장음표시 사용
221쪽
19 8 Bibliothecae Theologicae Libs l.
tamen morbo laborantibus deprehem
sum est quandoque. 'Tandem si a speculatiuis disciplinis ad Philosophiam Moralem gradum faciamus, multa etiam circa illam pmbabiliter coni uerti reperiemus; eoque magis quo qus mones, quae ibi de actibus humanis agitatur, sunt cognitu difficillimae. Quia intellectus ,& voluntatis operationes, quo etiam magis sunt nobis intimae, eo sunt minus notae, non enim per sensis, a quibus pro praesenti statu libam trahit originis omnis nostra cognitio , iturat earum notitia, sed tota debet per reflexiones copar ari; qui operandi modus subtilissimus,& dissicillimus est inter omnia opera nostrae spec Iationis. Hinc primo dissentiunt inter
se Philosophi Morales in explicanda de finitione υoluntare; de quibusnam illud
conueniat; Violenti, siue coacTI,& qu donam, & cuinam subiecto violentia competere possit :dnuotantas ex metuν concupiscentia , & ignorantia; & an ex quae fiunt ex metu sint simpliciter uois luntaria, & inuoluntaria secundu qui G& an concupiscentia causet inuoluntaurium secundum quid,augeatque volum rarium ; & quaenam ex tribus ignorantiis, antecedenti, scilicet,concomitaisti.& consequenti causet inuoluntarium νvel non voluntarium I inuoluntarium.
simpliciterim secundum quid P Seeus
do in assignando actuum humanorum numero ab apprehensione finis, usque ad exeeutionem eius ,& in speciali an
detur quidam actus imperii submuis
ad electionem mediorum, praeuius vero ad usum voluntatis applicantis alias p tentias ad exequenduλui intimet quid,& quo ordine agendum sit. Tertio quς- nam sit inter passiones vehementior sit prestantius amare, an amari e Anamicitia preferenda consanguinitati, &assinitati expediat magis haberia amicos in fortuna aduersa, an vero in prospera An pro vita recte instituenda sit magis opportuna nobilitas, an vero bona Qucatio An sit potius fortitudinis ardua agredi An vero aduersa aequo animo tolerare sexcenta non sine probabilitate viaeunque ditari videmus, ex discursibus academicis,qui in dies imprimuntur. Quarto. Non solum in assignand- subiecto virtutum moralium a -vena retiam in statu Ma earum humero, partibus subiectivis, potentialibus siue i ctegrantibus discrepant inter se morales Quinto disserunt multi, quodnam sic
aptius regimen, an Monarchicum , ammAristocraticum, an Democraticum Mquaenam sit optima reipublicae forma et An sit opportunius, ut potius in seueri tate, quam ili benignitate excedat Prin ceps secularis An prodigus potius illo sit, an auarus An expediat Magistratuum mutatio λ Sexto licet lex naturalis sit nobis indita quoad vim intellecti-uam,quae ς' lumen quoddam signatum
super nos, olfendens bona moralia sequenda, mala illis contraria vitanda, ac fugienda , multa tamen circa illam noracerto, sed opinatiue cognosci demo strant tot inter doctores de illa contro uersiae,v.g. Si pro aliquanto saltem tempore possit dari ignorantia inuincibilis Dei, eorumque omnium, quae in Dec logo expressa sunt; Si earum conclusionum , que obscuriores sunt,& magis remotae, quam praecepta Decalogi, possedari ignorantia inuincibilis non tollitis longo; sed etiam toto vitae tempore; Sapraeceptorum quae sitne in secunda tabula saltem possit fieri dispensatio a Deo ς vel afirmativorum, non vero negati v rum, &e. huiusmodi; septimo tandem circa Ius Ciuile statutum ire ordine M liticum regimen, sue ad pacem,tranquillitatemque Reipublicae, humanumque inter se ciuium commercium, quot inter illius doctores probabiliter etiam disputantur, de legum materiain forma causa inciente, & finali, tam in gene
En quomodo ex scien s merem, turalibus nihil scte certi , ac firmi potest haberi,recteque dicitur Ecclesiastes c. r. v. Ij. Deum tradidisse mundum dispuώraconi hominum; M licet ex illisn sci
222쪽
sci possint multi probabiles Theologiae
discursus, vel eius etiam certitudinis , cinae prudenti a semione niticiar , cum
selliaet multi in aliqua ex illis scientia periti in re aliqua conseruiunt, nihil minus tamen nisi accedat fidei lumen , Theologiaeque examen, de suffi agium in apprMndis ut certis, Philosophi is illiς principiis, quae ab ea assimuntur Mad alicuius sui dogmatis probationem missa ratione possunt esse vera demon strationis Theologicae principia ; Hinc nullus adhuc Philosbphiis fuit, ut benet
aductitie UasqueZ I.pariq-I .art. .disp. I. cap. z. qui fidei reuelatione destitutus recte & sincere nouerit ea , quae ratione
naturali sciri aliquo modo de Deo possunt, licet enim aliquis nouerit Deum esse unum, errauit tamen negando illi scientiam omnium futurorum, alius negando prouidentiam, & gubernationem minimarum rerum. Contra vero Christiani Philos hi recte , & sine errore de Deo philosephati, harum veritatum
demonstrationem sunt consecuti, nem'
pe adiuti lumine fidei. Quod ad Phil sephiam Moralem pertinerimulta etiam Theologi nostri, non amplius in incerto sententiarum humanarum positi, sed sub certo diuinae reuelationis praesidio, supra Aristotelem,aliosque m ilosephos Morales adinvenerunt, magisque Phil 1 hiam Moralem ijsdem illustrarunt. De quo vide Chrysostomum Iauellum ordinis Praedicatorum tomo suorum operum secundo , ubi primum adducta in x niuersam Moralem Aristotelis , de Platonis Epitome, tandem prima Philosophiae Christianae moralis parte, eius celsitudinem , ac perfectionem prae o Hnibus alijs, sex capitibus lucuIenter domonstrat; Primum est ex authore, scilicet Moralem Philosophiam Christianam omnibus humanis disciplinis excellentiorem esse , quia a Deo pendet Secundum ex consonantia scribentium, scilleet Moralem Philosephiam Christianam esse omnibus Excellentiorem , ex eo quod illius authores inter se in nullo dissentiunt citia res ad fidem per-
tinentes ; Tertium ex rationabilitate in ea contentorum , cum in disciplinis humano lumine inuentis, multa absona,&incredibilia reperiantur ; Quartum ex
cunctorum errorum exclusione, tam
eirca vitam moralem , quam politicam, ct regitium, Se diuinorum scientiam , ac diuinum cultum , cum tamen Phil sophi turpiter errarint immiscentes veris talia , ubi de virtutibus & Politicis,& Diuinis pertractant. Quintum ex es. scientia optimorum escistuum , qui prouenire non possunt ab humanis in ratibus . Sunt autem praecipui sex, quos Dauid enumerat in Pulmo dicens:
Domini immaculata conuertensi animas,
resimonium Domini fidele sapientia prin
Asparsistis ri Sextum est , quod extra eam nulla est perfracta virtus moralis, nullusque actus simpliciter bonus moraliter; ad quod probandum tria suppo . nit. Primb nullam esse veram, ac perfectam virtutem moralem sine agniti ne veri Dei, & relatione in eum ut in , vltimum finem. Secundo, quod nullus est perfectus actus moralis, nisi propter Deum ut obiectum amatum ultimato fiat. Tertio, quod in fideli vivento secundum legem moralem humanitus traditam , nec est persedia virtus aliquumoralis, nec actus bonus persectus moralis.
Deprobatione Theologica desumpra ab ιμ- horitate Philosopho n.
SI ex dictis Superiori capite rationaturalis, scientisque in illa dumtaxat fundam , ut sic , non sunt locus proprius, imo nec ex propriis Theologiae , multo magis authoritas cuiusquo praestantissimi Philosbphi inter locos extraneos numerari deiat , atque adeo certum ab illa argumentum desumi non potest in rebus Theologicis. Sic Diuus Thomas opusc. to. in principio monet,
ac probat nullum ex Philosophis sequedum esse Christiano Philosopho , ita
223쪽
Bibliothecae Theologicae Iub II
ut ab illo fidei nostrae dogmata probari
vesit, vel eius dicta tanquam a fide probata defendat. Non solum enim promiumendum non est, nedum asserendum, alicui Philosepho voluisse Deum vnquam naturalem cognitionem omnis plane errori S expertem communicare ,
quam nec in ijs, quae ad lumen supermaturaIe spectant vlli ex ipsis etiam, S. Patribus concessit, quin potius, ut videbimus capite sequenti grauissimis fuerunt obnoxii erroribus , & ex propria eorum consessione habemus quod probabiliter tantum fuerint Philosophati. Nonne Democritus , & Empedocles simpliciter fassi sunt, nihil vere a nobis stiri Nonne Socrates, in quem Omnes fere Philos phantium sectet initium suae disciplinae retulerunt, aiebat se tantum
scire, quod nihil sciret Nonnε Arcesilaus ne id quidem sciri posse docuit
NonnE Anaxagoras cum suis putauit scientiam omnem nostram esse opini nem Nonne Plato sub nomine Socratis suspendi assensum circa Philosophi- ea effata determinatum ac certum iubebat Qua in re licet aliquantulum e cesserint omnem prorsus scientiam de medio tollentes, satis tamen patet ex hoc, Philosophorum dictis tantam non esse attribuendam authoritatem , ut inde fidei nostrae dogmata firmiter probuti posse credatur. Certe ipsemet Aristoteles, qui aduersus siupradictorum Philosophorum aliquos fuit acerrimus scientiarum pro-ugnator, saepe etiam fatetur se proba-iliter dumtaxat Philosophari, ut 3.Physici text. a. 8. Physic. text.7o. lib.2. dei Caelo text. II.& fio. vellentque multi,ut aliquis duas, aut tres demonstrationes ad leges , quas ipse in lib. Poster. co scripsit, in medium afferret . Sane apud Peripateticos tritum esse, quod nulla
scientifica demonstratio quae perfectissima sit, in ipsius libris reperiatur, scribit Posseuinus lib. I 3. Bibliothecae Selectar
cap.2o. Lidet autem afferrentur aliquae, vs. duae, vel tres, non sequeretur pro
pterea doctrinam Aristotelis, vel etiam alterius Philosephi dieendam esie simpliciter scientificam. , sed ad summum probabilem, etiam exceptis illis,
fidei nostrae aduersantur. Ex hoc tamcnnon sequitur scientiarum naturalium ma Philosophorumque illas docentium a thoritatem esse contemnendam; sed P
eius si quid intra proprios limites habCC
boni, quodcumque sit illud, repetendum esse ab illis , vel i. tanquam ab i n- iustis possessoribus, ut docet D.Augusti lib. a . de doctrina Christ. PLUMN, i quit,si qua se vera dixerunt non solu- formidanda non sunt,sid ais eis etiam tan quam intusis possessoribus in usum nostrum isndicanda, qua ab eis auferre δε-bei Christianus ad inum iusium praedis s-di Euangelium , quod multi fideles no
fecerunt, ut Marur Curianus, Viator nus, Hilarius , est vide nostris taceam a numerabiles Graci; quod etia secit Ap stolus Actor. I7. dicens enim de Deo ἀβuoniam in i o vivimus , movemur fumus, sumit confirmationem a Poeta qui dixit. Istsens enim is genus simul. Uel secundo, quia eorum labor est nobis mictus,ut docet Hugo super prolog.Caelest.Hierarch.lib. I .cap.r. Ubi loquendo de Philosophis , ait : Legimus artes, o studia, disciplinas , ct rationu mpraecepta plurima , qua illi suo sensu , O
ingenios utarisunt , or iuuenerunt , circonscri erunt, inuenta, o legenda post ris tradiderunt, Logicam , Ethicam, Pue sicam , ct Marhematicam, deforma vir , or morum, de dispositione o ordinatione,
O causis , o prouentibus rerum omniuras, o inualuerunt in parte ista t Uerum a prehenderem, quoniam σ haec veritas Pereos mini anda eras, quae non eras ad Uitam , data es illis propter aras quibus consummatio seruasatur,or inchoatis pari a-tur , ut inuenirent veritatem illa quam
oportulis ciperesilios vitae ia obsequiua summaveritatis , cuius lusore Philisse his appositus est , his verostiaris se usus. Vel tertio, quia licet per vera Philoisphorum dicta, non debeant primum interpretari veritates Sacrae Scripturae,
semel tamen illis pei e intellecti , talia
224쪽
lia deinde dicita tanqua utiliain declar toria possunt adduci , ut docet Clemens Papa distinet. 37.cap.Relatum. Quidam, , ingeniosi homines sanis doctrinis aduersantur , ut pro eu videtur, non secundum traditiones Patrum fedsecundum suum senseum docere videantuν , ct ex his qua tegunt in Hysscient,s verisimilitudι-nes capiunt , volentes statim per simile iues,s iudicare. Sed diligenter obseruandum es, ut lex Dei cum legitur, non secundum
propriam ingen, Virtutem,aut intelligentiam legatur , vel doceatur. Sunt enim multa verba in Hipturis diuinis,nu.e possunt trahi, ad osensim, quem si unusequi ue sponte praeseu serit ed non vosetet . Non enim sensim atienum debemus extri ecus quaerere, sed quoquo modo ex ipturis iras sensu capere veritatis opor- ideo oportet ab re scientiam addis=Fripturarum, qui eam a maioribu suis serara dum veritatem bi traduam seruat, vi ipse post eam quam rectes cepit competenter asserere . Cum vero ex diuinis S ipturis integram quisquam , dr firmam regulam veritatis Asieperit, abfurdum noerit, si aliquid etiam ex eruditione com muni , ac liberalibus sudise, qua frie in puerilia attigit, ad sermonem veri BD
maris conferat. Ita tamen, ut ubi vera
didiceris, falsa ct simulata declinet. Et quia adhuc Philoisphorum dicta , vel aententiae duobus modis sacraeleripturae, vel doctrinae explicandae possunt adhiberi, uno modo veluti voluntarie & ex affectu hoc desiderante, alio incido, veluti necessario, & ex utilitate ad hoc compellente . Primus non licet, vel saltem minus perfectus est, quia vanitati & ostentationi obnoxius ; secus autem secundus iuxta illud D. Hieron. super epistolam ad Titum , quod rese tur distinct.37. citata Cinu quaeritur. Si quando c'eimur litterarum faculariu recordari , cst aliqua de his dicere , qua olim omismus , non es nostra voluntatis essed ut ita dicam nautissima necusitatis. Sic v. g. in materia Incarnationis, adprobandui ct explicandum Christi humanitatem non fuisse adoptatam a Deo, Biblist. Thcol. Tom. I.
supponitur necessario vera definitio adoptionis ex principiis Philosophit Moralis , qua semel constituta , adhibetur propositio de fide, nempe in Christo Domino naturam humanam fuisse Verbo Dei substantialiter unitam , & inde colligitur non fuisse adoptatam. Simialiter idem seruatur ad probandum humanitatem in Christo non retinuisse conditionem seruilem, & sic de alijs. Quare idem Hieronymus de tribus pueris in Danieleiad praesens institutum necessitatis , & utilitatis scientiaru Philosophicarum , acute ait: Qui de mens,
dr υino regis noluerunt comedere ne polluantur,mique s sapientiam aque doctrinam Babrioniorum sitarent esse peccarum , non a quiserent discere, quod non licebat. Vnde super illud Exodi 3. Postulabis mulier a vicina sua, ct has ta sua ,
Glossa interlinearis & ordinaria ex eodem D. Hieronymo . Poetae er Philosopbi quodammodo sunt nobis vicini: quia in multis conueniunt. Vasa argentea o rea . Glossa ; Argentum 6r orum ab Aegyptyi petimus, Unde tabernaculsi Deo fabricemus, cum Poetas ct Philosophos legimus, ut diuinam scripturam sapientius, ct facundius tegamus cm. Quod idem docet I . August. lib. a. de doctrina Christiana cap. 30. &de Ciuitate Dei
lib. 8 .cap. 9.de moribus Ecclesiae cap. 2 I. tom. I. de ordine lib. I. in fine, & lib. a.
Vel quarto dicta Philosophorum'
sunt usurpanda, ut veritas sacrae doctrinae etiam testimonijs aduersarioru congruere appareat, secund si quod D. Hieronymus loco statim citato super Epistolam ad Titum subiungit dicens: Vlprobemus ea, quae a Sanctu Prophetis ante saecula multa praedina sunt, tum Graecor quam Latinorum, er atiarum gentium litteris continert. Cui attestatur Chrisost mus cum dicit super illud Matth. a. ho- mil.6. Vidimus stellam eius in oriente. Ad maiorem Dei gloriam Bertinebat in vi
tus eius,etiam inimicorum testimonio pau
deretur l. or si ies quoque gentilitatis magistri consonam proferrent de veri Dei potestate sententiais . Quinto ut Philo-
225쪽
sophonim dictis imbuti facilius ad v, ritatem fidei vocentur, secundum quod dicit idem Chri stomus ibidem paulo supra loquendo de vocatione Magoruper stellam in typum vocationis gentiuad fidem . Per ea, inquit Eos vocat,qua
familiaria eis consuetudo sciebat , quia enim Vn fui ne consuetudinis suae amicitia ligatur, musi ad totius Orbis salutem magistri de ipsarum cuiuslibet more gentis modos s M a sumunt docendi, sicut Paulus gentibus scribebat in medium testimonium proferens Poetae, sicut parat in act. IT. Iuadais adhuc sub lege viventibus de sacri cys posuit initium domina. Sexto denique, ut per vera quae ex illis assumuniatiir, falsa ibidem contenta euidentius improbentur,secundum quod D.Augustinus tom. 6. lib. II. contra Faustum,
cap. I s. dicit: Si quid veri de Deo Sib)lia, υel Orpheus, alνque gentilium υMes,aοι Philosophi praedicasse perhibentur, isset quidem ad paganorum mnitatem re- uini endam , non tamen ad authoritatem
comeseeletidam. Vide inferius dicenda lib. sequenti se l.7.
De Uar,s veterum Philosopho um Sectis,
' uniuscuiusque tam veriuitibus squam erroribus.
eeps fuit Zoroaster, &princeps fuit Mercurius ut notat August. Eugubinus MD. I.oe P renni Philosep. cap.a. Vel ar barica Secta est illa quae extra Grg& Italiam fuit, omnium antiqtussimarpote cui a primo parente origo. Sethus enim primogenitus Adami rana ad Porsteros transmisit, & eum audiuisseno
parente mundum aqua & igne peritur πcolumnas duas constituerunt una lam' ritiam, alteram lapideam, vili c aquis villa igni superesset. In ijs Philo psiiminuenta inscripserunt, quarum una Cli post Christum natum,in Syria superfiat L Iosephi tempore, ut ipsemet testatur H bro I. Iudaicariam Antiquitatum,caP- ubi ait: Conabor autem de Seth tantu--
modo narrare. Is namque nutritus,er
ueniens ad Hatem, qua iam p et ea, sunt bona, discernere, virtuti studuit. Excam fuisset vir egregius, imitatores fui st
hos reliquit. Illi autem omnes eum boni fuissent orti, in eadem terra e vexati ne viventes, filici fime commorati sunt . nihilque eis usique a l υitae terminum crudele ρrouenit . Disciplinam Uero rerum caelestium,stornatum earum primitus inuenerunt. Et ne dilaberentur ab hominibus , quae ab eis inuenta Uidebantur, aue antequam ad notitiam venirent , deperirent,cum praedixisset Adam exterminatio-
SVpposito ex dictis superiori capite,
quod ad diuinarum rerum explica tionem, aut probationem Philosophorusententiae, & dicta ita sint adhibenda,ut vera tantum, vel probabilia retineri debeant, falsa autem,& simulata declinari: Operepretium duxi ad completam prς- sentis materiae traetationem breuiter in medium adducere plures antiquorum Philosophorum, sectarumque illorum tam veritates, quam errores. Plura autem qui volet,quos in huius capitis fine subiiciam, authqres legere poterit. Primum igitiir tres uniuersim fuerunt veteriam Philosophorum Sectae, Barbarica, Italica,Graecanica. Barbarica comprehendit Chaldeam cuius prin-
nem rerum omnium , Unam ignis Urture,
alteram Uero aquarum vi ac multitudine fore υenturam; duas facientes columnas , aliam quidem ex lateribus , aliam Uero ex lapidibus, in ambabus quae inuenerant, ω
scri erunt , Ut etsi constructa lateribus exterminaretur ab imbribus, lapidea permanens praeberet hominisas scripta cognoscere, ut er quia lateralem aliam posui sent, quae tamen Lapidea permanet hactenus in terra SViae. Hucusque Iosephus Hebrius.
Hinc postea tam ad Chaldaeos,quam ad Aegyptios,cae aetasque gentes,Gallos praesertim , qui apud Ortelium, & alios exscriptores vocatur antiquissima gens, Philo phiae, rerumque ad illam spectantium notitiam peruenisse credendi est σ
226쪽
in. se Clemens Nexandrinus ast Uillos hiam,cum prius apud alias gε- es v isset, postrema ad Grecos per nenisse. Et inter eas gentes D.Augustinus Gallos refert, de Diogenes Laertius in prooemio de vitis Philosophorum , licet male id refutet. Primo, quia nomen Philosophia , inquit, signineat non
a Barbaris inuentam. Secund&quia tradita per aenigmata. Tertio, quia Gneei unt gens antiquissima. Ad primum enim , esto, habuerit quaruis natio propria sapientum nomina,vt Chaldaei fue- .re apud Babylonios, de Assyrios, apud Aegyptios racerdote pud Persas Magi, apud Indos Brae manes & Gymn siphistae, apud Gallos Bardi, Vates, E hages, Semiothei , Saronidae, Druidae, apud Graecos Philosophi, apud Siculos Galeotae, apud Latinos Sapientes, apud Italos Hetrusci ; & sic de caeteris; esto, inquam, res ita se habeat; Philosophia. etiam nihil aliud est, nee significat qua
Druida, siue Druis. Si enim verbum
verbo reddas, Druis antiquissima Celtarum lingua nihil aliud quam fidelis, S piens, siue Dei sapientia. inod ut clarius fiat, notandum est apud Gallos veteres ante Romanorum iugum, triplice
fuisse linguam, Celticam, Aquitanicam, Belgicam. Iam lingua Belgica, veterique Germana, Dru, significat fidelem &lapientem: Elgo Druis fidelis, sapiens,
ut recte obseruallit Goropius Becanus
. in Gallicis, &Georgius Merula in Gal- . lia. Vel idem est Druis ac Dei sapientia, quandoquidem constat inu Belgica vetere significare Deum. Philosophia autem est amor sapientiae potissimum primae sapientiae quae Deus est. Vndo tantum abest ut Philosophia no sit Gallicum nomen,utetia si explicatio Gallici rominis.
Ad secundu de modo Philosophandi per aenigmata, dicitur hunc etiam m uum fuisse in via apud Iudeos , &Aegyptios , dc tamen sunt antiquiores Gricis. Unum autem ex Symbolis, laenigmatibus Druidaru erat Pentalpha , alias vocatum calceamentum Philos Biblioti Theol. Tem. L
phicum adhuc apud Germano pud quos postremum fuerunt Druidae, Drum renibus, id est pes Druidarum dicitur. .ro Ad tertium unde habet, & probat Laertius Grecos esse Gallis antiquiore s; certe ut notauimus supra apud Oraeliu& alios scriptores vocatur antiquissima Gens etiam Gallica,ideoque putant aluqui dictos. Gallos ab Hebreo Gala, id est pluuia, unda, quasi tu dicas inunda-iros, de ab ipso diluitio statim natos. Huius iteru Sectae Galli eae sub Barbarica , cum Chaldea & Aegyptia contentae suae fuerunt species. Etsi enim Pithaeus rerum Gallicarum Scriptor, varia nomina quae antiquitas reliquit Sapientum Gallorum, idem significare
arbitretur nomina autem tum a Graecis, tum a Latinis h e recensentur Bardi , Vates , Eubages , Semnothei, Saronidae, iidae P. Nihilominus tamen certius est ex Srabone, Clusio, &alijs triplicem fuisse potissimum inter illos sapientum ordinem. Etenim Bardi Philosophiain quet ad oration ε pertinet c labant , scilicet Poeticam eum Musica,& oratoriam. Vates qui sunt ijdem, ac Eubages, aut magi, & veteri voce sagi, crant Physiologi, Aruspires, Astrologi& Medici; haec enim smunda pars erat Philosophiae. Druidae fidem sunt, ac
Semnothei , vel Sennothei: vox enim
Gallica antiqua hoc sonat ; Ij fuerunt Theologi , Hhaei, Politici, legum p titi Se sacrifieiis Deorum prspositi; vn-dE Theologia Iurisprudentia,& Politica tertia fuit Philosophiae Gallicae pars.
Quod pertinet ad modum docendi Druidarum. Primo nihil unquam scriptis tradebant, is erat mos Pythagorae, Socratis, Iudaeorum , & omnium Cabalistarum i non enim putabant esse fas sua mysteria litteris readere,ait Iulius Caesar ; vel ne doctrina sic evulgata facilius contemneretur , vel ne discipuli libris potius, quam memoriae fiderent;
Vel denique quia scientie, & doctrinae litteris consignatae, sunt veluti pulcherrima pictura, a qua si aliquid petias,non respondet, & in varios potest doctrina Ce a sen-
227쪽
stnsus detorqueri. Secund6, docebantelam & in specubus, in abditis locis , in saltibus ,& remotis lucis , locisque
subterraneis ἱ sic enim omnium gentium sacra docebantur. Tertio, cebant Phulosophiam 2o. annis nobilissimos tantugentis : nam summa erat auctoritas vitae
necisque , belli pacisque apud Druidas.
Ne igitur litterae in viles animas sparsa vilescerent , nobilissimos tantum admiserunt, quemadmodum Rex Persarum nemo esset populi,qui non antea Mag rum hoc est apud ipsos sapientum d ctrinam recepillet; etiam Aristoteles 2 o. annos auditor fuit Platonis. Quarto, omnem Philosophiam aln ot inlibus versuum docebant quia enim versus est oratio , ait Aristoteles , finita, ideo
Inter veritates ab ipsis edoctas ' ma fuit colendum esse Deum; turpiter tamen in hoc errauerunt , quod docuerint illum esse placandum victima humana , siue reorum, siue hostium c ptiuorum , de illis deficientibus, innocentum. D uerunt immortales esto animas; ob quam causam, ut veteres
Galli mori nunquam timebant, vel pro patria, vel pro sapientia, ita summa erat inter illos liberalitas , de iustitia , namque exactio crediti deferebatur ad ins
ros r & vetus mos Gallorum fuit,ut m tuas darent peculuas alijs , ea tameris conditione ut in altera vita redderentur
ut est apud Valerium Maximum, quR , etiam in re rurpiter aberrauerunt, sicut di in asserenda animarum metempsycosivi de illis tradit Iulius Cariar; indeque fortasse Ianus C cilius Frey in opusculo de Philosophia Druidaruἀκ authoribus fide dignis resert & Pythagoramin Nisemam Pompilium Druidarum fui iis dis, cipulos: ideoque Philosophiam Pytha,
goricam. ter cuius dogmata animarum metempsycosis recensetur, a Druidibus esse repetendam. Qirantum ad Druidarum Politicam , Philosophiamquei
moralem. Druidibus preaerat unus,qui summam inter eos habebat authoritatem, quo mortuo, si plures essent paves
S dignitate, suffraglis hic vocabatur Archegus '. . ἴPrinceps Sacerdotum ,
licebat Regibus Gallorum antiquissim
facere aut conlatere. Ita vegubemaret Regem , Rex vero au-tate, & fortituatne caeteros. Refert quo que Strabo Druidas potissimum de m ribus disputasse, cumque de eorum a stitia summa apud omnes esset opinio video etiam omnia publica priuataquς iudicia fuisse ipsis commissa. Itaquς apud Diogenem Laenium docent DTω-dae nihil penitus faciendum mali, si quo bonum facinus a quibuscumque tam Eperpetratum fuisset, praemia mi tueban
&si quod malum, paenas . Apud Aeti
lites , ut megia ipsorum facta, p, Iloco recenserent. Paena autem sinuHE-ma erat sacrifieijs interdicere, de quilata Ssicerat interdictum, hi impis habebam-tur , eosque omnes velut contagione i sectos fugiebant. maerea ut est aptaes Stobaeum, grauius animaduerterunt in
eum, qui peregrinum, quam qui ciuem occidisset; huic enim exilium , illi vero
mors poena erat. Temperantiam in modestiam summe coluerunt: ita ut docerent abstinenduin esse vino, ut est πω Ausonium. Circa puerorum educam, nem, recens natos liberos , ut Aristotciles refert, & alij, nudos flumini immerserunt: Cuius ratio haec est,quod stati tria pueritia frigori assuescere plurimum ad sanitatem, de ad res bellicas utile sit . Sic Aristoteles t secunda est apud Galenum, quemadmodum ferrum canderis 'in frigidam immersum aquam induratur e ita de naturae vigore periculum fa- ciebant: simulque corpus ipsum roborabant . Liberos non admiserunt in comspectum , nisi doctrina iam imbutos aliqua , aut militie aptos . Quae omnia is certe ratione naturali , eiusque lumini videntur esse valde consentanea.Vlti inotandem loco notauerim ex Rouillardo in Patth. ceu historia Eccles Camotet . cap. . quod inirides in partibus Canam tensium degentes centum & eo amplius annis
228쪽
Gnis anae L Virginis hiaturimem , nconsecrarunt Imaginem ,&Aran quae adhuc hodie extant , titulum ponent
Virgini pariturae, de quibus vide praesaetium authorem.
Graecanica Philosephia diuiditur in
sectas tres , Poeticam, Eleatlaamin I nicam ex Lipsio in introductione ad Stoicam Philosophiam lib. I disput. 7. quamvis ab alijs Eleatica lab Italica annumeretur . Poeticae Princeps fuit Oo phaeus , qui de Deo cecinit , ut habetur apud Ius um in exhortati ad gentes , Vnus perse genims,as eo cuncta praetenuaseri. Hunc sequitur Hesiodus ι Omnia, dixit ab radice creari εἶ Post hune
Homerus Odyss. I. Pater ille hominumque , Deumque . Ionicae Princeps fuit Thales Milesius, cui postea siticcessierunt Anaximander , Anaximenes, Anaxag ras, & Archelaus, qui primus Philos phiam ex Ionia Athenas transtulit. Imter veritates ab illis omnibus edoctas prima fuit Dei existentia . Deum , inquit Tullius lib. I. de natura Deorum loquendo de Thalete; mentem dixit qua ex aqua cuncta singeret ; cons h ad veritatem , qui habetur Genes I. Spiritus Dominiferebam ver aquas.An uma der quoque principium emiens rerum omnium dixit esse , non unum ex his, qua sidentur , sed aliquid aliud infinitum . Quod idem de Anaximene eius disci. pulo tradit Laertius in eius vita .Et Anaxagoras in principio sui operis. Mens, inquit, author una es omniu, quae cernimus. Porro Thales Melesius,ut fuit unus ex septem Graeci sapientibus, cui si ij dantur, Solon, Chilon, Periander,Cle huius , Bias , & Pittacus , multa etiam praeclara tradidit Philosophiae moralis documenta ; apud eumdem Tullium Ii Lisse legibus dicebat, homines existia
mare Oportere , Omnia quae cernerent
Deorum esse plena: fore enim castiores velutique in fanis essent , maxime religio s. Interrog atus ; quid esset om-' nitim dissicillimum; seipsum nostero , respondit. Item , laterent ne Deos, ni la agentes, nec cogitantes quidem dixit.
Denisue, eos honestissim8 viuere, rem tquae in alijs reprehenderent, ipsi n5 iacerent. Vera inter tot insignia sectae I inicς documenta, sui etia non defuerunt1 errores;vide Tulliu lib. I.de natura De Isi,ubi de Anaximandro,& Anaximene. Post Ionidae sectae translationem Athenas primum ab Archelao sectam, mirum in modum florere caepit sub eius discipulo Socrate patria etiam Athenie- si, adeo ut ab eius nomine Socratica diceretur. Hic enim relicta Physica , quam minus utilem esse animaduertebat , ita se totum Ethics , Philosophiaeque morali tradidit, ut eius author existimatus fuerit. Socrates , inquit Tullius, Philosophiam deuocauit e caelo in urbibus collocauit,& in domos etiam introduxit, & coegit de vita, & mor,hus , rebusque bonis, & malis quirere. Quare e Statuario , morum euasit magister Socraticae disciplinae author V de damnare solebat homines, quod curarent lapides similes hominu reddereti ne i psi lapides essent non curare. Sumum hominis bonum in una vimite co- sistere putauitin voluptatem nullo loco numerauit. Mortis iniusta causa, fuit ius Dei contra Deorum multitudinem
confessio. Moritur in carcere,cicuis veneno extinctus: cum tamen prius multa de aniniarum immortalitate disseruisset. Uxori dicenti iniuste moreris: at tu, inquit, iuste velles.' inam uis alij putent ipsum a genio suo. id est spiritu familiari deceptum fuisse, quem Deum S cratis appellari sustinuit, a quo adeo dementatus est, ut nihil nisi eius iussu perageret, vide Chrysost. Iauelliim Philoseph. Christianae I. par. capcl. -i Haec & similia ex Ionica institutione primi docuisse reperiuntur, quae in plures postea derivata est, in Academicam, Pari pateticam , Stoicam , Epicuream , Cyrenaicam,Cynicam, Ephecticam,vel Scepticam ; quae omnes appellationes desumuntur, vel a persona quae sectam instituit, ut Epicurea r Vela patria, ut
Cyrenaica, a Cyrene Lybiae oppido Aristippi patria: Vel a loco in quo doc
229쪽
Lo 6 Bibliothecae The&ogieet a b
Vanir ut Academica, Stoica ,& LycaeLAcademia enim fuit locus proph Ammnas' nemorosus, ct paluster, & idcirco minus saluber, ubi Plato primum doc re coepit. ceum filii alius locus Athenis , quem Aristoteles relicto Platone magistro sibi ad docendum elegit. Si denique, Latinε porticus , in eadem avt fuit, Poecile etiam cognominata, Latine , varia ,& variegata, a varietate pictunae Marathoniam pugnam referentis , gratuito a Pol ignoto factari quo in loco Leno propterea etiam Stoicus dbctus, cum ab academia defecit, docere caepite Vel ab aetione, quae in doeendo adhibebatur, ut Peripatetica, a deambulando : vel a genere vitae, ut Cynicas
quasi Gnina, quod qui eam prosit
. bantur Antesthenes , Diogenes Cynicus4 Hercules,& alii, more Canino,&nimia acerbitate, licentiaque se mis εquamdam caninam rabiem pr2 se fer. rent : Vel ab electione, & libero arbitrio in Philosophando; ut Ephecti ,3c Me plica ; ad quam referri debet ea secta
quae Electrix fuit appellata ; quis omni alia, quid sibi probabile videbatur ,
eligebat, cuius Princeps fuit Alexandri. nux Potamon. Etiam Philosoph & eo rum sectae nomen siam erunt ab ea Philosophiae parte, quam potissimum c Iu hinc alii Physici, ut fere omnes, qui Socratem antecesseret alii Ethici tSocratici omnes, clis Dialectici, ut M satenses , a quibus etiam secta Mega mea fuit dicta. I - .i Rursus Academicam se. tam mortuo Platone in plures veluti rivulos fuisse diuisam reperimus 3 ctim enim Platonis
scripta , siue dialtsi in duo sint distincta genera: in quorum vno , more S cratico, potius confutando &refellen do, quam aliquid Itanquam certum sta
tuendo disputatur,in altero aliquid ce ii statuitur , atque praecipitur, qui dogmmatici vocantur, ut illi elengetici,quod in illis aliquid statueretur, in his vero , istum redargueretur; hinc Academicorum alis dogmatici,qui aliquid certi dis
serendo statuebant, undEiecta dogma
tarent, unde Secta Amretica , ad quam . reduci debet Pyrrhonia , sic a Pyrru Cliense dicta, qui eadem aetate nomieum Academicis, ct nihil comprehen posse afirmauit, nee aliquid avr brastum aut turpe esse, Ie in siimma, ni H potius hoc, quam illud . Cui
consentaneus fuit vitiendi modus , cum
omnia pro eodem haberet , . & nihil μ elinaret , sed cuncta sque sustinebat . Quare more Aporeti eo , nullum dogminstatuit nec definiuit i de nihil per nam 'ram esse tale, sed quale videretur, 'istimauitu ae proinde dicere solebat, ius Ut mos, hoc est, non magis horiquam illud. Sectae dogmaticae principalis pro motor fuit Zeno Citticus , Apore M
vero Ardesilas Pritaneus, quae etiam, dicta fuit Zetetica, a continua veritatis inquisitione,sicut & Scepti ea,vcl Epidi: ctica a perpetua rerum consideratione, absque ulla definitione: Cum enim EICEusebio lib. I 4. de preparat. Evang. c. Σ- in Palemone , vel secundum Laerti utri in Crantore, vel Crate ut aliqui seribui, prim1 Platonis academia terminum habuisset, postea successerunt Zeno Cittieus, & Arcesilas Pritaneus. Hic itaquci Zeno non ille Eleates, quem in Parine nide disputantem facit Plato, academia omissa, in Sisa docere coepit, Cinicorum dogmata sequutus, quae tam n nuditate, & obscaenitate abiecta, ad hum nitatem, & honestatem deflexit. Arce silas vero , cum Zeno sic ab academia is defecisset, ct alia quedam dogmata amplexus fuisset, ut ei se se opponeret, nihil sciri, & comprehendi posse docilit,
Zenone aliter senticnte. Et ur suam vi nionem magis plausibilem redderet dicebat se non esse huius doctrinae inueniatorem ἐ sed instauratorem, & non solum Platonis 6c Socratis , sed etiam Empedoclis , Anaxagorae, de Parmedinis, hic ctrinain iam sopitam in lucem reuoca re. Huius igitur quatuor in summa fuere decreta. Nihil posse comprehendi t. sapientem nulli unquam rei assensuruauomnia
230쪽
omnia esse equaliter incerta , obscura &improbabilia: & denique sapientem nihil probaturum, & opinaturum . Verum Carneades eiusdem Scholae sectator, cum aliqua parte, ab Arcesila dissentiret , ct ex illis quatuor eius decretis, duo tantum priora admitteret, in posteriori biis discreparet; etenim inter
omnino incertum & coinprehensum ,
medium quiddam ponebat, probabile &verisimile, & hoc probare, ac seqtii debere sapientem, tum in disserendo, tum in vita agenda ; ita tamen, ut non se scire, sed opinari, non verum coimprehcndere, sed verisimilitudinem sequi intelligat; cum inquam Carneades ita sentiret, Arcesileaque decreta tepcraret, tertiae Academiae veluti intermediae principium dedit . Carneadi Cyrenaeo successit Clitomachus librorum multitudine clarus ex Tullio lib. 2.Academ quςst. Clitomachum audiuit Philo,de quo etiameminit Tullius loco citato, & lib. i. denat. Deorum . Hunc Eusebius quartae Academiae aut horem facit: quippe qui hoc priuatum habuit dogma, Dogmaticam Academiam ab Aporetica nihil dif-serre , & ita pro nouis Academicis duos libros conscripsit. Philonis auditor, de quintae Academiae auctor fuit Anti
chus, qui contra praeceptorem. suum,&Academicos libru, qui Sotus inscriptus erat, foras dedit, & ab Aporetica disciplina discedens ad vetere redijt, Stoicis
adstipii latus, S ita vetus Academia innovata est; ex Tullio locis citatis. Sexta Academicorum Secta, fuit appellata Platonica , quod purum profiterentur Platonismum, ut testatum reliquit D. Augustinus lib.8. de civit Dei cap. II. In
qua Plotinum, Iamblicum & Porphyrium reponit. Et ut illae priores fuerunt appellatae AtticaeQuod earum principes Athenis sint proscis; ita lige Peregrina,
quod cius Sectatores extra Athenas docuerint. Hanc Platonicam Academiam
aliqui in tres alias distingunt: in Alexandrinam , siue Aegyptiacam, quae ab Ammonio Saca Alexandrino Plotini &Origenis praeceptore, quo tempore Sy
rianus Atheniensi Scholae praefuit, habuit originem: in Romanam siue Italam a Plotino institutam ; & in Lyciam ex Proclo, qui sub Anastasio Imperatore
Vt autem quid istae Scholae inter sedisserret, breuiter explicetur,notandum est Platonicos in suo magistro quamdasaltem apparentem contradictionem siue antologiam inuenisse, quod aliquando humanum corpus soma,sima, id est sepulchrum appellaueriti, cum sit veluti animae sepultura; alibi vero contrarium docuerit, dicendo,animam habere & viuere, & bene vivere a corpore, & cum eodem quamdam harmoniam conficere: qui ut haec loca conciliarent, in eam communem iniere sententia ut putauerint, animam humanam esse aptam ad effundendam vitam in duo corpora r in unum diuinum, & immortale, in alterucaducum & corruptibile. Illud vocant animae vehiculum, ad quod maximam habet propensionem, ac proinde cum eo libentissime coniungitur: hoc vero quasi animae sepulchrum, aut ergastulum. Dum anima in priore corpore existit, est pellucida, tenuis, & caelestis quaedain substantia, nec 1 superiorum
contemplatione recedit, & simul etiam inferiora cognoscitiob quam causam duplicem ei tribuunt facicm . At verouum amore generationis eapta ad corpus mortale descendit , solum sensibilia
intuetur,& rerum intellectibilium aD pectu priuatur; unde fit ut unam tanti im retineat faciem . Quod si dum ire
hoc comoris ergastulo inclusa manet, rerum sublimium, ac caelestium amore rapiatur, hoc extraneum vehiculum deponere potest, ct cum aethereo viramiaque faciem rursus acquirere. Hunc animae reciprocum in haec duo corpora motum , Ob mundi aeternitatem, quam
omnes fere Platonici Philosophi tenent, infinitum faciunt. Quoniam posita semel mundi aeternitate,& ansmorum immortalitate , sequeretur dari infinitum in actu ; ut hoc inconueniens vitaretur,