장음표시 사용
271쪽
i48 Bibliothecae Theologicae Lib. ll.
Vnde hoe a Cumaea Sibylla dictum
esse incunctanter apparet, ait S. Augustinus
Apud eumdem Eusebium in citata oratione Constantini, quae habetur post eius vitam , & apud D. Augustinum lib. 18. de Ciuitate Dei cap. 13. Erythraeae Sibyllς Poema habetur,in quo cla Christo, & eius passione, atque extremo iudicio altissime, & manifestissime vatici nata fuit: licet nonnulli Cumanae illud adscribant. Cuius etiam Poematis capiatales litterae ordine collectae hanc sententiam reddunt Graece, ΙΗΣΟΥΣ XPI- ΗΟΣ ΘΕΟΥ ΥΙΟΣ ΣΩTHP WΑΥ Σ , hoe est , Iesus Christus Dei Filius , Seruator , Crux.Hoc genus Potimatis apud Graecos dicitur , Latine ac si cum dici potest , & usitatum est apud Ennium, ut scribit Cicero lib.1 de Diuinatione, ubi etiam addit se vidisse, carmina Sibyllae , quae initialibus litteris
totius Poematis sententiam praetexebant ; utique huius Erithraeae Carmina intelligens, ut idem Constantinus in eadem oratione cap. 9. asserit , addens eumdem Ciceronem ex Grsco in Latinum istud Sibyllae Pod ma conuertisse , quod etsi inter opera Ciceronis hodie non inuenitur,ex praecitato nihilominus libri de Diuinatione loco plane cogns scimus, Ciceronem huiusmodi carmina legi sie ; sic autem se habent apud citatum Eusebium. Dulicis aduentu magni sudore videbis Emanaresolum. Tunc Rex aeternus ab
Srderea praesens, eainni ius dices er orbo 'Vispectare Deum pia gens atque im-
Piac erit omnis humus, vepres , o re sis arena sResindenisimulachra homines urum que repellexti Incendentque avid. terram , mare , I-dera anima IStabuntsinorumsub avertum crepora
Terraque mens, ct sancta illas lendore patebit. Voce latemfacinus, Pis Visis, seu Dyuetur Subdolaque humani pandentur pectoris
Dira mali facies, νον Undique , ct mulique tactus: Et iubis inuoluent Solis, Stesiasique tenebra Iam vaga labetur Phabe, ruet arduus aether di
Ferre caput valles , disiectis alpibus , Iusserim, humanum culmen, fastu uelarabit , Laraque flanities montes aquabit , oestum Intactum rare sis, o uremfulmina
Vna deficiei flagrans cum fontibus am
Stridula de caelo tuba fundet lugubre
premumque orsi canet exitiasile caris
Ersubito fluium chaos apparebit hi Regnantumque Dei relabrabie turba tribunal daquesulphurea suti esto ex ribere
sit mretiae genus insigne coruscans sq.rias ancta in rectis animis optastis
robur, Omnibus Una pys vita melioris origo:
Regnabit luiemsicentis ferrea virga, Unus , ct aeternus Deus, hic Seruator, o idem Chrissus pro nobis passus, quem carmi- Anant. . , Diuus Augustinus loco citato tacithorum quoque carminum mentionem , quamuis secundum aliam translationem& commemorat virum clarissimum Flauianum , seu Flaccianum homine ... sum
272쪽
summae facundiae , miliaeque dodiri irae, cum de Claristo collo ueretur, Graeclum sibi codicem protulisse huiusimodi carmina continentem ; atque eleganter docet , quod si coniungas primas litteras quinque verborum, quae resultant ex capitalibus litteris Carminis Erithraeae, enficitur nomen , id est piscis, quod mystich Christum significae ; Eo quod,
inquit Augustinus , in huius mortalitatis ab se , velut in aquartim profunditate vivaer hoc es sine peccato esse potuerit. inapiscis appellationem iam long ante sChristo tribuerat Tertullianus in libro de Baptismo cap. I. ubi ita loquitur: Sed nos pisciculi secundum nostrum in aqua nascimur : nec aliter quam in aqua manendo salui sumus . Et Hieronymus Epistola I. ubi Bonosum laudat, ait inter caetera e Bonosius tamquam
filius aquosa petit. Ratio autem cur pintius hi Patres Graecum , quam Latinum usurpaverint vocabulum alia non videtur esse, nisi quod tunc temporis versarentur per hominum manus praedicta Sibyllae Erilliraeae carmina , quorum
iam diximus haec verba conficiebat ἰήσουι Xρπὸς Θεου νάς Atque ex horum verborum initialibus litteris una connexis vox concinnatur. Ita colligitur ex praefato Sancti Augustini loco: de clarius ex fideli eius discipulo D. Prospero in lib. de praedest. par.a. cap.3 3. Satiat, inquit, inlii ore discipulos, ct toti esserens se mundo, namque Latinepsem Dcris Iuteris maiores nostri ιnterpretati sunt, hoc ex Sibyllinis versibus colligentes, quod est Iesi Christus De lius Saluator . Pisis in sua
passione decoctus, curis ex interioribus re meos quotidie illuminamur er pascimur.
Quibus postremis verbis alluditur ad Tobiae piscem , quo etiam pisce Christum fuisse significatum Sacri doctores
autumant. Sed & optatum Mileuit, num adhuc audiamus libro contra Pammen. tertio hisce verbis scribentem , ;His es piscis, qui in baptismate per inno-
Iionem fontalibus undis inseritur,ut qua a nafuerat, a 'sice etiamflscina vocetur. Lbboc Theol. Toma. cuius piscis nomen secundam appellationem Graecam in uno nomine per si, utas
litteras turbam sanctorum nominum conti
net quod est Latine Iesitis Ch istus Dei silius Satiator. Quo etiam respexisse videtur S.Paulinus in epistola 33.dum ait. 2αos quinque panibus duobuspi scibus panis i e verus is aqua viva piscis C hristus expleuit. Plura alia Sibyllarum carmina, quibus Christi miracula, pallio, resurrectio, earumque circustantiae mirabiliter praedicta continentur,antiquissimus &locupletissimus testis Lactantius Armianus adducit lib. q. de vera sapientia; eaqueo veluti sagittas aduersus Ethnicorum incredulitatem iaculatur,non facturus ce te nisi authoritatis haberent pondus,vcritasque subesset. Extat quoque apud SoZomenum lib. r. Historix Ecclesiastiacae cap. I. & apud Nicephorum libro 8.
os est. Qu Od quantae authoritatis esset , ostendit idem author his verbis : Apud Graecos confessa res est, hoc esse Sibyllae carmen: quare & lignum crucis , &eius veneratio a Sibylla significata est. Hax ille. Sed de his susius inter Scriptores modernos videri possunt ; Sixtus Senensis lib. a. Bibliothecae Sanctae Verbo Sibyllae ; Vbi quae a singulis separatim praenuntiata fuere, iuxta ordinem mysteri rum humanae salutis in unum collegit; Laurentius Beyerliugii in magno Theatro vitae humanae, verbo Sibyllae: Petrus Canisius lib. a. de corrupi. Uerbi Dei cap.7. ubi citat decem Sibyllarum testimonia pro Mariae Uirginitate,& Uirgineo partu;Bosius in libro de Triumphali cruce; & tandem libri 8. Sibyllinorum carminum, qui praeteritis annis ex antiquissimo codice in Germania, inirenis, primum separatim, deinde tomo I. Bibliothecae SS. Patrum impreisonis Coloniensis, & vltimae Parisiensis excusi sunt. Verum cum diligenti eruditorum
273쪽
dentia opus est; nam potest aliquis pe- istegra hia ea tur, soli sint , quisus caterieuliares ob causas habere prae alijs co- assenti tu soli denique sent, quibas re- itionem, vel certe illustriorem cogni- siqui, quae sciuerint, vel 'ipserint, tantionem alleuius faeti. Secundo. Min quam ab Nauma referant. Dictum est, rem assensum per se sibi merito repo- minorem per se fidem mereri, vel habe-seunt illae historiae , quarum scriptores re scribentes illa, quae suomet non constipendia a principibus, vel alijs acci- tigerunt tempore; quia veluti per accipiunt ad hoc ut eorum facta enarremur, dens Utest esse veracior, siue fidelior vel in eorum obsequio commorantur. historia, quae scribitur ab historicis, qui Dicitur, per se, quia quo ad pertinentia non vixerunt tali tempore, eo quod c . ad talem principem, possunt illa esse gi aliquando possint historici ad retice magis ipsis nota; an vero sine amatores da muIta, licet publica, vel semipubli- veritatis, vel potius adulationis ex mo- ca, viventibus principibusiac alijs,quo-do scribendi deprehendi poterit. Tertio rum fina prqsentia exponuntur. csed minus certo assentiendum est illis hi- describentibus illa, quae suo non contistorijs, vel historicis, in quibus est ali- gerunt tempore diximus, idem fere po- qua gratiae suspieio in scribendo, vel si- test asseri de illis, qui Historias rerum multatis: quod sitis apparet; si quae ih remotis, remotissimisque locis gesta-
aliquis minus recte gessit recenseat la- rum conscribunt; mendacissima enim te historicus, omissis, vel leuiter pertra- facile transmitti posseat ab illis ad nos; ctatis illis, quae honorifice, ac laudabi- quorum mendaciorum falsitas aperta aliter gelsit, licet hςc fuerint multa; vel nobis haud deprehendi potest. Sed tam vice versa, mutet solum laudabilia,qua- de his regulis, quam de alijs ad histo-uis pauca, praetermissis minus laudabi- riam,historicosque pertinentibus fusius libus , quamuis hF pauca non fuerint, agemus lib. sequenti sect.8. lassicit enim nec occulta. Quaerio. Minor ab lute supradicta breuiter attigisse, ad explii fides adhibenda est illis historiis,in qui- candum quantam ex se habeat authoribus conscribendis potest esse dubium, ratem historia humana, siue Ecclesia quod passio amoris historicos occaeca- stica lue prophana extra sacrae scriptu- uerit. illis, quarum scriptores ret libros conten ad probationes Themiciremus 1blitos esse exaggerare gesta a logicas.se,vel ab alijsclui sibi essent amici. Se Vt autem ex dictis historia etiam n illis, quae scribuntur a viris, qui quς- Ecclesiastica praecise, persectae demon- cumque a quolibet ferme ad se delatata, strationis Theologicae principium esse in Annales referunt. Septimo tandem, non potest, ita, licet utilis quidem esse minorem probabilitatem ac certitudine possit,quia iuncta fidei dogmatibus,pro. Feris hillent solbentes illa,quae suomet habiles, ac interdum etiam moraliter
non contigerunt tempore; nam sic, ex certos assensus parit, necessaria tamen
iam, audituque multa necesse est, ut non est Theologiae, nec eius assensibus Proserant; hinc bene Cardinalis Bar gignendis; dico Theologiae assensibus ; eius ad annum Christi 34mumero III. quia actibus sis, quibus assentimur r ait, Non parum certe ister6st in veritate uelata caelitus oracula,quq Theologica-hiscrica H uirenda, auctorum , qui res rum principia sunt demonstrationum is, gestus siri erunt, quo vixerint tempore, esse credibilia, hoc est talia, quibus db cuiusnam fuerint eruditionis inque existi- uina fides possit adbiberi, illis, inquam , malisnis,Marionem habere, potissimumque actibus gignendis necellatia , nedum
s halusemodiscriptores rerum perspecta , utilis dici potest historia Ecclesiasticatae eorum arate editarum, spietatem o quatenus in illa continentur multa mi-mirtutem, is ina, O Ueritate con- racula, multae reuelationes diuinitus fa-
274쪽
2 3 a. Bibliothecae Theologicae Lib. I I.
illorum veritate constat, inter praecipuaeredibilitatis fidei nostrae motiva, dc argumenta reponi debent. Quaenam autem sint di gulae ad dignostenda vera miracula, verasque reuelationes, prophetias,visiones,sive apparitiones a falsis, dicetur suo loco; de quibus etiam videri possunt, Ioannes Ordaurrecremata in prolegom. desens. Reuelati caelestium S. Brigittar,Martinus Deirio dis.
rituali tomo 3. lib. s. Tyreus de spirit. apparitione , Lucas Castellinus tract. de certitudine gloriae Sanctorum, Christ phori Stymmelij locus de miraculis E clesiae Dei expositus, Riderici Forneri palma triumphalis miraculorum Ecclesiae Catholicae; aliique plures ab illis citati , suoque loco a nobis citandi.
De loco Theologico, cui tanquam iudici
controuersiarum diuiflae fidei sistendum est.
ad probationes Theologicas ii perest ad completa huius ma
teriae notitiam, ut eXplicemus, cuinam
ex illis competat esse supremum diuinae fidei, seu controuersiarum Theologic rum iudicem coque diligentius quo h retici nostri temporis, hac in re grauius errant, & quo illius semel explicatione percepta, compendiosiorem ad illos euincendos viam habemus, in omnibus diti inae fidei controuersijs, ubi enim, constiterit talium controuersarum esse iudicem, illic necesse est esse veritatem, non tantum scripturarum & expositi num, sed etiam omnium traditionum Christianarum, ut recte docet Tertulli,nus libro de praescriptionibus aduersus hireticos capite decimo nono. Verum
prius in hoc capite stabiliendum est,
quid nomine iudicis controuersiarum intelligatur, quodque detur aliquis supremus iudex omnium fidei controuersiarum ; deinde in sequentibus,quaenam sint conditiones potissimum necessariae,& ita essentiales illi, ut iis sublatis, vel earum aliqua, desinat esse iudex legitismus ; illis enim semel explicatis, tunc ex eo, quod illae alicui insint, vel non
insint, facile diiudicabitur, quis sit ille
supremus iudex, vel quis non sit, contra hς reticos. Primum igitur pro explicatione no minis aduertendum est,in rigore & pr prietate tam rei, quam sermonis, iudicem & regiit m respectu unius & ei undem obiecti valde inter se differre, que- admodum in quavis republica ipsa lex ct magistratus distinguntur: est enim regula norma, seu medium, quo iudex utitur ad determinandum, seu iudicium serendum: Iudex vero est, qui definit, vel sententiam prosere. Vnde ratio regulae , rebus quidem mortuis & mutis Digitiros by Coos e
275쪽
potest eonuenire, iudieis vero ratio mis mei sed ad legis distinctionem nuncupatur aliquando lex viva ex I fluens. Quare iam ex hoc capite non videntur hiretici statuin prisentis dissicultatis assecuti , ut dicetur infra, quando pro iudice controuersiarum sacram Scriptura asserunt, quae tantum una est cx reguli;& mediis, quibus ipse iudex ad discutiendam veritatem, iudiciumque fere
Obseruandum est secundo, loquendo in genere de iudice controuersiaru ,
posse illum distingui duplicem , primarium unum, secundarium alterum : pri- marius vocatur, qui est omnium supremus , & a quo habet secundarius tam agimus de iudice controuersiarum, se vero ex authoritate publicain in persona principis vel reipublicae; ita etiam ille dicitur priuatus controuersiaru iudex , qui priuatum illud exercet iudicium, publicus vero, qui illud publicu. Nonnisi tamen valde improprie quilibet priuatus fidelis iudex dicitur,& actus eius intellectus, quo assentitur rebus fidei nonnisi etiam inepte vocatur iudicium ; secundum quod hec nomina iudex,& iudicium debent usurpari in presenti materia. Et si enim apud Philosophos communiter astensus intellectus vocetur iudicium, nihilominus in foro etiam ciuili ; ad cuius formam & ana- Iogiam debent sumi hac nomina diim virtutem , quam authoritatem iudicandi, sicut est Deus, seu Spiritus Samstus , ut enim ipsius fidei , & reuelationis r . rum ad illam pertinentium Deus est auctor primarius, ct supremus, ita etiam& veritatis cuiuslibet ad fidem specta eis primarius & supremus est iudex.S cundarius vero iudex appellatur , quo mediante Deus iudex primarius proscri
de veritate alicuius propositionis ad
doctrinam fidei spectantis, cum enim
Deus non explicet, nec revelet per seipsum , & immediate singulis controuersias fidei, ut patebit insta, is,per que pro pr senti Ecclesiae statu obit istud
munus, veritates discernendo ,& diiudicando, dicitur secundarius iudex ; eo fere modo quo apud Philosophos vocantur causae secundae , quarum interuentu Deus res ipsis creatas producit.
Nec ab hac distinctione iudicis abhorrent ii retici , cum, ut dicetur infra, diis cant Scripturam sacram, & Spiritum a Sanctum esse controuersiarum iudices , sed hunc primarium, illam vero secundarium.
Notandum est tertio secundarium iudicem adhuc posse subdiuidi in priuatum , ct publicum , quemadmodum etiam iudicium aliud est priuatum,illud publicum; ut autem priuatum iudicium illud appelIatur,quod sta priuata persena ex priuata authoritate; publicum ditus quilibet priuatus non dicitur iudex controuersiae, quae circa lege principis, vel reipublicae potest oriri,nec aliquod exercere iudicium proprie dictu , cum careat omni authoritate publica,&iudicium hoc sit superioris ad inseri rem , non vice versa, priuati si quidem cuiuslibet, vel subditi non est discutere iuridice sententiam principis aut reipublicae: sed ei obedire, de hunc assensum mare, quod sit iusta. Notandum quarto, duobus modis
posse intelligi aliquem constitui publicum iudicem pro dirimendis fidei controuersijs, primo quo ad exteriorem idumtaxat politiam , quatenus sententia ab eo lata ita fideles obligat, ut pro c6struanda pace, & concordia reipublicae Christianae siter docere eis non Iiceat, nihilominus in conficientia non teneantur credere propositionem fidei per sententiam iudicis explicatam & definitam tantae, de talis esse,quantae de qualis fuita iudice pronuntiatum : secundo ita ut obligentur fideles, non tantum quo ad exteriorem politiam , sed etiam in conscientia, α assensim situm circa talem
propositionem omnino conformare se-tentiae a publico iudice probatae . Qui
publicus controuersiarum iudex adhuc
potest intelligi duplex, prior est,qui uni vel pluribus Ecclesijs vi suae ordinationis , seu publica authoritate est iudex
276쪽
α ue 4 Bibliothecae Theologicae Lib. II.
constitutus pro dirimendis fidei sitibus nascituris in Ecclesiis particularibus ;posterior est uniuersalis , qui omnium
fidei controuersiarum , quae inter omnes Christianos oriri possunt , iudex est
Iam quando in prssenti agimus de
iudice controuersiarum , hoc nomine intelligimus iudicem non primarium ssed secundarium, non priuatum,sed publicum, eumque uniuersalem , seu supremum in hoc ordine , qui sua sente tia, & definitione circa fidei controuersas obliget omnes omnino Christianos, non solum quo ad exteriorem politiam, sed etiam in conscientia. Et in hoc se su asserimus tanquam praecipuum fidei dogma, dari controuersiarum iudicem;
siue quod idem est,fuisse a Christo D
mino relictam in Ecclesia cathedram , magisteriumque perpetuum ad testificandam fidem uniuersam, &dogmata definienda, & controuersias religionis componendas. Cui veritati ipsimet hς-
retici volentes nolentes manus dare coguntur; etsi enim Caluinus callidus an, marum seductor lib. q. institutionum cap.8m. 7. nolit in causa fidei Ecclesiam audiri, sed ea sola sescepi, quae in scripturis viva voce a Christo tantum ac cepta, ab Euangelistis, & Apostolis no- ruta extant ; quod est directe negare c6trouersiarum iudicem; nihilominus t men eodem libro cap.I. n. . ubi contra
Anabaptistas inuehitur, illum expresse videtur concedere his verbis: Etsi eriternis meos mis est alligata Dei virius ,
nos tamen ordinaris docendi modo alligauit, quem dum recisam tenere fanatici homines , multis se exitialibus laqueis in
soluunt. Dignisnt enimἰ qui fame, o inedia pereant, quisuque spiritualem an mis cibam diuinisus si pre manus Ael Aa porrectum respuunt. Idem etiam do cet Vestacherus in sto duplicam cotra Stapletonem, Ecelesiam, inquit, nemo negat magistram esse in non gentium, Msuorum, & paulo post. Accepit enim E clesia claues regni caelesis, id est,taange-
ιν docendi potestatem cis. Verum qui
uid sit de hqreticis,qui in hac materia, cui ct in omnibus alijs ad fidem spectantibus subdole, & fraudulenter varia semper loci iti sunt; probatur sententia Catholica, Deum videlicet ordinasse in Ecclesia sit premum aliquem iudicem , quicumque sit ille, omnium fidei controuersiarum, qui sua sententia, & definitione obliget omnes Christianos etiain conscientia. Primum auctoritate sacrae Scripturae, ex nouo pNsertim testamento c. I 8.
S. Matthsi, ubi ait Christus, Si Eces fiam non audierit, sit tibi tanquam Ethn cus-Piaticanus, quibus verbis apertet docet non esse contemnendum Ecclesiet iudicium, imo ad illud recurrendum ;prς miserat enim Christus, dic Ecclesia ἰquod iudicium,si contemnatur,ait Christus contemptorem hunc habendum esse pro ethnico & publicano, nec ad aliusuperiorem iudicem remittit: ergo constituit ibi Christus aliquem supremum s& uniuersitem fidei controuersiarum
iudic maCui authoritati non obstat glossula Caluini libq. instituti cap. 18. S.I . di centis ibi, non fieri mentionem doctrinae, sed corrigendorum tantum vitioru,& per censuras coercendorum; hoc, inquam , non obstat: Nam & hqresim in homine esse aliquod vitium negare non potest,ut puto, Caluinus t igitur si quis in illam incidat, deferendus est ad Ecclesiam, quam exprςseripto Christi debet audire, & si non audiat, iudicandus& excommunicandus: at non potest E clesia illum iudicare, & illum ob hqr sim legitime excommunicare, nisi certo iudicet propositionem illius esse hereticam; ergo cum in omnipbus similibus easibus sit peccator ad Ecclesiam deserendus,cuius sententiae debeat stare sub poena excommunicationis, dicendum est Christum etiam in ea instituisse sit premum aliquem omnium fidei eo trouersiarum iudicem. Quod autem, sua sententia, & definitione obliget etiain constientia, patet ex sequentibus verbis praecitati loci, quacumque alligas
277쪽
ratis super terram, erunt ligata ct in GD. Iterum Christus Dominus Apostolos Magistros, & Doctores vocavit, Matth. II. Omnis Scriba dorius in regnora lorum cyc. Super quem locum Irensus lita cap. 2I. Scribas autem , doctores regni calorum suos dicebat Aposolos, de quibus alibi dicit Iudais r Ecce mitto ad vos sapientes oscribas, o doctores, θ' ex eis occidetis. Ijsdein Lucar i o dic it: qui vos aadit, me aurit. In quae itidem veT-ba idem Irensus lib.3. cap. I. ait, si quis non asi entis,spernit quidem participes Domini, spernit aute or imam Ciria sum Dominum. Similiter docendi munus sis dein Apostolis disertis vel bis iniungit Matth.vltimo, Docete omnes gentes , vade etiam ipsi inet Apostoli Magistros se esse, nedum ministros testantur, a. Timoth. cap. I. In quo Euangelio ,
positus sum ego praedicator , ct 'osto-ias,or magister gentium . Quibus lane aut titatibus nihil clarius adduci potest ad asserendum aliquod Ecclesis magisterium , supicinumque iudicium a Christo Domino insiti tutum ad testificandam fidem uniuersium, se dogmata
definienda, & controuersias religionis
Quod enim respondent aduersarij primo Apostolos factos Magistros , sed
corum tantis , qu. e a Christo viva voce acceperant, & in scripta redegerant: vel secundo fuisse tantum personali Apositolis docendi munus, ideoque non fuisse ullam in terris cathedram relicta, siue ullum magisterium perpetuum in-s titulum , Christo Domino . Haec, inquam, duo sunt falsissima, & absurdissima.Contra primum enim urgetur,quod
Christus Dominus Spiritui Sancto multa Apostolis , qui erant Ecclesiam docturi, reuelanda reseruauit, ut dicemus libro sequenti agendo de sacris traditionibus . Non alligabatur ergo magisterium Apostoloru soli verbo diuino scriptis concepto, vollem enim nouatores interrogare, quid predicarunt,quid docuexunt Apostoli,priusquam nouum testamentum integrum extaret. Deinde
Act Apostol.cap.a6.nonne dicitur Paulo . Ad hoc apparui tibi, υt constituam temini um , o resem eorum, quae vidisti, ct eorum quibus avarebo tibi. Id est per visiones , &inspirationes specialiter te docebo, quod praestitum est,quando ex huiusmodi reuelationibus multa salubriter instructus, & edoctus Diuus Paulus , dixit se spiritum Dei habere, Ecclesiam docens circa mores, & ritus fa-
Secundum impugnatur pariter, pri-mtim ex Apostolo ad Ephes. cap. q. Et ipse dedit quositam quidem Apostolos,quosdam autem Prophetas, alios vero. Euangelisas, alios autem Pastores ac doctores ad consummationem Sanctorum: Ut iam non simus paruuli fluctuantes,'circumferamur omni vento doctrina . Ibi enim agit
Apostolus de ijs , quae Christus dist
dens ex hoc mundo reliquit Ecclesiae, inter quae, cum recenseat Pastores, &Doctores, ad tollendam omnem hesitationem in fide, & errores vitandos, manifeste constat non fuisse tantum persinnale Apostolis hoc munus , sed etiam
post illos Christum Dominum reliquisse iudices alios dubiorum circa fidem , eiusdemque magistros in perpetuu duraturos, ut docent verba ista scquent1a, Donec occurramus omnes in tarum perfectum,in mensura aetatisplenitudinis Christi. Insuper D. Augustinus epist. 8 o. ex illo Sophoniae adorabunt eum,untis
quirique de loco suo, omnes infulae gentia , ostendens, quod nulla pars orbis terra rum relinquatur, ubi non sit fides praedicanda,quodque ab Apostolis non fuerit completa ista praedicatio, quando,inquit loquens de suis temporibus, adhucvsve sunt gentes , quod certissimum est nobis, in quibhs modo copii impleri , ct in quibus nondum capit impleri; vult expresse non sic dici iam esse Apostolis Act. I. Fritis mihi testes in Hierinalem, inquam ias soli, quibus tunc loquebatur, tantum musus fuerint impleturi : Ied sicas eis Sosis , υidetur dixi e , quod dixit: ecce ego vobisium fam usque in consummationem saeculi, quod tamen eum uniuersae Ecclesiae
278쪽
α ue 6 Bibliothecae Theologicae Lib I l.
promisisse, moriretitas , alijs n
scentibus hic Viue in conssmmationemi e culi futura es, quis non intelligat , scuι raso illita est, quod ad eos omnino non ferti
sus etiam pertineret λ Haec D. Augustinus, ex quibus satis patet quam sit friuolum, & inane sectaruerum effugium de magisterio Apostolorum personali.
Secundo probatur diuersis rationibus tam cx diuinis scripturis , quam ex Sanctorum Patrum authoritatibus, lumineque ipso naturali desumptis. Prima deducitur a pari , issio a fortiori; Deus enim tantam curam habuit in instituenda Ecclesia Christiana, quantam in formanda Iudaica: Christus item relicturus Ecclesiam quoad praesentiam visibilem
per tot annorum tacula , tantum ei pr
uidit , quantiim ipse Moyses suae, ab ea
futurus absens per breue aliquod tepus; ut satis patet ex maiori amore, quo Deus prosecutus est nostram Ecclesiam supra veterem, in qua vigebat tantum lex seruitutis,ctim in hac nostra regnet lex gratiae . Sed Deus sormando Ecclesiam Iudaicam dedit illi aliquem iudicem controuersiarum etiam fidei, & religionis, ut habetur exodi cap. IS. Deuteronomii
cap. I7. lib. a. Paralipomenon cap. I9.
Moyses item futurus absens per quadraginta dies ,& tot item noctes eXOd. 26. constituit Ecclesiae suae iudices, pectare hic, inquit, donec reuertamur ad vos,
habetis Aaron, o Hur vobiscWm ,s quid
natum fuerit quaestionis νeferetis ad eos .
Igitur Deus in institue da Ecclesia Christiana dedit ei supremum aliquem cori uersiarum fidei iudicem,item & Christus
Dominus. axi md clim longe plures,&grauiores controuersae circa fidem ellent nasciturae tempore Christianae Ecclesiae , quam Mosaicae, ut euentus ipse probauit. Secunda ratio desumitur ex suauitate diuinae prouidentiae, quae talis est, ut unicuique pro conditione suae naturae finis in quem ordinatur, subministret
aliquid, quo S in exercendis propriis suis actionibus, di in assequendo suo fine dirigatur: atqui Christianus ex pro- . uidentia Dei supernaturali ordinatus es hin illum ut authoiem gratiae tendendum per cognitionem S amorem, circa quos actus & eorum obiecta potest facile, multisque modis errare, ut docet multitudo haereseon, quae a principio Ecclesiae ad nostra usque tempora fuerunt tigitur pro eo statu Christianae religionis , debuit Deus ei prouidere de aliquo, qu
tanquam rectore, & viam monstrante
dirigeretur in omnibus suis actibus circa Deum exercendis ; illud autem nihil est aliud, quam iudex aliquis omnium fidei controuersiarum 1 stabilito enim& constituto semel in Ecclesia supremo illo Iudice, vel Magi sitro, cuius sente tiae teneantur fideles se se conformari in rebus ad fidem, aeternam quae salutem pertiuentibus, primo tollitur Philautia,& amor proprius, per quem ut dicit Plato lib. s. de legibus , accidit omnibus ut ignorantiam suam ese sapientiam opinentur; propter quem Gentiles dicentes
se esse pientes solii facti Itini, ut dicitur
Boman. I. de ipsimet Iisretici volentes esse legis Doctores, ut ait Apostolus , Non intelligunt, neque de quibus loquun tur, neque de quibus afFrmant , Philautia enim , proprisque sapientiq amor atque adeo periculum errandi, praesem tim in rebus fidei,cum ipsa versetur circa res obscuras elitis curari non potest
qaam publico Ecclesiet magisterio, &iudicio. Unde Diuus Augustinus in Psal. Io 3.
exponens illa verba: Inter medium montium pertransibant aqua, dicit per montes significari magnos praedicatores Ucr-bi, per medium, communem doctrinam, quam bibere oportet, ut veritas cognoscatur,& a praesumptione indagationis priuatae veritatis per propriam industria, humana mens sanetur; βι- mediam, inquit Augustinus, dicitur, commune es,
Res com nis unde omnes aequaliter v num media es, nec artinet ad te, nec ad
me. Et postea. Audi aquas inter medium montium. Oria communis illis fides erat,
279쪽
bab MD Si enim nonsunt in medio quasi priuata sum , non publice fluunt, se eginhabeo meam ct illa habet suam, non est inmediri quod o ego ipse habeat ; sed tulis non es pari a praedicatio. At verὸ
mi inter medium montium fluant aqua,a di vocem montis. Deus i ais Pacis destviabis id ipsumsapere inuicem: dc iteriam ut idi um sapiatis omnes , ct non sint inmuis schisemata . siti, sentia , seniis 'in medio fuit ala a , non habeo quasi
priuatum meum , nec tae pri Iam tuam. Veritas nec mea sit propria , nec tua
vi ct tua At o mea. inibus seia vem his nihil praeclarius dici potest ad stabiliendum in Ecclesia supremum aliquod iudicium , vel tribunal, pro instruendis fidelibus, dirimendisque omnibus fidei& religionis quaestionibus. Insuper ad cauendas superbissimas,&periculosissimas tentationes, quando alia qui per homines erudiri nolentes , A gelos Magistros de coelis expectaret curitiosi atque tumidi , vel rapi ab ijsdem,
cxoptarent usque ad tertium coelumis; propter hoc , inquam, pertinuit ad suauitatem diuinae prouidentiae, ordinare in
Ecclesia supremum aliqui, veritatis magistium, omniumque fidei controuersarum iudicem; ut ait D. Augustinus lib. t. de doctrina Christiana. Cogitemus er imum Apostolum Paulum , licet diaina ct calesi vocae prostra tum , O instructum , ad hominem tamen missum et, ut Sacramenta perciperet, ct copularetur Ecclesiae;
cmenturionem Cornelium,quamuis exauditas orationes eius , inemosynasae resectas ei Angelus annuntiauerit, Petro tamen traditum induendum, per qgem non
solumsacramenta flerciperet sed etiam quid credendum, qui perandum, quid diligen- δε- esst audiret.Cui motivo diui pr uidentiae in constituendo sit premo alia quo rerum fidei arbitro, duo alia su iungit idem Augustinus ibidem , primu dignitatis humanae naturae , ad quam pertinet, ut per homines homo in 1 tur. Sicut enim cedit in Angelorum inj
mos illuminentur,ita de in riciesiamea, ut plebes infimae per medios ministros,& hi tande per superiores edoceamr;Pι terani, inquit Augustinus, utique omnia re AEngelum fieri sed asiecta esι humana
conditis per homines hominibus verbs fisum Deus ministrare nolle videretur. stuon odo enim υerum esset, quod dictames, templum enim Dei sarctum est, quod sis vos I. Corinth. 3. Si Deus de hamans templo responsa non redderet , o torum quod discendam honianibus, tradi Uellet de Geso,atque per Angelos personarere Seeundum, ut per hoc medium ipsimet homines maioribus charitatis, ct dilectionis vinculis inuicem colligarenturii Dermis, inquit idem lanetissimus doctor, ipsa charitas, qua Ai inuicem homines nodo
unitatis Urineis, non haberet aditum refundendo,, e, quas ninscendorum metanimorum, F homines per homines xibil
cerent.. Tertia tandem ratio fundatur in ipsblumine naturae , cuius ductu ipsi Genti lium legislatores in formando reipublicae suae regimine constituerunt aliquos tanquam iudices difficultatum,quae ci ca caeremonias, & religionem nascerentur, sic a Numa Pompilio ordinat fuisse Pontifices, auctor est Liuius lib. I. sic apud Gallos fuisse Druidas refert Iulius Caesar lib. 6. de bello Gallico : sic apud Assyrios , & Babilonios fuit Chaldaeos: apud Persas ,& Medos extitisse Magos: sic denique apud alios populos fuisse semper aliquos , lacrorupraesides, & religionis suae interpretes, frequentius referunt prἹhanae etiam historiae , quam sit necessarium in illis recensendis diutius immorari. Sed obijciunt primo Sectarii, quia
solus Christus nobis Matth. I7. audiendus 1 Patre mandatur, imum aurite, unde ipsemet etiam Christus eiusdem Matth.a a. vetuit Apostolos vocari M ostros dicens: Vos autem solite vocari
Rabbi, unus est enim magister υestre. Igi, tui in doctrina fidei solus Deus, istus Christus sunt Μ:listri', nullumque in Ecclesia magistrin , aut supremum ali-Kk . quem
280쪽
, 3 8 Bibliothecae Theologicae Lib. II.
quem controuersiarum fidei iudicem 1 nobis audiendum reliquerunt. Secundo cum ad dignitatem humanae naturae spectet, ut a solo Deo fideles instruantur, ut videtur asserere Christus Ioann. 6. citans illum locum Isaiae s . Et erunt omnes docibiles Dei; 'idque sui cientissime Deus praestare posset auth ritate verbi sui nostrum intellectum co-
uincendo, nostramque voluntatem in sectendo ut credamus,superfluum vid
tur omne aliud magisterium intaclesia relictum. Respondetur ad primum argumenta, infirmam esse consequentiam istam , Christus audiendus est, ergo nemo praeter Christum audiendus est, cum ex eodem Euangelio Mati. I 8. ipsemet Christus Ecelesiam audiri voluerit. Quodsi Eulasium non audieris,sit tibi ficus Ethn cas ct Publicanus. & Lucae Io. Ecclesiae pastores, adeo ut de illis dixerit: iam vos audit, me audit. Quatenus sicut in foro ciuili, qui audit supremum alicuius principis Senatum , dicitur etiam audire
ipsum principem a quo dependetin sua mutuatus est potestatemdia etiam se habet in publico Ecclesς magisterio. are Chi iistus Dominus citato S.Matthaloco coparative tantum ad Deum vetuitne aliquis vocaretur Pater, nec magister, vel ut dicit S.Thomas in disputide magist. quist. II. arti ad I. Proh mur hominem vocare magi si, ut ei prinis ei titatem magisteri' astribuamus , qua
Deo competit, quas in hominum sapientia spem ponentes, drc. Adseeundum dicitur: ad dignitatem humans nature pertinere quidem erudiri a solo Deo interna fidei illustratio, ne, ut voluntas inclinetud ad captiuandum intellectum in obsequium fidei, sietamen ut requiratur propositio credendorum , ad quam ordinauit Deus supremum aliquem m strum , & iudicem, omnium fidei controuersiarum , qui sua sententia, & definitione obliget omnes Christianos etiam in conscientia ad credendo mun quantum per illam voluntas Dei, & fidei veritates hi fidice nobis im
Deconditionisus necessa ,s in premo uindice controaesarum fidei, primum de eias insalutauriare in definiendo.
Postquam superiori rapite vidimus
Deum conuenienter in Ecclesia ordinasse supremum aliquem iudicem is omnium fidei controuersiarum , nunc explicandae sunt illius conditiones , ita praesertim necessariae, & essentiales , ut
ijs sublatis, vel earum aliqua , desineret esse iudex legitimus ; inter quas primum tenet locum veritas infallibilis in definiendo, siue quod non possit errare in ferendo iudicio: & in illa etiam asserenda non tantum Catholici, sed &haeretici expressε conueniunt; licet postea discordent in assignando determinato, de singulari subiecto, cui, vel quibus competat haec supremi iudicis dignitas ,
c terςque dotes, vel conditiones ad illam necessarib subsequentes. Probatur primo, quia illud, quo denegato supremo fidei controuersiarum iudici,munus eius proprium & essenti te destruitur,debet necessario reperiri in
illo: alias Deus frustra ex speciali,eaque supematurali prouidEtia ordinasset huc iudicem,cum munus sibi iniunctum nullo pacto posset exercere: sed denegata semel supremo controuersiarum iudiciveritate infallibili in definiendo, munus eius proprium , & essentiale destruitur; eigo stante talis iudicis institutione pertinuit ad persectionem diuing prouidentiae, illum tali infestibilitatis priuilegio
exornare , ad exercendum suum proprium ,& essentiale munus. Prob. Minorinam ut superiori capite vidimus presertim ex illo Apostoli ad Ephes. . proprium munus, & ossicium iudicis controuersiarum fidei, est ita suo deerreo, &definitiva sententia tollere a cordibus fidelium omnem vacillationem, S haesitationem circa res fidei, iii iam non simus paruuli' axus, er circumseramurem