장음표시 사용
81쪽
ingressiis , ad Regem mist Indum Michaelem nomine , qui de suo in regnum
illius aduentu eum certiorem faceret,&simul peteret, Vt piper, & aliquot aro' malum pondus iusto pretio venderet, ut posset aliquot naves onerare. Fuerat
hic Michael vir abstinentia mirabili, addictus religioni, quam sequuntur illi,
qui Iogues ab Indis appellantur. Praeseserunt hi singularem rerum humanarum contemptionem. Nullas opes possident: emendicatis cibis victitant: per omnia sera cursant,ut sue seime disciplinam omnium auribus inculcent. Maxima eorum pars praeitigijs illudit hominibus imperitis,eorumque dementiaad suum quaestum abutitur. At Michael cum simplici animo in religionis fallacis, simae rationem suillat ingrcssus, eam fraudibus illius compertis improbauit, auresque dedit hominibus Lusitanis , qui religionem reliquis purius obserua bant,eorumque cohortationibus inductus, CHRIsTI religionem sustepit. Is cum Cochimi Regem Capralis nomine salutaret, ad eumque illius pollulat deserret,responsum humanitatis & ossicii plenissimum tulit. Regem dixit non modo de illius aduentu plui imum gaudere,sed omnia illi admodum munifi ce atque large polliceri .Itaque scedere facili negotio constituto, Capralis misit
in ciuitatem, qui Regi aliquot argentea Vasa deserrent, dcaromata, quae posisent in ea reperiri, usitato pretio compararent. Rex Lusitanos ad id negotium missos in domo satis ampla, dc non usquequa'ue immunita collocanti praecepit, eisque Naires, qui eos armis, Vbi opus est et, tuerentur, assignanuit. D tam omnia summa Regis fide,quae in rem erant,ad Capralis voluntatem administrantur, veniunt legati a Rege Cananoris, Sc Rege Coulami, quorum uterque resis sui nomine dc stabilem amicitiam, de fidele commercium nostris hominibus ostendebat: dc ad onerandas in suo regno naues eos inuitabat. Vtrique Capralis, ut par erat, gratias egit. Se Vero, quominus eorum beneficijs uteretur,humanitate Principis illius, apud quem iam negotium gerebat,impediri. Ita tamen se obligatum profiteri , atq; si beneficium illud, quod osserebant,accepisset.Quod si ei aliquid ex eo Pondere, quod emere statuebat,
defuisset, tuc se eorum voluntatem minime aspernaturum. Dum naues sum
mo labore dc industria onerantur,aduenere duo fratres Christiani, ex illis, qui Thomae disciplinis imbuti, summa per tot annos constantia CHRISTI religionem eadem perpetuo fide colunt: & a Caprali postularunt, ut vellet eos secum in Portugaliam ducere , ut inde Romam atque Ierosolymam petere possient: ut ea loca inuiserent, ubi CHRisTus distipulique illius institissint. Quod Capralis eis summa voluntate concessit. Erant autem e ciuitate,quam Cranganorem appellant,quq Cochimo viginti passuum millibus aberat.Cunt vero onus fuisset nauibus impositum, suit Rex saetus certior, Calecutij Regem classem viginti magnarum nauium,dc nauigiorum pr terea minoru magnum numerum comparasse, quo suorum caedem Vindicaret. Exercitum vero, qui classe vehebatur, esse quindecim hominum millia. Id Cochimi Rex in Captati
82쪽
Caprali per suos domesticos consestim nuciauit. Capralis ubi id accepit,omnes ad praeliitra parari iubet. Sibi namque in animo esse, cum Calecutiens classe
dimicare. Antennis igitur siublatis, in eos inuehitur. Ventis tamen expulsus, non potuit ad illos accedere. Illi vero cum cernerent, quam praesenti animo nostri in eos inuadere conarentur,& simul tormentorum vim & impetum sor darent,quanuis secundus Ventus eorum naues iii nostras impelleret, neque eas petere, nec Vlla pacto praelium inire voluerunt. Capralis igitur sine ullius impedimento in Portugaliam iter sacere instituit. Cochimi autem reliquit duos Lusitanos honesto loco natos, unum nomine Gundissaluum Barbosam, alterum vero Laurentium Morenum, cum certo Lusi innorum numero, qui negotia Regis Emmanuelis administrarent. Cum autem Cana noris oram legere suit a Rege inuitatus,vi ibi quod deerat ad iustum pondus, acciperet. Capralis inuitantis liberalitatem minime.repudiauit, portumque urbis illius subluit anno a C H Ri s Tonato.M.D.I. Erat urbs ingens, multisque habitatoribus frequentari solita .. Magnus sinus in urbem inquens, portum optimum efficit. Regio est omnibus rebus, quae ad victum pertinent, abundans. Rexerat opulentus,&immunis, Ic amoribus dc institutis aliorum Regum , qui Malabaribus imperant, minime abhorrens. Hic emit Capralis certum pondus Zingiberis atque cinnamomi. Rex ubi vidit istum non tantum Cniis, quantum illi offerebatur, accipere, arbitratus est, id pecuniae inopia fieri. Misit igitur ad illum qui diceret, se compertum habere, illum Caleculii pecunia & bonis omnibus suisse spoliatum. Proinde sibi sore gratissimum, si vellet uti suis pecu nijs,perinde atque si Regis Emmanuelis essent. Egit illi gratias Capralis,& ostendit nuncijs magnum numerum aureorum numOrum,Veposset Rex intelligere, se non rei numariae difficultate impeditum, sed quod naues essent iam satis oneratae,emere plura noluisse. Rex ut cum Emmanuele pacem firmaret, legatum cum Caprale in Portugaliam misit. Inde prosecti sunt.xvj.die Ianuarij. Cum vero Capralis non longe a Melindensi portu abesse se nauem satis magnam mercibus onustam cepit. Quamcu intellexisset esse Saraceni cuiusdam viri valde potentis, nomine Milicupij, qui in Cambaiae redo domicilium habebat,&oppidum nomine Barochium possidebat,eam li- eram dimisit: praesectoque dixit, Regi Emmanueli nullum bellum in Indianis cum Calecuti j Rege, & cum Arabibus illis, qui erant a Meta, suturum, a
quibus grauitsimas iniurias acceperat. Hic saeua tempestas exci tata classem iactauit,& nauem,cui praeerat Sanctus Thoarius,in vadis allisit.Nauem stadian, Caprasis,cum primu fieri potui incendere iussit,ne quidquam ad hostili manus perueniret.Mombrae tame Rex postea multis utinatoribus,multisq; machinis usus,tormenta ex aquis extraxit.Inde Capralis cum Melinde petere,vetis exclusus,minime posset, Morambique versus cursum tenuit ubi resectis nauibus,sanctu Thoarium in alia naui misit,qui situ Mule diligenter exploraret,
83쪽
atque inde se in patriam conferret. Ipse vero aquatione si sta, sine ulla cunctatione domum redire constituit, varijsque tempestatibus usus, Olylipponem tandem peruenit pridie kalendas Augusti. Cuius aduentu Rex varie affectus
est .Ex eorum namque, qui euaserant, incolumitate Voluptatem magnam cepit: eorum vero calum , qui partim fluctibus obruti, partim insidijs oppressi
perierant, admodum lenter tulit.Miserat autem eodem anno Rex Emmanuel in Indiam aliam classem perexiguam, cui praeerat Vir acer, nomine Ioannes Novius. Erant au tem tres naues tantum. Cum enim confideret,in ea clas
. se,cum qua Capralis anno proximo missus fuerat, fatis praesidij sore vel ad pacem cum Calecti iij Rege constituendam, vel ad spiritus regis insolentis &elati comprimendos : tunc illud trium nauium supplementum sufficere arbitratus est.Sed cum e Caprali cognouisset insidias, quibus circunuentus fuerat, vidit tantum scelus maioribus opibus vindicandum. Itaque anno sequente, qui fuit a CHRasTo nato.M.D.II. Misit rursus Vascum Gamam in Indiam cum classe decem nauium. Omnes prceter nauem praetoriam, in qua Gamavehebatur, suere hominibus sortibus attributae,qui illis praeessent. Aliam praeterea classem instrui praecepit, cui vir egreste sortis, Vincentius Sodereus nomine praeerat.Fui autem hoc illi munus at signatum, Ut teneret Indicum mare, acerrimumque bellum Saracenis, qui in Indiam nauigabant, inferret. Hae quindecim naues instruete rebus omnibus e Bethlehemitico portu soluerunt quarto Id.Februarij. Neque ijs classibus contentus Emmanuel, aliam classem quinque nauium comparari iussit , cui Stephanum Gamam, Vasci Gamat seatrem patruelem, praesecit,qui kalendis Aprilis eiusdem anni Olysippone profectiis,eudem cursum tenuit. Animus enim Regis acer,& maXimaru rerum cupidus,&,quod caput est, ad spem, quam in diuino numine collocauerat Axcitatus,nihil magis ad officium suum pertinere arbitrabatur,quam Vt regionem illam armis expugnaret, Christianique nominis hostes opprimeret, & orientis Solis plagas C H R I s T i nomine compleret. Eodem anno Olysippone peperit Regina Maria primum filium, in cuius ortu tam saeua tempestas excitatasiait,quantam nunquam homines summa senectute praediti invita meminerant. Coelum enim tenebris densissimis obduinum tam crebro tonabat,atque fulgurabat,ut eos etiam, qui sortes existimabantur, ingenti formidine perterreret. Ad haec, multa loca de coelo tacta suere: excitati turbines arbores euellerunt: imbres effusi non vias tantum, sed aedes etiam quamplurimas aquis impleuerunt. Reddita vero tranquillitate, non solum Emmanuel, sed omnis ciuitas ex Principis ortu summo gaudio cumulata fuit. Oetauo die fuit infans sacro sonte ablutus, & Ioannis nomen obtinuit. Inter reliquos autem, quos Emmanuel diuine cognationis filio affines esse voluit,fuit Petrias Pascalius Venetus legatus,qui fuerat ad eum missus,ut ei reip.nomine summas gratias age
84쪽
S.RQQ.Venetum fore semper ei hoc tam singulari beneficio deuinctii. Hunc legatum Rex manu propria equestris dignitatis insisnibus ornauit ultisque muneribus affecit.Quibus benefici js allectus , multa de singulari illius virtute,
cum esset Venetijs, commemorauit,& effecit, ut instituta cum Venetis amici. tia, sanctiore quodam scedere firmaretur. Hoc autem die, quo Princeps Ioan 'les aquis salutaribus expiatus est, aedes regiae subito incendio inflammari coeperunt.Sed suit multorum hominum opera continuo restinctum .Eodcm anno aliam classem Rex Emmanuel comparauit, quae Gaditanum fretum peruagaretur,ut Maurorum ferociam comprimeret. Sed nihil, quod dignum sit memoria, per illam gestumiuisse constat. Ioannes interim Nouius secundis ventis usus, postquam regionem aequinoctiali circulo subiectam transini sit, in insulam nostris incognitam delatus est,cui Conceptionis nomen indidit. Inde Morambiquem petij t. Sed antequam eo perueniret, naues ad terram aquandi gratia couertit, ad eum locum,quem Sancti Blasij aquationem nominan t .lbi calceum vetustum e stondibus cuiusdam arboris alligatum cernit. Non teme. re visum est.Itaque calceum solui,& ad se deferri iubet. Erant in illo literae Petri Atridaei manu scriptae, quibus admonebat omnes duces Lusitanos, qui eo deflecterent,ut Calecti iij portum vitarent. Regem esse sceleratum & immanem, in nostrosque pestem primo insidijs, deinde summis viribus suisse machina. tum. Cum vero Quiriam perueniret , offendit unum ex illis exulibus, qui varijs in locis relicti fuerant. Is Capralis literas in eandem sententiam scriptas Novio dedit. Ad Mel indem vero cum naues appelleret, fuit a Rege de omnibus Hudibus &insidiis,quas Rex Calecutij Caprali secerat,admonitus.Inde in Anchediuam se aquandi gratia contulit: & inde Cananorem versus iter instituit. Rex ira illum excepit, ut nullum ossicium hominis amantissimi praeteriret. Ibi Lusitanus nomine Gundi saluus Peixotus,qui eo tempore, quo Ariui Correa fuit inteisectus, opera Coiebequis occultatus fuerat, ne in eandem calamitatem incidere venit Calecutio aὸ Nouium,Regis Cesecutiensis iussu,qui dicere illum tunullium,in quo Arius Correa ceciderat , fuisse, rege imprudente, multitudinis furore dcamentia concitatum animiumque illius nunquam fuisse a studio Regis Emmanuelis alienum eique gratissimum Bre,si Nouius vellet Calecutium petere Iuturum namque,ut omnia quae velletAb illo facillime impetraret, & onus acciperet, ex quo posset maximum lucrum ad regias opes accedere. Haec ubi Regis nomine ὸixit, tum Coie quis monita diligenter exposuit. Admonebat enim,ne regi omnium scelestissimo fidem adiungeret. Illum namq; eis neruos omnes intendere, ut per amicitiae simulationem Omnes Lusitanos,quos posse tuemdellisi me necaret. Eum vero, qui fidem haberet ei, qui nunquam fidem coluisset, meritas stultitiae poenas titurum. Nouius nullum resiponsum dare, neque Peixotu lectitium redire voluit. Nouius cum Cochimum versus cursum teneret, in Calecutiensem nauem incidit: quam
85쪽
ar s expugnatam,& spoliatam incendere iussit,& ad Cochi mense postili
tandem peruenit. Cuius conspectu nostri tanta laetitia affectis uni, ut existipaarent, se tunc e mortis ipsius faucibus ereptos.Quanuis enim Rexeos humanissime tractaret,& certis Naitibus tuendos c5mitteret,perfidiam tamen Arabum eorum, qui fatis stequentes eam urbem incolebant, valde formidabant
Omnia Resis ossicia in Nouium constitere, quae ab homine singulari probitate atque fide praedito postulari,& expectari potuissent. Itaque Nouius negotiis ex animi sententia gellis,& maxima cx parte nauibus oneratis, Canano rem rursus se contulit, ut aromatum aliorum onus acciperet: quod ei fuit lar
atque munifice concessiim. Cum vellet inde discedere , suit a Canano Rege certior factus, Regem Calecuti j octoginta parones instruxisse , qui portus aditum obsiderent, ut illum interclusu marinis opprimerent. Proinde illum Rex admonebat, ut ad terram propius accederet, ut ille tollet ei cum suis auxilium afferre. Nec enim fieri posse, ut is cum quatuor tantum nauibus tantam hostium classem sustineret. Agit gratias,quas debet Nouius, Regemque
monet, ut de nostrorum salute minime lolicitus sit. Se namque omnem victoriae spem in summo. DE O repositam habere, cuius praesidio se cum mul-. so maiore classe facillime congresturum. Postero die conspicatus est Nouius portus aditum ab hostibus teneri. Navium numerus erat supra centum. Nouius ita naues instruxit, ut postent tormentis omnibus uti. Deinde duces sin gulos admonuit, omnem salutis spem in eo positam esse, ut non cogeren-- rurullo modo cominus cum tanta multitudine pugnare. Proinde eo ordine curarent tormenta disponi At continenter pilae in hostes iacerentur.Si enim ulla fieret intermissio, magnum periculum vitari non posse. Illi summa vigilantia, 'uod fuerat imperatum, conficiunt. Fuit hac ratione usque ad Ocrimium Solis magna nostrorum alacritate & contentione dimicatum. Fuere e hostibus, ut postea compertum fuit, quadringenti atque septem &decem homines occisi,&complures plumbeis glandibus vulnerati, aliquot naves de I res i. e cum interimLusitani nullum incommodum accepissent.Hostes volt
um in pacis signum sustulerunt. Nouius taudem aliquam ab illis compserari susipicatus, belli signum contra sustulit, & praelium redintegrare praecepit. Illi nihilominus in eadem pacis significatione perseuerant. Tum Nouius pacis etiam signum tolli iussit. Illi vero per Arabem ad eam rem mistum illius noctis inducias petunt: polle namque pacem postero die sub aliqua tu sta conditione, quae esset in rem utriusque partis constitui. Respondet μ' Dius, eas inducias se minime daturum, nisi prius illi ab aditu portus secede Fent, ei ve liberum mare permitterent. Facessiint illi continuo, quod No Uius postularat. Nouius e sinu cum nauibus egressiis est, & utraque classis non longe a portus introitu in anchoris constitit, ita tamen i non m num inter utramque spatium interesset. Illi tamen contra fidem homines suomi
86쪽
tebant, qui nando ad naves accederent, anchoraliaque praeciderent: lintres . deinde cum facibus instruebant, ut siccisis funibus,faces continuo iacerentur. Quod scelus, nisi sui siet a nostris summo studio vigilatum, exitum habere potuillet. Itaque nostri fistulis ferreis, aeneisque tormentis cos,quos accedere sentiebant,facillime propellebant. Ad hunc modum integra nox suit in laboris huius continuatione consumpta. Hostes Vero cum cernerent, nec apertam vim, nec occultas insidias illis, ut sperarant , procesiisse, anchoris solutis, idoneumque ventum nacti, se Calectitium recepere. Nostii tanto periculo liberati, gratias summas D Eo egerunt, &sine ulla mora in Portugaliam velis plenis iter facere instituerunt: Nouius cum non multum in nauigando progressus,unam nauem Calecutiensem conspiceret, in eam confestim incurrit, &captam spoliauit,&coniectis facibus incendit.Deinde admodum commode nauigando, Bonae spei promontorium flexit,dc inde in paruam quan- ea,
iam instilam cursu delatus est, cui Sanctae Helenae nomen imposuit. Est autem insula ita in medio mari sita,ut diuino consit io constitii in videatur,ut Lusitanos homines ex India redeuntes ,iactatione, multarumque rerum penu ria, quod fieri in tam larga nauigatione opus est, afflictos reficeret. Fluvios namque habet gelidos atque perennes, & sylvas atque nemora densissima, culumque salubertimum. Postea vero quam hominis cuiusdam, cuius proprio loco mentionem faciemus, cultus accessio, multis porcorum & pecudum gregibus, varijsq; fructibus Scoleribus abundauit. Itaque nostri in ea aquationem & lignationem commodissime faciunt,& piscatione , & venatione, &aucupio non oblectantur solum, sed naues commeatu reficiunt. Ex ea insula Nouius eadem felicitate nauigandi usus, Olysipponem peruenit. Xj. die mensis Septembris,armo a CH Ris To nato.M.D. II. neque solum Regi,sed uniuersae ciuitati tam felici aduentu summam iucunditatem attulit . Hoc anno Emmanuel Compostellam profectus est, ut ad Ditii Iacobi sepulchrum nuncupata vota petiolueret. Coninabricam cum peruenisset, & sepulchrum Alson si Regis iam iis simi&inuictissimi , cuius virtute Mauri fuerunt e Lusitaniae finibus expulsi , parum magnifice extrinstum cerneret,id demoliri,&aliud satis amplum de magnificum aedificare iussit. Similiter in Portusalens ciuitate sepulchrum martyris Pantaleonis, viri sit mina sanctitate praediti, magnis sumptibus extrui iubet, ut suerat testamento Regis Ioannis institutum. Porro autem quacunque iter faciebat, pupili is & viduis benigne consulebat, templa donis dc muneribus cumulabat scelera potentium hominum, quae fuerant ad illum diem impunita, acerrimo supplicio viriditabat. Compostathemansit triduo, sepulchrumq; Diui Iacobi singulari significatione religionis inuisit,tem flumque donis auxit, & lychnum algenteum singulari opere perseetiam, qui perpetuo in eo luceret,appendi pr.ecepit. Hospites apud quos diuertebat,multis muneribus affecit: ita denique iter illud habuit, ut ubicunque pedem po F χ
87쪽
ncret' de pietatis, de liberali tatis, dc regiae munificcntiae vestigia impressa relinqueret. Reversus Olysipponem, incredibilem laetitiam cunctis attulit, qui illius desiderium minime serendum existimabant. Principio insequentis anni
rursus eadem consilia de transmissione in Asticam,ut bellum per se Mauris inferret,suscepit. Itaq; milites conscribi,classem comparari, rei frumentariae prouideri luisit. Sed hunc illius conatum agrorum vastitas impedivit. Primo enim vere imbrcs immodici, dc tempestates assiduae segetes corruperunt.Primo igitur caritas annonae, deinde fames, non modo homines tenues 3c egentes, sed etiam diuites afflixit. Mut ii herbarum radices euellebant,dc res alias, quas nu- quam gustari posse cogitarant, sibi comparabant, ut illis sustentarentur. Inde propter ciborum noxiam vim,dc corru pii dc insecti aeris intemperiem, grauissismi morbi consequuti sunt. Quod cum cerneret Emmanuel,omnem bellicae rei apparatum necessitate compulsus omisit,dc totam industriam in re frumetaria comparanda ponendam arbitratus est. Ex Gallia igitur de E Britania magnam vim frumenti importandam curauit, qua Regni inopiam subleuaret.
Hoc anno sex naues in Indiam misit,tribus quidem Alsonsum Albuquercium, alijs vero tribus Franciscum Albuquercium illius fiatrem patruelem praesecit. Aliam deinde classem Gundissaluo Coelio commisit, qua regionem a Caprale exploratam, quam Brasiliam vocant, perlustraret. Sed nauigandi in regionem parum cosnitam imperitia factum est, ut Coelius ex sex nauibus, quatuor vadis allisas amiserit, atque duas tantum plenas illis rubris lignis, quae tellus passim fieri, de psittacis, atque simijs in patriam reduxerit. Hoc eodem anno alias duata naues misit Emmanuel in regiones sub Septentrionibus sitas , Ut tentarent, posset ne quidquam de casu, quo duo statres, viri nobiles de impigri, aut mortusaut capti fuerant, explorari. Res cnim sic acciderat. Gaspar Corteresalis cum esset egregie sortis, dc gloriae cupiditate vehementer incensus , ad sui nominis memoriam posteris aliquo iacto memorabili prodendam pertinere arbitratus est, aliquas terras incognitas pervestigare. Et quia videbat, omnia serme litora, quae ad Austrum spectabant, esse iam nostrorum nauigationibus explorate cognita, animum ad ea perlustranda ,qua ad Septentriones pertinebant, applicuit. Itaque luis sumptibus nauem instruxit, dc commeatu, dc armis, de nautis, dc militibus egregie munitam. Anno autem. M. D. Olysippone prosectus, cursum in Septentrionalem plagam direxit. Ad terramque tandem perueni quam propter singularem amin nitatem , viridem appellauit. Homines, ut ipse postea reserebat, sunt barbari dc inculti, colore candido: qui tamen color aetate propter magnitudinem stimssoris insultatur. Valent plurimum celeritate, sunt iaculandi peritissimi: jaculis utuntur in summo perustis, quibus coniectis hostes ita traijciunt, atque si
ferro armata suissent. Pellibus animantium vestiuntur, antra colunt, auth
miles casas strame tis tectas excitant,in quibus habitent. Nulla religione astricti
88쪽
sent: auguria tamen sequuntuL Uxores legitimo sibi matrimonio copulanti De fide de pudicitia uxorum valde soliciti sunt,cum sint natura suspicios.Corteregalis in Portugaliam reuersus , cum ad spem multo plura cognoscendi raperetur,rursus anno.M.D.iae in eandem regionem contulit, ut latius litora illius Omnia peruagaretur,& gentis mores de instituta perdisceret. Sed quid illi acciderit, aut quo fato absumptus suetit, nunquam sciri potuit. At frater illius Michael Corteresalis, qui magnum apud Regem locum tenebat, amore fraterno duetiis,ut fratrem inquireret, anno.M. D. II .duas naues instruxit, quibus in easdem oras nauigaret. Scd nec is vltra comparuit. Emmanuel autem cum
homines nobiles, quos plurimi ob egregiam utriusque indolem faciebat, it absumptos animaduertisset, id aegre admodum tulit: de quod erat boni Principis officium,nihil omittendum ratus est, ex quo posset intelligi, quo genere
mortis obhssent, vel quibuscustodijs arcerentur. Sed cum naues omnia illa maria peragrarent, nihil de illorum exitu cognoscere potuerunt. Iino ue& illi fratres periere, de tellus simul nomen amisit, & pro tellure viridi, tellus Corteregalium appellari coepit. Cum vero alius eorum stater natu maior, nomi ne riscus Ioannes Corteregalis,Regiae praesectus, aliqua tenui spe de fratrum Vita teneretur, eandem nauigationem suscipere instituit: sed suit a Rege prohibitus, ne sine ullo fructu se in eundem casum demitteret. Hoc anno nostquam Albuquercii in Indiam iter nauibus sibi, ut dictum est, attributis susceperun Emmanuel concilium regni totius indixit, ut populorum fidem sacramento Ioanni suo legitimo haeredi, ut fieri in Hispania solet, obligaret. Quod
summa omnium voluntate factum est. Fuerunt praeterea in hoc concilio mul- . in populis salutaria, quae concilium flagitauerat, instituta. Fuit praeterea a populis Rex adiutus certo pecuniae numero inlumptus, quos in Africano bello faciebat. Gama vero postquam promontorium Bonae lpei flexit, classem diuisit. Vincentio Sodetio undecim naues attribuit, ut MoZambiquem contenderet,ibique illum praestolaretuita quatuor autem sibi reseruauit, ut cum illis Ofalam peteret, regionisque si tum Sc naturam cognosteret. Ibi fuit a gentis illius Principe liberaliter acceptus, de amicitia inter utrumque constituta. Cum tamen est nu egrederetur , nauem unam ad vada allisam in ipsius aestua- xij faucibus amisit. Homines vero, dc omnia quae erant in illa,suere in alias naues imposita. Inde Mogambiquem prosectus,cum urbis Principe atque recto re collocutus est. Iam enim ille,qui nostris necem comparabat,abcesserat,& alter in locum illius fuerat substitutus, a quo Gama 1uit perbenigne acceptus. Dederat autem Gama Soderio curam, ut interim dum ille Zofalam diuertebat,nauem in portu Mog mbiquensi aedificaret,ex his,quas Portugalenses Carauellas appellant, ad quam efficiendam fuerat ὀ Lusitania in ea classe materia
comportata.Quarum forma haec est.Carchesijs carent: antennas non habent
transuersas ad pares angulos,sed oblique paxilum infr* summu malis alui l
89쪽
Vela sunt in speciem trianguli facta, cuius basis non multum ab infimis aris
mamentis eminet. Antennae sunt in infima parte, qua sciniadum latera nauis obuetiantur, instar mali, crassiores: inde paulatim attenuantur ad summum. Hoc autem nauium genere Portugalenses propter nimiam celeritatem in iebus bellicis utuntur. Antennarum namque partem infimam facillime vel ad proram , vel ad puppim versant, vel in medio latere nauis alligant :& nunc a dextera ad laeuam , modo 1 larua ad dexteram celerrime detorquent:& vela, quae quidem sunt ex imis angulis,qui sunt antennis oppositi,colligata, facillime vel laxant, vel contrahunt, prout nauigationi expediri vident:&quocunque ventus se dat, eo velorum sinus sine ulla mora consciunt, omnesque ventos excipiunt, ita, vis penumero a lateribus impulsae rectum cursum commodissime teneant, eociemque vento,inu lata lis bito velificatione, i ii contrarias partes incredibili celeritate deferantur. Ad hanc igitur sermam curam i Gama, ut nauis aedificaretur, quae per oram illam discurreret,&quanta maxima pollet incommoda hostibus Christiani nominis importaret. Cum hac etiam naue suis adiuncta Quiloam contendit. Eo cum pervcnisset, Stephantis Gama cum illis quinque nauibus, quibus praeerat, ad portum si militer accessit. Erat ad hanc rationem classis decem &nouem nauium. Nam nauis una, cuius praeseditis crat Antonius Campensis, ventis aduersis in longinquas partes iactata, minime comparebat. Rex maxima formidine perterritus, ad Gamam supplex accedit. Gama illum vinculis propter iniurias nostris illatas alligauit. Is cum veniam flagitaret, eo foedere emissus fuit, ut certum pondus auri, tributi nomine,Regi Emmanueli quotannis penderet. Huius autem foederis obsidem dedit Mahumetem Anconium, virum singulari authoritate
praeditum, &qui pos Habrahemum Regem, secundum gignitatis gradum
in locis illis obtinebat. At Habrahemus cum te liberatum cerneret, aurum, quod erat pactus, minime dissoluit: ut limul aurum retineret, & Mahumeti necem hac fraude moliretur.Putabat enim sore,ut Gama perfidia illius olfen sus, Mahumetem interficeret. illum namque pessime oderat, quantiis odium animo conceptum amicitiae simulatione tegeret. Erat enim Habrahemus homo maleficus &iniustus, & Regem, qui an te illum fuerat, per insidias occiderat , Ut iple regnare posset: & omnes nomi nes,in quibus acris animi vim , α industriam cernebat, suspectos &inuisos habebat: a Mahumeta vero praeci
pue sibi malum sormidabat. At Mahumetes cum Habrahemi perfidiam sentiret, Gamar fraudem , quam sibi ab homine profligatissimo neri suspicabatur, aperuit, is desitio aurum per luit. Quo facto Gama illum misitim continuo secit. Inde Melindem ire contendit. Eo tamen propter aestus maximis Ventis incitati vehementiam, naues conuertere non potuit. In sinum Vero,qui
Nelinde circiter triginta millia passuum aberat,delatus est. Eo misit Rex ad illum quendam ex exulibus, nomine Lodovicum Mouram, quem Capralis reliquerat,
90쪽
reliquerat, ut eum salutaret, dc 'uaereret, an opera sua aut opibus indiserim Inde Gama postquam aquationi de rei cibariae prouidit, in Indiam transii ni sit
Cum vero non longe esset a continenti, ingenam nauuia, rebus omnibus ad dimicandum instructissimam, conspicatus est. Erat autem nauit illa Sullani AEgyptiorum Imperatoris, dc Calecutio Zingibere,pipere,cinnamomo,dc alii ingentis pretii mercibus onerata veniebat,& Mecam cursu petebat,ut ibi multos, qui religionis gratia Mahumetis sepulchrum inuisere cupiebant, exponeret. In eam Gama confestim inuectus est. Arabes dc AEgypti j multo acrius, quam credi poterat, restitere. Tanta vero contentione dimi tum est , ut praelium fuerit ad principium diei sequentis perductum , cum uniuersa classi unam tantum nauem oppugnaret. Nec enim nostri cam deprimere , an inquam spoliarent , volebant: dc illi cum sibi moriendum esse putarent, ut non inulti caderent, laborabant. Irrumpunt tandem Lusitani, supra trecςnto. homines ferro concidunt, pueris tantum parcunt: praedam ingentem capiunt, de nauem coniectis facibus inflammant. Inde Gama Cananorem vehitur, ubi Regi legatum, quem ad Emmanuelem miserat, tradidit, dc simul munera, qu bus Emmanuel illum donabat, deserenda curauit: quibus ille supra modum laetatus est. Inde Calecutium petere instixuit In eo cursu parones aliquot Calecutienses cepit, in quibus inerant ad quinquaginta ex Calecutientibus ciuibus, quibus omnibus catenas iniecit. In portu tandem classem constitui iussit.Venit autem ad illum Arabs quidam,vestitus eorum habitu Sc cultu,qui disciplinam Diui Francisci se tenere profitentur. Cum vero suisset ad Gamam perductus, se Mahumetanum esse fassus est: illamq; vestem induissς,eo quouvereretur, ne sibi aditus alia ratione ad classem minime pateret. Vestis autem erat unius ex illis monachis, qui cum Ario Correa ceciderant. Arabs denunciat; Gamae, Calecuti j Regem est pacis dc amicitiae cum Lusitano Rege cupidit simum, molestissimeque tulisse facinus illud, quod homines Arabes, quos imperio minime continebat,in Lusitanos admiserant. Gama respondet, neque se a scedere pacis abhorrere. Et idcirco iussu Regis Emmanuelis eo se contulit se, ut pacem, si fieri posset , cum illo certo scedere confirmaret. Si igitur pacem habere vellet, voluntatis suae signum aliquod daret, atque in principio omnia quae suerant Lusitanis erepta, cum Correa fuit interfectus, statim restituersi. Multis autem nuncijs vltro citroque missis, nihil,quod in rem elle a Rege fiebat. Intellexit Gama, omnem Regis animum in fraudibus versari, nec ad ullam stabilem dc firmam concola iam adduci posse. Quod cum videret, dixit si non omnia sibi continuo redderentur, se Malabares illos, quos vinctos habebat, in Ari j Correae ultionem crudelissime necaturum .Rex nullum ad hanc comminationem responsiim dare voluit. Gama omnes vinctos suspenditur. st, praecisisque manibus atque pedibus,cadauera uni ex paronibus,quoi cepe
ra imponi cum literis , quibus Regi bellum indicebat, tret,quam O ni '