장음표시 사용
301쪽
eorum iudex re esu. Undicum subiviigit, missim ue da uera assecta habeas examen, eligas quem sequaturi γων de istias Ecclesias redole se audieris iuum popatus , oputaueris melius difflutare equaur fidem eius o semidebo; dum liqc,inquam subiungit Ambrosius, nihil fauet aduersarijs, quasi per illa verba iudicium disputationis penes pinpulum voluerit esse, alias esset sibimet contrarius; sed tantum alludit ad illum I cclesiae morem, quo populus optabat& postulabat hunc vel illum sibi dari in Episcopum,licet ius suffragis in electi
ne Episcopi non haberet,quia etiam in hoc negotio agebatur de Episcopo: vel etiam illa ex maxima tum causae pro qua certabat, cum disputationis suae co- fidentia protulit: probe enim sciebat Auxentium in disputatione non praeualiturum: unde eade animi fiducia istud
dicere potuit, qua in veteri lege Elias Propheta lib. I. Regum cap. I 8. dedit optioncm populo, bi Dominus est Deus, sequimini istum, si autem Baal, sequimini tuam, cum ipse apprime scire in hac
optione Prophetas Baal fore confundendos .
Ad testimonium D.Augustini patet ex dictis illum tantum loqui de necessitate diuini auxilij ad fidem concipiendam , seu ad credendum interius, & in corde ea quae nomine Ecclesiae nobis a concionatoribus, & pastoribus exterius Proponuntur: nisi enim adsit magister qui interius agat, homine nempe DO-ctore exterius agente, & proponente, nunquam rebiis fidei consensum p bebimus: Ex hoc tamen noluit Augustinus, illum Magistrum interius operantem de lege ordinaria sufficere, ita ut omnes pastores in doctores qui exterius res fidei proponunt sint abij ciendi, &contemnendi s ut etiam seipsum explicat ibidem SAugustinus sumpto exemplo ab agricola, Sic sunt, inquit, ista verba fratres, qua forinsecus dicimus, quemodo agrisoria ad arborem forinsecus operatur, adhibes aquam, o diligentiam culturae, qualibetforinsecus adhibeat,num
quid poma format: quod confirmat ex Apostolo primae ad Corinth. p.3. ω-que qui plorat, neque qui rigat, sed γι incrementum dat Deus; quae omnia docent nos indigere gratia caecitante δρadiuinitate ad credendum Deum es praecipuum nostrae fidei authorem, ita tamen ut intelligatur simul etiam doctor necessarius exterius illam cxplicas, ut statim explicabimus soluendo seque
Qirarium tandem, & vltimum lit- reticorum argumentum desumitur ex
ratione, quia sicut unusquisque fit fide propria saluus, ita debet eadem fide sua niti, suoque iudicio, non ex cuiusquam liominis arbitrio pendere : ergo unus-uisque sibi debet esse iudex in materia dei ; quod clim munus obire non ponsit viribus naturae, debent illi praesto cD se vires supernaturales, nempe motio, de inspiratio Spiritus Sancti, quae cum ad credendum impellat, sicque non aliter, quam vi huius Spiritus, qui sine dubio est illi particul aris, assensum fidei rebusque de illa controuersis praebebit. Respondetur ad hoc argumentum, hoc tantlim sensu, quemlibet fidele relinqui suo actitrio in credendo, atque adeo propria fide saluum fieri, quod cuauxilio diuinae gratiae penes eius libertatem sit fidem amplecti, vel non amplecti, bonum vel malum facere noti autem ex eo quod supremam habeat a thoritatem definiendi res fidei, siue , quod idem est iudicium prsscriptiuum, vel determinatiuum ad credendum: cuenim ut iupra monuimus, iudicium in ampla significatione sumptum duplex distinguatur; unum quod nudum assensum intellectus importati, alterum iuxta forensem significationem, quo denotatur actus quidam, quo iuridice fertur. sententia de re aliqua controuersa,prius illorum reperitur quidem in omnibus adultis fidelibus, quatenus credunt, &iudicant omnem & quamlibet Christi Domini doctrinam veram esse & bona,& omnem illam quam tradit Ecclesia,
302쪽
igo Bibliothecae Theologicae Lib. I l.
esse talem; omnem vero illam, quam condemnat Ecclesia , esse malam, & fugiendam: sed iudicare hoc modo non , est idem , ac esse iudicem controuersiarum fidei, nisi contra communem hominum sensum velimus dicere omnem& quamlibet secundam vel tertiam inctis operationem cuiuscumque hominis de quacumque re sit, esse abii in quemdam iuridicum proprie sumptum,quod tamen posteriori significationi tantia in competit,secundum quam etiam Ecclesiae dumtaxat conuenit; nam iubemur illam audire Matth. I 8. dependerequo ab illa in credendo, tanquam a coditione, vel causa ministeriali modo inserius explicando, & hoc no est dependere eκ alterius arbitrio, ut falso assumitur ii , argumento, sed est dependere a Deo, per vias ordinarias, quas ipse nobis r liquit quae nequaquam in proponenda fide variari, aut alterari possunt. Secunda ratio est, quia ubi unum medium est suffciens frustra plura adhibentur , sicut si aliquid perfecte mo-uctur ab uno motore, no conuenit quod
ab alio moueatur,vel quod fit ab aliquo agente, non debet fieri ab alio; sed unusquisque fidelis videtur habere suffciens
medium ad credendum, nempe testimonium Spiritus Sancti , eiusque uncti nem, frustra ergo ad aliquod aliud tribunal , vel Ecclesiae magisterium confugimus. Confirmatur haec ratio, cui conceditur maius, minus etiam concedi debet,
sed persenis quantumuis simplicibus ingratia cxistentibus conceditur ex Diuo
sapientiae, eigo etiam debet scientia concedi, ac discretio spiritui im. Respondetur ad hoc argumentum ;hoc unum medium , internam scilicet. Spiritus Sancti persuasionem,& uncti nem, sussicientem quidem esse, ut interius fidelis edoceatur, quia etsi, ut dicit Augustinus, aliquis sit a latere tuo, nullus est intus in corde tuo, etsi non sit ullus in corde tuo, Christus tamen sit in corde tuo, unctio ipsius docet &c. non tamen extrinseca ad obiecti eredem di propositionem,uel definitionem pertinentia excluduntur . Vnde ut non
valet arguere, sufficiens est natura, vel semen ad productionem arboris, ergo non requiritur cultura: sic non valet a guere,Deus dat incrementum, ero non
requiritur, ut Apollo plantet, vel riget ssc cnim isti se habent, dicit Augustinus loco citato, quomodo agricola ad arborem sorinsecus operans,& adhibent diligentiam culturaet bene tamen concluditur : ero neque qui plantat, nes equi rigat es aliquid; cum fructus non producat, ita liue plantemus, siue rigemus, non sumus aliquid sed qui incrementum dat Deus .Quando igitur unum medium est suis ciens ad effectum aliquem producendum, caetera quidem superfluere possunt ad productionem illius,non tamen ad inductionem,dispositionem, vel exhibitionem illorum quae sunt necessario praerequisita ad illum effectum 1 unde etsi Deus solus sussciat
ad creationem animae, adhuc requiritur
organi Zatio corporis, & si s luna semen poma formet, cultura requiritur , si so-ium lumen naturale ad capessendas scie-tias, requiritur Magistri doctrina;& ta-dem ut retorqueatur exemplum in a
gumento allatum, sicut etsi, quod ab uno motore perfecte mouetur, aut ab aliquo agente fit, non debeat ab alio mouente, vel agente eiusdem ordinis immediate moueri vel fieri ; non tamen propterea a mouente, vel agente, a quo aliquid fit excluduntur instrumenta ,
quibus aliquid fit, sic in proposito dicendum est ; nec enim tanquam a duobus motoribus immediatis, vel eiusdem ordinis doctrina fidei procedit a Spiritu Sancto,& Ecclesia, vel controuersiaruIudice, sed a motoribus subordinatis, Ecelesia scilicet sub Spiritu Sancto indis lubili nexu coniuncta sunt, ut unusine altero contemni nequeat. Quod quidem Spiritus Sancti testimonium nocum Ecclesiae testimonio iungimus, ac si huic illud inniteretur, vel ab eo dependeat , sed ut cum illo homines sua
303쪽
arius instruat: sicut& causa prima secundae causae auxilio non eget, cum illa concurrendo, sed suauiter administrans omnia cum illa concurrere non dedia
gnatur. Nec quia principalis concurrit ad operandum, ministerialis causa superfluit. Quare perpetuum est aduersariorum sophisma,st in alione doni interni, vel motionis Spiritus Sanehi , tanquam principalis agentis, negare concomitantia, instructionem, propositionem, declarationem testificantis Ecclesiae, qua placuit Spiritui Sancto uti tanquam causa ministeriali ad suas internas Nerationes exercendas, & ex illius suffcientia , caetera ut insuffcientia
Ad confirmatione respondetur maiorem ad summum esse veram quando maius & minus sunt eiusdem ordinis,&generis habentque inter se necessariam connexionem, gratia autem gratis data, de gratum faciens non subordinantur sunt diuersi generis,quare argumentum nihil probat; unde etsi scientia , sapientia, discretio spirituum, & huiusmiat ea parte qua sunt dona Spiritus Sancti, secundum quod ordinantur ad propriam
fidelis utilitatem, sint quid commune omnibus habentibus gratiam gratum. facientem ; secus tamen si considerentur secundum quod inter gratias gratis datas enumerantur, primoque & pri cipaliter dantur ut credibilia vel proponantur, vel manifestentur, vel contraictores refellantur, sic enim non competunt omnibus ex Apostolo primae C rinth. cap.I. sed iis tantum, quorum est manifestare fidem, ad credendum alios inducere,&contradictores reuincere; cuiusmodi sunt Ecclesiae Doctores atque Pastores a Deo dati ne circumferamur omni vento doctrinae. EM.THM. Toma
Virumscriptura sacra M supremus iudex
O Mnes sere nostrorum temporum
haeret lai non valentes, aut potius non volentes distinguere inter regulam fidei, eiusque iudicem, assirmativam partem amplexi sunt, sacram, videlicet, scripturam esse simul adaequatam fidei regulam, supremumque controuersiarum illius iudicem aduersus
quos si instetur, illum solum in Ecclesia debere dici proprie loquendo supremuiudicem controuersiarum fidei, a quo habemus authentiem, & infallibilem elusidem scripturae interpretatione, cum
de illa praeeipuae in Ecclesia soleant oriari dissicultates; quod munus scripturae
ipsae competere non potest; ad internum Spiritus Sancti testimonium recurrunt aliqui, ut vidimus supra; alii vero solum agnoscunt ut media infallibilia authenticae scripturarum intelligentiae, scripturam ipsam, seu spiritum in scriptura latentem, eiusdem scripturae collationem, phrasim, stylum ερ alia
eiusmodi; quae cum omnia rursus priuati uniuscuiusque spiritus trutina , ac lance examinari, ponderarique debeat ;-
est idem semper dicere, quia authentiaca , & infallibilis interpretatio scripturarum sit in quocumque priuato, qui spiritum Dei habet,vel se habere iactet. Doctores Catholici per oppositum agnoscunt quidem Spiritum Sanctum
esse diuinarum scripturarum interpretem, eo enim spiritu sunt interpreta
dae, quo sunt editae; sed cum Spiritus
Sanctus hoc munus immediate no exerinceat , nec visibiliter, asserunt insuper,
illud per quod secundum legem Dei ordinariam , tanquam per verum ac Iegitimum scripturarum interpretem, controuersiarumque circa illas ortarum iudicem , certam & infallibilem illarum intelligentiam habemus, non esse unu-N n quem-Diuitigod by Cooste
304쪽
α. 8 L Bibliothecae Theologicae Lib. I I.
quemque priuatum fidelem , sed publicum solum, de auctoritatiuum Ecclesiae magisterium,quae est columna de firniamentum veritatis, quamque ut talem
toties in scalptura iubemur audire. Similiter etsi Catholici omnes admittantram verbum Dei scriptum, quam traditum esse regulam fidei, secundum quod
regula dicitur norma , seu mediom, quo iudex utitur ad determinandWmseu iudieaarim; siue v. a ct rario a talam qua
ad aliquid desiniendam index Vse δεν
iuri insuper cisi admittant omnia stupradicta media non est e spemenda, sed in subsidium interpretationis assumenda ;negant tamen authoritatiuam scriptura-rimi interpretationem , controuersiariique circa illas nascentium definitionem ad illam pertinere , tanquam ad supremum iudicem , secundum quod iudex sumitur pro eo, qui sententiam prosere;& ad legis seu regulae distinctionem,
quae rebus mortuis S mutis potest c6- petere, iudex vocatur aliquando lex v
aa, lex loquens. Ex quo facile intelligimus multa tum scripturae, tum Patrum testimonia, quae in rebus fidei etiam,
valdE controuersis, scripturisque ipsis
intelligendis remittunt nos , vel pisu eant ad sacras litteras, non tanquam iudices , sed velut ad testes , & medium , inter reliqua, quae Deus dedit suae Ecclesiae , maxime commendandum : ex
qua tamen positione & concessione seripturarum sacrarum in ratione testis alicuius, &medij, vel imis, denormae secundum quam debet ferri iudicium,non
rectε colligunt Sectarii eis etiam iudiacis proprie sumpti paries competeri, nisi omnes & fori & iuris formas, si
tumque praesentis controuersiae internos Se illos velimus omnino destruere, vel confundere: sit igitur nostra contra illos conselusio. Sacra scriptura non est in hunc fianem a Deo tradita, ut esset controue
siarum fidei supremus iudex. Colligitur primo ex illo actuum Apostolorum cap. Is . Visum es Spiritat Sancto ct ,
bis nil vlua impexere vobis oneris, si quidem debet esse idem modo controuersiarum iudex, qui fuit tempore Most lorum primitiuae Ecclesiae t atqui ubi orta est controuersia fidei iam Apost lorum tempore, quam alijs temporibus primitiuae Ecclesiae, nec Apostoli, nec fideles recurrerunt ad priuatum spiritu, aut ad scripturam per illum explicatam, tanquam ad iudicem; sed Sanyi Paulus S Bamabas processatione legalium ad Ecclesiam Hieroselymis congregatam confugerunt,ubi Apostoli pro definiti
ne controuersiae nec spiritum pariicut rem iactarunt, nec facras Scripturas allegarunt,sed in suo decreto nulla horum mentione facta simpliciter dixerunt, υλIam es Spiritui Sancto or nobis nil ultra imponere vobis oneris . Ergo ita diuinae scripturae possunt esse norma, seu medium aliquod ex pluribus quae habet Ecclesia,& quibus ipsa utitur in expendenda veritate rei in controuersiam vincatae; secundum quod dicit Apostolus
a. ad Timoth. cap.3. Omnem cripturam
diuinitus insisaiam υιilem esse ais docendis, iis iustitia ι & ad Romanos cap. I S. 2 uacumquescripta sunt, ad nostra, δε-ctrixam fripta sunt: ut tamen nequaquam sint supremus iudex corurouersarum fidei. Secundo probatur: Scriptura sacra non est in hunc finem a Deo data,ut sit
controuersiarum fidei iudex supremus . si non habet conditiones ad hoc munus essentialiter necessario requisitas; sed re vera no' habet; ergo non est in hunc finem a Deo data, ut sit controuersi si fidei iudex supremus. Maior huius ars gumenti est certa; &patet ex eo quod Deus, qui est summe sapiens, nunquam ordinae rem aliquam,ad aliquem finem, aut munus, quin det illa quae sunt ne eessaria ad consecutione unius,&me citium alterius. Minor eigo in qua est difficultas, probatur, discurrendo breuiter per singulas conditiones superius adduhas, & essentialiter requisitas ad supremum iudicem controuersiarum mdei , quibus cum destituatur scriptura
cuidens est rationem iudicis fidei proprie
305쪽
l i Selao VI. Caput VIII. α8 et
prie dicti non habere.& quidem deest
illi prima conditio, nempe infallibilitas, saltem quoad nos , &seorsim ab Ecclesia, licet secundum is sit prorsus infall,
bilis , & a Spiritu Sancto, tanquam at thore primario prodierit:oIta enim comtrouersia de aliquo Sacrae Scripturae libro , num sit Canonicus , verumqui
Dei verbum contineat, nec non etiam
de vera illius intelligentia, tot inter haereticorum corruptelas; omnes enim Mν
tisi , inquit Augustinus Epistol. et a ad
Consent. Scripturas in auctoriturae r
eipiunt, Uassibi videntur sectari, cumsuos
potiusfectentur erroresis per hoc inon quod eas contemnant,sed suod non intelligam ,
fareticisunt. Quod idem docet lib. 7. de Genesi ad litteram cap. 9.AIon ob aliud, scilicet haereticos, nisi quiascripturas non recte intelligentes , fuassalsas opini
Aes cretra earum veritatem pertinaciter
asperunt. In his, inquam, &similibus
casibus, non potest Miunde certo nobis constare de veritate,quam authpritatura Ecclesiae approbatione, & definitione . Cum enim nullum in Scripturis extet verbum,quo scribatur usi. quatuor Euaselia Matthaei, Marci, Lucae & Ioannis esse recipienda, expungenda vero illa quae sub nomine Bartholomaei, Thomae, Nicodemi circumferuntur ; iam ex hoc capite Scriptura non potest esse certus, Et infallibilis illius iudex,atque adeo nec
. caeterarum fidei controuersiarum, cum debeat esse unus & idem omnium iudex; deinde contendente unoquoque se v ram habere scripturam, verumque illius sensum; cum non sit maior ratio cur credatur mi , quam alteri, cimetis iactantibus se habere Spiritum Dei; nec cliam habeamus inscripturis credendum csse Arianis, & non Catholicis, Luttieroa Caluino,& non alijs; manifeste sequitur tam praeter priuatum spiritum , quam praeter Scripturς authoritatem debere dari supremum aliquem iudicem , qui has omnes lites dirimat; cuiusmodi sola est Ecclesia, cui Christus Matth. I 6. dedit claues regni caelorum, inter quas
est etiam clauis seientiae, qua signific
Bibliot Theol. Tom. Ltur auctoritas discernendi veram Scri pluram a falsa, illamque interpretandi. Secunda conditio, nempe audi orbias, tiam coinitia, qua sibi rebelles pii niat, vel poenarum metu ad sibi obedie- dum compellat, non minus quam praecedens Scripturae desideratur; ut fatis patet, tum primo cx iis ad quos scribui setur, seu quibus dantur quamplures eius partes, aliquibus scilicet priuatis,& tai quam priuatis persi,nisitum secundo ex modo, quo traduntur, & scribuntur recensendo historias , & res gestas ; tiim denique ex causa, seu occasione propter quam fuerunt scriptae , primo enim Aser se non fuerunt intentae, sed tantium
per accidens, pro ut etiam per accidens: occurrebant occasiones scribendi; nam
ex Occasione Clierinthi & Ebionis, quii negabant Christi Domini diuinitatem , S.Ioannes scripsit Euangelium, vid et S. Hieronymus libuis υiris ilias ibus in Ioannein ita de caeteris Euangelistis ex Eusebio lib. 3. histor. Eccles cap. I 8. Adauthoritatiuam autem supremi iudicis: potestatem requiritur, quando aliqua definit controuersiam , quae non unum, aut alterum, sed totam rempublicam tangit, ut sententiam ita pronuntiet,&finiat quaestionem , & intimet sententiam, ut non uni tantiam aut alteri ta quam pri iratis personis mentem si iam
explicet, sed tali reipublicae, aut omnibus de taIi quaestione litigantibus; insit- per ut non sit totus in recensendis itist
riis, S rebus gestis, sed sicut leges ipω
postulant, paucis verbis statuat,quae sine seruanda, quae fugiend. i; denique cum inconstitutione & fornaatione alicuius: reipublicae, unum ex sis, quae primo de
per se debent intendi, sit ipse iudex pro
dirimendis litibus ciuium ad pacem in republica seruandam,non potest tanti uix per accidens intendi ; igitur Scripturae Sacrae, tam quoad dogmata in illis contenta, quam quoad enarrationem rerum ab aliis gestarum, ita possunt esse aliqua regula veritatis, seu medium aliquod illius dignoscendae, quod etiam cun siderat, de diligenter scrutatur Ecclesiadum N n a vult
306쪽
184 Bibliothecae Theologicae Lib. II.
vult aliquid definire tanquam dogma fidei; ut tamen illis non competat iudiciaria potestas,stu aut horitas proponendi fidelibus veritates a se definitas , eosque obligandi ut illas suscipiant. Tertia conditio , nempe plenitudo teritatis,scripturae pariter deest; ut enim abro sequenti probabimus, non omnia
idogmata ad salutem necessaria , tam ifidei , quam morum , continentur expresse in sacris litteris, sed sola traditio
ne certo nobis innotescunt; ergo iam ex hoc capite, tantum abest ut sit supremus controuersiarum iudex, quod ne quidem rationem regulae adaequatae tra- heat sola scriptura respectu credendorum, clam non contineat expresse omnia
fidei Christiane, & Catholicae dogmata , imo nec ita , ut per immediatam de- duistionem ex illa necessario possint ei ui; Nec inde sequitur aliquam Sacrae Scripturae fieri iniuriam a Doctoribus Catholici ut inaniter hi retici ij ciunt,iquique ellum vi eos trali hin iuuidiam malitiose solent proponere difficultate ii Iam inter nos & illos controuersam, utrum sola scriptura sit controuersiarumiiudex , vel adequata fidei regula r ita ut omnia eius dogmata expresse contineat; hanc , itaquam , difficultatem malitiose solent proponere sub hac verborum sormula: Viram Friptura si inse φkiens , quasi arguamus scripturam alicuius imperfectionis ; sic eam proponit Lucas Oziander i. parte sui Enchiridij controuersiarum cap. I. quaest. I. &quidam
alij; dixi, malitiose , cum enim dicatur tunc aliquid proprie insufficiens , quando ad id, ad quod faciendum vel obtinendum ordinatur, non habet latis virium , aut quidquid ad illud faciendum
vel obtinendum, est necessarium e Sacra autem Scriptura, ut probant Catholici non sit eo fine dii stata a Spiritu Sancto, ut esset iudex controuersiarum,vel uni- ea & totalis credendorum regula, fit,ut male inscribatur haec quaestio, an Scrιμοrasit infasticiens ; sicut, cum homo non sit ad volandum institutiis a natura,
inepte dicitur insufficiens ad volandum, Se sie aliquid imperfectionis in se ha
Quarta tandem, & vltima conditio Scripturis etiam minime conuenit, scilicet perspicuitas , siue quod ita clare Maperte loquatur in definiendo,ut ab omnibus audiantur r Scripturam cirim Obscurissimalia esse satis docet experientia ipsa, probabimusque ex proflata librosequenti sectione prima. Quod pertinet modo ad horeticoriam obiectiones tam ex aliquibus Scripture, quam Saneiorum Patruum testinioni j S desumptas,liberater illis supersedeo cima nihil aliud probent, quam quod suprnotauimus, Sacram videlicet Scripturam esse aliquam regulam veritatis, seu medium illius dignoscendae,quod etiam consideret Ecclesia , dum vult aliquid definire tanquam dogma fidei. Uod si aliquando Sancti Patres ad Scripturam
etiam, tanquam ad controuersiarum
iudicem, ultimate coniugere videntur, non loquuntur abiblute , & simpliciter sed tantum ex quadam hyphothesi, ea scilicet, quod haeretici pletumque diis putando recusabant omnes Catholicos, tam Ecclesiasticos, quam saeculares pro ortae controuersiae iudicibus: de ide4 Sancti Patres aliquid de sito iure remi tentes , quo poterant ad Ecclesiasticum iudiccm , tanquam verum & legitimum prouocare, ex liberali concessione sola Scripturarum itim ab haereticis, quam a Catholicis admissarum authoritate vieinbantur, sic optatus Mileuitaniis lib. s. contra Parmenianum, 'post principium , cum inter Catholicos , quorum causim ibi tuetur optatus,& Donatistas orta esset coiitrouersia, an semel bapti-Zatiis debeat rebaptitari, Donatistae diuccrent , licet, Catholici non licet, rem ex nouo testimento decidendam esse dicit, probatque ex eo semel baptizatos, non esse iterum bapti Zandos; eodem plane modo, quo S. Augustinus lib. 3. contra Maximi his, ait se nolle agere cum authoritate Concilij Nicaeni: sicut nec permittebat Maximino agere ex authoritate Concilij Ariminensis inon quod C6-
307쪽
eiiij Nicaeni authoritas absolvie & secudum se spectata nullius esset ponderis, sed tantum respectu. rurianorum , qua lis Nat Maximinus, qui Concilium istud pro legitimo non agnoscebant , quem admodum nec ipsum Ariminense Catholici,& proinde ut emet facilior disputatio , dicebat S. Augustinus velle se ab illo abstinere, & solummodo ex Sacris Scripturis ab utraque parte litigantium
probatis arguere . Caeterum gratuita ista,& liberalis concessio non facit,quod praeter Scripturam Sancti Patres non admiserint sit premum aliquem iudicem pro definiendis: omnibus. fidei controuersijs, si ad eius tribunal deferantur.
s Uula b Ecclesia sit supremus omnium
P Ropositio est de fide, colligiturque
Primo a remotione corum, quibus
videri potest convenire haec. dignitas, scilicet quod tantii in possit competere vel spiritui particulari , &priuato, vel Scripturae, vel Ecclesiae, . ut notauimus supra cap. 6. Ergo cum etiam probauerimus. hanc dignitatem., neque spiritui particulari, neque Sacrς Scripturae conuenire, & praeterea debere dari aliquem supremum iudicem,necessario sequitur, Ecclesiam esse eiusmodi iudicem. Secundo probatur omnibus illis tam Scripturae , quam Sanctoruin Patrum νauthoritatibus , quibus. passim as Ieritur diuinam reuelationem , cui nostra fides innititur tanquam sormali obiecto esse de lege orditiaria publicamin ad nos per Ecclesiam derivatam, deinde iis,quibus Apostoli, Euangelistae, Doctores dicuntur costituti 1 I eo in Ecclesia,ne simus
fluctuantes , circunt seramurque omnix ento doctrinae; item iis, quibus pro rebus circa fidem controuersis remittimur
ad Ecclesiam: ex quibus potest liscratio formari; eo modo secundum legem ordinariam ij,qui fidem susceperuncidebent assensum fidei contra errores,dub,
tationeς& dii scultates circa particulariae diuine fidei obiecta insurgentes res illi e re, quo Deus & Christus ordinauit,quo Apostoli suo docuerunt exemplo, lai ctique Patres ex ipsis, & eo qui est omnium conuenientissimus, de certissimus; atqui modus iste in ijs qui iam susceperunt fidem, pro eo tempore , quo aliqui errores, vel dubitationes circa Obiecta particuliaria fidei occurrunt,cst re- soluere assensum fidei in diuinam authoritatem Ecclesiae ut iudicem, vel regu Iam animatam, & vivam infallibiliter proponentem & explicantem res credendas : ita enim Deus praescripsit Deuteron. . I7. Si am&guum aut di Pile .
occurrerit, cscendes ad locum, o c. ad Sa cerdotes. Item Malachiae a Arabia e
dotis custodiunt scientiam , σ legem Domini requires do ore eius t alijsque plurisbus in locis veteris testamenti superius adductis: in nouo quoquc testamento Matth. I 8. ubi Christus cclesiastici iudicii formam descripturus ait: Si non audierit eos dic Eo lesiae: . Si autem Ecclesiamnsu audierit, i sibi sicut Ethnicus Publicanus. Amen dico obis , quaecumque alligaueritissuper terram, erant ligata erin calis, ου quaecumquestueritis seuper Ieseram erunsoluta cr in caelo . Cuius sententiae prioribus verbis aperi Cliristus veram Ecclesiam constituit com niunem ordinarium, sic abiblutum iudicem omnium controuersiariim Ecclesiasticatu :
cuius etiam iudicio in causis eiusnodi dubijs restagari uullo modo liceat, sed ab omnibus absioluto standum sit, nisi quis velut Ethnicus & Publicanus ha-iberi velit. Ideoque Christus. I 6. S. I annis promittit Ecclesiae doctrinam , de
scientiam omnium veritatum pertineatium ad fidem, cum venerisparaclitus.
ceis vos omnem veritarem,sc Ioan iris 22. .
Portas inferi non praeualituras Muersus Ecclesiam , scque affuturum. illi usque ad consummationem si uti Ad Ephesios . dedit alios.Apostolos , alios Doctores, alios Euangelistas,&c primae ad Tina th. 3 .voluit Ecclesiam cste columnam,ac firmamentum veritatis.
308쪽
L 8 6 Bibliothecae Theologic LibI I.
Hanc quoque fuisse perpetuam tam Apostolorum , quain Sanctorum Patrum, siue quod idem est Ecclesiae ab initio decurrentis pravim , re- uendi ad diuinam auilioritatem E elesiae in dubijs circa aliquid speciale obiectum fidei exorientibus colligitur primo cκ Actibus Apostolorum cap. 11. ubi Apostoli, & Seniores , exorta inter fideles controuersia de obseruatione Icgalium conuenerunt in Conciliuin, humano & sensibili modo definierunt hanc vcritatem,eamque alijs sequedam ut rem fidci proposiicrunt, & ordinarunt. Eodem plane modo de Ario &complicibus in Concilio Nicaeno, de Macedonio in Concilio Constantinopolitano , de Nestorio in Ephesino, de Eutychete eiusque sequacibus in Chalcedonensi, & tandem de Luthero ,& Caluino, caeterisque nostrorum temporum haereticis ac nouatoribus in Tridentino Ecclesia triumphauit. Unde etiam Sa cti Patres nihil frequentius in suis seriptis commendant, quam hanc methodum , S.Cyprianus Epistola 69. Cyrillus Alevandrinus lib. I .in Ioannem cap. I 3. ubi impugnans Nestorij dogmata ait, haec quι em ille astute simul ac impie. Nos autem Patrum σ Ωιlesia Memssequentes
stilus 'o issensiam rimati sumus. Hieronymus dialogocontra S. Augustinus lib. I. denti pilis cap. 2o.ubic5- cordans illa duo loca Scripturae, cum ei mori nec cibum sumere. I. Cor.cap. . di illud , omne quod vobis apponitur manducase. I. Corinth. cap. Io. quae prima
iacie discordare videntur se dicit, in hac veluti angoria quaesionis non aliquid notium aut inlotitum dicam, sed quod sancti-ras obseruat Ecclesiae. Exponens vero illud. I.Timot.cap. a.de obsecrationibus,
orationibus, postulationibus , ct gratiarum actionibus faciendis pro Regibus,&c. in Epistola ad Paulinum illa verba interpretatur ex intelligentia , & praxi Ecclesiae sic dicens. Multa hinc diciρομsent, quae improbanda nonsunt : sed eligo iis his verbis hoc Hesiime, quod omnis, vel pene omnis ter orbem frequentat E clesia ; & sie de alijs inferius eitandis libro sequenti, ubi distinctius agetur de
Eeclesia, eiusque authoritate, unde unico dumtaxat Vincentii Lyrinensis testimonio cap.2.libelli aurci aduersiis prophanas hereticorum nouitates, placet in praesenti rem totam absoluere ι Hic forstas , inquit, requiret aliquis, cum sit perfectus canon, ique ad omnia satis superque sus ciat, quid opus es, ut ei Ecclesiastica intelligentiae is atur authoritas quia videlicet Scripsuram sacram pro ipsa
alutudine , non uno, codemquesensuvniuersi accipiunt, hed eiusuem eloquia aliter, atque alitcr alius , atque alitis interpretatur , Ut peuc quot homiues sunt, tot illius HVtentiae erui pose videatisur. Aliter nam ne ιllam Nouatiamis, alitor Phosius, alι- ter Libellius, aliter Donatus exposiit: ali
ter Arius, Eunomius, M. Sicut & aliter Lutherus , aliter Luinglius, aliter Oec lampadius, ut in viro ibio cing articulo,
sit impluabilis ministromachia. Atque
necesse est idcirco , propter tantos, ac tam vari' erroris anfractus, υt Prophetica ,
Apostolica interpretationis linea, fecundum Ecclesiissici , ct Catholicinenses normam dirigatur. Haec sanct lis. Hunc denique modum esse conuenientissimum patet primo, quia Ecclesia est norma, vel regula animata tua, publica, definiens luc absque ulla ambiguitate , hal etque omnes & singulas conditiones , quae possunt in aliquo iudice requiri pro dirimendis controuersijs fidei, ut libro sequenti agendo de Ecclesia ostendemus . Secundo , quia cum res
fidei & per se obscutissimae sint, & ili
scriptura aut non omnes, aut non ita clare Omnes exponantur, quin varie dubitationes , etiam in rebus grauissiniis , circa eas occurrant, I controuersiae infiniis, ut experientia constat ; necessaria fuit ad fidei puritatem, etiam in singulis fidelibus, iacorruptam seruandam Pu blica ciusmodi , & infallibilis Ecclesinainhoritas res fidei proponens. Tertio, quia haereticorum vitiosissimum dicendi genus fuit semper, deprauare sententias , & ad voluntatem suam trahere
309쪽
Solpturam repugnantem , ut docent communiter Patres Ambrosius lib. 4. inop Lucae , Athanasius orat. I. contra Atrianos, Hieronymus in Epistola ad Paulinum , Augustinus tracst. I 8. tria Ioannem , di de Genesi ad litteram lib. T. cap. 9. &lib. a. de nuptijs , & concupiscentia capit. 3I. Hilarius lib. a. ad
Constantinum, Memenis , inquit, neminem hamicorum esse , quis nunc non fecundam Scripturas praeduare ea , quibus blasphemat, mentis r. Prolixe Vinccntius Lirinensis contra haereses cap. 3,.
36. & 37. idipsum asserit , ct omnibus
antiquior Irenaeus, & milliantis. Irenaeus enim libro a .aduersus haereses c. I. ait, quod haereticis rae Scripturae authoritatibus perperam expositis, atque transfl
Mis imaginem persidia sua conficiunt, ornant dicentes illam esse fidei ct υertia is imaginen eo quod ex disse aurainum sir pturarum locis es constructa . . Tertullianus vero libale praescriptionibus cap. IS. ita sentit de haereticis; sed O Vse de Dr pluris a vi , o de Scripturis senarint. Aliunde silicet isqui non pstas dis rebus fidei, nisi ex litteris Dei, O c. Scriptaras obtendunt o hacsua daria fatim quosdam mouenιr in se vero congressu, mos quidem fatigant, infirmos capiunt, medios cumscrupulo dimittunt,oc. Igitur ad hachaeretieorum, priuatorumque hominum temeritatem compescedam, preter Scripturam, opus fuit publica Mesesiae authoritate, ia quam controuersiae religi nis diiudiean , Scripturique circa illas interpretandae deferrentur; & cuius sententiet in omni causa religionis dubia simpliciter & ab lute acquiesceretur. Quarto , si in omni Republica bene ordinata aliquis alius visibilis iudex prς- ter supremum iudicem Deum, scriptasique reipublicae leges, requiritur , cuius sententiae in omni causadubia, ad idem forum spectante ab omnibus ab lute acquiescendum sit, tum in Mesesia quoque , alius citanodi visibi lis , S a Uutus iudex praeter Deum & Scripturam seu legem scriptam admitti , & assignari debet: nisi velimus dicere Ecelesiam.
esse minus bene ordinatam,quaninin publicam ciuilem quod est absurdum, &contra Scripturam ; ex qua constat Ecclesiae regimen , & hierarchiam optime a Deo dispositam esse , ut pote quae idcirco comparatura Matth. 2 .dc
Domui , seu familiae recte dispositae.Hebraeor.3. ct castorum aciei ordinata.Canintic. 2 .Deinde eadem est quo ad hoc ratio Ecclesiae Se ciuilis rei publicae , quia idcirco in republica ben8 ordinata, praetcrscriptam legem , alius quispiain iudex visibilis requiritur, ut nimirum in republica sit, qui possit primo cognoscere controuersias in ea ortas , atque adeo utriusque partis argumenta conferre e- inde ita sententiam proferre , de dicere ut altera pars litigans euidenter sciat, se
vicisse ; altera pars euidenter sciat, socausia cecidisse , quantum est ex parto illius iudicis . Eadem est prorsus ratio communitatis Ecclesiasticae, in qua Scri-pnfra sacra non aliter se habet, quam scriptet leges in Republica. teritin quia Ecclesia duci us moiadis consderari potest, Ac ut est toto orbe diffusa, de ut est in Concilio occumenico coacta , asserendum est Ecclesiae Rosteriori modo , rationem iudicis fidei magis de perfectius conuenire : quia sic ea quae sunt ab omnibus credenda demnit, obiectionibus aduersariorum respo- det, & si quid ambiguum sit, illud aperte referat, δc explicat. Quod quidem etiam si Ecclesia priori modo considerata , per suam fidei professionem pret stet, ut libro sequenti dicetur , non tamen ita persecte, dc expresse ac Concilium Oecumenicum: ubi per Concilium intelligimus Episcopos , & Summum Pontifi-eem : nam si ipse a Concilio absit, non est de fide illud in eo cassi gaudere infallibilitate , de ex consequenti esse pericctum , de exactum fidei iudicem , sicuti est de fide totum coniunctum ex Episcopis , de Summo Pontifice huiusmiai dono , vel priuilegio gaudere: an autem solus Summus Ponti in sine Concilio Oecumenico,sit etiam ipse fidei iudex , cui omnes debeamus sub paena haeresis
310쪽
,8 8 Biuiothecae Theologicae Lib. II
assentiri patebit ex dicendis libro sequenti, agendo de Summo Pontifice,&eius authoritate.
2αθι admissa Ecclesia pro supremo iudis
controuersurum fidei,'commiseratur propterea circulus Viatiosus.
CVm aduersus doctrinam superiori
capite traditam,nihil frequentius obij ciant Sectarsi; quam in nostra credendi ratione commissi circulum vitio. sum ; diuinam enim, inquiunt, sci ipturam creditis ob infallibilem authorita tem Ecclesiae: & hanc rursum ob scripturam , in qua scilicet infallibilem Ecclesiae auctoritatem seletis probare; ideo relictis omnibus alsis obiectionibus, sequenti libro adducendis, ubi fusius agetur de auctoritate EccIesiae, in hoc vitimo capite verepretium duxi breuiter explicare , quomodo Catholici admittentes pro solo vero, ac legitimo controuersiarum iudice veram Ecclesiam , nullum penitus committant circulum vitiose in in sua credendi ratione. Pro cuius intelligentia notandum
est primo, resolutionem fidei ex suo genere, non habere se, ut resolutione conclusionis in sua principia complexa; sed ut res blutionem simplicem actus in sua causam ι cum iuxta probabiliore The logorum sententiani fides non sit habitus discursi uus; etsi enim non negemus, posse in ipsa applicatione obiecti credendi interuenire discursum, hoc est tamen solum, quod dicimus, facta sussicienti applicatione obiecti, ipsam fidem immediai & sine discursu assentiri v ritati propositae, tanquam reuelatae a
Secundo notandum est, cum in o
dente duo iudicia interueniant, quorum unum est iudiciu de credibilitate obiecti fidei, spectansque ad ipsius fidei a
ceptationem, qua volumus credere; alterum est ipse assensus fidei secundum
se,idcirco resolutionem etiam utriusque non eamdem, sed diuersam esse. Aliud enim est quaerere, in quidnam ultimat,
ipse assentus fidei secundum se, seu ipsa
eius certitudo resoluatun aliud in qiud- nam resoluatur iudicium de credibilit te, adeoque ipsa voluntas credendi, seu acceptandi fidem, qua nemph animum applicauimus ad credendum. Tertio notandum est, quia resolutio rei alicuius nihil est aliud,quam eius reseuocatio ad sua principia, ultra quae non
possit progredi ad aliqua alia, sed ad id
peruenitur, in quo est consistendum , ideo vltimam interni assensus fidei r solutionem nihil esse aliud, quam eius reductionem ad sua ultima principia τprincipia autem eius sicut & cuiuslibet actus intellectus sunt duo, nimirum pintentia seu intellectus,&obiectum; vnde etiam duplex potest distingui eius
resolutio , una per ordinem ad potentiam , altera per ordinem ad obiectum. Hispositis, pro explieatione disticule tis sequentes conclusiones statuimus. ConcIufio I. Causa immediata de propria ex parte potentiae, siue causa
effciens integra, in quam ultimo resoluitur internus fidei assensus eiusque ce titudo, est pia voIuntatis affectio dete minantis intellectu utroque modo, hoc est tam quoad exercitium, quam quoad specificatronem ad assensum , ct ipsum lumen fidei, seu habituale, seu actuale, quo illustratus se confortatus homo elicit actum supematuralem fidei. Ratio est, quia tunc unumquodque censetur ex parte causae suae esticientis vltimate resolui, quando quidquid est in illo, reducitur ad proprias ct vltimas causas cfficientes , vltra quas nulla datur; atqui causae essicientes assensus diuinae fidei tam in ratione suae supernaturalitatis , quam in ratione summae suae certitudinis , sunt hae a nobis enumeratae, pia vi delicet voluntatis assectio, & ipsum lumen fidei seu habituale, seu actuale, ut in tractatu de fide communiter docent Theologit igitur internus assensus fidei consideratus per ordinem ad integram suam