirion sicut filium unicornium M. Quae quidem explicatio Pagnino, & aliis hebraizantibus convenit. Sirion, aut Sarion, Pro parte montis Libani lumitur.
53쪽
De gravi morbo D id erepto, Deo gratias agit. ΤITULUS.
Psalmus eantu; ded lationis domus Daυid. Heb. In finem psalmus cantici deuicationis domus ipsius. LXX.
ANNOTATIONES.ARgumentum cum psalmi titulo minime convenire videtur. Uerum de haere Ath. vide Bossuet, Bedam, Theodoretum. Quoniam suscepist me. Aquila se habet sicuti heb. ,, Exaltasti . Verbum, ' dalal id innuit; quamvis etiam attenuare denotet, hoc in loco prima sequenda est acceptio. A Gysendentibus in lacum. Hic de subterraneo animarum loco intellistitur, iuxta Haie, unde sensus erit ne defendam. Quae quidem explicario secundum Massoret has est. Ita in indignatione eius. Heb. habet Itan chi regagh, nempe quoniam in mentum es in furore ejus. Quinta editio,, quoniam consummatio in surore eius V. Aquila ,, subitum, & consertum quiddam . In abundantia mea. Uerbum nesci scialal, multiplicis est significationis, tranquillitatem, amoenitatem, felicitatem denotat. Decori meo virtutem. Heb. legit leharri, hoc est, monti meo, regno meo: ita Aquila, & quinta editio. Dum de6endat in corruptionem. v sciachat sevea, sepulchrum, in quo
In gaudium mihi. , no machol ehorum denotat, instrumentum, quo Iaera laudatio celebratur. PSAL-
54쪽
Orat, or exauditur David. Omnes ad sperandum in Domino invitat. TITULUS.
Vincenti Ualmus David. Heb. In finem psalmus ipsi Daυid , ectos. LXX. v. 2. IN AETERNUM. Nonnulla hic addunt graeci.
v. 23. EGO AUTEΜ DIYI IN EXCEsSU MENTIs MEAE. Pro quo in Lat. Cod. legebatur in PAVORE MEO.
ANNOTATIONES.QVae ad titulum attinent, dicendum est, quod etiam apud D. Parentem A. EI fis reperitur. Ex Theodoreis habemus hunc titulum neque se invenisse in hebraeo, uti revera nee in hodierno extat, sed in aliquibus exemplaribus. Innuis mera de inscriptionibus huiusmodi in Hesychio leguntur. Contendunt doctores, atque Rabini. pretesertim Salomon, & Κimhipr sentem psalmum in Saulis persecutione compositum fuisse. In iusitia tua. Euseb. ex Symm. vertit,, in misericordia tua . In heb. habetur Pp SI Mis k adeha in iustitia tua.
In Deum protectorem. D. Hier. hebraismum retinuit I xu let fur ina E, ut petra, ut lapis sortis, de ut domus munita, simplicior explicatio. Conturbatus es in ira oculus meus. Emphatice legit hebrae asce sciat, , quod est eorrodere, sicuti linea et scit, computrescere, sic, corrogus es, compin ruit stra ira oculus meus. Aquila si squaluit in irritatione μ. In manibus tuis fortes meae. Ita pariter apud D. P. Aug. Hanc enim cognoscunt explicationem Eusebius, Didimus, aliique permulti. Psal. vero Rom. hebraeo concordat, nempe is in manibus tuis tempora mea V. Theodoretus rerum mutationes, di vitias , paupertatem , servitutem , & dominatione in , pacem, & bellum. Deducantur in infimum. Eus Symm. Apoll. D. Hier. ex hebraeo verterant, , taceant in inferno : nam verbum nun damah flere importat.
A contradititione linguarum. Simplicior, & clarior ex hebraeo explicatio is a se lite linguarum . Muta fiant talia dolos. na ,κn tealmanah, intima istius nominis significautio est si Vidua sint labia mendacia M. In excessa meut s meae. Aquila, & Symm.., in stupore meo : Alii iuxta hebraeum, , dum festinarem , ita verbum rori chamoz ostendit, materi cum pavore.
55쪽
a defiet peccata David, atque peccatorum dolor Deo adscribit. TITULUS.
D idis Inteli gentia. Heb. Intelligentia las David. LXX. v. a. NEC TAT IN I IRITU EIus DoLus. Apud graecos est: neque est IN ORE EI Us DoLus. quod solus Symn. posuit. LXX., Theodotion, quinta & sexta editio, Aquila, &heta habent iras pi Ri Tu EI Us anm beruchα v. q. CONUERs Us su Μ IN AERUMNA MEA. In graeco habetur, DUM
CONFICITUR MIHI spiNA : quod ex hebraeo, & Theodotione sub absterisco additum est. ANNOTATIONES.IN titulis explicandis omnes eonveniunt ,& hebrceorum doctores hunc psalismum vocant eor David. Rab. Salomon sentit, post Bersabeae peccatum, OcUriae homi eidium David prauentem psalmum conaidisse. Cum eo sunt Cyr. Muis Beri. aliique non pauci. Conversus sum in aerumna mea. Superiori animadversioni sequentia apponimus. Apud D. P. A. τοm a reperitur . in LXX. haud legitur. D. Hier. testatur, ex hebrieo, & translatione Theodotionis sub veru additum esse. Syrum. is conversus est mihi in eorruptionem, seuti siccitatem aestivam M. Aquila is Ue is sus sum in vastitate mea in ealorem aestivum M. Quae quidem lectiones sere cum hebraeo conveniunt: nam in impressis hebraicis legitur is versus est viror meus in siccitates aestatis . Beri. putat, incuria librariorum verba deprava
ta esse. Tu es restigium meum. 'rin satae abscondere innuit. . .
Intellectum tibi dabo. Eus. & Aquila interpretati sunt se Scire te faciam, ,, & illuminabo te in via, qua gradieris D. Hier. cum Symm. is docebo te, di monstrabo tibi viam, cogitabo de oraculo tuo M. Haec omnia Cou venientem exhibeat nominis virtutem. PSALis
56쪽
Cum quotidiana, maria, ac mirabilia snt erga nos Dei beneficia, ideo ad gratiarum actiones excitat Daυid. TITULUS. Ipsi David. LXX.
I. 3. BENE PsALLITE Tr. mi EI non habetur in graeco: etiam in Uaticano Cod. desideratur, sic Marin. fatetur.
guntur in hebraeo. ANNOTATIONES.IN variis editis hebraicis Bibliis non reperitur titulus. neque in quinta, & sexta editione. Qui si in LXX. habeatur, dicendum est cum Calmet, a librariis
additum esse. Theodoretus a senioribus appositum adiudicat. Exultate. Aquila, & Symm . diversimode a vulg. legunt. Duflare habent. Apud hebrareri est rannenu , vocem exultationis emittere signifieat. Aliqui se praedicate, benedici te . In υthara. Hebraicum nomen generi cum apparet' a a Mehinor, sub qua aeceptione omne musicale instrumentum sumitur. In vociferatistne. D. P. A. habet in jubilatione. Quid proprie vocabulum istud rix Pina bitruaah denotet. ex D. Bas. Theodoreto, & Symm. habemus, nempe, eantare cum significatione clangore magno. Vide penes ipsos. Congregans sicut in utre. Maiorem exprimit vim hebraeus, nud , sicut are
Dum. LXX. - Sicut utrem quam lectionem Basil. Niceph. sequuntur. A divo Baslio erudimur, se in aliquibus exemplaribus sicari in utre invenisse. S. P. Aug. eodem modo legit. Dominus dispat. Heb. habet '' in hapir irritam facis, annullar : quod conis filii actus exprimit. De praeparato. Aliquibus exponere placuit, , de firmissimo solio M. At Uulg. hebrato concordat. Aquila is ex stabili collocutione cathedrae suae v. Symm. is e sese de habitationis suae M. sevi fiuxit singillatim. Vere heb. legit - iahad simul; at scuti observat Agellius, LXX. hie vertisse singillatim , ne ambigua haberetur significatio verbi; poterat enim intelligi, Deum simul omnes animas condidisse . quae quidem sententia Origenistarum est : qua de re a viris clari stimis merito explicatio hebraici nominis explosa suit. Gigas usu fuseabitur. Propius, ae simplicius ex hebraeo Symm . vertit is neque se fortis effugiet peringentem sortitudinem suam M.
57쪽
Dum ipse David laudat Deum, alios una secum invitat. TITULUS.
Davidis. quum mut it ipse vastiam suum coram Abimelech , expulit eum, abiit. Heb.
IV D id, eum mutauit υκ ttim suum coram Abimelech , σ dim sit eum o abiit. LXX. v. Io. OMN s. In hebraeo non legitur. . ID AUTEM. Ut supra. v. 18. Ius Ti. Hebraeus reticet. R. 2I. DOMI Nus. Pari modo.
HIe est secundus aero styctius psalmus, de quorum genere iam superius I quuti sumus. Inter Patres disseritur . quisnam si Abimelech iste. At h.
Theod. Bas. Hier. summum sacerdotem esse contendunr. R. Salomon, Κimhi, Muis, Ferr. Grol. aliique defendunt, Philistinorum regem extitisse, nomine Achis, docentque conveniri Philistinorum Regibus nomen Abimelech, sicuti Coeiaris Imperatoribus, qui tamen personale nomen retinebant. Apud Theodore tum novissima verba dimisit eum, oe abiit haud invenium tur. In translationibus Aquilae, & Symm . leguntur. Cum immutaυit vultum Dum. Multiplicis significationis est hebraicum nomen cyn teghamo, sibi vult gustim, sensum, os. Unde horum verborum intellige tia videtur esse secundum expositores, mutavit vultum suum, mutavit intellesium, insipientiam simulans, & ut contigit, maestitiae lineamenta in vultu demonstraudo, cum quis animo turbato alicui alloquitur. Accedite ad eum, σ illiam inomini. Diversimode se habet hebraeus: legit enim tu an diri rapua hibbittu elau venalia tui soleient ad eum, iliaminabun-- p. fidi . ortu ,, Respicite ad eum,& confluite ad illum M. Verbum anpoteli indicativi. & imperativi modi esse. Immittet Avelus. Aliquid maioris virtutis hebraica vox ruri thone h easir meratur demonstrat , quasi exercitum ponat Dominus ad bonorum defensionem. Divites eguerunt. Huiusmodi est hebraica phrasis, 'DI the pirim leones, sic divites appellat David, illosque praesertim, qui iustitiae spretis regulis impie dapes congerant, scuti leones praedam.
58쪽
ARGUMENTUM. Quid evimurum si inimicis suis Daυid praeditit.
Ubi D M. LXX. v. IO. OMNIA OssA MEA DICENT DOMINE. In graco bis DOMINE legitur. Multa sunt exemplaria hebraeorum, ubi ne semel quidem illud DoΜiNE habent.
O Uamvis huius psalmi materia alium a Da vide auctorem exhibeat, exposistores tamen latini, & hebraei de ipso Divide a Saul ad necem quaesito
explicant. Jxd ea notentes me. Hebrai ea phrasis alicuid maioris virtutis demonstratra M'κ ribah & ribi, litiga ctim litigantibus meis. Miunde. Pari formiter, stringe, evagina , evacua. Aquila, Symm. Theodotio, quinta editio, , nuda lanis ceam , & circumsepi hoc est, inquit Thec duretus is prohibe illis fugam, D ne evadant Quoniam gratis mihi afonderunt. Eus. & Sum m. putant esse legendum is Quia is sine causa occultaverunt mihi corruptionem retium suorum quod hebraeo consormius apparet ,, absconderunt mihi foveam retis sui M. Ciam mihi molesti egeni. Diversimode se habet hebraeus. I 'ibria taN veani bacha lotam. Et ego, eum aegrotarent ipsi. Aquila fere sicut heb. ,, Et ego in ,, aegritudine eorum μ. Symm . A mecum in illorum infirmitatibus M. Theodotio, & quinta editio is Ego autem, cum illi perturbarentur Quas lugens eontris ottis. In hebraeo pro contrillatus, legitur MN em mater, sic, tamquam lugens matrem. Super me flagella. Heb. habet is Congrepaverunt se adversum me claudi μ. Symm . verbum hebraicum nechim percussi res. interpretatus est. Dissipati fant, nee eompunuio. Plus ex heb. ν δ velo da minu, Κ orghu, proseluderant, fideraent, non tacuerunt. Aquila se Sciderunt, & non tacue- ,, runt . Neque multo dissimilis D. Hieri se exhibet. Subsannmeriant me subsannatiane. Clarius ex heb. eum hypocrisii subsann a
A malign late eorum. Optime D. P. A. legit ,, Ab astutiis M. Qui a orsantur mihi iniqMe. Apud hebratos est Ne laetentur inimici mei immerito M. Mihi pacilice loquebantae. In hodie Das hebraicis impressis habetur heb id , ideit, non loquebantur. Aliqui volunt, legi posse hebraicum interrogationis modo :verum apud Symm. & D. Hier. sine interrogatione conspicitur, primus ainem
59쪽
18 ANIMADVERSIONE Ihabet ,, Non enim in pace loquuntur, sed de rapina in terra sermones doloso sis cogitant Penes secundam, & quintam editionem, , Non enim in pace lo- is quuntur, sed in rapina terrae Eerba fraudulenta concinnant Et in iracundia, terrae siquentes. Notandum est, quod in variis trastationibus reperitur varietas. S. Aug. , , Et super iram dolose tigilabant Apud Eus videre est ,, Terra Theodoretus se scribit ,, amicis sermonibus utentes, quasio in terra quadam occultare iram conabantur, doli plenam mentem habentes Aquilae transferre placuit se Et super conserta terrae verba deceptionum concin- nant' Heb. tandem I adtri Uno ' Ir' by veghal riegh aareis div rhmirmot iachalcit biin, hoc eli, contra hismiles terra veνtia fraudulenta cogitant. In dupli ei sensu habetur verbum I , fignat scindere, rumpere, & quiescere: unde quiescens humilis apparere videtur, & sic in hac acceptione a Paen. sumitur. Induantur reverentis. Non sumitur soc in loco, iuxta vim hebrat ei nominis, reverentia pro ut est virtus, sed erubelcentiae passo describitur per no a chelimali.
CUt D. P. Augustinus dictum non habeat titulum in hoc psalmo, ignoratur. S. Amb. legit o In finem servo Domini, psalmus David M. Euc seuti Uulg.
interpretatus est, atque asserit summam eontinere doctrinam. LXX. S Hier. vo .eem psalmus reticent.
Dixit iniquus . ut delinqtiat. Ex hebraeo ista habetur locutio smplex, ae Drofunda. yet , IUD CPNa neum pescia gh lera scianph be kereb libbi, nempe, dixit iniquitas impio in medio cordis mei. D. Amb. vertit ,, Ut in se deis linquat . Nieeph. is putat iniquus se clam posse delinquere . Demum Symm .is dieit de incompositione impii inius cor meum, non proponitur timor Dei M. Muit intelluree. Expressius heb. si desit intelligere M. Sic verbum , richadal importat. Malitiam non odivit. Heb. A malitiam cum fastidio non reie- , , cit a se Sicut montes Dei. Frequent, ac elegans hebrai si ius est iste, pro montes ex-
60쪽
Iniquorum Delicitas apparens, iustorum vero permanens describituν a David. Hortatur ne prosperitare peccasorum offendamur. TITULUS.
Ipsi David. LXX. P. I. In vulgatis gracis est PsALMus DAum: at testatur Marinus in Cod. Vaticano tantum legi sie David, quod hebraeo concordat. v. a. CITO. Desideratur in hetasT. 23. ET VIAM EI Us voLET. Graeci impressi addunt Ni Mis : in LXX. non habetur. 26. COMMODAT. Graeci impress hoc in loco nonnulla ponunt, quae in Cod. Vaticano non leguntur, ita Marin. v. 28. INI UsTI PUNiENTUR. Quae verba apud heta non reperiuntur. Ex quo apparet, vel mendum esse in hebiaicis impressis, vel a transi. adiposita declarationis gratia. ANNOTATIONES.' Crostychus psalmus est. Saulis mors in hoe psalmo describitur iuxta Rabinos,
o Patres Eeel. ad moralem deveniunt sensum. Noli emulari. Clarior hebraica dictio,, ne commoveare propter malignos . Eus ,, noli excitari ad aelorypiam M. Symm . se noli contendere cum malignis . Ita etiam D. Hier. vertit. Tamquam senum. Vox NXri chat sir. gramen igni idoneum demonstrat. Et pasceris in dititiis. Ob .ia h,hraici textus explicatio est, , Et pascere Ue- ,, ritatem na N Roel, et . unahn . Symm. interpretatus est ,, & pascere perpe- tuo . Aquila, ac D. Hier. Et pascere fide M. Observabit peccator iusti m. In imius ex heb. D. Hier. vertit,, cogitat imis pius de iusto p) 7, 3 I et omen restiagh letsaddi k . Super divitias. Volunt hebetanantes vocem 7 Cno mahmon divitias male a quisitas significare. Confirmat autem rusos. Per verbum semeli aliquid plus ostenditur, nempe, substentat, sublevat. Ckm perierint peccareres. n, Ina bellicaret vim in sententia auget, est autem excindi, extermin tri, aboleri. Vidi impium fu Mexaltorum. Non honoris gratia, sed potius ad ruinam: Υ ' in artis senat fortem , & secundum sextam editionem se explicatur se vidi impru- se dent m lictantem se in duritia verbum hebraicum ita expressit, intimamque vim demonstrando.