Animadversiones in psalmos ubi quae a translatoribus pro suo arbitratu addita sunt in illis adnotantur, quae adhuc corrupta in hodierno Hebraeo visuntur. Accedit brevis disceptatio de psalmorum auctoribus cum annotationibus ... Additis principum tran

61쪽

ANIMADVERSIONE I

PSA LΜUS XXXVII.

ARGUMENTUM.

Sui pereati poenam describit Daυid, ac inimicorum persecutiones rauxilium a Deo petis. TITULUS.

Psalmu, 'si Davia ad eommemorandum. Heb. Psalmus ipsi David in rememoratione pro sabbato. LXX.

T. 2. NEQUE. Desideratur in heb. I. II. INIMICI MEI. In textu haec verba non extant: ob sensus cla. ritatem apposita fuere. ANNOTATIONE . N Ee apud Eusebium, neque Theodoretum, ae hebrarum nulla fit sabbati men.

tio. R. Salomon docet, David hunc exarasse psalmum, ut peccatorum se rum omnis iudaica gens recordaretur, ac lacrymis, & saermetis Divinam misericordiam implorarent. Quid Eccl. Patres sentiant, vide penes ipsos. Quoniom lumbi mei impleti sunt illusionibus. 3, DI eheslat ilia innuit renibus eoniunAa sub lumbis. S. Bas legit., quoniam impleta sint scemora mea dede- is cote M. το iIlusionibus heb. exprimit ardorem. D. Hier. ignominiam. Quoniam reo in flagella. Heb. & Symm . A ad claudicandum paratus sum Vox s A iselegh, illum innuit, qui pedibus rectis incedere nequit acerbitate dolorum. Cogitabo pro peccato meo. Heb. habet, timebo, solicitus ero vehementissime. PSALia

62쪽

IN PSALMOS. 4

ARGUMENTUM.

Dum quis in angustiis se positum esse cognoscit, quaerere Deum oportet in oratione. MIae nostrae brevitatem, ac miseriam Daυid demonserat. TITULUS. Victori las Ieduthun eantlium DavIdis. Heb. In finem ipse Idithun eantieum ipsi Dauid. LXx

Deficit Cora Tu RaATu R OMNI s. Sed in margine LXX. posuerunt. Quod si in exemplaribus graecis, 3c hebraicis non reperiatur, scriptorum negligentia contigit. ANNOTATIONES.IDem, ae Ethan esse Idithun contendit Calmet. Ex principibus erat inter canistores, ideo videtur hac vice psalmum cantasse praesentem. Dixi e odiam vias meas, At non delinquam n lingua mea. Heb.,, obseris vabo vias meas, ne peccem lingua mea . Mensurabiles posuisti dies. Clarior sententia ex heb. insurgit ,, ut palmos p is suisti dies M: vel ut D. Hier. vertit, breves M. Symm . , , tamquam palmas dediis sti dies meos . Hebraieam vocem sic Eust expressit is vocatos esse hominis dies, is eo quod pleni sint certaminis ,& luctae, & tentationum V. Quam explicationem etiam D. Amb. sequitur. Et substantia mea. Uerbum 'bri cheled oum proprie significat aratem υita: ita Symm. D. Hieri & Pagn. mersa vanitas. Ad amussim vim verbi Symmacus explanavit dicendo is Vapor M. In imagine pertransiit. Verbum by tselem aliquid plus exhibet, nempe umbra, quae illico evanescit. A fortitudine manus tuae. Sensum vulg. expressit: vox vero hebraea, bellum, contentionem inauit. in refrigerer. Symm. & D. Hier. virtutem nominis intimius reddideruatis ut rideam M.

63쪽

ANIMADVERSIONE I

ARGUMENTUM.

Ex graυissimo erepto periculo David gratias agit, pro quo Deo semetipsum offert cum holocausis, 2' cauticis. De Christi obedientia usque ad mortem erucis, &de abrogatione legalium sacrificiorum intelligunt Ath. Didym. 3c Theodoretus. TITULUS.

I- finem ipsi Daυid, Malmus. LXX. v. 7. AUTEM. Apud hedi non extat. ANNOTATIONES. EX hebraeorum doctorum turba R. Salomon primus est, qui de egressu populi

Israel de Egipto credat esse exaratum praesentem psalmum. Patrum varia extant opiniones.

De lacu miseria. In textu Iestitur ' Io mibbor seeon, idest, de puteo, de voragine sonitus, tumulti, fragoris. Inde hebraizantes adiudicant, LXX. methaphora usos esse, eum ex his miseria proveniar. Direxit gressus meos. Maiorem vim ex heb. eruimus, firmavit, tute stabili vir. mucainum o pro peetata non hostitisti. En . quod nune in hebraeo reperitur m i turn n, , clah, vacha tali lo scia alta, idest , sacrificium, oe pre eatum non pinulast, quod intelligendum est de sacrificio pro peccato, ita

expositores.

Ferant eonfestim eonfiasionem suam, u; mihἰ dicunt euge, euge. Quid hebraica phrasis exhibrat . animadvertite, , Desolentur pro mercede pudoris sui, qui . is dicunt mihi heah, heah M. PSAL.

64쪽

PSALMUS XL.

ARGUMENTUM.

Pro benefacientibus Ulicto, ae in miseriis posto Deum orat. De subdolis querixur amic I. TITULULν s.fἰ eautus Do dis. Heb. In finem Dalmas ipse Doid. LXX. v. a. PAUPEREM. Deficit in textu. v. 7. ET sI INGREDIEBATUR, UT VIDERET. In aliquibus gnetis exem plaribus, quae nunc innuimus, desiderantur. Apud hebraeos, LXX., & inoterpretes Omnes leguntur.

ANNOTATIONES.

in inteli /ἰt. Hebraica vox , Ion maschil accuratam, & solicitam cogita. Nonem demonstrat. Super egenum. Verbum dat illum describit, qui non solum divitiis caret, verum etiam carne emaciatus est. Dominus opem ferat ilii. Plus exhibet SP saad, assiduam Dei curam erga afflictum depingit. Verbum iniquam. Per bellaal impietas, dc omnium maledictorum genus demonstratur. Magnificavit Iuper me funiantationem. D. Amb. placuit si ampliavit M .Heb. Ac S. P. A. is adversum me calcaneum M. Sic etiam Aquila. Ne propter innocentiam fuse isei. Simplicior, ac elegantior hebratea phrassis Et ego in persectione mea sustentasti me a P un =ona 'are veant beluviis tamacia bi .

65쪽

ANIMADUERSION EX

PSALMUS XLI.

ARGUMENTUM.

Ad videndum Domini tabernaculum De solatur propheta. ΥΙΤ ULUS.

flori tui Isson is filiis Corach. Heb. In sinem, in inιeli et tum filiis Chore. LXX.

I. II. EXPROBRAUERUNT, MIHI QUI TRIBULANT ΜE INIΜICI MEI.

IN l Mi Cl MEI, in aliquibus exemplaribus graecis non habetur; reperitur tamen apud LXX. v. I 2. SPERA IN DEO QUONIAM ADHUC. το ADHuci sub asterisco

in nonnullis graecis impretiis politum est. ANNOTATIONE LAS serentes psalmos omnes a Davide exaratos esse, putant, praesentem datum filiis Corach suisse. ut eanerent: verum & ii animadvertere poterant, non inter tantores, sed ianitores illos recenseri, scuti ex Paralip. 26. habetur. D. Hier. R. Salomon, caeterique hebraeorum doctores contendunt, ab illis conditum fuisse, seu potius ab ipso Corach. Idem asserunt Κimhi. Euseb. & alii plures. Omnes igitur psalmi, qui hunc praeseserunt titulum, ipsius Corach genuinus partus est; cum iuxta expositores nonnullos, & ex ipsa S. Scriptura eruitur, pr phetantem Spiritum a Domino obtinuisse. Quemadmodum desiderat Cervus. Propriam , convenientemque cervi actionem hebraicum verbum exprimit se, a nyn, ta cheaial tagharog scut cerva clamat, seu plocitat. Uptime etiam Symm . ,, Sicuti sellinat cervus M. Diversa utitur phrasi sexta editio,, quemadmodum campus silet imbrem . Aquila, & D. Hier. quemadmodum convallis sitiet imbrem . Quare trisis es anima mea. Maior habetur ex hebraeo virtus is quare prosternis, delicis : ira exhibet verbum rario sciachali. De terra Iordanis. Hermoniim. Jordanis hebraice voeatur Iarden , celsaberrimus fluvius sic dictus a larad, n inpe, defendit eum illius aquae rapidae, ac veloces sint. In Iordanis ripa ita frequentes conspiciuntur arundines, iunci, salices, aliaeque arbores, ut tempore aestivo difficillime illius aquae videri polsint. Inter arundineta leones delitescunt. Eius latitudo prope Iericlauntem sexaginta circiter pedum est: quaquaversum maximam habet planitiem , u in aestate aridissi. ma est, illiusque aer impurus experitur. κHermon. an nonnulli volunt montem esse circa Jordanem, in quo copiosa ros deue ii ii t. D vo e eatara lam m. Fi Itala vox hebraea lekol interpretatur, copiam dentaustra. descendentium aquarum.

66쪽

ARGUMENTUM.

Ne in reliquorum impiorum s minum poenas ingrediatur orat propheta. TITULUS. Psalmus ipsi D id. LXX. v. q. CONFITEBOR. Hebraeus addit vau, nempe, ET: unde ET

ANNOTATIONES. N Eque in hodierno hebraeo repεritur titulus in huius psalmi initio, neque in

antiquo, texte Eusebio. Ex Patribus, & Judaeis aliqui censent , superi ris partem esse. Iudica causam meam. na verita, tibi litiga litem meam hebrarias emphatice legit.

Triuires. Vim verbi quinta editio auget si quare humiliaris, & deprimeris Quod est juxta heb. Selachah.

PSALMUS XLIII.

ARGUMENTUM.Grabilia, quae olim tu suo postulo operatus est Deus, propheta bis

enumerat. Pro infortuniorum liberatione Orat. TITULUS. flos; fili , Corath intoli sentia. Heb. In finem filiis Chore ad intellectum, Ualmus. LXX. v. s. Es ... MEUς. Nunc in hebraeo non habentur. v. Io. ET NON EGREDIERIS DE Us IN v IRTUTIBUs NOSTRIS. τοDeus redundat.

ANNOTATIONES.S Ambrosius testatur, Aquilam posuisse in titulo psalmum di Iplina: quod

. nullibi reperitur. Sine pietio. Apud heb. est sine divitiis Iu R, velo hor. Di . habetis pro nihilo M. Pe illi πος odiprobrium. Optime ex h braeo Aquila vim verbi interpretatus est, nempe is spretionem, & pompam posuisti nos iis, qui in circuitu nostrois luat M.

67쪽

ANIMADVERSION Ermeniam humili ii nos in loco afflictionis. Ex hebraeo maior eruitur virtus quoniam contrivisti nos in loco draconum & sicuti illi in desertis habitant locis, ubi ad vitae commoda omnia deficiunt, sic propheta unico draconis verbo his expressat. S. Amb. legat ,, in loco afflictionis D. Parens,, de loco si infirmitatis '. Aquila, Eus. ,, confregisti nos in loco deserto quod hebrao propius est, eandem exprimeates vim.

ARGUMENTUM.

Super pulchritudinem, virtutes, o iustitiam Ecclesiae Christ

prophcta canis.

II flo I super Sofonnim filiorum Corath intelligentia eant cum amorum. Heb. Iis finem pro iis , qui commutabuntur , fliis Chore ad intellectum, eanticum pra di 1,fio. LXX. v. 4. TUUM. Ad declarationem additum. v. 6. SAGlTTAE TUR ACUTAE. Gracus legit ACUTAE POTENTISSIME, at perperam: nam de superiori versiculo additum est: ita S. Hier. v. IO. CIRCUMDATA VARIETATE. Haec hedi reticet. I. I a. DEUM Neque in hebraeo, neque in graco το Deus extat.

ANNOTATIONES.

HUiusce tituli plures reperiuntur explicationes. D. Hier. vertit is victori pro,, liliis filiorum Chore, eruditionis eanticum amantissimi M. Aquila se Vin-- eenti pro liliis filiorum Chore scientis canticum amoris M. Syrum. is triumphus se pro floribus filiorum Chore intelligentiae canticum in dilectum M. Haec praeci. puae sunt, reliquas apud exp. vide. Et licet videantur in diversa abire , unitatam sensus tamen servanr. Sosannim lilia significat, quod nomen D. Hier. tem. poribus in pl. tantum habebatur ab hebraeis. Erustavit cor metim. Ex textu D. Hier. vertit is commotum est cor meum si verbo bono M. Dictio ' 'r rachas exhibet ebullitionem per modum serventis ollae. Proisere procede, o regna. Iucundius in heia is prospere ags, & equita superis verbum veritatis, S mansuetudinis Ice. Sic nure 'a Idan rara b alde var emet. Filia regum in honore tue. Clarius ex hebraeo Filiae regum in honorabilibus tuis, vel inter honorabiles tuos nrip a be hirotelia. Filia Dri. Hoc est, filia sortis, iicuti Symm. interpretatus est: qua verotaussa, sequentia legenda sunt. In Phoenicia Tyrus sortistima civitas posta est, quae in hebraeo sir appellatur, nempe, petra , arx. Priscum huius urbis nomen nonnulli Sarram fuisse existimant. Ab illa numquam Chananaeos deiectos fuisse comprehendimus, licet 2rte tribui Aser cessisset. Fundationis epoca, iuxta Josephum 14O. annis ante

68쪽

IN PSALMOr. 4

constructum salomonis templum apparet: quod si verum est, cum anno Mundi convenit a flo. Illius civitatis vestigia etiam nostra aetate conspiciuntur, uti rudera o qLaeductu Lm. Illius aedificatores, lex te Tehogo Pompeo, Sidonii extitere, eum ab Ascalonitarum regibus debellati fuerunt. Hi usque ad hunc pervenerunt locum, ibi iue, paucis ante captam Troiam, Tyrum a fundamentis erexerunt. Hac potetitior ac caeteris civitatibus Phoeniciae dimor extit. Tamen Homerus, uti Strabo observat, numquam meminit, licet de Sidoniis sermonem initituat. Florida usque ad Regem Nabuchodonosor permansit, qui poli tredeci in annorum obsidionis curriculum eam diruit. Tunc habitatores ad proximiorem aus gerunt insulam, novamque Tyrum aedificarunt maximae molis, ac fortitudinis, ac in sua quiete permansit usque ad Alexandrum Magnum, qui dictioni suae subegit. Non lib. ra Tyrus suit, sed a regum imperio directa: quorum successio protinus ianoratur . nisi post mort m Abibali. Joseph iudaeus, qui a Menandro,& Dione Tyriorum historiam hausit, admonet, quodHrramus Abibali filius patri in regno successit anno rrigesimo tertio regni David, loro. annis ante Christum, eiuscue dominium triginta quatuor annis perduravit. Is novam Tyrum auxit, ac turissime munivit; post haec vitae cessit. In eius loco Balthasar electus fuit, qui septem annis rognavit. Deinde Abda stratus eius filius veram post novem annorum spatium, a suae nutricis filiis miseri me necatus est. Quae quidem regum successio usque ad Nabuchodonosorem pervadit, delude ab nebraeorum suuetis , seu iudicibus directi fuere Tyrii.

PSALMUS XLV.

ARGUMENTUM. Filii Chore cum se a stirictilo liberatos sie prospiciant,

symnum Domino canunt.

U'ον; filii Corach Dper alamoth, eamicum. Heb. In finem pro filiis Chore, pro amnis psalmus. LXX. v. 6. NON COMMOvLBi Tun. Graecus addit Eri v. T. DEDIT VOCEM su A M. Hic nonnulla apud graecos apposita leguntur. v. II. VACATE ET VIDETE. το ET tam hebraeus, quam grataus reticent.

ANNOTATIONES.HEhraeorum plurimi autumant, nomen alamoth musicum instrumentum signare. Alii vertunt pro iuventutibus, quibus D. Hier. couvenit. S. P. Aug. & Amb. pro occultis ver uni. Quod vero praesentis psalmi mit et i circa filiorum Chore liberationem vera

setur, omnes unanimiter e veniunt. R. Salomon observat, filios Chore salvatos esse a periculo miraeulose , ideo ait, addiderunt non timebimus dum turbabiarur terra. Uerum li.ec rabmica pond ratio nullius roboris et , quia tale noa legitur signum postea fictum, maxime tempore filiorum Chore. Sonuerti ut. Fremant, & turb/ntur aquae, se legit heb. Eas autem, & Symm. is sonantibus, dc latum elaentibus

69쪽

ANIMADVERSI NE I

PSALMUS XLVI.

ARGUMENTUM.

Tempore translationis arcae Domini omnes ad laudandum illum propheta invitat. TITULUS.

Vctori filiis Corach, eantvs. Heb. In finem , pro filiis Chore maimus. LXX. . I. PRO FIMIS. το pro heta reticet.

ANNOTATIONES.IN vota extiliat; onis. nari rinnat, festivum clamorem eum strepitu innuit. Speciem Iacob. Gloriam exprimit Hebratus. Theodoretus , , excellentiam, ,, & elationem Iacob Symm. is glorificationem Iacob M. Quinta editio Agi is riationem Jacob M. P Ilite sapieuter. Erukite Hebraica vox demonstrat. Sie D. Hier. vertit.

PSALMUS XLVII.

ARGUMENTUM.

Ierofobmae triumphum, ac Delicitatem canit. TITULUS. Cantἰcum Ualmi filiis Corach. Heb. Dalmus cantici stiis Chore, Secunda Sabbati. LXX. v. s. RECLI TERRAE CONGREGATI SUNT. RECTI TIUs graecus habet quapropter τὰ TERRAE redundat, ut apparet ex ipsa textus lectione: ideo D. Hier. abstulit. In veteribus latinorum Cod. reperiebatur: tamen neque in hebraeo, neque in LXX. reperitur. v. Io. IN MEDIO TEΜPLI TUI. Graecus habet si populi tui verum hebraica veritas, atque LXX. is templi tui legunt. ANNOTATIONES.DΡ. Augustinus, ac Amb. sicuti LXX. titulum retinent se secunda sabbati .

. Tam hebrarus, quam Euseb. & Io. Chrys. reticent. Fundatkr extillatione. LXX. habent ,, Bene radicans exultatione . Quam dictionem Patres graeci sic explicant, ut D. Jo. Chrys. is bene radices faciens,,, bene figens . bene firmans eam in gaudio Scholiastes inquit, esse in hebraica

leae

70쪽

Iectione si bene eradicatam exultationem D. P. & S. Amb. se dilatans e ,, ultationes Quinta editio is bene serminibus praedita . Demum S. Hier. ex heb. is Specioso germine n B a I 2' tepe h noph. Commoti sunt. IBI chapa et nedum ccmmoveri denotat, sed cum festinatione fugere. & in hae acceptione hoc in loco est explicandum. Naves Tharsis. Tharsis regio est, quo Salomon classes mittebat. Quae nam assignetur regio hoc nomine , obscurum est, cum quaestio inter eruditos existat: tamen non obscure Tharsis urbem Tharsum, & Ciliciam designat. Naves , quae illuc petebant, in illis locis construebantur, ubi commodum erga Tharsum Ciliciae videbatur iter. Aliqui existimant, pro nomine navium Tharsis, naves ad longinqua itinera instrucias significare.

PSALMUS XLVIII.

ARGUMENTUM.

Divitiarum vanitatem hic propheta ostendit. TITULUS. Victor; fili s Corath Ualmus. Heb. In fuem filiis Chore psalmus. LXX.

v. Io. ADHUC. In graeco non extat. v. 16. DE MANU INPERI, CUM ACCEPERIT ME. Ita hela& graec. Imllunt. D. Hieri putat, utrumque depravatum esse. v. I7. En Apud hebraeos non reperitur. v. 2I. HOMO CUM IN HONORE EssET. Graecus conjunctivam pari,culam addit. ANNOTATIONES.

ET Iaborabἰt In aetemkm. Diversimode habet hebraeus, est enim , ri thadat, quod cessavit, quievit significat. ita Aquila interpretatus est ,, & quievit in ,, iaculum, & vivet in finem M. Symm . ., sed delinens iaculo huic, viveus semis per perseveravit P. Unde videtur, Uulg. legendum esse modo interrogativo. Simul insipiens, re stultus. D. Parenti A. placuit se imprudens, &insipiens M. Symm. is amens, & indocilis quod hebraeo proprius est. Et homo, eum in honore esset, non intellexit. 'I p a N ve adambiliae baljalin, & inhonore non pernoctavit homo. Quid clarius, ac fortius 'E PSAL-