장음표시 사용
41쪽
18 Bibliothecae Theologicae Lib. I.
sunt veritates, quae de ipse Deo in st, ut
de re cognita habentur, sed etiam veri tates quaecumque, quae per fidem immediate sunt creditae, spectantque ad diuersa mysteria, quae rationes & causas suas habent in Deo, ut incarnatio , iustificatio, glorificatio,Sacramentorum
institutio, & similia, ex quibus deducie
Theologus ea,quae virtualiter & medi te reuelata dicuntur; ergo quo ad talia mysteria, seu veritates potest Theologia sumere probationem, &manifestationem ab illa scientia quae euidenter cognoscit de penetrat in Deo causas &rationes Uilium veritatum, sed scientia beata id cognoscit, ergo talis scientia manifestat aliquas veritati s ἱ quae ita sunt principia in Theologia, ut tamenisse habeant in scientia beata tanquam a conclusiones; ad ipsam enim pertinet cognos aere euidenter ea Mae in Theo, logia se habent ut principeta, qua da sim mediate videndo, ut obiectum mirimarium suae visionis, scilicet quae perti,nent ad Deum in se, quaedam ut secumdarium es lectum, quorum rationes de causas videt in Deo. Inquiret aliquis, esim subordinatio statim explicata ratione principiorum sit sitfficiens ut Theologia nostra vect& proprie dici possit subastemata scio
vero alii; verum cum hoc vitiatur per tinere ad solam quaesti mem de nomine, nee importet persectionem necessariam nostrae Theologiae, qua si careat, dei j-ciatur a suo statu, perfectioneqtie scie tiari quam ipsi superiori capite concessimus,non est quod amplius immoremur. Solum aduerto, quod istet essentialis,di praecipua ratio subaltemationis attenderetur penes sabordinationem principiorum iam explicatam, quia tamen The logia habet multa principia,quae ita per fidem immediate creduntur, ut nullas habeant in Deo causas, de rationes, iam saltem ex hoc capite deficit aliquo modo a tali ratione essentiali.
Diximus Theologiam subalternari scientiae beatae quia utitur principi j a per
se notis scientiae beatae; cum igitur non raro contingat ut discursus Theologici procedant ex una praemissa cla fide, de alia cognita lumine naturae; rursus in quiret aliquis, an aliqua etiam ex parte substernetur Theologia scientius naturalibus, quatenus utitur principiis eu,
dentibus eiusmodi scientijs Z iRespondetur negati mullo scilicet modo Theologiam subalternari sei ijsriaturalibus sed potius omnes prorsus scientias naturales, illi subalternari, alia quo modo subalternationis impropriae ;quo pacto omnes scientiae naturales suta alternari dicuntur Metaphysicae. Ratio est quia tunc aliqua scientia subalternatur alterti, dum aliquo eius principio utitur in suis conclutionibus eliciendis, quando alioqui ipsa ex se no habet alia uniuersaliora, altiora,dignioraque principia tanquam propria, per quae possit iudieare de omnibus principijs, conci sionibus, veritatibus de discumbus alterius scientiae , sed Theologia ita utitur principiis alicuius scientiae, ut tamen habeat sua propria principia reuelata , digniora luperiora& uniuersaliora quavis scientia creata, & ex quibus iudicare potest alliquo modo de omnibus scientiis naturalibusulla'ue ordinare ad proprium finem ς ergo tantum abest quod Τheologia subalternetur, aut subordinetur alijs scientijs naturalibus, quia mpotius uritur illis tanquam seniis, de amcillis , & ut sibi subordinatis & subisctis ut optime explicauit D. Thomas varijs in locis praesertim I. parte R. L.
Metic. . de F. quaest. I. prologi artic. I. in corpore. & quaesti a. artic. a. ad a. ubi omnino videndus est.
δαodnam sit obiectum quod e riale doctri, sacra.
CVm doctiinae' sacrae quatenus est 'scientia, proprius actus sit asse sus conclusionivis, id quod erit iubis..ctum, seu obiectum conclusionu The logi-
42쪽
Iniearum illud ipsum etit stibiectum , seu obiectum doctrinae sacrae, quatenuς est habitus scientificus; obiectum aute assensiis scientifici, seu conclusionis potest esse duplex, unum complexu, aliud incomplexum, S in utroque potest rumsus considerari id quod est formala, &quod est materiale.
Obiectum igitur compi Em est tot in illa veritas composita ex praedicat & sebiecto conclusionis, quae insertus perassensum scientificii in, ut docet S. Th
tia enim non cognoscit nita probando Minferendo. Quod autem infertur & pro batur est conclusio illam si clusio autem est aliquid complexum in quo aliquod praedicatum enuntiatur de aliquo si ibiecto, & illa conclusio, seu propositio illata dicitur obiectum scibile, siue id quod scitur, & infertiar in aliqua scie-itia; quo pacto in hoc discursu Theol gico in quo ex duplici natura in Christo domino, insertur duplex voluntas, obiectum complexum erit tota h. aec veritas complexa, quod in Christo sit duplex voluntas, & sic de alijs. Obiectum vero incomplexum est ira
Iud de quo in coiiclusione praedicata aliqua, seu proprietates: inferuntur Sprobantur a quod propterea non incon grue subiectum appellatur, non quia scientia subiectetur in illo; etenim co- stat subiectum inhaesionis habituum scientificorum esse animam rationalem si agatur de subiecto ista, vel de subie- isto remoto, proximum vero subiectum,
vel subiectum-esse intellectum sed quia subi jcitur praedicatis quae de illo
in tali scientia demonstrantur, estque veluti basis, fundamentum & materia, circa quam exercet D. M operationes,seu speculationes, aliquid de illo affirmati-ile vel negatiuξ inserendo, sicuti subie-chlim arti uin Mechanicarum dicitur illa
materia, circa qua elusinodi artes exercent suas operationes; v.g. fraenefactoriae ferrum; statuariae, . es, aut lignum,& sic de carteris. Quia autem conclusio,siue propositio illata in aliqua scien-
lia deducitur ex alijs prioribus propositionibus, quae circa idem stibiectum alia quid continent,ra quo tanquam per c nexionem infertur, id quod in conelusione de eode subiecto praedicatur, ideo principia & conclusiones in scientia circa idem subiectum versiari dicuntur: cuisto tamen discrimine, quod in principiis praedicantur de subiecto ea quae sui per se nota, sicut praedicata essentialia , u definitiones quae non probantur per
aliud medium 1 in cones usi e vero e ,
quae ex istis inferuntur , bnes scilice aut proptimis. Hino, patet quomodo rigonos8 loquendo in seienti js, imo & in quolibet alio habitu intellectuali disserant inter se subiectu & obiectum, quod nempe obiectum dicatur complexum per modum propositionis, labiectu vero incomplexum per modum simplieis termini de quo enuntietur predicatum ; quamuis discrimen istud se
ph a Philosephis & Theologis neglig
tur,qui una pro altero palsim usurpant. Distinctio autem materialis & λει malis , tam in obiectis, quam ini subiectis scientiatdm , quomodocumque sumantur, ex eo explicatur, quod obiectumateriale est illa propositio quae per illationem probatur, & scitur tanquam veritas illatai male veto est ratio illa
nisestatur talis conclusio, vel quod i idem recidit, medius terminus complexe acceptus in praemissis, propter quem illi veritati antititur intelleyus, unde loco citato 12. D. Thomas haec habet: In scientia Geoinciriae materialiter seitae sunt conclus es' 'nempe veritates ill aecomplexae ex praedicato & subiecto conclusionis quae exprimuntur pedi ipsas conclusiones ) sermalis vera riuio fien di Fini medi.ι demonstrati,nis , per quae conclusiones co noscuntur. Similiter si-blectitur materiale est res illa de qua aliquid probatium demonstratur in aliqua seientia, formale vero, est illa habitudo seu latio, secundum quam sebiecta illa consideranti ir in tali scientia,& illud subiectum cui primo & per se conuenit ta-
43쪽
io Bibliothecae Theologicae Lib. I.
Iis habitudo dicitur subiectum principale seu attributionis; ex. grat. in Physica, quae agit de tam diuersis corporibus, Nesia iunt caelum ementa & mixta , non quidem sub omni ratione, sed quatenus mobilia, ipsa corpora sunt subiectum materiale,& ly mobile seruiale. Inquiritur ergo in praesenti capite,quodnam sit obiectum, seu subiectum materiale doctrinae sacrae quatenus est habi, tus scientificus ab omnibus alijs distinctus, de formali enim acturi sumus capite sequenti. Et quid; loquendo de obiecto materiali complexo scientiae Theologicae certii in est apud Doctores, csic o n . conclusiones Theologicas, quas per verum assensum Theologicu exprimi sustponimus. Tota igitur dissicultas versatur in assignando sublesto incomplexo omnium talium conclusimum; enim' vero,si in una scientia totali omnes eius conclusiones essent de eodem subiecto, ita ut subiectum conclusionum omnium esset unum,& idem, facile esset aleri bere subiectum in tali scientia,sicuti facile assignatur in illis artibus Mechanicis, quae semper operantur circa unam materiam , sed quia non ita accidit in illis,& maxime in Theologia; nam aliquae conclusiones sunt de Deo, aliquae a Christo Domino, ct beatissima Virgine Maria, s uae de Sac a motis, aliqua: de creaturis diuersis, hinc est ut non ita facile assignetur subiectum Theologiae, fuerintq; circa illud plures ac variae sententiae excogitatae; nam Magister Sen tentiaru qui primus inter Latinos Sch lasticam TMologiam instituit, lib. I. distin t. I. cap. I. proposuit, se acturum de rebus & signis; hoc pacto res, & signa id est symbola rerum diuinarum & res significatae per illa, facient sacrae Themlogiae subiectum . Durandus vero q. . prologi ait opus humanum meritorium esse obiectuin adaequatum Theologiae, uia praeeipuc per hant setcntiam intemittar meritum vixae aeternae; iuxta quod vult Theologiam esse simpliciter praeticam. P. 30dauentura quaest. I. pro logi assirmat Christum Deum & homi nem esse subiectum integrale Theologiae , eo quod integre contineat omnes veritates fidei, quae spectant siue ad articulos diuinitatis, siue ad articulos humanitatis . Gregorius autem S Marsilius, quibus coiisentit Albet tus in a. di stinct. a. docent Deum sub ratione glomrificatoris esse subiectum Theologiae.At
Thomas quem communiter sequuntur Theologi, constituit pro subiecto adaequato attributionis sacrae Theologiae Deum, ad quod nempe obiectum alia omnia reducantur, Sin ordine ad quod cuneta in hac scietia consideretur. Sit ergo nostra conclusio, subiectumateriale adaequatum attaibutionis i tius Theologiae est Deus, ut Deus, vel sub ratione deitatis, hoc est non sbium ut consideratur bonus, verbi gratia, vel sapiens, vel omnipotena vel iustificator,
vel glorificator, sed generaliter abseluth
quatenus Deus. Subiectum vero materiale adaequatum communitatis, seu comune & uniuersale, quod alij extensiuit
vocant, est omne ens reuelatum,seu reuelabi Ie, id est omne illud ens , de quo
Deus aliquid reuelauit, aut reuelare P test.
Assertio habet duas partes ,& quoad utramque est manifeste D. Thom. pluribus in Iocis, I. parte q. I. artic. T. ubi docet Deum esse subienum doctrinae sacrae, & quamuis non addat particulas illas adaequatum & attributionis , tamen ex rationibus ipsius quas statim expendemus constat ipsum loqui de tali subiecto adaequato attributionis, ad distinctionem subiecti adaequati extensivo siue subiecti communitatis quod art. 3. q.& S. dixerat esse omne ens reuelatum seu reuelabile, quamuis non ita clare de expresse sicut I. quaest. prologi artis q. ubi sic habet, ens diuinum cognoscibile per ins ratione e .biectum huius scisa tia, addit autem illam particulam, diu
num mnia enim,inqvitina in bax scientia considerantur, sinu Mι Deus, aut ea qua ex Deo, aut ad Deum sam in quan
tum huiusmodi. Vnde postea ad s. d.
44쪽
eet Deum esse subiectum principat Theologiς, pro eodem usurpando subiectum princi te &subiectum adaequatum attributionis. In aliqua enim scientia obiectum prisci pale potest esse duplex : primum, quod licet sit principale,
eomparatum, siue per ordinem ad alia obiecta , non tamen ςst tale , ut alia in illa scientia non attingantur & considerentur, nisi per ordinem, & attributi nem ad hoc principale, sed considerentur etiam absolute secundum se; quo ρο- icto quamuis homo dicatur species principalis obiecti physicae, eum sit nobili sisima corporis, & substanti e Moeralis species, non tamen appellatur subiectu adaequatum physicae , quia reliquae corporum naturalium species non considerantur in physica in ordine ad homine ,
sed etiam absolute di secundum se.Aliud obiectum principale in aliqua scientia potest esse, ut non solum sit principale, tal etiam alia omnia non considerentur in tali scientia, nisi in ordine ad illud; &tale potest ellia adhue sebiectuin adaequanam attributionis in illa scientia; &talem putauit esse Deum Doctor An licus tu ordine ad Theologiam, und
dicere quod Deus sit subiectum principale in Theologia, & quod sit subiectum simpliciter & adaequatum; milia est in D. Th. contradictio, aut doctrinae variatio, ut voluot aliqui. Probatur prima paraco Iusionis primo ex ipso Theologiae nomine, quod significat sermonem de Deo , inde enim recte infertur Deum esse subiectum non quomodocumque sed subicctum adaequatum attributionis scientiae Theol giae . Probatur secundo ex ipsemet de finitione obiecti attributionis, quia illud est subiectum adequatum attributionis in qualibet scientia, cuius cogni tio potissimum intenditur in tali scientia, de de quo omnia ad eam spectantia praedicantur, vel in recto, vel in obliquo; atqui mus coparatione totius Theologiae est huiusmodi, essio Deus ut est subiectum adaequatum attributionis
ipsius. Maior est certa ex ipse nomine
de definitione subiecti adaequati attribu tionis , & in ipsius veritate fundantur omnes Philo plat, ut alijs scientis Uignent subiecta adaequata attributionis . Probatur ergo minor, de primum quod
inter omnia reuelata, circa quae vcriatur
doctrina sacra, Dei cognitio principalius intendatur ex fine scientiae, patet ex eo quod sit obiectuna infinite superius omnibus alijs rebus quae non sunt Deus ; quod etiam singula quae trac tapturin Theologia reducantur ad Deutro, praedicenturque de ipso, vel in rc. O , vel in obliquo, probatur; aut enim agit
eologus de his quae sunt sormalit ei
in Deo, v. g. de essentia diuina, attributisque ipsius, tuncque omnia enuntiantur de Deo in recto casu , Deus est sua essentia, Deus est sua scientia, aut bonitas dae. quicquid enim in Deo est Deus est aut non existunt in Deo sermaliter sed solum virtualiter eminenter, Ut
omnes res creatae ad extra,tuncque predicantur de Deo, & illi atti ibuunti M. in obliquo casu, nam etiam si Deus nor , sit arbor, aut quid simile , est rameis' Creator, &prouisor arboris , quamuis non sit gratia, tamen est author gratiae, dc inuoluit contradictionem dari aliquid
creatum, quod non aliquo modo consideretur in ordine ad Deum, imo peccata ipsa, licet enim non referantur ad
Deum finaliter,quasi Deus sit finis peccati , nihilominus, semper liment aliquam relationem ad ipsum, saltem obiective & contrarie, quatenus peccata Sutcontra Deum, eique iniuriam inserunt. Vnde etiam apparet mortem & inser-num , aliaque id genus habere pariter respectum ad Deum, quia sentcssecius peccati, & ex iusta Dei ultione ob peccata commissa: Igitur, Deus vi mus , hoc est Deus secundum se, & suam diuinitatem absolute, secundum quam est radiκ omnium suorum attributorum,& omnium operationum tam ad intra ,
quam ad extra hoc cnim significatur nomine deitatis ) erit subiectum adaequatum attributionis Theolosiae Christianae&Catholicae . . Dices
45쪽
L, Bibliothecae Theologicae Lib. I
Dices. Sanctus Paulus Apostolus qui fuit Theologus terti j Caeli I. epistola
ad Corinth. cap. a. asserit se nihil aliud scire nisi Iesu in Christum S hunc crucifixum , ergo Christus est subiectii adaequatum Theologiae , illud enim est adaequatum subiectum alicuius sciemtiae, in qua non scitur nisi illud. Respondeo cum D.Th. r ad Anibald.
dist. I. q. I. artic. a. ad . quod Paulus
non agit ibi de subiecto fidei, vel The logiae secundum se, sed de modo quo se gessit erga Corinthios in praedicando fidem , quia scilicet non praedicauit illis statim ea quae ad misteria diuinitatis pertinent sed quae ad humanitatem &passionem Christi, ut sic paulatim ma- nuduceret illos ad profundiorem deitatis cognitionem. Unde signanter dicit intervos, ut explicaret se loqui in cas. particulari suae praedicationis. Caeteruidem Apostolus eadem epistola cap. I. considerauitChristum in ordine ad De um, dum dixit, Omnia vepra sunt, vos Christi, Gristus autem Dei. Ipse enim homo Christus consideratur in Theol gia ut praecipuum opus diuinae omnipotentiae , liberalitatis , miscricordiae ct iustitiae, atq; adeo in ordine ad Deum
Probatur tertio assertio quia cum habitus primorum principiorum Theologiae sit fides, ut dicetur infra , ἡnti potest esse aliud subiectum in Theologia lo. quendo de subiecto incomplexo, nisi illud ipsum quod est subiectum incomplexum fidei Diuinst,i sed fides diuina
habet pro subiecto non solum primario, sta etiam adaequa attributionis de quo credii , Destin optimum Maxisti; erm etiam Deus secundum ipsem rati muri tatis est subiectum Theologiae. micis est certa nam ut dicit S.Thomas,
idei st labiectum principioru & totius
scientiae, uniuersaliter loquendo, de eodem enim subiecto de quo aliquid cognoscimus immediate per lumen naturae,&'per habitum intellectus,de eodem
inquam ex principijs cognitis inserimus aliquid per actum scientificum ; ex si positiohε igitur quod habitus principio rum Theologiae sit fides; illi id ipsi in
erit subiectum adaequatum attributionis Theologiae quod erit M ubiectum adaequa tum attributionis fidei diuinae,quod autem Deus ut Deus tale sit subiectum fidei diuinae; quae erat minor prinii argumenti, probatur, nam illud est subi ctum fidei primarium S ad aequatum attributionis, quod est subiectum visi lnis in patria, id enim ereditur per fidem, quod in illa visione manifestatur,subi
istum autem primarium &adar luatum .
veluti attributionis circa quod est visio beatificansaest Deus in ratione deitatis,
Ut I .parae q. I a. dicitur ergo. Vide D.Th. I. a. q. I. arti . S.& 3. p. q. 7. articq. in
Dices r. Non solum Deus ut sic, sed multa alia sunt obiecta principalia, sea principaliter credenda in fide, ut maxime est inearnatio Christi Domini, redemptio , iustificatio, secundum illud
D. Aug. In causa duorum hominum quo rumper unumsub peccato Uenundari δε- mus , per alterum a peccaris redimimur t
ia sides Chrisiana consi mi ergo non est solus Dect ibiectum principale in fide , & consequenter neque in Theologia ex doctrina tr. adita. Res Meo ad- argumentu παν, quod consideratis omnibus fidei veritatibus, x subiectis , aliquid est principale absolute,& simpliciter in ordine ad omnia prorsus fidei articulorumque ipsius obiecta,& talis est Deus secundum se; omnes enim articuli fidei vel sunt de Deo,vel de aliquo in ordine ad munia;
Alia vero dici possunt principalia deprimaria comparati vh ad quaedam alia,& ad quosdam determinatos fines; &hoc pacto omnia obiecta supernaturalia comparata & relata ad obiecta naturalia reuelata, dicuntur per se, & primaria
obiecta fidei, & de quibus per se est fides, ad distinctionem aliorum quae solum sunt secundaria, & veluti per accidens . Item in ordine ad finem consequendae salutis, qui est finis scientis,il-
46쪽
uobiecta, quorum notitia expresse &necessario exigitur , dicuntur obiecta
primaria ut sunt illa de quibus Augustinus loco citato, de Concit. Trident. sesso. cap. 6. dum ait impios ita disponi ad
gratiam, Dum tibere mouentur in Deum, credentes vera esse,quae diuisitus reuelasa,
o promissa sunt, aque liud in primis a
Deois sicari impium per gratiam elus per redemptionem, qua est in Christo Iesu ,&scde alijs: nos ergo hic loquimur de subiecto absolute, & simpliciter principaliori ex ipse fine scientiae, & ex ordine rerum scitarum inter se quod nono
potest esse, nisi Deus secundum se, ut dictum fuit. Dices secundo. Quod obiectum fidei non est Deus sub ratione deitatis, sed sub ratione veritatis primae ut testificantis;ergo similiter obieetu Theol
giae n6 potest esse Deus sub ratione deitatis ut diximus, sed selum sub ratione
limitata, primae veritatis reuelantis. Respondeo nos in praesenti conclusione non agere de obiecto formali quo ,
siue de ratione sub qua fidei & Theol giae, sed solum de obiecto incomplexoniateriali, siue ut alij dicunt, formaliquod utriusque habitus Quamuis igitur veritas prima reuelans dieatur
obiectum sermale quo siue ratio sub qua fidei, cum sit ratio seimalis testificandi, sub qua veritas fidei attingitur, Deus tamen sub ratione deitatis, seu secundum se est subiectum quod primarium deoria fides veritates istas eredit et in Otae ad quem cognoscit illas: Similiter
in Theologia,subiectum de quodemonstrat veritates,est Deus,& non solum at tributum veritatis primae, si quidem de omnibus persectionibus diuinis accurate pertracta ut tamen per reuelationem veritatis primae testificantis virtualiter& mediate eognoscuntur, modo statim in sequenti capite explicando. Ex dictis facile deducitur probatio secundae partis conclusionis, videlicet quod obaectum adsquatum extensuum Due eommunitatis doctrinae sacrae sit omne ens re alum seu reuelabile;cum
enim ex una parte multa alia praeter Deum in Theologia tractentur, debent de necelsitate aliquo modo ad obiectum ipsius pertinere a cumque ex alia parti non agatur de illis nisi secundario, & ut sunt aliquid Dei, vel ut pertinent ad eius mysteria , recte contineri dicuntur
sub obiecto Theologiae extensivo seu,
communitatis, quod D.Th. arti c. 3.vocavit ens diuinum reuelabile, necesse
enim erat, in assignatione larmalis obiecti, de quo illo articulo agebat ut explicaret unitatem scientiae Theologicae, fieret mentio non selum ipsus sed etiam aliarum rerum quae in ordine ad Deum cadunt sub ratione formali, non enim sussicienter diceretur quod diuina reuelatio mediata , est ratio formalis Theologiae, quatenus ex illa vi sic possiimus probatiue multa inuestigare
de Deo, sed omnino addi debet, &do
alijs etiam rebus reuelatis , in ordine tamen ad Deum, quod aggregatum ex Deo& aliis vocatur a Diuo Thomaens
diuinum reuelatum, estque obiectum adaequatum extensivum seu communitatis Sacrae Theologiae, ad differentiam subiecti adaequati attributionis,quod est
Dices tertio Deus non est subiectum
adaequatum attributionis Theologiae naturalis seu Metaphysicae, licet sit principale & primarium , sed ens in uniuersum,ex eo quod principia Metaphysicς, non solum Deo sed etiam alijs Aus applicari possunt: ergo ob eamdem rationem Theologia Sacra non habebit pro obiecto adaequato attributionis Deum, sed omne ens reuelabile. Confirmatur nam illud est subiectum adaequatum attributionis alleuius seientiae cui adaequatur formalis ratio scien
di, sed ratio formalis stiendi Theologie
quae est reuelatio virtualis, ut statim dicem On conuenit Deo tantum sed enti reuelabili, essio ens reuelabile, erit pr
prium &adaequarum subiectum Theologiae. Resp. ad argumenrum prim-onees se antecedenti negando consequentiamide
47쪽
L. Bibliothecae I heologicae Ub. l.
ideo enim Metaphysica non tradiat di Deo tanquam de subiecto adaequato attributionis , licet agat de illo tanquam
de subiecto principali dignitatis, sed subiectum eius est ens in communi, quia ad Deum non ascendit nisi per effectus , nec descendit ab ipso ut a cognito primatio ad alia obiecta, ut ad secundaria . At Theologia non incipit ab csse,stibus creatis , ut tendat in Deum, sed incipita Deo immediath prout reuelatur persidem, omnia alia per attributionem ad ipsum considerando . Secundo potest negari antecedens & dici, quod etiam Deus respectu Metaphysicae quae est Theologia naturalis, sit obiectum adaequatum attributionis illius e & quod
obiectum adaequatum attributionis cinincidat cum primario, aut magis princiripsi. Ad confirmationem Respondeo illud ,
esse subiectum attributionis in aliqua scientia, cui adaequatur ratio formali si primario , & per attributionem, non vero cui adaequatur extensiue solum &veluti materialiter. Caeterum reuelabi litas virtualis, seu ratio virtualis reuelationis, quam sequenti capite pro obi cto quo siue formali Theolraiae assigna . bimus, adaequatur Deo, ut iubiecto attributionis, & primario; reuelatur enim Deus ut principale & primarium subi
ctum; reliqua autem ut ordinata, seu
subordinata illi. Et ita tota ratio formalis doctrinae sacrae desumitur a Deo tanquam ab obiecto primario, in alijs vero
rebus, secundario solum inuenitur, vel participati uc, & extensiue ; quatenus omnes veritates Theologicae scibiles sunt mediate, vel immediate ex subordinatione ad Deum , ut ad obiectum primarium reuelatum,sialtem si consideren. tur in ratione cntis.
Possent aliae plures obiectiones fieri, sed cum nullam habeant specialem di
ficultatem , resque de qua agimus non sit tam magni momenti, non est, quod
in illis diutius immoremur; solum circa finem huius capitis obseruandum est; ita subiectum attributionis Theologiae
conuenire cum alijs in hoc; quod se nia in hac scientia considerentur in or
dine ad ipsum; ut tamen in alijs multis diuerso modo se habeat; nam primo, cuipsum sit unum numero indivisibile increatum M. non est necesse ut haheae
partes, seu species , seu passiones aut principia & causas proprie dictas in oris dine ad suas persectiones; S sic de alijs, quae ad praesens institutum parum relarunt. Vbi solum comparamus hoc subi ctum ad alia subiecta , quo ad hoc praecise quod omnia attingantur, & considerentur in hac scientia in ordine ad i sum, & consequenter habeat conditi nem subiecti principalis, & attributionis adaequati: licet in alijs, ex talis obiectipei sectione, & modo quo attingitur, sint aliqua discrimina.
Postquam superiori capite stabilivia
te tam attributionis, quam communita- -
tis doctrinae saerae, stiperest modo ageret in praesenti de obiecto q- siue formali , ex illo enim maxime pendet unitas do ctrinae factae, quam sequenti capite eκ-plicaturi sumus. Igitur pro intellige tia difficultatis obseritandum contra aliquos Theologos, necessario admittendam esse distinctionem illam ,
obiecti quod & qua, siue rationis quae& μb qua in eodem obiecto. Constat
enim ex una parte varias, & diuersas res posse ab una & eadem potentia, vel habitu attingi; ut de Musica, respectu vo cis humane, & seni corporum inanimatorum testatur D. Wom. lin. I. lib. Posterior. & sic de alijs; ergo; e contra vero, de eodem obiecto quod, siue de eadem ratione formali qua dantur plures habitus, ut de eadem natura Dei tractant Fides,& Theologia, Theologia, Se Metaphysica ; ergo necessarium est, quod respectu unius dieiusdem pote lini Dies iam by Coosli
48쪽
Eae,vel habitus Gnsiderantis multas res alde diuersas, concurrat, 2 assignetur Uiqua ratio, quae diuersitatem illam aduriitatem reducat, secundum quam determinato modo attingantur; & E con-
'tra ubi plures habitus specie distincti
versantur circa unum idem obiectum quod incomplexum, siue circa unam is di eamdem rationem quae, debent ast
gnari aliquae rationes per quas distinguantur eiusmodi habitus, diuersisque modis tendant in unum , & idem obiectum: & hasce rationes vocamus obiectum formale quo, seu rationem formalem qua potentiae, vel habitus. Obseruandum est secundo distingui rationem formalem sciendi, a formali ratione repraesentandi, siue in ipsis conceptibus, siue in speciebus quibus utitur scientia, repraesentatio enim haec potest esse diuersa & multiplex, secundum diuersitatem rei repraesentatae, ratio autem assentiendi potest esse una circa Plures res repraesentatas, quia spectat
ad iudicium de illis efformatum, quod potest procedere sub eodem lumine,&Principiis circa res entitati vh diuersias, diuersimode repraesentatas. - . lTertio notandum est, quod cum De- is voluerit, ut homines multas veritates cognoscerent, illisque certissimam fidem adhiberent, propter diuinum suum testimonium, necesse fuit ut tales ver tales hometibus reuelaret & interponeret fiam authoritatem propter quam illis alsentirentur; Haec autem reuelatio,
quae est veluti diuini locutio, non fuit lacta omnibus hominibus immediate, sed tanta in aliquibus, veluti capitibus, quales praesertim fuerunt Apostoli, &Prophetae qui canonicos libros scripserunt, ut habet D. Th. I. par. q. I. art. 8.
Haec ergo reuelati uat ut docet Theologi a. a. quaest. II r. & sequentibus, communiter fiebat a Deo, iter infusi nem cuiusda Iuminis in intellectu prophetae , siue infusis etiam nouis speciebus intelligibilibus, siue antiquis dispostis & ordinatis iuxta exigentiam rei r uesandae aut modum diuinae reuelati
-nis, haec inquam reuellatio ste passive sumpta pro ut scilicet importat aliquid ad extra & creatu in intellectu prophetae, potest considerari dupliciteri priuio per se solitarie, ut est tale lumen erentum huius vel illius essentiae & mod a
secundo ut habet adnexam diuinam authoritatem, nempe infinitam scientiadi, & veracitatem Dei , ita enim Deus tale lumen infundebat, ut significaret se per talem reuelationem testificari veritatem illam, tanquam Deum infinitae scientiae,& veracitatis, atque adeo infinitae authoritatis. QDndo igitur in tota hac materia fidei &sacrae doctrinae fit me lio diuinae reuelationis semper accipitur hoc secundo modo, ut idem sit ac diuinum testimonium, atque adeo ut includit Deum testem illius veritatis .
His praenotatis,dico quod obiectum quo siue formale huius scientiae quae dieitur doctrina sacra, proe ut ab habitu fidei distinguitur, sit diuina reuelatio visetualis & mediata, seu authoritas diuina reuelans virtualiter & mediato, siue r mole ; Dixi pro ut ab habitu fidei di- stinguitur; quia si consideretur doctri:
na sacra quo. ad utrumque suum assensum, id est pro ut comprehendit, tam habitum principiorum, quam conclusionum, & ita constitvir unam seientia
modo se ist. I. cap. I. . Plycato, sic obiectum qiso siue formale ipsiuς est diuina reuelatio, seu authoritas diuina reuelans tam immediate, quam mediate, tam proxime quam remoth, immediate quidem & proxime respectu principiorum quae sunt propositiones fides , mediate vero & remote respectu conclusionum. xSed loquimur modo ae doctrina sacra, pro ut est habitus scientificus formaliter
ab habitu fidei distininiis, de in illo se
su asserimus obiectum suo sime formale ipsius, esse solam reuelationem virtua
- Conclusio igitur sic explieata Probatus primo aut ritate D. Th. t. parte q. r. artie. . in empore Si ad sheundum ubi appellat diuinam reuelatio m odie.ctum formale, seu rationem formalem D obie-
49쪽
, 6 Bibliothecae Theologicae Libss.
obiecti doctrinae iactae, dcinitar. docet
hane dominam esse per reuelationem , seu secundum reuelationem forinaliter
quidem de immediate si consideretur se- eundum sua principia, quae sunt articuli fidei, virtualiter vero & mediath si e sideretur secundum conclusiones ex illis deductas,sive secundum suum assensum scientificum. Idem habet Sanctus
& super Boethium de Triniti artic.6. seu
Secundo probatur ratione,nam haec scientia ut est in nobis viatoribus per se
habet pro principijs assenses fidei, siue
ea quae sunt formaliter reuelata per fidem, ita quod reuelatio ipsa, seu auth ritas diuina reuelans, seu diuinum testimonium , seu veritas prima reuelans
c nam haec omnia intelligi possunt nomine diuinae reuelationis sit ratio ' maliter assenti edi principiis huius seiε-tiae i sed conclusiones illatae, de deductae ex bi quibus principijs, virtualiter prae-
habentur & continentur in illi singo re uelatio virtualis, id est continentia virtualis conclusionum Theologicarum in principijs fidei, quae sunt sormaliter rouelata, debet esse ratio assentietidi eiusmodi conclusionibus,ri ex talibus principiis inieruntur; ita ut obiectum soris male fidei sit reuelatio sormalis,&immediata, atque adeo reuelatio sine ullo addito r at vero obiectum formale immediatum Theologiae sit veritas cωplexa propositionum fidei, seu veritas illa complexa, cui assentimur per allan- sum, &actum fidei diuinae, quae veritaseom ex ut est per artem syllogisticam conclusionum Theologicarum illativa, non potest commodiori nomine signimeari quam reuelationis virtualis iue reis
uelationis mediatae, & remotae. Confirmatur hoc avimentum,nam
habitus principiorum, & habitus scie tiae distinguuntur essentialiter, ergo de- bEt habere saltem diuersas rationes se males obiecti immediatas, sed authoria
in diuina formulaei u immediate r
uelans est semalis ratio immediat
spectu fidei , quae se habet ut habitus
principiorum respectu habitus Theol gici , ergo non potest esse ratio formalis immediata respectu habitus Theologici, assensusque ipsius; sed sola reuelatio virtualis, siue quod idem est, diuina reuelatio ut applicata per assensus fidei, tanqua per prima principia huius scientiae; unde etiam est cur assens,is ςonclusionis Theol icq ortet ex nostro discusese mediantibus illis principijs, ut assensus conclusionis sermaliter, no sit actus fidei, neque virtutis Theologicae, quia non habet pro obiecto immediato diuinam authoritatem formaliter reuelantem, sicuti habet fides diuina, sed si tum ipsim veritatem complexam assensuum fidei in quantum resoluuntur Acinnituntur diuinae reuelationi & auth ritati. Nam ut ex ipsa patet experie tia,ncui assentimur in discursibus Theologicis eonclusioni alicui immediatEpropter ipsam reuelationem sorinalem a
sed propter assensus fidei positos in praemittis, ut contingit in alijs scienti j se& ratio uniuersalis est, quia intellectus
per habitum scientificum , non assentitur ut sic immediatε conclusioni propter immediatam connexionem praedicati eum subiecto, aut vi alii dicut propter veritatem incomplexam primi modii termitti, sic enim non indigeret discursu aut serinali, aut obiectivo, sed
Propter connexionem inedij termini cuextremis, in qua consistit veritas com- .plexa praemissarum; nam praecise & so maliter, ex vi talis connexionis infert suas conclusiones: at vero habitus principiorum assentitur suis propositionibus, ex ipsa veritate incomplexa & a soluta extremorum, siue ob immedi tam quam inter se habent c6nexionem,& se non est idem obiectum serinali , eademque ratio sub qua, habitus scientifici, & habitus principiorum,siue talis habitus sit unus in specie infima pro omnibus principiis, ut communius d
ceat Philo tu, siue multiplicetur tu
50쪽
ta numerum scientiarum non subaIternatarum ut volunt aliqui; & conseque ter in casu nostro, diuina reuelatio fommalis, quae est obtectum formale immediatum , siue ratio sub qua fidei gerentis vicem habitus primorum principi tum in Theolreia , non erit obieetum immediatum & proximum respeetu coclusionis Theol Micae, dixi obieetum immediatum & proximum, nam si loquamur de obiecto mediato & remoto , certum est explicari posse per ipsam mei reuelationem sormalem; omnis enim conclusio reducitur ad sui ,
principia, unde si alicui conclusioni as. Lentimur propter tale principium,& tali principio assentimur propter talem asisentiendi rationem; sic a primo ad ultimum assentimur vltimate, & mediate tali conclusioni propter illam primam assentiendi rationem: v. g. in discursu Theologico in quo iudicamus Christu
Dominum habere duas voluntates, quia habet duas naturas,& iudicamus habere duas naturas propter diuinam reue- Iationem, manifeste constat nos mediate indicare Christum duas habere v Iuntates propter eamdem diuinam reuelationem formaliter; & similiter in naturalibus, dijudicamus hominem esse risibilem, propter esse admirativum; &iudicamus este admirativum , propter esse rationalem; & iudicamus esse rati
natem , propter seipsum; de primo ad ultimum iudicamus hominem esse risibilem, propter rationalitatem per se cognitam : sic igitur in Theologia ultimate iudicantur omnia esse vera propter diuinam reuelationem, non quidem per se scitam, sed per se creditam, ne detur processus in infinitum, qui ex Arist. I. Poster. est impossibilis in scientijs. Tertio probatur conclusio applicando reuelationi virtuali omnes conditi nes requisitas ad rationem formalem Iab alicuius scientiae ; communiter autem duplex conditio solet assignari. Prima, in qua conuenit generaliter cum omni lumine intellectuali, est immaterialitas, seu abstractio radicaliter,& paL
siue sumpta, ratione euius obiectum, quasi illuminatur, & est actu intelligibile; secunda vero est, quod talis ratio sit medium, seu principium demonstrationis, per quod cognoscitur conclusio; lumen enim scibile,secundum quod scibilitas addit fimra simplicem cognitionem, debet esse lumen illativum & manifestativum veritatum mediante illatione & consequentia, & ita necesse est quod abstractio, seu immaterialitas iam dicta prius reluceat in medijs seu principijs,unde ex diuersitate mediorum prout diuersimode illuminantur sumit D.
Th. a. Σ. q. I. artic. I.& q. s. arti c. a. ad
3. diuersam rationem formalem sciet tiae. Et quia definitio subiecti alicuius scientiae solet assumi ut principium ad demonstrandum proprietates; ideo etiaidem S. Doctor in 6. Metaph. lec'. vltima ex diuersa definitione, seu diuerso modo definiendi colligit diuersitatem scientiarum. At virtuali reuelationi c6- uenit utraque conditio iam assignata iii constituenda ratione formali alicuius scientiae: sumitur enim virtualis reuela tio ex principiis fidei, quae sunt luminis supernaturalis, & consequenter maxime spiritualia & immaterialia, non quidem per abstractionem a sensibilibus, sed ex diuersa participatione luminis diuini s cundum quam fiunt diuersae reuelationes. Et per hanc spiritualitatem seu im- materialitatem sic eleuatam discernitur Theologia a lumine & intelligibilitate naturali cuiuscumque obiecti aut scientiae naturalis, ut optime explicat nostru Colleg. Complut. in logica disp. I9. de scientia q. q. Per hoc autem quod eadem principia fidei sumuntur, ut illatiua conclusionum, constituunt nationem formalem Theologiae, in ratione luminis scibilis,& virtualis reuelationis quatenus illativo modo, deducendo scilicet unum ex alio, & non simplici mani se- stant ea quae continentur virtualiter, &deduci possunt ex reuelatis per fidem formaliter; omnes enim conclusiones Theologicae, vel immediaes procedunt ex principijs fidei, vel ex aliqua tandem