장음표시 사용
91쪽
s a Bibliothecae Theologicae Lib. I.
uniuersaliter vera, nec ad conuertentiam pernaturali tre illam uiuifieantis, ita ut dici; quamuis enim sit verum , omnem immediate deriventur a Deo , alias i habitum per se infusum , debere esseo mediatὰ participationes stipe maturales substantialiter supcmaturalem , non ta- non essent ,& sic idem est esse ens suismen vice versa omnis habitus superna- pernaturale per modum habitus, seu per
turalis debet esse semper per se iniussis , modum actus primi, & esse per se infu- sed potest esse aliquis acquisitus, dum- sum, seu immediate a Deo procedens. modo fiat , & acquiratur ex concursii Cum ergoTheologia non sit habitus per alicuius cause supernaturalis, si quidem se infusius, sed proprio uniuscuiusque
ad producendum actum aut habitum , valore & indit stria comparatus,recte semere naturalem in se, nullum principi u quitur etiam, quod non sit habitus for- supernaturale est necessarium, sed suff- maliter , ac substantialiter stupernatucit sola natura,saltem in aliquo casu,cum ratis. ergo Theologia producatur in nobis ex Impugnatur adhuc magis , quia si concursu fidei, quae est causa sit pernatu- aliquis habitus supernaturalis potest ac-ralis, poterit etiam esse supernaturalis , quiri per suos actus, ctiam supernatura- sicut actus virtutum supernaturalium, les , ut aduersiris fatentur de habitu supernaturales sunt, quia fiunt ab habitu Τheologico , sequeretur quod omnes supernaturali. prorsus habitus supernaturales possent Resipondeo solutionem allatam mul- generari, & acquiri per silos actus simita continere falsa; nam primo ex suppo- liter si pernaturales, v. g. habitus fidei,stione, quod nomine habitus superna- spei de charitatis per actus supernaturaturalis quoad substantiam , intelλgatur les huius illarum virtutum , sed conse- illud quod excedit omnes naturae vires quens est falsum , ut conceditur ab ipsis per modum actus primi , debet esse ite- aduersariis, alias nullus daretur habitus
cessario quid per se infusum; dixi per per se infusus; ergo &c.Scquela maioris
modum actus primi, quia licet aetus su- probatur,quia si semel adniittitur,actumpematurales possint a nobis esici , noα, supernaturalem posse generare aliquem possumus tamen per actus si pernatiua- habitum inclinantem ad similes minus slas habitum supernaturalem acquir re, nulla prorsus assignari potest ratio aut sed necessario debet innuidi vi docent disparitas , cur etiam actus illarum Vir communiter Theologi I. a. q. I Io.& 22. tutum Theologalium non possint gene- qu.23. cuius ratio desumitur ex disteren- rare habitus suos, aut fit tem physicc au-tia inter actus,& habitus sit pernaturales, gere: non enim dici potest, hos habitus nam habitus dantur per modum actus esse per se infusos , quia saltem eorum primi, & consequenter, ut immediate infusio praerequiritur aci primos actus, participationes Dei, qui est res superna- atque adeo non possunt per adtus suos turale per essentiam , actus aulcm sunt generari; nam primo actus fidei,& spei, participationes mediate, quia sunt vita- ut docent communiter Theologi in males vitalitate creata,id est elicientia phy- teria de fide, possunt praecedere infusim se a agentis creati ; Si quidem actus vi- nem habituum ; imo licet habitus chari' tales essentialem dependentiam habent talis si imit tempore fit cum actu chari- ab illo principio cuius sunt actus vitales, talis pereecto, multi tamen existimant&sic ex ipsa ratione supernaturalitatis etiam itigia mentem D.Thomae, primum Ivitalis per modum actus secundi,petunt eius actum non procedere effective ab procedere , & elici ab agente ereato ele- habitu, sed a solo auxilio supernaturaliuato tamen , at habitus, non sunt entia antecedente infusionem habitus; igitur supernaturalia vitalia a vita agentis crea- non potest assignari disparitas ex hoc ca ti procedentia; sed dantur per modum, pite . Recte ergo in Thomas pro eodem
actus primi eleuantis potentiam ac si- habuit habitum supcinaturalen insuSu.
92쪽
Secundum quod continet falsum s latio allata, est quot assensum Theologicum, mediante quo generatur inn his habitus Theologiae , concurrat principium supernaturale fidei; licet enim sit verum, quod ad assensum conclusi nis., non praecise , sed prout connotat praemissas, seu ratione praemissarum antecedentium , requiratur fides,quia concursus fidei est ad assentiendum obiecto credito , cuiusmodi sunt praemissς The
Iogicar,tamen ad deducendas conclusi
nes Theologicas praecisὰ , sussicit lumen
naturale intellectus ; & ita non possunt producere habitum supernati iralem ; sic enim recte probatur actum diui ch ritatis , & spei, esse secundum . illast.m-tiam supernaturalem, quia posito quocumque lumine fidei antecedenti, adhuc tamen ad ipsos actus charitatis eliciendos , requiritur auxilium superitaturale
invisiuntate quodcumque illud sit, ut eleuetur ad tales actus , si ergo positis praemissis, adhuc intellectus. indigeret
nouo auxilio, aut lumine supernaturali, ad deductionem aut assensum conclusionum ; recte probaretur esse aliquid substantialiter supernaturale; at nullam
esse indigentiam talis auxilij probatur ratione sequenti,quae est secundum fundamentum nostrae conclusionis. Probatur secunda conclusio, quia ille assensus , aut actus, ad quem concurrit intellectus per suam veram potet tiam, & vim naturalem, absque ullo gratiae auxilio, aut eleuatione supernaturali , est in se fori ualiter naturalis, sed talis est assensus Theologicus, ut distinguitur ab habitu fidei; ergo ut sic Pr iso, .cst habitus mere naturalis sormaliter loquendo . Maior est certa ex definitione assensus naturalis veluti a posteriori: sicut enim nullum habemus euidentius
signum ad asserendu quod aliquis actus intellectus sit substantialiter se pernaturalis , quam si non valeat illum elicere , nisi ut eleuatus supernaturaliter, seu per principium aliquod supernaturale a ita per oppositum nullo euidentiori signo
possumus colligere aliquem actum
naturalem, quam si possidiintellectus illum immediate elicere , per suam. p tentiam praeciso sine ulla eleuatione diuina silpra exigentiam , sic conditionein suae naturae, sed suae propria, & innata virtute,concurrente statun Deo,per in dum causae uni uta salis.
Minor ergo in qua potest esse diss- cultas, probatur, quia bene stat aliquas
veritates esse notas supernaturaliter quoad assensum,& tamen per discursum naturalem penetrari multa,quae dependentiam ,α connexi Km habent cum, tali veritate; ergo ad illum actum praecisu, non exigit intellectus vllum gratiae supernaturalis auxilium. , atquc adeo talis actus erit in se naturalis; patet utraque
consequentia ex dictis ; antecedens autem probatur, nam certe non video, cur
propositis intellectui veritatibus fidei anquam certis peripsam fidem , sir
liliquatur intella. 'us. svix viribus natur
libus praecise , non pollit, sicuti solet facete circa obiecta aliarum scietitiariam , Ordinare, aut reducere in sormam syll git leam aliquas ex illis veritatibus praesuppositis, si ite no admiscendo alias virtuales aut principia naturalia, filio admiscedo; ex quibus ita dispositis,&suppositis tanqtia certis,potest videre in inferre,quid sequatur suoq; inodo connaturali assentiri. Quamuis citim intellectus ex ipsa certitudine fidei roboretur oe perficiatur ad assentiendii certius veritatibus illatis, quia principia praebent et riittidinem conclusioniblis propter resolutioneni & dependetuliam veritatis. conclusionum a veritatibus principiorum ; ipsumque res tui hanc veritatem in illam ,& dependere ab illa, reddit veritarem resolutam firmiorem ; tamen ista certitudo fidei ex parte veritatum cognitara, non eleliat intellectum ad modum ipse in deducendi consequentias,aut ad in-ndum conclusiones altiori modo , quam
nationaturalis altiligit, sed talis modus discurrendi, & inferendi, relinquitur naturali disturrendi faculi iti ; Unde apud Theologum bonitas consequennae eicia
primipho regulatur v sicut aliae vim.
93쪽
V o Bibliothecae Theologicae Lib. I.
quentiae Logicales, de tantum deduciturpet discursu m circa veritates fidei,quatum quis habet de ingenio, & de naturali persectione in discurrendo, sicuti in alijs scientisis mese naturalibus,quod est
vehemens inditium,& argumentum na-Euralitatis actus Theologici,& quod tota ratio illum acquirendi sit ex viribus naturalibus; ita ut habitus, vel lumenis fidei nullo modo insuant in assensum
concIusionis, sed solum in actum fidei ,
Per quem proponitur intellectui materia , & veritas aliqua complexa, ut ipse mostea facultate suae naturae videat,quid
Inde sequatur, alioqui non distinguererat habitus fidei ab habitu Theologiae.
Dices a ex eommuni sententia Logicorum assensias praemissu um concurrit
in genere causae effetentis ad assensum conclusionis, sed illud quod concurrit ad aliquid in genere causae essicientis , debet in illud influere, ergo si assensus
praemissarum cocurrit incienter ad assensum conclusionis, debet id praestare
per aliquem influxum, naturalem quidem , si assensus praemissarum sit naturalis, supernaturalem vero si assensus sit supernaturalis, ut contingit in habitu Theologico, unde etiam conclusio pΟ-eerit esse supernaturalis, nam ille aistus, qui necessario, &c naturaliter sequitur,positis aliquibus principijs, de causis supematuralibus realiter in illum influe- ibus,supernaturalis quoque esse debet. Inflantia adducta petit ut breuiter explicemus , qua ratione praemissae in scientsis sint causa assensus conclusionis , pro cuius intelligentia notandum est, praemissas sumi polle, vel se aliter, vel obiecstiue, formaliter sunt assensis, seu actus ipsi intellectus, quibus propositiones ipsas iudicamus, obicistime sunt res ipse quae assensu, &propositione attingunturi & in hoc genere I quendo , praemissae quodammodo sunt
causa materialis conclusionis, ut docet expresse Arist. a. Physici text.3 I. &e
plicat optime D. Thom ibid. Iect. s. in quantam termini,qui praehabentur ilia
prauosi unt etiam materia comitast
nis, licet non ve stant sub forma praemissaeum t sicut farina dicitur materia a panis,licet non ut stat sub forma farinae. Similiter praemissae obiectiud sumptae dicuntur c6currere aliquo modo in genere causae formalis extrinsecae, quasi Dei ficando conclusionem, in quantum sunt ratio fab qua assentiendi conclusioni, mediumque probatiuum, & illuminatiuum unde sumitur eius specificatio.
Maior dissicultas est de praemissis formaliter sumptis , hoc est pro assensit
seu actu intellectus; quomodo concurrant ad assensum conclusionis; quia vix apparet, quomodo unus actus intellectus possit alium causare, unde aliqui negant ex hoc fundamento assensum praemissarum esse causam assensiis conclusionis. Nihilominus comunior se tentia tribuit efiicientiam, siue causalitatem in genere causae essicicntis adsibus
praemissarum ,respectit actus conclusionis. Quod simitii r cx D.Th. l. Poster. iecit.3. 3. Metaph. lect.3. I. p. q. Iq. a tic.7. & I. contra gentes cap. 3 3. alituque saepe quamuis pollea sit difficultas
inter Doetores in explicanda illa cri- cientia assensus praemissarum, respccluassensus conclusionis . Aliqui enim ita
concedunt assensum praemissarum concurrere in genere causae essicientis ad ac senstim conclusonis, ut tamen non c6-
curiat, ut principium influens in ipsum actum , sed solum ut determinans intellectum ad assensum conclusionis, & veluti remote; intellectus enim determinatus assensu praemissarum, vi sua naturali inseri id, quod vidci sequi cx illis praemissis, unde primis principi j S aiscntitur per diuersum habitum,ac ipsi conclusioni. Alij vero ita explicant illam ericientiam,quod per assensum premissarum producitur in intellectu quaedam species intelligibilis , quae simul cum ipso produeat assensum conclusionis,&ratione cuius talis actio tribuatur ipsi assensui praemissariam, ad eum modum
quo solet explicari ab aliquibus essicie-tia sensitionis interioris respectu int
94쪽
riorum, in quantum species expressi v. g. visiorix, producit aliam speciem in sensa communi, qua mediante ipse elicit effective suam sensationem . Hi S.
breuiter adnotatiς ἀResp. I. ad instantiam concedendo. m aiorem , & negando minorem , cum
iuxta prims sententis explicatione a , P missae concurrant in genere causae essicientis,solii in prae terminatiue,non autem influendo in conclusionem , ad quam sifficit influxus selius potentiae naturalis ; quare in casi nostro iraemisita fidei non concurrunt ad assensum conclusionis, eliciendo veliniluendo iatalem assensum , sed sellam pria dererminando intellectum , qui postea vi sua naturali, sine ullo prorsus auxilio gratiae supernaturalis,aut eleuatione potest videre rectitudinem illationis . de rise m quid sequatur ex illis praemissis,qua uis cognitis Iumine se pernat mali mulium enim est inconueniens, quod intel- Iectus ita determinatus, possit vi sua naturali praecise colligere,& inferre aliquid , quod sit inserius ipsa supernaturali cognitioneia Res p. 2. concedendo maiorem , de minorem; delade negandum est quot ille influxu; sit supcmaturalis, clim enim nos in hac vita cc oscamus res supernaturales sollam abstractive; species, per quas illas cognoscimus ad modum rerum nostrarum, sunt mere naturales,a
que adeo ex hoc conetursu , & influxa pr missae supernaturalis, mediante tali specie, inserri non potest conclusionem Theologicam, ut sic praecise esse supernaturalem: unde quando diciture, illum actum , qui necessario & connaturaliter sequitur positis aliquibus principijs, &causis supernaturalibus, esse etiam supernaturalem; distinguenda est illa propositio , & eoncedenda si ille actus, postis aliquibus principiis, & causis supernaturalibus, immediat sequatur ex ipsis in aliqua potentia recipiente e Cae rerum si ille actus, sequatur mediante solum aliquo iraturali ad equath elicitiuo ipsius , ita ut principium supernatu-
rale se habeat mere praesuppositiQ, n gandum est quod ille actus sit super Mturalis ; sic autem se habet in nostro casti, ubi si inquit assensus p emisiarum , id praestat mediantibus speciebu& naturalibus , ct mediante dispolitione illa syllogistica facta lumine naturali, ac ta-dem mediante ipsa potentia naturali adequale elicitiua talix actus, ita vi aD
sensiis fidei, meae praesuppositive se habeat; nullum autem est inconueniens , quod aliquis actus mere naturalis, non
sit possibilis nisi facta aliqua suppositione supernaturali; nam profecto non minus distant in genere moris bonum, dc malum, quam in genere entignatiirale,& supernaturale; & tamen ali ita bona
non junt possibilia, nisi ex suppositione
mali , ut communiter dicitur de actu Poenitentiae, quae supponit peccatum ;imoaliqlia summaturalia non sunt pos sibilia , nisi supposito aliquo naturali; qua ergΘ ratione repugnabit, posse esse aliquam cognitionem merd in se naturallam , positis principiis fidei, qua intellectus merὰ naturaliter cognosciat, quid ex illis in bona forma a quomodo sequatur, assentiendo tali consequentiae, naturali sitia facistrate dedinctu ,& illatae ex illis principiis, quod pertinet ad Theologiam , qti .ae nunquam separatura fide, nec separari potest, sed ex utrinque integratur una doctrina sacra, de qiiamuis non possent affirri exempla similia in alius rebus , nihil tamen hoc obesi Et, quia nullae potest assignari r. ario, cur id in casu nostro sit imp Iibile Ex dictis in hae secunda ratione s quitur, quod, etiam si per impollibile habitus supernattirales possent per suos actiis acquiri & produci, adime tamen habitus Theologiae non esset formalitersiimmaturalis, cum assi,nstis Theologi-eus non sit actus supernaturalis. Tertio probatur nostra conclusio ettertendo principale sundamentum,cui opposita sententia posset inniti. λ uia si esset aliqua ratio cur Theologia ossi thabitus formaliter supernaturalis, maxime quia versatur circa obiecta valde su
95쪽
π α Bibliothecae Theologicae Lib. I.
pematuralia , sed ista ratio in praesenti
non est essicax ; ergo. Maior est certa , cum supernat irralitas actus non possit aliunde melius colligi, quam supe naturalitate obieciti ipsius . Minor autem probatur . Nam licet obiectum
Theologiae sit aliquid in se supernaturale, modo tamen naturale disponitur,&Penetratur , siue quod in idem redit est aliquid supernaturale materialiter, non autem formaliter; ad hoc autem ut albquis actus dicatur so alliter superiraturalis, v. g. actus fidei, quo iudico Verbum diuinum esse incarnatum,non sunscit, quod sit iudicium de illa veritate
materiit iter considerata, quantumcum
quς supernaturalis sit, quia etiam haereticus , & infidelis potest habere simile , iudicium, sed est necessarium, quod itu Iam attingat modo sepernaturali, quicumque ille sit in fide,de quo modo nodisputo; ergo a pari assenses conclusonis Theologicae non ideo erit supernaturalis, quia insert aliquam veritatem supernaturalem, quae est eius obiectum materiale; sed quia attingit veritates su- pematurales praemissaru, quae sunt eius obiectum sermale, modo stipernaturali; ita ut si non attingat tali modo non pos-st inferri,quod sit supernaturalis.Quod autem Theologia non attingat sua obiecta modo supernaturali,quae maior prohanda , sic declarari potest, quia assensus iudicativus, seu iudicium aliquod, quale est assensus Theologicus,non potest modo si pernaturali versari circa aliquam veritatem, nisi iudicet de illa, siue expliciae, siue implicite, & tali modo iudi cet, qui sit supernaturalis; sed assensus Theologicus, in primis non iudicat de veritate praemissarum, quae sunt eius obiectum formale ullo modo, sed hoc iudicium iam supponit ex fide elicitum, & si iudicar de veritate conclusionis,quae est eius obiectum veluti in
teriale , iudicat solum de illa, propter
euidentem naturalem consequentiam,&connexionem ad veritatem premissarii,
qui modus attingendi in se spectatus, est sormaliter naturalis,n virtualiter so lum supernaturalis, id est resolubilis. in
principia supernaturalia. Vnde cum
dicitur quod mediu probandi in Theologia est supernaturale, scilicet veritates ac principia fidei, distinguendum est, ut
connexa & penetrata modo naturali, &studio propriaque industria acquisito
concedo, ut stant praecise sub lumine supernaturali, nego. Nam ut iam dixi non proponuntur in habitu Theologicolumini naturali intellectus illae veritates cognitae,& stabilitae tanquam certissimae per fidem, ut intellecius iudicet de illis, cum iam per lumen fidei iudicaucrit, sed vivi sua naturali videat, quid ex illis sequatur, 3d inferat. Ad rationem autem luminis, & habitus supernaturalis , non sussicit quaecumque dependent latas,& resolutio in mediunt seu principium supernaturale, sed requiritur quod in diis ipse illuminationis, supernaturalis sit, & non modo naturali dispositus, &acquisitus: Quamuis enim modus sessidi, de inferendi per consequentias, siue quod idem est bonitas conssequentiae tacundum se non sit ratio formalis scientiae, sed conditio, tamen lumen scientificum quod non nisi per talem conditionem acquiri potest, naturalis est ordinis, sicut licet obseuritas non sit ratiosormalis habitus fideli, tamen lumen intellectuale, quod talem obscuritatem . Petit, & sundat, fides cst. Ucrum contra doctrinam huc usque
traditam potest odijci primo pro opposita sententia. Quia Theologia in Christo Domino fuit habitus supernaturalis, ergo etiam nostra debet esse talis: Pr batur consequentia, nam Theologia in Christo non habuit amplius, quam derivari ex principijs supernaturalibus per discursum, sicut nostra Theologia deriuatur ex fide, ergo sicut illa fuit supc naturalis, ita erit & nostra. Resp. ad hoc argumentum, quod in
Christo Domino fuit duplex Theologia una acquisita sicut nostra vel si fuit Christo insula, solum fuit insula per accidens, quod non variat intrinsecam n.
turam scientia & hee Theologia fuit
96쪽
habitus sermaliter naturalis , quamuis enim procederet ex visione clara Dei, tamen lumen gloriae ita influebat in acquisitionem illius, sicut in nobis fides, Hilicet praebendo principia, non tamen supernaturali vi habitum producendo,
sed Christus Dominus ex studio & industria naturalis ingenij conclusiones deducebat. Alia Theologia fuit, quae pertinet ad donum sapientiae, vel scien tiae, secundum quod sunt gratiae gratis datae in lite in Christo Domino fuit habitus supernaturalis ; nec refert quod aliquando utraque Theologia vertetur circa eadem obiecta ; quamuis enim iudicium sapientiae,aut prudentiae infusae,
quando procedit ex ijsdem pr missis deside, ex quibus procedit assensus Theologicus, habeat pro obiecto materiali, seu formali quod easdem veritates prε-
miliarum , non tamen sub eadem prorsus ratione sermali, aut modo tendendi,
sed sub diuerso ; nam primo donum s ientiae, aut sapientiae, quod est Theologia supernaturalis infusa, non innititur discursui, sed simplici cognitioni, in quo a similatur diuinae scientiae,cuius est formalis participatio , ut docet D.
Thona. 2.2. q. 9.art. I. ad 3. unde ex hac
parte longe differt a Theologia nostra ordinaria, quae virtute studii acquiritur
per conn ionem, & consequentiam
praemissarum ; secundo ratio formalis Theologiae acquisitae est virtualiter reuelatum, quatenus attingitur ex vi connexionis , & consequentiae deditistae ex aliqua veritate formaliter reuelata; siue quod idem est, sunt veritates fidei, ut attingibiles solo lumine naturali, ratione connexionis quam habet consequens cum antecedente, ex vi soliuβ discursus. At ratio sormalis doni sapientiae , aut 1 cientiae, est aliqua experientia interna diuinorum, quatenus aliquis patitur diuina, seu ex impulsu interiori Spiritus Sancti iudicat de aliquo;quatenus mens experiendo aliquos effectus se pernaturales in se illuminatur, ut iudicet iuxta experientiam ipsorum magis, & minus,
iuxta quod magis vel minus perseete
experitur: Istae autem rationes,sunt rationes valde diuersae , scilicet illuminatio experimentalis circa diuina, &,ut illativa ex propria industria & studio; &ita secundum has duas considerationes dicendum est etiam diuersa esse obiecta
formalia Theologiae infitis ,& acquisitae, sicuti in physicis eadem infima superficies aeris, quatenus est terminus motus deorsum alicuius grauis, & quatenus est terminus motus sursum alicuius leuis , habet rationem duplicis te mini formaliter, licet sit una materialiter , potestque specificare duos diuersos
Obiicitur a. Doctrina sacra vocatur ordinarie scientia supernaturalis, ad distinctionem Metaphysicae, quae vocatur Theologia, siue scientia de Deo naturalis , essio.
Respondeo sacram doctrinam ad distinctionem Metaphyscae vocari ab aliquibus scientiam supernaturalem, non quia sit in se formaliter supernaturalis, sed quia includit principia supernaturalia, & in illis fundatur ut supernaturaliter cognitis, non per habitum Theologiae, sed per habitu & lumen fidei,quod
non competit Metaphysicae r caeterum
quia doctrina sacra sub modo naturali illativo per propriam industriam, & studium illa attingit,ad modum Metaphysicae, ideo formaliter loquendo est habitus naturalis, sicut & Metaphysica. Obijcitur 3. Sicut voluntas eligit media propter intentionem finis, ita intellectus assentitur conclusioni propter amensum premimarum, ex illo communi axiomate quo dicitur ita se habere principia in speculativis, sicut finis in practicis; sed electio mediorum propter intentionem finis supernaturalis,est etiam supernaturalis: ergo & amensus conci usionis propter primitas summaturales, quales sunt premissae Theologicae, erit
etiam supernaturalis. Resp. ad hoc argumentum negando maiorem, quamuis enim principia in
97쪽
m Bibliothecae Theologicae Lib. I.
agimus,distinguntue tamen in hoc, tu ra communiorem sententiam, quod v luntas in electione mediorum, non habet aliam rationem formalem proxima& specificativam , nisi ipsiam bonitatem finis, qualem etiam habet ipsa intentio;
unde non est mirum, si intentio ponitur supernaturalis, quod etiam electio propter eumdem finem sit actus supernaturalis ; eademque similitudo reperitur in intellectu quando non operatur ex discuris,ut patet in visione beatifica,cuius obiectum formale specificatiuu est diuina essentia clare visa, semper enim ea dem specie visio est, sue pro ut se ex tendit ad diuinam essentiam,sive pro ut se extendit ad creaturas in ipsa contentas , propter eamdem rationem formalem;& idem prorsus in casu nostro contingeret , si eodem actu fidei, quo iudi
co U.g. verbum diuinum esse aeternum ,
viderem tanquam in causa aliquidquod ex illo principio sequeretur . at vero quando intellectus operatur ex discursu, alio modo res se habet; sicuti enim a sensus seu iudicium conclusionis, nullo prorsus modo dicendum est iudicium praemissarum , neque per assensius conclusionis iudicat intellectus de veritate praemissarum, ita ratio formalis obiecti iudicii praemissatam, non est nisi ratio formalis remota respectu iudicis conclusionis; & ita remota ut non ctet ad conclu sionem, neque in illam resoluatur conclusio, nisi medio habitu, Miudicio realiter & essentialiter diuerso , nempe habitu, & assensu principiorum, quare superest, ut ratio formalis proxiama & immediata conclusionis, sit ipsa veritas complexa obiecti praemissarum syllogistice dispositarum, propter quam immediate insertur : & quamuis hsc inhabitu Theologico sit rupernaturalis , quia tamen non attingitur nisi modo naturali,ut supra explicuimus, ideo non est talis asiscnsus conclusionis, in se &formaliter, nisi naturalis.
De doti rina Sacra quantum ad subiecta
Sacra doctrina non remaneat in Haeretico . V A N D O quaeritur,
num doctrina sacra, seu habitus Theologiae ma
s e possit in illo Θ talis propositio duplice potest habere sensum, iuxta duplicem mmdum quo de heretico possumus loqui sprimo, de illo qui acquisito in statu fidelitatis habitu Theologico, postea negata ex pertinaci voluntate aliqua veritate fidei contra manifestum talesiae
sensum fit hereticus; de hoc enim queri potest an simul eum habitu fidei depe dat habitum Theologiae antea acquisitum. Secundo loqui possumus de aliquo heretico, qui solum post h resim
rebus Theologicis operam nauat,deducendo conclusiones in illis materijs inis
quibus bene sentit de principijs fidei, quamuis in aliquibus sit hqreticus ; &ita queri potest an habitus ab hoc he
retico circa tales materias acquisitus ,
sit eiusdem speciei essentialis cum habitu
98쪽
u Theologiae alterius Catholici. Omnes illi doctores qui existimant habitum Christian Theologiet , non dystingui ab habitu fidei infusae,conseque-
ter ad hane opinionem tenentur asserere doctrinam sacram nulla ratione manere posse in heretico quouis modo c6siderato. Sed cum falso ianitantur fundamento, non est quod in eo diutius detineamur . Per Oppositum Gabriel risi quea & illi. qui cum eo putant habitumTlleologiς non assentiri conclusionibus propter praemissas fidei, ut cognitas Iumine fidei, ct assensu supernaturali, sed ut cognitas per fidem acquisitam siue
hiumanam, aut opinionem quamdam inere naturalem,consequenter etiam fa-Ceri tenentur, manere in haeretico eu
dem habitum Theolrei ς qui erat prius,
cum non amittat fidem humanam, aut
opinionem circa illa principia fidei,quae
Inter eos vero qui distingunt habitum Theologiae ab habitu fidei in is, ita ut talis habitus fidei se habeat respo. etu Theologiae tanquam habitus principiorum, aliqui existimant, quod in
, haeretico no corrumpitur habitus The
Iogis essentialiter,& intrinsece, sed quoad statum, & denominationem scientiae solum ; alij vero docent habitum Τhe
logiae simul amitti cu habitu fidei,quid
sit in hac re certius tenendum breuiter aperietur in sequentibus. Dico igitur primo, esse probabile, quod ad breue tempus , & in corrumpi maneat in horetico ille idem numero . habitus Theologiae, quantum ad se . santiam sui, quem habebat ante pepcatum . Ratio est quia si statim destru retur in haeretico per peccatum infidelitatis , habitus antea acquisims Theologiae , vel id fieret physice, vel demerit rio, sed ex neutro capite potest id conting tre, ergo. Maior est certa; Minor
autem in qua est dissicultas probatur, quia habii us acquisiri neque physice ,
neque dem ritorie statim per unum actum contractum communiter deperia
duntur, maxime sint intellectuales,
qualis est habitus Theologiae acquisitus . inod si dieas habitum Theologi et acquisitum differre ab alijs, quod prinsupponere debeat fidem; unde, sicut amisso per unicum actum infidelitatis habitu fidei, deperditur etiam statim habitus spei, non aliam ob causam, nisi
quod hic habitus fundatur in fide, destructo autem fundamento , destruitur
totum id, quod fundatur in illo,ita etiadestructa fide , habitus Theologiet qui fundatur in illa, destrui debet. Contra est, nam spes, de qua loquimur, est habitus supematuralis , & per se infusus,
attingens bonum increatum, quatenus est ultima nostra, ct supernaturalis be titudo, per fidem credita,prorsus supernaturaliter; unde non est mirum, si per peccatum infidelitatis, quo destruitur fides, destruatur etiam saltem demeritorie spes, de charitas, aliaeque virtutes infusae, de dona ad gratiam sanctificantem subsequentia ; nam vere talis pec
cator meretur, ut Deus subtrahat supe naturalem concursum ad tales habitus ,
qui ab ipso isto conseruabantur: at vero habitus Theologiae est naturalis, &a qui sitias, ut supra vidimus , & non By- ponit fidem nisi ut proponentem sibi principia, ex quibus postea intellectus facultate sua naturali deducat conclusiones , attingendo illa principia modo naturali; neque conseruatur a suo Deo supernaturaliter; igitur non est neees , ut vel physice, vel demeritorie stati adestreatur ablata fide, sed probabile est
quod ad breue tempus, & in corrumpi remaneat in haeretico ; dixi ad breuei tempus, & in corrumpi; quia, cum habitus acquisiti non possint in aliquo subiecto, α conseruari, nisi mediss ac tabus, quibus fuerunt,semes producti, de assensus ille qui elicitur ab haeretico, etiam in materia Theologica in qua non errat, sit prorsus diuersae speciei ab illo
assensu, quem in simili, aut eadem materia elicuit, quando erat Catholicus; ut statim dicemus ; non potest esse ibi habitus Theolniae antea acquisitus,nisi in corrumpi, ita ut aliquo temporis in-
99쪽
m 6 Bibliothecae Theologicae Lib. I.
teruallo diminuatur, & destruatur, sicut solent alij habitus acquisiti. Sie igitur ablata fide in haeretico manent saltem ad aliquod tempus, duo habitus Theologi apecie diuersi,alter qui prius erat ex fide Catholiea genitus , di
non statim corrumpitur, ex ablation
fidei ; Alter qui ab Haeretico generatur de nouo ex fide acquisita , qua solum credit, quandiu est haereticus, non vero vita & eadem Τheologia deseruit Catholico & hqretico , licet apparenter Ssimilitudinarie videatur eadem , ut inplicabitur in fine huius capitis. Dico secundo, quod assensus ille
qui elicitur ab heretico etiam in materia Theologica, in qua non errat, sit diis.
iteris prorsus speciei ab illo assensu,que in simili materia eliete Theologus fidelis , aut idem Haereticus , quando erat Catholicus, elicuit. Probatur assertio,
quia illi asssensus sunt diuersae prorsusimelei essentialis, qui deducuntur ex principiis , siue praemissis ecie essentiali differentibus, sed assentus in The lago Catholico ,& assensus in haeretico
circa eamdem materiam Theologica eum Catholico discurrente, procedunt
ex principijs, siue praemissis essenties, ter & formaliter diuersis; ergo assensus
conclusionis in viroque debet esse diuersae prorsus speciei essentialis. Maior est certa cum iuxta communiorem , &veram Philosophorum sententiam diuersitas essentialis, & specifica in seien-lijs desumatur ex diuersitate primorum principiorum formaliter, & essentialiter diuersorum. Minor igitur probatur, nam assensusCatholici dicit ordinem dependentiam essentialem ad primissas
fidei,ut creditas fide diuina, atque adeo, est ita assensus formaliter naturalis , ut tamen sit radicaliter, & virtualiter supernaturalis, quatenus petit resolui in lumen diuinae reuelationis, &authori talein diuinam per se creditam; at vero assensus Haeretici dicit ordinem ad eandem praemissas, ut creditas iam fide ii i mana, & resoluitur vltimo in fidem humanam , & opinionem propriam ipsius
Haeretici, cum mi in in Haeretico etiam
negante unum tantum articulum, tota
fides tam actualis, quam habitualis pereat , non potest in illo, circa res, quas
non negat, manere alia fides, quam acquisita, quare eius assensus non potest resolui, nisi in talem fidem acquisitam, aut opinionem propriam , sed praemissaevi per se creditae per fidem diuinam, &ri creditae per fidem humanam non possunt non esse formaliter, & cssentialiter diuersae, si quidem mutatio penes certitudinem , & incertitudinem, supernaturale , vel naturale lumen, est mutatio essentialis; ergo assensus conclusionis
in Theologo Catholico, & in haeretico,
quamuis circa eandem materiam The logicam,procedunt ex principijssorm
liter&essentialiter diuersis, quod erat probandum, ita ut tam certum esse via deatur assensum illum Catholici esse diuersum ab assensu Haeretici, quam certum est fidem diuinam esse diuersama fide humana, etiam si sint de eade m re, quia ita sunt de eadem re materialiter , ut tamen non sint de cadem re se
maliter , quod suificit ad formalem, &essentialem distinctionem quorumcumque habituum. Confirmatur hoc algumentum Nam
si quis ex ijsdem praemissis, aut principisis materialiter, probabiliter solum cognitis, aut per fidem humanam deducerct aliquam conclusionem, & alius cκ ijsdem praemissis certo & euidenter notis inserret eamdem conclusionem, hi discursus proculdubio essentialiter differrent , & in uno assensus conclusionis esset pura opinio, in alio esset vera scie-tia, quae sine dubio distinguntur specie; idem autem in casu nosti o contingit,ob eamdem prorsus rationem, quia scilicet diuersum est obieetum sormale specificativum in utroque assensu Catholici,&Ηaeretici: veritates enim obiectivae pra missarum , non terminant astensum
Theologicum in Catholico , nisi Ut cognoscibiles ,&cognitae per fidem diuinam supernaturalem, in haeretico vero
ut cognoscibiles, & cognitae perfidem
100쪽
humana, atque adeo veritates illae prς- missarum sic materialiter sunt eatalem, ut tamen formaliter differant,secundum diuersum cognoscibilitatis modum que habentin explicatur per actus proprios quibus cognoscuntur, pro ut icilicet co-
oscuntur per actum fidei diuinae, vel
fidei humanae & acquisitae; vnile etiam consequenter insertur quod assensur; ille in hareti eo nullam habet rationem scie-tiae neque sermaliter, neque aequivalenter, sed metae opinionis ex intrinseca ratione sua,& motivo krmali, licet nousentiat rmidinem in illo assense m-pter pertinacem adlis sionem ad propria sententiam, non enim ipse credit i sillis fidei quas non negat, & ex quibus cum fideli discurrit, ex motivo infalliabili di uniriersali, Mut fides Catholica , sed ex pix prio arbitrio, quia sic sibi via
detur acceptandum unum, & reiiciendum aliud; de quo vide inserius atae
da lib.3.sea.I. Dico rertio, quod in haeretico non tum corrumpitur habitus Theologiae quo ad statum, & denominationem, sed essentialirer & intrinsece . Ratio est,
quia mutario scientiae ex parte princia piorum penes certitudinem, de incertitudinem, supernaturale vel naturale lumen, non potest non esse mutatio essentialis & intrinseca, & non selum quo ad
statum accidentalem, cum sit mutatio in
ratione formali, & specifica, quae desumitur ex diuerso lumine principiorum ;sed mutatio Theologiq in eo qui ex Catholico fit Haereticus, est talis mutatiori conclusione super x probatum fuit,
ergo perit in ipso habitus Theologicus
non solum quo ad statum accidentalem, quem antea ex consertio fidei habebat, sed etiam essentialiter δ: intrinsecε. Vnde non potest manere habitus Theologiae, sicut cadauer quod veniente forma unificatur; eo fere modo quo fides mortua adueniente charitate dicitur vivifieari: illa enim similitudo cadaueris quatum ad hoc in habitibus tenet solum, quando destrititur in eis aliquis ordo ac-eidentalis: iuperadditus perficiens, &
quasi vivificans, sicut in fide ordo ad charitatem, qui accidentalis est ; at in nostro casu ex amissione fidei, non destruitur solum in Theolreia quidam omdo accidentalis, sed ipsemet ratio essentialis specifica ipsius , quae est virtualis
reuelatio, atque adeo talis habitus corrumpitur essentialiter, & intrinsece, &non solum quo ρd statum & denomin tionem, eo modo quo fides ex amissione charitatis, dicitur perire solum, quoad denominatione formalpuIut viventis.
Secundo probatur conclusio destrue-do principale fundamentum oppositae sententiae. Quia si esset aliqua ratio cur in eo qui ex Catholico fit Hireticus remaneret habitus Theologiae entitatiuc&essentialiter, maxime quia habet facilitatem in discurrendo, circa illas res veras, circa quas prius acquisierat ii, bitum , quae facilitas non videtur posse cinnm iis oriri, quam ex habitu prae- existente ; sed ista ratio non est essicax; nam sicut facilitas quam haereticus h bet in concedendis omnibus aliis propositionibus fidei, quas non negat, non
prouenit ab habitu fidei, qiii in illo non
est amplius influenter in tales actus,sed vel 1 memoria praeteritoriim, vel ab habitu acquisito; eodem modo facilitas illa quam experitur haereticus in discurrendo circa materias Theologicas, quas
non negat, non est ex habitu Tuot kiae immediate & proxime influente in tales
actus; sed prouenit in hoc quod in ipso
remanet memoria syllogismorum, circa
quos prius ex habitu facilitatem acquisiuit, & ex tali memoria faeile similes syllogismos tormat . Sic igitur, quando Hetreticus syllogizatin discurrit cirra res Theoloscas, ex illis principijs fidei, quae non negat,
etiam si veras inferat conclusiones, &easdem materialitercluas deducit in eadem materia Theologus fidelis, non dia scurrit ex habitu Theologis,quem prius habebat, sed ex ipso lumine naturae, de habitu opinionis,uel fidei humanae,que habet circa illa principia fidei, quae non negat: ita ut in ipso generetur de nouo alius