장음표시 사용
291쪽
lo mitin parati μmus in Dei obsequium,
ininime illum nobis defuturum , quin Di ritus sui luce aes νώ, υι disiernere liceat ister verisatem, o mendacium . Unde etiam Caluinum ieeuti sunt ei iis disci- ulli Petrus Martyr in locis communius prima classe cap.6.ait, Unumquem
e fidelium doceri a CAristo, quae sunt fisi, ct xemiseri esse veram tavrisianum,cat iam parum diuinis risus concedatur, 3uin valeat ex Deris litteris haurire is rudicare haec enim sunt eius verba, inter quae hoc ultimum est etiam notam
tum qνae necessaria sunt ad sudarem. Et Met vittacherus magistri inconstantia
imitatus lib. contra villarininum con trouersia & quissis . cap.1. in resp*nsio ne ad ultimum locum, nmet spiritum. particularem esse iudicem controue uocapite liuimmemor Leontra illud, oportere mendacem esse memorem, nota im id concedit,sed varijs tum Scripturae tum Patrum testimoniis nititur probare, unumquemque fidelem esse a Deo edoctum ,& esse Spiritalem illum hominem, qui primae Corinth. cap. 2ἀomnia diudicat, de proinde etiam controuersias fidei: & ibidem amment suo Τ. dc 8 contendit omnem doctrina
primum ab unoqu'que fideli probandam esse, ita ut discussionem seu ex men illius praemittat, deinde probet,vel improbet; quod certe nihil aliud est, quam priuatum spiritum introducere omnium controuersiarum fidei iudi
Tandem ne diutius immoremur in reserendis pro hac heresi praecipuorum Caluinitarum testimoni js, Caluinistae Galliae in collatione Parisis habitactim doctoribus e Sorbona, anno I 3 66. cum
ab illis fundamentum suae fidei quaere- tur, post multa, variaque subterfugia in priuato, & inremo Spiritus Sancti te-
stimonio, tanquam in praesidio firmissimo steterunt ; quin imo aniculo A. suae consessionis iuxta editionem Rupellanam, anno I 6o9. clare distincte illud asserunt: ibi enim dicunt se dignoscere libros Canonicos a non Canonicis, non tam communi consensu Ecclesiae,quam
interiori testimonioin suasione Spititus Sancti, docentis ι:os discernere ab alijs ubi certe per testimonium istud interius sacrae Scripturae nilail aliud possunt intelligere, quam priuatam reuelationem unicuique factam , cum illud expres e opponant communi consensui Ecclesie, qui aliquid publicum sonat, ut satis ex se patet: unde cum ex dictis supra, idem sit supremus iudex unius controuersiae fidei, ac omnium reliquarum, & iuxta hunc articulum quartum Confessionis Caluinistieae Spiritus panicularis sit tu dex istius controuersiae, v. gonum libri Euangelia ; fit, ut etiam secundi m- tum opinionem Spiritus ille . particularis si e supremus iude x omnium c tro. uersamui meret
Verum contra hunc tam antiquo rum , quam modernorum hereticorum errorem fuit perpetuum & constans fidei dogma, Spiritum particularem non esse supremum iudicem controuersiarum fdei. Colligitur primo ex authoritate sveteris testamenti Numer. cap. I a. ubi expresse condemnatur hic Spiritus particularis, cum enim Maria Soror MODss, S Aaron dixissent, num per stam
Mnsem uquatus es Dominus, nonne nobis iliter loquutus est ρ statim su iungitiir, q- c.m audisset Dominus iratus est. Item Hieremiae a 3. capite, Nolite audire verba Prophetarum, qui trophetant υobis, ct deci uni vos, υisionem cordis sui loquuntur,onon de ore Domi ni ; de pallio post, non mutuam Propheias, ct i currebant, non loquebar ad eos, ct i prophetabanniquem locum S.Hieronymus ad hoc caput adaptat hqreticis, Ad eos, inquit,sermo dirigitur,qui creduntsomnise or omnia qua cernunt pu rant esse riuinam reuelationem M. de infra , Sunique hodie in Eulsa Somniat
292쪽
ro Bibliothecae Theologicae Iala. l I.
res, est ma cune in nostra grege , qui est res seos Domini faciunt prophetiam , ct crebre letexuna somnia somniaui M. Ite Ezechielis cap. I 3. laaec dicit Dominus, Va Prybeiis insipientibus quι loquuntur spirit,m suum,ct nihil vident; ad quem Cum idem S. Hieronymus in commetarijs ait Blses illos prophetas referro hireticos, qui Dei spii itum relinquentes, sequuntur Spiritum suum, quia nequaquam, inquit, diuino in sinctu , sia proprio corde Vaticinantur, & subdit,etiniat sicei i in metperiri, imo in orgys suis, ρωνα Eule sicis doctoribus videre videantur , tamen nihil omnino vident. In nouo quoque testamento expres-
sh hie idem spiritus particularis damn tur, &expuitur, dum Sanctus Paulus
primae ad Corinth. cap. I 2. enumerans
varia dona & gratias gratis datas, di inter illas, diseretionem θirituum , propheriam, negat tamen illas esse in omnihus& singulis fidelibus;aly, inquit, dati prophetia, atν dseretis spirituam ; de circa
finem eiusdem capitis, numquid omneε propheta ρ numquia omnes doctores' numquid omnes inierpretantur, quasi dicat, non . quod antea confirmauit sumpto exem 'o a singulis membris corporis, quae non unum & eumdem actum habent εἰ At spiritus ille particularis secundum illius Patronos, in omnibus fidelibus ad fidem ab lis resi, scripturam C nonicam ab apocrypha, & veram interpretationem illius ά falsa, de commentitia secemendam, reperitur. Ergo Omnes discretionem haiant spirituum, &interpretationem sermonum contra manifesta Apostoli verba, & doctrinam . Iuxta quam statim ab initio Ecclesiae, tempore Apostolorum, & post eorum mortem,ab omnibus Catholicis ij semper inter hqreticos sunt habiti,qui hunc spiritum particularem sequebantur; sic
Irenetus lib. I. aduersus hqreses cap. 9.egregie insectatur Marcum, qui suas prophetare mulieres faciebat hac soleni propheticae inaugurationis formula: eri os mum, o loquere qua maeprophetabis. Erca et , Cnerinthum, ,
inter cuius absurda rescit Eusebius lis bro 3. histor. Ecclesiast. p. I,.quM suas praestigias quasi per angelos sibi
ostentatas fuisse comminisceretur. Eadem censura notati sunt Moerianus, de Maximilla, ut videre est apud eumdem Eusebium lib. F. cap. II. nam inter causis,propter quas ramisi fuerine ab Ecclesia, hanc resere, quia, scilicet,
contra quam Ecclesia consuetudo, tum tra ditisne rum succesione, antiquitus ab Ap 'torum temporibus eo Trique derivata populabas,prophetare incepissent..d es,pa
ticulares reuelationes praetenderent, circa
quem locum Eusebij, diligenter notanda sunt verba illa, contra quam Ecclesiae consuetudo, tum traditione, tum successione, antiquitas ab Apostolorum te a vase. usique derisaia postilia as; significant enim Ecclesiam tunc iudicasse esse is, tra consuetudinem successione & traditione ab Apostolis derivatam, ita una aut alteri privato dari spiritum reuelam rem quae sunt fidei, non autem in eis sequi communem totius Ecclesiae com
- Secundδε probatur sententia cathocliea varijs rationibus, prima est, quia spiritus ille particularis, quem haeretici stabiliunt pro supremo iudice contro uersiarum fidei, caret conditionibus ad illum superius requisitis: ero talis spiaritus, quocumque modo considerariis, non est iudex controuersiarum fidei. Consequentia est certa, si antecedens est verum; veritas autem illius facileis ostenditur , discurrendo breuiter per singulas conditiones superius explicatas.
Prima est, quod ita sit veritatis intaliabilis,ut de illa constet singulis fidelibus; cuius tamen oppositum reperitur in spis ritu particulari; quod sic probo, primo, quia de illo spiritu non potest constare omnibus ac singulis fidelibus, quod sit veritatis infallibilis; de quo potest etiaprudenter dubitari, utrum sit bonus, di qui propterea sit probandus, antequam ei credatur; satis enim patet, quod si prudenter dubitatur, an sit bomis, prudenter etiam dubitatur an sit selli- , malis enim spiritibus familiare est memtiri , velleque fallere: Sed prudentendis,
293쪽
dimitari potest, vinim priuatus illa spistitus reuelans sit bonus, ct antequamis
es credatur est probandus , ex Aposteso
a. ad Corinth. cap. I I. ubi monens Corinthios, ne credant Speudoapostolis , quia sunt subdoli, ait hoc non esse mirum , ipse enim , inquit, Sauhauras re difAgurat se in Angelum Leis ; ergo de illo non potest omnibus, ac singulis fideliabus certo constare quod sit veritatis in- fallibilis . Deinde ve ipsimet haeretici fatentur, Spiritus ille particularis, non est talis, cui tanquam iudiei infallibili
debeamus credere, antequam eum prohauerimus, quam probationem,aut examen fieri dicunt , ex eo quod loquatur consentaneE Sacris Scimturis, vel rebus antea per fidem cognitis: at n m omnesti singuli fideles possunt examinare,phare , de dignoscere, utrum spiritus reuelans sit bonus, di malus, ut patet superius citato lom Apostoli I. ad C
rinthios cap.r Laiec an loquatur consein eanes saeris litteris, vel rebus antea Perfidem cognitis, plures enim sunt laici, etiam pi -, qui nullo pacto id possunt
praestare, cum plerique eorum etiam
non didicerint legere, & in ijs, qui valent doctrina , & ingenio, sit praeterea
opus, ex ipse confessione haereticorum
cognitione linguarum originalium, puta Hebraicae, de Graecae, item compar
tione unius Ioci eum alio,& multis alijssimilibus, non igitur omnibus, & singulis fidelibus instare potest de spiritu illo particulari, utriun sit veritatis infautibilis. Ultra quod, si spiritus ille particularis, ciuem in omnias vere fidelibus dictitat na retici residere, probari δc ex minari debeat, per analogiam, & com formitarem quam habet cum scriptura, α aliis fidei mysteras , priusquam teneamur illi credere, & aequiescere tanquam infallibili controuersiarum iudidi, manifeste sequiturinon tam illuni quam Sacram Scripturam esse dicendum iu-
cicem, aut regulam, ad cuius normam
ipse spiritus dir inire, & dignoscitur.Et
mmcem, cum velint haeretici, ipsumis
ritum particularem esse Spiritum Sa-
ctum testifieantem in cordibus nostiis , euius p rium est seipsim, oim obiectis quae reuelat, manifestare, inutiliter probari, & examinari debet , saltem imspectu illius personae cui immittitur, dein cuius cordibus dicitur irradiare,quiinpe cum illico debeat ei acquiescere. Secunda conditio requisita ad se premum iudicem controuersiarum fidei,est authoritas pmponendi fidelibus veritates a se definitas tanquam de fide, δή item auctoritas obligandi fideles, ut illas suscipiant; hunc autem Spiritum .
particularem, nullam penitus h re rateriorem potestatem coactium, qua
fideles compellat ad credendum, quod proponit, clarius patet quam quod probatione indigeat, tum ex eo quod sit alia quid inuisibile, itim etiam ex eo, quod
aliquid particulares Vnde etiam si per Impossibile unusquisque fidelis tam pedi
sectoraeditiis esset sapientiae dono, vebene o illius posset omnia diiudicare,
quemadmodum aliqui haererici interpret mur illum laeum Apostest r. odirinth. p. a. Spiritualis omnia diis at, ipse a nemine iudicatur. Non Propterea tamen de omnibus fidei contreme sj s tale iudicium ferre posset, ut nempheogeret sua authoritate , & stlantia alios in suam sententiam abire: hoc enim a
surdissimum esset, quia sie in plebeisdifimplicibus Christianis , imb&in se minis inesset seprema authorris iudicadi de fide. Homo ergo spiritualis do omnibus dicitur ab Apostolo iudicare, id est discemere,seu iudicium discreti nis serre, bonum a malo, & tasum a vero, sicundnm sapientiam sibi a Deo
datam ; illius autem iudicium nemo e netur propterea sequi, cum nullam habeat potestatem Christianos ad sibi ero dendum obligandi, ut clarε constat ex editione Graeca,nam quod vulgatus i terpres vertit, diiudicat, Graeca editio hatae anacrinei, id est disternit, de non iudicat; ita ut eius iudieium sit ad summum dis retiuum, sed non coactivum sneque alios ad sibi consentiendum obligans , atque adeo non habens conditi nes effen iter requisitas adtationem
294쪽
BNothecae Theoli gicae Lib. II
Iupremi iudicis controuersiarum fidei. Praeterquam quini , per spiritualem
qui de omnibus. iudicat, multi, etiam
haeretici negant intelligendum esse unu- quemque hominem fidesem, aut Christianum spiritu regenerationis praeditu . Cum enim ibi opponat Apostolus h minem spiritualem , animali, quem ait non posse percipere ea que sunt spiritus: per animalem autem non intelligat infidelem , sed rudem, dc adhuc pene infantem in doctrina Christiana , nondumque altissimorum fidei mysteriorum capacem , ut ex prioris ad Corinthios c.3. videre est ; Non potui vobis, inquit, L
qui tanqua spirituri s ,sed quasi carnalibus,qparuulis in Christo. Ideo hoc 1oco per spiritualem intelligit hominem perfectum, in doctrina Christiana prouectum,& dono sapientig a Deo praeditum : quod quidem donum frequenter in Ecclesia primitiua plerisque fidelibus, non tamen promiscue & omnibus
conferebatur Cum igitur Spiritum illumiparticularc, que hqretici comminiscuntur , statuuntque pro supremo iudico controuersiarum fidei , omnibus fidelibus dari velint , imo nullum dicant verum fidelem esse , qui eo non sit praeditus , manifeste sequitur locum hunc xpostoli de homine spiritu ipso particulari assecto non posse intelligi,atque adq6. nihil conducere ad probandum , spiritum particularem esse supremum iudicem controuersiarum fidei.
Secunda ratio potest desumi ex fine quem habuit Deus in instituendo supremo aliquo iudice controuersiarum fidei, qui certe nullus alius fuit quam unitatisndei conseruatio , pacificaque omnium dubiorum fidei inter catholicos nascen tium compositio ; non enim est Deus
dissensionis,sta pacis; at huiusmodi Spiritus particularis potius diuidit,& soluit
quam uni at , dissensiones parit , quam pacem , magis dispergit , quam congreget ad fidem; praeterquam quod enim ille soluit Iesum , ut ait D. Augustinus. nact. 6. in Epistol. Ioann. qui vel Eccle-.siam a Christo , vel seipsum ab Ecclesia
vel qui ipsam Ecclesiam diuidit , qualis est illa spiritus particularis nouatorum
Ecclesiae authoritatem contemnentium
infallibilitatem negantium: insuper si s mei Deus reliquisset iudicio uniuseuius. que quid esset credendum, & quo sensi
scriptura esset accipienda , viam ad homribilem confusionem aperuissetiquisque enim spiritum suum , supra eum sui proximi iactaret, nec Milet eum pro quot bet altero relinquere t imo non deurete
quippe quem crederet esse spiritum sanctum sibi assistentem , & musteria fidei
reuelantem : quod cum absurdissimum sit, omninoque alienum a fine supremi controuersiarum iudicis,absurdissimum quoque est asserere , Deum nullum aliundet iudieem , praeter hunc spiritum particularem, statuisse . inod etiam verum est, siue consideretiir huiusmodi spiritus seorsim , siue eonsideretur ana logice ad scripturas , vel res antea per fidem cognitas; praeterquam quod enim non est omnium fidelium , ut iam vidimuS, examinare probare, ερ diiudicare,
utrum spiritus reuelans sit bonus, vel malus ξ an loquatur consentante sacri S
litteris, vel non ' omnes insuper haeretici clamant se loqui consormiter ad sacras litteras , & fidei dogmata; ut enim
spiritus patricularis Caluino dictat selati guram corporis Christi esse inaugustimo Eucharistiae Sacramento , de hoc ut putat Caluinus conformiter ad si cras litteras, & fidei dogmata , ita L
thero dictat veὰ de realiter cum substatia panis esse corpus Christi in Euchariastia; & Anabaptistae non esse homines
baptizandos ante aetatem adultam, Scicum ergo quot capita sint, tot praetendi possint priuatae reuelationes conso miter etiam, & consentanec ad script ras, ut suus unicuique spiritus suggerit, eoncludendum est talem spiritiim qu cumque modo consideratum non posse esse iudicem controuersiarum fidei, potiusque unitati fidei, obesse, quam premdesse, ut in simili arguit D. Augustinus
lib. t I .contra Faustum cap.2.
. Confirmatur haec ratio, quia si in .
religionis dissidijs ad huiusinodi priuatum uniuscuiusque spiritum confugiem dum
295쪽
dum est, tanqtiam ad supremum illorum iudicem, vel iste spiritus dictat esse credendum omnibus sectarijs , vel non: si omnibus, ergo sequitur,ut dicebat Rhetorius apud ta Augustinum libale haere-sb.omnes quod incredibile est, contradictionemque inuoluit haereticos recte ambularein vera sentire ; sequitur etiam spiritum inclinare ad assentiendupropositionibus contrariξ oppositis:nec enim inter haereticos conuenit, sed mira est apud plerosque dissensio, & contradicitio; si nulli credendum, habetur intentum, priuatum, videlicet, & particularem spiritum non esse controuersidirum iudicem: si dicius quibusdam sic ,
quibusdam vero non ad credendum inclinare, cum non videatur maior ratio
de his, quam de illis, si quidem singuli
eorum assertores gloriantur se verum
habere spiritum ini, seque loqui conformiter ad Sacras Scripturas ; oportet de necelsitate, quod praeter illum spiritum particularem , detur in Ecclesia aliquis alius supremus iudex, qui de illius bonitate, vel malitia iudicium serat,
fidelibusque proponat , quis loquatur consormiter Sacris Scripturis, quis non; nisi velimus dicere Deum Ecclesiae sufficienter non prouidisse,sed omnia confundere voluisse. Tertia ratio desumittir ex modo,quia secundum viam ordinariam diuina scruauit prouidentia in manifestandis fidei veritatibus: nam sicut Ecclesiae instit tio est iuxta legem Dei ordinariam intraordinem gratiae, nec illam transcendit,
ita & institutio eorum, quae requiruntur ordinarie in Ecclesia: atqui inter ea,qui ordinarie requiruntur in Ecclesia,ut intra ordinem gratiae constituta est, ann meratur ipse iudex controuersiarum fidei, ut vidimus suprar igitur debet i dex ille esse institutus iuxta legem Dei ordinariam: at Dei lax ordinaria non est, quod per seipsum revelet, aut proponat unicuique priuatim , S in particulari, quae debeat credere , quis sit genuinus
Scripturae sensus, ct illum per seipsum immediate definiat, sed per aliquos ho-
mines t igitur iudex controuersiarum
fidei,non potest esse ille spiritus, sed ii mo aliquis, vel caetus aliquis hominum visibilis, spirans,& vivens, lare & ape te loquens in definiendo, & qui etiam audiatur , ut probauimus supra. Ultima huius dis cursus minor, in qua solum est difficultas, non potest vicacius probari, quam inductione facta per omnia tempora :& quod pertinet ad prima, post
creationem Adami, quem primum praeceptorem hominum dedit Deus : n strain propositionem ut veram admittunt ipsimet haeretici, ut Caluinus lib. I. institi cap.6. S. I. Kemnitius in suo
examine primi decreti q. sessionis Co cliij Tridentini. : De tempore Abrahami patet Exodi 8. Scio inquit ' Deus loquens de Abrahamo qui mepturus sit missis ,
ct domuisa postse , is custodiaNt υiam Domini; de tempore Moysis constae Exodi i 8.& Deuter. II. ubi aliqui d
putantur iudices controuersiarum, quae ciWa re' Sionem orientur : quod iterum
ni tempore Iosaphat Regis Iuda lib. a. Paralip. cap. I9.Malachiae a. Dbia Sacerdotis cusorient scientiam, o Mem requirent ex ore eius hinc quando agitur de diuite Epulone in Evangelio Lucae I 6. dicitur , habent Musim , Prophetas, audiant illos. Item Matth. II.Iudaei remittuntur ad Scribas & Pharis,os Marci ultimo mittuntur Apostoli pWdicarer Aist. Apost. 8. Deus non docet per sei sum eunuchum, sed ad id praestandum mittit S. Philippum: Ai2.9Saulus dimi
titur ii astruendus per Ananiam; Aist. Io. monetur Cornelius Centurio vocar
S.Petrum,ut discat ab illo res ipsas fidei,& Apostolus ideo ad Romanos Io.dicit
fidem esse ex auditu , auditum per versum
Dei, nec homines posse crederesne praedia cante; & ad Ephes. q. Deum dedisse Apostolos , Euangelistas, Doctores , ct Pasi res ad agnitionem sidet, inquead consim-matione aeculi ; quid Deus ordinarie docet homines per homines ipsius fidei dogmata & Ob hanc etiam causam idem Apostolus ad Galatas cap. a. testatur se
296쪽
Σ Bibliothecae Theologicae Lib. I l.
ascendisse HieroBlymam , ut cum Petro &alijs Apostolis de suo Euangelio
communicaret, Ne, inquit, in vanum currerem.Et quia ut docent Tertullianus
Ii .contra Marcionem,& Hieronymus Epistola ra. ad Augustinum, eius Euangelium nullam authoritatem habere potuisset , nisi per istos vivos & supremos iudices Disset approbatum. Vnde si ipsis nostris ducibus,Diuoque Paulo, quantumuis per reuelationem Iesu Christi suam accepisset Euan-oelii doctrinam, non satis fuit reuelatio illa spiritus, nisi adhuc ad regulam Ecclesiae Catholicae Hierosolymis congregatae confugeret, ut ibi sua probaretur doctrina; multo minus debent sussicere
particulares reuelationes, aut entusiasimi
priuatis hominibus facti, nulla prisertimvcl authoritate, vel sanctitate vite,aut signorum testimonio suffultis,sed necessario recurrendum est ad iudiciu Ecclesie, quae cum sola sit columnata firmamem tum v ritatis, ita etiam ad illam solam pertinet, tam bullasmodi sipiritu u,quam caeterarum fidei veritatum authoritatiua
approbatio, ac propositio. Et hoc est, quod docuit Gregorius Nazianzenus in Ap oget.primo. Hoc in Ecclesia con stituisse Deum, ut alij pascantur, imperiumque accipiant quibus id utilius est ac itim sermone, tum opere ad ossicium dirigantur. Alij e contra ad concinnitatem persectionemque Ecclesiae, Past
riim, Magistrorumque munere fungantur, nimirum, qui virtute, necessitudineque ad Deum, & familiaritate vulgus antecellunt, rationem animae ad corpus, aut mentis ad animam sustinentes. Chimericus ergo, callideque ad euertendam' veram regulam, & legitimum controuersiarum iudicem eludendum introductus fuit a Sathana se se transfigurantra in Angelum lucis spiritus ille particul ris , & priuatus, quem in omnibus verEfidelibus dicunt haeretici residere, ut eo afflante de fidei dogmatibus authoritatiue pronunci ire, vel controuersas relisionis definire possint. Quarta tandem, & vltima ratio potest desumi, ex ipsemet huius spiritus
particularis vanitate, & fictione, quia
aut ille spiritus, si daretur singulis fidelibus , pertineret ad gratiam gratum iacientem , aut ad gratias gratis datas ; si si ad gratiam gratum facientem , iam statim, ac quis mortaliter peccaret, non haberet talem spiritum perdita gratia , unde etiam non valeret amplius doctrinas discernere,& quaestiones fidei definire ; Si dicatur pertinere ad gratias gramtis datas; contra est primo , quod laae primo & per se dantur in bonum proximi, ut docent Theologi ex professo I a. hic autem spiritus reuelans, interiusque testificans in bonum proprium ex Opi nione aduersariorum. Secund6 inquiro ad quam gratiam gratis datam sit reducendus , an ad prophetiae donum, an ad sermonem sapientiae, vel scientiae, an ad discretionem spirituum, aut similia de quibus D.Paulus I. Corinth. cap. II. Si ad prophetiae donum, iam incerta nObis redditur regula fidei ; nec enim ut probat ex diuinis Scripturis Gregorius Homil. I. in Ezech. Spiritus prophetiae Prophetarum mentibus semper praestocst, unde lib. .Reg.cap. .dixit Elisaeus:
Anima eius in amaritudine est, o Dominus celauit a me , ct non indicaait mihi .
Nec semper agnoscit Propheta si spiritu diuino,vel proprio mens eius illustretur ut patet de Nathan; qui deceptus cst, putans Dauid aedificaturum templum is Domini; si ad alias gratias gratis datas, cum Apostolus expressh doceat illas noesse omnibus fidelibus communes , sed
alij dari sermonem sapientiae, alij se
monem scientiae, alij discretionem spiritum , manifeste sequitur inter illas computari non posse, atque adeo quid fictilium esse , hpiritum illum particularem, quem sectari j omnibus asserunt esse communem,& obuium ad decidendas religionis controuersias.
297쪽
Soluuntur argumenta haereticorum, quibus
contra doctrinam superiori capite traditam , conantur probaressiritum partia sularem esse regulam credendi, - premum iudicem Dei controuersiarum.
P Rimum luereticorum argumentum
desiimitur ex iis veteris testamenti locis , in quibus homines praecipue nouae legis dicuntur edoceri a Deo , quae sunt illis credenda, & facienda, ut Isaiae sq. Ponam uniuersos filios tuos doctos a Domino; Hieremiae 3 r. Dabo legem meam in visceribus eorum, & in cordet eorum scribam eam,& ero eis in Deum, Sipsi erunt mihi in populu,& non docebit ultra vir proximum seu, & vir se
erem suum dicens cognosce Deum, Omnes enim cognoscent me a minimo e rum usque ad maximum: ait Dominus. Respondetur illa duo testimonia veteris testamenti,Mi 'e simili an ii procedere de intelligetit a sti prei rarum de articulorum fidei, quasi Deus solus absia pie ullo alio do store forinsecus fouante, seu doctrinam fidei propone te & e Plicante per praedicatione aut definiti
nem, eam tradat unicuique fidelium, rverum solummodo intelliguntur de gratia Spititus Sancti , qua homo moucturinterius, &suaui ter impellitur ad credendum in Deum, cumque amandum , ut habemus ex ipsimet interpretatione Christi Domini apud S.Ioannem capae. cum enim praeuidens lis resim Pel igianorii ostenderet opus este interiori gratia Spiritus Sancti excitante &Miuuante ad credendum in Deum, eumquC aman
dum his verbis: Nemo potest venire ad
me, ni parer , qui misit me, traxerit eum
quod de hac gratia mouente interius ad credendum, intelligendum esse docet
S. August. tradi. 26. in Ioannem protulit authoritatem utriusque Prophetae,υ scriptum, inquit, in Prophetis, erunt omnes docibiles Dei r ergo, ut haec utraque authoritas asseratur apposite ad reai Bission Theol. Tom. I.
de qua erat illi sermo , debet intelligide interiori motione Spiritus Sancti, ta- quam necessaria ad credendum in Deli, cumque amandum, siciit & ista Christi Domini verba, Nemo potest dcc. dicit autem Christus in Prophetis, propter hanc utramque authoritatem Isaiae s .ct Hierem. 3 I. ut significat S. Hieronymus ad iocum illum Isaiae. Hanc autem interioris gratiae , si ui motionis Spiritus Sancti necessitatem
ad credenda in Deum, eumque amandum , non excludere doctorem externum , manifeste colligitur ex prscedentibus Isaiae verbis, ait enim : Sternans per ordinem lapides tuos, un abo te iuba Briso ponam iaspidempropugnacula tua, a portas tuas in lapides sicut os dec. & postea subdit, uniuersos bos tuo doctos a Domino. Per fundamenta Sapphyrina Apostolos intelligens, ut exponit Hieronymus, per propugnacula d ctores, qui in disputando fortissimi sunt,& testimoniorum diuinorum antemura- li robor ti, de postea subdit, Ponam uerses filios tuos doctos a Domino. A domino si quidem rei te fideles edoceri dicuntur , qui ordine ab ipso instituto d centur. ; scilicet ab Ecclesia, eiusque pastoribus,quasi a Christo dicente, qui vos
audit me audit, dec. Nec est, quod aliquis vim faciat in illis ultimis Hieremis
verbis : Et nan docuit ubra vir proxi-ximam suum, dicens cognosce Dominum,
omnes enim cognoscent me a minimo earu
usque ad maximum: Sanctus enim Hieronymus ad illum locum subindicat verba illa intelligi de cognitione viaius Dei: ita ut prophetae sensius sit tantam fore legis Euangelicae persectionem, ut cum ante illam cultus plurium Deorum pasi sim apud omnes gentes vigeret, sela Iudaica excepta, iuxta illud Hal. Nolus in Iudaea Deus; tutar illius tempore esset
cultuς unius selius Dei, eo quod per Euangelium facile omnes ab eiusmiai paganismo deficerent, Se quod tam vulgaris esset hςc Dei notitia, ut aliquis opus non haberet id ex proximo suo discere: quae explicatio cene nihil fauet M m a Par-
298쪽
α et 6 Bibliothecae Theologicae Lib. I I.
particulari, &priuato sectariorum Spiritui in ordine ad omnia credenda, & Ω- cienda; sicut nec illa D.Augustini libale Spiritu , & littera capitibus ain a I. 22.αῖ.& a . Vbi totum hunc Hieremiae loc cum perpendens , asserit per illa verba, non docebit ultra vir proximum suum. significari praemium in aeterna beatitudine dandum hominibus noui testamenti, qui fide, & charitate informati legem Dei seruauerint, scilicet claram & intui-riuam Dei visionem in patria,ubi beatorum etiam minimus videbit Deum facie ad faciem ,& scuti est, nec discet ab aliqua alia creatura , quae & quanta tremenda misteria in Deo, sed ipse palam ,
ct aperte ea intuebitur. Secundum argumentu desumitur ex variis noui testamenti locis Ioannis T. Si quis voluerit voluntarem eius faceret, cognoscet Ze dubina virum ex Deo siti ais
ego a me soloquar : item Io. Oves meae cens meam audiunt , or sequuntur me . 1 corinth cap. a. Spirituatis omnia diiu- . arier ipse a nemine iudicatur; de unisu que datur manifestatio Spiritus ad viilitarem . I Ioannis cap.a . non necesse habetis,
ut aliquis doceat vos, sed unctio docet vos de omnibus. & cap. . qui credit in I linis Dei uestimoniu Dei habet in se. Ex quibus omnibus sic argumentantur haeretici adprobandam suam haeresim; qui audiunt vocem Domini, & fugiunt vocem alienorum a Christo, ij iudicant de doctriana Christi , de item qui voluntatem Dei faciundi insuper qui iudicat omnia,& a nemine iudicatur est supremus iudex controuersiarum fidei, item is cui daturnianifestatio spiritus, item is, quem d cet Spiritus Sanetus, quique alio doctore non indiget , sed testimoniti Dei habet in se: atqui fidelis quilibet vocem Domini audit, quia credit in illum,item
voluntatem eius facit, quia seruat eius mandata; ratione sui Spiritus omnia iudicat, &a nemine iudicatur; edocetur a Spiritu Sancto, nec habet necesse doceri ab alio: igitur quilibet fidelis ratione spiritus particularis, & priuati sibi interius inexistentia est iudex omnium coimtrouersiarum fidei, absque eo qeod indigeat recurrere ad aliquem a lim e teriorem iudicem , ut ab eo edoceatur,
quae sint illi credenda,& facienda. Respondetur hoc argumentum nihil penitus concludere, quia procedit ex locis sacrae Scripturae male abitareticis intellectis. Ad primum enim Ioaad.7. respondetur ex I . Augustino tua'. et q. lin ioannem, quod voluntatem Deῖ facere, ibi pertinet etiam ad credere: facere enim voluntatem Dei, est ortari opus citis, hoc est atium opus Dei, inquit Saluator, ut credatis in eum, quem ille misit; unde iuxta D. Augustini interpretationem sensus illius loci est; qui credere voluerit, cognoscet de doctrinacius, quid est cognoscet, id est intelliget: intellectus enim merces est fidei, dicente Propheta nis ordideritis no intelligetis. Quod si insuper ad pietatem hunc locum extendere velimus, ita ut omnis prius seriens voluntate Dei cognoscat de dc 'ritia &c. Sensus est detoc itii he disci etiva verae a fals i d ctrina, non iudiciaria,& decisiua ex authoritate: unusquisque enim faciens v luntate in Dei ex habitu fidei potest discernere quae fidei sunt, non autem determinare , & authoritativo iudicareo .
Vnde Augustinus de Agone Christiano cap. . sic dicit: iacti fidem Catholicam
bene didicit, συera ρietate munisus est , quamuis haemeses nestat haerericis tamen
respondet. Nec enim decipi potes qui ia in cognouit quid pertineat adsidem cori a
nam, quae Carbotica dicitur. Vel diceridum tertio, quod magis conformC videtur rex tui, sensum eius loci tantia cri csse, cum qui vult facere Dei voluntatem, odio vel inuidia non duci, feci nudio veritatis & amoris Dei, essa varici dispositum , ut iudicet, niim doctricia a
Christi sit doctrina Dei, quia CarCt Dr.tui illinis impedimentis; qui hos imp rQbi, ut plurimum a sua ad fidem Clicishi
299쪽
proponuntur, iudicium feratur, cum is
unusquisque iuxta Philosbphum iudicet de rebus, prout affectus cst, sicut etiam solemus vulgo dicere eum , qui nullo affectu ducitur, posse ferre sanum de re aliqua iudiciunt, alium vero non posse,nin prius affectum deponat. V rum ut in hac vulgari loquendi sermula non denotamus aliquem cum hae sela cognitione nullo alio adiutum posse ie-cth iudicare, sed tantum positis caeteris
ad illud requisitis; ita de in hae Christi
Domini sententia non significat hir eum,
qui caret istis assectibus odii &inuidiae in Christum , istumque quaerit volui talem Dei, posse cum hac sela dispositione absquo ullius alterius adminiculo discernere, an Christi doctrina sit Dei vel non, sed tantum esse bene di ositum, ut caeteris positis ad id necestariis recte iudicet de dodirina Christi: &quemadmodum haec sola dispositio in
hominibus ad bene iudicandum de rebus politicis &hum. inis non arguit i illis iuridicam potestatem dirimendi lites eiusmodi , ita nec dispositio illa , quod scilicet aliquis velit facere voluntatem Dei, infert in illo este iuridicam potestatem definiendi controuersias fidei. Quod autem hic sensus nulla penitus ratione fauens haereticis, sit co formis sententiae Christi, patet ex ipsi met Euangeli; contextu, ubi reprehenduntur Iudaei quod voluerint Christum interficere,& in hunc finem quaesiverintillum: item rapti in admirationem dixerint, hic litteras sit, cum non didiceris P dubitantes an liaec eius doctrina esset a Deo, vel daemone, nam paulo inferius dixerunt Christo tam nium habes; igitur Christ is Dominus, ut tacite insinuaret eos propterea non cognoscere, an dodtrina sua sit ex Deo,
quia sunt indispositi, & praepediuntur affectibus odii,& iiividiae, respondet,
Si quis volnerit voluntatem eius facere qui misit me, cognsscet de doctrina mea an
ex Deo sit; id est, si velitis odium & inuidiam, quae contra Dei voluntate ,
in me concepistis, deponere , poteritis
iudicare doctrinam meam esse ex Deo. Secundus etiam locus Ioannis Io. Oves meae vocem meam audiunt, oessu rur me ; non procedit de intelligentia
sacrae scripturae, & dogmatum fidei,
quam orta quacumque controuersia ,
aut dissicultate circa illa, fideles ipsi accipiant immediate a selo Spiritu Sancto, secluse omni alio externo doctore, de quo tamen inter nos, ct hereticos est quistio, sed tantum intelligitur de praeueniente gratia, qua Christus eos ad fidem formatam vocat; cuius vocem dicuntur tanquam eius Ouea audire, luando percipiunt, & apprehendunt voca tionem Christi: sequi veri, quando vocationi Dei perceptae suum praebent assensum, seu fide viva credunt in Christum eos vocantem, ut patet ex illis verbis continentibus causam, cur Iudaei esset increduli, & infideles, vos non credit,inquit Christus codein capite,quia
non estis ex ovibus meis, oves meae vocem
meam audiunt Et quod praedicta Christi verba non exludant visibilem de externum doeiorem, patet ex eodem capite, ubi expresse ait se habere alias oves, quae quando haec loquebatur, nondum erant ex silo ouili, illas , inquit, oportet
me adducere, edi vocem meam auient,
quod intelligitur de gentilibus ad fidem
Christi conuertendis, quos ait audituros suam vocena, quia erant conuertendi
per Apostolos, quos ipse misit in mundum ad comi ertendas gentes, ut explicat S. Augusici tradi. q7. in Ioannem. Ad tertium locum I Corinth. c. a. Spiritualis autem omnia dijudicat chr. iam
notauimus sit periori capite, ibi per hominem spiritualein non intelligi omnEfidelem spiritu regenerationi v praeditu, sed tantum perie, tuin, qui altiora fidei mysteria percipit, quae animalis homo, id est iustificatus quidem,sed prae imbecillitate mentis non illin potens hec altiora fidei mysiteria percipere, non ii telligit ; unde iam hic sensus nihil fauet spiritui particulari, quem hqretici volunt esse communem , & obuium unicuique fideli. Secundo ibi non agi, de iudi-
300쪽
α et 8 Bibliothecae Theologicae LibJ I.
iudicio potestatis , qtio quis tanquam iudex cum authoritate obligandi caeteros definit controuersias, sed de iudicio diascretionis, quo qui prudentior est & m
gis exercitatus in rebus,eas melius percipit & penetrat,licet authoritatem illas sua sententia definiendi non habeat; quod iterum iudicium discretioni saetim non competat omnibus, ct singulis fidelibus, ut patet ex dictis superiori capite, scut nec ipsa probatio spirituum, cum
S. Paulus I. ad Corinth. cap. I 2. discretionem spirituu inter gratias gratis datas non omnibus de singulis Christianis
communes recenseat, manifeste patet adhuc ex hoc capite non consistere in
illo priuatum & particularem spiritum , quem Sectari j volunt reperiri in omnibus ae singulis fidelibus.Similiter quod
ibidcm dicatur, uniosique duri manife- sationem spiritus ad utilitatem , sensus
Apostoli non est,quod detur unicuique fideli manifestatio spiritus, quasi omni bus di si olis fiat reuelatio immediata per Spiritum Sanctum, sed sensus eius est, cuicumque datur donum aliquod, quo patet eum accepisse Spiritum Sanetum , istud ei dari in commodum, &utilitatem Ecclesiae; ibi enim Apostolus per manifestationem spiritus non intelligit specialem,& particularem aliquam
statiam gratis datam , ut satis patet ex enumeratione ab illo facta, sed finem, dumtaxat proprium istarum gratiarum
explicat, qui est dari ad bonum Ecclesiae de proximi primo,& per se; non autem ad proprium recipientis comm
Quartum tandem , de quintum I cum primae Ioannis explicat S.Augustinus tract. 3. in hanc epistolam, ut non excludatur per hoc extetius Ecclesiae,
vel Pastorum eius magisteriit, alioquin poterat illi fieri instantia . Tu diκ isti quia unctio ipsiue docet nos de omnibus, ut quid ergo talem epistolam secisti, quid illos tu docebas, quid instrumbas, quid aedificabas &c. Sed vi significetur quod nisi adsit magister intus d
cens , & corda aperiens, δι emolliens, inanis sit foris strepitus verborum, Squos Spiritus Sanctus non docet intus, indocti remaneant. Magisteria, inquit Augustinus, forinsecus adiutoria quaedam sunt, & admonitiones, cathedram in caelo habet, qui corda docet, propterea ait & ipse in Evangelio: Nolite v bis dare maσVirum in terra M. interior crgo nugister est, qui docet, Christus doce inspiratio eius docet; vel dicendum secundo quod unctio de omnibus diuersimode diuersos docet, ut ait Sanctus Doctor, quosdam scilicet simplices ea quecumque ad salutem sunt nccessaria, quosdam in quantum altior' cognoscunt mysteria, ut alijs possint illa manifestare . Vel tandem loquitur Ioannes de doctrina fidei Parthis ad quos illam scribit epistolam,ab Apost lis, vel ipsemet praedicata,ex qua poterant haereticis reii stere; unde prius premisit. Haecfr: Utobis de js, qui sed
cunt vos, dr Uos Unctionem quam accepi- sis ab eo maneat in vobis s.
Tertium haereticorum argumentum desumitur m authoritate SS. Patrum
Ambros j praeserti mdc Augustini; quorum primus libros. Epistolarum 32. Se
3 3. ut citat Vittacherus, vult populum Mediolanentem esse iudicem cotroue siae, qtrae illi erat cum Auxentio Arriano: Augustitius vero tractatu statim citato in epistolam primam Ioannis, explicans verba haec, Vactio docebit vos de
omnibus, ita loquitur: Sonus verborum nostrorum aures percutit, magiser intus adest, nolite putare quem ruam hominem
aliquid disiere ab homine. Respon letur testimonium Diui Ambros j, quod iuxta editionem Parisi cnsem extat lib. a. epist. I 3. mala fide citari ab hereticis, de omnino contra senium& mentein Ambrosij, qui in illa epist la ad Valentinianum Augustu ni totus in eo est, ut suae de fide disputationis cum Auxentio Iimiore, laici non sint arbitri.
Quibus tamen concedit, ut intersint disputationi, non tamen tanquan iudia ccs: Veniant , incaluit, planὸ, si qui sint ad Ecclesiam, audiam eum populo, non is